Erindi flutt á málþingi um náttúrufræðimenntun. 17.-18. apríl 2015.
Í erindinu munum við fara yfir niðurstöður spurningalista um ýmsa þætti í kennslu náttúrufræði í grunnskólum. Listinn var sendur út vorið 2014 og 156 kennara svöruðu honum. Niðurstöður gefa yfirlit yfir aðstöðu, kennslugögn, námsmat og kennsluaðferðir sem nýtt eru. Einnig um menntun, þekkingu og viðhorf náttúrufræðikennara.
1. Hvernig lítur
náttúrufræðikennsla út?
Svava Pétursdóttir, nýdoktor MVS. HÍ
Gunnhildur Óskarsdóttir, dósent MVS. HÍ
Allyson Macdonald, prófessor MVS. HÍ
Málþing um náttúrufræðimenntun 17.- 18. apríl 2015
2. Gagnasöfnun
• Spurningalisti byggður á:
– Birna Hugrún Bjarnadóttir Helen Símonardóttir Rúna Björg
Garðasdóttir (2007) Staða náttúrufræðikennslu í grunnskólum
– Gunnhildur Óskarsdóttir (1994) Náttúrufræði í 1.4. bekk
grunnskóla
• Aðlagaður að nýrri aðalnámskrá
• Spurningalisti sendur á alla grunnskóla sem hafa 1.-10. bekk
156 svör, úrvinnsla stendur yfir – birt með fyrirvara
3. Staða náttúrufræðikennslu í
grunnskólum landsins
• Niðurstöður gefa yfirlit yfir:
– Aðstöðu
– Kennslugögn
– Námsmat
– Kennsluaðferðir
– Einnig menntun, þekkingu og viðhorf
náttúrufræðikennara
4. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Reykjavík
Nágrenni Reykjavíkur
Suðurnes
Vesturland
Vestfirðir
Norðuland vestra
Norðurland eystra
Austurland
Suðurland
Ekki svarað
Dreifing svarenda
6. Starfsaldur
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
0-5 ár 6-10 ár 11-15 ár 16-20 ár 21-25 ár 26-30 ár Meira en
30 ár
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
0-5 ár 6-10 ár 11-15 ár 16-20 ár 21-25 ár 26-30 ár Meira en
30 ár
Ár kennd N=149 𝑥 = 14,3 ár Ár kennd – náttúrufræði N=147 𝑥 = 10,8
8. Hefur þú sótt einhverja endur- eða
símenntun á sviði náttúrufræði eða
náttúrufræðikennslu?
Nei 62 41%
Já 90 59%
152
Formlegt nám 18 25%
Námskeið 57 80%
Óformlegt 3 4%
Menntabúðir 6 8%
71 svöruðu hvernig endur- og símenntun þeir
höfðu sótt,
9. Telur þú kennara þurfa að hafa
sérmenntun í náttúrufræðigreinum til
að kenna náttúrufræði í grunnskóla?
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Skiptir mjög miklu máli Skiptir miklu máli Skiptir litlu máli Skiptir engu máli
Yngsta stig
Miðstig
Elstastig
10. Hversu mikinn eða lítinn ÁHUGA hefur þú á
að kenna eftirtalin svið náttúruvísinda?
1
2
3
4
5
Lífvísindi Eðlisvísindi (eðlis- og
efnafræði)
Jarðvísindi Umhverfismennt
2007
2014
Mjög mikinn
Mjög lítinn
11. 16 – 17 Hversu mikinn eða lítinn áhuga hefur þú á að vinna að
eftirfarandi viðfangsefnum / þáttum úr Aðalnámskrá grunnskóla?-
1,0 2,0 3,0 4,0 5,0
Geta til aðgerða
Nýsköpun og hagnýting þekkingar
Gildi og hlutverk vísinda og tækni
Vinnubrögð og færni í náttúrugreinum
Efling ábyrgðar á umhverfinu
Að búa á jörðinni
Lífsskilyrði manna
Náttúra Íslands
Heilbrigði umhverfisins
Samspil vísinda, tækni og þróunar í samfélaginu
Elstastig
Miðstig
Yngsta stig
12. Hve oft eða sjaldan notar þú eftirfarandi kennsluaðferðir í
náttúrufræðikennslu?
1
2
3
4
5
Yngsta stig
Miðstig
Elstastig
Mjög oft
Mjög
sjaldan
Stundum
13. Námsmat
1,0 2,0 3,0 4,0 5,0
Yfirferð verkefna og námsbóka
Skráning á framgöngu nemenda í tímum, þ.m.t.
verklegum tilraunum
Verklegt námsmat
Sjálfsmat nemenda
Skrifleg próf
Jafningjamat og/eða hópmat
Huglægt mat á framgöngu nemenda
Mat á flutningi verkefna
Greinandi námsmat (t.d. könnun forþekkingar)
Ritgerðir
Elstastig
Miðstig
Yngsta stig
17. Aðbúnaður
• 29 % segja náttúrufræðistofa ekki til staðar
• 65% segjast nota verklegan búnað nokkuð eða
meira
• 24 % segja útikennslusvæði ekki til staðar
• 39% nota smásjár nokkuð eða meira
• 50% nota víðsjár nokkuð eða meira
• 7% segja smásjár ekki til staðar
• 7% segja víðsjár ekki til staðar
18. Hversu mikið eða lítið nýtir þú
eftirfarandi?
1
2
3
4
5
Yngsta
stig
Miðstig
Elstastig
Mjög oft
Mjög
sjaldan
Stundum
19. Hvað telur þú að helst mætti bæta í þínum skóla til að
náttúrufræðikennslan uppfylli kröfur nútímasamfélags?
81 svar
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Kennsluaðferðir
Inntak
Endurmenntun kennara
Fagleg samvinna og stuðningur kennarar
Gögn og aðbúnaður
Upplýsingatækni
kennslutími
Vettvangsferðir og tengsl við samfélag
Minni hópa
Ekki viss
Óverulegur munur á milli aldursstiga
20. Hvernig telur þú aðstöðu til
náttúrufræðikennslu í þínum skóla vera?
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Mjög góða Fremur góða Sæmilega Fremur lélega Mjög lélega
Yngsta stig
Miðstig
Unglingastig
21. Upplýsingatækni
• Skjávarpar notaðir mikið eða mjög mikið af
65% kennara
• 56% segjast nota nemendatölvur nokkuð eða
meira
• 24% segjast nota spjaldtölvur nokkuð eða
meira
• 14% segjast nota síma nokkuð eða meira
22. Hvaða áhrif, ef einhver, hefur ný námskrá haft á
það hvað og hvernig þú kennir?
Flokkur Fjöldi %
Áþreifanleg áhrif 20 31%
Almennt já 8 12%
Ekki enn 19 29%
Lítil 9 14%
Engin 7 11%
Neikvætt 2 3%
Fjöldi svara 65
23. Hvaða áhrif, ef einhver, hefur ný námskrá haft á
námsmat í náttúrugreinum í þínum skóla?
Flokkur Fjöldi %
Nokkur áhrif 23 35%
Breytingar hafnar áður 4 6%
Er í vinnslu 7 11%
Lítil áhrif 13 20%
Engin áhrif 16 24%
Veit ekki 3 5%
Fjöldi svara 66
24. Hversu sáttur eða ósáttur ertu við nýja
námskrá?
Mjög sátt/ur 11 8%
Frekar sátt/ur 30 23%
Nokkuð sáttur 58 45%
Frekar ósátt/ur 19 15%
Mjög ósátt/ur 12 9%
Fjöldi svara 130
25. • Sýnist ykkur á þessu að námsskráin hafi
einhver áhrif á náttúrufræðikennslu?
26. Takk í dag !
svavap@hi.is gunn@hi.is allyson@hi.is
@svavap