snbdbjsnd.n.sa.nd

1. Aralin 3
Mga Salitang Hudyat
ng Simula, Gitna, at
Wakas ng Akda

2. Layunin
Natutukoy ang iba’t ibang panandang
pandiskurso o kagamitang pang-
ugnay
1
2
Naisasaalang-alang ang angkop na
salita bilang pananda o hudyat ng
simula, gitna, o wakas ng isang akda
3
Nagagamit nang wasto ang angkop na
mga pahayag sa panimula, gitna, at
wakas ng isang akda (F7WG-IIId-e-14)

4. Kuwento Mo,
Kuwento Ko

5. Pagganyak
Noong una, hindi kinaya ng lalaki ang mga pagsubok na
hinaharap niya sa buhay. Kung minsan, tila pa ang Diyos na
ang kaniyang sinisisi sa mga hinaharap na pagsubok sa buhay.
Subalit hindi alam ng lalaki na sa lahat ng kaniyang hinaharap
na problema, ang Diyos ang handang umagapat sa kaniya. Sa
dakong huli, isang pangyayari ang nagpagising sa lalaki sa
katotohanan kaya naman napagtanto niya kung gaano siya
kamahal ng Poong Maykapal.

6. Mahahalagang Tanong
● Bakit mahalaga ang mga panandang diskurso sa
pagsusunod-sunod ng mga pangyayari?
● Bakit mahalagang isaalang-alang ang banghaysa
pagsusunod-sunod ng pangyayari?
● Ano ang kapakinabangang naidudulot ng kaalaman sa
paggamit ng mga panandang diskurso sa pagsusunod-
sunod ng mga pangyayari?

7. Pagtatalakay
Ano-ano ang mga dapat isaalang-
alang sa pagsusunod-sunod ng mga
pangyayari kapag tayo ay
magsasalaysay?

8. Pagtatalakay

9. Pagtatalakay
Pagsusuri para sa Gawain Opsiyon1: Focused Listing
1. Mahirap ba para sa inyo ang pagsusunod-sunod ng mga
pangyayari?
2. Paano mo pinagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa
isang kuwento?
3. Anong sariling paraan o estratehiya ang iyong ginagawa
upang mapagsunod-sunod ang mga pangyayari?

10. Pagtatalakay
Pagsusuri para sa Gawain Opsiyon2: Brainstorming
1. Bakit kailangang ang mga pangyayari ay nailalahad nang
sunod-sunod?
2. Para sa inyo, ano ang benepisyo ng nakasunod-sunod ang
mga pangyayari sapaglalahad?
3. Para sa inyo, ano ang dapat isaalang-alang kapag tayo ay
magsusunod-sunod ng mga pangyayari?

11. Pagtatalakay
Angkop na mga Pahayag sa Panimula, Gitna, at Wakas ng
Isang Akda Sa pagsasalaysay o pagkukuwento, mahihikayat ng
nagsasalita ang kaniyang tagapakinig sa mahusay na simula.
Kapag nailahad ang layunin nang epektibo ay napupukaw ang
kaisipan ng mambabasa o tagapakinig na patuloy na alamin
ang kawing-kawing na pangyayari mula sa simula ng kuwento
patungo sa papataas at kasukdulan sa gitna ng kuwento.
Hihintayin din nila ang wakas kung nakamit ang layuning
inilahad sa panimula.

12. Ang mahusay na simula ay mabuti para
makuha ang interes ng tagapakinig o ng
mambabasa.
Dito nabubuo ang larawan at nakikita ang
aksiyong magaganap sa isinasalaysay.
Maaaring simulan ito sa mga salitang noong
una, sa simula pa lamang, at iba pang pananda
sa pagsisimula.

13. Pagkatapos nito ay maaaring isunod ang...
Pang-uri
Halimbawa: Napakadilim at napakalamig
ng paligid... Napakasalimuot ng
pangyayari...

14. Pandiwa
Halimbawa:
Nagtatakbuhan ang kalalakihan at
naghahanda ang kababaihan ng...
Nagmamasid ang matanda at ang
misteryosong kuba habang...

15. Pang-abay
Halimbawa:
Maagang gumising ang tribo...
Nananabik na masaksihan ang
pagdiriwang...

16. Sa bahaging ito, mabuting napanatili ang
kawing-kawing na pangyayari at paglalarawang
nasimulan.
Dito malalaman kung magtatagumpay ba o
mabibigo ang pangunahing tauhan, maiwawasto
ang mali o matututo ang katunggaling tauhan
habang tumataas ang pangyayari

17. Maaaring gamitin ang kasunod,
pagkatapos, walang ano-ano, at iba pa na
maghuhudyat ng kasunod na pangyayari.
Patuloy na gumamit ng mga panlarawang
salita upang mapanatili ang interes ng mga
mag-aaral sa larawan at aksiyong isinalaysay.

18. Napakahalaga rin ng huling pangyayaring maiiwan sa isipan
ng tagapakinig o ng mambabasa.
Dito nakapaloob ang mensaheng magpabubuti o
magpababago sa kalooban at isipan ng lahat na ang
kabutihan ang magwawagi at may kaparusahan ang
gumagawa ng masama.
Maaaring gumamit ng sa huli, sa wakas, o iba pang
panandang maghuhudyat ng makahulugang pagtatapos.

19. Gamit ang mga sumusunod na larawan bumuo ng kwento gamit
ang mga panandang pandiskurso sa pagkakasunod-sunod ng
pangyayari simula, gitna at wakas.

21. Mahahalagang Tanong
Paglalapat
● Sa ano-anong pagkakataon sa buhay natin nagagamit
ang panandang diskurso at kagamitang pang-ugnay sa
pagsusunod-sunod?
● Ano ang posibleng mangyari kung ang lahat ng tao ay
hindi marunong gumamit ng mga pananda
pagsusunod-sunod ng mga pangyayari?
● Masasabi ba na ang kalabuan sa pagsusunod-sunod ng
mga pangyayari ay tanda na hindi rin lubos na
nauunawaan ang inilalahad? Bakit?

22. Ano ang kahalagahang naidudulot nang malinaw at
maayos na pagsusunod-sunod ng mga pangyayari sa
pagsasalaysay?

23. Inaasahang Pagpapahalaga
Mahalaga ang mga panandang diskurso sa
pagsusunod-sunod ng mga pangyayari sapagkat
nagsisilbi itong palatandaan ng mga pagbabagong
nagaganap sa takbo ng mga pangyayari patungo sa
katapusan.
Mahalagang isaalang-alang ang banghay sa
pagsusunod-sunod ng pangyayari sapagkat
nagsisilbing itong batayan ng mga panadang
dapat ilagay sa daloy ngpangyayari.
1
2

24. Inaasahang Pagpapahalaga
Kapaki-pakinabang ang paggamit ng mgapanandang
diskurso sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
sapagkat nakatutulong ito upang mabilis na
maunawaan ang daloy ngpangyayari.
3

25. Paglalagom
● Mahalaga ang pagkakaugnay o kohesyonsa ating
pakikipagtalastasan sa iba.
● Maayos at organisadong pag-uugnay-ugnay ng ating mga
pahayag o pangungusap ay malaking tulong upang makabuo
ng malinaw at may kaisahang diwa.
● Ang panandang diskurso at kagamitang pang-ugnay
(cohesive devices) ay nagbibigay-linaw at nag-uugnay ng
mga kaisipang inilalahad sa isang diskurso oteksto.

26. Paglalagom
● Mahalaga ang mga panandang diskursosa
pagsasalaysay ng kuwento.
● Ang mga paghuhudyat ng mga pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari ay naghuhudyat ng simula, gitna, at
wakas ng akda.

29. Panuto: Tukuyin kung ang mga
pahayag na sinalungguhitan sa
pangungusap ay ginamit bilang
panimula, gitna o wakas ng isang
akda. Isulat ang tamang sagot sa
sagutang papel.

30. 1. Sa simula pa lamang,
kapansin-pansin na ang
malaking pagkakaiba ng
magkapatid.

31. 2. Nagkasakit at namatay ang ama
nina Mangita at Larina. Kasunod nito,
ang labis na pagdurusa ni Mangita sa
kalupitan ng kapatid na naging
dahilan ng kaniyang pagkasakit.

32. 3. Sa huli, si Mangita ay
kinalinga ng diwata dahil sa
kabutihan ng kalooban nito.

33. 4. Sa wakas, natauhan din
si Larina at nagsisisi sa
nagawang pagkakamali.

34. 5. Ikaw ay masama! Walang ano-
ano’y, hinatak ng mga bulilit si
Larina papunta sa pusod ng lawa
at nagdurusa habambuhay.

35. 6. Noong unang panahon ay may
naninirahang mahirap na mag-anak
ng mangingisda sa pampang ng
Laguna de Bay.

36. 7. Mula noon, sa tahanan na ng
diwata namuhay nang masaya at
mapayapa ang mabait na si
Mangita.

37. 8. Kasunod ng pagkamatay ng ama
ng magkapatid, nagkasakit nang
malubha si Mangita dahil sa sobrang
pagtatrabaho para sa ikabubuhay
nilang magkapatid.

38. 9. Sa huli, ginantimpalaan si
Mangita ng diwata at namuhay
nang masaya at mapayapa sa
kaharian nito.

39. 10. “Sinungaling!” Walang ano-
ano’y, biglang nagliwanag sa
loob ng kubong sumilaw kay
Larina. Nang maglaho ang ilaw,
lumantad ang isang diwata.

40. 11. Dahil dito, muling lumala
ang sakit ni Mangita at patuloy
na humina nang humina ang
paghinga.

41. 12. Subalit ikaw ay masama
kaya mula ngayon, luluhod ka
nang walang hanggan sa ilalim
ng lawa at magsuklay.

42. 13. Mula noon, si
Mangita ay nasadlak sa
kaawa-awang kalagayan.

43. 14. Sa malayong bayan ng
Laguna, may dalawang
magkapatid na kilala sa taglay
nilang kagandahan.

44. 15.Noong unang panahon,
sa tabi ng lawa sa Laguna de
Bay ay may mag-anak na
masayang nanirahan dito.

45. II. Panuto: Piliin sa loob ng
panaklong ang angkop na
pahayag na ginamit bilang
panimula, gitna o wakas.

46. 1.(Dahil dito, Sa wakas) muling
lumala ang sakit ni Mangita at
patuloy na humina nang humina
ang paghinga.

47. 2. Dahil ikaw ay masama, (mula
noon, mula ngayon) luluhod ka
nang walang hanggan sa ilalim ng
lawa at magsuklay.

48. 3. (Simula noon, Noong unang
panahon) si Mangita ay
nasadlak sa kaawa-awang
kalagayan.

49. 4. (Sa unang pangyayari, Sa
malayong bayan ng Laguna) may
magkapatid na kilala sa taglay
nilang kagandahan.

50. 5. (Noong unang panahon, Sa
wakas) sa tabi ng lawa sa
Laguna de Bay ay may mag-
anak na masayang nanirahan
dito.

51. Kasunduan
Sumulat ng isang pagsasalaysay na ginagamitan ng mga
salitang naghuhudyat ng simula, gitna, at wakas. Sa
salaysay na isusulat, ilahad ang pagkakasunod-sunodng
mga pangyayaring naganap sa iyo o nasaksikhan mo na
may kaugnayan sa akdang “Ang Hukuman ni Mariang
Sinukuan”.

52. Kasunduan
Pamantayan Marka
1.Malinaw ang paksang isinasalaysay.
2. Organisado at malinaw ang pagkakalahad ng
pagkakasunod-sunod ng detalye o pangyayari.
3. Nakagamit ng mga hudyat o panandang
diskurso sa pagsusunod-sunod ng mga detalye o
pangyayari.
4. Wasto ang pagkakagamit ng mga salita at
gramatika.