2. Νικηφόρος Βρεττάκος «Δυο μητέρες
νομίζουν πως είναι μόνες στον
κόσμο»
Ο γιος της σκοτώθηκε πριν έξι μήνες
Τώρα κάθε πρωί που ανοίγει την πόρτα της,
είναι ένα πένθος. Νομίζεις πως βλέπεις,
έξω από χρόνο και χώρο: το πένθος.
Το βράδυ, το ίδιο:
Σπρώχνει την πόρτα
σα να σωριάζεται. Μπαίνει τρεκλίζοντας
ανάβει το φως. Η μαύρη της μπόλια
είναι λυμένη. Οι άκρες της κρέμονται
ως κάτου στο πάτωμα. Στον τοίχο, αντίκρυ της
η εικόνα ταράζεται. Η Παναγία τη βλέπει,
τρέμουν τα χέρια της, θα της φύγει θαρρείς,
θα της πέσει το βρέφος της.
Νικηφόρος Βρεττάκος
3. Τα χείλη της σφίγγονται, η κόκκινη
μαντίλα της παίζει. Θέλει να την
βοηθήσει, αλλά – το σπίτι είναι έρημο.
Δεν έχει σε ποιον ν’ αφήσει σ’ αυτόν
τον κόσμο για μια στιγμή το παιδί της.
4. Πληροφορίες για την ποίηση του Ν.Βρεττάκου
(σχολή-γνωρίσματα)
Ποιητής και πεζογράφος,ο Νικηφόρος Βρεττάκος γεννήθηκε στις Κροκεές της Λακωνίας το
1911.Τελειώνοντας το γυμνάσιο στο Γύθειο,εγκαταστάθηκε στην Αθήνα (1929) και γράφτηκε
στη Νομική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών,αλλά οικονομικοί λόγοι τον ανάγκασαν να
διακόψει τις σπουδές του και να εργαστεί ως υπάλληλος στο Υπουργείο εργασίας.
«Ο ποιητής γράφει εδώ [Ο Κορυδαλλός του πρωινού] σε ελεύθερο στίχο υπακούοντας στους
κανόνες που του επιβάλλει ο εσωτερικός του ρυθμός και όχι το μέτρο ή ο αριθμός των
συλλαβών του στίχου. […] Με την υποβλητικότητα της εικόνας, τους συμβολισμούς, τις
παρομοιώσεις, τις μεταφορές, το συνδυασμό των ήχων —κυρίως των υγρών— την
υπαινικτικότητα ακόμα της σιωπής, ορίζει το δικό του σημειολογικό πεδίο, όπου στη
συγκεκριμένη περίπτωση την πρώτη θέση έχει το φως. […] Όλα στον κόσμο τα συγκρατεί το
φως και η αγάπη. […] Το πρώτο πρόσωπο εξάλλου, στη χρήση του οποίου συνήθως
καταφεύγει ο Βρεττάκος, το πρόσωπο εδώ του κορυδαλλού-ποιητή, απροσωποποιείται και
διευρύνεται σε ένα εγώ που δεν είναι μόνον ο ποιητής ή ο άνθρωπος Βρεττάκος, αλλά ο
άνθρωπος που μπορεί να ακούει την Αρχή που θέλει να μας διδάξει, όπως γράφει ο
Δημήτρης Πικιώνης, η Φύση: πως τίποτα δεν υπάρχει μόνο του αλλά τα πάντα είναι μέρος
μιας καθολικής Αρμονίας. Όλα διαπερνούν το ένα τ’ άλλο. Και δεν μπορείς να συλλάβεις το
ένα παρά μέσον των άλλων […].
5. Ιδιαίτερη αναφορά μπορεί να γίνει στη θέση που έχει στο έργο του Νικηφόρου
Βρεττάκου η γυναίκα. […] με τα πολλά της πρόσωπα, της μητέρας, της συντρόφου,
της αγωνίστριας, της κόρης, μεταμορφώσεις του αιωνίως θήλεος […]. Τη μητέρα στης
“Σπάρτης τις πορτοκαλιές” κινεί η στοργή, η ανησυχία, για τη συναισθηματική
κατάσταση του γιου. Για τον πόνο που μπορεί να του δώσει ο έρωτας. Μοιάζει να τον
μαλώνει. Περισσότερο όμως φαίνεται να ανοίγει την αγκαλιά της για να τον
προφυλάξει, να τον προστατέψει, εμπιστευόμενη πρώτα τη δικιά της αγάπη. Κι ο γιος
συμμερίζεται την έγνοια της και την καθησυχάζει προσφέροντάς της τους ίδιους
ανθούς που πήγε και στην αγαπημένη του, ακριβοδίκαιος στην αγάπη του».
Κροκεές λακωνίας
Νομική σχολή Αθηνών
6. Γιατί ο ποιητής στον πρώτο στίχο χρησιμοποιεί το ρήμα
σκοτώθηκε σε παρελθοντικό χρόνο ενώ τα ρήματα που
ακολουθούν είναι σε ενεστώτα ;
Ο ποιητής χρησιμοποιεί το ρήμα σκοτώθηκε σε παρελθοντικό
χρόνο ενώ τα ρήματα που ακολουθούν είναι σε ενεστώτα,γιατί
θέλει να δείξει το πως νιώθει η μητέρα για τον χαμό του παιδιού
της μετά από καιρό και να δείξει την καθημερινότητα της, η
οποία είναι δύσκολη διότι έχει χάσει το πιο σημαντικό πρόσωπο
της ζωής της,δηλαδή το παιδί της.
7. Σε ποια κοινωνική κατάσταση
παραπέμπει;
Το ποίημα παραπέμπει σε μια μητέρα η οποία έχει χάσει το
παιδί της (στίχ. 1),όλο το ποίημα δείχνει την μοναξιά που
περνάει η μητέρα χωρίς να έχει κάποιον δίπλα της με τον οποίο
να μπορεί να μιλήσει (στιχ. 16) και να νιώσει καλύτερα,αλλά
αντίθετα είναι μόνη της με κακή ψυχολογία
