ผลตอบแทนด้านสังคม (social return on investment) โดย สฤณี อาชวานันทกุล, 29 กันยายน 2553

1. ั
ผลตอบแทนด ้านสงคม (social
return on investment)
สฤณี อาชวานันทกุล
http://www.fringer.org/
29 กันยายน 2010

2. ั
“ผลประกอบการด ้านสงคม” ของ
ธุรกิจ (social performance)

3. “ไตรกาไรสุทธิ” (triple bottom line)

4. “ภาพใหญ่” : การเปลียนผ่านไปสู่ “ระบอบทุน
่
นิยมทียั่งยืน”
่
“In our rapidly evolving capitalist economies, where it is in the
natural order of things for corporations to devour competing
corporations, for industries to carve up and digest other
industries, one emerging form of capitalism with a fork –
sustainable capitalism – would certainly constitute real
progress.”
- John Elkington, Cannibals With Forks – The Triple
Bottom Line of 21st Century Business (1997)
ถ้าวัดผลกระทบสุทธิด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของ
บริษทไม่ได้ ก็เปลี่ยนวิธีดาเนินธุรกิจไปสู่วิถี “ธุรกิจที่ยงยืน” ไม่ได้
ั ั่

5. องค์ประกอบสาคัญของ “ความยั่งยืน”

6. ่
“Triple Bottom Line” ไม่ใชกาไรของบริษัท
 ี่ ่
TBL หมายถึงผลตอบแทนสุทธิทบริษัทสงมอบต่อระบอบ
ั ่ิ ่
เศรษฐกิจ สงคม และสงแวดล ้อม ไม่ใชประโยชน์ทางธุรกิจที่
บริษัทได ้รับ
 อย่างไรก็ด ี แนวคิดการทา “ธุรกิจอย่างยั่งยืน” เสนอว่า บริษัทจะ
ได ้รับประโยชน์ทางธุรกิจจากกิจกรรมทีสร ้างผลตอบแทนต่อสงคม
่ ั
ิ่
และสงแวดล ้อมในระยะยาว
 ่
ยกตัวอย่างเชน การลงทุนในเทคโนโลยีสะอาด : ผลตอบแทน
ิ่
ด ้านสงแวดล ้อม = การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และ
ผลตอบแทนด ้านการเงิน = การลดต ้นทุนในการดาเนินธุรกิจ (เชน ่
้
ค่าใชจ่ายเชอเพลิง) ื้
 ดังนัน เงือนเวลา (time horizon) จึงเป็ นประเด็นสาคัญในการคิด
้ ่
่ ่ ั
เรือง triple bottom line : บริษัทจะต ้องเปลียนวิสยทัศน์ให ้มอง
ยาวขึน ้

7. ประวัตศาสตร์ฉบับย่อของการประเมินมูลค่า
ิ
ก่อนประวัตศาสตร์
ิ 1400AD 2000AD อนาคต
INTUITION
STORIES
SYSTEMS
financial accounting
environmental and social accounting

8. สู่ “มูลค่าผสม” (blended value)

9. ี้
Triple Bottom Line ชโอกาสในวิกฤต
ทีมา: Triple Bottom Line Reporting: A Strategic Introduction to Economic, Environmental and Social Performance
่
Measurement, David Crawford, Certified Management Accountants Canada, www.cma-canada.org

10. ผู ้ใช ้ (users) ของตัวชวดผลตอบแทนด ้านสงคม
ี้ ั ั
ี
• บริษัท  ประเมินผลและวัดความคืบหน ้าของซเอสอาร์/
ธุรกิจทียั่งยืน, เปิ ดเผยข ้อมูล, ทาการตลาด & PR
่
่ ี
• ผู ้มีสวนได ้เสย (ผู ้บริโภค ชาวบ ้านในชุมชน เอ็นจีโอ) 
อยากรู ้ว่าผลกระทบต่อตัวเองคืออะไร บริษัทสร ้างสรรค์
ั ิ่
สงคมและสงแวดล ้อมอย่างไร
่ ั
• กองทุน/นักลงทุนเพือสงคม/องค์กรการกุศล (socially
responsible investment funds (SRI funds), impact
investors, foundations)  อยากเปรียบเทียบทางเลือก
ในการลงทุนและประเมินผลตอบแทนจากการลงทุน

11. บริษัทยักษ์ใหญ่เริ่มทา “sustainable livelihood business”
เจาะลูกค้าในตลาดฐานปิระมิด (bottom-of-pyramid)
11
•11

12. ประชาชนเรียกร ้องความรับผิดชอบ
What do you think is the role of big business in society? – The Millennium Poll
ทีมา: http://www.environment.gov.au/settlements/industry/finance/publications/respon-
่
investment.html

13. ั
กองทุนที่ “รับผิดชอบต่อสงคม” มีขนาดไม่น ้อย
กว่า $3 ล ้านล ้านเหรียญ เติบโต 10-15% ต่อปี
Key elements of Socially Responsible Investing (SRI) funds:
• Screening
• Shareholder Advocacy
• Community Investment

14. ข ้อตกลงระหว่างประเทศทีเกียวข ้อง
่ ่
(People) (Planet) (Profit)
Social Environment Economics
Johannesburg
Action Plan
Taxes
Rio Declaration
Antitrust laws and
The International
regulations
Bill of Human The UN
Rights Biodiversity UN Anti-Corruption
Convention Convention
Others, e.g. ISO Accounting
14000 & 26000 Standards

15. มาตรฐานทีเกียวข ้องและดัชนีความยั่งยืน
่ ่
มาตรฐานทีมกระบวนการรับรอง (certification process)
่ ี
• ISO 14000
• Fair Trade, FSC (ป่ าไม ้), MSC (ประมง)
มาตรฐานทีขาดกระบวนการรับรอง (self-report)
่
• UN Global Compact
• ISO 26000
• Principles of Responsible Investment (PRI)
ดัชนีความยั่งยืน
• Dow Jones Sustainability Index
• FTSE4Good
• Global Climate 100, Domini 400

16. UN Global Compact (1999)
ิ
• สนับสนุนและเคารพในการปกป้ องสทธิมนุษยชนตาม
ปฏิญญาสากล
่
• หมั่นตรวจตราดูแลมิให ้ธุรกิจของตนเข ้าไปมีสวนเกียวข ้องกับ
่
ิ
การล่วงละเมิดสทธิมนุษยชน
ิ
• คุ ้มครองเสรีภาพในการสมาคมและยอมรับสทธิการเจรจา
ต่อรองร่วมของลูกจ ้าง
• พิทักษ์ เสรีภาพในการรวมกลุมของแรงงานและการรับรอง
่
ิ
สทธิในการเจรจาต่อรองกับนายจ ้าง
้
• ขจัดการใชแรงงานเกณฑ์และแรงงานภาคบังคับทุกรูปแบบ
้
• ยกเลิกการใชแรงงานเด็ก
• ขจัดการเลือกปฏิบตด ้านการจ ้างงานและการประกอบอาชพ
ั ิ ี

17. UN Global Compact (1999) (ต่อ)
• สนับสนุนหลักความรอบคอบในการรับมือกับความท ้า
ิ่
ทายด ้านสงแวดล ้อม
่ ่ ิ่
• ริเริมโครงการทีสงเสริมความรับผิดชอบต่อสงแวดล ้อม
่
่
• สงเสริมการพัฒนาและเผยแพร่เทคโนโลยีทเป็ นมิตรต่อ
ี่
ิ่
สงแวดล ้อม
ั่
• ดาเนินธุรกิจด ้วยวิธทตอต ้านคอร์รัปชนทุกรูปแบบ
ี ี่ ่
รวมทังการกรรโชกและการติดสนบน
้ ิ

18. มาตรฐาน ISO 26000
้
พัฒนาตังแต่ปี 2005 จะประกาศใชในปี 2010 มีหลักการ 7 ข ้อ ได ้แก่
้
1. ​หลักการปฏิบัตตามกฎหมาย (Principle of legal compliance) :
ิ
บริษัทจะต ้องปฏิบตตามกฎหมายและกฎเกณฑ์ตางๆ ทีเกียวข ้องใน
ั ิ ่ ่ ่
ิ ิ
ระดับชาติและระดับสากล ทังในเชงรุกและเชงรับ
้
2. หลักการเคารพต่อแนวปฏิบัตระดับชาติหรือระดับสากล (Principle of
ิ
respect for authoritative inter-government agreements or
ั
internationally recognized instruments) รวมถึงสนธิสญญาสากล
่ั ี้ ึ่
คาสง ประกาศ ข ้อตกลง มติ และข ้อชนาต่างๆ ซงไดรับการรับรองจาก
้
องค์กรสากลทีเกียวข ้องกับบริษัท
่ ่
3. ้ ่ ้ ี
​หลักการใหความสาคัญกับผูมีสวนไดเสย ( Principle of recognition
้
ิ
of stakeholders and concerns) บริษัทควรตระหนักในสทธิและผล
้ ่ ้ ี
ประโยชน์ของผูมีสวนไดเสย โดยเปิ ดโอกาสใหแสดงความคิดเห็น
้
ิ ่
เกียวกับกิจกรรมของบริษัท และการตัดสนใจใดๆ ก็ตามทีจะสงผล
่ ่
้ ่
กระทบต่อผูมีสวนไดเสย ้ ี

19. มาตรฐาน ISO 26000 (ต่อ)
4. หลักของการแสดงรับผิดทีสามารถตรวจสอบได ้ (Principle of
่
accountability) การดาเนินงานใดๆ ก็ตามของบริษัท ต ้อง
สามารถตรวจสอบไดจากภายนอก
้
5. หลักความโปร่งใส (Principle of transparency) บริษัทควร
้ ้ ่ ้ ี
เปิ ดเผยข ้อมูลต่างๆใหผูมีสวนไดเสยฝ่ ายต่างๆ รวมถึงผูที่
้
่ ้ ั
เกียวข ้องไดรับทราบอย่างชดเจนและทันท่วงที
6. ิ
หลักความเคารพในสทธิมนุษยชน (Principle of respect of
fundamental human right) บริษัทควรดาเนินกิจการในทางที่
ิ
สอดคล ้องกับปฏิญญาสากลว่าด ้วยสทธิมนุษยชน
7. หลักความเคารพในความหลากหลาย (Principle of respect for
ื้
diversity) บริษัทควรจ ้างพนักงานโดยไม่มีการแบ่งแยกเชอชาติ
ี ิ ื่
สผว ความเชอ อายุ เพศ 19

20. “ความรับผิดชอบ” ตาม ISO 26000
1. มีการกา​ ับ​ ​ ลกิจการทีด​(Organization governance)​​ ริษัท
ก ดแ ู ่ ี บ
ควรกาหนดหน ้าทีใหคณะกรรมการฝ่ ายจัดการ ผูถือหุ ้น และผูมีสวนได ้
่ ้ ้ ้ ่
ี ่
เสยสามารถสอดสองดูแลผลงานและการดาเนินธุรกิจของบริษัทได ้ เพือ ่
แสดงถึงความโปร่งใส พร ้อมรับการตรวจสอบ และสามารถชแจงใหผูมี ี้ ้ ้
่ ้ ี
สวนไดเสยไดรับทราบผลการปฏิบตงานได ้
้ ั ิ
นึ ถึ สิ ึ่
2. ​คา​ ง​ ง​ ทธิมนุษยชน​(Human rights) ซงเป็ นสทธิขันพืนฐาน ิ ้ ้
ิ ิ
ของมนุษย์ โดยสทธิดังกล่าวควรครอบคลุมถึงสทธิความเป็ นพลเมือง
ิ ิ ั
สทธิทางการเมือง สทธิทางเศรษฐกิจ สงคม และวัฒนธรรม และสทธิ ิ
ตามกฎหมายระหว่างประเทศด ้วย
3. ​ขอปฏิบ ัติดานแรงงาน​(Labor practices)​​บริษัทต ้องตระหนักว่า
้ ้
่ ิ
แรงงานไม่ใชสนค ้า ไม่ควรปฏิบตเสมือนแรงงานเป็ นปั จจัยการผลิต
ั ิ
แ ่ิ
4. การดู​ ลสงแวดล้อม​(Environment)​บริษัทจะต ้องคานึงถึง
​
่
หลักการป้ องกันปั ญหามลพิษ สงเสริมการบริโภคอย่างยั่งยืน
้
(sustainable consumption) และการใชทรัพยากรอย่างมีประสทธิภาพ ิ
ในการผลิตและบริการ

21. “ความรับผิดชอบ” ตาม ISO 26000 (ต่อ)
5. ​การดา​ นินธุรกิจอย่าง​ ปน​ รรม​(Fair operating
เ เ ็ ธ
ึ่
practices)​ธุรกิจควรแข่งขันอย่างเป็ นธรรมและเปิ ดกว ้าง ซงจะ
่ ่ ิ ิ
ชวยสงเสริมประสทธิภาพในการลดต ้นทุนสนค ้าและบริการ สงเสริม่
่
นวัตกรรมใหม่ๆ ในการทาธุรกิจ ตลอดจนชวยขยายการเติบโตทาง
เศรษฐกิจและมาตรฐานการครองชพในระยะยาว ี
่
6. ​ใส​ จต่อ​ ​ ริ​ ภค​(Consumer issues)​​ ริษัทจะต ้องเปิ ด
ใ ผบ โ
ู้ บ
้ ้ ้ ้ ิ
โอกาสใหผูบริโภคไดรับทราบข ้อมูลในการใชสนค ้าและบริการ
อย่างเหมาะสม และต ้องใหความสาคัญกับการพัฒนาสนค ้าและ
้ ิ
่ ั
บริการทีเป็ นประโยชน์ตอสงคม โดยคานึงถึงความปลอดภัยในการ
่
้ ิ
ใชงานและสุขภาพของผูบริโภค เมือพบว่าสนค ้าไม่เป็ นไปตาม
้ ่
ิ
เกณฑ์ทกาหนด จะต ้องมีกลไกในการเรียกคืนสนค ้า และเคารพใน
ี่
กฎหมายคุ ้มครองผู ้บริโภค
่ ั
7. การแบ่งปันสูสงคม​ ละ​ ุมชน​(Contribution to the
แ ช
community and society)​ 21

22. ้ี ั ิ่
กรอบตัวชวดด ้านสงแวดล ้อม

23. ้ี ั ่
กรอบตัวชวดด ้านการมีสวนร่วมกับชุมชน

24. ิ่
ตัวอย่างรูปแบบการเปิ ดเผยข ้อมูลสงแวดล ้อม
่ ั
ทีมา: การประเมินผลกระทบทางสุขภาพกับปญหาผลกระทบจากอุตสาหกรรมทีมาบตาพุด จังหวัดระยอง โดย ศุภกิจ นัน
่
ทะวรการ และ เดชรัต สุขกาเนิด มูลนิธนโยบายสุขภาวะ
ิ

25. การเปิ ดเผยข ้อมูลระดับโรงงานในอเมริกา
่ ั
ทีมา: การประเมินผลกระทบทางสุขภาพกับปญหาผลกระทบจากอุตสาหกรรมทีมาบตาพุด จังหวัดระยอง โดย ศุภกิจ นัน
่
ทะวรการ และ เดชรัต สุขกาเนิด มูลนิธนโยบายสุขภาวะ
ิ

26. ปั ญหาในภาคปฏิบต ิ
ั
• อัตราการตอบแบบสารวจยังตามาก (<20%)
่
• ปั ญหาเรืองความถูกต ้องของข ้อมูล
่
• บริษัททีผลงานไม่ดออกแบบตัววัดของตัวเองได ้
่ ี
• มาตรฐานทีอตสาหกรรมคิดเองอาจ “อ่อน” เกินไป
่ ุ
ี
• ผลงาน “ดี” บางครังอาจเป็ นผลเสยต่อสงคม
้ ั
้
• การห ้ามใชแรงงานเด็ก  ในประเทศยากจน เด็ก
อาจไม่ได ้ไปโรงเรียน เด็กผู ้หญิงกลายเป็ นโสเภณี
่ ้
• กระบวนการผลิตทีไม่ใชสารตะกัว  บริษัทอาจ
่
้
ใชกระบวนการผลิตอืนทีทาลายสงแวดล ้อม
่ ่ ิ่
มากกว่าก็ได ้

27. Reliability & Comparability
• Reliability: เชอถือได ้แค่ไหน? (ถ ้าใช ้
ื่
แบบสารวจ ถามคาถามเดิม จะได ้คาตอบ
เดิมหรือไม่?)
• Comparability: เปรียบเทียบข ้ามบริษัท
ได ้หรือไม่? ข ้ามอุตสาหกรรม? ข ้าม
ประเทศ?

28. Validity (ความถูกต ้อง)
ี้ ่ ้ ั
• ตัวชวัดทีใชสะท ้อนผลงานทีสาคัญต่อสงคมหรือไม่?
่
ั ั ี้
• ปั จจุบนยังมีตวชวัดน ้อยตัวทีสะท ้อนผลประกอบการ
่
ั
ทางสงคมของคูค ้าและห่วงโซอปทาน
่ ่ ุ
• ตัวอย่าง
– จานวนตัวแทนชนกลุมน ้อยในคณะกรรมการบริษัท  บอก
่
ได ้หรือไม่วาบริษัทปฏิบตตอชนกลุมน ้อยอย่างไร?
่ ั ิ ่ ่
– ปริมาณก๊าซเรือนกระจกทีปล่อยในแต่ละปี  สะท ้อน
่
ิ
ผลกระทบภายนอกเชงลบทังหมดของโรงงานได ้หรือไม่?
้
– จานวนกรรมการในคณะกรรมการบริษัท  บอกคุณภาพของ
ธรรมาภิบาลบริษัทได ้หรือไม่?

29. ตัวอย่างบริษัททีมผลประกอบการด ้าน
่ ี
ั
สงคมโดดเด่น : The Body Shop

30. พันธกิจของบริษัท The Body Shop

31. จาก “พันธกิจ” สู่ “คุณค่า” (values)

32. ่
จาก “คุณค่า” สูการปฏิบต ิ
ั

33. ่
จาก “คุณค่า” สูการปฏิบต ิ (ต่อ)
ั
Values Committee

34. เป้ าหมายและความคืบหน ้า

35. เป้ าหมายและความคืบหน ้า (ต่อ)

36. เป้ าหมายและความคืบหน ้า (ต่อ)

37. ั
“ผลประกอบการด ้านสงคม” ของ
สถาบันไมโครไฟแนนซ ์

38. มาตรฐานในการประเมิน “ผลงาน” ของ MFI
• “มาตรฐาน” อุตสาหกรรม (industry benchmarks)
– Mix Microbanking Bulletin (MBB)
• ผลการประกอบการด ้านการเงิน (financial
performance)
– Microfinance Consensus Guidelines & Appraisal Guide
โดย CGAP
ั
• ผลการประกอบการด ้านสงคม (social performance)
– ยังไม่ถงขันมี “มาตรฐาน” แต่มแนวทางทีสรุปโดยกลุม MFI
ึ ้ ี ่ ่
่
ต่างๆ เชน Social Performance Task Force, ForolacFR, ฯลฯ
– Progress Out of Poverty Index (PPI) ของ Grameen
Foundation

39. “มาตรฐาน” อุตสาหกรรม MFI
• Mix Microbanking Bulletin -http://www.mixmbb.org/ รวบรวมและข ้อมูลตีพมพ์
ิ
รายงานรายไตรมาส จาก MFI ประมาณ 900 แห่งทั่วโลก

40. ้ี ั
ตัวอย่างดัชนีชวดผลงานด ้านการเงิน
ทีมา: CGAP, Microfinance Consensus
่
Guidelines

41. ้ี ั
ตัวอย่างดัชนีชวดผลงานด ้านการเงิน (ต่อ)

42. ั
“ผลงานด ้านสงคม” ของ MFI
ั
กรอบการประเมินผลงานด้านสงคม​(social performance)
1. เจตนาและการออกแบบองค์กร​(INTENT AND DESIGN)
ั ั
พันธกิจ (mission) ขององค์กรคืออะไร มีเป้ าหมายทางสงคมชดเจนหรือไม่ มี
ระบบทีถกออกแบบมาให ้บรรลุเป้ าหมายเหล่านันหรือไม่
่ ู ้
​​
2. กิจกรรมขององค์กร​(ACTIVITIES)
MFI ทากิจกรรมอะไรบ ้างเพือบรรลุพันธกิจทีตงไว ้
่ ่ ั้
​​
3. ผลผลิต​(OUTPUT)
MFI ให ้บริการกับคนจนและคนจนเรือรังหรือไม่ ผลิตภัณฑ์และบริการต่างๆ ถูก
้
ออกแบบมาเพือตอบสนองความต ้องการของคนเหล่านีหรือไม่
่ ้
​​
4. ผลล ัพธ์​/ ผลกระทบ​(OUTCOME /​IMPACT)
่ ั
ลูกค ้าของ MFI มีฐานะความเป็ นอยูทางสงคมและเศรษฐกิจดีขนหรือไม่
ึ้

43. ั
เครืองมือประเมินผลงานด ้านสงคม
่

44. what constitutes “social performance”
Social Performance Task Force (SPTF) –
ปั ญหา moral hazard  “credit ease”
KEY
Indicators above the dash lines – agree to do
Indicators below the dash lines or in dash line boxes – agree to work on
(definitions, tools)
Specific indicators A-D – agree to work on in specific contexts

45. ั
ForolacFR: ดัชนีวดผลงานด ้านสงคม
ั
• ForolacFR (http://www.forolacfr.org/) เป็ นเครือข่ายของ MFI ประมาณ 50 แห่งในทวีปอเมริกาใต ้
และคาริบเบียน จัดทาชุดดัชนีวัด social performance เป็ นโครงการนาร่องในปี 2008
(1) Basic Indicators for Social Performance
Management
Indicator Algorithm SPTF reference
FOCUS
1. Outreach to Outreach poor: % of new poor clients in relation to Q18
poverty and the total number of clients. To promote the
vulnerability segregation for different poor levels
Outreach to women: % of women clients in relation Q17
to the total number of active clients
Outreach to the rural area: % of clients in rural areas Q17
in relation to the total number f active clients
CLIENT SATISFACTION
2. Client Satisfaction Desertion Rate of client= = (No. of active clients at Q19
initial time + No. of new clients – No. of active
clients at final time)/(No. of clients at initial time +
No. of new clients)
Cost of service: Real interest rate in relation to the ~Q12
average national interest rate of the sector.

46. ั
ForolacFR: ดัชนีวดผลงานด ้านสงคม (ต่อ)
ั
(1) Basic Indicators for Social Performance (continued)
RESULTS
3. Employment Employment consolidation: Secure full-time job positions in ~QC
Creation relation to total of clients served
Employment creation: New full-time job positions created in QC
relation to the total number of clients served
4. Social Capital Social Capital Support: % of clients served with methodologies Q4.1
that generate social capital (common banks, credit networks) in
relation to the total of active clients.
% of clients that lead or participate in social organizations in
relation to the total number of active clients
5. Capital and Assets Active Assets: % of loans to the investment of fixed assets in
Creation relation to the total number of active loans.
Long-term loans: % of loans of long term loans in relation to the
total of active loans.
SOCIAL RESPONSIBILITY
6. Surplus Assignation Reinvestment: % of surplus reinvestment
Community Support: % of surplus used in supporting social or
community projects.
Employers Training: % of surplus used in training employers of MFIs

47. ั
ForolacFR: ดัชนีวดผลงานด ้านสงคม (ต่อ)
ั
(2) Social Performance Indicators related to a context
Management Algorithm
Indicators
7. Services Savings: % of clients that receive voluntary savings services in relation Q4.2
Diversification to the total of number of active clients.
% average saving
Insurance: % of clients that receive insurance services in relation to
the total of number of active clients.
Transfers, Remittances: % of clients that receive transfers or
remittances services in relation to the total of number of active
clients.
Other services: % of clients that receive other financial services in
relation to the total of number of active clients.
8. Access to Human Education: % of clients that receive education services in relation to Q4.3
and economic the total of number of active clients.
Development Services
Health: % of clients that receive health services in relation to the total
of number of active clients
Microentreprises Development; % of clients that have received
technical assistance or management enterprise services in relation to
the total of number of active clients.
Economic Development: farmers organization, value chains
integration, local development

48. ธนาคารกรามีน: Progress out of Poverty
Index (PPI)
ี้ ั
ขันแรก วัดคะแนน PPI ของลูกค ้าแต่ละคน จากดัชนีชวดความจน 10 ตัว
้

49. การคานวณ PPI (ต่อ)
่ ่ ่ ่ ้
ขันทีสอง ดูวาคะแนน PPI มีคาความเป็ นไปได ้เท่าไรทีจะอยูเหนือเสนความจน
้ ่

50. การคานวณ PPI (ต่อ)
้ ่ ั ่ ้ ่ ่ ้
ขันทีสาม ประเมินสดสวนของลูกค ้าทังหมดทีอยูเหนือเสนความยากจน เมือได ้
่
่
อัตราสวนนีแล ้วก็จะสามารถเปรียบเทียบปี ตอปี ได ้
้ ่

51. จาก “ผลประกอบการด ้านสงคม” สู่
ั
ั
“ผลตอบแทนด ้านสงคม” (SROI)

52. ั
กรอบคิดในการวัดผลตอบแทนด ้านสงคม
• ผู ้บุกเบิก – REDF, World Bank, Acumen
Fund, NEF
้
• กรอบคิดทีเข ้าใจง่ายและปรับใชได ้กว ้างคือ
่
กรอบการวัดของการประกวดแผนธุรกิจเพือ ่
ั
สงคม GSVC (Global Social Venture
Competition)

53. Theory of Change

54. Impact Value Chain

55. ่ ู
จากผลผลิต (output) สูมลค่าทางการเงิน