SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 3
Descargar para leer sin conexión
Ayon sa katangian

Nauukol ang pangngalan ayon sa kaurian sa pagpapangalan sa tao, bagay o
pangyayari. Maaari itong pambalana o pantangi.

     Pantangi - mga pangngalang nagsisimula sa malaking titik na tumutukoy sa
     tangi o tiyak na ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, kaisipang diwa, o
     pangyayari na ibinubukod sa kauri nito. Tinitiyak ng pangngalang pantangi na
     hindi maipagkamali ang tinutukoy sa iba. Halimbawa: Rusty Lopez, Manuel,
     Selekta, Safeguard, Palmolive,Alaska
     Pambalana - mga pangngalang nagsisimula sa maliit na titik na tumutukoy sa
     pangkalahatang ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, pangyayari at iba pa.
     Kasama rin ang kabuuan ng mga basal na salita. Halimbawa: bayani, aso,
     katamisan ,pagdiriwang, pusa

Uri ng Pambalana:

     Tahas - pangngalang nararanasan ng isa sa mga limang padamdam (paningin,
     pandinig, panlasa, pakiramdam at pang amoy)at may katangiang pisikal.
     Halimbawa: musika, apoy, pagkain, drayber at sabon
     Lansak - tumutukoy sa isang grupo o kabuuang tawag nito. Halimbawa:
     angkan, grupo, madla at batalyon

[baguhin] Ayon sa kayarian

Naayon sa sakop o uri ng katuturan ang mga pangalan. Maaari itong tahas, basal,
hango, lansak o patalinghaga.

     Tahas - pangngalang nararanasan ng isa sa mga limang pandamdam
     (paningin, pandinig, panlasa, pakiramdam at pang-amoy) at may katangiang
     pisikal. Halimbawa: tubig, bundok, pagkain
     Basal - pangngalang tumutukoy sa mga kaisipan o konsepto na hindi
     nararanasan ng limang pandamdam at walang pisikal na katangian. Nasa
     anyong payak ang lahat ng pangngalan basal. Halimbawa: wika, yaman,
     buhay
     Lansak - pangngalang tumutukoy sa isang kalipunan o karamihan. Maaaring
     maylapi ito o wala. Halimbawa: madla, sangkatauhan, kapuluan
     Hango - pangngalang nakabatay sa isang salitang basal. Halimbawa: kaisipan,
     salawikain, katapangan
     Patalinghaga - pangalang hindi tuwirang patungkol sa bagay na
     pinangangalanan sa halip inihahambing lamang sa bagay na kamukha o
     katulad lamang. Halimbawa: buwaya (imbis na kurakot), langit (imbis na
     ligaya), kababuyan (imbis na kasalaulaan) tanga

[baguhin] Ayon sa kasarian
Masasabing walang partikular na babae o lalaki sa mga pangngalan. Ngunit
matutukoy ang kasarian ng pangngalan kapag nilalagyan ng salitang "lalaki" o
"babae" bago o pagkatapos ng salitang kinauukulan. Halimbawa: batang babae,
batang lalaki, lalaking aso, babaing pusa

Mayroon din namang mga salitang hindi na kailangang lagyan ng mga salitang
"lalaki" o "babae" kung likas na matutukoy ang kasarian ng isang pangngalan.
Kadalasang matutukoy din ang kasarian sa pangngalan o palayaw. Halimbawa,
kadalasang lalaki ang mga pangngalang tunog "o" at babae naman kapag tunog
"a". Tingnan ang sumusunod na mga halimbawa:

     Panlalaki - pari, hari, tatay, kuya, manong, tandang (lalaking manok),
     kalaykan (lalaking kalabaw)
     Pambabae - madre, reyna, nanay, ate, libay (usang babae), dumalaga , sirena
     (hindi pa nanganganak na babaing hayop)
     Di tiyak - tumutukoy sa ngalang maaring babae o lalaki
     Walang Kasarian - ngalang tumutukoy sa bagay na walang buhay

[baguhin] Ayon sa kailanan

Tungkol naman sa bilang kung isahan, maramihan, o lansakan ang kailanan ng
pangngalan.

     Isahan - pangngalang gumagamit ng pantukoy na si, ni, o kay kapag mga tao
     ang tinutukoy, at ang, ng (nang), o sa kapag mga pangngalang pambalana.
     Ginagamit din ang pamilang isang o sang, sam, at son na mga hangong salita
     nito. Halimbawa: Ang burol ay isang anyong lupa.
     Dalawahan - pangngalang gumagamit ng pantukoy na sina, nina, kina, at ang
     mga (manga, ng mga, sa mga) at gumagamit din ng mga pamilang nagmula
     sa dalawa. Halimbawa: Sina Roberto at Rowena ang bumato sa mga ibong
     lumilipad.
     Maramihan - pangngalan na pinagsama-sama ang mga bagay na
     magkakatulad. Kadalasang may magkabilang panlapi itong "ka" at "an" o
     "han". Halimbawa: kabahayan, kabukiran, Kabisayaan

Ayon sa kalikasan

Maaaring iuri ang pangngalan sa kalikasan o pinagmulan nito.

     Likas - pangngalang taal na sa sarili nito at kadalasang hango sa kalikasan.
     Halimbawa: apoy, lindol, ligaya
     Likha - pangangalang hinango ng mga dalubhasa dahil sa pangangailangan.
     Maaaring bagong likha at lumang salita na may bagong kahulugan ang
     pangngalan na ito. Halimbawa: agham, talatinigan, sining
     Ligaw - pangngalang hiniram o hinango mula sa mga salitang banyaga.
     Halimbawa: demokrasya, relihiyon, butones
Ayon sa lapi

Tungkol paglalapi ang kaanyuan ng pangngalan.

     Payak - pangngalang hindi inuulit, walang panlapi, o katambal. Halimbawa:
     talumpati, watawat, ligalig
     Maylapi - pangngalang binubuo ng salitang-ugat na may panlapi sa unahan,
     gitna, hulihan o magkabila. Halimbawa: sinigang, inihaw, tindahan, palakasan
     Inuulit - pangngalang inuulit na maaaring may panlapi o salitang-ugat
     lamang. Halimbawa: tau-tauhan, bagay-bagay, bali-balita
     Tambalan - pangngalang binubuo ng dalawang salitang magkaiba na
     pinagsasama upang maging isa at may gitling sa pagitan nito. Halimbawa:
     kisap-mata, bahay-kubo, bantay-salakay, bukas-palad

Ayon sa katungkulan

Sa karaniwang katungkulan sa pangungusap, nagiging simuno o layunin ang isang
pangngalan. Subalit maaaring gumanap din ang pangngalan bilang pagka-pandiwa,
pagka-pandiwari, pagka-pang-uri, pagka-pang-abay at iba pa sa tulong ng ilang
panlapi o pananalita.

Nasa sumusunod ang ilang mga halimbawa:

     Pangngalang malapang-uri - nagbibigay ng tiyak na kaurian kapag pinagsama
     sa kapuwa pangngalan. Halimbawa: Andres Bonifacio, Kay Huseng Batute,
     dalagang anak, baboy-ramo
     Pangngalang malapandiwa - gumaganap bilang isang pandiwa na nagsisimula
     sa "pa", "pag", "pang", "paki" o mga iba't ibang anyo nito at may kasamang
     "an" o "han". Halimbawa: Ang pahayag (ipinahayag) ng Senador ay mahalaga
     sa bayan.
     Pangngalang malapandiwari - kung ang pagganap ay alangang pandiwa at
     alangang pang-uri. Matitiyak kung malapandiwari ang pangngalan sa
     pagtatanong ng "ano ang...?" Halimbawa: Ano ang dala (dinala) mo? Ang
     dala ko ay...
     Pangngalang malapang-abay - kadalasang nauukol sa panahon na bahagi ng
     isang araw o gabi. Halimbawa: Nilalagnat sa hapon ang may tuberkulosis.

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Kayarian o anyo ng pangngalan
Kayarian o anyo ng pangngalanKayarian o anyo ng pangngalan
Kayarian o anyo ng pangngalanAlma Reynaldo
 
Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)
Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)
Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)kenneth Clar
 
Panghalip Pamatlig
Panghalip PamatligPanghalip Pamatlig
Panghalip PamatligJohdener14
 
Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6
Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6
Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6GinaCabading
 
Panlaping Makadiwa sa Pandiwa
Panlaping Makadiwa sa PandiwaPanlaping Makadiwa sa Pandiwa
Panlaping Makadiwa sa PandiwaMAILYNVIODOR1
 
Pangngalang pantangi at pambalana
Pangngalang pantangi at pambalanaPangngalang pantangi at pambalana
Pangngalang pantangi at pambalanaRitchenMadura
 
Group 6 mga salitang pangnilalaman
Group 6   mga salitang pangnilalamanGroup 6   mga salitang pangnilalaman
Group 6 mga salitang pangnilalamanJohn Ervin
 
Ang mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mga
Ang mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mgaAng mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mga
Ang mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mgaRitchenMadura
 
Pangngalang Pambalana
 Pangngalang Pambalana Pangngalang Pambalana
Pangngalang PambalanaJohdener14
 
Pangngalan at Kailanan ng Pangngalan
Pangngalan at Kailanan ng PangngalanPangngalan at Kailanan ng Pangngalan
Pangngalan at Kailanan ng PangngalanMAILYNVIODOR1
 
paggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sa
paggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sapaggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sa
paggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan saRee Hca
 
Uri ng Pangngalan
Uri ng PangngalanUri ng Pangngalan
Uri ng PangngalanJohdener14
 

La actualidad más candente (20)

Kayarian o anyo ng pangngalan
Kayarian o anyo ng pangngalanKayarian o anyo ng pangngalan
Kayarian o anyo ng pangngalan
 
Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)
Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)
Pang abay na ingklitik, kondisyonal at kusatibo (DISCUSSION)
 
Panghalip Pamatlig
Panghalip PamatligPanghalip Pamatlig
Panghalip Pamatlig
 
Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6
Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6
Pang uri at-uri_ng_pang-uri_grade_6
 
Kaukulan ng pangngalan
Kaukulan ng pangngalanKaukulan ng pangngalan
Kaukulan ng pangngalan
 
Panghalip
PanghalipPanghalip
Panghalip
 
Grade 5-pangngalan
Grade 5-pangngalanGrade 5-pangngalan
Grade 5-pangngalan
 
Panlaping Makadiwa sa Pandiwa
Panlaping Makadiwa sa PandiwaPanlaping Makadiwa sa Pandiwa
Panlaping Makadiwa sa Pandiwa
 
Pang uring panlarawan
Pang  uring panlarawanPang  uring panlarawan
Pang uring panlarawan
 
Pangngalang pantangi at pambalana
Pangngalang pantangi at pambalanaPangngalang pantangi at pambalana
Pangngalang pantangi at pambalana
 
Panghalip na paari grade 3
Panghalip na paari grade 3Panghalip na paari grade 3
Panghalip na paari grade 3
 
Pangngalan
PangngalanPangngalan
Pangngalan
 
Group 6 mga salitang pangnilalaman
Group 6   mga salitang pangnilalamanGroup 6   mga salitang pangnilalaman
Group 6 mga salitang pangnilalaman
 
Ang mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mga
Ang mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mgaAng mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mga
Ang mga Pantukoy na Si, Sina, Ang at Ang mga
 
Pangngalang Pambalana
 Pangngalang Pambalana Pangngalang Pambalana
Pangngalang Pambalana
 
Pangngalan at Kailanan ng Pangngalan
Pangngalan at Kailanan ng PangngalanPangngalan at Kailanan ng Pangngalan
Pangngalan at Kailanan ng Pangngalan
 
Pangngalan
PangngalanPangngalan
Pangngalan
 
Panghalip
PanghalipPanghalip
Panghalip
 
paggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sa
paggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sapaggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sa
paggamit nang wasto ng antas ng pang uri sa paglalarawan sa
 
Uri ng Pangngalan
Uri ng PangngalanUri ng Pangngalan
Uri ng Pangngalan
 

Destacado

Difference between growth and development
Difference between growth and developmentDifference between growth and development
Difference between growth and developmentInternational advisers
 
lesson plan pang-uring panlarawan
lesson plan pang-uring panlarawan lesson plan pang-uring panlarawan
lesson plan pang-uring panlarawan Mhelane Herebesi
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)LiGhT ArOhL
 
Banghay aralin sa filipino 5
Banghay aralin sa filipino 5Banghay aralin sa filipino 5
Banghay aralin sa filipino 5DepEd Philippines
 
Banghay aralin sa filipino 1 salitang kilos
Banghay aralin sa filipino 1 salitang kilosBanghay aralin sa filipino 1 salitang kilos
Banghay aralin sa filipino 1 salitang kilosRophelee Saladaga
 
Banghay aralin sa edukasyon sa pagpapakatao
Banghay aralin sa edukasyon sa pagpapakataoBanghay aralin sa edukasyon sa pagpapakatao
Banghay aralin sa edukasyon sa pagpapakataoellaboi
 
Lessno Plan sa Filipino
Lessno Plan sa FilipinoLessno Plan sa Filipino
Lessno Plan sa FilipinoRodel Moreno
 
K to 12 - Filipino Learners Module
K to 12 - Filipino Learners ModuleK to 12 - Filipino Learners Module
K to 12 - Filipino Learners ModuleNico Granada
 

Destacado (11)

Difference between growth and development
Difference between growth and developmentDifference between growth and development
Difference between growth and development
 
Cordillera ppt1
Cordillera ppt1Cordillera ppt1
Cordillera ppt1
 
Banghay Aralin sa Filipino 1: Komunikasyon
Banghay Aralin sa Filipino 1: KomunikasyonBanghay Aralin sa Filipino 1: Komunikasyon
Banghay Aralin sa Filipino 1: Komunikasyon
 
L7 masaya pamilya
L7 masaya pamilyaL7 masaya pamilya
L7 masaya pamilya
 
lesson plan pang-uring panlarawan
lesson plan pang-uring panlarawan lesson plan pang-uring panlarawan
lesson plan pang-uring panlarawan
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MOTHER TONGUE BASED (Q1-Q2)
 
Banghay aralin sa filipino 5
Banghay aralin sa filipino 5Banghay aralin sa filipino 5
Banghay aralin sa filipino 5
 
Banghay aralin sa filipino 1 salitang kilos
Banghay aralin sa filipino 1 salitang kilosBanghay aralin sa filipino 1 salitang kilos
Banghay aralin sa filipino 1 salitang kilos
 
Banghay aralin sa edukasyon sa pagpapakatao
Banghay aralin sa edukasyon sa pagpapakataoBanghay aralin sa edukasyon sa pagpapakatao
Banghay aralin sa edukasyon sa pagpapakatao
 
Lessno Plan sa Filipino
Lessno Plan sa FilipinoLessno Plan sa Filipino
Lessno Plan sa Filipino
 
K to 12 - Filipino Learners Module
K to 12 - Filipino Learners ModuleK to 12 - Filipino Learners Module
K to 12 - Filipino Learners Module
 

Similar a Ayon sa katangian

LS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang Pangungusap
LS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang PangungusapLS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang Pangungusap
LS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang PangungusapMichael Gelacio
 
Grade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptx
Grade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptxGrade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptx
Grade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptxJeanPaulynMusni1
 
Filipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptx
Filipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptxFilipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptx
Filipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptxEmilJohnLatosa
 
Pangngalan at Panghalip
Pangngalan at PanghalipPangngalan at Panghalip
Pangngalan at PanghalipRemylyn Pelayo
 
bahagingpananalita-171106104815.pptx
bahagingpananalita-171106104815.pptxbahagingpananalita-171106104815.pptx
bahagingpananalita-171106104815.pptxFranzLawrenzDeTorres1
 
Katuturan ng pangngalan
Katuturan ng pangngalanKatuturan ng pangngalan
Katuturan ng pangngalanALVinsZacal
 
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptKOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptELLAMAYDECENA2
 
pakikipagkapwa
pakikipagkapwapakikipagkapwa
pakikipagkapwaalmeron
 
Pangngalan ni Joemel M. Rabago
Pangngalan ni Joemel M. RabagoPangngalan ni Joemel M. Rabago
Pangngalan ni Joemel M. RabagoJoemel Rabago
 
Filipino retorika, tayutay at idyoma
Filipino   retorika, tayutay at idyomaFilipino   retorika, tayutay at idyoma
Filipino retorika, tayutay at idyomaArneyo
 
filipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdf
filipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdffilipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdf
filipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdfSemajojIddag
 
Kakayahang Lingguwistiko sa Wikang Filipino
Kakayahang Lingguwistiko sa Wikang FilipinoKakayahang Lingguwistiko sa Wikang Filipino
Kakayahang Lingguwistiko sa Wikang FilipinoRochelle Nato
 
Pangngalang Pambalana
Pangngalang Pambalana Pangngalang Pambalana
Pangngalang Pambalana Mailyn Viodor
 

Similar a Ayon sa katangian (20)

Bahagingpananalita
BahagingpananalitaBahagingpananalita
Bahagingpananalita
 
Bahagingpananalita
BahagingpananalitaBahagingpananalita
Bahagingpananalita
 
BAHAGI NG PANALITA.pdf
BAHAGI NG PANALITA.pdfBAHAGI NG PANALITA.pdf
BAHAGI NG PANALITA.pdf
 
LS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang Pangungusap
LS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang PangungusapLS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang Pangungusap
LS 1 Ang ABC ng mga Hugnayang Pangungusap
 
Grade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptx
Grade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptxGrade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptx
Grade 5-Panghalip Panao - Pananong.pptx
 
Filipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptx
Filipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptxFilipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptx
Filipino 5 - Ikalawang Markahan - Aralin 6 - Lektyur No. 2 (1).pptx
 
Tayutay
TayutayTayutay
Tayutay
 
Pangngalan at Panghalip
Pangngalan at PanghalipPangngalan at Panghalip
Pangngalan at Panghalip
 
bahagingpananalita-171106104815.pptx
bahagingpananalita-171106104815.pptxbahagingpananalita-171106104815.pptx
bahagingpananalita-171106104815.pptx
 
Katuturan ng pangngalan
Katuturan ng pangngalanKatuturan ng pangngalan
Katuturan ng pangngalan
 
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptKOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
 
Mga Uri ng Tayutay
Mga Uri ng TayutayMga Uri ng Tayutay
Mga Uri ng Tayutay
 
pakikipagkapwa
pakikipagkapwapakikipagkapwa
pakikipagkapwa
 
Pangngalan ni Joemel M. Rabago
Pangngalan ni Joemel M. RabagoPangngalan ni Joemel M. Rabago
Pangngalan ni Joemel M. Rabago
 
Filipino retorika, tayutay at idyoma
Filipino   retorika, tayutay at idyomaFilipino   retorika, tayutay at idyoma
Filipino retorika, tayutay at idyoma
 
filipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdf
filipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdffilipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdf
filipinoretorikatayutayatidyoma-171005183005.pdf
 
Kakayahang Lingguwistiko sa Wikang Filipino
Kakayahang Lingguwistiko sa Wikang FilipinoKakayahang Lingguwistiko sa Wikang Filipino
Kakayahang Lingguwistiko sa Wikang Filipino
 
Pangngalang Pambalana
Pangngalang Pambalana Pangngalang Pambalana
Pangngalang Pambalana
 
Retorika at Gramatika
Retorika at GramatikaRetorika at Gramatika
Retorika at Gramatika
 
Panghalip
PanghalipPanghalip
Panghalip
 

Ayon sa katangian

  • 1. Ayon sa katangian Nauukol ang pangngalan ayon sa kaurian sa pagpapangalan sa tao, bagay o pangyayari. Maaari itong pambalana o pantangi. Pantangi - mga pangngalang nagsisimula sa malaking titik na tumutukoy sa tangi o tiyak na ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, kaisipang diwa, o pangyayari na ibinubukod sa kauri nito. Tinitiyak ng pangngalang pantangi na hindi maipagkamali ang tinutukoy sa iba. Halimbawa: Rusty Lopez, Manuel, Selekta, Safeguard, Palmolive,Alaska Pambalana - mga pangngalang nagsisimula sa maliit na titik na tumutukoy sa pangkalahatang ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, pangyayari at iba pa. Kasama rin ang kabuuan ng mga basal na salita. Halimbawa: bayani, aso, katamisan ,pagdiriwang, pusa Uri ng Pambalana: Tahas - pangngalang nararanasan ng isa sa mga limang padamdam (paningin, pandinig, panlasa, pakiramdam at pang amoy)at may katangiang pisikal. Halimbawa: musika, apoy, pagkain, drayber at sabon Lansak - tumutukoy sa isang grupo o kabuuang tawag nito. Halimbawa: angkan, grupo, madla at batalyon [baguhin] Ayon sa kayarian Naayon sa sakop o uri ng katuturan ang mga pangalan. Maaari itong tahas, basal, hango, lansak o patalinghaga. Tahas - pangngalang nararanasan ng isa sa mga limang pandamdam (paningin, pandinig, panlasa, pakiramdam at pang-amoy) at may katangiang pisikal. Halimbawa: tubig, bundok, pagkain Basal - pangngalang tumutukoy sa mga kaisipan o konsepto na hindi nararanasan ng limang pandamdam at walang pisikal na katangian. Nasa anyong payak ang lahat ng pangngalan basal. Halimbawa: wika, yaman, buhay Lansak - pangngalang tumutukoy sa isang kalipunan o karamihan. Maaaring maylapi ito o wala. Halimbawa: madla, sangkatauhan, kapuluan Hango - pangngalang nakabatay sa isang salitang basal. Halimbawa: kaisipan, salawikain, katapangan Patalinghaga - pangalang hindi tuwirang patungkol sa bagay na pinangangalanan sa halip inihahambing lamang sa bagay na kamukha o katulad lamang. Halimbawa: buwaya (imbis na kurakot), langit (imbis na ligaya), kababuyan (imbis na kasalaulaan) tanga [baguhin] Ayon sa kasarian
  • 2. Masasabing walang partikular na babae o lalaki sa mga pangngalan. Ngunit matutukoy ang kasarian ng pangngalan kapag nilalagyan ng salitang "lalaki" o "babae" bago o pagkatapos ng salitang kinauukulan. Halimbawa: batang babae, batang lalaki, lalaking aso, babaing pusa Mayroon din namang mga salitang hindi na kailangang lagyan ng mga salitang "lalaki" o "babae" kung likas na matutukoy ang kasarian ng isang pangngalan. Kadalasang matutukoy din ang kasarian sa pangngalan o palayaw. Halimbawa, kadalasang lalaki ang mga pangngalang tunog "o" at babae naman kapag tunog "a". Tingnan ang sumusunod na mga halimbawa: Panlalaki - pari, hari, tatay, kuya, manong, tandang (lalaking manok), kalaykan (lalaking kalabaw) Pambabae - madre, reyna, nanay, ate, libay (usang babae), dumalaga , sirena (hindi pa nanganganak na babaing hayop) Di tiyak - tumutukoy sa ngalang maaring babae o lalaki Walang Kasarian - ngalang tumutukoy sa bagay na walang buhay [baguhin] Ayon sa kailanan Tungkol naman sa bilang kung isahan, maramihan, o lansakan ang kailanan ng pangngalan. Isahan - pangngalang gumagamit ng pantukoy na si, ni, o kay kapag mga tao ang tinutukoy, at ang, ng (nang), o sa kapag mga pangngalang pambalana. Ginagamit din ang pamilang isang o sang, sam, at son na mga hangong salita nito. Halimbawa: Ang burol ay isang anyong lupa. Dalawahan - pangngalang gumagamit ng pantukoy na sina, nina, kina, at ang mga (manga, ng mga, sa mga) at gumagamit din ng mga pamilang nagmula sa dalawa. Halimbawa: Sina Roberto at Rowena ang bumato sa mga ibong lumilipad. Maramihan - pangngalan na pinagsama-sama ang mga bagay na magkakatulad. Kadalasang may magkabilang panlapi itong "ka" at "an" o "han". Halimbawa: kabahayan, kabukiran, Kabisayaan Ayon sa kalikasan Maaaring iuri ang pangngalan sa kalikasan o pinagmulan nito. Likas - pangngalang taal na sa sarili nito at kadalasang hango sa kalikasan. Halimbawa: apoy, lindol, ligaya Likha - pangangalang hinango ng mga dalubhasa dahil sa pangangailangan. Maaaring bagong likha at lumang salita na may bagong kahulugan ang pangngalan na ito. Halimbawa: agham, talatinigan, sining Ligaw - pangngalang hiniram o hinango mula sa mga salitang banyaga. Halimbawa: demokrasya, relihiyon, butones
  • 3. Ayon sa lapi Tungkol paglalapi ang kaanyuan ng pangngalan. Payak - pangngalang hindi inuulit, walang panlapi, o katambal. Halimbawa: talumpati, watawat, ligalig Maylapi - pangngalang binubuo ng salitang-ugat na may panlapi sa unahan, gitna, hulihan o magkabila. Halimbawa: sinigang, inihaw, tindahan, palakasan Inuulit - pangngalang inuulit na maaaring may panlapi o salitang-ugat lamang. Halimbawa: tau-tauhan, bagay-bagay, bali-balita Tambalan - pangngalang binubuo ng dalawang salitang magkaiba na pinagsasama upang maging isa at may gitling sa pagitan nito. Halimbawa: kisap-mata, bahay-kubo, bantay-salakay, bukas-palad Ayon sa katungkulan Sa karaniwang katungkulan sa pangungusap, nagiging simuno o layunin ang isang pangngalan. Subalit maaaring gumanap din ang pangngalan bilang pagka-pandiwa, pagka-pandiwari, pagka-pang-uri, pagka-pang-abay at iba pa sa tulong ng ilang panlapi o pananalita. Nasa sumusunod ang ilang mga halimbawa: Pangngalang malapang-uri - nagbibigay ng tiyak na kaurian kapag pinagsama sa kapuwa pangngalan. Halimbawa: Andres Bonifacio, Kay Huseng Batute, dalagang anak, baboy-ramo Pangngalang malapandiwa - gumaganap bilang isang pandiwa na nagsisimula sa "pa", "pag", "pang", "paki" o mga iba't ibang anyo nito at may kasamang "an" o "han". Halimbawa: Ang pahayag (ipinahayag) ng Senador ay mahalaga sa bayan. Pangngalang malapandiwari - kung ang pagganap ay alangang pandiwa at alangang pang-uri. Matitiyak kung malapandiwari ang pangngalan sa pagtatanong ng "ano ang...?" Halimbawa: Ano ang dala (dinala) mo? Ang dala ko ay... Pangngalang malapang-abay - kadalasang nauukol sa panahon na bahagi ng isang araw o gabi. Halimbawa: Nilalagnat sa hapon ang may tuberkulosis.