เอกสารประกอบการบรรยายเรื่อง "กลไกการกำกับดูแลกันเองบนอินเทอร์เน็ต มารยาทเน็ต & ตัวอย่าง" งานเสวนากล้วยน้ำไทวิชาการ หัวข้อ "กติกาพลเมืองชาวเน็ต" ม.กรุงเทพ 13 พฤษภาคม 2552

1. กลไกการกํากับดูแลกันเองบน
อินเทอร์เน็ ต มารยาทเน็ ต & ตัวอย่าง
Thai Netizen Network
13 พฤษภาคม 2552
ิ
งานนีเผยแพร่ภายใต ้ลิขสทธิ Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial
Share Alike (by-nc-sa) โดยผู ้สร ้างอนุญาตให ้ทําซํา แจกจ่าย แสดง และสร ้างงาน
่ ่
ดัดแปลงจากสวนใดสวนหนึงของงานนีได ้โดยเสรี แต่เฉพาะในกรณีทให ้เครดิตผู ้สร ้าง ไม่
ี
้ในทางการค ้า และเผยแพร่งานดัดแปลงภายใต ้ลิขสทธิเดียวกันนีเท่านั น
ิ
นํ าไปใช

2. ั
กลไกสร ้าง “ระเบียบสงคม” บนเน็ ต (Lessig)

3. ลักษณะของกลไกแต่ละประเภท

4. เครืองมือในการกํากับดูแลอินเทอร์เน็ ต
่ ี
• ‘Code’ – ซอฟท์แวร์ (เชน โปรแกรม “เน็ ตสขาว”
สําหรับผู ้ปกครอง), Internet protocols
กฎหมายและการใช ้ – ควร 1. ปราบปราม
•
ิ
cybercrime โดยไม่ละเมิดสทธิพลเมือง, และ 2.
ิ
คุ ้มครองเด็กโดยไม่ละเมิดสทธิของผู ้ใหญ่
ั ิ
• เศรษฐศาสตร์ – สญญาเชงพาณิชย์, กลไกตลาด
(ทังทีอุบตเอง และตามกติกาทีตัง)
ัิ
• ชุมชนเน็ ต – จรรยาบรรณ, code of ethics,
สําคัญมากในการสร ้าง “สงคมทีดี”
ั
netiquette
และ “มีวฒภาวะ”
ุิ

5. ิ ิ
สทธิพนฐานของพลเมืองเน็ ต = สทธิพลเมือง
ื
ิ
• สทธิการเข ้าถึงข ้อมูลข่าวสาร
• เสรีภาพในการแสดงออก
ิ ่
• สทธิความเป็ นสวนตัว
ิ
• สทธิตามกระบวนการยุตธรรม
ิ

6. พลเมืองเน็ ตไม่วาจะประเทศใดก็ตามให ้คุณค่ากับ
่
• การเข ้าถึงโดยเสรี (Open access)
่
• เสรีภาพในการมีสวนร่วม (Freedom
to participate)
• ความโปร่งใส (Transparency)
• พรสวรรค์และการคิดค ้นนวัตกรรม
(Talent & innovation)
ั
• ความเท่าเทียมทางสงคม (Social
่
“เสรีภาพ คือการมีสวนร่วม
equity) ในอํานาจ”
- Cicero
• การกระจายศูนย์อํานาจ
(Decentralized authority)

7. การกํากับดูแลกันเองตาม Internet value chain

8. หลัก 10 ประการของมารยาทเน็ ต (Shea)
1. อย่าลืมว่ากําลังติดต่อกับคนทีมีตวตนจริงๆ
ั
ื ีิ
2. ยึดมาตรฐานเดียวกับการสอสารในชวตจริง ใน
ื
การสอสารออนไลน์
3. รู ้ว่าอยูทไหนในไซเบอร์สเปซ – มารยาทในแต่
่ี
ละ “พืนที” ย่อมแตกต่างกัน
้
4. เคารพเวลาและการใชแบนด์วธของคนอืนและ
ิ
่
เว็บโฮส อย่าสงอีเมล์พรําเพรือ โดยเฉพาะ
forward mail ทีมี video clip ขนาดใหญ่

9. หลัก 10 ประการของมารยาทเน็ ต (Shea) (ต่อ)
5. ทําให ้ตัวเองดูด ี – สะกดให ้ถูกและถูกไวยากรณ์
ี
6. แบ่งปั นความรู ้ของผู ้เชยวชาญ
่ ่
7. ชวยกันควบคุมสงครามการใสอารมณ์
่
8. เคารพความเป็ นสวนตัวของผู ้อืน
้ ่
9. อย่าใชอํานาจในทางทีไม่สร ้างสรรค์ เชน แอบ
อ่านอีเมล์ของผู ้อืน
10.ให ้อภัยในความผิดพลาดของผู ้อืน อย่าลืมว่า
ทุกคนเป็ น “มือใหม่” มาก่อน

10. ตัวอย่าง: Home of the Underdogs (HoTU)

11. กระดานสนทนา Home of the Underdogs

12. ลักษณะ & วิวฒนาการของกระดาน HoTU
ั
ิ
• เริมจากเว็บบอร์ดเล็กๆ สมาชกไม่ถงร ้อยคน
ึ
ิ
• เติบโตจนมีสมาชก 180,000+ คน หลังจากผ่านไป 8
ปี ในนีเป็ นขาประจําทีรู ้จักกันดี 400-500 คน
ั
• สงคมคนเล่นเกม จากทัวโลก อายุ 10 ถึง 60+ ปี
ิ่ ื
• สมาชกสวนใหญ่โพสแบบนิรนาม ไม่เปิ ดเผยชอจริง
่
• ประเด็นหลักที moderate: กระทู ้โจมตีเรืองสวนตัว
(ล็อกกระทู ้ + ประกาศเตือน ถ ้ายังทําอีกก็แบน)
• มี moderator อาสาสมัคร 10 คน จาก 6 time zone
• เมือคนเห็นคุณค่าของเว็บบอร์ด ก็จะอยากอาสาดูแล

13. กฏกติกาบางข ้อของเว็บบอร์ดทีพบบ่อย
้
1. ห ้ามใชถ ้อยคําหยาบคาย
2. ห ้ามโพสรูปโป๊ (โดยเฉพาะในเว็บครอบครัว ถ ้าเป็ นเว็บ
บอร์ดของเว็บโป๊ จะมีป้าย confirm ทํานอง “กรุณาคลิก
เพือยืนยันว่าคุณมีอายุเกิน 18 ปี ” ตังแต่เข ้าเว็บแล ้ว)
่
3. ห ้ามประณามหรือโจมตีเรืองสวนตัวของคนอืน
4. ห ้ามโพสแครกหรือลิงก์ไปยังเว็บผิดกฎหมาย
5. ห ้ามเกรียน ห ้ามโพสกระทู ้ล่อเป้ า
6. ห ้ามสแปม (โฆษณาเว็บอืน)
7. ห ้ามโพสซํา ให ้ใชวิธดนกระทู ้เดิมแทนทีจะโพสใหม่
้ ีั