Presentatie 'Theory of change' van Maarten Goethals. Socius Trefdag 'Alles politiek' van 16 november 2023. Hoe kan je als sociaal-culturele organisatie Theory Of Change inzetten om politieke veranderingsprocessen in gang te zetten? De klassieke strategie-aanpak bestaat uit het formuleren van een missie en visie, het definiëren van de producten en markt(en) en strategische acties om die te ontwikkelen. Maar dat werkt minder goed voor maatschappelijke organisaties en projecten die gericht zijn op maatschappelijke impact en waarde. In dat geval kan je Theory Of Change gebruiken om je strategie te ontwikkelen. In 4 stappen neemt Maarten Goethals je mee en zal duidelijk worden wat het nut is van Theory Of Change. 1. Wat is een Theory of Change en wat is het niet: inleiding met voorbeelden uit de praktijk 2. In cocreatie een Theory Of Change opmaken 3. In cocreatie van Theory Of Change naar actie 4. Verdiepende Q&A Maarten Goethals heeft 20 jaar ervaring met theory of change, evaluaties, procesbegeleiding van maatschappelijke verandering. Hij is zaakvoerder van Alter.Today (transitie begint nu). Alter is een onafhankelijke begeleider van participatie-processen. Het ontwikkelt nieuwe concepten, oplossingen of systemen samen met de klant en met stakeholders. En het voert onafhankelijke evaluaties uit bij organisaties en ondersteunt hen in het ontwikkelen of bijsturen van strategieën. Maarten is ook mede-oprichter van EIGHT.world (onvoorwaardelijk geld geven). Eight.world organiseert gedurende 2 jaar onvoorwaardelijke maandelijkse geldtransfers naar dorpen in Oeganda en Congo. Verder is hij bestuurder van Avansa Waas-en-Dender.

1. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Theory of change
TrefdagSocius:16/11/23

2. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Alter.today
• WAT:procesbegeleidingintransities,actorenennetwerkenondersteuneninmaatschappelijkeverandering.
• HOE:actie-onderzoek,opzettenvanexperimenten,TOCenstrategie,evaluaties
• WAAROM
• Democratischetransitie:alleperspectievenbetrekkenbijbeleidsontwikkelingen-uitvoering
• Duurzaamheidstransitie:welvaartduurzaamproduceren.
• Welvaartstransitie:duurzaamgeproduceerdewelvaartfairherverdelen.
• www.alter.today

3. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
3 boodschappen
• Theoryofchangekandeneuzenindezelfderichtingzettenenzorgtvoorgemeenschappelijketaal.
• Theoryofchangehelpttenavigerenincomplexesituaties,zonderdewaarheidinpachttehebben.
• Theoryofchangevisualiseerteensynthesevanhetgemeenschappelijkbegripvandesituatieenlaat
organisatiebreedlerentoe.

4. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Inhoud
• Watiseentheoryofchange
• Sferenvanimpact–invloed–controle
• Hoebouwjeeentheoryofchangeinjeorganisatie?
• Brengopevidentiegebaseerdeperspectievenin.
• Gedragsverandering
• Politiserendwerken
• CocreatieTOC:StadXgaatvooreenenergietransitie
• CocreatieTOA:StadXgaatvooreenenergietransitie
• 1000burgersinstadXstellentegeneind2026hundakenterbeschikkingvoorhetplaatsenvanzonnepanelen.
• HetbestuurvanstadX

5. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Theory of Change
Eengeheelvandenkbeelden,
hypothesenenverklaringenover
veranderingdieinonderlinge
samenhangwordenbeschreven.

6. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Stappen in een theory of change
1. Analysevandesituatiesamenmetstakeholders.
2. Brengeenlogischeketenvanuitkomsteninkaart.
3. Focusenscope:waarzittendehefbomen?
4. Theoryofaction:welkeinterventiesgaanwedoen?
5. Beschrijfhetverhaal
6. Valideerdevisualisatieenhetverhaalbijstakeholders
7. Stelbijnavalideringsoefening.

7. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
IMPACT – INVLOED - CONTROLE
• IMPACT:Waaromdoejehet?Watishetuiteindelijkedoel?BHAG:BigHairyAudaciousGoal
• INVLOED:Welkefactorenbeïnvloedendatenhoehangendiefactorenaanelkaar?Waarzittendehefbomen?
• CONTROLE:Welkeinterventiesgaanwedoenomintezettenopbepaaldehefbomen?

8. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Voorbeeld:
EIGHT.world

9. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Situatieanalyse: EIGHT.world
• MenseninextremearmoedeinOegandaervarendoorschaarste,mindermentalebandbreedte,minder
mentaleruimte.
• NGO’sgevenopleidingenleidenmensennaarmicrokredieten.
• 5%vandemenseninextremearmoedezijnhiermeegeholpen.
• 95%niet.
• Menseninextremearmoedehebbenandereinterventiesnodig.

10. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Logische keten
van uitkomsten

11. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Scope en focus:
waar zitten de
hefbomen

12. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Keuzes

13. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Theory of action

14. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Validering bij stakeholders

15. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
SITUATIE-ANALYSE

16. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Waar gaat het over?
• Watmoeterveranderdworden?
• Waarom?
• Fictievecase:

17. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Ontwikkel gemeen-
schappelijke
taal
Maakgebruikvanbestaandemodellenomhet
gesprektefaciliteren:“waarpratenweeigenlijk
over?”

18. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Overton window

19. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Routes van
beïnvloeding

20. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Voeg kennis uit
onderzoek toe!
Deantecedentenvangedragsveranderingzijn
onderzochtenbeschikbaar.

21. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Alles politiek
• Isereenthemawaarjullieaandenkenompolitiserendrondtewerken?

22. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Logische keten van
uitkomsten

23. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Welke uitkomsten zien we?
• Watisdeimpactdiewebeogen?

24. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Welke uitkomsten zien we?
• Welkefactorenbeïnvloedendat?

25. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Focus en scope
Waarzittenhefbomen

26. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Keuzes
• Welkehefbomenzienwe?

27. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Keuzes
• Welkehefbomenmoetenopingezetworden?

28. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Theory of action

29. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Interventielogica
• Watkunnenwedoeninonzecontrolesfeeromdehefbomenteversterkendietotdegewensteimpactzullen
leiden?

30. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Verhaal schrijven

31. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Wat is het narratief?
• WHY
• HOW
• WHAT

32. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Valideren bij stakeholders

33. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Aanpak
• Werkcocreatiefindevoorbereiding.
• Betrekeenruimeregroepdoordevisuelevoorstellingineenzaaloptestellen.
• Vraagnaarhoeiedereenimpactziet.
• Verteldanhetverhaalivmimpactenganaofjevolledigbent.
• Daaldanverderafnaardeinvloedssfeer(hefbomen)
• Endecontrolesfeer(theoryofaction)
• Welkeaanvullingenhebbenmensennog,twijfelsenbezwaren.
• NaargelangdetijddiejehebtkanjeverschillendeiteratiesdoenengaandewegdeTOCverbeteren.

34. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Gebruik bij organisatiebreed
leren

35. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Triple loop learning
• Singleloop:doenwededingengoedinonzecontrolesfeer?
• Doubleloop: zienweveranderingindeinvloedssfeerendoenwedandejuistedingeninonzecontrolesfeer?
• Tripleloop:werkendehefbomenindejuisterichtingvandeimpactdiewebeogen?IsonzeTOCrelevantineen
steedsveranderendecontext.

36. Maarten Goethals Alter GCV Wapenaarteinde 5, 9112 Sinaai maarten@alter.today +32(0)472/50.61.51
Bedankt!
Meerinfo:www.alter.today