.

2. Чичен Итзагийн пирамид (МЭӨ 800
оны өмнө) Мексик, Юкатан
Пенинсула

3.  Чичен Итза, Маяачуудын иргэншлийн улс төр,
эдийн засгийн төв ба Маяачуудын хамгийн
алдартай сүмийн хот. Түүний олон барилга
байгууламжууд - Кукулкан Пирамид, Чак
Мүүлийн Сүм, Мянган Баганат Танхим,
Хоригдолуудын Тоглоомын Талбайг тэдгээрийн
хосгүй архитектурын орон зай, бүтээл
туурвилыг одоо ч үзэж сонирхох боломжтой.
Пирамид бол Маяагийн сүмүүдийн хамгийн
сүүлийн ба хамгийн гайхамшигтай нь гэж хэлж
бараг болно.

4. Таж Махал (МЭ 1630 он)
Агра, Энэтхэг

5. Таж Махал (Хинди хэл:
Перс хэл/Урду хэл: нь
Энэтхэг улсын Агра хотод орших
бунхан бөгөөд Их Моголын эзэнт
гүрний хаан Шах Жахан өөрийн
хайрт хатан Мумтаз Махалд
зориулан бариулжээ.
Таж Махал нь Моголын
архитектурын хамгийн тод жишээ
гэж нэрлэгддэг бөгөөд Перс,
Оттоман, Энэтхэг болон Исламын
архитектурын хэв маяг шингэсэн
байдаг. 1983 онд Таж Махал нь
ЮНЕСКО-ын Дэлхийн өвд
бүртгэгдсэн бөгөөд “Муслим
урлагийн шигтгээ Таж Махал нь
дэлхийн соѐлын өвийн шагшин
гайхагдах сод бүтээлийн нэг
билээ.” хэмээн тэмдэглэгдсэн
байдаг.

6. Аврагч Христ (1931) Рио де
Жанейро, Бразил

7.  Корковадо уулын дээр
байрлан Рио де Жанейро
хотыг дээрээс нь харж
байдаг 38 метр орчим
өндөртэй Христийн хөшөө.
Бразилын Хейтор да Силва
Костагийн зохион
бүтээснээр Францын
барималч Пол Ландовски
нарын урласан энэ хөшөө
дэлхийд хамгийн нэр
алдартай хөшөөнүүдийн нэг
юм. Хөшөөг 5 жилийн
туршид барьсан ба 1931
оны 10 сарын 12-нд нээсэн
юм байна. Хотын билэг
тэмдэг болоод зогсохгүй
Бразилчуудын аянчин
жуулчдыг хүлээн авах
дулаан сэтгэлийн гэрч
болдог ажээ.

8. Ромын Колизей (МЭ 70 – 82
он) Ром хот, Итали

9. Италийн Ром хотын төвд орших
Colosseum нь зууван хэлбэрийн
амфитеатр юм. Ромын эзэнт
гүрний үед баригдсан хамгийн
том амфитеатр болох энэхүү
гайхамшигт газар нь ромын
архитекторчид болон ромын
инженерүүдийн хамгийн агуу
бүтээлийн нэгд зүй ѐсоор
тооцогддог.

10. ..
Колизей нь Ром хотноо орших аварга том амфитеатр юм. Ромын эзэн
хаан Веспасианы зарлигаар эхлүүлсэн уг байгууламж Титусын үед буюу
МЭ 70 – МЭ 72 оны хооронд баригдаж дуусчээ. Колизей 80000 үзэгчийн
багтаамжтай бөгөөд уртасгасан дугуй хэлбэртэй, гадна талдаа нуман
хаалганы хэлбэр бүхий гурван давхар нийтдээ 240 цонхтой юм. Эдгээр
цонхны цаана үзэгчид амрах, жижиг худалдаа хийх өрөөнүүд байдаг. Уг
байгууламжийн гадна талыг гантигаар өнгөлж 64 том хаалгаар нь
үзэгчид орж ирэх ба тайзнаас 4 метр өндөр ханаар заагласан 80 эгнээ
суудалтай. Театрын доод хэсэгт нь өндөр саравч дор хаан болон ромын
язгууртнуудад зориулсан суудлууд байна

12. Хятадын цагаан хэрэм (МЭӨ
6-р зуунаас МЭ 16-р зуун)
China

13.  Цагаан хэрэм нь МЭӨ 6-р зуунаас
МЭ 16-р зууны хооронд барьж,
сэргээн засварлаж, ашиглаж
байсан чулуу болон шавраар
барьсан хэрэм юм. Уг хэрмийг
Хятадын хаант улсууд умард
зүгийн нүүдэлчид буюу Хүннү
болон бусад Монгол овгийн
нүүдэлчдээс хамгаалах зорилгоор
барьсан байна. Анх уг хэрэм нь
тус тусдаа салангид хэрэмүүд
байсныг Хятадын анхны нэгдсэн
Цин гүрнийг байгуулсан Цинши
хуандий МЭӨ 220-200 оны
хооронд нэгтгэж барьжээ. Манж
Чин улсын Энх амгалан хаан
цагаан хэрмийг хамгаалалтын
өртөг ихтэй, мөн найдваргүй
бэхлэлт гэж үзэн цаашид засаж
сэлбэх ажлыг зогсоосон байна.
1980-аад оноос эхлэн уг хэрмийг
дахин шинэчлэн засаж, сэргээн
босгож байна.

14.  Цагаанхэрэм нь ойролцоогоор 6,700 км
урттай. Уг хэрмийг Өвөр Монголын өмнө
талаар, зүүнээс баруун тийш барьсан
байна. Хятадын Мин улсын үед уг хэрмийг
сая гаруй цэрэг хамгаалж байв. Уг хэрмийг
барих явцад 2-3 сая хүн нас барсан гэж
тооцдог ба сансараас харагддаг хүний
гараар бүтсэн хамгийн том байгууламж гэж
үздэг.

16.  Петра нь Йордан улсын Маан амбан захирагчийн тойргийн Ваади Арабад орших
археологийн бүс юм. Сөнөсөн тэнгисээс Арабын булан хүртэлх аварга хөндий
Ваади Арабад сүндэрлэх Хор уулын энгэрт уг байгууламжийг барьсан байдаг.
Петраг хадан ханыг цоолборлон байгуулсан байдаг бөгөөд Дэлхийн
гайхамшгуудын нэгэнд зүй ѐсоор тооцогддог. 1812 онд Швейцарийн Иохан
Людвиг Буркхардт уг байгууламжийг нээх хүртэл хүртэл Өрнөдийн ертөнц
Петрагийн талаар огт мэддэггүй байв. Ньюдигэйтийн шагналт Жон Ульяам
Бургон Петраг үзснийхээ дараа “Ертөнцийн насны тэн хагастай хамт байсан
Улаан сарнай лугаа хот ” хэмээсэн байдаг. ЮНЕСКО 1985 онд “Петра нь хүн
төрөлхтөний соѐлын өвийн хамгийн гайхамшигт шинж чанаруудыг агуулсан
бүтээлүүдийн нэг” хэмээн үзэж, Дэлхийн өвд бүртгэн авчээ. аялагч
 Петрагийн барилгуудын үлдэцийг харвал Набатей, Греко-Роман урлагийн аль
алиных нь хэв маягийг агуулсан нь илт мэдрэгддэг байна.
МЭ 363 онд болсон газар хөдлөлтийн уршгаар хотын маш олон барилга нуран
унаж, хотын амин сүнс ус түгээлтийн систем бүхэлдээ эвдэрчээ. Энэ явдал
хотыг гэнэтийн мөхөлд хүргэв. Дундад зууны үед Петра нь адал явдал хайгчид,
аянчин гийчдийн очих дуртай хамгийн гайхалтай газруудын нэг байсан бөгөөд
XIII зууны үед Египетийн султан Бейбарс орхигдсон хотын туурийг очиж үзэж
байсан нь түүхэнд тэмдэглэгдэн үлджээ.

17. Мачу Пикчу (1460-1470), Перу
"Хуучин оргил"

18.  Мачу Пикчу буюу Кечуа хэлээр "Хуучин оргил" хэмээн утгачилагддаг уг газар нь
Кускогоос баруун хойд зүйгт 70 орчим км-т, Перугийн Урубамба хөндийн орчимд
орших далайн түвшнээс дээш 2430 метр өргөгдсөн уулсын оргил хяр дээр
байгуулагдсан Колумбын өмнөх Инкүүдийн хот юм. Уг газар нь Инкийн
орхигдсон хот хэмээн нэрлэгдэж машид алдаршсан бөгөөд магадгүй дэлхийн
дийлэнх хүмүүст Инкийн эзэнт гүрэнг дурсахад хамгийн түрүүнд санаанд нь
ордог алдартай газар байж ч болох юм.
 Уг хот нь 1450 он орчим баригдсан бөгөөд хүмүүс тэнд 100 гаруй жил оршин
амьдарч байгаад Испаничууд Инкийн эзэнт гүрэнг байлдан дагуулах үеэр
орхисон байна. Үүнээс хойш олон зууны турш уугуул нутгийнхнаас бусад
хүмүүсийн хэн нь ч энэ хотын талаар мэдэхгүй байсаар хорьдугаар зуунтай
золгосон байна. 1911 онд АНУ-ын түүхч Хирам Бинхам Мачу Пикчуг дэлхий
дахинаа нээж өгсөн байна.
 Үүнээс хойш Мачу Пикчу нь жуулчдын хамгийн их очдог газруудын нэг болсон
бөгөөд 1981 онд Перугийн түүхийн өвийн хамгаалалд бүртгэгдсэн ба 1983 онд
ЮНЕСКО-ын Дэлхийн өвд бүртгэгдсэн байна. Мөн шинэ ертөнцийн 7 гайхамшигт
дэлхий нийтийн санал асуулгаар шалгаран оржээ.
Мачу Пикчу нь Инкүүдийн сонгодог Архитектур болох Хуурай-хадан хана аргаар
баригдсан ба хотын гол байгууламж нь Нарны сүм Интиху атана юм.