1. Σελ.7
Σελ.6
Σελ.11
Σελ.9
Σελ.2
ΕΤΟΣ 11ο • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 14 • ΤΗΛ.& FAX: 22310 66377 • email: ekpslam@otenet.gr ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021
ΔΟΜΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ:
OIKOTΡΟΦΕΙΟ ΛΑΜΙΑΣ «ΓΛΑΥΚΟΣ»
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: 1ο χλμ. Λαμίας Φραντζή, Παγκράτι Λαμίας
ΓΕΦΥΡΑ
4ο Φεστιβάλ
Ψυχικής Υγείας
3ο Forum Παναγιώτης
Σακελλαρόπουλος
«Στο φετινό Forum, επαγγελματίες της ψυχικής υγεί-
ας, ακαδημαϊκοί, λήπτες των υπηρεσιών και καλλι-
τέχνες, συζήτησαν πάνω σε μια σειρά θεμάτων σε
σχέση με την Τέχνη και την ψυχική υγεία».
Ψυχοκοινωνική υποστήριξη
των πληγέντων από
τις πυρκαγιές στη Β. Εύβοια
Απολογισμός προγράμματος
ERASMUS+ HEROINES
Εξηγώντας τις κρίσεις πανικού
μέσα από το
ψυχοεκπαιδευτικό πρίσμα
Οι Φυσικές Επιστήμες
Η Χημεία (ως Φαρμακευτική)
Σελ.3

2. 2 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021
To πρόγραμμα Heroines (Ηρωίδες) είναι ένα
δωρεάν εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει
ως στόχο να ενδυναμώσει τις γυναίκες που
αντιμετωπίζουν ή και όχι ψυχοκοινωνικές δοκιμασίες
στην καθημερινότητά τους, οι οποίες διαμένουν σε
ημιαστικές /αγροτικές περιοχές.
Στόχος αποτελεί οι συμμετέχουσες μέσα από τη
θεραπευτική γραφή να ξεκινήσουν μία διαδικασία
ενδοσκόπησης, να εμπνευστούν από άλλες θαρρα-
λέες και αποφασιστικές γυναίκες, γνωστές ή λιγότε-
ρο γνωστές, σύγχρονες ή παλιότερες που έχουν
μιλήσει για την δική τους προσωπική ιστορία και στο
τέλος του ταξιδιού να γίνουν οι ''Ηρωίδες'' της δικής
τους ζωής.
Η θεραπευτική γραφή μας βοηθάει να αναγνωρί-
σουμε τα βαθύτερα συναισθήματά μας, να τα νοημα-
τοδοτήσουμε και να τα επεξεργαστούμε. Φέρνει στο
φως τους φόβους μας, μας προκαλεί να αναμετρη-
θούμε μαζί τους, να δούμε αν είναι πραγματικοί ή όχι.
Στην διάρκεια της πιλοτικής υλοποίησης του προ-
γράμματος στη πόλη της Λαμίας πραγματοποιήθη-
καν 32 διαδικτυακές βιωματικές συναντήσεις με μια
ομάδα οχτώ γυναικών. Ενθουσιασμός ,συγκίνηση
,χαρά ,στοργή είναι μερικά μόνο από τα συναισθήμα-
τα που αναδείχτηκαν κατά την διάρκεια των συναντή-
σεων. Για τις συμμετέχουσες η συνάντηση με τις
συνταξιδιώτισσες τους ήταν πολύτιμη καθώς στην
αρχή πολλές ήταν δύσπιστες και κλειστές στον εαυτό
τους. Ωστόσο στο τέλος της διαδρομής ένιωσαν
ασφάλεια και σιγουριά μέσα από τις βιωματικές συνα-
ντήσεις, έγιναν δυνατές και πρόθυμες να μοιρα-
στούν τις εμπειρίες τους στο Ανθολόγιο Νέων Ηρω-
ίδων το οποίο είναι αναρτημένο διαδικτυακά στο site
του προγράμματος (www.heroines-project.eu/ ) με
στόχο να εμπνεύσουν οι ίδιες άλλες γυναίκες που
θα είναι στην αρχή της δικής τους εσωτερικής ανα-
ζήτησης.
Οι ιστορίες των γυναικών της ομάδας θεραπευτι-
κής γραφής αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τον
Σύλλογο Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Κεντρικής
Ελλάδας (ΣΚΕΤΚΕ) μέλη του οποίου φιλοτέχνησαν
εικαστικές δημιουργίες οι οποίες φιλοξενήθηκαν
στην δεκαπενθήμερη έκθεση ‘’Ηρωίδες’’ που υλο-
ποιήθηκε στη πόλη της Λαμία στα πλαίσια της διάχυ-
σης του προγράμματος.
Κατά την διάρκεια της έκθεσης πραγματοποιήθη-
καν δύο βιωματικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με
τους καλλιτέχνες του ΣΚΕΤΚΕ και τους συγγραφείς
τις Χρόνος Εκδόσεις με αρκετά μεγάλη παρουσία
κοινού που θέλησαν να γνωρίσουν από κοντά το πρό-
γραμμα Ηρωίδες να μιλήσουν για τα δικά τους συναι-
σθήματα ,βιώματα και εμπειρίες.
Επίσης στην Έκθεση συμμετείχαν σε βιωματικά
εργαστήρια τμήματα μαθητών του 6ο Γυμνασίου και
του 2ο Επάλ της Λαμίας. Οι μαθητές είχαν την ευκαι-
ρία μέσα από βιωματικές ασκήσεις να μιλήσουν για
την σημασία των αλλαγών στη ζωή τους , να διερευ-
νήσουν ποια πιθανά εμπόδια μπορεί να υπάρξουν
στις αλλαγές και να οραματιστούν την ιδανική ζωή γι΄
αυτούς.
Η θετική ανταπόκριση και τα πολλαπλά οφέλη
της θεραπευτικής γραφής στην ενδυνάμωση των
συμμετεχόντων, μας δίνουν το έναυσμα να το ενσω-
ματώσουμε στις καλές πρακτικές της ΕΚΨ Π. Σακελ-
λαρόπουλος και ευελπιστούμε να το αξιοποιήσουμε
τόσο στα μέλη μας όσο και στο ευρύ κοινό.
Leader: FUNDACION INTRAS, Spain. Εταίροι:
OZARA storitveno in invalidsko podjetje d.o.o. Slove-
nia, ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος, Ελλάδα, Metanoia
Institute United Kingdom, Suomen Kirjallisuusterapi-
ayhdistys ry Finland. Διάρκεια: 24 Μήνες (11/2019 –
10/2021). Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Πρό-
γραμμα ERASMUS + της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Απολογισμός προγράμματος ERASMUS+ HEROINES

3. Τ
ο άρθρο αυτό έχει ως κύριο σκοπό να απο-
δώσει, στο μη ειδικό αναγνώστη, τη μαγεία
των φυσικών επιστημών, την ενότητά τους
και τις καταιγιστικές συνέπειές τους στην καθημερινή
μας ζωή. Ξεκινώ από τη λιγότερο γνωστή κι ίσως, την
πιο αδικημένη-τη Χημεία. Ενώ κυκλοφορεί παντού
γύρω μας μέσω των επιτευγμάτων της,της χημικής
τεχνολογίας δηλαδή,οι αντιδράσεις των ανθρώπων
απέναντί της είναι από φοβικές ως εχθρικές.
Για μεγαλύτερη ζωντάνια, ας δούμε το παρακά-
τω – καθημερινό για μένα στο πλαίσιο της εργασίας
μου-διάλογο:
-Γιατρέ, εγώ είμαι εναντίον των φαρμάκων.
-Αλήθεια; Πώς κι έτσι;
-Πιστεύω ότι, αν υπάρχει ένας τρόπος να γίνει
καλά κανείς χωρίς φάρμακα, αυτό είναι προτιμότερο.
-Πολλοί το πιστεύουν αυτό. Πράγματι, οι άνθρω-
ποι γίνονταν καλά από τις πνευμονίες και διάφορες
άλλες λοιμώξεις για πολλούς αιώνες πριν κυκλοφο-
ρήσουν τα φάρμακα. Το σύνηθες αποτέλεσμα βέβαια
ήταν να καταστρέφονται μεγάλα κομμάτια των
ανθρώπινων οργάνων και αργότερα οι άνθρωποι
πέθαιναν από απλές αιτίες, πχ από μια ίωση που
ταλαιπωρούσε τα κατεστραμμένα πνευμόνια τους.
Από τότε που ο Φλέμιγκ ανακάλυψε την πενικιλίνη, το
σπουδαίο αυτό ΧΗΜΕΙΟθεραπευτικό αντιβιοτικό, το
προσδόκιμο ζωής ανέβηκε κατακόρυφα.Τι βελτίωσε
περισσότερο τις ζωές των ανθρώπων, ξέρετε, τον
20ό αιώνα;
-Τι γιατρέ (στριμωγμένα);
-Τα φάρμακα. Η Φαρμακευτική, δηλαδή η Χημεία.
Από τα 35-40 χρόνια, ο μέσος όρος ζωής εκτοξεύτη-
κε στα 75-80 χρόνια στο δυτικό κόσμο. Χάρη βέβαια
και στα εμβόλια, το άλλο μεγάλο επίτευγμα της Φαρ-
μακευτικής Χημείας.
-Ναι αλλά κάπου άκουσα ότι προκαλούν αυτισμό.
-Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή της ανάπτυξης
του εγκεφάλου σε μια μικρή ηλικία. Κατά βάση είναι
άγνωστο το τι προκαλεί αυτή τη ραγδαία αντίδραση
εκφυλισμού των εγκεφαλικών κυττάρων. Δεν υπάρ-
χει μια και μόνη αιτία για να προκληθεί αυτισμός.
- Όπως με τον καρκίνο δηλαδή;
- Ακριβώς.
- Είναι και θέμα τύχης, λοιπόν;
- Όσο κι αν ακούγεται φρικτό, ναι. Είμαστε απρο-
στάτευτοι στις προσβολές της τύχης. Δεν μπορούμε
να προστατευτούμε από τα πάντα, μπορούμε, όμως
να προστατευτούμε από γνωστούς κινδύνους. Η
ιλαρά, η διφθερίτιδα, η ευλογιά εξόντωσαν περισσό-
τερα ανθρώπινα πλάσματα από όσο οι παγκόσμιοι
πόλεμοι. Η παιδική θνησιμότητα πέφτει διαρκώς σε
όλο τον πολιτισμένο κόσμο όπου ακολουθείται ένα
στοιχειώδες πρόγραμμα εμβολιασμού.
- Εντάξει γιατρέ. Όμως τα δικά σας τα φάρμακα
δεν είναι απλές αντιβιώσεις. Σου αλλάζουν την προ-
σωπικότητα.
- Σωστά. Αλλά προς το καλύτερο. Ξέρω ότι ακού-
γεται λίγο παράξενο αν δεν είσαι ειδικός, αλλά η προ-
σωπικότητά μας έχει μια βιολογική, δηλαδή ΧΗΜΙΚΗ
βάση. Τοαν θα είσαι εξωστρεφής,εσωστρεφής, φοβι-
κός, τολμηρός έχει να κάνει, σε καθοριστικό βαθμό, με
την ισορροπία ορισμένων χημικών ουσιών στον
εγκέφαλο. Αυτή είναι η ΝευροΧΗΜΕΙΑ.
- Παλιά οι άνθρωποι δεν ήταν πιο ευτυχισμένοι;
Δεν υπήρχαν λιγότερα ψυχικά προβλήματα; Δε
λύναν τα προβλήματα αυτά χωρίς φάρμακα;
- Αυτός είναι ένας μύθος από τους πολλούς.
Πάντοτε οι άνθρωποι είχαν φοβερά προβλήματα
υγείας και πέθαιναν σαν τα σκυλιά στο αμπέλι. Σκέ-
ψου πόσους ξεπάστρεψε η φυματίωση μόνο. Ακόμα
οι παλιότεροι θυμούνται τα περιβόητα ‘Σανατόρια’.
Ήταν νοσοκομεία ειδικά για φυματικούς. Κοιτώντας
πίσω σε εκείνα τα χρόνια, από το 2019 που είμαστε
τώρα, φαίνεται απίστευτο το ότι φτιάχτηκαν σε όλο
τον κόσμο τόσα ειδικά ιδρύματα, δαπανήθηκαν τόσα
χρήματα σε ‘δήθεν’ φυσικές μεθόδους αντιμετώπι-
σης. Ξέρεις πόσο κοστίζουν τα φάρμακα για τη φυμα-
τίωση που μπορεί κάποιος να πάρει στο σπίτι; 2,43
ευρώ η ριφαμπικίνη και 3,23 ευρώ η ισονιαζίδη... Η
χημική τεχνολογία είναι συναρπαστική και ... φτηνή.
Όσο για τα ψυχικά προβλήματα που λες, που εγώ
αρνούμαι να τα πω ψυχικά γιατί, όπως είπαμε είναι
κατ’ ουσίαν ΝΕΥΡΟΧΗΜΙΚΕΣ αστάθειες, ισχύουν γενι-
κώς τα ίδια. Από τότε που ανακαλύφτηκαν τα φάρμα-
κα αυτά,άρχισαν να κλείνουν τα Ψυχιατρεία. Κόσμος
και κοσμάκης ζει και ισορροπεί στο σπίτι του παίρνο-
ντας τη φαρμακευτική του αγωγή. Όσο για τα πιο
απλά προβλήματα (αλλά και πιο κοινά) όπως η κατά-
θλιψη ή το άγχος κι οι αϋπνίες, υπάρχουν πολλά ήπια
φάρμακα που βελτιώνουν καθοριστικά τις ζωές των
ανθρώπων.
- Με πήρες μονότερμα γιατρέ. Και για την κάννα-
βη τι λες; Δεν είναι πιο φυσικό προϊόν από τα φάρ-
μακα;
- Ευχαριστώ που ρωτάς για να διαλύσουμε κι
αυτό το μύθο. Σκέψου το εξής: ένα φάρμακο έχει ΜΙΑ
μόνο δραστική χημική ουσία,ελεγμένη και πιστοποιη-
μένη σε ποσότητα και ποιότητα από τη γραμμή παρα-
γωγής που επιβλέπουν χημικοί και χημικοί μηχανικοί
σε μια φαρμακοβιομηχανία. Δώσε μου το οποιοδή-
ποτε έλαιο κάνναβης κι εγώ θα το πάω στο γενικό
χημείο του κράτους για μια χημική ανάλυση. Εκεί, θα
διαπιστώσουμε παρέα ότι το ‘αθώο’ έλαιό σου έχει
μέσα 10, 20, 30 ή κι εγώ δεν ξέρω πόσες χημικές
ουσίες, ανεξέλεγκτες κι απρόβλεπτες. Η άγνοια σκο-
τώνει και πάντως δε θεραπεύει.
- Δεν ξέρω, πάλι κάτι μέσα μου, δίνει μια προτε-
ραιότητα σε ό,τι λέγεται ‘φυσικό’ σε σχέση με τη
χημεία.
- Το ξέρω. Εδώ είναι που παρεμβαίνει το μάρκε-
τινγκ και η Ψυχολογία. Αυτό το ξέρουν διάφοροι επι-
τήδειοι και πουλάν ελπίδα μαγικών θεραπειών. Να
ξέρεις ότι, στην Ιατρική δεν υπάρχει βεβαιότητα και
απόλυτες θεραπείες. Να ανησυχείς όταν κάποιος
ευαγγελίζεται θεραπείες που κάνουν για τα πάντα...
Αθανάσιος Βούτσινος
Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπευτής
3
Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021 ΓΕΦΥΡΑ 3
Σ
τα πλαίσια της διαχρονικής αξιοποίησης της τέχνης στην ΕΚΨ
Π.Σακελλαρόπουλος, θεωρούμε πως ήρθε η ώρα να αξιολογήσουμε
τα αποτελέσματα και τα οφέλη που αποδόθηκαν με γενικούς, αλλά και
εδικούς στόχους αφενός στη κοινότητα και αφετέρου σε άτομα και ομάδες
τόσο των θεραπευτών όσο και των χρηστών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Σημαντικό είναι να αναφερθούμε πως εκ της συστάσεως της ΕΚΨ Π.Σακκελ-
λαρόπουλος, η τέχνη κατείχε ένα ιδιαίτερο μέσο αλλά και ρόλο στα θέματα της
θεραπευτικής παρέμβασης και αγωγής κοινότητας. Σταδιακά τα μέσα, οι στόχοι,
τα προγράμματα και οι μορφές αξιοποίησης της τέχνης, εδώ και 15 περίπου
χρόνια, πήρε την μορφή εργαλειοθήκης ως μέσον στα θέματα πρόληψης, θερα-
πείας και αποκατάστασης ατόμων, ομάδων, ειδικών κοινοτήτων αλλά και της
αγωγής κοινότητας.
Έκτοτε η ενημέρωση και παρουσίαση της τέχνης ως θεραπευτικό μέσο στο
ευρύ κοινό αλλά και σε ειδικούς περιελάμβανε:
• Συμμετοχή σε συνέδρια και ημερίδες με περιεχόμενο πολύπλευρο όπως:
εργαστήρια τέχνης, πόστερ, προφορικό και έντυπο υλικό: θεωρητικού περιεχο-
μένου, καλών πρακτικών και αποτελεσμάτων από ερωτηματολόγια που
συμπλήρωναν, χρήστες, εργαζόμενοι και πολίτες που μετείχαν σε δράσεις δια
μέσου της τέχνης
• Συμμετοχή σε φεστιβάλ τέχνης και εορταστικές εκδηλώσεις με περιεχό-
μενο πολύπλευρο όπως: θεατρικά και χορευτικά δρώμενα, χορωδίες, εκθέσεις
ζωγραφικής, χειροτεχνίας, κατασκευών και γλυπτικών αντικείμενων.
Στη παρούσα φάση και καθόσον η αξιοποίηση των διαφόρων μορφών
τέχνης έχουν πάρει τη θέση τους ως εργαλεία και μέσα στα θέματα της ανάρ-
ρωσης των ληπτών και στο έργο της αγωγής κοινότητας σημαντικό θεωρούμε
πως είναι:
Να ανακεφαλαιώσουμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας προκειμένου να
δομήσουμε σταδιακά, δια μέσου των ορίων που ορίζει η αξιοποίηση της τέχνης,
μια κοινή θεωρητική και πρακτική γνώση που θα περιλαμβάνει τους στόχους
που θα είναι δυνατόν να μορφοποιούνται δια μέσου:
• Της πολιτιστικής κληρονομίας του κάθε τόπου και τη δυνατότητα σύνδε-
σης με τον παρόντα χρόνο.
• Τη σύνδεση του παρόντος και του παρελθόντος χρόνου, δια μέσου της
προβολής των εμπειριών, των επιθυμιών, των αναγκών ή άλλων θεμάτων:
όπως του ψυχικού,συναισθηματικού νοητικού, σωματικού χώρου.
• Της αξιοποίησης και καλλιέργειας της επιθυμίας, των δεξιοτήτων γενικά και
ειδικά της φαντασίας και της δημιουργικότητας.
• Της δημιουργίας πρότυπων έργων τέχνης και της παροχής, της ευχαρί-
στησης και ανακεφαλαίωσης των ψυχικών θεμάτων και των εν δυνάμει μορ-
φών, στα πλαίσια της ανάρρωσης των ληπτών και την επιτυχή έκβαση των
δράσεων της αγωγής κοινότητας.
Το παρόν κείμενο αποτελεί μέρος ευρύτερου κειμένου που παρουσιάστηκε
στο 29ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, στις 10-13 Ιουνίου 2021 και στο
Στρογγυλό Τραπέζι της ΕΚΨ Π.Σακελλαρόπουλος με τίτλο παρουσίασης: «Η
θεραπευτική δύναμη της τέχνης και του πολιτισμού έναντι στην Πανδημία του
COVID-19».
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΙΣ ΔΟΜΕΣ ΤΗΣ ΕΚΨ Π. ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Οι Φυσικές Επιστήμες
Η Χημεία (ως Φαρμακευτική)
Συγγραφείς: Δρ Αθηνά Φραγκούλη: λογοπεδικός, ψυχολόγος, Πρόεδρος της ΕΚΨ Π.Σακελλαρόπουλος και του ΙΨΥΠΕ Καλλιθέας, Αγγελική Φωτεινού: εργοθεραπεύτρια,
δραματοθεραπεύτρια, κοινωνική λειτουργός και συντονίστρια των Εφαρμοσμένων Προγραμμάτων Κίνησης Τέχνης και Θεραπείας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστα-
σης της Δομής Αττικής

4. Δομή Αττικής
4 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΨ Π. ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
27/2/21
Τα μέλη της Εταιρίας Μέριμνας και Αποκατάστα-
σης Ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα της
Δομής Αττικής με παρουσία της Προέδρου κας Σορω-
κου, έκοψαν διαδικτυακά τη Πρωτοχρονιάτικη Βασιλό-
πιτα, γνωρίζοντας ότι η τήρηση των εθίμων ενός λαού,
μπορεί να λειτουργήσει θετικά και να μειώσει τη μονα-
ξιά που βιώνουν οι άνθρωποι ιδιαίτερα στις μέρες μας.
Εργαζόμενη στις ΜΨΑ της Δομής Αττικής με
την υποστήριξη της ΕΚΨ Π Σακελλαρόπουλος , συμμε-
τέχει στο Δίκτυο Εθελοντών Κοινωνικής Αισθητικής
(Δ.Ε.Κ.Α). Τα τετράδια ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ (Νο 13) έχει
δημοσίευση δια το έργο του Δικτύου Εθελοντών Κοι-
νωνικής Αισθητικής (Δ.Ε.Κ.Α). (Ομάδα μασάζ και
αισθητικής) στο Δρομοκαίτειο. Μια έρευνα ως αποκα-
ταστασιακή εμπειρία.
 Τα μέλη των Π.Δ εξέφρασαν την αγάπη και
αλληλεγγύη τους στα παιδιά που μαστίζονται από την
ανέχεια και τη φτώχεια υποστηρίζοντας το φιλανθρω-
πικό οργανισμό «ΦΩΤΕΙΝΟ ΑΣΤΕΡΙ».
Ωφελούμενοι και εργαζόμενοι των ΜΨΑ της
Δομής Αττικής με τη παρουσία τους στήριξαν τον ετή-
σιο αγώνα Gteese Race For the Cure 2021.
 25/5/21
Το πρώτο δια ζώσης εργαστήριο των Προγραμμά-
των Κίνησης-Τέχνης και Θεραπείας μετά από ένα
χρόνο.
1. Ομιλίες κ. Δημήτρη
Σακελλάρη, Νίκου Κεράνη,
Άντας Παϊζη, Ειρήνης Δημο-
πούλου, Ευτυχίας Αρτέμη
και Μαρίας Κοτρώτσου, στο
πλαίσιο του προγράμματος
της Ελληνικής Αντικαρκινι-
κής Εταιρείας και της ΕΚΨ
Π. Σακελλαρόπουλος για την
ευαισθητοποίηση και εκπαί-
δευση στην ψυχοογκολογία
επαγγελματιών υγείας (ψυχολόγων και νοσηλευτών). (Σεπτέμβριος 2020-
Δεκέμβριο 2021).
2. Συντονισμός βιωματικών εργαστηρίων και εποπτειών για τους
επαγγελματίες υγείας στο πλαίσιο του προγράμματος της Ελληνικής Αντι-
καρκινικής Εταιρείας και της ΕΚΨ Π.Σακελλαρόπουλος για την ευαισθη-
τοποίηση και εκπαίδευση στην ψυχοογκολογία επαγγελματιών υγείας
(ψυχολόγων και νοσηλευτών) απο τους συνεργάτες του ΚΗΨΥΑΚ, Ειρήνη
Δημοπούλου, Μαρία Κοτρώτσου και Ευτυχία Αρτέμη (Σεπτέμβριος 2020-
Δεκέμβριο 2021).
3. Η Ευτυχία Αρτέμη μίλησε για τη σημασία της ψυχολογικής υποστή-
ριξης για τους ασθενείς με καρκίνο και τις οικογένειές τους, στην εκπο-
μπή Συνδέσεις ΕΡΤ με αφορμή την Ημέρα για την πρόληψη του καρκίνου
του μαστού. (25/10/21).
4. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα πρόληψης του καρκίνου του
μαστού, η Eιρήνη Δημοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος στο Κέντρο Ημέρας
για ψυχολογική υποστήριξη ασθενών με καρκίνο της ΕΚΨ Π. Σακελλαρό-
πουλος και ο κος Ευάγγελος Φιλόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικής Αντι-
καρκινικής Εταιρείας, συμμετείχαν στην εκπομπή Με Νέα Ματιά της ΕΡΤ
και συζήτησαν με τη δημοσιογράφο Αλεξάνδρα Καϋμένου, για τη σημα-
σία της πρόληψης, αλλά και της ψυχολογικής υποστήριξης των γυναικών
με καρκίνο του μαστού και των οικογενειών τους.
5. Στην 3η ΗΜΕΡΙΔΑ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ με τίτλο
«Πες μου πόσο κρατάει το αύριο;» που διοργάνωσε η Ελληνική Αντικαρ-
κινική Εταιρεία - ΕΑΕ συμμετείχαν συνεργάτες του ΚΗΨΥΑΚ, με την Ευτυ-
χία Αρτέμη, κοινωνική λειτουργό και ψυχοθεραπεύτρια μιλώντας για «Τη
ζωή με(τα) τον καρκίνο», την Μαρία Κοτρώτσου, ψυχίατρο και ψυχοθερα-
πεύτρια ως συντονίστρια στη στρογγυλή τράπεζα με τίτλο «Επιβίωση: ένα
ιδεώδες της κλινικής θεραπευτικής πράξης» και την Ειρήνη Δημοπούλου,
κλινική ψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια ως συντονίστρια στη Στρογγυλή
τράπεζα με τίτλο «Η εμπειρία του προγράμματος μονάδα για την υποστή-
ριξη Εφήβων και Νέων στη νεοπλασματική ασθένεια». (30/10/21).
6. Την Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2021, η Ευτυχία Αρτέμη, εκπροσωπώντας
το Κέντρο Ημέρας για ψυχολογική υποστήριξη ασθενών με καρκίνο της
ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος και η κα. Φίλιππα Κολοκοτρώνη, ψυχολόγος
υγείας από το νοσοκομείο "Αγιος Σάββας", πραγματοποίησαν διάλεξη στο
401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αττικής με θέμα: "Η σημασία της
αυτοφροντίδας για τους νοση-
λευτές: Ανάγκη η πολυτέλεια;"
7. Οι εργαζόμενοι της ΕΚΨ
Π.Σακελλαροπουλος αλλά και
οι ασθενείς του ΚΗΨΥΑΚ συμ-
μετείχαν με δωρεές στη
δράση “Θέλω να σου χαρίσω
ένα βιβλίο”, συγκεντρώνοντας
βιβλία που χαριστηκαν σε
νοσοκομεία και ξενώνες ασθε-
νών και συγγενών τους.
Δράσεις Κέντρου Ημέρας Ψυχολογικής Υποστήριξης ασθενών με Καρκίνο 2021
συνέχεια στη σελ. 5

5. 5
Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021 ΓΕΦΥΡΑ 5
Το 2021 ήταν ακόμη μία ιδιαίτερη χρονιά
λόγω της πανδημίας COVID-19 και του εγκλει-
σμού. Όλες οι Μονάδες κληθήκαμε να αναπρο-
σαρμόσουμε τη λειτουργία μας, διατηρώντας
την ποιότητα των υπηρεσιών μας και αξιοποι-
ώντας νέα δεδομένα, όπως η τεχνολογία.
Παράδειγμα αποτελεί η προσαρμογή του Προ-
γράμματος ομαδικών δραστηριοτήτων, που
πραγματοποιήθηκε με διαδικτυακό τρόπο,
μέχρι τον Μάιο του 2021. Το πρόγραμμα αφο-
ρούσε στην διεξαγωγή δραστηριοτήτων όπως:
α) η ομάδα με διαφορετικά project και συντο-
νιστές κάθε φορά (δημιουργικής γεωγραφίας,
λογοτεχνίας, σωματικής άσκησης, αξιοποίησης
ανακυκλώσιμων υλικών), β) η ομάδα καφέ-επι-
καιρότητας, γ) η ομάδα ενδυνάμωσης, δ) η
ομάδα κοινωνικοποίησης, ε) η ομάδα εικαστι-
κών και στ) η ομάδα κινηματογράφου.
Τον Ιούνιο του 2021 ξεκίνησε το πρόγραμ-
μα καλοκαιρινών δραστηριοτήτων, με δραστη-
ριότητες όπως εκδρομές στη θάλασσα, σινεμά,
θεατρικές παραστάσεις, έξοδοι στην κοινότητα,
συναυλίες, φεστιβάλ, εκδρομές κτλ, και ολο-
κληρώθηκε τον Οκτώβριο με μία εκδρομή στην
Δαδιά, μια περιοχή Natura, με μοναδική πανίδα
πανευρωπαϊκά.
Τον Οκτώβριο αποφασίσαμε να ξεκινήσου-
με τις συναντήσεις του Προγράμματος δια
ζώσης. Οι δραστηριότητες αφορούν μέλη των
Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης,
εξυπηρετούμενους της Κινητής Μονάδας της
ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος, αλλά και τον ευρύ
πληθυσμό της περιοχής. Συντονίζονται από
συνεργάτες του Φορέα, εθελοντές και την
ομάδα του χωραφιού, που διαθέτει πάντα το
λεωφορείο και προσωπικό για την πραγματο-
ποίηση των εκδρομών και των μεταφορών
τόσο των μελών όσο και των συνεργατών.
Ενδεικτικά πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω
ομάδες:
1. Ενδυνάμωσης (με τη λειτουργία 2 ομάδων
ενδυνάμωσης)
2. Καλλιτεχνικής έκφρασης (με τη λειτουργία 2
ομάδων εικαστικών, 1 ομάδας χορού, 1 ομά-
δας ντεκουπάζ και 1 ομάδας πλεξίματος)
3. Ανάπτυξης ατομικών δεξιοτήτων (1 ομάδα
μαγειρικής)
4. Ανάπτυξης Κοινωνικών Δεξιοτήτων (με τη
λειτουργία 2 ομάδων κοινωνικοποίησης)
5. Σωματικής άσκησης (1 ομάδα γυμναστικής)
Εξίσου σημαντική για τη Δομή μας η συμμε-
τοχή στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+
“European profile for Peer-Worker”, καθώς μας
δόθηκε η δυνατότητα να κατανοήσουμε ευρύ-
τερα το πλαίσιο εργασίας των ειδικών υποστή-
ριξης ομοτίμων, να διασυνδεθούμε με φορείς
του εξωτερικού όπου η συμμετοχή τους αποτε-
λεί καθεστώς, αλλά και να θέσουμε τη βάση για
την έναρξη των εργασιών θεσμοθέτησης του
συγκεκριμένου εργασιακού πλαισίου στη
χώρα μας.
Ευχόμαστε το 2022 να είμαστε όλοι υγιείς,
δημιουργικοί και έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε
τις νέες προκλήσεις.
Για τη Δομή Θράκης
Δήμητρα Τσιακίρη
Αρσενία Μαλακόζη
8. Ο κος Δημήτρης Σακελλάρης,
Ψυχίατρος - Ψυχαναλυτής, Επιστημονι-
κά Υπεύθυνος στο Κέντρο Ημέρας για
ψυχολογική υποστήριξη ασθενών με
καρκίνο της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχια-
τρικής Π. Σακελλαρόπουλος, συμμετεί-
χε στην εκπομπή Βήμα για Όλους με τον
δημοσιογράφο Γιώργο Σιμόπουλο (Star
Κεντρικής Ελλάδας). O κος Σακελλά-
ρης μίλησε, μεταξύ άλλων, για τις
φοβίες που έχει πυροδοτήσει η υγειονο-
μική κρίση σε μία μερίδα του πληθυ-
σμού.
9. Συνομιλία της Ειρήνης Δημοπου-
λου-συνεργάτη και ψυχολόγου του
ΚΗΨΥΑΚ, με την δημοσιογράφο της
«Καθημερινής», Ηλιάνα Μαγρά για τα ταμπού στον καρκίνο με αφορμή
την Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου του μαστού (25/10/21).
10. Την Παρασκευή 1η Οκτωβρίου μέλη, ωφελούμενοι και εργαζό-
μενοι της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, ενώ-
θηκαν με την ομάδα του Κέντρο Ημέρας για ψυχολογική υποστήριξη
ασθενών με καρκίνογια να στηρίξουν τον ετήσιο αγώνα Greece Race for
the Cure 2021, που διοργανώνει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με
Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής».
11. 4 Ιουνίου 2021, η Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης της
ΔΙΟΔΟΣ ΑμΚΕ, σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινότητας Δήμου Καρδί-
τσας διοργανώσε διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα: "Οι επιπτώσεις της
Πανδημίας του COVID -19 στα άτομα με Χρόνιες Παθήσεις". Στην εκδή-
λωση συμμετείχε η κα Μαρία Κοτρώτσου, Ψυχίατρος στο Κέντρο Ημέ-
ρας για την Ψυχολογική Υποστήριξη Ασθενών με Καρκίνο της ΕΚΨ Π.
Σακελλαρόπουλος, στο πλαίσιο των δράσεων αγωγής κοινότητας,
δικτύωσης και ευαισθητοποίησης για θέματα ψυχοογκολογίας. Το θέμα
της ομιλίας της κας Κοτρώτσου ήταν: "Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην
ψυχοθεραπευτική εργασία με ογκολογικούς ασθενείς".
12. Δύο εκπαιδευτικά σεμινάρια για το πένθος στους ψυχολόγους
για την Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 για
τον κορονοϊό (μέσω zoom) πραγματοποιήθηκαν από συνεργάτες του
Κέντρου Ημέρας για την ψυχολογική στήριξη ασθενών με καρκίνο. Οι
εισηγητές, Ειρήνη Δημοπούλου και Μαρία Κοτρώτσου αναφέρθηκαν
στους περιορισμούς και τις απώλειες στον καιρό της πανδημίας και το
πένθος ως φυσιολογική ψυχική διεργασία και οι παθολογικές επιπλοκές.
(17/10/2021).
13. Το δελτίο τύπου του 2021 με αναφορές στον καρκίνο στον καιρό
της πανδημίας απο την Ειρήνη Δημοπούλου δημοσιεύθηκε στην Εφημε-
ρίδα συντακτών και την Athens Voice με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα
κατά του καρκίνου (4/2/21).
14. Συμμετοχή στο 20ο Πανελλήνιο συνέδριο Ψυχιατρικής με τίτλο
«Τροποποιήσεις και προκλήσεις στον καιρό της πανδημίας COVID-19»:
η εμπειρία των κέντρων ημέρας της ΕΚΨ Π.Σακελλαρόπουλος: Ειρήνη
Δημοπούλου, Αθανασία Τζιμαρά, Νίκος Ρωμανάκης.
Δομή Θράκης
ΟΜΑΔΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ
ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΔΑΔΙΑ

6. Την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2021, από τις 18:00 έως τις 22:00, στα
Στενά της Λαμίας, επί της οδού Ανδρούτσου, πραγματοποιήθηκε το 4ο Φεστι-
βάλ Τέχνης για την Ψυχική Υγεία με θέμα «Η Τέχνη της αγάπης – αλλάΖΩντας
αντίληψη» στη Λαμία.
Το φεστιβάλ διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Δήμου Λαμιέων, με τη συν-
διοργάνωση των φορέων: ΕΠΑΨΥ (Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και
Ψυχικής Υγείας), ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος (Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π.
Σακελλαρόπουλος), Κοι.Σ.Π.Ε. «ΑΝΕΜΩΝΗ» (Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιο-
ρισμένης Ευθύνης «ΑΝΕΜΩΝΗ»), ΠΕΨΥκΚΑ (Πρότυπη Εταιρία Ψυχικής Υγείας
και Κοινωνικής Αρωγής) και ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων
Ατόμων). Πλήθος κόσμου, εκπρόσωποι φορέων, εκπρόσωποι του πολιτικού
κόσμου, εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης
Φθιώτιδας κ.κ. Συμεών, τίμησαν με την παρουσία τους το Φεστιβάλ.
6 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
4ο Φεστιβάλ Τέχνης για την Ψυχική Υγεία με θέμα
«Η Τέχνη της αγάπης – αλλάΖΩντας αντίληψη»
«Οι πιο στενοί δρόμοι είναι πολλές φορές και οι πιο ευρύχωροι. Η ευρυχωρία βρίσκεται
στην ψυχή, στην καρδιά, στο βλέμμα, στο όραμα και στην αγάπη. Η αγάπη ακόμα και τους
πιο στενούς δρόμους τους κάνει λεωφόρους. Αυτό τον δρόμο βαδίζετε όλοι εσείς που δια-
κονείτε σε αυτές τις δομές, οι οποίες είναι σταλαγματιές αγάπης για να ανοίγουν τις καρ-
διές μας, να διευρύνουν την σκέψη μας, να αποτινάζουν το στίγμα και να φέρνουν το Φως
του Χριστού. Το Φως του Χριστού εκφράζεται, όταν αγαπά κανείς τους πάντες ανεξαιρέ-
τως, απροϋπόθετα, και στο πρόσωπο του κάθε ανθρώπου βλέπει τον ίδιο τον Χριστό».
Μητροπολίτης Φθιώτιδας κ.κ. Συμεών
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
"Ημέρα χωρίς αυτοκίνητο" στη Λαμία Την Τετάρτη 22
Σεπτεμβρίου, η Δομή Φθιώτιδας της Εταιρίας Κοινωνικής
Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, συμμετείχε στη δράση
του Δήμου Λαμιέων "Ημέρα χωρίς αυτοκίνητο", στo πλαί-
σιo της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας.
Μέλη και θεραπευτές του οικοτροφείου και του Προ-
στατευμένου Διαμερίσματος, ως Μέλη του Μητρώου Εθε-
λοντών του Δήμου, συνέβαλλαν στη διακοπή της κυκλο-
φορίας των οχημάτων για δύο ώρες, σε κεντρικούς δρό-
μους της πόλης.
Στόχος της δράσης ήταν να ενθαρρύνουμε τους πολίτες
να επιλέγουν βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, όπως το
περπάτημα και το ποδήλατο, προωθώντας το μήνυμα για
την βιώσιμη κινητικότητα και την ευαισθητοποίηση σε κοι-
νωνικά προβλήματα και ζωτικούς αστικούς χώρους.
Ένοικοι και θεραπευτές της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρι-
κής Π. Σακελλαρόπουλος στήριξαν και συμμετείχαν σε αυτήν
την τόσο σημαντική δράση "doseosoagapas για το περιβάλ-
λον" του Δήμου Λαμιέων στα πλαίσια εορτασμού της Παγκό-
σμιας Ημέρας Περιβάλλοντος για τη διάδοση της σπουδαιότη-
τας του εθελοντισμού στην προστασία του περιβάλλοντος.
doseosoagapas

7. 7
Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2020 ΓΕΦΥΡΑ
Μ
ε πρωτοβουλία του Υπουργείου
Υγείας και σε συνεργασία με την
Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και
τους Δήμους Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας
Άννας και Ιστιαίας-Αιδηψού, κλιμάκια που
αποτελούνταν από ψυχολόγους , κοινωνι-
κούς λειτουργούς και άλλους επαγγελματίες
ψυχικής υγείας των φορέων μελών της Ομο-
σπονδίας ΑΡΓΩ παρείχαν από τις 8/8/21 έως
15/11 ψυχοκοινωνική υποστήριξη των πληγέ-
ντων από τις πυρκαγιές σε όλη την Βόρεια
Εύβοια.
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Πανα-
γιώτης Σακελλαρόπουλος (ΕΚΨ Π. Σακελλα-
ρόπουλος) μέσω της εμπειρίας της από την
λειτουργία Κινητών Μονάδων από το 1981
στο Ν. Φωκίδας , ήταν από τους πρώτους
φορείς που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα για
την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού στο
πεδίο της Β. Εύβοιας σε συνεργασία και με
άλλους φορείς ψυχικής υγείας, υπό την
οργάνωση και συντονισμό της Ομοσπονδίας
Αργώ. Παρεμβάσεις τέτοιου τύπου είναι
ενταγμένες στην εργασιακή κουλτούρα και
πρακτική της ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος,
καθώς προάγεται ο συνασπισμός ομοειδών
υπηρεσιών και ενισχύεται το έργο τους, με
στόχο την πληρέστερη κάλυψη των αναγκών
του πληθυσμού.
Η δράση στο πεδίο της Β. Εύβοιας αφο-
ρούσε στην:
• ψυχολογική στήριξη του πληθυσμού
που έχει υποστεί τις συνέπειες της καταστρο-
φής, καθώς και την παροχή ανακούφισης και
φροντίδας άμεσων και έμμεσων θυμάτων.
• διασφάλιση πληροφοριών για τους αφο-
ρώμενους σε σχέση με προμήθεια ειδών
πρώτης ανάγκης ή σε διαδικασίες λήψης επι-
δομάτων, ούτως ώστε να μπουν στο δρόμο
για να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους και τον
έλεγχο της ζωής τους.
• συστηματική καταγραφή και συλλογή
πληροφοριών που ξεκινάει από την ώρα της
κρίσης, χρησιμοποιώντας πρωτόκολλα κατα-
γραφής.
• ψυχοκοινωνική υποστήριξη και καλ-
λιέργεια του κουράγιου, της ενδυνάμωσης
των ανθρώπων και την ψυχική διάθεση για να
αντλήσουν δύναμη από κάθε πηγή αγάπης,
φροντίδας, υποστήριξης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν
εκτεθεί σε ένα τραυματικό γεγονός εξαιτίας
μαζικής καταστροφής βιώνουν συμπτώματα
της μετατραυματικής διαταραχής, του στρες
ή άλλες δυσλειτουργίες, μέρες ή και εβδομά-
δες μετά από την έκθεση τους σε αυτό.
Υπάρχουν χρονικά πλαίσια εκδήλωσης των
συμπτωμάτων που οφείλουμε να παρακολου-
θήσουμε ώστε να καταστούν διακριτές τόσο
οι αντιδράσεις και οι συνέπειες, όσο και τα
προγράμματα που θα οργανωθούν ώστε να
τους βοηθήσουμε. Η δημιουργία επομένως
δικτύων κοινωνικής και ψυχολογικής στήρι-
ξης είναι καίρια, καθώς μειώνει την πιθανό-
τητα να διαρκέσουν πολύ οι δυσμενείς επι-
πτώσεις, οπότε εκ των πραγμάτων το καθή-
κον των κλιμακίων ψυχοκοινωνικής υποστή-
ριξης δεν ολοκληρώνεται μετά το πέρας της
καταστροφής, αλλά οι δράσεις επεκτείνονται,
αναπροσαρμόζονται και εξελίσσονται σε ένα
βάθος τριμήνου ή και εξαμήνου.
Μια τέτοια παρέμβαση απαιτεί βραχυπρό-
θεσμους, αλλά και μακροπρόθεσμους σχε-
διασμούς πάντα σε ένα επίπεδο συνεργασίας
και διασύνδεσης των φορέων ψυχικής υγεί-
ας, του Υπουργείου Υγείας και των τοπικών
αρχών.
Το Υπουργείο Υγείας στέκεται αρωγός
στην προσπάθεια των φορέων ψυχικής υγεί-
ας και μέσω χρηματοδότησης οχτώ (8) μόνι-
μων κλιμακίων, με τη συμμετοχή και της ΕΚΨ
Π. Σακελλαρόπουλος, συνεχίζει την ψυχοκοι-
νωνική υποστήριξη στους πληγέντες από τις
πυρκαγιές στην περιοχή της Β. Εύβοιας. Τα
συγκεκριμένα κλιμάκια παιδιών –εφήβων –
ενηλίκων στελεχώνονται από ψυχολόγους ,
κοινωνικό λειτουργό, ψυχίατρο ή παιδοψυ-
χίατρο και διοικητικό.
Αν αισθάνεστε ανησυχία, άγχος, φόβο
ή δεν έχετε διάθεση και ελπίδα για το μέλ-
λον, δεν είστε μόνοι …Είμαστε δίπλα σου!
Ψυχοκοινωνική υποστήριξη
των πληγέντων από
τις πυρκαγιές στη Β. Εύβοια
Μέλη και θεραπευτές της Δομής
Φθιώτιδας της Εταιρίας Κοινωνικής
Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος
συμμετείχαν στον περίπατο ενημέρω-
σης και ευαισθητοποίησης για την
ενδοοικογενειακή βία με αφορμή την
25η Νοεμβρίου - Παγκόσμια Ημέρα
για την εξάλειψη της βίας κατά των
γυναικών. Η δράση διοργανώθηκε
από τον Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών
του Δήμου Λαμιέων την Κυριακή
5/12/21 στον ποδηλατόδρομο της
πόλης.
Στόχος ήταν η ευαισθητοποίηση
του κοινού στο θέμα της ενδοοικογε-
νειακής βίας και το καθημερινό και
παγκόσμιο φαινόμενο της έμφυλης
βίας που περιλαμβάνει επιβλαβείς
πράξεις και οδηγεί σε διακρίσεις κατά
των γυναικών.
Οι ένοικοι ως μέλη του γραφείου
εθελοντισμού του Δήμου και με το
σύνθημα "Δεν σωπαί-
νω στη βία" συνέβαλ-
λαν στη διανομή ενημε-
ρωτικού υλικού ευαι-
σθητοποίησης κατά τη
διάρκεια του περιπάτου
με θεματικές στάσεις
ενημέρωσης για την βία
κατά των γυναικών, τις
γυναικοκτονίες, τα δια-
καιώματα και την παιδι-
κή κακοποίηση.
Μέλη και θεραπευτές της Δομής Φθιώτιδας της
Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρό-
πουλος παραβρέθηκαν στην Υπαίθρια Εικαστική
Έκθεση που συνδιοργάνωσε ο Δήμος Λαμίας και
ο Σύλλογος Καλλιτεχνών και Εικαστικών Τεχνών
Κεντρικής Ελλάδας (ΣΚΕΤΚΕ) στην πλατεία Αλ. Κο-
ντόπουλου στη Λαμία. Η ιδιαίτερη αυτή έκθεση είχε
θέμα #tsarouchi_art-
festival και οι καλλι-
τέχνες φιλοτέχνησαν
και μετέτρεψαν το
παραδοσιακό τσα-
ρούχι σε σύγχρονο
έργο τέχνης. Τα μέλη
μας είδαν από κοντά
τις δημιουργίες και
συνομίλησαν με τους
καλλιτέχνες για το
ύφος, το θέμα της
έκθεσης και την πηγή
έμπνευσής τους.

8. 8 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021
Το 2021 ήταν μια χρονιά εξέλιξης και προσαρ-
μογής σε νέα δεδομένα και εργαλεία για τη
δομή Φωκίδας της ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος.
Η συνθήκη της πανδημίας μπορεί να έφερε
εμπόδια στην ομαλή λειτουργία των μονάδων,
αλλά συνάμα οδήγησε στην αναζήτηση νέων
δημιουργικών μονοπατιών στην παροχή υπη-
ρεσιών ψυχικής υγείας. Οι μονάδες λειτούργη-
σαν σύμφωνα με τα μέτρα του Υπουργείου
Υγείας συντασσόμενες κάθε φορά με την απαι-
τητικότητα της επικαιρότητας και με στόχο την
ασφάλεια τόσο των ωφελουμένων όσο και του
γενικού συνόλου.
Σημαντικές στιγμές της χρονιάς:
• Η έναρξη του έργου Παροχή Ψυχολογικής
Υποστήριξης «Κανείς μόνος στην Πανδημία»
που αφορά σε ασθενείς με COVID-19, τους
συγγενείς τους, καθώς και όσους πλήττονται
ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της πανδημίας
(χρόνια πάσχοντες, ευπαθείς και ευάλωτες
ομάδες), όπως επίσης και στην υποστήριξη –
ενδυνάμωση του προσωπικού υγειονομικών
μονάδων που βιώνουν τις επιπτώσεις στην
καθημερινότητα τους λόγω της πανδημίας.
Υλοποιείται σε πανελλαδικό επίπεδο από 24
Κέντρα Ημέρας και Κινητές Μονάδες Φορέων
Ψυχικής Υγείας, με χρηματοδότηση, συντονι-
σμό και εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και
τη συνεργασία της Ομοσπονδίας Φορέων
Ψυχικής Υγείας «Αργώ». Η ΕΚΨ Π. Σακελλαρό-
πουλος ανέλαβε την υλοποίηση του προ-
γράμματος τον Ιανουάριο 2021 με μονάδα
αναφοράς το Κέντρο Ημέρας παιδιών, εφή-
βων και ενηλίκων νομού Φωκίδας. Το συγκε-
κριμένο πρόγραμμα εισήχθη στη λειτουργία
του φορέα στην κρίσιμη περίοδο της πανδη-
μίας δρώντας συμπληρωματικά στις ήδη
παρεχόμενες υπηρεσίες της ΕΚΨ Π. Σακελλα-
ρόπουλος στο νομό Φωκίδας και καλύπτοντας
το κενό σε εξειδικευμένες υπηρεσίες υποστή-
ριξης του πληθυσμού που πλήττεται άμεσα
από τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19.
• Η παράταση μέχρι και τον Σεπτέμβριο του
2023 με σχετική απόφαση του Γενικού Γραμ-
ματέα Υγείας (αριθμ. πρωτ.
Γ3α,β/Γ.Π.οικ.51287/05-07-2019) με θέμα
«Παράταση της διάρκειας συγχρηματοδότη-
σης των δράσεων ψυχικής υγείας των φορέων
εποπτείας του Υπουργείου Υγείας που έχουν
προταθεί για συγχρηματοδότηση από πόρους
των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμ-
μάτων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020» του
έργου «Παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας
στην κοινότητα (Ν. Φωκίδας)» του Ε.Π. “ΣΤΕ-
ΡΕΑ ΕΛΛΛΑΔΑ”, ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: 10
“Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και κατα-
πολέμησης της φτώχειας – ΕΚΤ” με τη συγχρη-
ματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού
Ταμείου (ΕΚΤ), Κωδικός Πρόσκλησης: 51, Α/Α
ΟΠΣ ΕΣΠΑ: 3303, ΟΠΣ - MIS 5038236, το οποίο
εντάσσεται στο πλαίσιο λειτουργίας της Κινη-
τής Μονάδας Ψυχικής Υγείας (ΚΜΨΥ) Νομού
Φωκίδας με δύο προγράμματα παροχής υπη-
ρεσιών ψυχικής υγείας: α) το υποέργο 1
«Ολοκληρωμένη Κοινοτική Θεραπεία» και β)
το υποέργο 2 «Ανάπτυξη παιδοψυχιατρικών
υπηρεσιών». Τα προγράμματα αυτά καλύ-
πτουν ανάγκες/ελλείψεις στο επίπεδο της
πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ενισχύουν
περαιτέρω την δράση της Κ.Μ.Ψ.Υ..
• Η αμεσότητα και η ετοιμότητα της ΕΚΨ Π.
Σακελλαρόπουλος στην παροχή ψυχοκοινω-
νικής υποστήριξης στις πυρόπληκτες περιο-
χές της Βόρειας Εύβοιας από τον Αύγουστο
έως το Νοέμβριο 2021 υπό την οργάνωση και
συντονισμό της Ομοσπονδίας ΑΡΓΩ. Η ΕΚΨ Π.
Σακελλαρόπουλος και ειδικότερα η ΚΜΨΥ
Φωκίδας ήταν από τους πρώτους φορείς που
βρέθηκαν στο πεδίο της Βόρειας Εύβοιας την
Κυριακή 8/8.
• Η παράλληλη παροχή ψυχοκοινωνικής υπο-
στήριξης και στις πυρόπληκτες περιοχές του
Δήμου Δωρίδας ν. Φωκίδας από 6 Αυγούστου
2021. Η ΚΜΨΥ βρέθηκε κοντά στους κατοίκους
του Δήμου Δωρίδας και τις αρχές της περιοχής,
ανιχνεύοντας ανάγκες και παρέχοντας πρώτες
βοήθειες ψυχικής υγείας. Κατόπιν η παρέμβα-
ση συστηματοποιήθηκε και η ομάδα ψυχοκοι-
νωνικής παρέμβασης αποτελούμενη από
ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς
συνδέθηκε με τα σταθερά κλιμάκια της ΚΜΨΥ
σε Ερατεινή και Ευπάλιο, Δήμου Δωρίδας.
• Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Breakthrough
for Resilience: People, Places and
Communities – Ανακαλύπτοντας την Ανθεκτι-
κότητα: Άνθρωποι, Τόποι και Κοινότητες»,
στο οποίο συμμετέχει η Δομή Φωκίδας, της
Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλα-
ρόπουλος, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, ξεκί-
νησε την υλοποίησή του τον Σεπτέμβριο 2019
και συνεχίζει μέχρι και σήμερα, οπότε και θα
ολοκληρωθεί τον Αύγουστο 2022.
Παράλληλα, ανάλογη ευελιξία και αντα-
πόκριση υπήρξε και στο σημαντικό πεδίο
διαχρονικής επένδυσης του φορέα, την
Αγωγή Κοινότητας, δηλαδή στην ενημέ-
ρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυ-
σμού του τομέα δράσης μας. Προσαρμο-
ζόμενοι στις συνθήκες, σχεδιάστηκαν,
οργανώθηκαν και πραγματοποιήθηκαν
ουσιαστικές δράσεις, όπως οι 2 διαδι-
κτυακές συζητήσεις, με θέμα «Οι ψυχικές
διαστάσεις της πανδημίας» σε παιδιά –
εφήβους και ενήλικες, από την ΚΜΨΥ και
το ΚΗ, δημιουργικά εργαστήρια σε παι-
διά, αξιοποιώντας γιορτές (Χριστούγεννα
και Απόκριες) και την καλοκαιρινή περίο-
δο, η ολοκλήρωση της συγγραφής του
παραμυθιού με τίτλο «Ο Φοίβος και οι
Δελφικοί μύθοι στον Κορωνοϊό» και η
έκδοσή του με την υποστήριξη της Περι-
φερειακής Ενότητας Φωκίδας, η καμπά-
νια για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής
Υγείας 2021 του φορέα με κεντρικό μήνυ-
μα για την καταπολέμηση του στίγματος
ψυχικής υγείας «Οι ταμπέλες δεν προορί-
ζονται για τους ανθρώπους» πραγματο-
ποιώντας δράσεις ενημέρωσης στην έδρα,
Άμφισσα, και τα κλιμάκια.
• Τέλος, άλλο ένα σημαντικό πεδίο του
τομέα της Αγωγής Κοινότητας αποτελεί η
συνεχής και συστηματική επαφή με τις
σχολικές μονάδες του νομού Φωκίδας.
Από τον Οκτώβρη έχοντας και την επίσημη
έγκριση του Υπουργείου Παιδείας μέσω
του ΙΕΠ ξεκίνησαν οι επαφές της διεπιστη-
μονικής ομάδας με τις σχολικές μονάδες
για την πραγματοποίηση των ομάδων
πρόληψης με μαθητές, εκπαιδευτικούς
και γονείς στο πλαίσιο των κλιμακίων της
μονάδας τηρώντας πάντα τα μέτρα σχετι-
κά με τον covid - 19.
H ευελιξία χαρακτήρισε και τις Μονάδες
Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (ΜΨΑ)
Δομή Φωκίδας
συνέχεια στη σελ. 9

9. 9
Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021 ΓΕΦΥΡΑ 9
Έ
να νέο αγόρι μίας φυλής Ινδιάνων
αναρωτιόταν τι ήταν η ψυχή. Ρωτού-
σε τους πάντες μα κανενός η απά-
ντηση, δεν ήταν ικανοποιητική. Μέχρι που
ρώτησε τον ηλικιωμένο αρχηγό της φυλή
τους. Εκείνος του μίλησε για τους δύο λύκους
που υπάρχουν στη ψυχή κάθε ανθρώπου. Το
αγόρι κάθισε δίπλα του και ο αρχηγός ξεκίνη-
σε να του μιλάει για τη μάχη μεταξύ των δυο
λύκων που υπάρχουν στις ψυχές όλων των
ανθρώπων.
Ο ένας λύκος είναι το κακό και ότι συμβο-
λίζει: το θυμό, τη ζήλια, τη θλίψη, την απογοή-
τευση, την απληστία, την αλαζονεία, την
ενοχή, την προσβολή, την κατωτερότητα, το
ψέμα, τη ματαιοδοξία και την υπεροψία. Ο
άλλος λύκος είναι το καλό και ότι συμβολίζει:
τη χαρά, την ειρήνη, την αγάπη, την ελπίδα, την ηρεμία, την ταπεινοφροσύνη, την ευγέ-
νεια, τη φιλανθρωπία, τη συμπόνια, τη γενναιοδωρία, την αλήθεια και την ευσπλαχνία.
Το αγόρι σκέφτηκε για ένα λεπτό και μετά τον ρώτησε «Και ποιος λύκος κερδίζει;» Ο
γέρος Ινδιάνος απάντησε «Αυτός που ταΐζεις».
Ένα παραμύθι…
Από την Ομάδα βιβλίου
(Ινδιάνικο Παραμύθι)
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελ-
λαρόπουλος (ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος) σε
συνεργασία με το DARE DANCE DIGITALIZE-The 3D
project, διοργάνωσαν το 3ο Forum Παναγιώτης Σα-
κελλαρόπουλος – Διάλογοι Κοινωνικής Ψυχιατρικής
& Ψυχικής Υγείας, με θέμα «Τέχνη & Ψυχική Υγεία».
To Forum αποτελεί έναν ετήσιο θεσμό, που έχει
ως στόχο τη συνάντηση της επιστημονικής κοινότη-
τας και όλων όσων ενδιαφέρονται για τα θέματα ψυ-
χικής υγείας, για την ανάπτυξη ενός ανοιχτού διαλό-
γου πάνω στην εξέλιξη και ολοκλήρωση μιας βιώσι-
μης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, σύμφωνα με το
όραμα του Καθηγητή Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρι-
κής Παναγιώτη Σακελλαρόπουλου.
Η υγειονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία
δύο χρόνια εξαιτίας της πανδημίας COVID-19 και η
πρόσφατη εμπειρία του εγκλεισμού και της κοινωνι-
κής αποστασιοποίησης, αποτέλεσε μια συλλογική ψυ-
χοπιεστική συνθήκη. Το διάστημα της επιβεβλημένης
κοινωνικής απομόνωσης, η επαφή με την Τέχνη λει-
τούργησε ως αντίδοτο στον εγκλεισμό και αποτέλεσε διέξοδο από τη μοναξιά. Η βελτίωση της
ποιότητας της ζωής είναι, άλλωστε, διαχρονικά, μια βασική λειτουργία της Τέχνης.
Στο φετινό Forum, επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, ακαδημαϊκοί, λήπτες των υπηρεσιών
και καλλιτέχνες, συζήτησαν πάνω σε μια σειρά θεμάτων σε σχέση με την Τέχνη και την ψυχική
υγεία.
Έναυσμα για τη διοργάνωση του Forum αποτελούν τα τρία έτη από την φυσική απουσία του
Καθηγητή Ψυχιατρικής Παναγιώτη Σακελλαρόπουλου, και η επιθυμία παλιών και νεότερων επαγ-
γελματιών ψυχικής υγείας να τιμήσουν τη μνήμη και το έργο του.
τη χρονιά που πέρασε! Ένοικοι του
Οικοτροφείου και των Προστατευό-
μενων Διαμερισμάτων, με πλήρη
κατανόηση της υπάρχουσας κατά-
στασης, προσαρμόστηκαν πλήρως
στις συνεχείς αλλαγές των περιορι-
στικών μέτρων εξαιτίας των διαφό-
ρων φάσεων της πανδημίας CoViD -
19. Οι δραστηριότητες με φυσική
παρουσία ή και έστω μέσω διαδι-
κτύου δεν σταμάτησαν κι έτσι συμ-
μετείχαμε στη διαδικτυακή απο-
κριάτικη γιορτή, χορέψαμε και
είπαμε αστεία με φίλους μας από
όλες της δομές της εταιρίας, πήγα-
με για φαγητό στον παραδοσιακό
οικισμό της «Χάρμαινας» στην
Άμφισσα, πήγαμε βόλτα στον Επτά-
λοφο και την Αράχωβα κι έπειτα
άνοιξη και καλοκαίρι ξεκινήσαμε τις
εξορμήσεις κοντά στην παραλία,
Ιτέα, Γαλαξείδι, διακοπές στην Ερα-
τεινή οι ένοικοι του Οικοτροφείου
και αντίστοιχα των Προστατευόμε-
νων Διαμερισμάτων στα Καμμένα
Βούρλα! Σταθερά ένοικοι φροντί-
ζουν και εκπαιδεύονται στο χωρά-
φι, συμμετέχουν σε ομάδες ενδυνά-
μωσης που οργανώνονται είτε εσω-
τερικά στην μονάδα είτε συνδέο-
νται με επίσημη διοργάνωση από
το Σωματείο Ληπτών Υπηρεσιών
Ψυχικής Υγείας «Αυτοεκπροσώπη-
ση». Επίσης, δύο ένοικοι από τα ΠΔ
συνεχίζουν να φοιτούν στο Νυχτε-
ρινό Λύκειο και άλλοι δύο ένοικοι
εργάζονται στον ΚοιΣΠΕ.
3ο Forum Παναγιώτης
Σακελλαρόπουλος
Οι δύο λύκοι

10. 10 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021

11. 11
Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021 ΓΕΦΥΡΑ 11
Π
όσο συχνά χρησιμοποιούμε στην ζωή μας
εκφράσεις όπως «έτρεχα πανικόβλητος-η»,
«με έπιασε πανικός» ή «πανικοβλήθηκα και
δεν ήξερα τι να κάνω»; Τι μας οδηγεί στο να χρησιμο-
ποιούμε τέτοιες εκφράσεις και τι είναι αυτό που δια-
χωρίζει τον πανικό από έναν φόβο ή από ένα πιο
συγκεκριμένο άγχος;
Η εξήγηση, αν και σχετικά απλή, δεν είναι πάντα
κατανοήσιμη κατά την διάρκεια του πανικού. Όταν
βρισκόμαστε σε αυτήν την κατάσταση, ουσιαστικά η
εγρήγορση του νευρικού μας συστήματος είναι στην
κορυφή, μπαίνουμε σε μόνιμη ετοιμότητα νιώθοντας
ότι κινδυνεύουμε και το ένστικτο της επιβίωσης
πυροδοτείται.
Από εξελικτική προοπτική, ο πανικός είναι μία
λειτουργία υψίστης σημασίας. Το νευρικό μας
σύστημα έχει αναπτυχθεί έτσι ώστε όταν υπάρχει
κάποιος άμεσος κίνδυνος στον περίγυρό μας, τότε
αυτό να μπορεί να μπει σε μία ειδική φάση ετοιμότη-
τας και αντίδρασης (“fight or flight response”), με
σκοπό το να παρθούν στιγμιαία αποφάσεις και να
γίνουν άμεσα ελιγμοί έτσι ώστε να προστατευτούμε
από τον κίνδυνο και να διατηρηθούμε ζωντανοί.
Ας φανταστούμε ένα λιοντάρι να τρέχει προς το
μέρος μας στην σαβάνα, ένα φίδι να σφυρίζει καθώς
ξαφνικά ξεπηδάει μπροστά μας ή μια φωτιά να μας
προσεγγίζει γρήγορα στην μέση ενός δάσους… Όλα
αυτά τα σενάρια θα ήταν αρκετά για τον εγκέφαλο
μας να παρακάμψει χρονοβόρες διαδικασίες και
πολύπλοκες σκέψεις και να λειτουργήσει ενστικτω-
δώς για διατηρήσει το σώμα μας ζωντανό και ακέ-
ραιο.
Αυτός λοιπόν είναι και ο ρόλος του πανικού, να
παρακάμψει την χρονοβόρα πολυπλοκότητα της
ορθολογικής σκέψης και να μας αναγκάσει να δρά-
σουμε άμεσα και ενστικτωδώς.
Στις μέρες μας, η ζωή μας έχει λίγο-πολύ απομα-
κρυνθεί από αυτά τα παραπάνω αρχαϊκά σενάρια
κινδύνου, παρ’ όλα αυτά, ο πανικός συνεχίζει να
υπάρχει και να μας «πολιορκεί» με την ίδια μανία.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Πάει κάτι στραβά μέσα μας;
Έχουμε κάποια βλάβη στον εγκέφαλό μας; Πως μπο-
ρούμε να νιώθουμε πανικό όταν δεν υπάρχει κάτι
που να μας απειλεί;
Ευτυχώς, ούτε κάτι πάει στραβά μέσα μας, ούτε ο
εγκέφαλός μας έχει κάποια βλάβη. Το πραγματικό
πρόβλημα βρίσκεται στο ότι ακόμη και σήμερα,
υπάρχουν απειλές προς της ζωή μας και την ευημε-
ρία μας που συχνά μηδενίζουμε μέσω της εκλογί-
κευσης και δεν ασχολούμαστε μαζί τους όταν πρέπει,
με αποτέλεσμα την σταδιακή συσσώρευση άγχους.
Η λήξη μιας ρομαντικής σχέσης δεν θα μας σκο-
τώσει. Ο θάνατος ενός συγγενικού προσώπου δεν
θα μας σκοτώσει. Μία διαπροσωπική ρήξη με τον
εργοδότη μας δεν θα μας σκοτώσει. Ουσιαστικά,
κανένα αγχωτικό περιστατικό δεν θα μας σκοτώσει,
αλλά δυστυχώς, και θα μας πιέσει και θα μας σοκά-
ρει και θα μας βγάλει «έξω από τα νερά» μας.
Οτιδήποτε έχει την ικανότητα να προσθέσει
πίεση στα συναισθήματά μας και στην σκέψη μας,
έχει επίσης και την ικανότητα να ενεργοποιήσει τον
πανικό, και αυτό ειδικότερα, αν το νευρικό μας
σύστημα είναι ήδη πιεσμένο και φορτωμένο από
προυπάρχοντα προβλήματα όπως η κουραστική
ρουτίνα ή οι υποχρεώσεις, οι αρμοδιότητες και οι
σκοτούρες της καθημερινότητάς μας.
Ας δώσουμε λοιπόν ένα παράδειγμα για να
καταλάβουμε τα παραπάνω
καλύτερα: Ας φανταστούμε
ένα άδειο ποτήρι και πάνω
του ζωγραφισμένες χαρα-
κιές με νούμερα από το 0
στον πάτο του ποτηριού
μέχρι το 100 στην κορυφή
του. Στο παράδειγμά μας,
αυτό το ποτήρι θα αντιπρο-
σωπεύει το νευρικό μας
σύστημα, το 0 θα αντιπρο-
σωπεύει την απόλυτη ηρε-
μία, το 100 θα αντιπροσω-
πεύει τον πανικό, και το νερό
με το οποίο θα το γεμίσουμε
σε λίγο, θα αντιπροσωπεύει το άγχος.
Αν ένα λιοντάρι μας έκανε επίθεση, το ποτήρι θα
γέμιζε άμεσα μέχρι το 100 και ο πανικός θα ενεργο-
ποιούνταν. Είναι μια αναμενόμενη αντίδραση που
δεν θα μας ξάφνιαζε. Πολύ πιθανό και να θεωρού-
σαμε την αντίδραση αυτή του νευρικού μας συστή-
ματος άκρως θετική και να της δίναμε ονόματα όπως
«ετοιμότητα», «αντανακλαστικά» ή «γρήγορη
σκέψη» ή κάτι παρομοίως εύηχο.
Ερχόμενοι όμως στο σήμερα και στο τώρα, μία
οικονομική υποχρέωση θα μπορούσε να γεμίσει το
ποτήρι με νερό μέχρι το 20, μία δύσκολη μέρα στην
δουλειά από το 20 μέχρι το 40, ένα σοκαριστικό
γεγονός στον δρόμο από το 40 μέχρι το 70 και ένας
τσακωμός στο σπίτι από το 70 μέχρι το 100. Η δια-
δικασία με την οποία γεμίζει το ποτήρι μπορεί να
είναι σταδιακή & πιο αργή, και τα συμβάντα που επη-
ρεάζουν αυτό μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνα
και έμμεσα, αλλά το αποτέλεσμα είναι ότι το ποτήρι
έφτασε στο 100 και ο πανικός ενεργοποιήθηκε.
Με λίγα λόγια, ο πανικός δεν χρειάζεται πάντα
έναν άμεσο ή υψηλό κίνδυ-
νο για να ενεργοποιηθεί.
Πολλές έμμεσες και μικρές
πιέσεις, στο σύνολό τους,
έχουν το ίδιο δυναμικό και
την ίδια ικανότητα ενεργο-
ποίησης του πανικού. Ο
πανικός μπορεί να είναι
στιγμιαίος ή μπορεί να είναι
σταδιακός στο χτίσιμό του,
αλλά για το νευρικό μας σύστημα, αυτό δεν έχει ιδι-
αίτερη σημασία.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, η λειτουργία του πανικού
δεν μπορεί να απενεργοποιηθεί πλήρως από το νευ-
ρικό μας σύστημα. Ο εγκέφαλός μας δεν είναι φτιαγ-
μένος για να λειτουργεί χωρίς το σύστημα ετοιμότη-
τάς του. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να κατανοήσουμε
τον πανικό μας και να τον αποδομήσουμε σταδιακά,
μελετώντας τις συνεχείς πιέσεις και τα μόνιμα άγχη
που τον τροφοδοτούν. Για να το κάνουμε αυτό, πρέ-
πει να θυμόμαστε πάντα τις 3 βασικές αρχές του
πανικού:
Ο πανικός δεν έχει την ικανό-
τητα να μας βλάψει, όσο μεγάλη
δυσφορία και να προκαλεί. Κατά
την διάρκεια του πανικού συνήθως
νιώθουμε μία αρκετά μεγάλη
γκάμα συμπτωμάτων αλλά κανένα
από αυτά δεν αντιστοιχεί σε
κάποιο σωματικό πρόβλημα. Η
άνοδος της αρτηριακής πίεσης, η ταχυπαλμία, η εφί-
δρωση, η ζαλάδα, η αίσθηση της ασφυξίας, κ.α., όλα
αυτά είναι η απόρροια της αντίδρασης του σώματος
μας καθώς αυτό ετοιμάζεται να τρέξει ή να παλέψει
με τον -ορατό ή αόρατο- εχθρό του, και δεν θα πρέ-
πει να μας προβληματίζουν, εκτός και αν υπάρχουν
προϋπάρχουσες σωματικές παθήσεις όπως π.χ.
υπέρταση.
2: Ο ρόλος του πανικού είναι
να μας σώσει από τον κίνδυνο και
να προστατεύσει την ζωή μας. Όταν
ο άμεσος κίνδυνος απουσιάζει, ο
πανικός τότε έρχεται για να μας
θυμίσει ότι έχουμε πολλές μικρές
πιέσεις για τις οποίες δεν κάνουμε
κινήσεις για την επίλυση τους και
τις αφήνουμε να διαιωνίζονται, με αποτέλεσμα να
υπερφορτωνόμαστε και να ασφυκτιούμε. Σε αυτήν
την περίπτωση πρέπει και εμείς με την σειρά μας, να
αρχίσουμε να λύνουμε τα προβλήματα που μας απα-
σχολούν, ξεκινώντας από τα πιο μικρά και τα πιο επι-
λύσημα και προχωρώντας στα πιο δύσκολα και σύν-
θετα αργότερα.
3: Ο πανικός ήταν πάντα κομμά-
τι μας και δεν είναι κάτι που «πάθα-
με» ξαφνικά. Τα μόνα πράγματα
που έχουν αλλάξει είναι το πόσο
πιεσμένοι είμαστε και το πόσο
εύκολα μικρές πιέσεις μπορούν να
τον ενεργοποιήσουν, παρ’ όλο που
δεν θα τον ενεργοποιούσαν παλιότερα. Γυρνώντας
στο παράδειγμα με το ποτήρι, αν το νερό είχε φτάσει
στο 99, τότε είναι πολύ λογικό ότι και το πιο παρα-
μικρό γεγονός θα μπορούσε να προσφέρει την υπο-
λείπουσα μονάδα μέχρι το 100 και να δώσει την
χαριστική βολή στο νευρικό μας σύστημα.
Συγκεντρωτικά λοιπόν, αν ο πανικός αρχίζει να
παίρνει τον έλεγχο της ζωής μας και να φτάνει σε
κλινικά επίπεδα, πρέπει να θυμόμαστε 3 πράγματα:
1) ο πανικός δεν θέλει να μας βλάψει, θέλει να μας
βοηθήσει, 2) πρέπει να αλλάξουμε πράγματα στην
ζωή μας και να αφαιρέσουμε όσες περισσότερες πιέ-
σεις μπορούμε, και 3) δεν έχουμε «πάθει» κάτι και-
νούργιο, είμαστε απλά πιο ευαίσθητοι γιατί είμαστε
και πιο πιεσμένοι.
Παναγιώτης Κοσμάς,
Κλινικός Ψυχοπαθολόγος MSc
Εξηγώντας τις κρίσεις πανικού μέσα
από το ψυχοεκπαιδευτικό πρίσμα.

12. Συνεχίζονται οι δράσεις
του έργου συνηγορίας «Σβή-
νουμε το στίγμα. Στο λόγο
μας», το οποίο μπήκε στη δεύ-
τερη χρονιά υλοποίησής του.
Η ομάδα του έργου έρχεται με
κεκτημένη ταχύτητα από το
2021 καθώς στη διάρκεια του
χρόνου που πέρασε πραγμα-
τοποίησε πλήθος επιτυχημέ-
νων δράσεων για την καταπο-
λέμηση του στίγματος ψυχικής
υγείας.
Κορύφωση των δράσεων
για τον χρόνο που πέρασε
ήταν η καμπάνια για την
Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής
Υγείας στις 10 Οκτωβρίου του
2021, η οποία «έτρεξε» από
κοινού με την Εταιρία Κοινω-
νικής Ψυχιατρικής Π. Σακελ-
λαρόπουλος, κάνοντας αίσθηση στα κοινωνικά δίκτυα και σε δεκάδες
μέσα με όχημα το διαφημιστικό σποτ «Οι ταμπέλες δεν προορίζονται
για τους ανθρώπους». Στο σποτ της καμπάνιας πρωταγωνιστούσε ο
γνωστός ηθοποιός Βασίλης Κουκαλάνι.
Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο το πρώτο και τον
Ιανουάριο το δεύτερο από τα εκπαιδευτικά του σεμινάρια για επαγγελ-
ματίες των ΜΜΕ, ενώ την ίδια περίοδο η ομάδα του έργου μελέτησε, σε
συνεργασία με το Ίδρυμα Θεμιστοκλή & Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο
Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, προτάσεις και συστάσεις για την
αλλαγή παρωχημένων στιγματιστικών όρων στου κώδικες δεοντολο-
γίας των δημοσιογραφικών ενώσεων και τα δημόσια έγγραφα. Τα απο-
τελέσματα αυτής της έρευνας αξιοποιήθηκαν για τη συλλογή υπογρα-
φών (η οποία τρέχει και σήμερα στη διεύθυνση
https://secure.avaaz.org/community_petitions/el/ellenike_kuber-
nese_esr_eseea_boethese_mas_na_sbesoume_to_stigma_psukhikes
_ugeias_apo_ton_demosio_logo_ta_demosia_eggrapha) και στη
συνέχεια θα υποβληθούν στους αρμόδιους φορείς.
Το έργο «Σβήνουμε το στίγμα. Στο λόγο μας» ξεκίνησε τις δράσεις
του αρχές του 2020 και υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος
Active citizens fund, με διαχειριστές της επιχορήγησης το Ίδρυμα Μπο-
δοσάκη και το Solidarity Now. Φορέας Υλοποίησης είναι η Εταιρία
Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος και εταίροι το Ίδρυμα
Θεμιστοκλή & Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού
Δικαίου και η Εταιρία Μέριμνας και Αποκατάστασης Ατόμων με Ψυχο-
κοινωνικά Προβλήματα. Το έργο έχει επίσης την ευγενική υποστήριξη
του Σωματείου Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας «Αυτοεκπροσώπη-
ση».
Το 2022 θα είναι μια σημαντική χρονιά για τις προσπάθειες κατα-
πολέμησης του στίγματος ψυχικής υγείας, καθώς το έργο θα έχει ολο-
κληρώσει τη δημιουργία των εργαλείων ενημέρωσης και ευαισθητο-
ποίησης που έχει στον προγραμματισμό του, τα οποία θα είναι διαθέ-
σιμα μέσω της ιστοσελίδας του έργου svinoumetostigma.gr για όσες
και όσους θέλουν να συμβάλλουν ενεργά στην καταπολέμηση του στίγ-
ματος.
Αντώνης Μπούγιας
Παναγιώτα Φίτσιου
Αγγελική Καράντζαλη
«Σβήνουμε το στίγμα. Στο λόγο μας».
12 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021
Eπιμέλεια φύλλου:
• Λιάντζα Ξανθή
• Μπέκιου Σταυρούλα
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Χθες ήρθε
στο γραφείο
ένα μυαλό
στολισμένο
με περίτεχνες
χαρακιές…
Κι ένας κυνηγός
βαριά οπλισμένος,
που-στο Θεό σας-
γύρευε έρωτες
μ’ αποδημητικά
πουλιά,
γεμάτα κι αυτά
από χαρακιές,
δικές του,
απ’ τα άσφαιρά του. ..
Το πιο παράδοξο. ..
Ή και καθόλου…
Ήρθαν μαζί…
Καθόλου παράδοξο. ..
Εξάλλου, δεν ερχόταν
γι’ αυτό το παράδοξο
του μαζί τους…
Πόσο τους
νοιάστηκα…
Καθόλου παράδοξο…
Να μας ζητούν οι
άνθρωποι
να σβήσουμε,
μαζί και
να κρατήσουμε
την αδιόρατη γραμμή
που ενώνει
τις περίτεχνες
χαρακιές…
Καθόλου παράδοξο
που θέλουμε και δεν
θέλουμε…
Καθόλου παράδοξο
που μερικές φορές
μας ξεφεύγει μια
γραμμή,
παρόλη μας
την προσοχή…
Ακούγοντας με έγνοια
τον τρομαγμένο
αρχιτέκτονα
της επόμενης
συνεδρίας
να φωνάζει
“μη…πέφτει…!!!”
ΠΦ
ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ
ΕΚΚΡΕΜΕΣ
Σε όσες απώλειες έζησα,
θα χρωστάω πάντα
ευγνωμοσύνη…
Και σε ό,τι μου χαρίστηκε
πάντα θα γυρνώ την πλάτη…
Τέμνοντας
και τέμνοντας ξανά
την εμπειρία μου,
για να την ράψω βιαστικά
σε ένα μονόχρωμο ύφασμα
που εικονίζει ένα εκκρεμές…
Στο κενό των χτύπων του
έζησα περισσότερα
από όσα όριζε
ο χρόνος που περνούσε.
Ας μην κρυβόμαστε…
Αυτό το κενό μας όριζε πάντα
και ό,τι εφευρίσκαμε
για να το παραγεμίσουμε…
ΠΦ