dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania transportem"

Generacja iPhone’a
a mobilność

dr Michał Beim
adiunkt na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu
ekspert Instytutu Sobieskiego w Warszawie
michal.beim@sobieski.org.pl

Spis treści
1.
2.
3.
4.

Typy mobilności
Zmiany zachowań transportowych
Zmiana paradygmatów
Nowoczesna olityka transportowa
•
•
•

transport publiczny
ruch rowerowy
nowe formy wykorzystania samochodów

5. Zamiast podsumowania

Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013

2

1.
Typy mobilności


3

Mobilność w obecnych społeczeństwach
Wyróżnić można dwa zasadnicze typy mobilności:
• mobilność przestrzenną (fizyczną) - transport
• mobilność w wymiarze wymiany informacji komunikację
Obie w pewnej mierze są substytutami, ale nie ma
prostej relacji zastępowania!

„More mobility less traffic?”

4

2.
Zmiany zachowań transportowych
zachodnich społeczeństw


5

Motoryzacja – wzrost do niebios?
Teoria „peak car”:
– sformułowana w latach 1970. w Wielkiej
Brytanii
– wzrost liczby samochodów w Europie zostanie
powstrzymany ok.. 2010 r., po czym będzie
spadał
Praktyczne obserwacje potwierdzają teorię dla miast
Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych i
Australii – szczyt nastąpił w okresie 1990-2010.

6

„Peak car”
550
500
450
400
350
300
250
200

Région de Bruxelles-Capitale
Praha

150

Berlin
Bremen

100
50

Hamburg
Île de France

Porównanie poziomu motoryzacji
w wybranych miastach europejskich
w latach 1990-2011
źródło: opracowanie własne
na podstawie Eurostatu i GUS

Wien
Wielki Londyn (razem)
Poznań

Poziom motoryzacji wg NUTS 2 w wybranych miastach
źródło: Eurostat; opracowanie: Michał Beim

0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011


7

„Peak car”


źródło: Michael Sivak, MIT, 2013

8

Zmiana hierarchii konsumpcji

źródło:
R. Berger (2011)

9

Zmiany transportowe wśród młodych
Późniejszy wiek wyrabiania prawa jazdy – nie jest
ono symbolem statusu społecznego!


10

źródło: Mobilität junger Menschen (2012)

Młodzi a transport
Nawet młodzi właściciele samochodów są bardziej
nastawieni na transport publiczny, rowerowy i
pieszy. Spada też zapotrzebowanie na transport.
Wykresy tylko dla młodych Niemców (18-29 lat) - właścicieli samochodów!

Bundesministerium für Verkehr Bau und Stadtentwicklung: Deutsches
Mobilitätspanel (MOP) 1995-2009. Bonn, Berlin, 2010.

11

ICT a zachowania transportowe
E-working wpływa na wzrost liczby i średnich
długości podróży
Handel internetowy ma generalnie pozytywny wpływ
na powrót do centrów miast, choć w centrach
poszukuje się nieco innych dóbr i usług niż
wcześniej
Internet wpływa na zmniejszenie zapotrzebowania
na transport
Nowe technologie ograniczają potrzebę posiadania
samochodu

12

3.
Zmiana paradygmatów


13

Czy transport może być zrównoważony?
Czy transport może w ogóle
być zrównoważony?
Transport należy do
największych źródeł
zanieczyszczeń
środowiska.
Problem szczególnie
widoczny w miastach:
hałas, zanieczyszczenia
(NOx, CO, PM10), zajęcie
przestrzeni

14

Zmiana filozofii transportu
Transport jako element polityki rozwoju
regionalnego
Polityka klimatyczna
Polityka energetyczna (redukcja emisji CO2)
(niezależność
energetyczna)

Polityka przestrzenna
(rewitalizacja,
odnowa, rozwój)

Polityka transportowa
Polityka społeczna
(przeciwdziałanie
wykluczeniu,
prorodzinna)

Polityka ekologiczna
Polityka gospodarcza (redukcja emisji hałasu
i zanieczyszczeń
(poprawa efektywności,
powietrza)
otwarcie na
konkurencję)


15

Polityka energetyczna
Celem polityki energetycznej jest stopniowe
uniezależnianie się od paliw kopalnych

Globalne wydobycie ropy
(wykres)
a samochody na świecie:
2000 r. – ok. 0,7 mld
2010 – ok. 1 mld
2030 – ok. 3 mld…

źródło: zbiorcze zestawienie opracowań - wikipedia

16

Polityka klimatyczna
W świetle dokumentów UE transport jest jednym z
istotnych obszarów ograniczania emisji CO2
Przykład celów klimatycznych polityki transportowej
- Tybinga (Niemcy) – polityka transportowa do 2030 r.

• Transport publiczny i
intermodalność
• Ruch wewnątrz miejski
• Zarządzanie mobilnością

źródło: IMOVE - TU Kaiserlautern

• Struktury urbanistyczne


17

Uwarunkowania demograficzne
Społeczeństwa Europy starzeją się. Rodzi to wiele
konsekwencji dla transportu

Piramida płci i wieku
w Polsce
w 2008 r. (stan
rzeczywisty) i w
2035 r. (prognoza)
źródło: GUS


18

Transport miejski w świetle wyzwań
Główne problemy współczesnego transportu
miejskiego:
– zmiana przestrzennej struktury źródeł i celów
podróży
– zmiana godzin funkcjonowania (oczekiwanie
usług całodobowych)
– malejąca „gęstość” potencjalnych pasażerów


19

Dostępność vs. mobilność
Podstawą staje się
takie planowania
przestrzenne, któr
e redukuje
potrzeby
transportowe.
„Fraktalność miasta”
Odejście od
paradygmatu
rozdziału funkcji

TRAM
STOP

density of buildings
(from single-family houses to
mixed-use multifamily houses)

TRAM
STOP

TRAM
STOP

public transport
(trams, buses)

roads open for cars
greenery
multi-storey car parks

(main streets,home zones, living streets)

parking limitation
(paid parking, time limited parking)

Wyidealizowany model rozwoju nowych dzielnic
źródło: Beim, Haag 2010


20

4.
Nowoczesna polityka transportowa
w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań


21

Filary rozwoju transportu miejskiego

rozwój transportu
publicznego

uspokajanie
ruchu

rozwój ruchu
rowerowego
i pieszego

polityka
parkingowa

nowe formy
wykorzystania
samochodów

źródło: Urząd Miasta Fryburga Bryzgowijskiego

22

Multimodalność i intermodalność
W planowaniu nowoczesnych
systemów na znaczeniu
nabiera intermodalność i
multimodalność
Dworce i stacje kolejowe oraz
inne węzły przesiadkowe
stają się centrami
mobilności

źródło: Ministerium
23
fuer Infrastruktur RLP

Tramwaj jako element rozwoju miast
Znaczenie miastotwórcza tramwaju:
– rewitalizacja staromiejskich dzielnic
– oś rozwoju zabudowy
– odnowa przestrzeni miejskiej
– poprawa image miasta
Rola tramwaju w zmianie zachowań transportowych
jest zdecydowanie silniejsza niż autobusów
Budowa tras tramwajowych powoduje wzrost
wartości nieruchomości!

24

Tramwaj jako oś rozwoju
urbanistycznego miast

Michał Beim: osią urbanistycznego rozwoju
Tramwaj Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
osiedla Vauban we Fryburgu (fot. M. Beim)

25

Tramwaj jako oś rozwoju
urbanistycznego miast
Tramwaj powinien
być osią rozwoju
urbanistycznego
miast. Przechodząc
obok źródeł i
celów podróży!

Tramwaj przechodzący
przez kampus
uniwersytecki w Portland
źródło: en.wikipedia.org

26

Transport publiczny
jako stymulator gospodarki
Walny wpływ na wartość nieruchomości, rozwój
handlu i usług oraz rewitalizację

Credit Agricole
reklamuje łatwość
dojazdu tramwajem
do swych oddziałów
fot. M.Beim

27

Transport publiczny
jako narzędzie poprawy środowiska
Redukcja emisji zanieczyszczeń i hałasu, zarówno
w skali ulicy, jak i miasta

„Tramwaj ma
priorytet i jest cichy”
Brest. fot. M.Beim

28

Gwarancje jakości transportu publicznego
Transport publiczny daje gwarancje:
- punktualności
- bliskości przystanków źródło: HVV, ZVV


29

Image transportu publicznego
Wizerunek transportu
publicznego jest
starannie kreowany za
pomocą reklamy:
– całego systemu
– marek regionalnych
(coraz większe
znaczenie)
– poszczególnych
przewoźników
– ofert specjalnych

źródło: VDV


30

Transport a zmiany demograficzne
Mniejsza liczba pasażerów wymuszać będzie nowe
podejście do rozkładów jazdy i linie na żądanie


31

Transport a zmiany demograficzne
Elastyczność będzie dotyczyć nie tylko rozkładów
jazdy…
7:20
podstawówka

8:00

7:50

7:50

7:20

7:50

podstawówka

8:00

8:30

8:00

7:20

8:00

gimnazjum



gimnazjum

8:45
32

Rower – szybki sukces
Główne zalety rozwoju ruchu
rowerowego w miastach:
- możliwość bardzo szybki przyrostu
liczby użytkowników
– Monachium: 10% wszystkich
podróży w 2002, 14% w 2008 i
17% w 2012 r.
– Kilonia: 8% w 1998, 17% w 2003
oraz w 2008 r. 21%!
- stosunkowo niskie nakłady na
infrastrukturę ok. 5-10 € rocznie na
mieszkańca

źródło: Urząd Miasta Norymbergi


33

Rower – nowe spojrzenie na jakość

Dawna droga rowerowa na chodniku i nowy
rowerowy
Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013pas 34

w jezdni. Kilonia (fot. Michał Beim)

Polityka prorodzinna w ruchu rowerowym

Miejsca postojowe a mobilność. rowerów z przyczepkami dziecięcymi
Michał Beim: Generacja iPhone’a dla tylkoKonferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
35
Fryburg Bryzgowijski (fot. Michał Beim)

Dworce punkty integracji transportu


36

Stacja rowerowa – centrum mobilności na dworcu w Kilonii Fot. M. Beim

Uspokojenie ruchu
Przesłanki zmieniające filozofię planowania ulic:
– potrzeby wysokiej jakości przestrzeni publicznej
(handel indywidualny, życie kulturalne)
– poprawa bezpieczeństwa (ruchu i społecznego)
– ograniczanie emisji zanieczyszczeń i hałasu
– nieskuteczność dotychczasowych metod
ograniczania wypadków (restrykcje vs. design)
– odnowa życia miejskiego
– demokratyzacja procesów zarządzania miastem

37

Uspokojenie ruchu

Strefa tempo 30 w Heidelbergu i „brama wjazdowa”
do strefy zamieszkania w Weißenburgu (fot. 2x M.B.)

38

Shared space
Shared space jako filozofia projektowania
angażująca w procesie planowania wszystkich
użytkowników przestrzeni ulicy.

źródło:
opracowanie
własne

39

Shared space


Baden-Baden – główny plac miasta (fot. M.Beim)

40

Shared space

City Lounge w St. Gallen (fot. M. Beim)


41

Car sharing i samochody publiczne
Specjalne formy wykorzystania samochodów mogą
pełnić ważną rolę w redukcji korków.
Najważniejsze z nich to
- car sharing – niekomercyjne wypożyczalnie
samochodów
- samochody publiczne
- car pooling – wspólne dojazdy samochodami
Każdy z tych rodzajów niesie inne konsekwencje dla
miast i regionów. Najkorzystniejszy jest car
sharing.

42

Car sharing jako przedłużenie transportu
publicznego

Car-sharing przed dworcem głównym we Frankfurcie nad Menem. 43
Na pierwszym planie samochód elektryczny. (fot. M. Beim)


Car pooling


44

Parking dla użytkowników car pooling w Nadrenii-Palatynacie. (fot. M. Beim)

Alternatywne paliwa
Kierunki poszukiwań alternatywnych paliw:
– ogniwa wodorowe
– energia elektryczna
– biopaliwa
Główne problemy:
– wysoki koszt instalacji (wodór, en.el.)
– mały zasięg pojazdów (wodór, en.el.)
– kwestie etyczne (biopaliwa)
Największe szanse ma elektromobilność

45

Alternatywne paliwa


46

Strasbourg, samochód elektryczny w trakcie „tankowania” (fot. M. Beim)

Aspekt przestrzenny
Zajętości przestrzeni nie rozwiążą najczystsze silniki

źródło: Urząd Miasta Monastyru

47

Zasady nowoczesnej polityki parkingowej
Odejście od dziedzictwa

Verordnung über
Garagen und
Einstellplätze
(Reichsgaragenordnun
g - RGaO - ) vom 17.
Februar 1939

źródło: Hermann Knoflacher (2006)

48

Polityka parkingowa pracodawców
Coraz częściej opłaca się pracodawcom zapewniać
zamiast miejsc parkingowych tanie bilety lub
płacić więcej pracownikom dojeżdżającym inaczej
niż samochodem.
Badenia-Wirtembergia
wprowadziła obowiązkową
odpłatność za parkingi
na uniwersytetach.
„Chcesz za darmo parkować?
Przyjedź rowerem!” źródło: kopf-an.de

49

Technologia dla niepełnosprawnych
Duże możliwości stwarzają
aplikacje zorientowane na
potrzeby osób z ograniczoną
mobilnością:
• wzywanie pomocy
• informacja o czynnych
windach
• śledzenia położenia
pojazdów z bezbarierowym
dostępem
Lustro dla inwalidów w windzie
50
fot. Michał Beim


Technologie dla poprawy dostępności
W transporcie nowe technologie umożliwiają:
- zamawianie autobusów nocnych
- wyszukiwanie wolnych
rowerów i samochodów
publicznych
- funkcjonowanie
„abonamentów
taksówkowych”

źródło: SWU

51

Problemy nowych technologii
• Zastosowanie ICT w transporcie publicznym wiąże
się z pewnymi ograniczeniami:
• transfer danych (np. roaming)
• „wykluczenie cyfrowe”
• niekompatybilność
systemów
Nie tylko elektroniczne tablice
informacyjne służą pomocą
pasażerom ale również
pracownicy miejskiego
przewoźnika w Stuttgarcie.
fot. M.Beim

52

5.
Zamiast podsumowania


53

Wnioski
Umiejętne połączenie nowych technologii z dobrą
polityką transportową i przestrzenną przynosi
bardzo pozytywne efekty.
Popularyzacja technologii informacyjnokomunikacyjnych jest impulsem na rzecz
odrodzenia miejskiego stylu życia.
Zmiany społeczne wychodzą naprzeciw nowym
celom polityk transportowych i przestrzennych
europejskich miast.


54

Moda na miasto

źródło: Zimbio (2x),
wedarte.ru

55

Nowe wzorce kulturowe

Michał Beim: samochodami, dziś z Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Dawniej z Generacja iPhone’a a mobilność. rowerami. Fot. Miss France

56

Odpowiedź gospodarki

dr Dieter Zetsche prezes koncernu Daimler, fot. Daimler

57

Dziękuję za uwagę!

Bordeaux fot. Phillip Maiwald

Zapraszam do dyskusji!

dr Michał Beim
Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
ekspert Instytutu Sobieskiego w Warszawie
58
michal.beim@up.poznan.pl , +48 696 151112 , www.beim.pl

dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania transportem"

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Similar a dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania transportem"

Similar a dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania transportem" (13)

Más de Smart Metropolia

Más de Smart Metropolia (15)

dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania transportem"