SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
1
Moduł VII
Urządzenia do sporządzania i ekspedycji
napojów. Sprzęt pomocniczy i uzupełnia-
jący
Wprowadzenie
1. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów zimnych
2. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów gorących
3. Urządzenia do ekspozycji napojów
4. Sprzęt pomocniczy i uzupełniający stosowany w zakładach gastronomicznych
Bibliografia
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
2
Wprowadzenie
Nie trzeba spożywać posiłków, aby miło spędzić czas w lokalu gastronomicznym. Na
przykład w kawiarni, lodziarni czy herbaciarni wystarczy tylko ugasić swoje pragnienie.
Pragnienie można zaspokoić czystą wodą, ale wskazane jest spożywanie różnych napo-
jów. Dostarczają one wiele składników mineralnych i witamin, niektóre oddziałują na
układ nerwowy i trawienny, np. używki (kawa, herbata, zioła).
Każdy człowiek spożywa różne napoje w ciągu dnia. Odpowiednio zestawiane z posił-
kami uzupełniają ich wartość odżywczą. W lokalach oferuje się szeroki asortyment na-
pojów zarówno w opakowaniach jednostkowych, np. w butelkach, jak również w opa-
kowaniach zbiorczych, np. w beczkach. W zakładach gastronomicznych napoje są spo-
rządzane również na zamówienie klienta. Możemy je podzielić na zimne i gorące. Do
sporządzenia napojów w lokalach służy odpowiedni sprzęt i urządzenia.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
3
1. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów zimnych
„Napoje oprócz swojej podstawowej funkcji, jaką jest zaspokojenie pragnienia oraz do-
starczanie pijącemu wartości odżywczych, mogą pełnić między innymi funkcje lecznicze,
obyczajowe i obrzędowe” (http://pl.wikipedia.org/wiki/Nap%C3%B3j).
Do sporządzania napojów zimnych stosuje się:
 dystrybutory zimnych napojów,
 granitory,
 wyciskacze do cytrusów,
 sokowirówki do owoców i warzyw,
 miksery barmańskie,
 blendery,
 dyspensery.
Dystrybutory zimnych napojów
Dystrybutory zimnych napojów służą
do schładzania i wydawania soków,
napojów, sorbetów, mrożonych jogur-
tów, kawy, herbaty itp. Dystrybutory
zbudowane są z przezroczystych
zbiorników wykonanych z poliwęgla-
nu. Obudowa i części schładzające wy-
konane są ze stali nierdzewnej. Wypo-
sażone są w agregat chłodniczy przeznaczony do pracy ciągłej i utrzymujący odpowied-
nią temperaturę serwowanych napojów. Posiadają ruchome mieszadło wykonane z two-
rzywa sztucznego, które zapewnia równomierny rozkład temperatury wewnątrz zbior-
nika. Wyposażone są w tackę ociekową do gromadzenia ściekającego napoju.
Granitory
Granitory to urządzenia szczególnie dobrze sprawdzające się w miejscach, gdzie serwo-
wane są w dużych ilościach zimne drinki, sorbety, napoje energetyczne itp. Pozwalają
wyeksponować w atrakcyjny sposób napoje, które często są kolorowe i przyciągają
wzrok konsumentów. Umożliwiają sprawne serwowanie napojów. Granitory są urzą-
dzeniami dobrze przystosowanymi do przenoszenia i użytkowania. Mogą występować w
kilku rozmiarach – jedno, dwu- i trzyzbiornikowe. Wyposażone są w powietrzny system
chłodzenia, mieszadło oraz przezroczyste poliwęglanowe zbiorniki z pokrywami. Zbior-
niki pracują niezależnie od siebie.
Rysunek 7.1. Dystrybutory zimnych napo-
jów
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
4
Wyciskacze do cytrusów
Wyciskacze do cytrusów są przeznaczone do wszystkich rodzajów cytrusów, nawet o
dużych rozmiarach. Są bardzo łatwe w obsłudze. Posiadają wymienne sita, na które na-
kładamy owoc i pod wpływem dużej siły nacisku wyciśnięty sok trafia do pojemnika.
Wykonane są ze szlachetnej stali nierdzewnej. Wyciskacze do cytrusów mogą być manu-
alne lub mechaniczne.
Sokowirówki do owoców i warzyw
Sokowirówki przeznaczone są do przygotowywania świeżych soków owocowych i wa-
rzywnych. Ich obudowa wykonana jest ze stali nierdzewnej. Wyposażone są w duży
otwór wsadu, co umożliwia ciągłe podawanie owoców i warzyw o różnych rozmiarach.
Odpady gromadzone są w specjalnym pojemniku. Świeży sok odprowadzany jest za po-
mocą wylewki zapobiegającej kapaniu.
Rysunek 7.2. Wyciskacz do cytrusów Rysunek 7.3. Sokowirówka
Źródło: biblioteka zasobów multimedialnych Źródło: biblioteka zasobów multimedialnych
Miksery barmańskie
Miksery barmańskie służą do przygotowywania koktajli mlecznych, shake’ów i drinków
poprzez dokładne wymieszanie składników. Ich obudowa może być wykonana ze stali
nierdzewnej kwasoodpornej lub z tworzywa sztucznego. Mogą występować z pojedyn-
czym, podwójnym lub z potrójnym mieszadłem. Mieszadła wykonane są ze stali nie-
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
5
rdzewnej. Pracują niezależnie od siebie, posiadają trzy prędkości. Mieszadła wyposażo-
ne są w pojemniki wykonane z tworzywa sztucznego, ze szkła lub stali nierdzewnej.
Miksery barmańskie posiadają gumową podkładkę, która zapobiega przesuwaniu pod-
czas pracy.
Blendery
Blendery służą do sporządzenia mrożonych drinków, koktajli, rozdrabniania i ubijania
napojów i deserów przez zmiksowanie składników. Profesjonalne blendery wykonane
są ze stali nierdzewnej. Wyposażone są w dwie prędkości obrotowe oraz zazwyczaj
cztery tnąco-miksujące ostrza wirnika zbudowane ze stali nierdzewnej. Blendery posia-
dają poliwęglanowy pojemnik ze skalą na bocznej ściance, włączniki pracy ciągłej i pracy
pulsacyjnej, timery z automatycznym zatrzymywaniem pracy po jej zakończeniu oraz
winylową pokrywę pojemnika z możliwością odkręcenia korka w celu dodawania kolej-
nych składników.
Dyspensery
Dyspensery to urządzenia służące do serwowania napojów gazowanych i soków pitnych
z automatu. Dyspensery znane są również jako wężowe dozowniki napojów. Stosowane
są na przykład do napojów typu cola czy soku pomarańczowego. Urządzenia całkowicie
eliminują z baru butelki z napojami. Dozowanie napoju odbywa się bezpośrednio do
szklanek. Na tej samej zasadzie działają kolumny bufetowe przeznaczone do czerpania
piwa z beczek.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
6
2. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów gorących
Napoje gorące, takie jak kawa, herbata i kakao, są naparami surowców pochodzenia ro-
ślinnego. Cenione są przede wszystkim ze względu na smak i zapach oraz właściwości
pobudzające. Do maszyn służących do sporządzania napojów gorących zaliczamy:
 ekspresy do kawy:
 przelewowe,
 kolbowe,
 ciśnieniowe,
 ciśnieniowe automatyczne,
 perkolatory,
 warniki do wody,
 podgrzewacze do wody.
Ekspres przelewowy
Ekspres przelewowy jest najmniej skomplikowanym ekspresem do kawy, bardzo pro-
stym w obsłudze. Ekspresy przelewowe zaparzają kawę poprzez filtr papierowy. Apara-
ty te składają się z urządzenia do parzenia i
zbiorniczka na gotową kawę. Ich obsługa
polega na napełnieniu zbiornika świeżą wo-
dą (automatycznie lub ręcznie), załadowaniu
filtra porcją kawy oraz załączeniu grzałek.
Ogrzana woda przepływa przez znajdującą
się na filtrze kawę, powodując jej zaparzenie.
Kawa jest odprowadzana do zbiornika i wy-
dawana w miarę składania zamówień. Zbior-
nik z kawą cały czas jest podgrzewany w celu
utrzymania odpowiedniej temperatury.
Rysunek 7.4. Ekspres przelewowy
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
7
Za pomocą ekspresów przelewowych można przygotowywać duże ilości kawy za jed-
nym razem. Pozwalają one także na długie utrzymywanie kawy w wysokiej temperatu-
rze, a wywar kawowy zawiera więcej ko-
feiny. Ekspresy przelewowe zbudowane
są ze stali nierdzewnej. Są wyposażone
we wskaźniki zakończenia procesu pa-
rzenia i dają odpowiednie sygnały aku-
styczne. Posiadają ręczny lub automa-
tyczny system pobierania wody. Ich wy-
dajność wynosi do 18 litrów na godzinę.
Ekspres kolbowy
Ekspres kolbowy jest wyposażony w
ręcznie obsługiwany uchwyt (kolbę) z
sitkiem. Na takie sitko aplikuje się zmie-
loną kawę, ubija i montuje do urządzenia.
Polega to najczęściej na ustawieniu sitka
poniżej dyszy i przekręcenie uchwytu w
jedną stronę. Po każdorazowym zaparze-
niu kawy sitko należy opróżnić z fusów i wyczyścić. W niektórych ręcznych ekspresach
można używać saszetki z kawą – eliminuje to konieczność odmierzania oraz ubijania, a
także ułatwia czyszczenie. Ręczny ciśnieniowy ekspres do kawy może posiadać wiele
dodatkowych funkcji, takich jak spienianie mleka, podgrzewanie filiżanek, dozowanie
wody. Ponadto często dostępne są dodatkowe sitka o różnym kształcie i wielkości oczek,
co umożliwia regulację ilości używanej kawy czy też stosowania bardziej lub mniej zmie-
lonej kawy.
Ekspres ciśnieniowy
Ekspres ciśnieniowy charakteryzuje się dużą wydajnością. Zbudowany jest z obudowy,
zbiornika, elementów grzejnych, urządzenia do parzenia kawy oraz aparatury kontrol-
no-pomiarowej (manometru, płynowskazu, zaworu doprowadzającego wodę, zaworu
odprowadzającego parę oraz zaworu bezpieczeństwa). W ekspresach ciśnieniowych
najczęściej stosowana jest metoda filtracyjna, która polega na jednokrotnym przepusz-
czeniu wrzącej wody lub pary przez warstwę zmielonej kawy. Woda o temperaturze 95–
98°C przy jednoczesnym wysokim ciśnieniu i napowietrzeniu zapewnia doskonałą eks-
trakcję kawy, wyługowanie olejków eterycznych i utworzenie kremowej pianki (cremy)
na powierzchni kawy. Ekspresy te są estetyczne i wykonane z materiałów łatwych do
utrzymania czystości.
Rysunek 7.5. Ekspres kolbowy
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
8
Ekspres ciśnieniowy automatyczny
Automatyczny ekspres ciśnieniowy do
kawy jest niewątpliwie najbardziej wy-
godny w obsłudze, a zarazem najszybszy
w spełnianiu swojej funkcji. Obsługa tego
typu urządzenia ogranicza się do okreso-
wego uzupełnienia kawy, wody i mleka.
Zaparzanie kawy odbywa się całkowicie
automatycznie po naciśnięciu przycisku.
Najwyższej klasy automatyczne ekspresy
posiadają funkcję mielenia kawy bezpo-
średnio przed zaparzeniem, zapewniając
maksymalny aromat świeżo zmielonej
kawy. Wydobycie maksimum smaku z ka-
wy ułatwia funkcja wstępnego zaparzania,
występująca w niektórych modelach. Jej
działanie polega na aplikacji pary wodnej
lub małej ilości wrzątku na kawę przed właściwym
parzeniem. Dodatkowe funkcje często występujące
w takich urządzeniach to podgrzewanie filiżanek,
spieniacz do mleka czy filtr do wody. Nad całością
procesu czuwa komputer, a ulubioną moc kawy i
dodatki można zaprogramować, korzystając z
ekranu LCD, na którym wyświetlany jest także stan
urządzenia i jego parametry.
Perkolatory
Perkolatory to urządzenia do zaparzania kawy
zbożowej, herbaty i ziół. Zaparzacze te wykorzy-
stują system perkolacji (otrzymanie wyciągu przez
przepuszczanie płynu przez substancję). Wykona-
ne są ze stali nierdzewnej. Są proste w obsłudze –
wystarczy wlać wodę do zbiornika, wsypać kawę
do filtra i włączyć urządzenie. Po zakończeniu pro-
cesu parzenia urządzenie automatycznie przełącza
się na podgrzewanie gorącego napoju. Dzięki wbu-
dowanej rurce wskaźnikowej w każdej chwili można sprawdzić, ile napoju znajduje się
w zbiorniku. Urządzenie posiada zabezpieczenie przed pracą na sucho i przegrzaniem.
Rysunek 7.6. Ekspres ciśnieniowy auto-
matyczny
Rysunek 7.7. Perkolator
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
9
Warnik do wody
Warnik do wody to specjalistyczny sprzęt gastronomiczny przeznaczony do zagotowy-
wania wody, jej przechowywania oraz dystrybucji. Jest szczególnie popularny w barach,
restauracjach oraz w firmach cateringowych. Można w nim zaparzać herbatę, kawę oraz
zioła. Warnik do wody wykonany jest z wysokiej jakości stali nierdzewnej, co zapobiega
zniekształceniom w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury. Składa się z kilku
podstawowych części: pokrywy, zbiornika oraz wskaźnika poziomu wody (należy pa-
miętać, że podczas napełniania zbiornika trzeba nalać do niego wody co najmniej do po-
łowy objętości). Warnik do wody posiada regulator temperatury i zawór oraz lampkę
kontrolną, która służy do zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiedniego ostrzegania
przed stanem krytycznym, czyli np. przed pustym zbiornikiem. Wyposażony jest w kra-
niki wykonane z tworzywa oraz dwa oddzielne systemy nagrzewania dla funkcji zapa-
rzania i utrzymywania temperatury. Po zakończeniu procesu parzenia automatycznie
przełącza się na funkcję podgrzewania, co zmniejsza poziom wymaganej nad nim kon-
troli oraz ułatwia obsługę. Czas zaparzania wody zależy od pojemności warnika do wo-
dy.
Podgrzewacz do czekolady
Pierwotnym zastosowaniem tych urządzeń jest
podgrzewanie i serwowanie czekolady, aczkolwiek
równie dobrze nadają się do przygotowania kawy,
herbaty, mleka, kakao czy grzanego wina. W celu
zapewnienia właściwej prezencji zbiornik jest
przeźroczysty, co podwyższa walory estetyczne
urządzenia. Jest wyposażony w ruchome miesza-
dło, które zapewnia równomierny rozkład tempe-
ratury wewnątrz zbiornika oraz jednolitą konsy-
stencję napoju. Bojler wykonany jest ze stali nie-
rdzewnej z termostatem do podgrzewania wody,
dzięki czemu czekolada ogrzewana jest stopniowo.
Posiada zawór spustowy do zlewania gorącej cze-
kolady. Podgrzewanie produktu odbywa się za
pomocą pojemnika z gorącą wodą. W ten sposób
zapobiega się przypalaniu gęstszych produktów
oraz zapewnia utrzymanie czekolady w płynnej
konsystencji.
Rysunek 7.8. Podgrzewacz do
czekolady
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
10
3. Urządzenia do ekspozycji napojów
Chłodziarki barowe do napojów
Chłodziarki barowe są stosowane w każdym zakładzie gastronomicznym wyposażonym
w zabudowę barową, np. w pubach, klubach czy restauracjach. Posiadają przeszklone
drzwi i oświetlone wnętrze, co podwyższa ich walory estetyczne. Napoje przechowywa-
ne są temperaturze od 3°C do 12°C. Temperatura sterowana jest elektronicznie.
Drzwiczki witryny są oszklone. Mogą być skrzydłowe lub przesuwne. Chłodziarki baro-
we posiadają regulowane półki. Chłodzone są za pomocą wymuszonej cyrkulacji powie-
trza i dysponują automatycznym odszranianiem. Witryny chłodnicze do napojów mogą
mieć różne wymiary w zależności od potrzeb. W drzwiach tych urządzeń zamontowane
są zamki w celu zapewnienia bezpieczeństwa i uniknięcia ryzyka dostępu przez niepo-
żądane osoby.
Witryny chłodnicze do napojów
Witryny chłodnicze do napojów posiadają obudowę wykonaną ze stali nierdzewnej lub
lakierowanej proszkowo. Wyposażone są w oświetlenie w celu lepszego wyeksponowa-
nia towaru. Drzwiczki witryny są oszklone. Mogą być skrzydłowe lub przesuwne. Witry-
ny chłodnicze posiadają regulowane półki. Chło-
dzone są za pomocą wymuszonej cyrkulacji powie-
trza, z automatycznym odszranianiem. Temperatu-
ra sterowana jest elektronicznie. Witryny chłodni-
cze do napojów mogą występować w różnych wy-
miarach.
Automaty do napojów
Automaty do napojów to urządzenia przystosowa-
ne do sprzedaży produktów pakowanych i wypo-
sażone w podajniki sprężynowe. Automaty posia-
dają szklaną witrynę ułatwiającą klientowi wybór
właściwego towaru. Urządzenie jest wyposażone w
moduł przyjmujący monety i wydający resztę.
Dzięki dużej pojemności sięgającej do kilkuset
sztuk dostępnych produktów, automaty te znajdują
szerokie zastosowanie wszędzie tam, gdzie wystę-
puje zwiększone zapotrzebowanie na napoje czy
przekąski. Urządzenia te służą do sprzedaży zim-
nych napojów w puszkach o pojemności 0,33 l oraz
Rysunek 7.9. Automat do napo-
jów
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
11
w butelkach 0,5 l. Automaty samosprzedające do zimnych napojów są wyposażone w
chłodziarki, dzięki czemu napoje są schłodzone nawet w bardzo gorące dni. Automaty z
zimnymi napojami to nowoczesne urządzenia, które oprócz chłodzenia prezentują do-
stępny towar.
Stojaki do win
Stojaki do win służą do wyeksponowania kilkudziesięciu butelek wina. Najczęściej wy-
konane są z litego drewna. Stosowane są w restauracjach, pubach, drink barach, winiar-
niach. Stosuje się je do przechowywania win o pojemności 0,75 l, 1 l, 1,5 l, a także bute-
lek z miodami, likierami, nalewkami i innymi mocnymi trunkami.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
12
4. Sprzęt pomocniczy i uzupełniający stosowany w zakładach gastronomicznych
Młynek żarnowy do mielenia kawy
Młynek żarnowy jest najlepszym urządzeniem do
mielenia kawy. Kawa jest w nim mielona za pomo-
cą dwóch wolno obracających się stożkowych lub
płaskich żaren. Poprzez regulację odległości po-
między żarnami uzyskujemy różną grubość zmie-
lenia kawy. Urządzenia te mielą kawę równomier-
nie i umożliwiają skokową (kilka ustawień) lub
płynną regulację wielkości cząsteczek (pokrętło
mikrometryczne). Młynki żarnowe są wydajne,
ponieważ jednorazowo można zemleć kawę w ilo-
ści wystarczającej do zaparzenia kilku filiżanek.
Mogą być wyposażone w pojemniki na zmieloną
kawę lub w specjalne dozowniki, dzięki którym
zmielona kawa trafia bezpośrednio do kolby z sit-
kiem. Zbiornik na ziarna kawy musi być szczelnie
zamykany oraz szczelnie spasowany z korpusem
młynka tak, aby wibracje nie powodowały dodat-
kowego hałasu lub odłączania się pojemnika od
korpusu.
Dzbanki do mleka
Dzbanki do mleka są to bardzo estetyczne naczynia służące do podgrzewania i spienia-
nia mleka. Wykonane są z wysokiej klasy stali nierdzewnej polerowanej z wyprofilowa-
nym lejkiem, co pozwala na łatwe przelewanie płynu i dekorację napojów gorących oraz
tworzenie efektownych warstw napojów. Odpowiednie zwężenie ku górze zapobiega
rozchlapywaniu mleka podczas procesu spieniania. Nie nagrzewają się i są łatwe w
utrzymaniu w czystości. Stosowane są w kawiarniach, cukierniach i barach, specjalizują-
cych się w serwowaniu kaw typu caffe latte, macchiatto czy cappuccino. Dzbanki do
spieniania mleka występują w różnych pojemnościach. Najczęściej stosowane przez ba-
ristów pojemności to: 0,3 l, 0,6 l, 1 l.
Termometry do mleka
Podczas przygotowywania gorących napojów niezwykle ważna jest stała kontrola ich
temperatur. Termometry do mleka stosuje się w celu nadzorowania temperatury gorą-
cych napojów. Przykładowo zielona herbata powinna być zaparzana w temperaturze
Rysunek 7.10. Żarnowy młynek
do kawy
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
13
80°C, kawa powinna być zalewana wodą w temperaturze 90°C (nie wrzątkiem), a spie-
nianie mleka nie powinno odbywać się w temperaturze wyższej niż 70°C. Termometry
te wykonane są ze stali nierdzewnej kwasoodpornej. Posiadają szeroki zakres tempera-
tur: od –10°C do +100°C. Posiadają możliwość kalibrowania temperatury do 2°C. Ter-
mometry do mleka to urządzenia gastronomiczne należące do akcesoriów baristy.
Wózek do flambirowania
Wózek do flambirowania wykonany jest najczęściej z drewna lub z płyty MDF forniro-
wej. Blat może być pokryty płytą stalową nierdzewną. Wózek posiada uchwyty, które
umożliwiają jego przemieszczanie. Wyposażony jest w mechanizm jezdny składający się
z obrotowych, ogumionych kół z hamulcami. Półki wózka wyposażone są w relingi, które
zapobiegają przed wypadnięciem sprzętu potrzebnego do sporządzenia potrawy. Nie-
które wózki posiadają miejsce na ustawianie butelek. Wózki do flambirowania wyposa-
żone są w trzony gazowe wykonane ze stali nierdzewnej. Trzony podłączone są do butli
z gazem umieszczonej wewnątrz wózka.
Wózek kelnerski
Wózek kelnerski zbudowany jest ze stali nierdzewnej kwasoodpornej, wyposażony jest
w półki oraz cztery koła. Bezpieczeństwo oraz łatwość obsługi zapewniają wystające
rączki do prowadzenia wózka oraz zamontowane dwa hamulce na kółkach. Profesjonal-
ny wózek kelnerski umożliwia łatwy transport. Umieszczane na półkach talerze nie śli-
zgają się. W zależności od potrzeb zakładu wózek kelnerski może posiadać dwie lub trzy
półki. Jest to urządzenie przystosowane do transportu i dystrybucji dużej ilości potraw
i dań.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyposażenie gastronomii
14
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Jastrzębski W., Wyposażenie techniczne zakładów gastronomicznych, WSiP, Warszawa
1982.
Kasperek A., Kondratowicz M., Wyposażenie zakładów gastronomicznych i gospodarstw
domowych, Wydawnictwo Rea, Warszawa 2011.
Literatura dodatkowa
Koziorowska B., Projektowanie technologiczne zakładów gastronomicznych, Wydawnictwo
SGGW, Warszawa 1998.
Netografia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Nap%C3%B3j
http://www.tanake.com.pl

More Related Content

What's hot

Scalone dokumenty (5)
Scalone dokumenty (5)Scalone dokumenty (5)
Scalone dokumenty (5)Darek Simka
 
Sporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i ryb
Sporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i rybSporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i ryb
Sporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i rybMarcin Dzieciątkowski
 
Wykonywanie towaroznawczych badań żywności
Wykonywanie towaroznawczych badań żywności Wykonywanie towaroznawczych badań żywności
Wykonywanie towaroznawczych badań żywności Michał Łazarz
 
Sporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kasz
Sporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kaszSporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kasz
Sporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kaszMarcin Dzieciątkowski
 
Scalone dokumenty (6)
Scalone dokumenty (6)Scalone dokumenty (6)
Scalone dokumenty (6)Darek Simka
 
Technik.hotelarstwa 341[04] z4.03_u
Technik.hotelarstwa 341[04] z4.03_uTechnik.hotelarstwa 341[04] z4.03_u
Technik.hotelarstwa 341[04] z4.03_uPusiu99
 
Scalone dokumenty (4)
Scalone dokumenty (4)Scalone dokumenty (4)
Scalone dokumenty (4)Darek Simka
 

What's hot (20)

18 4.1 wg_tresc
18 4.1 wg_tresc18 4.1 wg_tresc
18 4.1 wg_tresc
 
Scalone dokumenty (5)
Scalone dokumenty (5)Scalone dokumenty (5)
Scalone dokumenty (5)
 
1. Układ funkcjonalny zakładu gastronomicznego
1. Układ funkcjonalny zakładu gastronomicznego1. Układ funkcjonalny zakładu gastronomicznego
1. Układ funkcjonalny zakładu gastronomicznego
 
24 3.1 opg_tresc
24 3.1 opg_tresc24 3.1 opg_tresc
24 3.1 opg_tresc
 
Sporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i ryb
Sporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i rybSporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i ryb
Sporządzanie podstawowego asortymenty potraw i półproduktów z drobiu i ryb
 
Wykonywanie towaroznawczych badań żywności
Wykonywanie towaroznawczych badań żywności Wykonywanie towaroznawczych badań żywności
Wykonywanie towaroznawczych badań żywności
 
13
1313
13
 
Sporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kasz
Sporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kaszSporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kasz
Sporządzanie półproduktów z podstawowego asortymentu potraw z mąki i kasz
 
Scalone dokumenty (6)
Scalone dokumenty (6)Scalone dokumenty (6)
Scalone dokumenty (6)
 
Technik.hotelarstwa 341[04] z4.03_u
Technik.hotelarstwa 341[04] z4.03_uTechnik.hotelarstwa 341[04] z4.03_u
Technik.hotelarstwa 341[04] z4.03_u
 
25 6.1 pug_tresc
25 6.1 pug_tresc25 6.1 pug_tresc
25 6.1 pug_tresc
 
9
99
9
 
34 2.1 ppwc_tresc
34 2.1 ppwc_tresc34 2.1 ppwc_tresc
34 2.1 ppwc_tresc
 
24 4.1 opg_tresc
24 4.1 opg_tresc24 4.1 opg_tresc
24 4.1 opg_tresc
 
25 2.1 pug_tresc
25 2.1 pug_tresc25 2.1 pug_tresc
25 2.1 pug_tresc
 
18 5.1 wg_tresc
18 5.1 wg_tresc18 5.1 wg_tresc
18 5.1 wg_tresc
 
24 1.1 opg_tresc
24 1.1 opg_tresc24 1.1 opg_tresc
24 1.1 opg_tresc
 
20 5.1 pspn_tresc
20 5.1 pspn_tresc20 5.1 pspn_tresc
20 5.1 pspn_tresc
 
Scalone dokumenty (4)
Scalone dokumenty (4)Scalone dokumenty (4)
Scalone dokumenty (4)
 
25 1.1 pug_tresc
25 1.1 pug_tresc25 1.1 pug_tresc
25 1.1 pug_tresc
 

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

k1.pdf
k1.pdfk1.pdf
k1.pdf
 
t1.pdf
t1.pdft1.pdf
t1.pdf
 
Quiz3
Quiz3Quiz3
Quiz3
 
Quiz2
Quiz2Quiz2
Quiz2
 
Quiz 1
Quiz 1Quiz 1
Quiz 1
 
Pytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacjiPytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacji
 
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
 
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikowRodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
 
Rodo reakcja na_naruszenia
Rodo  reakcja na_naruszeniaRodo  reakcja na_naruszenia
Rodo reakcja na_naruszenia
 
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikowRodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
2 2
2
 
1
11
1
 
6
66
6
 
5
55
5
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
22
2
 
1
11
1
 

18 7.1 wg_tresc

  • 1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 1 Moduł VII Urządzenia do sporządzania i ekspedycji napojów. Sprzęt pomocniczy i uzupełnia- jący Wprowadzenie 1. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów zimnych 2. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów gorących 3. Urządzenia do ekspozycji napojów 4. Sprzęt pomocniczy i uzupełniający stosowany w zakładach gastronomicznych Bibliografia
  • 2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 2 Wprowadzenie Nie trzeba spożywać posiłków, aby miło spędzić czas w lokalu gastronomicznym. Na przykład w kawiarni, lodziarni czy herbaciarni wystarczy tylko ugasić swoje pragnienie. Pragnienie można zaspokoić czystą wodą, ale wskazane jest spożywanie różnych napo- jów. Dostarczają one wiele składników mineralnych i witamin, niektóre oddziałują na układ nerwowy i trawienny, np. używki (kawa, herbata, zioła). Każdy człowiek spożywa różne napoje w ciągu dnia. Odpowiednio zestawiane z posił- kami uzupełniają ich wartość odżywczą. W lokalach oferuje się szeroki asortyment na- pojów zarówno w opakowaniach jednostkowych, np. w butelkach, jak również w opa- kowaniach zbiorczych, np. w beczkach. W zakładach gastronomicznych napoje są spo- rządzane również na zamówienie klienta. Możemy je podzielić na zimne i gorące. Do sporządzenia napojów w lokalach służy odpowiedni sprzęt i urządzenia.
  • 3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 3 1. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów zimnych „Napoje oprócz swojej podstawowej funkcji, jaką jest zaspokojenie pragnienia oraz do- starczanie pijącemu wartości odżywczych, mogą pełnić między innymi funkcje lecznicze, obyczajowe i obrzędowe” (http://pl.wikipedia.org/wiki/Nap%C3%B3j). Do sporządzania napojów zimnych stosuje się:  dystrybutory zimnych napojów,  granitory,  wyciskacze do cytrusów,  sokowirówki do owoców i warzyw,  miksery barmańskie,  blendery,  dyspensery. Dystrybutory zimnych napojów Dystrybutory zimnych napojów służą do schładzania i wydawania soków, napojów, sorbetów, mrożonych jogur- tów, kawy, herbaty itp. Dystrybutory zbudowane są z przezroczystych zbiorników wykonanych z poliwęgla- nu. Obudowa i części schładzające wy- konane są ze stali nierdzewnej. Wypo- sażone są w agregat chłodniczy przeznaczony do pracy ciągłej i utrzymujący odpowied- nią temperaturę serwowanych napojów. Posiadają ruchome mieszadło wykonane z two- rzywa sztucznego, które zapewnia równomierny rozkład temperatury wewnątrz zbior- nika. Wyposażone są w tackę ociekową do gromadzenia ściekającego napoju. Granitory Granitory to urządzenia szczególnie dobrze sprawdzające się w miejscach, gdzie serwo- wane są w dużych ilościach zimne drinki, sorbety, napoje energetyczne itp. Pozwalają wyeksponować w atrakcyjny sposób napoje, które często są kolorowe i przyciągają wzrok konsumentów. Umożliwiają sprawne serwowanie napojów. Granitory są urzą- dzeniami dobrze przystosowanymi do przenoszenia i użytkowania. Mogą występować w kilku rozmiarach – jedno, dwu- i trzyzbiornikowe. Wyposażone są w powietrzny system chłodzenia, mieszadło oraz przezroczyste poliwęglanowe zbiorniki z pokrywami. Zbior- niki pracują niezależnie od siebie. Rysunek 7.1. Dystrybutory zimnych napo- jów
  • 4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 4 Wyciskacze do cytrusów Wyciskacze do cytrusów są przeznaczone do wszystkich rodzajów cytrusów, nawet o dużych rozmiarach. Są bardzo łatwe w obsłudze. Posiadają wymienne sita, na które na- kładamy owoc i pod wpływem dużej siły nacisku wyciśnięty sok trafia do pojemnika. Wykonane są ze szlachetnej stali nierdzewnej. Wyciskacze do cytrusów mogą być manu- alne lub mechaniczne. Sokowirówki do owoców i warzyw Sokowirówki przeznaczone są do przygotowywania świeżych soków owocowych i wa- rzywnych. Ich obudowa wykonana jest ze stali nierdzewnej. Wyposażone są w duży otwór wsadu, co umożliwia ciągłe podawanie owoców i warzyw o różnych rozmiarach. Odpady gromadzone są w specjalnym pojemniku. Świeży sok odprowadzany jest za po- mocą wylewki zapobiegającej kapaniu. Rysunek 7.2. Wyciskacz do cytrusów Rysunek 7.3. Sokowirówka Źródło: biblioteka zasobów multimedialnych Źródło: biblioteka zasobów multimedialnych Miksery barmańskie Miksery barmańskie służą do przygotowywania koktajli mlecznych, shake’ów i drinków poprzez dokładne wymieszanie składników. Ich obudowa może być wykonana ze stali nierdzewnej kwasoodpornej lub z tworzywa sztucznego. Mogą występować z pojedyn- czym, podwójnym lub z potrójnym mieszadłem. Mieszadła wykonane są ze stali nie-
  • 5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 5 rdzewnej. Pracują niezależnie od siebie, posiadają trzy prędkości. Mieszadła wyposażo- ne są w pojemniki wykonane z tworzywa sztucznego, ze szkła lub stali nierdzewnej. Miksery barmańskie posiadają gumową podkładkę, która zapobiega przesuwaniu pod- czas pracy. Blendery Blendery służą do sporządzenia mrożonych drinków, koktajli, rozdrabniania i ubijania napojów i deserów przez zmiksowanie składników. Profesjonalne blendery wykonane są ze stali nierdzewnej. Wyposażone są w dwie prędkości obrotowe oraz zazwyczaj cztery tnąco-miksujące ostrza wirnika zbudowane ze stali nierdzewnej. Blendery posia- dają poliwęglanowy pojemnik ze skalą na bocznej ściance, włączniki pracy ciągłej i pracy pulsacyjnej, timery z automatycznym zatrzymywaniem pracy po jej zakończeniu oraz winylową pokrywę pojemnika z możliwością odkręcenia korka w celu dodawania kolej- nych składników. Dyspensery Dyspensery to urządzenia służące do serwowania napojów gazowanych i soków pitnych z automatu. Dyspensery znane są również jako wężowe dozowniki napojów. Stosowane są na przykład do napojów typu cola czy soku pomarańczowego. Urządzenia całkowicie eliminują z baru butelki z napojami. Dozowanie napoju odbywa się bezpośrednio do szklanek. Na tej samej zasadzie działają kolumny bufetowe przeznaczone do czerpania piwa z beczek.
  • 6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 6 2. Maszyny i urządzenia do sporządzania napojów gorących Napoje gorące, takie jak kawa, herbata i kakao, są naparami surowców pochodzenia ro- ślinnego. Cenione są przede wszystkim ze względu na smak i zapach oraz właściwości pobudzające. Do maszyn służących do sporządzania napojów gorących zaliczamy:  ekspresy do kawy:  przelewowe,  kolbowe,  ciśnieniowe,  ciśnieniowe automatyczne,  perkolatory,  warniki do wody,  podgrzewacze do wody. Ekspres przelewowy Ekspres przelewowy jest najmniej skomplikowanym ekspresem do kawy, bardzo pro- stym w obsłudze. Ekspresy przelewowe zaparzają kawę poprzez filtr papierowy. Apara- ty te składają się z urządzenia do parzenia i zbiorniczka na gotową kawę. Ich obsługa polega na napełnieniu zbiornika świeżą wo- dą (automatycznie lub ręcznie), załadowaniu filtra porcją kawy oraz załączeniu grzałek. Ogrzana woda przepływa przez znajdującą się na filtrze kawę, powodując jej zaparzenie. Kawa jest odprowadzana do zbiornika i wy- dawana w miarę składania zamówień. Zbior- nik z kawą cały czas jest podgrzewany w celu utrzymania odpowiedniej temperatury. Rysunek 7.4. Ekspres przelewowy
  • 7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 7 Za pomocą ekspresów przelewowych można przygotowywać duże ilości kawy za jed- nym razem. Pozwalają one także na długie utrzymywanie kawy w wysokiej temperatu- rze, a wywar kawowy zawiera więcej ko- feiny. Ekspresy przelewowe zbudowane są ze stali nierdzewnej. Są wyposażone we wskaźniki zakończenia procesu pa- rzenia i dają odpowiednie sygnały aku- styczne. Posiadają ręczny lub automa- tyczny system pobierania wody. Ich wy- dajność wynosi do 18 litrów na godzinę. Ekspres kolbowy Ekspres kolbowy jest wyposażony w ręcznie obsługiwany uchwyt (kolbę) z sitkiem. Na takie sitko aplikuje się zmie- loną kawę, ubija i montuje do urządzenia. Polega to najczęściej na ustawieniu sitka poniżej dyszy i przekręcenie uchwytu w jedną stronę. Po każdorazowym zaparze- niu kawy sitko należy opróżnić z fusów i wyczyścić. W niektórych ręcznych ekspresach można używać saszetki z kawą – eliminuje to konieczność odmierzania oraz ubijania, a także ułatwia czyszczenie. Ręczny ciśnieniowy ekspres do kawy może posiadać wiele dodatkowych funkcji, takich jak spienianie mleka, podgrzewanie filiżanek, dozowanie wody. Ponadto często dostępne są dodatkowe sitka o różnym kształcie i wielkości oczek, co umożliwia regulację ilości używanej kawy czy też stosowania bardziej lub mniej zmie- lonej kawy. Ekspres ciśnieniowy Ekspres ciśnieniowy charakteryzuje się dużą wydajnością. Zbudowany jest z obudowy, zbiornika, elementów grzejnych, urządzenia do parzenia kawy oraz aparatury kontrol- no-pomiarowej (manometru, płynowskazu, zaworu doprowadzającego wodę, zaworu odprowadzającego parę oraz zaworu bezpieczeństwa). W ekspresach ciśnieniowych najczęściej stosowana jest metoda filtracyjna, która polega na jednokrotnym przepusz- czeniu wrzącej wody lub pary przez warstwę zmielonej kawy. Woda o temperaturze 95– 98°C przy jednoczesnym wysokim ciśnieniu i napowietrzeniu zapewnia doskonałą eks- trakcję kawy, wyługowanie olejków eterycznych i utworzenie kremowej pianki (cremy) na powierzchni kawy. Ekspresy te są estetyczne i wykonane z materiałów łatwych do utrzymania czystości. Rysunek 7.5. Ekspres kolbowy
  • 8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 8 Ekspres ciśnieniowy automatyczny Automatyczny ekspres ciśnieniowy do kawy jest niewątpliwie najbardziej wy- godny w obsłudze, a zarazem najszybszy w spełnianiu swojej funkcji. Obsługa tego typu urządzenia ogranicza się do okreso- wego uzupełnienia kawy, wody i mleka. Zaparzanie kawy odbywa się całkowicie automatycznie po naciśnięciu przycisku. Najwyższej klasy automatyczne ekspresy posiadają funkcję mielenia kawy bezpo- średnio przed zaparzeniem, zapewniając maksymalny aromat świeżo zmielonej kawy. Wydobycie maksimum smaku z ka- wy ułatwia funkcja wstępnego zaparzania, występująca w niektórych modelach. Jej działanie polega na aplikacji pary wodnej lub małej ilości wrzątku na kawę przed właściwym parzeniem. Dodatkowe funkcje często występujące w takich urządzeniach to podgrzewanie filiżanek, spieniacz do mleka czy filtr do wody. Nad całością procesu czuwa komputer, a ulubioną moc kawy i dodatki można zaprogramować, korzystając z ekranu LCD, na którym wyświetlany jest także stan urządzenia i jego parametry. Perkolatory Perkolatory to urządzenia do zaparzania kawy zbożowej, herbaty i ziół. Zaparzacze te wykorzy- stują system perkolacji (otrzymanie wyciągu przez przepuszczanie płynu przez substancję). Wykona- ne są ze stali nierdzewnej. Są proste w obsłudze – wystarczy wlać wodę do zbiornika, wsypać kawę do filtra i włączyć urządzenie. Po zakończeniu pro- cesu parzenia urządzenie automatycznie przełącza się na podgrzewanie gorącego napoju. Dzięki wbu- dowanej rurce wskaźnikowej w każdej chwili można sprawdzić, ile napoju znajduje się w zbiorniku. Urządzenie posiada zabezpieczenie przed pracą na sucho i przegrzaniem. Rysunek 7.6. Ekspres ciśnieniowy auto- matyczny Rysunek 7.7. Perkolator
  • 9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 9 Warnik do wody Warnik do wody to specjalistyczny sprzęt gastronomiczny przeznaczony do zagotowy- wania wody, jej przechowywania oraz dystrybucji. Jest szczególnie popularny w barach, restauracjach oraz w firmach cateringowych. Można w nim zaparzać herbatę, kawę oraz zioła. Warnik do wody wykonany jest z wysokiej jakości stali nierdzewnej, co zapobiega zniekształceniom w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury. Składa się z kilku podstawowych części: pokrywy, zbiornika oraz wskaźnika poziomu wody (należy pa- miętać, że podczas napełniania zbiornika trzeba nalać do niego wody co najmniej do po- łowy objętości). Warnik do wody posiada regulator temperatury i zawór oraz lampkę kontrolną, która służy do zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiedniego ostrzegania przed stanem krytycznym, czyli np. przed pustym zbiornikiem. Wyposażony jest w kra- niki wykonane z tworzywa oraz dwa oddzielne systemy nagrzewania dla funkcji zapa- rzania i utrzymywania temperatury. Po zakończeniu procesu parzenia automatycznie przełącza się na funkcję podgrzewania, co zmniejsza poziom wymaganej nad nim kon- troli oraz ułatwia obsługę. Czas zaparzania wody zależy od pojemności warnika do wo- dy. Podgrzewacz do czekolady Pierwotnym zastosowaniem tych urządzeń jest podgrzewanie i serwowanie czekolady, aczkolwiek równie dobrze nadają się do przygotowania kawy, herbaty, mleka, kakao czy grzanego wina. W celu zapewnienia właściwej prezencji zbiornik jest przeźroczysty, co podwyższa walory estetyczne urządzenia. Jest wyposażony w ruchome miesza- dło, które zapewnia równomierny rozkład tempe- ratury wewnątrz zbiornika oraz jednolitą konsy- stencję napoju. Bojler wykonany jest ze stali nie- rdzewnej z termostatem do podgrzewania wody, dzięki czemu czekolada ogrzewana jest stopniowo. Posiada zawór spustowy do zlewania gorącej cze- kolady. Podgrzewanie produktu odbywa się za pomocą pojemnika z gorącą wodą. W ten sposób zapobiega się przypalaniu gęstszych produktów oraz zapewnia utrzymanie czekolady w płynnej konsystencji. Rysunek 7.8. Podgrzewacz do czekolady
  • 10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 10 3. Urządzenia do ekspozycji napojów Chłodziarki barowe do napojów Chłodziarki barowe są stosowane w każdym zakładzie gastronomicznym wyposażonym w zabudowę barową, np. w pubach, klubach czy restauracjach. Posiadają przeszklone drzwi i oświetlone wnętrze, co podwyższa ich walory estetyczne. Napoje przechowywa- ne są temperaturze od 3°C do 12°C. Temperatura sterowana jest elektronicznie. Drzwiczki witryny są oszklone. Mogą być skrzydłowe lub przesuwne. Chłodziarki baro- we posiadają regulowane półki. Chłodzone są za pomocą wymuszonej cyrkulacji powie- trza i dysponują automatycznym odszranianiem. Witryny chłodnicze do napojów mogą mieć różne wymiary w zależności od potrzeb. W drzwiach tych urządzeń zamontowane są zamki w celu zapewnienia bezpieczeństwa i uniknięcia ryzyka dostępu przez niepo- żądane osoby. Witryny chłodnicze do napojów Witryny chłodnicze do napojów posiadają obudowę wykonaną ze stali nierdzewnej lub lakierowanej proszkowo. Wyposażone są w oświetlenie w celu lepszego wyeksponowa- nia towaru. Drzwiczki witryny są oszklone. Mogą być skrzydłowe lub przesuwne. Witry- ny chłodnicze posiadają regulowane półki. Chło- dzone są za pomocą wymuszonej cyrkulacji powie- trza, z automatycznym odszranianiem. Temperatu- ra sterowana jest elektronicznie. Witryny chłodni- cze do napojów mogą występować w różnych wy- miarach. Automaty do napojów Automaty do napojów to urządzenia przystosowa- ne do sprzedaży produktów pakowanych i wypo- sażone w podajniki sprężynowe. Automaty posia- dają szklaną witrynę ułatwiającą klientowi wybór właściwego towaru. Urządzenie jest wyposażone w moduł przyjmujący monety i wydający resztę. Dzięki dużej pojemności sięgającej do kilkuset sztuk dostępnych produktów, automaty te znajdują szerokie zastosowanie wszędzie tam, gdzie wystę- puje zwiększone zapotrzebowanie na napoje czy przekąski. Urządzenia te służą do sprzedaży zim- nych napojów w puszkach o pojemności 0,33 l oraz Rysunek 7.9. Automat do napo- jów
  • 11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 11 w butelkach 0,5 l. Automaty samosprzedające do zimnych napojów są wyposażone w chłodziarki, dzięki czemu napoje są schłodzone nawet w bardzo gorące dni. Automaty z zimnymi napojami to nowoczesne urządzenia, które oprócz chłodzenia prezentują do- stępny towar. Stojaki do win Stojaki do win służą do wyeksponowania kilkudziesięciu butelek wina. Najczęściej wy- konane są z litego drewna. Stosowane są w restauracjach, pubach, drink barach, winiar- niach. Stosuje się je do przechowywania win o pojemności 0,75 l, 1 l, 1,5 l, a także bute- lek z miodami, likierami, nalewkami i innymi mocnymi trunkami.
  • 12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 12 4. Sprzęt pomocniczy i uzupełniający stosowany w zakładach gastronomicznych Młynek żarnowy do mielenia kawy Młynek żarnowy jest najlepszym urządzeniem do mielenia kawy. Kawa jest w nim mielona za pomo- cą dwóch wolno obracających się stożkowych lub płaskich żaren. Poprzez regulację odległości po- między żarnami uzyskujemy różną grubość zmie- lenia kawy. Urządzenia te mielą kawę równomier- nie i umożliwiają skokową (kilka ustawień) lub płynną regulację wielkości cząsteczek (pokrętło mikrometryczne). Młynki żarnowe są wydajne, ponieważ jednorazowo można zemleć kawę w ilo- ści wystarczającej do zaparzenia kilku filiżanek. Mogą być wyposażone w pojemniki na zmieloną kawę lub w specjalne dozowniki, dzięki którym zmielona kawa trafia bezpośrednio do kolby z sit- kiem. Zbiornik na ziarna kawy musi być szczelnie zamykany oraz szczelnie spasowany z korpusem młynka tak, aby wibracje nie powodowały dodat- kowego hałasu lub odłączania się pojemnika od korpusu. Dzbanki do mleka Dzbanki do mleka są to bardzo estetyczne naczynia służące do podgrzewania i spienia- nia mleka. Wykonane są z wysokiej klasy stali nierdzewnej polerowanej z wyprofilowa- nym lejkiem, co pozwala na łatwe przelewanie płynu i dekorację napojów gorących oraz tworzenie efektownych warstw napojów. Odpowiednie zwężenie ku górze zapobiega rozchlapywaniu mleka podczas procesu spieniania. Nie nagrzewają się i są łatwe w utrzymaniu w czystości. Stosowane są w kawiarniach, cukierniach i barach, specjalizują- cych się w serwowaniu kaw typu caffe latte, macchiatto czy cappuccino. Dzbanki do spieniania mleka występują w różnych pojemnościach. Najczęściej stosowane przez ba- ristów pojemności to: 0,3 l, 0,6 l, 1 l. Termometry do mleka Podczas przygotowywania gorących napojów niezwykle ważna jest stała kontrola ich temperatur. Termometry do mleka stosuje się w celu nadzorowania temperatury gorą- cych napojów. Przykładowo zielona herbata powinna być zaparzana w temperaturze Rysunek 7.10. Żarnowy młynek do kawy
  • 13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 13 80°C, kawa powinna być zalewana wodą w temperaturze 90°C (nie wrzątkiem), a spie- nianie mleka nie powinno odbywać się w temperaturze wyższej niż 70°C. Termometry te wykonane są ze stali nierdzewnej kwasoodpornej. Posiadają szeroki zakres tempera- tur: od –10°C do +100°C. Posiadają możliwość kalibrowania temperatury do 2°C. Ter- mometry do mleka to urządzenia gastronomiczne należące do akcesoriów baristy. Wózek do flambirowania Wózek do flambirowania wykonany jest najczęściej z drewna lub z płyty MDF forniro- wej. Blat może być pokryty płytą stalową nierdzewną. Wózek posiada uchwyty, które umożliwiają jego przemieszczanie. Wyposażony jest w mechanizm jezdny składający się z obrotowych, ogumionych kół z hamulcami. Półki wózka wyposażone są w relingi, które zapobiegają przed wypadnięciem sprzętu potrzebnego do sporządzenia potrawy. Nie- które wózki posiadają miejsce na ustawianie butelek. Wózki do flambirowania wyposa- żone są w trzony gazowe wykonane ze stali nierdzewnej. Trzony podłączone są do butli z gazem umieszczonej wewnątrz wózka. Wózek kelnerski Wózek kelnerski zbudowany jest ze stali nierdzewnej kwasoodpornej, wyposażony jest w półki oraz cztery koła. Bezpieczeństwo oraz łatwość obsługi zapewniają wystające rączki do prowadzenia wózka oraz zamontowane dwa hamulce na kółkach. Profesjonal- ny wózek kelnerski umożliwia łatwy transport. Umieszczane na półkach talerze nie śli- zgają się. W zależności od potrzeb zakładu wózek kelnerski może posiadać dwie lub trzy półki. Jest to urządzenie przystosowane do transportu i dystrybucji dużej ilości potraw i dań.
  • 14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyposażenie gastronomii 14 Bibliografia Literatura obowiązkowa Jastrzębski W., Wyposażenie techniczne zakładów gastronomicznych, WSiP, Warszawa 1982. Kasperek A., Kondratowicz M., Wyposażenie zakładów gastronomicznych i gospodarstw domowych, Wydawnictwo Rea, Warszawa 2011. Literatura dodatkowa Koziorowska B., Projektowanie technologiczne zakładów gastronomicznych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1998. Netografia http://pl.wikipedia.org/wiki/Nap%C3%B3j http://www.tanake.com.pl