Cikli i Karnos QAKP"Gjon Nikoll Kazazi"

1. Tema: Cikli I Karnos
Prof.: Donika Shala-Lleshi
Drejtimi: Shkenca natyrore
Punoi: Tringa Popaj, X-4

2. Makinat e para me avull të konstruktuara nga
Xh.Vati e të tjerët mbështeteshin në empirizëm.
Ndërtimi I këtillë I mbështetur në përvojë ka
dhënë motorë me rendiment të ulët.Ndihej
nevoja e studimit shkencor për makina termike.

3. Sadi Karno
(1796-1832)
Më 1822 përshkoi
mënyrën se si nxehtësia
vazhdimisht mund të
shndërrohet në punë
mekanike. Makina ideale
termike Karnos e
shndërron nxehtësinë në
punë mekanike në proces
rrethor periodik.
Ky proces përbëhet nga dy
ndërrime izotermike dhe
ndy ndërrime adiabatike
të gazit.
Puna I ka katër faza të
cilat ripërtrihen në
mënyrë periodike.

4.  Të mendojmë gazin e mbyllur në cilindër me piston
lëvizës si në figurë 11.18.
 Gazi në këtë gjendje le të ketë vëllim V1 dhe shtypjen
p1. Në fazën e parë gazit i japim nxehtësi dhe lihet të
zgjerohet në mënyrë izotermike, në temperaturë T1
deri në vëllim V2 dhe shtzpje p2 siç tregohet në fig.
11.19.Pastaj ndërprehet nxehja e gazit dhe lëshohet se
zgjerohet në mënyrë adiabatike, gazi ka kaluar në
vellimin V3 dhe shtypje p3, kurse temperatura i
zvogëlohet nga T1 në T2(T1>T2). Kjo është faza e dytë
punuese e gazit.

6.  Me qëllim që gazi të vazhdojë të punojë përsëri ai duhet të
nxehet deri në temperaturën T1 që të arrijë në gjendje
fillestare. Për këtë arsye në fazën e tretë gazi në cilindër së
pari ngjeshet në temperaturën T2, pra në mënyrë
izotermike, kurse në fazën e katërt ringjeshet në mënyrën
adiabatike që t’i rritet temperatura në T1.
 Gazi duke kaluar nëpër:
1. Zgjerim izotermik në temperaturë T1
2. Zgjerim adiabatik duke iu zvogëluar temperatura nga T1
në T2
3. Ngjeshje izotermike në temperaturë T2 dhe
4. Ngjeshje adiabatike duke iu ngritur temperatura nga T2
në T1 do të arrijhë në gjendje fillestare dhe është aftësuar
që përsëri të shndërrojë nxehtësinë në punë mekanike.

7.  Ky proces i mbyllur është dhënë në figurën 11.19. Puna
e dobishme që kryen gazi në këtë cikël të mbyllur është
i barabartë me sipërfaqen branda pikave (p1,V1) ,
(p2,V2) , (p3,V3) dhe (p4,V4).
 Gazi kryen punë në proceset përkatëse nga pika p1,V1
deri në p2,V2 dhe nga pika p2,V2 deri në pikë p3,V3.
Sasia e kësaj pune është treguar me sipërfaqen që
gjendet nën lakore që shprehin procese përkatëse deri
te boshti i abshisës. Nga pika p3,V3 deri në pikën
p4,V4 dhe prej pikës p4,V4 deri në pikën p1,V1 në gaz
duhet të kryhet punë.
 Puna e dobishme tregohet në fig.11.19. me sipërfaqen e
mbyllur ndërmjet dy izotermave dhe dy adiabateve,
pra në mes të madhësive me indeks 1,2,3,4,1.

8.  Procesi rrethor i Karnos është proces i kthyeshëm dhe
në të nuk përfillen humbjet e shkaktuara nga fërkimi i
pistonit në cilindër.Për këtë arsye quhet proces i
përsosur. Në këto kushte të menduara mund të
njehsojmë rendimentin e makinës termike.

9.  Nëse Q1 është sasia e nxehtësisë që i jepet trupit
punues, kuse Q2 është nxehtësia që kalon në ftohtës,
atëherë puna e dobishme do të jetë Q1-Q2, kurse
rendimenti është:
1
21
Q
QQ 


10.  Apo nëse e shprehim me ndihmën e temperaturës së
kazanit T1 dhe temperaturës së ftohtësit T2 për
rendiment do të kemi:
1
21
T
TT 


11.  Të cekim se makina e përsosur termike e Karnos për
shndërrimin e nxehtësisë në punë mekanike
mbështetet në ndryshim e temperaturës së nxehtësisë
T1 dhe temperaturës së ftohtësit T2. Kjo na kufizon
mundësinë e përfitimit të punës mekanike, duke
shfrytëzuar energjinë e brendshme të ujit të deteve për
lundrimin e anijeve.
 Nga kjo mungesë e ndryshimit të temperaturës
shpjegohet makina perpetum mobile e llojit të dytë.

13. Ju falemnderit për vëmendje!☻

14. Pyetje
1. Procesi rrethor periodik nga çka përbëhet?
2. Gazi kalon nëpë katër faza, cilat janë ato?
3. Kur kryen punë gazi?
4. Kur kryhet punë në gaz?
5. Pse quhet proces I përsosur, procesi rrethor I
Karnos?