1. 2º ESO
A ORIXE DO MUNDO
MODERNO
Roberto López

2. 1. O MUNDO COÑECIDO NO SÉCULO XV
 A comezos do século XV o mundo que coñecían os europeos
limitábase a Europa e os territorios que rodeaban o Mediterráneo
e o Mar Negro.
 Sabían da existencia de India, China e Xapón polas viaxes
de Marco Polo, aínda que os coñecían dun xeito impreciso.
A ruta de Marco Polo
Territorios coñecidos polos europeos antes de 1492

3. 2. AS CAUSAS DOS DESCUBRIMENTOS
 A necesidade de procurar novas rutas comerciais con Oriente,
tras a conquista de Constantinopla polos turcos en 1453.
 Os avances técnicos permitiron facer viaxes máis longas:
 A mellora dos mapas.
 O uso de instrumentos
de navegación coma o
compás, o astrolabio e
o cuadrante.
 Os novos tipos de
barcos, coma a
carabela.

4. O compás
Mapa portolano do século XV
Carabela
O astrolabio

5. A vida a bordo dunha carabela
A vida a bordo
Os barcos precisaban coidados as vintecatro horas do día; por iso, establecíanse
quendas de catro horas que debían ser respectadas escrupulosamente.
Unha das primeiras tarefas que se levaba a cabo pola mañá era a de achicar
a auga acumulada na embarcación durante a noite.
A continuación, realizábanse outras tarefas cotiás, como reparar as cordas, velas
e calquera outro aparello; atar os cabos, izar as velas, fregar a cuberta ou remendar as
redes. Moitas veces, os mariñeiros cantaban a coro mentres traballaban.
Ao mediodía, facíase un alto para tomar a única comida quente que recibían ao día.
Cada home tomaba o rancho nunha escudela ou nun prato de madeira. Porén,
os membros máis importantes da tripulación comían separados do resto e incluso tiñan
a súa propia despensa. Pola tarde, o ambiente era máis relaxado
e realizábanse actividades lúdicas, como cantar, tocar algún instrumento, oír historias e
aventuras dos mariñeiros de maior experiencia, etc. Ás veces, tamén
se organizaban carreiras ou pelexas cos animais de a bordo ou competicións
de pesca.

6. 3. AS EXPLORACIÓNS PORTUGUESAS
 Desde principios do século XV Portugal procuraba unha nova
ruta que chegase a Oriente bordeando África.
 Primeiro descubriron as illa Madeira (1418) e Azores (1431)
 En 1488 Bartolomé Dias logrou dobrar o cabo de Boa Esperanza.
 En 1498 Vasco de Gama chegou á India.
 Na ruta entre Portugal e Asia os portugueses estableceron puntos
para asegurar o abastecemento durante a viaxe e para controlar
o comercio.

7. 4. AS EXPLORACIÓNS CASTELÁS
 A Coroa de Castela intentou chegar a Asia polo oeste, cruzando
o Atlántico.
 En 1492 Colón creu chegar a
Asia. Pero, en realidade,
descubriu un novo continente,
América.
 Entre 1519 e 1522 unha
expedición española,
capitaneada por Fernando de
Magalláns e Xoán Sebastián
Elcano, deu a primeira volta
ao mundo, o que demostrou
que a Terra era redonda.
Colón chega a América: visión idealizada dun pintor do século XIX

8. Principais exploracións portuguesas e castelás

9. Cronoloxía dos descubrimentos

10. 5. A REPARTICIÓN DO MUNDO
 Os descubrimentos puxeron en contacto pobos que antes
non se coñecían.
 Portugal e Castela crearon dous grandes imperios ultramarinos. Para
evitar problemas entre eles , decidiuse realizar unha repartición das
áreas para explorar por cada un dos dous países que se plasmou no
Tratado de Tordesillas (1494).
 Os descubrimentos supuxeron o comezo da hexemonía europea
sobre o resto do mundo.
 Tamén foron un aliciente para o avance das ciencias: posibilítase un
mellor coñecemento das terras e dos océanos; achado de numerosas
especies vexetais e animais.

11. O Tratado de Tordesillas
Liña de demarcación Hemisferio Hemisferio
do Tratado de Tordesillas para Portugal para Castela

12. A América precolombiana
Localización xeográfica das tres
grandes civilizacións da América
precolombiana
Imperio azteca
Civilización
maia
Imperio inca

13. Os maias
Situábanse na península de Iucatán e noutras terras dos actuais México, Guatemala e
Honduras.
Organizábanse en cidades estado, gobernadas por un xefe supremo.
A sociedade estaba dividida en catro clases sociais: nobres, sacerdotes, campesiños e
escravos.
Cultivaban millo, cacao, frijoles, cabazas e tomates. Tamén tiñan unha artesanía moi rica.
Conseguiron grandes logros en matemáticas e astronomía e desenvolveron un arte moi rico
no que destacaban as piramides graduadas.
Mural de Bonampak Ruínas de Chichén Itzá

14. Os incas
Tiñan o maior imperio dos existentes na América precolombina.
Abranguía parte de Perú, Bolivia, Ecuador, Arxentina e Chile.
Construíron unha fantástica rede de estradas .
A sociedade estaba formada por varios grupos sociais: Nobres,
pobo, servos e escravos.
Machu Picchu
O seu xefe supremo era o Inca, considerado fillo do Sol.
A maioría da poboación era campesiña ( cultivaban millo e patacas).
Tamén souberon traballar o cobre e o ouro; e facían obxectos de
cerámica.
Os quipus
Os quipus eran sistemas de cordas
de distintas cores e nós onde os
funcionarios do imperio inca
recollían datos, coma o número de
nacementos ou mortes, as armas,
o número de cabezas de gando...
Cada funcionario estaba
encargado do coidado de moitos
quipus que mantiña gardados en
vasillas.
Máscara inca de ouro

15. Os aztecas
Poboaban o val de México desde o século XII. O seu imperio sustentábase na alianza
de tres cidades: Tenochtitlán, Texcoco e Tlacopán.
Eran un pobo guerreiro que se organizaban en tribos, divididas en varios grupos
sociais: sacerdotes, nobres, homes libres e escravos.
A economía baseábase no cultivo do millo, a cabaza e o tomate
Tenochtitlán antes da chegada dos españois A pedra de Moctezuma

16. 6. OS CAMBIOS ECONÓMICOS E SOCIAIS
O crecemento demográfico
 No século XIV a poboación minguou dramaticamente, a causa
da fame (a agricultura non producía dabondo para alimentar a toda a
poboación), as guerras e a peste negra.
 No século XV a situación mellorou e a poboación comezou a
medrar lentamente.
 No século XVI a poboación medrou moito.
A evolución da poboación
entre os anos 1000 e 1500
Estimación da poboación dalgúns
países europeos no século XVI

17. O crecemento económico
 No século XIV viviuse unha situación de crise económica.
 Durante os séculos XV e XVI a economía europea
coñeceu unha fase de prosperidade.
 Causas do crecemento:
 O incremento da poboación.
 O descubrimento de novas terras,
que incrementou o comercio.
 Innovacións: mellora do sistema
bancario.

18. A transformación social
 A sociedade seguiu dividida en estamentos.
 Os dous estamentos privilexiados seguían sendo a nobreza e o
clero.
 Pero producíronse cambios:
 A burguesía logrou
gran preeminencia.
 Moitos campesiños
servos pasaron a
ser persoas libres.

19. 7. O NACEMENTO DO ESTADO MODERNO
 No século XV os reis europeos seguiron reforzando o seu poder.
Por iso, chamámolas monarquías autoritarias.
 Para reforzar o seu poder:
 Crearon una burocracia profesional.
Impostos
 Fortaleceron o exército.
Burocracia
 Aumentaron os impostos.
 Crearon unha rede diplomática.
Exército poderoso Rede diplomática
 Os principais reinos foron: Francia, Inglaterra, España e Rusia.

20. Europa en 1500

21. 8. OS REIS CATÓLICOS
 En 1479 produciuse a unión entre as Coroas de Castela e Aragón.
 Foi unha unión persoal, cada reino mantivo as súas propias
leis e institucións.
 A morte de Isabel a unión estivo en perigo, xa que Xoana (a Louca)
filla dos reis catolicos pasou a ser raiña de Castela mentres
Fernando continuou a ser rei de Aragón.
 Carlos I fillo de Xoana a Louca ocupou o trono de ambas coroas en
1516 o que supón a unión definitiva.

22.  En política interior, pacificaron o reino (Santa Irmandade,
Chancelaría), aumentaron o control sobre as cidades
(correxidores), reforzaron a Facenda e crearon un exército
profesional e permanente.
 Levaron a cabo unha
expansión territorial:
Granada, Navarra, Nápoles,
Melilla, Orán, Canarias e
descubrimento de América.
Posesións dos Reis Católicos

23.  Intentaron lograr a unificación relixiosa dos seus reinos.
 Fundaron o Tribunal de Inquisición en 1478
 En 1492 promulgaron un decreto polo que todos os xudeus
tiñan que converterse ao cristianismo ou abandonar España.
 En 1512 un decreto similar establecía a conversión ou
expulsión dos musulmáns españois.

24. As alianzas matrimoniais dos
Reis Católicos
Isabel e Fernando utilizaron os
matrimonios dos seus fillos para
establecer alianzas con Portugal,
Inglaterra e o Sacro Imperio.