1. BAB 1- TEORI FONETIK & FONOLOGI MATLAMAT SEBUTAN BAKU BM
kjhiu
Fonetik - mengkaji bunyi bahasa dari segi cara 1.Mewujudkan satu variasi sebutan baku dalam
pengeluarannya, daerah pengeluarannya dan bahasa Melayu yang dapat digunakan dalam
sifat fizikalnya. situasi formal atau situasi rasmi
Fonologi - ialah kajian tentang sistem bunyi 2.Meningkatkan kecekapan berbahasa Melayu
bahasa. dalam kalangan pengguna bahasa
Fonemik - analisis sistem bunyi sesuatu bahasa 3.Memantapkan sistem dan struktur dalaman
yang dikaji pada masa tertentu khususnya untuk bahasa Melayu
menghasilkan sistem tulisan
4.Untuk menyeragamkan cara berbahasa dan
Fonetik artikulasi - mengkaji tentang cara bertutur serta mengurangkan penggunaan
penghasilan bunyi bahasa dan bahagian-bahagian pelbagai variasi dan gaya sebutan
(artikulator) yang terlibat dalam penghasilan
5.Menghindarkan penggunaan dialek setempat di
bunyi.
dalam pengajaran dan pembelajaran Bahasa
Fonetik akustik - mengkaji sifat-sifat bunyi Melayu di peringkat sekolah
bahasa iaitu gelombang bunyi ujaran yang
PELAKSANAAN SEBUTAN BAKU BM
dihasilkan oleh pita suara
Fonetik auditori - cara bunyi bahasa ditanggapi Sebutan huruf
oleh pendengar melalui pendengaran dan Intonasi
diterjemahkan oleh otak. Sebutan kata
PERBEZAAN FONETIK & FONOLOGI
HUruf dan fonem vokal
FONETIK FONOLOGI
- bunyi atau - bunyi-bunyi tertentu -vokal a disebut sebagai [a].cth: ejaan ‘saya’
pertuturan manusia dalam pertuturan bagi disebut sebgai [sa ya]
seluruhnya sesuatu bahasa
- Asas kepada kajian - asas kpd kajian -vokal i disebut sbg [i].cth: ejaan ‘nasi’ disebut
fonologi morfologi dan sbg [na si]
sintaksis
-x dapat memerikan - Dapat merumuskan, -vokal u disebut sbg [u].cth: ejaan ‘lanun’ disebut
seluruh bunyi yang menghuraikan dan sbg [la nun]
dihasilkan oleh menjelaskan segala
manusia bentuk bunyi bahasa. Penyebutan kata terbitan
- x dapat huraikan -dapat huraikan
sistem bunyi semua segala bentuk bunyi KV , KV + KV ,
bahasa yang bhs secara teliti dan
dituturkan oleh terperinci KVK , KVK + KVK.
manusia dengan
sempurna

2. Intonasi dlm BM
-Fungsi emosional: Untuk menyatakan pelbagai
makna sikap, seperti kegembiraan, kebosanan,
kemarahan, kekejutan dll
-Fungsi gramatis: Utk menandakan kontras dr
segi tatabahasa terhadap sesuatu ujaran, sama
ada sesebuah klausa atau ayat itu berupa
pertanyaan atau pernyataan, positif atau negatif
dll
-Fungsi struktur informasi: menekankan kata
yang membawa makna tersebut
-Fungsi tekstual: Untuk membentuk nada dan
gaya suara yang turun naik bagi wacana
-Fungsi psikologi: membantu menggubah bahasa
menjadi unit-unit ujaran yang mudah dilihat dan
diingat, spt belajar urutan nombor
-Fungsi ‘indexical’: utk menanda identiti
seseorang, iaitu membantu mengenali seseorang
sama ada tergolong dlm kumpulan sosial atau
pekerjaan yang berbeza
Sebutan bagi nama khas
Nama orang:
- Muhammad Hatta disebut sbg [mu.ham.mad
hat.ta]
Nama tempat:
- Selangor Darul Ehsan disebut sbg [se.la.ngor
da.rul éh.san]
Akronim/ singkatan:
-ADUN disebut sbg [a.dun] atau (Ahli Dewan
Undangan Negeri)
Akronim bukan perkataan:
-RTM disebut sbg [ar.ti.ém] atau (Radio
Televisyen Malaysia)

3. BAB 2: ARTIKULASI & ARTIKULATOR Alat artikulasi terdiri drpd:
Artikulasi: terletak di atas rongga mulut, x boleh
Lidah
digerak-gerakkan dan hanya dapat didekati atau
Gigi
disentuh dalam proses pengeluaran bunyi-bunyi Bibir
bahasa. (gigi ats, gusi & lelangit) Gusi
Lelangit
Artikulator: alat pertuturan yang boleh digerak-
Rongga Hidung
gerakkan (lidah, bibir & gigi bawah) Pita Suara
Lidah:
-4 bahagian lidah iaitu hujung lidah, tengah lidah,
hadapan lidah, dan belakang lidah
-Bahagian depan lidah, tengah lidah dan belakang
lidah penting dalam pengeluaran bunyi-bunyi vocal
-Hujung lidah ialah bahagian paling aktif& boleh
digerakkan ke mana-mana bahagian mulut untuk
membuat penyekatan
1. Bibir Atas Gigi:
2. Bibir Bawah
3. Gigi Atas -Kedudukannya yang statik dan sentiasa digunakan
4. Gigi Bawah sebagai penampan aliran udara dalam penghasilan
5. Gusi bunyi
6. Lelangit Keras
7. Lelangit Lembut Bibir:
8. Anak Tekak
9. Hujung Lidah -boleh dihamparkan dan dibundarkan
10. Hadapan Lidah
11. Tengah Lidah -membuat sekatan kepada udara yang keluar daripada
12. Belakang Lidah rongga mulut.
13. Akar Lidah
14. Epiglotis Gusi:
15. Rongga Suara
16. Rongga Tekak -digunakan sebagai daerah sebutan dengan bantuan
17. Rongga Hidung hujung lidah yang berfungsi membuat penyekatan
18. Rongga Mulut
Lelangit:
19. Rahang
20. Tenggorok -lelangit keras dan lelangit lembut
Alat-alat artikulasi vokal -Lelangit lembut ialah dari sempadan lelangit keras
hingga ke akhir rongga mulut
-merangkumi rongga mulut, keadaan bibir dan
-Lelangit keras bermula dari sempadan gusi di
bhagian lidah. bahagian hadapan atas rongga mulut terus ke rongga
hidung

4. Rongga hidung:
-boleh dibuka atau ditutup, bergantung kepada
keadaan sama ada anak tekak dan lelangit
lembut dinaikkan atau tidak.
Pita suara:
-memperluas dan mempersempit lubang yang
terdapat di antara dua keping selaput nipis
berkenaan.

5. BAB 3: ARTIKULASI & ARTIKULATOR Artikulasi konsonan dlm BM
Diftong:gabungan dua bunyi vokal yang disebut -bunyi letupan, letusan, sengauan, sisian,
sebagai satu suku kata akibat perubahan geseran, malaran dan getaran.
kedudukan lidah
Bunyi letupan:
-tiga bunyi diftong, iaitu [ai], [au] dan [oi].
Fon Awal Akhir
Konsonan:semua bunyi selain vokal yang
[p] [pulau] [atap]
dihasilkan dengan melakukan sekatan terhadap
arus udara yang dilepaskan melalui paru-paru, [b] [bumi] [rəbab]
-cara p’hasilannya spt letupan, letusan, [t] [talam] [liat]
sengauan, geseran dll serta titik artikulasi atau
daerah sebutannya, seperti dua bibir, gigi-gusi, [d] [datu?] [kad]
lelangit keras, lelangit lembut, anak tekak dll.
[k] [kata]
Artikulasi diftong dlm BM
[g] [garau] [beg]
Diftong biasa [?] [ana?]
Diftong lebar
Diftong menurun
Diftong sempit Bunyi Letusan
[č] [cawan] [mač]
[j] [jam] [caj]
Bunyi Sengauan
[m] [muda] [cium]
[n] [niat] [jalan]
[ng/ ŋ] [ŋaŋa] [bujaŋ]
Kedudukan lidah utk bunyi diftong [ny/ ɲ] [ɲaɲi] *

6. Bunyi Sisian Konsonan pinjaman BM
[l] [lalu] [awal]
Geseran bibir-gigi tak bersuara
Geseran bibir-gusi bersuara
Geseran gigi tak bersuara Geseran
Bunyi Geseran
gigi bersuara Geseran lelangit
[f] [faseh][alaf] lembut tak bersuara Geseran lelangit
lembut bersuara
[v] [vên]
Geseran bibir-gigi tak bersuara
[s] [sarat] [awas]
-bibir bawah dirapatkan ke gigi ats utk
[z] [zat] [lafaz]
membuat sempitan udara yg keluar.
[sy/ š] [šarat][skuaš] -lelangit lembut dinaikkan rapat kerongga
tekak.
[h] [harta] [sah] -Udara dr paru-paru keluar melalui rongga
mulut dan dibiarkan bergeser pd bibir bawah
dan gigi atas.
- pita suara x digetarkan.
Bunyi Getaran - cth: [f]
[r] [rasa] [siar] Geseran bibir-gusi bersuara
-bibir bawah dirapatkan ke gigi ats utk
membuat sempitan udara yg keluar.
-lelangit lembut dinaikkan rapat kerongga
tekak.
-Udara dr paru-paru keluar melalui rongga
mulut dan dibiarkan bergeser pd bibir bawah
dan gigi atas.
- pita suara digetarkan.
- cth: [v]
Geseran gigi tak bersuara
-daun lidah berada di antara gigi atas dengan
gigi bawah. -
Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
-Udara dikeluarkan dari paru-paru melalui
rongga mulut dan dibiarkan bergeser keluar
di daerah gigi.
–pita suara x digetarkan.
-Contoh sebutan: [ ala a] „Selasa‟ (thalatha)

7. Geseran gigi bersuara
-daun lidah berada di antara gigi atas dengan
gigi bawah. -
Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
-Udara dikeluarkan dari paru-paru melalui
rongga mulut dan dibiarkan bergeser keluar
di daerah gigi.
–pita suara digetarkan.
–cth: [ðalem] „zalim‟ (dzalim),
Geseran lelangit lembut tak bersuara
-belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut
utk membuat sempitan.
-Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
-Udara dikeluarkan dari paru-paru dan
dibiarkan bergeser pada sempitan di daerah
lelangit lembut.
–pita suara x digetarkan.
–cth: [xabar] „khabar‟
Geseran lelangit lembut bersuara
-belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut
utk membuat sempitan.
-Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga
tekak.
-Udara dikeluarkan dari paru-paru dan
dibiarkan bergeser pada sempitan di daerah
lelangit lembut.
–pita suara digetarkan.
– cth: [ aeb] „ghaib‟, [lo at] „loghat‟

8. BAB 4& 9: HURUF-HURUF DALAM BAHASA Konsonan Asal, Pinjaman, Gandingan dan
Rangkap Bahasa Melayu
MELAYU
-Terdapat 18 fonem konsonan asal Bahasa
terdapat 5 hruf vokal & 6 fonem vocal
Melayu.
25 konsonan dlm BM
-Konsonan asal BM terbahagi kpd 7 =
Jenis-jenis huruf vokal letupan, letusan, geseran, getaran, sisian,
sengauan dan separuh vocal.
HURUF FONEM
a [a] KONSONAN PINJAMAN
e taling [é]
e pepet [e] -10 konsonan pinjaman dalam BM yg berasal
i [i] drpd Bhs Arab
o [o]
u [u] -konsonan „v’ dipnjm drpd bhs Inggeris.
-konsonan „sy’ dipinjam drpd bhs Arab utk
Jenis-jenis konsonan mengeja dlm BI. Cth: skuasy.
HURUF FONEM -huruf „ain‟ digantikan dgn „k‟. Cth: ma’na =
b [b] makna.
c [c]
d [d] -huruf „i („ilmu), „u („ulama), dan „a („alam)
f [f] digugurkan.
g [g]
gh [gh] -huruf hamzah digugurkan ttpi msih t‟dpt dlm
h [h] p‟kataan Dato‟
j [j]
k [k] KONSONAN RANGKAP/GANDINGAN
kh [kh]
l [l] -9 konsonan rgkp/ gndgn iaitu kh, gh, ny, ng,
m [m] sh, ch, dz, dh dan th.
n [n]
ng [ng] -kh, gh, ny dan ngkekal hingga kini.
ny [ny]
p [p] -konsonan ch, dz, dh dan th pula diubah
q [q] menjadi konsonan tunggal.
r [r]
s [s] -ch= c, dz= z, dh= d, th= s.
sy [sy]
t [t] -sh pula diubah suai menjadi sy
v [v]
w [w]
x [z]
y [y]
z [z]
Jenis-jenis diftong
HURUF FONEM
ai [ai]
au [au]
oi [oi]

9. Daerah Sebutan
Gusi-L Keras
Cara Sebutan
Pita Suara
Lelangit
Lelangit
Lembut
Keras
Gusi
Bibir
p t k
Letupan
b d g
č
Letusan
j
Sengauan m n ɲ ŋ
f s Š x
Geseran h
v z
Getaran r
Sisian l
Separuh Vokal w y
Konsonan Asal Bahasa Melayu Berdasarkan Sebutan

10. BAB 5: SIMBOL FONETIK DALAM BAHASA Simbol diftong
MELAYU
ai [ai]
Simbol vokal au [au]
oi [oi]
Huruf Simbol
bunyi Konsonan rangkap/ gandingan
a [a]
e (pepet) [e] Konsonan Simbol
e taling [ə] Rangkap bunyi
i [i] gh [ɣ ]
o [i] ny [ɲ ]
u [u] ng [ŋ]
sy [Š ]
Simbol konsonan th [ ]
dz [ð]
b [b]
kh [x]
c [č]
d [d]
g [g]
h [h]
j [ĵ]
k [?]
l [l]
m [m]
n [n]
p [P]
q [q]
r [r]
s [s]
t [t]
v [v]
w [w]
x [z]
y [Y]
z [z]

11. BAB 6: FONEM SEGMENTAL DALAM BAHASA
MELAYU FONEM KONSONAN
i./b/ awal=/bawah/,/bakul/
-segmental ialah fonem yg boleh dibhgikan.
Tengah=/abad/,/abu/
-fonem segmental jg dikenali sbg fonem
penggalan. Akhir=/jawab/,/adab/
--terdapat enam vokal iaitu /a/,/ĕ/,/ê/,/u/,/o/
ii./d/ awal=/dua/,/duka/
dan /i/.
FONEM VOKAL tengah=/lada/,/kuda/
i./a/=awal(/awa/,/api/) akhir=/abad/,/jilid/
=tengah(/kadar/,/gagah/ ) iii./l/ awal=/lawan/,/luar/
=akhir(/mana/,/bola/) tengah=/alas/,/lalang/
ii./ĕ/=awal(/ ĕmaʔ/, /ĕmpat/)
akhir=/bantal/,/botol/
=tengah(/pĕnat/,/tĕpat/)
iv./n/ awal=/nama/,/nasi/
=akhir(/socialismĕ /,behaviorismĕ/)
tengah=/punah/,/tanah/
iii./ê/=awal(/enaʔ/,/endah/)
akhir=/bulan/,/pekan/
=tengah(/leher/,/teleng/)
=akhir(/tauge/,/ole-ole/) v./t/ awal=/takut/,/tabur/
iv./i/=awal(/ikat/,/iman/) tengah=/gatal/,/ganti/
=tengah(/pilih/,/belah/) akhir=/alat/,/pukat/ dan sebagainya.
=akhir(/tuli/,/tari/)
*FONEM DIFTONG
v./o/=awal(/oleh,orang/)
i./ai/ awal=/aiskrim/./aising/
=tengah(/bohong/,/tolong/)
tengah=/ghairah/,/trailer/
=akhir(/pidato/,took/)
akhir=/pandai/,/keldai/
vi./u/=awal(/ubat/,/ular/)
=tengah(/bulat/,/pulut/) ii./au/ awal=/aurat/,/autoritatif/
=akhir(/bulu/,/palu/) tengah=/daulat/,/tauliah/
akhir=/kalau/,/pulau/
iii./oi/ awal=/oidium/

12. GLOTALISASI
FONEM DIFTONG
Apabila 2 vokal beriringan
i./ai/ awal=/aiskrim/./aising/ Berlaku sdkit hntian d antranya.
Cth: [kerajaan], [keadaan]
tengah=/ghairah/,/trailer/
PALATALISASI
akhir=/pandai/,/keldai/
Berlaku apabila sesuatu vokal diikuti
ii./au/ awal=/aurat/,/autoritatif/ vokal hdpn [i], [e] dan [a]
Lelangit keras trut terlibat
tengah=/daulat/,/tauliah/ Lmbgnya ialah (ˇ)
Cth: [siˇal], [liˇat], [niˇat]
akhir=/kalau/,/pulau/
iii./oi/ awal=/oidium/
tengah=/boikot/
akhir=/amboi/,/kaloi/
LABIALISASI
Bnyi konsonan/ vokal yg diikuti oleh
bnyi vokal [u] / [o] swktu
m’hsilkannya.
Lidah m’alami gluncuran
Cth: [la ut]
NASALISASI
Nasalisasi adalah proses merubah
atau memberi sengauan pada fonem-
fonem
Wjud pd vokal yg m’ikuti bnyi
sengauan.
Cth: [mãwãr]

13. BAB 7 & 8: FONEM SEGMENTAL DLM BM Letupan Lelangit Lembut [k] dan [g]
1. Letupan : p, b, t, d, k, g 2. Belakang lidah ditemukan dengan
Letusan : c, j 3. lelangit lembut.
Geseran : s, h 4. Lelangit lembut dinaikkan .
Getaran : r 5.
Arus udara keluar dari paru-paru
Sisian : l 6.
Sengauan: m, n, ny, ng 7. melalui rongga mulut & tersekat di
Separuh vokal : w, y, pertemuan belakang lidah & lelangit
lembut.
Glotis direnggangkan dan pita suara
KONSONAN LETUPAN tidak bergetar [k]
glotis dirapatkan & pita suara
Letupan Dua Bibir[p] dan [b]
digetarkan [g]
Bibir bawah dan bibir atas dirapatkan.
Lelangit lembut dinaikkan .
Arus udara keluar dr paru2 melalui KONSONAN GESERAN
rongga mulut & tersekat di pertemuan
dua bibir. Geseran Gusi Tidak Bersuara [ s ]
sekatan itu dilepaskan serta-merta
glotis direnggangkan dan pita suara Hujung lidah dirapatkan pada gusi .
tidak bergetar [p] Lelangit lembut dinaikkan untuk
glotis dirapatkan dan pita suara menyekat perjalanan udara ke rongga
bergetar [b] hidung.
Arus udaradari paru-paru keluar melalui
rongga mulut dan dibiar bergeser dgn
daerah hujung lidah dan gusi
Letupan Gusi [t] dan [d]
glotis direnggangkan dan pita suaratidak
Hujung lidah dirapatkan ke gusi. bergetar.
Lelangit lembut dinaikkan.
Geseran Glotis [h]
Arus udara keluar dr paru2 melalui
rongga mulut & tersekat di pertemuan Glotis terbuka luas.
hjg lidah & gusi. Lelangit lembut dinaikkan untuk
sekatan itu dilepaskan serta-merta menyekat perjalanan udara ke rongga
hidung.
glotis direnggangkan dan pita suara
Arus udara ditekan keluar dari paru-paru
tidak bergetar [t]
glotis direnggangkan dan pita suaratidak
glotis dirapatkan dan pita suara
bergetar
bergetar [d]

14. KONSONAN LETUSAN KONSONAN SENGAUAN
Letusan Gusi Lelangit Keras[c] dan [j] Konsonan Sengauan Dua Bibir [m]
Depan lidah ditemukan dengan lelangit Bibir bawah dirapatkan ke bibir atas.
keras. Lelangit lembut diturunkan.
Lelangit lembut dinaikkan rapat ke Arus udara dari paru-paru keluar
didnding rongga tekak melalui rongga hidung.
Arus udara yang keluar dari paru-paru Glotis dirapatkan dan pita suara
keluar melalui rongga mulut dan tersekat bergetar.
didepan lidah dan gusi.
Pita suara digetarkan [j] Konsonan Senjgauan Gusi [n]
Pita suara tak digetarkan [c] Hujung lidah ditemukan dengan gusi.
Lelangit lembut diturunkan.
Arus udara dari paru-paru keluar
KONSONAN GETARAN: melalui rongga hidung.
Glotis dirapatkan dan pita suara
Getaran Gusi [ r ]
bergetar.
Hujung lidah dikenakan pada gusi dan
Konsonan Sengauan Gusi-Lelangit Keras[ny]
digetarkan.
Lelangit lembut dinaikkan ke belakang Depan lidah ditemukan ke lelangit keras.
rongga tekak. Lelangit lembut diturunkan.
Glotis dirapatkan dan pita suara Arus udara dari paru-paru keluar
digetarkan. melalui rongga hidung.
Glotis dirapatkan dan pita suara
bergetar.
KONSONAN SISIAN:
Konsonan Sengauan Lelangt Lembut [ng]
Sisian Gusi [ l ]
- Belakang lidah diangkat ke lelangit
hujung lidah dinaikkan sehingga sampai lembut.
ke bahagan tengah gusi. - Lelangit lembut diturunkan.
Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan - Arus udara dari paru-paru keluar
untuk menutup rongga hidung. melalui rongga hidung.
Udara dari rongga mulut hanya boleh - Glotis dirapatkan dan pita suara
keluarmelalui kedua-dua belah tepi atau bergetar.
sisi lidah.
Glotis dirapatkan dan pita suara
bergetar.

15. Sengauan Gusi – Lelangit Keras [ny] Geseran Gigi [th] dan [dh/dz]
- Depan lidah ditemukan dengan lelangit Hujung lidah berada d antara gigi atas
keras. dan gigi bawah .
Lelangit lembut dinaikkan .
- Lelangit lembut diturunkan.
Udara yang keluar dari paru-paru
- Arus udara dari paru-paru keluar
dibiarkan bergeser di daerah gigi
melalui rongga hidung. glotis direnggangkan dan pita suara tidak
- Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar [th].
bergetar. glotis dirapatkan dan pita suara bergetar
[dh].
KONSONAN SEPARUH VOKAL
Separuh Vokal Dua Bibir [w]
Konsonan Geseran Bersuara [z]
- Bibir dibundarkan dan belakang lidah
dinaikkan setinggi mungkin. Hujung lidah ditemukan dgn daerah gusi.
- berlaku geluncuran ke arah kedudukan Lelangit lembut dinaikkan.
vokal yang mengikutinya [0]. Arus udara dr paru-paru keluar melalui
- Lelangit lembut dinaikkan dan pita suara rongga mulut dan dibiarkan bergeser di
bergetar. pertemuan hujung lidah dengan gusi.
glotis dirapatkan dan pita suara bergetar
Separuh Vokal Lelangit Keras [y]
- bibir dihamparkan dan hujung lidah
diangkat setinggi-tingginya. Geseran Gusi Lelangit Keras Tak Bersuara[sy]
- Kemudian ,berlaku geluncuran ke arah
vokal yang mengikutnya [e]. Hadapan lidah dinaikkan ke arah gusi
- Lelangit lembut dinaikkan dan pita suara lelangit keras untuk menyekat perjalanan
bergetar. udara yang keluar melalui rongga mulut.
Lelangit lembut dinaikkan untuk
menghasilkan bunyi geseran lelangit
KONSONAN PINJAMAN keras bersuara.
Glotis direnggangkan pita suara tidak
Geseran Bibir - Gigi [f] dan [v] digetarkan
- Bibir bawah dirapatkan ke gigi atas. Geseran Lelangit Lembut [kh] dan [gh]
- Udara dari paru-paru yang keluar melalui
belakang lidah dinaikkan untuk menutup
rongga mulut mengalami geseran sewaktu
rongga hidung.
melalui sempitan bibir bawah dan gusi.
Udara dari rongga tekak keluar ke arah
- Lelangit lembut dinaikkan untuk menutup
rongga mulut melalui ruang yang telah
rongga hidung. mengalami sempitan pada lelangit
- glotis direnggangkan, pita suara tidak lembut.
digetarkan [f] glotis dirapatkan, pita suara digetarkan
- glotis dirapatkan, pita suara digetarkan[v]. [kh]
glotis direnggangkan, pita suara tidak
digetarkan[gh].

16. BAB 10: FONEM SUPRASEGMENTAL DALAM JEDA
BAHASA MELAYU
-Disebut persendian
-juga disebut sebagai fonem suprapenggalan
-ciri atau unsur hentian (senyap) dlm ujaran
- m‟rpakan ciri atau sifat bunyi yang sebagai tanda pemisah unsur linguistik, iaitu
menindihi atau menumpang sesuatu fonem perkataan, ayat dan rangkai kata.
-terdiri daripada tekanan, kepanjangan, jeda, -ditanda dgn „+‟
tona dan intonasi
-Contoh jeda:
-Belikan + tin “ membelikan tin = tin yang
TEKANAN dibeli”
-menentukan lemah atau kerasnya suara -Beli + kantin “ membeli kantin = kantin
penyebutan sesuatu suku kata yang dibeli”
-berlaku pada suku kata dalam perkataan - Jeda juga digunakan untuk membezakan
makna ayat.
-tekanan berlaku pdvokal kebiasaanya
-Contoh:
-Bagi bahasa Inggeris tekanan boleh
membezakan makna # Saya membaca buku kakak#
-cth: Prog res bermaksud kemajuan & Pro # Saya membaca buku# kakak#
gres bermaksud memajukan
TONA
KEPANJANGAN
-Merupakan naik turun suara dalam
-dikenali sbg panjang pendek bunyi pengucapan
-boleh m’bezakan makna dlm bhs2 tertentu spt -Terdapat 2 jenis tanda yang berbeza.
B.Arab & BI ttpi tdk dlm BM
- yg pertama ialah:
-tanda kepanjangan ini ialah tanda titik dipanggil
mora
-Pertama menggunakan tona
-tanda 1 titik ‘.’ = stengah mora mendatar, seperti “ibu”.
-Kedua tona meninggi, contoh
-tanda 2 titik ‘:’ = 1 mora “guni”.
-tanda 4 titik ‘::’ = 2 mora
-Ketiga tona turun-naik, contoh
“kuda”.
-cth dlm BI: sit bermaksud duduk, dan si:t -akhir sekali tona menurun,
bermakna tempat duduk contohnya “marah”.

17. -Yang kedua memakai tanda nombor 1 - 4 utk
menunjukkan perbezaan tona.
-Tona tinggi (keras) menggunakan satu, tona
sederhana tinggi (keras) menggunakan 2,
tona rendah (lemah) menggunakan 3 dan
tona sangat rendah (sangat lemah)
menggunakan 4.
INTONASI
-Turun naik nada suara dalam pengucapan
ayat atau prasa
- Contohnya ayat berita yang menurun pada
akhir ayat
- ayat tanya pula meninggi apabila di akhir
ayat.

18. BAB 13: SEBUTAN BAKU KATA TERBITAN -kataterbitan dengan awalan meN- atau peN.
-Sebutan baku ialah sebutan yang digunakan -contoh:
dalam situasi formal atau rasmi.
mengarah [ men.nga.rah
-Dasar sebutan baku bahasa Melayu ialah ]mengikut [ me.ngi.kut ]
pengedar [ pe.nge.dar
sebutan fonemik atau sebutan berdasarkan ejaan
]pengundi [ pe.ngun.di ]
CIRI2 SEBUTAN BAKU
KATA TERBITAN AKHIRAN
-Setiap huruf, sama ada dlm ejaan Jawi atau Rumi
-akhiran –an, i-, dan –kan atau partikel –lah, -kah,
dilafazkan dgn jelas mengikut nilai bunyi bahasa
-tah
Melayu yang dilambangkannya
-kata ganti singkat –ku, -mu dan –nya
-Sebutan kata hendaklah berdasarkan ejaan
secara keseluruhan sama ada kata dasar atau -dilafazkan dengan satu cara sahaja, iaitu pola
kata terbitan. pemenggalan suku kata ejaan
-Nada suara yang digunakan ditentukan -contoh:
berdasarkan jenis dan bentuk ayat
tajaan [ ta.ja.an ]
-Terdapat kekecualian cara penyebutan bagi menjalankan [ men.ja.lan.kan ]
beberapa kata tertentu, seperti kata rai dan jemputlah [ jem.put.lah ]
linguistik. bilakah [ bi.la.kah ]
siapatah [si.apa.tah ]
PENYEBUTAN KATA TERBITAN
milikku [ mi.lik.ku ]
-Kata terbitan pada dasarnya disebut mengikut
pola pemenggalan suku kata iaitu pola ejaan, VK-
, KV, dan KVK
KATA TERBITAN AWALAN
-dilafazkan dengan kaedah pemenggalan suku
kata ejaan
-awalan beR, peR, teR, meN, peN, di-, ke- atau se-
dengan kata dasar yang bermula dgn konsonan
-awalan di-,ke- atau se- dengan kata dasar
dimulai huruf vokal atau diftong.
-contoh:
Ejaan Sebutan
bernyanyi [ ber.nya.nyi ]
menunggu [ me-nung.gu ]
penyanyi [ pe.nya.nyi ]

19. BAB 14: SEBUTAN BAKU KATA PINJAMAN IMBUHAN PINJAMAN DRPD BHS SANSKRIT
KATA PINJAMAN BHS INGGERIS AWALAN
-perkataan Inggeris dipinjam ke dalam bahasa Maha =mahasiswa, mahasiswi
Melayu apabila tiada perkataan tempatan untuk
mengambarkan situasi baru Pra = prasekolah
-Cth: konotasi(connoctation), kompromi Tata = tatasusila
(compromise) dan siri (series).
Swa =swasta
-t‟dpt jg kata pinjaman BI yang dipinjam pd awal
dan akhir perkataan. Eka = ekabahasa
PINJAMAN AWALAN Dwi = dwifungsi
Anti = antibiotik, anti-dadah Panca = pancalogam
Pro =prokerajaan, pro-Amerika
AKHIRAN
Poli = poliklinik, politeknik
man = seniman
Auto = autograph, autonomi
wan = hartawan
Sub = subgolongan, subtopic
nita =biduanita
Supra = suprakelas, supranasioanal
wati = peragawati
PINJAMAN AKHIRAN
al = klinikal, kritikal
isme = idealism, nasionalisme
BAHASA ARAB
-perkataan yg berkaitan dgn hukum.
-cth :talak, fardhu, sunat, fadhilat dll
-imbuhan pinjaman drpd bhs Arab
AKHIRAN
i = abadi, insani
wi = duniawi, syurgawi
iah = ilmiah, lahiriah
FROM,
in = hadirin, muslimin
ah = hajah, ustazah SUHAIDA ANIOR
at = hadirat, muslimat SEMOGA BERJAYA!!