1. Ж.Энхцэцэг
АУ-ны доктор

2. Сүүлийн 3 жилийн байдлаар
Улсын дундаж
Перинаталь эндэгдэл 16%о
Амьгүй төрөлт 7%о
Нярайн нас баралт 11.4%о

3. Бүтэлт
Халдвар
Гаж хөгжил
Дутуутай холбоотой
эмгэг
Бусад
47.8%
32.1%
10.4%
6.9%
2.6%

5.  Эхээс урагт дамждаг халдвар, ялангуяа
ToRCH(Toxoplasma
gondii, Others, Rubella, Cytomegalovirus, Herpe
s simplex virus)
 Анхдагч халдварын үед
 ургийн гаж хөгжил
 ургийн эндэгдэл үүсэх эрсдэл их байдаг
 жирэмсэн эхийн халдвар идэвхжих нь
 төрөлхийн халдвартай хүүхэд төрөх
 улмаар хөгжлийн гажиг
 оюуны хоцрогдол үүсгэдэг болохыг судлаачид нэгэнт
тогтоогоод байна.

6. ◦ Ургийн өсөлт хөгжилт бага
◦ Элэг дэлүү томорсон үед
◦ Тромбоцитын хэмжээ багассан үед
◦
◦ Хэвийн бус, цусархаг тууралттай үед
◦ Эхийн өвчлөлийн түүхээс
◦ Тухайн халдварын үед илэрдэг сонгодог шинж
тэмдгүүдийг үндэслэнэ

7.  Эгэл биетэнээр үүсгэгдэнэ – Toxoplasma gondii
 Гэрийн тэжээмэл амьтадаас эзэн бие нь
халдварыг авахдаа:
◦ Эгэл биетэний үр өндөгийг идэх (meats, garden products)
◦ Ялгадасанд байх өндөгнөөс
 Европын оронд элбэг (France, Greece)
 Хурц хэлбэр нь голдуу асимптоматик байна
 Эхийн анхдагч халдварын 1/3 үед ураг халдвар
авах эрсдэлтэй

8.  АНУ-д жил бүр 5000 нярай төрөлхийн токсоплазмын
халдвартай төрдөг.
 Ихэнх (70-90%) нь төрөх үедээ шинж тэмдэггүй
байна.
 Өвчний сонгодог 3н шинж тэмдэг нь :
 Хориоретинит
 Гидроцефали
 Тархиний кальцификаци
 Бусад шинж тэмдэгт:
 Халуурах
 Тууралт
 элэг дэлүү томрох
 Таталт
 эмгэг шарлалт
 тромбоцитийн хэмжээ буурах
 тунгалгийн булчирхай томрох

9. Chorioretinitis of congenital toxo

10.  Жирэмсний эхний 12 долоо хоногийн дотор
T.gondii-ийн IgG, IgM тодорхойлно.
 Хэрвээ IgM эерэг илэрвэл шинэ халдвар
авсныг илтгэх ба хяналтын лабораторит илгээж
халдварын хугацааг нарийвчлан тодорхойлно.
 Батлах шинжилгээнд өндөр барьцаал чанартай
IgG эсрэгбие илрүүлэх шинжилгээг жирэмсний
16 долоо хоногтойд хийнэ.

11.  Халдвараас 7 долоо хоногийн дараа буюу ургийн
хөгжлийн 21 долоо хоногоос хойш ургийн халдварыг
илрүүлэх боломжтой.
 Инвазив арга:
 жирэмсний 21 долоо хоногтойд амниоцинтез хийж
ургийн шингэнд ПГУ-ын шинжилгээ хийнэ.
Шинжилгээний дүн эерэг байгаа тохиолдолд ураг
халдварласан гэж үнэлнэ.
 Инвазив бус арга: Амниоцинтез шингэнд T.gondii-ийн
ургийн халдвар батлагдвал
 2-4 долоо хоног тутамд
 халдвар батлагдаагүй бол 4-6 долоо хоног тутамд
ургийн хэт авиан шинжилгээ хийж хянана.

12.  Хурц хэлбэрийн токсогоор өвдсөн жирэмсэн
эмэгтэйчүүдэд
 Спирамицин өдөр бүр (төрөлхийн халдвар үүсгэх
эрсдэлийг ( 50% хүртэл ) бууруулдаг
 Ураг халдвар авсан нь батлагдвал
 Спирамицин, пираметамин (дигидрофолате редуктаза
ингибитор), ба сульфадиазине
 Лейковорин
 Симптоматик нярайд
 пираметамин (дигидрофолате редуктаза ингибитор), and
сульфадиазине
 12 сарын туршид эмчилнэ
 Асимптоматик нярайд
 Ижил эмчилгээ
 Мэдрэлийн сэтгэцийн болон хөгжлийн бэрхшээлийг
бууруулна (Огт эмчлэгдээгүй юмуу ганц сар эмчлэгдсэн
нярайтай харьцуулахад)

13.  Урагт халдвар батлагдсан тохиолдолд үүсгэгчийн эсрэг
 Пириметамин
 Спирамицин
 сульфадиазин болон фолийн хүчлийн эмчилгээг хийнэ.
 T.gondii-н халдвартай, шинэ халдвар авсан бол 6 сар хүртэл
хугацаанд жирэмслэхгүй байхыг зөвлөнө.

14.  Дэлхийн олон улс оронд улаанууд өвчнөөс
шалтгаалсан төрөлхийн хөгжлийн гажиг ойролцоогоор
100.000-200.000 тохиолдол бүртгэгдээд байна.
 Ганц утаслагт RNA virus
 Вакцинээр сэргийлэгдэх өвчин
◦ U.S.А д эндемик хэлбэрээр байхгүй
 Жирэмсний эхний саруудад халдвар авсан
тохиолдолд урагт нөлөөлөх эрсдэл нь их

15.  Үндсэн шинжүүд:
◦ Мэдрэхүйн мэдрэлийн сонсгол алдагдал (50-75%)
◦ Катаракт болон глауком (20-50%)
◦ Зүрхний эмгэг (20-50%)
◦ Мэдрэлийн эмгэг (10-20%)
 Бусад шинж тэмдэгт
◦ өсөлтийн хоцрогдол
◦ ясны эмгэг
◦ элэг дэлүү томрох
◦ тромбоцитийн хэмжээ буурах
◦ “blueberry muffin” lesions орно.
 Хүүхдэд хожуу илрэх шинж тэмдэгүүд нь
◦ чихрийн шижин
◦ бамбай булчирхайн үрэвсэл
◦ өсөлтийн дааврын дутагдал
◦ зан төрхийн өөрчлөлт зэрэг юм.

16. “Blueberry muffin” spots representing
extramedullary hematopoesis

17.  Инвазив арга:
◦ Жирэмсний 10-12 дахь долоо хоногт хорионы цэлмэнгээс
◦ жирэмсэний 14-16 долоо хоногт ургийн усны
шинжилгээ
◦ 18-20 долоо хоногт ургийн цуснаас шинжлэгдэхүүн
авч тодорхойлно.
 Инвазив бус арга:
◦ Хэт авиан оношлогоогоор ургийн өсөлтийн саатал,
ургийн гажгийг тодорхойлно.

18.  Урьдчилан сэргийлэлт... Вакцин, Вакцин,
 Эцэг эхийг дэмжих, асаргаанд сургах

19.  Илрэх шинж тэмдэг:
 Микроцефали
 гепато-спленомегали
 ураг өсөлтгүй болох зэрэг эмгэг үүсгэнэ.
 Жирэмсний сүүлийн 3 сард анхдагч халдвар авсан
тохиолдолд нярайд халдвар дамжих эрсдэл 30-50%-
тай байна.
 Анхдагч халдвар
 Идэвхжсэн халдвар
 Дахилтат халдвар

20.  Төрөх үедээ голдуу шинж тэмдэггүй байдаг.
 Дараах хэлбэрүүд төрснөөс хойших 4 долоо
хоногийн дотор илрэнэ:
• Арьс, нүд, амны эмгэг: Нас баралт бага боловч 38%
орчимд мэдрэлийн эмгэг үүсэх эрсдэлтэй.
• Төв мэдрэлийн системийн эмгэг: Арьс, нүд, амны
өөрчлөлт илэрсэн болон илрээгүй тохиолдолд үүссэн
энцефалит,
• Тархмал хэлбэрийн эмгэг: Нярайд тохиолдох хамгийн
хүнд хэлбэр бөгөөд нярайн 90% нь энддэг.

21. Presentations of congenital HSV

22.  Жирэмсний эхний 12 долоо хоногийн дотор
 HSV-1, 2 хэв шинж өвөрмөц IgM, IgG-ийг
тодорхойлно
 Жирэмсний 32-34 долоо хоногтойд дээрх
шинжилгээг давтан хийнэ.
 Мөн эхсийн хэсгээс төрөх үед өсгөвөрлөн шинжлэх
 Нярайгаас өсгөвөрлөх:
 Арьс, хоолой, залгиурын арчдас, нүд, шээс, цус,
шулуун гэдэс, өтгөн, тархи нугасны шингэн
 тархи нугасны шингэн ПГУ

23.  Бэлгийн хамтрагч нь урьд нь халдвартай нь
тогтоогдсон тохиолдолд жирэмсэн эмэгтэйд
халдвар дамжих эрсдэлээс сэргийлэх зорилгоор
бэлгэвч хэрэглэхийг зөвлөх
 Дахилтат хэлбэрийн халдварыг баталсан
тохиолдолд жирэмсний 36 долоо хоногтойгоос
 Ацикловир
 валацикловир эмээр урьдчилан сэргийлэх эмчилгээ хийнэ.
Энэ нь кесар хагалгаа хийх заалтыг бууруулна.

24.  Цитомегаловирусийн халдвар нь эхээс урагт
дамждаг халдварын зонхилох хувийг эзлэх
бөгөөд нийт амьд төрөлтийн 0.2-2.2%-д илэрдэг.
◦ ~40,000 infants per year in the U.S.
 Сонсгол алдалт болон оюуны хомсдолын голлох
шалтгаан болдог.
 Aнхдагч халдварын тохиолдлын 30-40% эхээс
урагт дамждаг бол дахин идэвхжсэн халдварын
70% нь дамжих эрсдэлтэй байдаг

25.  10-15%-д амьгүй
 Амьд нярайн 90% нь төрөх үедээ асимптоматик!
Боловч
 5-15% нь
 мэдрэхүйн мэдрэлийн гаралтай сонсгол алдалт
 сэтгэхүйн хөгжлийн хоцрогдол
 харааны өөрчлөлтүүд илэрдэг.
 Шинж тэмдгийн илрэлтэй үед
 Гепатоспленомегали
 Микроцефали
 петехи
 эмгэг шарлалт
 Хориоретинит
 Тромбоцитопени
 цус багадалтын шинжтэй

26. Ventriculomegaly and
calcifications of
congenital CMV

27.  Эхийг жирэмсний 16 долоо хоногийн дотор
 CMV IgG, CMV IgM-ийн титр болон CMV IgG-ийн
барьцаал чанарын индекс тодорхойлох
шинжилгээнд илгээж халдварыг үнэлнэ.

28.  Цитомегаловирусийн анхдагч болон дахилтат халдварыг
жирэмсэн эхэд баталсанаас хойш 7 долоо хоногийн дараа буюу
ургийн хөгжлийн 21 долоо хоногоос хойш ургийн халдварыг
дараах аргаар илрүүлэх боломжтой.
 Инвазив арга: Жирэмсний 21 долоо хоногтойд амниоцинтез
хийж, ургийн шингэнд CMV-ийн ДНХ-ийг тоон аргаар илрүүлэх
БХПГУ-ын шинжилгээ хийнэ. Шинжилгээний дүн эерэг байгаа
тохиолдолд ураг халдварласан гэж үзнэ.
 Инвазив бус арга: Ургийн хэт авиан шинжилгээ:
 Ургийн шингэнд хийсэн шинжилгээгээр цитомегаловирусийн
ургийн халдвар батлагдсан тохиолдолд 2-4 долоо хоног тутам
 халдвар батлагдаагүй бол 4-6 долоо хоног тутамд ургийн хэт
авиан шинжилгээ хийж хянана.
 Амниоцинтез хийгээгүй байсан ч ургийн хэт авиан оношлогоог
жирэмсэний 21 долоо хоногтойд хийнэ.
 Ургийн хэт авиан шинжилгээнд ямар нэг эмгэг илрэхгүй байх нь
халдварыг бүрэн үгүйсгэж чадахгүйг анхаарна.

29.  Цитомегаловирусийн эсрэг өвөрмөц эмчилгээ байхгүй.
 Ургийн халдвар батлагдаж, ургийн гаж хөгжил илэрсэн
тохиолдолд эх эцэгтэй зөвлөж, зөвшөөрсөн тохиолдолд
жирэмснийг таслах арга хэмжээ авна.
 Симптоматик нярайд Ganciclovir 6 долоо хоног
хэрэглэхэд сонсголын алдагдал сайжралт ажиглагдаж
байсан бол асиптоматик нярайд эмийн гаж нөлөө ихтэй
учир хэрэглэхгүй
 Урьдчилан сэргийлэх

30. 1. Перинаталь эндэгдлийн 51.9% нь амьгүй
төрөлт байна.
2. Нийт амьгүй төрөлтийн 87.5% нь амаржих
газар ирэхээс өмнө буюу төрөлтийн үйл
ажиллагаа эхлэхээс өмнө/антинаталь/ ураг
амьгүй болсон байна.
3. Нийт амьд төрөлтийн дотор 7.1% -ийг нярайн
өвчлөл эзэлж байна.
4. Перинаталь эндэгдлийн 48.1% нярайн
эндэгдэл эзэлж, 30.5% нь хоног болоогүй
эндэж байна.

31.  Нярайн эндэгдлийн дотор дутуу төрөлттэй
холбоотой эндэгдэл( нярайн уушгины
үрэвслийн бус эмгэг) 58.8% байна.
 Нярайн эндэгдлийн өвчлөлийн бүтцийг авч
үзэхэд бүтэлт түүнтэй холбоотой тархины
эмгэгшил 32.1%-ийг эзэлж байгаа нь
жирэмсний хяналт төрөлт удирдах ур чадварыг
сайжруулах шаардлагатай байна.