Caesar blockchain whitepaper blockchain de hype voorbij v1.0 - online print

1. 4342
tel. +31 (0)88 240 42 00
info@caesar.nl
Blockchain,
de hype voorbij!
www.caesarOVERHEID.nl

2. 32
Voor meer informatie of een afspraak kunt u contact opnemen met:
CAESAR Groep
tel. +31 (0) 88 240 4200
info@caesar.nl
www.caesar.nl
VOORWOORD 5
- Voorwoord door Theo de Wolf
WAT IS BLOCKCHAIN? 7
- Caesar legt uit
TOEPASSINGSGEBIEDEN 13
- Wat is er mogelijk met Blockchain
DE OVERHEID 20
- Blockchain binnen de overheid: specifieke oplossingen
PARTNERS 25
- Onze partners op het gebied van Blockchain
AAN DE SLAG 28
- Concreet aan de slag met Distributed Ledger Technology
NAWOORD 31
- Nawoord door Paul Bessems
OVER DE SCHRIJVERS 34
- Wie schreven mee
Inhoudsopgave

3. 54
1.
VOORWOORD
Voorwoord door Theo de Wolf
Voorwoord Theo de wolf
Innovatie wordt steeds belangrijker voor bedrijven om in de wereld
van morgen relevant te blijven. Als IT-bedrijf beseffen en ervaren wij dit
iedere dag. Ook bij Caesar proberen wij onze klanten zo goed mogelijk te
adviseren en te helpen in het ontwikkelen van software en het bouwen
van applicaties waarmee bedrijven impact en verschil kunnen maken bij
hun doelgroep.
Op het moment dat ik dit voorwoord schrijf introduceert Elon Musk
de Tesla Semi. Deze vrachtauto is naar verluid de veiligste en meest
comfortabele vrachtwagen ooit gebouwd. De vier motoren kunnen
onafhankelijk van elkaar het maximale aan power behalen met een
zo’n laag mogelijk energieverbruik. Dit is maar een van de voorbeelden
van hoe onze wereld steeds sneller lijkt te veranderen. Baanbrekende
ontdekkingen en technologieën volgen elkaar in rap tempo op.
Eén van deze technologieën is Blockchain, een technologische
ontwikkeling welke wij vanuit Caesar met grote belangstelling volgen.
Blockchain, een technologie welke de belofte heeft om de wereld minder
complex te maken en transparantie te verhogen. Twee uitdagingen
waarmee niet alleen de overheid te kampen heeft maar vrijwel iedere
organisatie.
De schrijvers hebben geprobeerd het paper te schrijven met als rode
draad drie belangrijke vragen welke wij bij klantenrelaties regelmatig te
horen krijgen:
1. Wat is Blockchain?
2. Wat gebeurt er binnen de (overheids)markt?
3. Hoe moeten wij als organisatie nu concreet beginnen?
Nadat je deze paper hebt gelezen, heb je een aantal mogelijke
antwoorden op deze drie vragen.
Veel leesplezier!
Theo de Wolf

4. 76
Aanleiding en doel blockchain paper
Begin oktober 2017 heeft Caesar Overheid een event georganiseerd over
de kansen van Blockchain binnen de overheidsmarkt. Naar aanleiding
van dit evenement is het gesprek over Blockchain doorgegaan en krijgen
we als Caesar regelmatig vragen over Blockchain. Als we deze vragen
categoriseren komen we uit op een drietal vragen welke als leidraad
genomen zijn voor dit paper: “Wat is Blockchain?”, “Wat gebeurt er nu
met Blockchain binnen de overheidsmarkt?” en “Blockchain, hoe kan ik
nu concreet beginnen?”. Het doel van dit paper is om mensen binnen de
overheid in de breedste zin van het woord te informeren en inspireren op
het gebied van Blockchain.
versnelde verandering
als het nieuwe constante
In de wereld van vandaag is technologische versnelling het nieuwe
normaal geworden. Innovaties van baanbrekende technologieën zoals
Nanotechnologie, 4D-printing, Virtual/Augmented/Mixed Reality (VR/AR/
MR), Internet of Things (IoT), Artificial Intelligence (AI), Machine learning
(ML), volgen elkaar in rap tempo op. In de financiële markt zien we een
legio aan start-ups inzake financiële technologie (FinTechs) welke de
gelederen van de gevestigde orde bestormen, lees disruptie. Niet te
verwarren met handige apps, zoals ABN-AMRO haar app Tikkie, zijn er
dus ook disruptieve krachten aan het werk. Eén van deze disruptieve
krachten en technologieën is Blockchain.
2.
WAT IS BLOCKCHAIN?
Caesar legt uit

5. 98
Wat is blockchain nu eigenlijk?
De Blockchain is een open grootboek waar alle transacties in
chronologische volgorde teruggevonden kunnen worden. Een ketting van
blokken waarbij elk blok een verzameling van transacties en validaties is.
Door rekenkracht van computers worden deze blokken gevalideerd. Deze
rekenkracht, ook wel mining genoemd, krijgt als tegenprestatie bitcoins.
Een voorbeeld: stel u beheert een systeem met fietshuurinformatie. Een
klassiek systeem zal in de database een record hebben staan waarin staat
wie momenteel welke fiets gehuurd heeft. Een Blockchainsysteem zal
echter een ketting van huurmutaties hebben waarin de fiets toegewezen
wordt aan klanten en weer terugverwezen wordt aan de eigenaar. Al deze
mutaties zijn ondertekend door de klant en de eigenaar. Zo weten we
zeker dat de transactie heeft plaatsgevonden en kunnen we ook opmaken
wie de fiets momenteel in bezit heeft.
Blockchain is digitaal vertrouwen
Maar hoe zorgt het systeem ervoor dat alleen geautoriseerde personen
mutaties doen op de database? Hier komt cryptografie om de hoek kijken.
Elke deelnemer aan het systeem genereerd een set sleutels, een publieke
en een geheime sleutel.
De publieke sleutel is een controlemiddel voor andere gebruikers
om te controleren of berichten van jou ook echt ondertekend zijn
met je geheime sleutel. Deze publieke sleutel is daarom ook niet
geheim, sterker nog het is vaak je identificatienummer, bijvoorbeeld je
personeelsnummer, of in het geval van Bitcoin je portemonnee adres.
Stel een deelnemer aan het systeem wil een mutatie doorvoeren op
de database, dan ondertekent hij het mutatiebericht met zijn geheime
sleutel. Andere deelnemers aan het systeem kunnen met hun publieke
sleutel controleren of dat bericht ook daadwerkelijk door hem is
ondertekend. Zo weten we zeker dat mutaties komen van de juiste
personen. Het is dus niet mogelijk om een mutatie te doen in iemands
anders naam tenzij je zijn geheime sleutel hebt gestolen.
Blockchain,
de hype voorbij!
DE MOGELIJKHEDEN VAN BLOCKCHAIN
ONDERSCHAT
Blockchain is het achterliggende framework om onder andere
cryptocurrency van a naar b te krijgen. Maar let op, Blockchain is veel
meer dan het logistieke hart van cryptocurrency. Er wordt veel geschreven
over Blockchain, Hyperledger, Bitcoin, Etherium en gelieerde termen.
Veel (overheids)organisaties worstelen echter met concrete toepassingen
en bijkomende business modellen. Blockchain concepten dienen vaak
het publiek maar hoe kun je als bedrijf concreet verdienen aan deze
technologie? Een andere vraag die opkomt is: “Onze organisatie kan wel
actief aan de slag willen met Blockchain, maar als de rest van de keten dit
niet doet is het verspilde energie.” Op al deze onderwerpen komen we
later terug in dit whitepaper:

6. 1110
Een fundamenteel verschil met klassieke softwaresystemen is dat de trust,
het vertrouwen, in de data zit in plaats van in de business rules van het
systeem. De database bevat geen uitgerekende gegevens of een op tijd
gebaseerde staat van gegevens. Het bevat een historie van ondertekende
berichten waaruit de staat van uw data is op te maken.
Distributed Ledger Technology
vs. Blockchain
De kern van Blockchain en initiatieven met hetzelfde doel is Distributed
Ledger Technology (DLT). Blockchain is dus een type Distributed Ledger
Technology, ook wel Shared Ledger genoemd. We volgen Blockchain
Technologies in het verwoorden van de definities DLT & Blockchain.
Distributed Ledger Technology (DLT) - “Een gedistribueerde grootboek is
een consensus van gerepliceerde, gedeelde en gesynchroniseerde digitale
data die geografisch verspreid zijn over meerdere sites, landen en/of
instellingen.”
Blockchain - “Een blockchain is een type gedistribueerde grootboek,
bestaande uit onveranderlijke, digitaal opgenomen data in pakketten
genaamd blokken.”
Gedistribueerd vs. geïnspireerd
Een vaak over het hoofd gezien aspect van Blockchain is de
gedistribueerde opzet van het systeem. Wil je absoluut geen trust, lees
vertrouwen, leggen in één partij dan moet je de Blockchain gedistribueerd
opzetten. Dit brengt ook direct zeer complexe maatregelen met zich mee.
Wanneer niet één partij de onderhouder van de Blockchain is, wordt het
per definitie een taak van meerdere gebruikers van de Blockchain om
deze te onderhouden. Met het onderhouden bedoel ik mutaties valideren
en verwerken. De gebruikers krijgen hiervoor een beloning, in het geval
van Bitcoin zijn dat coins maar dit hangt af van de implementatie van de
Blockchain.
Je kunt ervoor kiezen om sommige aspecten van het gedistribueerde
karakter te adopteren en anderen niet. Houdt er rekening mee dat
je hiermee sleutelt aan de identiteit van de Blockchain. Wanneer je
onderstaande aspecten anders inregelt kan je vaak niet meer spreken van
een “echte” Blockchain maar van een “Blockchain geïnspireerd systeem”.
Valideren van mutaties
Een typische Blockchain is gedistribueerd, het valideren van mutaties
wordt gedaan door meerdere gebruikers. Om ervoor te zorgen dat het
netwerk een consensus bereikt over de staat van de database duurt het
valideren van mutaties relatief lang. Gebruikers die mutaties valideren
moeten een complexe mathematische puzzel oplossen om een block van
mutaties aan de chain toe te voegen. Dit wordt ook wel ‘’minen’’ genoemd.
ORGANISATIE BELASTINGDIENST
LEVERANCIER
CENTRALISED LEDGER DISTRIBUTED LEDGER
BANK
€VERZONDEN
FACTUUR
FACTUUR
ONTVANGEN
FACTUUR
INBOEKEN
FACTUUR
GOEDKEUREN
BETALING
AANMAKEN
BETALING
GOEDKEUREN
ORGANISATIE BELASTINGDIENST
VERZONDEN
FACTUUR
FACTUUR
ONTVANGEN
FACTUUR
NYS
CLEARING
HOUSE
1 | ELEC
VAN
eW
eW
1 | ELEC
VAN

7. 1312
Dit principe zorgt ervoor dat mutaties relatief langzaam doorgevoerd
worden wat het systeem, in het algemeen, niet geschikt maakt voor high
performance mutaties.
U kunt er ook voor kiezen om het valideren van mutaties niet
gedistribueerd te laten plaats vinden. In dat geval kan het systeem
ook zo opgezet worden dat er ook geen mathematische puzzel moet
opgelost worden wat de performance van het systeem een enorme boost
zal geven. Daarnaast heeft u geen speciale hardware nodig om de, in
principe zinloze puzzels, op te lossen. Gebruikers van het systeem kunnen
echter nog steeds aan de data zien of de transacties wel valide zijn. Het
grote nadeel is echter wel dat het systeem rust op de schouders van de
controlerende partij. Hierdoor moeten de gebruikers vertrouwen hebben
in controlerende partij omdat zij degene zijn die het systeem beheren en
onderhouden. Een afweging die het overwegen waard is maar ook sleutelt
aan de fundamenten van het paradigma.
Van Blockchain hype
naar Hyperledger
Zoals Blockchain een type DLT is zijn Ripple, MultiChain, HyperLedger
Project andere voorbeelden hiervan. Hoewel ze in concreetheid verschillen
komen ze in consensus op hetzelfde neer. Namelijk het creëren van een
betere omgeving voor real-time en veilig delen van data.
3.
TOEPASSINGSGEBIEDEN
Wat is er mogelijk met Blockchain

8. 1514
Cryptocurrencies als een van de vele
toepassingen…
Cryptocurrency als Bitcoin is ongetwijfeld een van de bekendste
toepassingen op Blockchain. Bitcoin is een peer-to-peer (P2P) elektronisch
cash systeem. Het unieke aan cryptocurrency is dat je het kan versturen
zonder tussenpersoon (trusted third party zoals bijvoorbeeld een
notaris). Maar ook rond Bitcoin hangt een sluimer van waas. Zo is Satoshi
Nakamoto enkel het pseudoniem van de persoon welke de bitcoin
ontwierp en de eerste Blockchain database realiseerde:
Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System
“A purely peer-to-peer version of electronic cash would allow online
payments to be sent directly from one party to another without going
through a financial institution. Digital signatures provide part of the
solution, but the main benefits are lost if a trusted third party is still required
to prevent double-spending. We propose a solution to the double-spending
problem using a peer-to-peer network. The network timestamps transactions
by hashing them into an ongoing chain of hash-based proof-of-work, forming
a record that cannot be changed without redoing the proof-of-work. The
longest chain not only serves as proof of the sequence of events witnessed, but
proof that it came from the largest pool of CPU power. As long as a majority
of CPU power is controlled by nodes that are not cooperating to attack
the network, they’ll generate the longest chain and outpace attackers. The
network itself requires minimal structure. Messages are broadcast on a best
effort basis, and nodes can leave and rejoin the network at will, accepting
the longest proof-of-work chain as proof of what happened while they were
gone.”
Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System Go to link »
Naast de Bitcoin zijn andere bekende munten Peercoin, NXT, Namecoin,
Litecoin, Dogecoin, Blackcoin, Dash en Ripple. Een minder bekende coin
welke zijn opmars maakt is de e-gulden (EFL). Om een transactie met
cryptocurrency te maken heb je twee elementen nodig: Private key, deze
creëert de handtekening en een Public key: deze heb je nodig voor het
controleren van transacties door derden.
Andere toepassingen naast
cryptocurrencies
Naast al deze digitale currencies zijn er diverse andere toepassingen
te bedenken als Identiteit, digitale assest, verifieerbare data en smart
contracts.
• Identiteit
Er zijn bedrijven welke Ids aanbieden welke gebruikt kunnen worden
om in te loggen bij apps, websites of om digitaal te ondertekenen. Een
voorbeeld hiervan is Onename.
• Digitale assets
DLT kan worden gebruikt om digitale assets te realiseren. Hierbij kun je
denken aan voorraad, obligaties maar ook landerijen, muziek of software
licenties kunnen hier vastgelegd worden. Een voorbeeld hiervan is
Openchain.

9. 1716
• Verifieerbare data
Naast identiteit kun je ook een record van data, file of business proces op
de Blockchain zetten. Een voorbeeld hiervan is Document-sign.com.
Privacy en confidentiality: “It is very important to understand that the files
themselves are not stored in the Blockchain or any of our systems for that
matter. We just store a unique cryptographic digital key that represents the
digital objects. This guarantees your privacy and confidentiality. The email-
address you provide will only be used to send you a status update regarding
the Blockchain Registration & Verification process. The registration of your
digital key in the Blockchain will be done every 10 minutes. This has to
do with the way Blockchain charges transaction fees. We bundle multiple
transaction in a block to reduce these transaction fees.”
• Smart contracts
Smart Contracts zijn eigenlijk gewoon een stukje programma code
dat automatisch uitgevoerd wordt wanneer zich specifieke condities
voordoen. Het unieke van Smart Contracts op Blockchain is dat de
code onveranderbaar is. Dat betekent dat de code dus altijd uitgevoerd
zal worden en exact zoals opgenomen op de Blockchain. Ethereum is
geen Smart Contract, maar één van de Blockchain systemen dat Smart
Contracts faciliteert. Op de website van Smartcontract.com vinden we een
aantal voorbeelden waarvan een onderstaand is afgebeeld.
Open vs Closed Blockchains
Huidige softwaresystemen zijn vaak gesloten, de eigenaar van
het systeem heeft de controle en niemand anders. Zo houden we
hackers buiten de deur en weten we zeker dat softwareprocessen
afgehandeld worden zoals ze ontworpen zijn. Blockchain brengt hier
een fundamentele verandering in. Blockchain softwaresystemen zijn
per definitie open. Iedereen kan de complete “database” inzien en
de gehele historie analyseren. Is uw data eigenlijk wel geschikt om
publiekelijk ingezien te worden? Is dit nog steeds het geval als uw data
geanonimiseerd is?
Het open karakter brengt een groot voordeel met zich mee ten opzichte
van integratie. Huidige softwaresystemen hebben vaak te maken met
complexe integratieprocessen. Wanneer twee systemen aan elkaar
gekoppeld moeten worden heb je direct met crosssysteemautorisatie
te maken. Daarnaast moeten duidelijke protocollen vastgesteld worden
om informatie uit te wisselen. Bij Blockchainsystemen is het eenvoudiger
doordat randsystemen direct gebruik maken van een kopie van de
database.
NYSE
BLOOMBERG
GOODS
& SERVICES
ETHEREUM
BITCOIN
01101
10011
01101
10011
01101
10011
01101
10011
CHAIN
LINK
1 | ELECTRONISCHE VINGERAFDRUK
VAN HET DOCUMENT
eWAARMERK TOEVOEGEN
eWAARMERK VALIDEREN
2 | VINGERAFDRUK WORDT
OPGESLAGEN IN BLOCKCHAIN
3 | EWAARMERK IS NU
TOEGEVOEGD
e
3 | EWAARMERK KOMT
OVEREEN MET DOCUMENT
e
2 | VALIDEREN VINGERAFDRUK
VIA BLOCKCHAIN
1 | ELECTRONISCHE VINGERAFDRUK
VAN HET DOCUMENT
e
Go to link »

10. 1918
Blockchain als transparante keten
oplossing
Men zegt vaak, wanneer je ergens 10.000 uur aan hebt besteed ben je er
echt goed in geworden. In je werk is dit pak en beet tien jaar werkervaring.
Maar in die tien jaar ben je ook een hoop restricties tegen gekomen,
waardoor het proces inefficiënt is of er vreemde oplossingen zijn
gevonden voor problemen. Stel je nu voor dat je met al deze ervaring en
kennis opnieuw kan beginnen met een blanco sheet, je laat alle restricties
achter je. Een Greenfield, niet alleen in je eigen organisatie maar met de
hele keten. Dat doe je met het goed opzetten van een Blockchain.
Je wilt dus als experts van een proces het hele proces opnieuw opbouwen
zonder bekende of onbekende restricties. Dat is het lastige aan het
opzetten van een goede blockchain, aan de ene kant is het uit den boze
om het huidige proces te gaan “verblockchainen“ maar je wilt wel het
huidige proces gaan verbeteren. Daarom is het belangrijk dat het nieuwe
proces wordt gezien als een Greenfield.
Hoe zet je dan een goede blockchain op? Dit doe je door te beginnen met
de gehele waardeketen in kaart te brengen, waarbij geen sprake meer
is van een begin en eind in de keten, maar een cirkel in de waardeketen.
Door de decentrale databases krijg je de mogelijkheid alle data direct te
gebruiken vanaf de bron.
Van: Naar:
De waardeketen van de decentrale database is daarna bijvoorbeeld aan
te vullen met de uren registratie van de medewerkers. Door deze in de
zelfde database in te voeren als de opdracht gever beschikt iedereen
continu over de zelfde data, waardoor getekende urenbrieven tot het
verleden behoren.
LEVERANCIER
CENTRALISED LEDGER DISTRIBUTED LEDGER
BANK
ORGANISATIE BELASTINGDIENST
LEVERANCIER BANK
€
VERZONDEN
FACTUUR
FACTUUR
ONTVANGEN
FACTUUR
INBOEKEN
FACTUUR
GOEDKEUREN
BETALING
AANMAKEN
BETALING
GOEDKEUREN
CLEARING
HOUSE

11. 2120
Om een beter beeld te krijgen wat er concreet binnen de overheidsmarkt
gebeurt gaan we kijken naar een drietal pilots. Van deze pilots
omschrijven we onderstaand binnen welk overheidsorgaan ze
plaatsvinden namelijk, Loonaangifteketen, Subsidieverlening verwijdering
Drugsafval en Zorginstituut Nederland.
We zullen hierbij kijken naar de huidige situatie van hoe deze processen
nu gaan, kijken wat het concept van Blockchain binnen dit scenario is en
de impact van Blockchain overdenken en kijken waar en hoe Blockchain
nu concreet waarde toevoegt ten opzichte van de oude situatie.
Pilot: Loonaangifteketen
Huidige situatie:
In de huidige situatie heeft de Belastingdienst met een gigantische
hoeveelheid organisaties en burgers te maken in de loonaangifte keten.
Ruim 640.000 inhoudingsplichtigen moeten maandelijkse de loonaangifte
doen bij de Belastingdienst, welke deze gegevens moet communiceren
met de het UWV, welke de gegevens weer deelt met het CBS.
Dit betreft 21 miljoen arbeids- en uitkeringsverhouding met burgers.
In het huidige systeem heeft iedereen een dubbele administratie, met
databases die niet altijd synchroon lopen. Daarnaast wordt er geld heen
en weer gepompt van de ene organisatie naar de andere en weer terug,
met uiteraard even veel data die heen en weer gaan.
Concept & impact:
De Blockchain kan ervoor zorgen, dat alle data decentraal worden
opgeslagen met de burger in het middelpunt, welke organisaties toegang
geeft tot zijn of haar gegevens. De Belastingdienst, het UWV, CBS en de
werkgever gebruiken in de Blockchain alle dezelfde databron waardoor
4.
DE OVERHEID
Blockchain pilots binnen de overheid:
specifieke oplossingen

12. 2322
de dubbele databronnen verdwijnen. Hiermee is de synchronisatie tussen
databases niet meer nodig. Daarnaast kan geld direct naar de uiteindelijke
ontvangen worden overgemaakt, zonder dat er data verloren gaat.
Waarde:
De waarde van Blockchain toepassen in de loonaangifteketen is dat
het proces snel, eenvoudig en betrouwbaar wordt. Wat aansluit met de
doelstellingen van de Belastingdienst. Daarnaast weet de burger precies
wie er toegang heeft dat zijn data en werken alle organisaties in de
actualiteit.
Pilot: Subsidie verlening verwijdering
Drugsafval
Huidige situatie:
Wanneer er in Noord-Brabant drugsafval wordt gedumpt kan er subsidie
worden aangevraagd voor het opruimen hiervan. Op deze subsidie aan te
vragen moet er veel (handmatige) administratie worden gevoerd, wordt
er veel geregistreerd in verschillende systemen en zijn er acht partijen
bij betrokken. Kortom een complexe waarde keten met veel betrokken
partijen.
Concept & impact:
In de Blockchain zal er een centrale database worden aangelegd waartoe
alle betrokken organisaties toegang hebben tot alleen de data die de
organisatie nodig heeft voor de uitvoering van haar taak. De afspraken
die worden gemaakt worden vastgelegd in smart contract, waardoor de
subsidieverstrekker direct het geld naar de uitvoerende partij kan betalen.
Waarde:
De waarde van Blockchain in deze keten begint met het verkorten van de
data overdracht tijd. Waar het aanvragen van subsidie in de oude situatie
zeer lang kan duren, kan de subsidie nu in dertien minuten worden
toegekend. Hierdoor is niet alleen de waardeketen een stuk tevredener,
maar is het risico van drugsafval vervuilen een stuk lager.
Pilot: Zorginstituut Nederland
Huidige situatie:
Binnen de zorg zijn er veel belanghebbende die willen weten hoe het gaat
met iemand die zorg ontvangt. De zorgverzekeraar wil weten welke zorg
er wordt ontvangen, de familie wil graag weten hoe het gaat met iemand
en de zorgverlener wil graag betaald krijgen voor haar werk.
Concept & impact:
Zorginstituut Nederland wil graag met Blockchain een decentraal
logboek aan leggen met daarin alle zorg geregistreerd die ontvangen
wordt. De verleende zorg wordt in dit logboek als transacties vastgelegd.
Verzekeraars kunnen deze data raadplegen om betalingen te verrichten,
zorgverleners kunnen het logboek raadplegen om de status van de
patiënt te volgen en familie kan volgen hoe het met de patiënt gaat.
Waarde:
Met de patiënt in het middelpunt van de database kan de patiënt zelf
bepalen wie waar toegang voor krijgt. Daarnaast kunnen verzekeraars
en zorgverleners snel beschikken over declaraties en welke zorg er is
verleend.

13. 2524
Zoals je kunt zien maakt het niet uit binnen welk scenario je Blockchain
toepast of binnen welke (overheids) organisatie je werkzaam bent.
Blockchain en met name het Distributed Ledger principe kan je helpen om
processen opnieuw te definiëren en vooral de complexiteit eruit te halen
en de transparantie te bevorderen. Een mooi voorbeeld hoe je concreet
Blockchain in kunt zetten is degene van onze partners Sphereon en
eSpecialisten.
5.
PARTNERS
Onze partners op het gebied van Blockchain

14. 2726
Deze elektronische vingerafdruk wordt op een openbare Blockchain
gezet (niet het document zelf). Daarmee is het ook 100% veilig, want de
vingerafdruk kan op geen enkele wijze terug gebracht worden naar enige
informatie in of over het document.
Om een document te verifiëren, biedt het eWaarmerk een link naar een
eenvoudige functie voor verificatie. Wanneer er ook maar één teken
aangepast is, is de vingerafdruk anders en ontvang je een waarschuwing
dat het document niet meer authentiek is. Wanneer de vingerafdruk
hetzelfde is, is het document dus onveranderd en authentiek. Je ontvangt
dan ook een positieve bevestiging, met de datum en tijd waarop de
oorspronkelijke registratie plaatsvond.
eWaarmerk
Een mooi voorbeeld is de eWaarmerk oplossing die we samen met
Sphereon en eSpecialisten ontwikkeld hebben. Met eWaarmerk wordt
een digitaal document voorzien van een digitale vingerafdruk. Dit digitale
eWaarmerk wordt opgeslagen op basis van blockchain technologie en kan
in geen geval gewijzigd of gemanipuleerd worden.
De gebruiker en ontvanger kunnen daarmee te allen tijde vaststellen dat
de digitale informatie authentiek, integer en betrouwbaar is en dat vorm,
inhoud en structuur gelijk zijn aan het origineel. Ook als informatie wordt
overgedragen of doorgestuurd kan de ontvangende partij de authenticiteit
en geldigheid eenvoudig verifiëren. Op het moment dat de informatie
gewijzigd blijkt te zijn, ziet de gebruiker onmiddellijk dat de informatie niet
in overeenstemming is met het gewaarmerkte document.
Het eWaarmerk biedt de garantie, aan zowel de ontvanger als aan
iedere derde aan wie een bestand wordt doorgestuurd, dat het bestand
authentiek is en niet veranderd of gemanipuleerd is. Het mooie aan de
eWaarmerk oplossing is dat het organisaties in staat stelt om op een vrij
eenvoudige manier te starten met een échte Blockchaintoepassing en in
de praktijk kennis te maken met deze nieuwe ontwikkeling.
Hoe eWaarmerk werkt
Als eerste wordt er een unieke elektronische vingerafdruk gemaakt
van een digitaal object, een zogenaamde ‘hash’. Dat kan van een PDF-
document zijn, maar ook van ieder ander type digitaal bestand.
NISATIE BELASTINGDIENST
ANCIER BANK
€FACTUUR
ONTVANGEN
FACTUUR
INBOEKEN
FACTUUR
GOEDKEUREN
BETALING
AANMAKEN
BETALING
GOEDKEUREN
1 | ELECTRONISCHE VINGERAFDRUK
VAN HET DOCUMENT
eWAARMERK TOEVOEGEN
eWAARMERK VALIDEREN
2 | VINGERAFDRUK WORDT
OPGESLAGEN IN BLOCKCHAIN
3 | EWAARMERK IS NU
TOEGEVOEGD
e
3 | EWAARMERK KOMT
OVEREEN MET DOCUMENT
e
2 | VALIDEREN VINGERAFDRUK
VIA BLOCKCHAIN
1 | ELECTRONISCHE VINGERAFDRUK
VAN HET DOCUMENT
e

15. 2928
Wanneer je enthousiast bent geworden over DLT hebben we een aantal
tips om praktisch en concreet aan de slag te gaan.
1. Identificeer
Breng in kaart welke mensen binnen jou organisatie gebaat zijn bij de
principes van DLT. Welke mensen moeten aangesloten zijn om dit een
succes te maken? Welke mensen kunnen je helpen om terug te gaan
naar de basis en durven verder te gaan als alleen huidige processen te
‘verblockchainen’? Naast de business kant is het ook belangrijk om IT-
talent aan te haken. Mensen met de capaciteit om te experimenteren
met DLT en ook mensen welke eerlijk en concreet verwachtingen kunnen
managen tegenover stakeholders.
2. Mobiliseer
DLT lijkt een complexe technologie omdat het ongrijpbaar is. Om deze
reden is het zaak om de juiste experts te mobiliseren zowel in- als extern.
Welke mensen hebben de juiste capaciteiten om DLT te introduceren en
te concretiseren? Denk hierbij ook aan kennis en expertise welke buiten
de organisatie aanwezig is. Door middel van consortia, denktanks en
andere initiatieven welke elkaar door kennisdeling verder helpen.
3. Experimenteer
Begin klein, maar begin! Experimenteren is voor meerdere doelen
belangrijk. Het is niet erg om te falen: ‘If you fail, fail fast and do better’.
(A) Net als met elke vorm van innovatie is het daadwerkelijke product
vaak een ander product dan het prototype. Het is dus belangrijk om
iteratief te werk te gaan en tot een Minimum Viable Product (MVP) te
komen welke gevalideerd kan worden bij de doelgroep en stakeholders.
6.
AAN DE SLAG
Concreet aan de slag met
Distributed Ledger Technology

16. 3130
Verder is het (B) belangrijk om technologie tot in het diepste wezen te
begrijpen. Hoe kun je een doelgroep verblijden met nieuwe oplossingen
als je zelf geen flauw benul hebt van een technologie? Doorgronden is de
basis van succes.
4. Organiseer
Veel mensen spreekt het open karakter en het trust-gedeelte erg aan.
Het gedistribueerde karakter is vaak overbodig en maakt de systemen
nodeloos complex. Wanneer je met Blockchain aan de slag gaat, denk
dan goed na over welke eigenschappen van Blockchain van toepassing
zijn op jouw situatie. Laat je dan goed informeren, breng duidelijk de
voor- en nadelen in kaart en maak een weloverwogen beslissing. Je hoeft
niet alle aspecten te implementeren, je kunt ervoor kiezen om het niet
gedistribueerd op te zetten. Maatwerk is hierbij het sleutelwoord. Een kant
en klare Blockchain van het schap pakken en het implementeren gaat je
waarschijnlijk meer nadelen dan voordelen opleveren.
7.
NAWOORD
Nawoord door Paul Bessems

17. 3332
Veel mensen leggen nog niet de link tussen blockchain, als onderliggende
technologie van Bitcoin, en de manier waarop we vertrouwen, werk en
economie organiseren. Al snel wordt naar de technologie gekeken terwijl
dit een afgeleide is. Al snel worden metaforen gebruikt die dicht bij de
huidige manieren van denken aanzitten, maar daardoor de essentie en het
disruptieve karakter missen.
De basis van onze maatschappij is vertrouwen en dat zullen we in
toekomst anders gaan organiseren. We kunnen vertrouwen organiseren
zonder dat bureaucratie en complexiteit hoeven toe te nemen.
Want wanneer je blockchain als technologie samenvoegt met een
fundamenteel nieuw organisatiemodel wordt management opnieuw
uitgevonden. We noemen dit Blockchain Organiseren en dit nieuwe
managementconcept kan bijdragen aan het oplossen van problemen
zoals te lage productiviteitsgroei, de nieuwe privacywet, de macht van
grote techbedrijven en nepnieuws. Traditioneel management is toe aan
vervanging omdat de productiviteit in kantoren onvoldoende meegroeit
met onze stijgende welvaartskosten.
Blockchain kun je zien als de volgende fase van internet, maar ook als
een extra laag op het internet. Met internet kopiëren we met gemak
informatie, bijvoorbeeld via het versturen van cc’tjes. Wanneer je twee
mensen tien euro moet betalen is het niet de bedoeling dat je een
foto maakt van een tieneurobiljet, deze naar twee personen appt en
vervolgens zegt dat er betaald is. Geld, of in het algemeen waarde/
asset, willen wij als maatschappij niet kopieerbaar maken. Ook wil je
zeker weten dat de verzender de rechtmatige eigenaar is. Dit zijn twee
belangrijke toevoegingen van blockchain op het bestaande internet. Je
moet aantonen dat je de eigenaar bent van de waarde, dat je deze maar
één keer uitgeeft, en het transport van aanbieder naar vrager moet veilig
gebeuren. In principe zijn deze drie afspraken via een blockchainprotocol
te programmeren. Alles wat je nodig hebt is een computer,
internetverbinding en protocol.
Zo kan Blockchain Organiseren niet alleen gebruikt worden in de
financiële sector of door HR-professionals, maar ook bijvoorbeeld voor
het aanvragen van een paspoort, het bijhouden van je e-portfolio of het
elektronisch patiëntendossier en binnen supply chain management. De
manier waarop we mensen en resources aan taken, projecten en doelen
verbinden om daarmee de productiviteit te verhogen, is sinds Taylor en
Ford dus niet fundamenteel veranderd. Met Blockchain Organiseren kan
er wel degelijk veel verandering in komen.
Om dit te realiseren zullen steeds meer experimenten omgezet
worden naar fundamenteel nieuwe vormen van organiseren waarbij
door digitalisering steeds meer taken niet meer door mensen hoeven
te worden uitgevoerd. Zelf ondersteun ik als consultant projecten
binnen bijvoorbeeld het HR-domein, sociaaldomein en supply
chain management. Key bij al deze projecten is stoppen te denken
vanuit bestaande bedrijven en beginnen te denken vanuit gedeelde
transactienetwerken. Naast projectsupport zie ik steeds meer behoefte
aan Blockchain Organiseren door de lezingen en trainingen die ik geef.
Hierbij spelen onze blockchain boeken een belangrijke rol.
Wat mij betreft zijn de auteurs van deze whitepaper erin geslaagd nieuwe
perspectieven te presenteren op het thema: ‘Blockchain, de hype voorbij!’.
Ik wens je veel succes en inspiratie toe met Blockchain Organiseren.
Paul Bessems
(auteur ‘Blockchain Organiseren voor Managers’)

18. 3534
Caesar GROEP
Streef jij naar een ultieme IT organisatie, dan ben je bij ons aan het
juiste adres. Wij leveren ultieme tevredenheid en technologische kennis
aansluitend op de markt. Wij streven er naar onze intensieve en hechte
klantrelaties op en uit te bouwen, zodat wij proactief kansen kunnen
signaleren en daarmee jou als klant optimaal kunnen helpen bij het
realiseren van jouw doelstellingen.
Caesar is ook actief op het gebied van Blockchain. Zo biedt Caesar
inspiratie sessies, een Blockchain game, een Blockchain lead masterclass,
Blockchain Proof of Concepts (PoCs) & Minimum Viable Products (MVPs)
en helpt Caesar je Blockchain te ontwikkelen.
De missie van Caesar Overheid is het bedienen van (middelgrootte)
overheidsinstanties middels het leveren van de best passende ICT-
professional op basis van inspanningsverplichting die een stabiele factor
vormt binnen uw bedrijfsvoering. Wij inspireren onze overheidsinstanties
met innovatieve ICT-ontwikkelingen, waaronder Blockchain, waarmee wij
bij uitstek uw vanzelfsprekende partner zijn!
fv
8.
OVER DE SCHRIJVERS
Wie schreven mee

19. 3736
Eddie Altenburg
Eddie Altenburg-Collin is binnen de Caesar Groep verantwoordelijk
voor de hele overheidssector. Deze valt grofweg in drie delen uiteen:
de rijksoverheid, hogescholen en lokale overheid. Onze missie is het
bedienen van (middelgrootte) overheidsinstanties middels het leveren van
de best passende ICT-professional op basis van inspanningsverplichting
die een stabiele factor vormt binnen uw bedrijfsvoering. Wij inspireren
onze overheidsinstanties met innovatieve ICT-ontwikkelingen, waaronder
Blockchain, waarmee wij bij uitstek uw vanzelfsprekende partner zijn!
Rick Bouter
Rick Bouter is binnen de Caesar Groep actief als pre-sales & innovatie
consultant. In zijn dagelijks werk helpt Rick klanten met innoveren
en versnellen door middel van nieuwe technologie. Hierbij gaat hij in
gesprek met klanten over de issues en ambities die spelen binnen hun
organisatieen de rol en toepassing van nieuwe technologie hierin.
Rick is gepassioneerd door innovatie en technologische ontwikkelingen en
volgt deze op de voet.
Daan Bunte
Daan Bunte is binnen de Caesar Groep actief als Business Controller.
Daan wil graag continu de administratie processen verbeteren en verder
optimaliseren. Dubbele administraties vindt hij zonde van zijn tijd. Verder
wil Daan Blockchain graag toepassen in de waardeketen om snel en
efficiënt informatie tussen organisaties en bedrijfsonderdelen te delen op
een transparantie en betrouwbare manier.
Dibran Mulder
Dibran is binnen de Caesar Groep een Solution Architect met focus op
nieuwe technologieën. Dagelijks houd hij zich bezig met de development
van high performance web- en mobile applicaties gebruikmakend van
de nieuwste Cloud technieken. Dibran is geïnteresseerd geraakt in
Blockchain technologie door mijn interesse in security en cryptografie. In
2013 kocht hij zijn eerste Bitcoins en sindsdien is hij geïntrigeerd door de
onderliggende techniek en probeert hij de materie te begrijpen en toe te
passen bij onze klanten.

20. 3938
“Hoe kunnen wij je helpen om
door middel van een concrete
Blockchain toepassing een
consensus te bereiken?”
Rick Bouter,
Innovatie consultant, Caesar Groep
Sphereon
Sphereon levert document processing functies als SaaS-oplossing (APIs
as a Service). Wij bieden de technologie waarmee software developers
en system integrators hun oplossingen kunnen realiseren. Met behulp
van onze Blockchain APIs slaan we een brug tussen de document-
georiënteerde wereld van vandaag met de Blockchain wereld van morgen.
Maarten Boender
Maarten is sinds 1997 actief in het vakgebied van Document Management
en Enterprise Content Management. Sinds 2015 is daar Blockchain als
basis voor ‘Systems of Trust’ bijgekomen. Maarten heeft een breed
nationaal- en internationaal netwerk en is regelmatig spreker op
conferenties. Binnen Sphereon houdt Maarten zich vooral inhoudelijk
bezig met Product Marketing en Positionering. Maarten is ook de Scrum
Product Owner van het Sphereon Platform.
Bronnen
Als bronnen voor dit document zijn onder andere gebruikt:
WeForum.org, Federalreserve.gov, Blockchaintechnologies.com, Blockchain: Pilots bij de Rijksoverheid,
Business Insider, Paul Bessems, Martin van Bers, Edelman, Quora, De pilotstarter, Caesar Experts,
Sphereon.com, eSpecialisten.nl

21. 4140
tel. +31 (0)88 240 42 00
info@caesar.nl
www.caesarOVERHEID.nl