Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (10)
Similar to ๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔
Similar to ๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔ (20)
More from วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
More from วัดดอนทอง กาฬสินธุ์ (20)
๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔
- 1. ๐๐๐ ๒๕๔ ธรรมภาคปฏิบัติ ๔ Buddhist Meditation iv บรรยายโดย พระมหาธานินทร์ อาทิตวโร น.ธ.เอก, ป.ธ.๘, พธ.บ. (อังกฤษ), พธ.ม. (บาลี), พธ.ด. (พระพุทธ ศาสนา)
- 2. บทที่ ๑ จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน วัตถุประสงค์ ๑. บอกหลักการปฏิบัติจิตตานุปัส สนาสติปัฏฐานได้ ๒. บอกวิธีการปฏิบัติจิตตานุปัสสนา สติปัฏฐานได้ ๓. จำาแนกรายละเอียดในจิตตานุปัส สนาสติปัฏฐานได้
- 4. ความนำา พระพุทธพจน์ที่เกี่ยวข้อง สุทุทฺทสำ สุนิปุณำ ยตฺถกามนิปา ตินำ. จิตฺตำ รกฺเขถ เมธาวี จิตฺตำ คุตฺตำ สุขาวหำ. ผู้มีปัญญาควรรักษาจิต ที่เห็นได้ ยากยิ่ง ละเอียดยิ่ง ชอบใฝ่หาแต่ อารมณ์ที่ปรารถนา
- 5. ทูรงฺคมำ เอกจรำ อสรีรำ คุหาสยำ. เย จิตฺตำ สำยเมสฺสนฺติ โมกฺขนฺ ติ มารพนฺธนา. คนเหล่าใดสำารวมจิต ที่เที่ยวไป ไกล เที่ยวไปดวงเดียว ไม่มีรูปร่าง อาศัยอยู่ในถำ้า คน เหล่านั้นจักพ้นจากเครื่องผูกแห่ง
- 6. จิตฺเต สงฺกิลิฏฺเฐ ทุคฺคติ ปาฏิกงฺ ขา เมื่อจิตเศร้าหมองแล้ว ทุคติเป็น อันหวังได้ จิตฺเต อสงฺกิลิฏฺเฐ สุคติ ปาฏิกงฺ ขา
- 7. ทิโส ทิสํ ยํ ตํ กยิรา เวรี วา ปน เวริ นํ. มิจฺฉาปณิหิตํ จิตฺตํ ปาปิโย นํ ตโต กเร. จิตที่ตั้งไว้ผิดพึงทําให้ได้รับความ เสียหาย ยิ่งกว่าความเสียหายที่โจรเห็นโจร
- 8. หลักการและวิธีการปฏิบัติจิต ตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑) หลักการ จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐานจัดเป็น อริยสัจ ๔ ได้ดังนี้ สติ กําหนดจิต เป็น ทุกขสัจ ตัณหาก่อนๆ ที่ให้จิตเกิดขึ้น เป็น สมุทัยสัจ ความไม่เป็นแห่งสัจจะทั้ง ๒ เป็น นิโรธสัจ อริยมรรคกําหนดรู้ทุกข์ ละสมุทัย
- 9. จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน เป็นการปฏิบัติวิปัสสนา กรรมฐาน โดยการกําหนดรู้ อาการที่ปรากฏทางจิตอย่าง หนึ่งในบรรดาอาการของจิตที่ ปรากฏอยู่ จิต มโน หรือ วิญญาณ เป็นนาม
- 10. วิธีการปฏิบัติ พระบาลีในสติปัฏฐานสูตร พิจารณาเห็นจิตในจิตอยู่ มี ความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กําจัดอภิชฌาและโทมนัสใน โลกได้ นับลําดับการพิจารณาเห็นจิต ในจิต จะมี ๑๖ ขั้น ดังนี้
- 11. การพิจารณาจิต ๑๖ ขั้น ๑. จิตมีราคะ ก็รู้ชัดว่า จิต มีราคะ ๒. จิตปราศจากราคะ ก็รู้ชัดว่า จิตปราศสจากราคะ ๓. จิตมีโทสะ ก็รู้ชัดว่า จิต มีโทสะ ๔. จิตปราศจากโทสะ ก็รู้ชัดว่า
- 12. ๖. จิตปราศจากโมหะ ก็รู้ชัดว่า จิตปราศจากโมหะ ๗. จิตหดหู่ ก็รู้ชัดว่า จิต หดหู่ ๘. จิตฟุ้งซ่าน ก็รู้ชัดว่า จิต ฟุ้งซ่าน
- 13. ๑๑. จิตมีจิตอื่นยิ่งกว่า ก็รู้ชัด ว่า จิตมีจิตอื่นยิ่งกว่า ๑๒. จิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า ก็รู้ชัดว่า จิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า ๑๓. จิตเป็นสมาธิ ก็รู้ชัดว่า จิต เป็นสมาธิ ๑๔. จิตไม่เป็นสมาธิ ก็รู้ชัดว่า
- 14. วิธีการกำาหนดจิตพิจารณาจิต ที่มีราคะและไม่มีราคะ ราคะ หมายถึง ความกำาหนัด ความยินดีเกี่ยวกับเรื่องเพศ แต่ ในที่นี้หมายถึงความยินดีพอใจ ในสิ่งที่มาปรากฏทางทวารทั้ง ๖ นักปฏิบัติพึงตามรู้เท่าทันจิต โดยกำาหนดว่า “ ” “ ”ชอบหนอๆๆ โลภหนอๆๆ
- 15. ให้กำาหนดไปจนกว่า อาการ ของจิตนั้นๆ สงบลง เมื่อจิตสงบ จากความกำาหนัดนั้น ให้ “ ”กำาหนดว่า รู้หนอ จิตที่สงบ จากราคะ เรียกว่า จิต ปราศจากราคะ
- 16. วิธีการกำาหนดพิจารณาจิตที่มี โทสะและไม่มีโทสะ จิตที่หงุดหงิด ไม่พอใจ โกรธ อาฆาต หรือปองร้าย ชื่อว่า “ ”จิตที่มีโทสะ เมื่อรู้ว่าจิตมี อาการเหล่านี้ให้กำาหนดว่า “ ”โกรธหนอๆ ๆ จนกว่าจิตจะ สงบ เมื่อจิตสงบแล้วให้กำาหนด “ ”ว่า รู้หนอๆ ๆ จิตที่สงบจาก
- 17. วิธีการกำาหนดพิจารณาจิตที่มี โมหะและไม่มีโมหะ จิตที่ประกอบด้วยความสงสัย และจิตที่ประกอบด้วยความ “ ”ฟุ้งซ่าน ชื่อว่า จิตที่มีโมหะ ตั้งสติตามรู้จิตที่สงสัยด้วยการ “ ”กำาหนดว่า สงสัยหนอๆ ๆ หรือตามรู้จิตที่ฟุ้งซ่านด้วยการ “ ”กำาหนดว่า ฟุ้งซ่านหนอๆ ๆ “ ”หรือ คิดหนอๆ ๆ จนกว่าจิต
- 18. วิธีการกำาหนดพิจารณาจิต หดหู่และจิตฟุ้งซ่าน “จิตที่หดหู่เซื่องซึม ชื่อว่า สังขิ ” “ตตจิต ให้กำาหนดว่า ง่วง ”หนอๆ ๆ หรือกำาหนดตาม “อาการของจิตว่า หดหู่หนอๆ ”ๆ “จิตที่ซัดส่ายฟุ้งซ่าน ชื่อว่า วิก ” “ขิตตจิต ให้กำาหนดว่า ฟุ้ง