1. Ζ γεσξγία
ρηεο θαη ζήκεξα
Δδηθή Θεκαηηθή Δλόηεηα
΢Υ έηνο 2012-2013
Τπεύζπλνη εθπ/θνί:
Νάθθα Αηθαηεξίλε Σερλ.Γεσπόλνο
΢ίληνο Ησάλλεο Γεσπόλνο

2. Η γεωξγία ,κηα από ηηο παιαηόηεξεο αλζξώπηλεο
δξαζηεξηόηεηεο, πνπ ηηο πεξηζζόηεξεο θνξέο
αθνινπζνύζε θαη ζεβόηαλ ηνπο θπζηθνύο λόκνπο
εμειίρζεθε ζε κηα παξαγωγηθή δηαδηθαζία κε ηόζν
εληαηηθό ηξόπν πνπ ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο επέθεξε ηε
κείωζε πνιιώλ θαιιηεξγνύκελωλ θπηηθώλ εηδώλ, θαη ηε
ζπλερώο κεγαιύηεξε εμάξηεζε ηνπ παξαγωγνύ από
πάζεο θύζεωο εηζξνέο πνιιέο από ηηο νπνίεο είλαη
ηδηαίηεξα επηθίλδπλεο .Εκείο ζειήζακε λα θάλνπκε απηό
ην ηαμίδη ηεο εμέιημεο από ηελ παξαδνζηαθή γεωξγία
ζηελ εληαηηθνπνηεκέλε.

3. Τα εξεπλεηηθά εξωηήκαηα είλαη:
Με πνηνπο ηξόπνπο γηλόηαλ παιηά ε θαηεξγαζία ηνπ εδάθνπο θαη ε
ζπγθνκηδή ησλ πξντόλησλ θαη πσο γίλεηαη ζήκεξα.
Πνηα ε ζπκβνιή ηεο βηνηερλνινγίαο ζηε γεωξγία ζήκεξα θαη πνηεο νη επηπηώζεηο
ηεο γηα ηνπο παξαγωγνύο αιιά θαη ηνπο θαηαλαιωηέο.
Πνηεο νη αλάγθεο ηωλ θπηώλ ζην παξειζόλ θαη πνηεο ζήκεξα ζε
ιίπαλζε, άξδεπζε, θπηνπξνζηαζία θαη πνηεο νη λέεο εμειίμεηο ζηηο
παξαπάλω εηζξνέο.
Νέεο κέζνδνη θαιιηέξγεηαο.

4. Τπόζεκα 1
Με πνηνπο ηξόπνπο γηλόηαλ παιηά ε
θαηεξγαζία ηνπ εδάθνπο θαη ε ζπγθνκηδή
ησλ πξντόλησλ θαη πσο γίλεηαη ζήκεξα.
Παππάο Γεκήηξηνο
Παππάο Ηιίαο
΢νπιηώηεο Γεώξγηνο

5. Πιεξνθνξίεο γηα ηε ζπνξά ζηα παιηά ρξόληα θαη ζήκεξα
Σα παιηά ρξόληα, ε ζπνξά άξρηδε ζηα ηέιε ηνπ ΢επηέκβξε θαη ηειείσλε ην Γεθέκβξε. Όηαλ
άξρηδαλ νη πξώηεο βξνρέο θαη καιάθσλε ην ρώκα νη γεσξγνί άξρηδαλ ην όξγσκα ηνπ
ρσξαθηνύ. Σόηε δελ είραλ κεραλέο θαη ρξεζηκνπνηνύζαλ δώα γηα λα ηνπο βνεζνύλ ζην
όξγσκα. Σν αιέηξη ήηαλ μύιηλν θαη ην έδελαλ ζπλήζσο ζε δπν άινγα ή ζε δπν βόδηα. Αθνύ
ηειείσλε ην όξγσκα, έξηρλαλ ην ζπόξν κε ην ρέξη. Αθνύ ηειείσλε ε ζπνξά, γηα λα ζθεπαζηεί ν
ζπόξνο κε ρώκα, έθνβαλ έλα κεγάιν θισλάξη δέληξνπ θαη ην ζβάξληδαλ ζην ρσξάθη.
Αξγόηεξα ρξεζηκνπνηνύζαλ μύιηλεο ζβάξλεο θαη ηα ηειεπηαία ρξόληα ζηδεξέληεο. Μπνξνύζαλ
λα ζπείξνπλ 2 – 3 ζηξέκκαηα ηελ εκέξα.

6. Σν όξγσκα

7. Σν ζβάξληζκαΑθνύ ηειείσλε ην όξγσκα, έξηρλαλ ην
ζπόξν κε ην ρέξη. Σν ζπόξν ηνλ είραλ
κέζα ζε έλα «δηζάθη».

8. Κη ύζηεξα ήξζε ην ηξαθηέξ!!!!!!

9. Σξαθηέξ νλνκάδεηαη ν γεσξγηθόο
ειθπζηήξαο. Έρεη όκσο
επηθξαηήζεη ζε δηεζλή
θιίκαθα, λα ιέγνληαη ηξαθηέξ ηα
γεσξγηθά κεραλήκαηα, πνπ
πξνζθέξνπλ ηεξάζηηεο
ππεξεζίεο ζηελ θαιιηέξγεηα ηεο
γεο.
Κπξίσο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ
έιμε δηαθόξσλ γεσξγηθώλ
κεραλεκάησλ όπσο
άξνηξα, θξέδεο, θαιιηεξγεηέο, θ.
α..

10. Σν ηξαθηέξ ήηαλ πξαγκαηηθή επαλάζηαζε ζηε κεραληθή
θαιιηέξγεηα, ηεο νπνίαο εμάιινπ απνηειεί θαη βάζε.
΢ηελ Διιάδα πξσηνεκθαλίζηεθαλ ηξαθηέξ ην 1924.
Δίλαη ην βαζηθό γεσξγηθό κεράλεκα πάλσ ζην νπνίν
ζηεξίδεηαη ε εθκεράληζε ηεο γεσξγίαο.
Ζ αικαηώδεο ηερλνινγηθή ηνπ εμέιημε ηδηαίηεξα ηεο ηειεπηαίεο
δπν δεθαεηίεο δίλεη απεξηόξηζηεο δπλαηόηεηεο άζθεζεο ηνπ
γεσξγηθνύ επαγγέικαηνο.

11. ΢ήκεξα, νη κεραλέο αληηθαηέζηεζαλ ηε ρεηξνλαθηηθή εξγαζία ησλ
γεσξγώλ. Από 2-3 ζηξέκκαηα πνπ έζπεξλαλ ηελ εκέξα
παιηόηεξα, ηώξα πην μεθνύξαζηα ζπέξλνπλ 30-40.

12. Η Άξδεπζε παιηά θαη ζήκεξα
Δίλαη γλσζηό όηη ηα παιαηόηεξα ρξόληα νη θαιιηέξγεηεο ζε έλαλ ηόπν
εμαξηηόληαλ πνιύ από ην αλ ππήξρε λεξό γηα πόηηζκα ή όρη. Έηζη είρακε
θαιιηέξγεηεο μεξηθέο αλ δελ ππήξρε λεξό θαη πνηηζηηθέο όηαλ ππήξρε λεξό ζηελ
πεξηνρή.
΢ηηο μεξηθέο θαιιηέξγεηεο νη απνδόζεηο ζηελ παξαγσγή ήηαλ πνιύ κηθξέο ζε
ζρέζε κε ηηο πνηηζηηθέο ή αξδεύζηκεο.
Άξδεπζε δελ είλαη ηίπνηε άιιν από ηελ ηερλεηή παξνρή λεξνύ ζε
θαιιηεξγνύκελν έδαθνο γηα λα ππνβνεζεζεί ε αλάπηπμε ησλ ζπαξηώλ.

13. Οη ηξόπνη άξδεπζεο είλαη αξθεηνί θαη αλάινγνη γηα θάζε θαιιηέξγεηα.
΢ήκεξα ρξεζηκνπνηνύκε ην ζύζηεκα ησλ ζηαγόλσλ θαη ην ζύζηεκα ησλ
κηθξώλ εθηνμεπηήξσλ ζε κεγαιύηεξε έθηαζε γηαηί κε απηόλ ηνλ ηξόπν
επηηπγράλνπκε κεγάιε νηθνλνκία ζην λεξό.

14. ΢πγθνκηδή γεσξγηθώλ πξντόλησλ
Σα παιαηόηεξα ρξόληα ε ζπγθνκηδή πνιιώλ θαξπώλ ζηε ρώξα καο γηλόηαλ κε
ηα ρέξηα. Ήηαλ κηα αξθεηά επίπνλε εξγαζία ε όπνηα ρξεηαδόηαλ αξθεηά
εξγαηηθά ρέξηα θαη πνιύ ρξόλν. Κύξην πιενλέθηεκα ήηαλ ε θαιύηεξε πνηόηεηα
ηνπ ζπγθνκηζζέληνο πξντόληνο θαζώο θαη ε κεδακηλή απώιεηα ηνπ.

15. Με ηελ εθκεράληζε ηεο γεσξγίαο ε ζπιινγή ησλ πην πνιιώλ
πξντόλησλ γίλεηαη κε εηδηθά κεραλήκαηα ή κε ηελ βνήζεηά ηνπο. π.ρ ε
ζπιινγή πνξηνθαιηώλ ή θαη ε ζπιινγή ειαηνθάξπνπ.

16. Σν κάδεκα ηνύ θαιακπνθηνύ γίλεηαη είηε κε ην ρέξη, είηε κε
κεραλέο πνύ παίξλνπλ ηηο ξόθεο, είηε κε θνκπίλεο πνύ ην
μεζππξίδνπλ.

17. Σν κάδεκα ηνπ θαπλνύ
Σα θύιια θαπλνύ πνπ έπξεπε λα ζπάζνπκε έπξεπε λα είλαη
κόλν ηα γηλσκέλα. ΢πλήζσο ηέζζεξα – πέληε θύιια μεθηλώληαο
από ηε ξίδα πξνο ηα πάλσ θαη ηα νλόκαδαλ ρέξηα.
Ο ξπζκόο ήηαλ πνιύ γξήγνξνο, δελ ζήθσλαλ θεθάιη γηαηί
έπξεπε λα καδεπηνύλ όζν πην πνιιά θύιια, θαη λα θαζαξίζνπλ
όζν πην πνιιά θπηά θαπλνύ πξηλ λα αλαηείιεη ν ήιηνο.
΢πλήζσο κε ηελ αλαηνιή ηνπ ήιηνπ θαη κεηά ν θαπλόο άξρηδε λα
καξαίλεηαη θαη λα δπζθνιεύεη ζην κάδεκα.

19. Απηά ζπλέβαηλαλ παιηά εμαθνινπζεί όκσο κέρξη ζήκεξα λα γίλεηαη ε
ζπγθνκηδή ησλ θαπλώλ κε ην ρέξη γηαηί ν θαπλόο είλαη έλα επαίζζεην
πξντόλ θαη ε εκπνξηθή ηνπ αμία εμαξηάηαη ηόζν από ηελ πνηόηεηα όζν θαη
από ην ζσζηό κέγεζνο ησλ θύιισλ.
Σα ηειεπηαία ρξόληα ζηελ Ακεξηθάληθε αγνξά θπθινθνξνύλ κεραλήκαηα
ζπγθνκηδήο θαπλνύ ζπγθεθξηκέλεο πνηθηιίαο όκσο.

20. Σν κάδεκα ηεο Διηάο
O θαξπόο ηεο ειηάο σξηκάδεη ζηα κέζα πξνο ηέιε ηνπ θζηλνπώξνπ, νπόηε θαη
μεθηλάεη ε ζπγθνκηδή. Ζ ειηά παξαδνζηαθά καδεύεηαη κε ην ρέξη, θαη ην κάδεκα
ηεο ειηάο απνηειεί εδώ θαη αηώλεο ζεκαληηθή αγξνηηθή δξαζηεξηόηεηα ζε
πνιιέο πεξηνρέο ηεο Μεζνγείνπ.

21. ΢ηε ζεκεξηλή επνρή ηα θιαδηά
πεξληνύληαη κε ην "ρηέλη" γηα λα
απνζπαζηεί ν θαξπόο κε κεγαιύηεξε
επθνιία θαη ηαρύηεηα, ελώ ην έδαθνο
θάησ από ηελ ειηά ζηξώλεηαη κε
ιηόπαλα ή κε εηδηθό δίρηπ από
ζπλζεηηθό πιηθό. Αθνύ πέζνπλ νη ειηέο
από ην δέληξν, θαζαξίδνληαη κε ην ρέξη
από ηα ρνληξά θιαξηά πξνθεηκέλνπ λα
ηνπνζεηεζνύλ ζηε ζπλέρεηα ζε δνρεία
κεηαθνξάο θαη ζαθηά θαη λα
κεηαθεξζνύλ ζην ειαηνηξηβείν.

22. ΢ε κεγάινπο ειαηώλεο ρξεζηκνπνηνύληαη ζπρλά εηδηθά
κεραλήκαηα γηα ηε ζπγθνκηδή. Σα κεραλήκαηα ρεηξόο (βέξγεο
ειαηνζπιινγήο) ιεηηνπξγνύλ ζπλήζσο είηε κε ηελ αξρή ηεο
δόλεζεο ή ηεο πεξηζηξνθήο ηεο θεθαιήο.
΢πγθνκηδή ειηάο κε πεξηζηξνθηθή βέξγα θαη ρηέλη.

23. ΢πιινγή κε δόλεζε.
Ζ κέζνδνο απηή βαζίδεηαη ζηελ ρξήζε κηαο
κεραλήο δόλεζεο ηνπ θνξκνύ ή ρνληξώλ
θιάδσλ ε νπνία κεηαδίδεηαη κέρξη ηνλ πην
κηθξό θιώλν

24. Δθκεράληζε ηεο παηαηνθαιιηέξγεηαο
Όπνπ ε παηαηνθαιιηέξγεηα θαιύπηεη
κεγάιε έθηαζε, νη δηάθνξεο
θαιιηεξγεηηθέο εξγαζίεο επηβάιιεηαη
λα γίλνληαη µε κεραληθά κέζα.
Mε ηνλ ηξόπν απηό µπνξνύλ λα
θπηεπηνύλ πεξί ηα 30 ζηξέκκαηα ηελ
εµέξα.

25. Λόγσ έιιεηςεο εξγαηηθώλ ρεξηώλ, ππάξρεη αλάγθε γηα
ρξεζηκνπνίεζε εθξηδσηήξσλ πνπ απηνκαηνπνηνύλ πην πνιύ ηε
ζπγθνκηδή ησλ παηαηώλ.

26. Τπόζεκα 2
Πνηα ε ζπκβνιή ηεο βηνηερλνινγίαο
ζηε γεωξγία ζήκεξα θαη πνηεο νη
επηπηώζεηο ηεο γηα ηνπο παξαγωγνύο
αιιά θαη ηνπο θαηαλαιωηέο.

27. Τπόζεκα 2
Οη ζπόξνη ρηέο
θαη ζήκεξα
Τβξίδηα
Μεηαιιαγκέλνη
ζπόξνη
Μπνύθαο Κώζηαο
Νηνύξνο Άγγεινο
Ρίδνο Αλαζηάζηνο

28. ΟΗ ΢ΠΟΡΟΗ ΥΘΔ΢ ΚΑΗ ΟΗ ΢ΠΟΡΟΗ ΢ΖΜΔΡΑ
• Σα παιαηά ηα ρξόληα νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύζαλ
ληόπηνπο ζπόξνπο ηνπο νπνίνπο αξθεηέο θνξέο ηνπο
δηαηεξνύζαλ θαη ηνπο ρξεζηκνπνηνύζαλ μαλά θαη μαλά
νη ίδηνη, πιένλ απηό έρεη ζηακαηήζεη λα γίλεηαη θαη ζε
απηό έρνπλ ζπκβάιεη θάπνηεο εηαηξίεο κε ζθνπό λα
ειέγρνπλ ηελ θπηηθή παξαγσγή θαη κε απηό ειέγρνπλ
ηελ παγθόζκηα δηαηξνθή γηα ην κέιινλ…

29. ΢εκαζία ησλ Παξαδνζηαθώλ Σνπηθώλ Πνηθηιηώλ:
Δλώ ρξεηάδνληαη αηώλεο γηα λα εμειηρζνύλ νη ηνπηθέο πνηθηιίεο
θπηώλ, ζε ιίγεο κόλν δεθαεηίεο βιέπνπκε όηη ζε νιόθιεξε ηελ
Διιάδα, νη ηνπηθέο πνηθηιίεο εμαθαλίδνληαη κε ηδηαίηεξα
αλεζπρεηηθνύο ξπζκνύο. Δλδεηθηηθά λα αλαθέξνπκε όηη ζηελ
Διιάδα, ζε ιίγεο κόλν δεθαεηίεο, από ηηο 200 πνηθηιίεο ζηαξηνύ
πνπ θαιιηεξγνύληαλ, έρνπλ κείλεη κόλν 20, δειαδή κεηώζεθαλ
θαηά 92%.
Δπίζεο, πξόζθαηεο έξεπλεο έρνπλ δείμεη όηη κόλν ην 2-3 % ησλ
πνηθηιηώλ ιαραληθώλ πνπ ππήξραλ πξηλ 50 ρξόληα ζηελ Διιάδα
έρεη δηαζσζεί ππό θαιιηέξγεηα κέρξη ηηο κέξεο καο.

30. Οη δέθα κεγαιύηεξεο πνιπεζληθέο κνηξάδνληαη
αλακεηαμύ ηνπο ηελ παγθόζκηα αγνξά ζπόξσλ:

31. Οηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο
Τπάξρνπλ ζνβαξέο νηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο, θαζώο ε αγνξά ησλ
ζπόξσλ είλαη έλα δηαξθώο απμαλόκελν θόζηνο γηα ηνλ αγξόηε. «Ο
αγξόηεο έρεη ράζεη νιόηεια ηελ απηνλνκία ηνπ».
Οη νξγαλώζεηο πνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη κε ηε
ζπιινγή, δηαηήξεζε θαη δηάδνζε ησλ ληόπησλ πνηθηιηώλ
αλαπηύζζνληαη ζπλερώο.
Σν «Πειίηη», κε έδξα ην Μεζνρώξη Παξαλεζηίνπ ζηε Γξάκα, έρεη
απνθηήζεη άιιεο 11 ηνπηθέο νκάδεο, από ηελ Κνκνηελή κέρξη ην
Ζξάθιεην Κξήηεο.
Ο «Αηγίινπαο» έρεη δώζεη ζπόξνπο ζε εθαηνληάδεο αγξόηεο, ελώ
δηαηεξεί ζηε ζπιινγή ηνπ πάλσ από 300 δείγκαηα.

32. Τβξίδην είλαη ην απνηέιεζκα ηεο
δηαζηαύξσζεο δύν γελεηηθά αλόκνησλ
αηόκσλ, ηα νπνία όκσο εθθξάδνπλ θάπνην
θνηλό ραξαθηεξηζηηθό κε δηαθνξεηηθό
ηξόπν.
ΣΙ ΔΊΝΑΙ ΣΑ ΤΒΡΙΓΙΑ

33. ΓΗΑΣΗ ΓΖΜΗΟΤΡΓΖΘΖΚΑΝ ΣΑ ΤΒΡΗΓΗΑ ;
Σα πβξηδηθά θπηά είλαη πην αλζεθηηθά ζηηο αζζέλεηεο θαη
πεξηζζόηεξν παξαγσγηθά, αιιά κε ηίκεκα πνιιέο θνξέο ηελ
απζεληηθή γεύζε θαη ην γλήζην άξσκα. Πνιιά είδε απεηινύληαη κε
εμαθάληζε εμαηηίαο ηεο ζρεδόλ απνθιεηζηηθήο θαιιηέξγεηαο
πβξηδίσλ.

34. Σα πιενλεθηήκαηα
ζηελ θαιιηέξγεηα πβξηδίσλ είλαη όηη πξνζθέξνπλ κηα θαιιηέξγεηα
αλζεθηηθή ζηα παζνγόλα, ελώ παξάιιεια κπνξεί λα
δηνξζσζνύλ ηα νξγαλνιεπηηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά -
άξσκα, ρξώκα, γεύζε θαη κέγεζνο ηνπ είδνπο.
Οη εηαηξείεο πνπ θαηαζθεπάδνπλ ηα επξέσο θαιιηεξγνύκελα
πβξίδηα έρνπλ βαζηθή πξνηεξαηόηεηα ηηο πςειέο απνδόζεηο.

35. Δλ θαηξώ αλαδείρζεθαλ πνιιά αξλεηηθά ζηνηρεία:
Οη πβξηδηθέο θαιιηέξγεηεο έρνπλ κεγάιεο απαηηήζεηο ζε λεξό θαη
ιίπαζκα, ελώ απνδεηθλύνληαη πνιύ επαίζζεηεο ζε παζνγόλα, κε
ζπλέπεηα νη γεσξγνί λα ρξεζηκνπνηνύλ κεγάιεο πνζόηεηεο
ρεκηθώλ.

36. Γελ έρεη απνδεηρηεί αθόκα όηη πζηεξνύλ ζε ζξεπηηθά
ζπζηαηηθά.

37. Ση θίλδπλνη ππάξρνπλ;
Παξαγσγνί θαη επηζηήκνλεο εθπέκπνπλ SOS γηα ηελ
εμαθάληζε ησλ πνηθηιηώλ.
΢ύκθσλα κε ηνλ Οξγαληζκό Σξνθίκσλ θαη Γεσξγίαο (FAO),
πεξίπνπ 75% ηνπ θπηηθνύ γελεηηθνύ πιηθνύ θαη 90% ησλ
ληόπησλ πνηθηιηώλ έρνπλ εθιείςεη κέζα ζηα ηειεπηαία 100
ρξόληα.
Πρ. Σν καύξν ζνπζάκη Υίνπ έρεη εθιείςεη, όπσο θαη νη
γπκλνθξηζνί Μεζνινγγίνπ.
Χζηόζν, ε ηζρύνπζα λνκνζεζία -θνηλνηηθή θαη εζληθή-
πξνσζεί ηα πβξίδηα.

38. Τβξίδηα πιένλ ζηηο κέξεο καο ππάξρνπλ γηα όια ηα είδε
θαη κεξηθά πεξίεξγα όπσο:
Ραπαλάθη θαξπνύδη Κίηξηλα ηεύηια

39. • Κίηξηλν θαξπνύδη • Μσβ παηάηεο

40. • Ρσκατθό κπξόθνιν • Γακαζθελνβεξίθνθν

41. Μεηαιιαγκέλνη
ζπόξνη

43. Ση είλαη ηα κεηαιιαγκέλα ;
• Μεηαιιαγκέλα ή αιιηώο γελεηηθά ηξνπνπνηεκέλνη νξγαληζκνί
είλαη νη νξγαληζκνί εθείλνη νη νπνίνη δεκηνπξγήζεθαλ ηερλεηά
από ηνπο επηζηήκνλεο κε ηελ αθαίξεζε ή ηελ πξνζζήθε
γνληδίσλ πνπ πξνέξρνληαη από νξγαληζκνύο πνπ κπνξεί λα
αλήθνπλ αθόκα θαη ζε εληειώο δηαθνξεηηθά είδε.
• Παξάδεηγκα: Οη επηζηήκνλεο κπνξνύλ λα πάξνπλ γνλίδηα από ηα
δώα θαη λα ηα κεηαθέξνπλ ζηα θπηά ή αθόκε γνλίδηα από
κηθξόβηα θαη λα ηα πξνζζέζνπλ ζην θαιακπόθη. Έηζη ν λένο
νξγαληζκόο πνπ ζα πξνέιζεη κε απηόλ ηνλ ηξόπν ζα είλαη έλαο
ηξνπνπνηεκέλνο νξγαληζκόο πνπ δε ζα γηλόηαλ πνηέ κε θπζηθό
ηξόπν.

45. ΚΗΝΓΤΝΟΗ ΜΔΣΑΛΛΑΓΜΔΝΧΝ
• Γηα ηνλ άλζξσπν:
• Από έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη έρεη απνδεηρζεί όηη ππάξρεη ην
ελδερόκελν πξόθιεζεο αιιεξγηώλ κέζσ ηεο θαηαλάισζεο
κεηαιιαγκέλσλ, αύμεζε ηεο αληίζηαζεο ησλ κηθξνβίσλ ζηα
αληηβηνηηθά θαη κείσζε ηεο απνηειεζκαηηθόηεηαο απηώλ ησλ
θαξκάθσλ. Παξαγσγή λέσλ ηνμηλώλ από κεηαιιαγκέλα θπηά πνπ
βγάδνπλ ηνμηθέο νπζίεο ελάληηα ζε δηδάληα θαη έληνκα θαη νη νπνίεο
κπνξεί λα είλαη ηνμηθέο θαη γηα ηνλ άλζξσπν

46. Γηα ην πεξηβάιινλ :
• Μέζσ ηεο γύξεο κπνξνύλ λα κεηαθεξζνύλ γνλίδηα θαη ζε άιια θπηά πνπ
δελ είλαη κεηαιιαγκέλα αιιά αθόκε θαη ζε άγξηα είδε θαη έηζη λα έρνπκε
κηα γελεηηθή κόιπλζε .
• Μπνξεί λα απμεζεί ε αλζεθηηθόηεηα νξηζκέλσλ δηδαλίσλ
• Τπάξρεη πηζαλόηεηα εμαθάληζεο ησλ θπηώλ πνπ δελ είλαη κεηαιιαγκέλα
γηαηί δελ ζα κπνξνύλ λα ηα αληαγσληζηνύλ.
• Σν ρεηξόηεξν βέβαηα είλαη όηη έηζη θαη ειεπζεξσζνύλ ηα κεηαιιαγκέλα ζην
πεξηβάιινλ δελ ζα κπνξέζνπκε λα ηα πάξνπκε πίζσ. Η δεκηά ήδε ζα έρεη
γίλεη.

48. Πνηεο βηνκεραλίεο αζρνινύληαη κε ηα
κεηαιιαγκέλα;
• Πνηνη πξνσζνύλ ηα «κεηαιιαγκέλα»;
• Σα πξνσζνύλ πνιπεζληθέο εηαηξείεο, θπξίσο
ακεξηθάληθεο (Monsando, Aventis, Du
Pont, Zeneca), όπσο θαη επξσπατθέο
(Sygenta, Bayer, θ.α) θαη άιισλ ρσξώλ πνπ
παξάγνπλ «γελεηηθά ηξνπνπνηεκέλν»
πνιιαπιαζηαζηηθό πιηθό, ην νπνίν θαηνρπξώλνπλ κε
«παηέληεο» θαη ην δηαζέηνπλ ζε παξαγσγνύο κε
ζπκβόιαηα, επηδηώθνληαο ην κέγηζην θέξδνο.

50. Χθειήκαηα γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ θνηλσλία:
• Ληγόηεξε ρξήζε εληνκνθηόλσλ, δηδαληνθηόλσλ θαη ιηπαζκάησλ
• Απμεκέλε παξαγσγή ηξνθίκσλ θαη αζθάιεηα γηα ηνλ
απμαλόκελν αλζξώπηλν πιεζπζκό ηεο γεο
• Αληηκεηώπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο πείλαο θαη ηνπ
ππνζηηηζκνύ πνπ καζηίδεη ζήκεξα έλα πνιύ κεγάιν αξηζκό
ρσξώλ παγθνζκίσο

51. ΚΑΣΑ ΣΧΝ ΓΔΝΔΣΗΚΑ ΣΡΟΠΟΠΟΗΖΜΔΝΧΝ
ΣΡΟΦΗΜΧΝ
• Σα κεηαιιαγκέλα ηξόθηκα κπνξεί λα έρνπλ απξόβιεπηεο θαη
αλεπηζύκεηεο ζπλέπεηεο κε πνιινύο θαη δηάθνξνπο ηξόπνπο:
• Μεηαθνξά αιιεξγηώλ
• Γεκηνπξγία αλζεθηηθώλ κηθξννξγαληζκώλ ζηα αληηβηνηηθά ιόγσ
κεηάδνζεο ησλ γνληδίσλ πνπ πξνζδίδνπλ ηελ αλζεθηηθόηεηα
απηή
• Πηζαλόηεηα γηα άγλσζηεο επηδξάζεηο πνπ κπνξνύλ λα έρνπλ
ζρέζε κε θαξθίλν ή άιιεο επηδξάζεηο ζηελ αλζξώπηλε πγεία

52. Ζζηθά πξνβιήκαηα:
• Δπέκβαζε ζηνπο γελεηηθνύο κεραληζκνύο ηεο θύζεο
θαη παξαβίαζε ησλ εζσηεξηθώλ αμηώλ θπζηθώλ
νξγαληζκώλ
• Αληίζεζε γηα ηελ θαηαλάισζε πξντόλησλ θπηηθήο
πξνέιεπζεο πνπ πεξηέρνπλ δσηθά γνλίδηα θαη αληίζεηα
• Αλάκημε γνληδίσλ από βηνινγηθά δηαθνξεηηθνύο
νξγαληζκνύο

54. Τπνεξώηεκα 3
Πνηεο νη αλάγθεο ησλ θπηώλ ζην
παξειζόλ θαη πνηεο ζήκεξα ζε
άξδεπζε, ιίπαλζε θαη θπηνπξνζηαζία.
Πνηέο νη λέεο εμειίμεηο ζηηο παξαπάλσ
εηζξνέο.

55. Άξδεπζε θαη
ηξόπνη
άξδεπζεο
Νηάλεο
Κσλζηαληίλνο
Λίπαλζε
Νπθαληή
Πνιπμέλε
Φπηνθάξκαθα
Παηζνύξα
Υξπζάλζε

56. Ζ άξδεπζε – Σξόπνη αξδεύζεσλ

57. Άξδεπζε κε ζηαγόλεο
• Πιενλεθηήκαηα
1. Οηθνλνκία λεξνύ.
2. Οηθνλνκία εξγαηηθώλ.
3. Μείσζε ησλ δηδαλίσλ

58. Άξδεπζε κε ειεύζεξε ξνή
Bαζηθά κεηνλεθηήκαηα
• Έρνπκε κεγάιε απώιεηα λεξνύ
• Απαηηείηαη θαηά ηελ άξδεπζε ε παξνπζία ηνπ
θαιιηεξγεηή ώζηε λα θαηεπζύλεηαη ην λεξό

59. Άξδεπζε κε θαηαηνληζκό (ηερλεηή βξνρή)
Πιενλεθηήκαηα ηερλεηήο βξνρή
α) Δμππεξεηείηαη ε άξδεπζε ζε κε νκαιά εδάθε.
β) Γίλεηαη νηθνλνκία λεξνύ ζε εδάθε κε κεγάιε
απνξξνθεηηθόηεηα

61. Άξδεπζε κε κεηαθνξά θιεηζηώλ αγσγώλ
• Ζ κέζνδνο ηεο κεηαθνξάο λεξνύ
άξδεπζεο κε θιεηζηνύο αγσγνύο
ηνπνζεηεκέλνπο κέζα ζηε γε θεξδίδεη
ζπλερώο έδαθνο γηαηί έρνπκε :
• απνθπγή ζπαηάιεο λεξνύ
• κεδακηλό θόζηνο ζπληήξεζεο.

62. Μεηαθνξά κε απιάθη
• Απηή ε κέζνδνο είλαη ε πην παιηά.
Παξνπζηάδεη κηθξό θόζηνο
θαηαζθεπήο, αιιά έρεη βαζηθό
κεηνλέθηεκα ηελ
κεγάιε πνζόηεηα λεξνύ πνπ
απνξξνθηέηαη από ην έδαθνο ή
εμαηκίδεηαη.

63. ΛΗΠΑΝ΢Ζ
• Με ηνλ γεληθό όξν ιίπαζκα αλαθέξεηαη νπνηαδήπνηε νπζία,
θπζηθή ή ηερλεηά παξαζθεπαζκέλε, βειηηώλεη ηελ αλάπηπμε θαη
ηελ παξαγσγηθόηεηα ησλ θπηώλ .Σα ιηπάζκαηα είηε εληζρύνπλ ηε
θπζηθή πεξηεθηηθόηεηα ηνπ εδάθνπο ζε νξηζκέλα ρεκηθά ζηνηρεία
είηε αλαπιεξώλνπλ ηηο πνζόηεηεο απηώλ ησλ ζηνηρείσλ πνπ
απνξξνθήζεθαλ από θπηά πξνεγνπκέλσλ γελεώλ.

64. • Φπζηθέο νπζίεο, όπσο θύιια ζε απνζύλζεζε ή
θνπξηά δώσλ άξρηζαλ λα ρξεζηκνπνηνύληαη σο
ιηπάζκαηα ζρεδόλ από ηελ επνρή πνπ
μεθίλεζαλ νη πξώηεο θαιιηέξγεηεο από ηνλ
άλζξσπν (αγξνηηθή επαλάζηαζε).

65. Φπζηθά ιηπάζκαηα
• Σα θπξηόηεξα νξγαληθά θπζηθά ιηπάζκαηα είλαη ε θνπξηά
δηαθόξσλ, νηθόζηησλ δώσλ, θαη ηα ζεπόκελα θύιια, ηα
νπνία κπνξεί λα έρνπλ ππνζηεί ηε δηαδηθαζία
ηεο θνκπνζηνπνίεζεο ή θαη όρη.

66. Σερλεηά ιηπάζκαηα:

67. Σξόπνη εθαξκνγήο ιηπαζκάησλ
• Δπξεία δηαζπνξά
• Δμεηδηθεπκέλε ηνπνζέηεζε
• Δθαξκνγή επί ησλ θύιισλ

69. • ΢ήκεξα έρεη αξρίζεη λα παξαηεξείηαη κηθξή
ζηξνθή ζηα θπζηθά ιηπάζκαηα, θαζώο εκθαλίδνπλ
κηθξέο ή αζήκαληεο πεξηβαιινληηθέο
επηδξάζεηο, ζε ζύγθξηζε κε ηα ηερλεηά.

70. ΦΤΣΟΦΑΡΜΑΚΑ
• Φπηνθάξκαθα ιέγνληαη κηα ζεηξά από
θάξκαθα, ρεκηθέο νπζίεο πνπ θηηάρλνληαη γηα ηελ
απνηειεζκαηηθή θαηαπνιέκεζε ησλ ερζξώλ ησλ θπηώλ.
Δίλαη δπλαηά δειεηήξηα, πξντόληα πςειήο
ηερλνινγίαο, πνπ δξνπλ θαη ζθνηώλνπλ δσηθνύο θαη
θπηηθνύο νξγαληζκνύο πνπ βιάπηνπλ ηηο θαιιηέξγεηεο.

71. ΔΗΓΖ ΦΤΣΟΦΑΡΜΑΚΧΝ
• Σα θπηνθάξκαθα ρσξίδνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο:
• Εηδαληνθηόλα : Απηά πνπ θαηαζηξέθνπλ ηα αγξηόρνξηα
πνπ αλαπηύζζνληαη ζηηο θαιιηέξγεηεο θαη «πλίγνπλ» ηα
θαιιηεξγεκέλα θπηά.
• Δληνκνθηόλα : Απηά θαηαζηξέθνπλ ηα έληνκα πνπ θαηαηξώλε ηα
δηάθνξα κέξε ησλ θπηώλ, ρσξίο λα βιάπηνπλ ηα ίδηα.
• Παξαζηηνθηόλα ή Μπθεηνθηόλα : Απηά θαηαζηξέθνπλ ηα δσηθά ή
θπηηθά παξάζηηα πνπ δνπλ ζηα θπηά θαη ηξέθνληαη εηο βάξνο ηνπο.

73. ΔΠΗΓΡΑ΢ΔΗ΢ ΢ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ
• Οη βιαβεξέο νπζίεο πνπ πεξηέρνληαη ζηα θπηνθάξκαθα
επεξεάδνπλ θαη θαηαζηξέθνπλ ηε ρισξίδα θαη ηελ παλίδα
ηεο πεξηνρήο όπνπ γίλεηαη ρξήζε ηνπο. Οιόθιεξεο νκάδεο
δώσλ θαη εληόκσλ (όρη κόλν ησλ βιαβεξώλ αιιά θαη
σθέιηκσλ) εμαθαλίδνληαη δηαηαξάζζνληαο ηε θπζηθή
ηζνξξνπία.

75. Δπηδξάζεηο ζηνλ άλζξσπν
• Ζ έθζεζε ζε θπηνθάξκαθα έρεη ζπλδπαζηεί κε επηδξάζεηο ζην
θεληξηθό λεπξηθό ζύζηεκα, ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπθσηηνύ θαη ησλ
λεθξώλ, αλάπηπμε θαξθίλσλ (πξνζηάηε, ζηνκάρνπ, ιέκθσκα
νηζνθάγνπ).
• Δπίζεο, ηα θπηνθάξκαθα κπνξνύλ λα έρνπλ επίδξαζε ζηελ
αλαπαξαγσγηθή ηζρύ ηνπ αληξηθνύ πιεζπζκνύ θαη αλεπηζύκεηεο
απνβνιέο ζηηο γπλαίθεο.

76. Γεληθά ζα πξέπεη λα απνθεύγεηαη ή λα γίλεηαη
ιεινγηζκέλε ρξήζε θπηνθαξκάθσλ, θαη αλ είλαη
δπλαηόλ λα αληηθαζίζηαληαη από άιιεο θπζηθέο
παξαδνζηαθέο κεζόδνπο.

77. Τπόζεκα 4
Νέεο κέζνδνη θαιιηέξγεηαο
Σζαθηξίδεο Άγγεινο
Δλεξγεηαθέο-δπλακηθέο
θαιιηέξγεηεο
Φξάγγνο
Γεώξγηνο
Αεξνπνλία
Υαξίηνο
Ησάλλεο
Τδξνπνλία -
Αθνπαπνλία

78. Όια μεθίλεζαλ από ηελ αεξόβηα
νξρηδέα… πνπ αλζίδεη δίρσο
ρώκα ….

79. ΤΓΡΟΠΟΝΗΑ

80. Η΢ΣΟΡΗΚΟ
• Ζ Τδξνπνλία είλαη ε κέζνδνο όπνπ ηα θπηά κεγαιώλνπλ
κέζα ζην λεξό. Ζ ιέμε πξνέξρεηαη από ην «Ύδσξ =
Νεξό» θαη ην «Πόλνο = Δξγαζία». Αξθεηνί δηάθνξνη
πνιηηηζκνί ρξεζηκνπνηνύζαλ ηελ πδξνπνλία σο κέζνδν
θαιιηέξγεηαο εδώ θαη αξθεηέο ρηιηάδεο ρξόληα.
• Ζ Τδξνπνλία ζίγνπξα δελ είλαη θαηλνύξγηα κέζνδνο
θαιιηέξγεηαο θπηώλ. Δληνύηνηο, έγηλαλ κεγάια βήκαηα
θαηά ηα ηειεπηαία ρξόληα γηα ηε ρξήζε ηεο Τδξνπνλίαο
ζηελ γεσξγία.

81. ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ
• Γελ ρξεηάδεηαη ρώκα
• Απαηηεί κηθξή πνζόηεηα λεξνύ (ην λεξό αλαθπθιώλεηαη
θηιηξαξηζκέλν).
• Διάρηζηνη ερζξνί γηα ηα θπηά
• Καλέλα δηδάλην ιόγσ απνπζίαο ρώκαηνο
• Δύθνιε ζπληήξεζε θαη ζπγθνκηδή
• Διάρηζηνο απαηηνύκελνο ρώξνο γηα θαιιηέξγεηα
• Σαρύηαηε αλάπηπμε ησλ θπηώλ θαη κεγάιε απόδνζε

82. ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ
• Πνιύ αθξηβή θαηαζθεπή νινθιεξσκέλνπ ζπζηήκαηνο πδξνπνλίαο
• Απαηηεί ζπζηεκαηηθή παξαθνινύζεζε
• Γίλεηαη εύθνιε κεηάδνζε ησλ αζζελεηώλ από θπηό ζε θπηό
• Πνιιά έμνδα γηα ιίπαζκα
• ΢εκαληηθή απαηηνύκελε ελέξγεηα ιεηηνπξγίαο αθόκα θαη γηα ζρεηηθά
κηθξά ζπζηήκαηα
• Μέηξηα γεύζε ησλ θαξπώλ θαη θύιισλ ζε ζρέζε κε άιιεο κνξθέο
θαιιηέξγεηαο

83. ΔΗΚΟΝΔ΢

84. Γηάθνξνη ηύπνη ππνζηξσκάησλ
Πεηξνβάµβαθαο
πεξιίηεο θόθνο
ειαθξόπεηξα

85. ΑΚΟΤΑΠΟΝΙΑ

86. Η΢ΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ
H Αθνπαπνλία είλαη έλα βηώζηκν ζύζηεκα παξαγσγήο
πξντόλησλ πνπ ζπλδπάδεη ηα παξαδνζηαθά
ηρζπνηξνθεία (ςάξηα, αζηαθνί ή γαξίδεο ζε δεμακελέο)
κε ηελ πδξνπνλία (πνπ θαιιηεξγεί ηα θπηά ζην λεξό), ζε
έλα ζπκβησηηθό πεξηβάιινλ.

87. ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ
• Γελ ρξεηάδεηαη ρώκα
• Απαηηεί ειάρηζηε πνζόηεηα λεξνύ (ην λεξό αλαθπθιώλεηαη
θηιηξαξηζκέλν)
• Μεδακηλά έμνδα γηα ιίπαζκα
• Παξαγσγή ςαξηώλ
• Διάρηζηε απαηηνύκελε ελέξγεηα αθόκα θαη γηα ζρεηηθά κηθξά
ζπζηήκαηα
• Σαρύηαηε αλάπηπμε ησλ θπηώλ θαη κεγάιε απόδνζε

88. ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ
• Απαηηεί ζπζηεκαηηθή παξαθνινύζεζε
• Γίλεηαη εύθνιε κεηάδνζε ησλ αζζελεηώλ από θπηό ζε
θπηό

89. ΔΙΚΟΝΔ΢

90. Αεξνπνλία
Ση είλαη ε αεξνπνλία;
Δίλαη ην πξσηνπνξηαθό ζύζηεκα
θαιιηέξγεηαο όπνπ ηα θπηά
αλαπηύζζνληαη ζε ειεγρόκελν
πεξηβάιινλ απνπζία νπνηνπδήπνηε
ππνζηξώκαηνο. Οη ξίδεο θξέκνληαη
θπξηνιεθηηθά ζηνλ αέξα κέζα ζε
θιεηζηά δνρεία ή θαλάιηα θαιιηέξγεηαο
θαη ςεθάδνληαη κε ην αλαθπθινύκελν
ζξεπηηθό δηάιπκα.

93. Ζ αεξνπνλία είλαη ε κειινληηθή κέζνδνο παξαγσγήο ηξνθήο ρσξίο
ιηπάζκαηα θαη θπηνθάξκαθα.

95. Πλεομεκτήματα της μεθόδου
-Σα θπηά έρνπλ θαηά 30% ηαρύηεξε αλάπηπμε ζε ζρέζε κε ηελ πδξνπνλία
θαη 100% ζε ζρέζε κε ηελ θαιιηέξγεηα ζην έδαθνο.
θαηαλαιώλεηαη ιηγόηεξν από ην 1% ηνπ λεξνύ πνπ ρξεηάδεηαη ην θπηό ζην
έδαθνο, κε απνηέιεζκα λα είλαη ε ηδαληθή ιύζε γηα άλπδξεο θαη πθάικπξεο
πεξηνρέο
- Παξάγνληαη απνιύησο πγηεηλά πξντόληα, απαιιαγκέλα από ρώκαηα θαη
μέλεο ύιεο.
- Θεσξείηαη νηθνινγηθά αζθαιήο κέζνδνο, θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ, κε
κεδεληθά ππνιείκκαηα.
- Δμνηθνλνκεί κεγάια πνζνζηά ελέξγεηαο.

96. Ζ αεξνπνλία πξνζθέξεη κηα δηαθνξεηηθή ιύζε θαη νξηζκέλεο ρώξεο
επελδύνπλ ήδε ζ΄απηήλ ππξεησδώο

98. • Οη ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο είλαη θαιιηεξγνύκελα ή
απηνθπή είδε, παξαδνζηαθά ή λέα, ηα νπνία παξάγνπλ
βηνκάδα, σο θύξην πξντόλ, πνπ κπνξεί λα
ρξεζηκνπνηεζεί γηα δηάθνξνπο ελεξγεηαθνύο ζθνπνύο
όπσο παξαγσγή ζεξκόηεηαο θαη ειεθηξηθήο
ελέξγεηαο, παξαγσγή πγξώλ βηνθαπζίκσλ θ.α.
Ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο

99. • Γαζηθέο ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο όπσο :
Γύν είδε επθαιύπησλ
Φεπδαθαθία
• Γεσξγηθέο ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο
 Καιάκη
 Μίζραλζνο
 Αγξηαγθηλάξα
 Switchgrass
 Γιπθό θαη θπηηαξηλνύρν ζόξγν
 Διαηνθξάκβε
Σέηνηεο θαιιηέξγεηεο είλαη:

100. • Ζ Βηνινγηθή Καιιηέξγεηα είλαη κηα
κέζνδνο θαιιηέξγεηαο ε νπνία
ειαρηζηνπνηεί ή απνθεύγεη πιήξσο ηε
ρξήζε ζπλζεηηθώλ ιηπαζκάησλ θαη
δηδαληνθηόλσλ, ξπζκηζηώλ αλάπηπμεο
ησλ θπηώλ, νξκνλώλ θαζώο θαη
πξόζζεησλ νπζηώλ ζηηο δσνηξνθέο.
Βηνινγηθέο θαιιηέξγεηεο

101. • Οη βηνινγηθνί θαιιηεξγεηέο βαζίδνληαη ζε ακεηςηζπνξά
(ελαιιαγή θπηώλ γηα ζπγθνκηδή), ππνιείκκαηα ζπγθνκηδώλ,
αγξαλάπαπζε, δσηθά ιηπάζκαηα (θνπξηά) θαη κεραληθή
θαιιηέξγεηα γηα ηε δηαηήξεζε ηεο παξαγσγηθόηεηαο ηνπ
ρώκαηνο, ηνλ εκπινπηηζκό ηνπ κε ζξεπηηθέο νπζίεο γηα ηα
θπηά θαζώο θαη γηα ηνλ έιεγρν ησλ δηδαλίσλ, εληόκσλ θαη
παξάζηησλ.

102. • Σν θύξην δήηεκα ηεο Βηνινγηθήο Καιιηέξγεηαο είλαη ε
αληηθαηάζηαζε ζπλζεηηθώλ ρεκηθώλ νπζηώλ κε άιιεο πνπ
βξίζθνληαη ζηε θύζε.

103. • Οη λέεο δπλακηθέο θαιιηέξγεηεο, πξνζθέξνπλ πςειό
εηζόδεκα θαη λέα πξννπηηθή ζηελ αγξνηηθή παξαγσγή
ηεο ρώξαο καο.
• Ζ ηξνύθα, ε ζηέβηα, ην ξόδη, ην βηνκεραληθό
ηξηαληάθπιιν, ην ηππνθαέο, ε αιόε, ην ρακνκήιη
θαζώο θαη αξσκαηηθά θπηά απνηεινύλ ηελ απάληεζε
ζηε κείσζε ηνπ αγξνηηθνύ εηζνδήκαηνο.
Γπλακηθέο ελαιιαθηηθέο θαιιηέξγεηεο

104. Σξνύθα:Σν καύξν δηακάληη. Σξηαληάθπιιν: Ρόδηλνο ρξπζόο.

105. • ΢ηέβηα: ην θπηό ηεο λέαο ρηιηεηίαο.• Ρνδηά:

106. Ηππνθαέο: ην θπηό ηνπ κέιινληνο
Αιόε βέξα: ηελ απνθαινύλ «βόηαλν
ηεο αζαλαζίαο»

107. • Σηελ πξώηε ελόηεηα εξεπλήζακε πωο από ηε ρξήζε ηνπ αιόγνπ θαη ηνπ
αξόηξνπ θηάζακε ζε απηνκαηνπνηεκέλα κεραλήκαηα ζπγθνκηδήο
γεωξγηθώλ πξνϊόληωλ. (κάζεκα :εθκεράληζε γεωξγηθώλ εθκεηαιιεύζεωλ)
• Σηελ δεύηεξε ελόηεηα εξεπλήζακε ηηο εηζξνέο ζηελ ειιεληθή γεωξγία πνπ
έρνπλ ζρέζε κε ηε ρξήζε ιηπαζκάηωλ, θπηνθαξκάθωλ θαη ηελ εμέιημε ηωλ
αξδεύζεωλ θαζώο θαη ηηο ζπλέπεηέο ηνπο.(κάζεκα : πεξηβάιινλ θαη γεωξγία
θαη εηζαγωγή ζηε γεωξγηθή παξαγωγή)
• Σηελ Τξίηε ελόηεηα είδακε ηηο ηερλνινγηθέο αιιαγέο θαη ηελ ζπκβνιή ηνπο
ζηελ γεωξγία θαζώο θαη ηηο επηπηώζεηο ηνπο ηόζν ζηνλ άλζξωπν όζν θαη
ζην πεξηβάιινλ. (κάζεκα: ηερλνινγία ηξνθίκωλ)
• Σηελ ηέηαξηε ελόηεηα γλωξίζακε ηηο λέεο κεζόδνπο θαιιηέξγεηαο, θαη θαηά
πόζν απηέο βνεζνύλ ηνπο παξαγωγνύο.

108. • Πεηξακαηηζηήθακε πάλω ζηελ ζπνξά θαζώο θαη
ηελ ιίπαλζε ηωλ θπηώλ.
• Αλαδεηήζακε παιηνύο ζπόξνπο.
• Παξαθνινπζήζακε ληνθηκαληέξ ζε ζρέζε κε ηελ
παξαγωγή ηωλ ηξνθίκωλ.