Presentation in Broadband Conference EETT - 2008

1. Η Καινοτομία στις Υπηρεσίες
Σύγκλιση υπηρεσιών & Δικτύων.
MVNOs στην Ευρώπη και
στην Ελλάδα ;
07 06 2008
του Ανδρέα Αναστασόπουλου, Προέδρου του ΣΑΤΠΕ
1

2. Η σύγκλιση υπηρεσιών και δικτύων.
Παγκόσμια Τάση
Time
Tερματικές συσκευές με ένα κοινό σύνολο εφαρμογών &
περιεχομένου μέσω τυποποιημένων διεπαφών MVNO
(interfaces)
Voice and Fixed and
Mobile
Data
Κοινή θυρίδα για το φωνητικό ταχυδρομείο, το
ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα μηνύματα και ένα βιβλίο
διευθύνσεων
Όλα με μια ενιαία συσκευή. Comms Media and
Network
and IT
Roaming από το WI-FI στο GSM sto 3G
Ενιαίος λογαριασμός και report.
2

3. VoIP or Everything Over IP (EoIP)
Fo reca st of t ot a l VoI P u sers w orldw ide
To VoIP αναπτύσσεται πλέον ταχύτατα Millio n
u sers
20 0
• Επιθετικές τιμές σε VoIP κλήσεις (έως δωρεάν)
15 0
• Νέες υπηρεσίες που συνδυάζουν φωνή και
δεδομένα “over IP”. 10 0
50
Η Ευρυζωνικότητα αναπτύσσεται ραγδαία παντού 0
-0 3 -0 4 -0 5 -0 6 -0 7 -0 8
• Τα πάντα οδεύουν “over IP” και πλέον δεν έχει Sou rce: Ovu m
νόημα ο όρος VoIP αλλά EoIP (everything over
IP)
3

4. Η σύγκλιση γίνεται εμπορική προσφορά
Το κινητό γίνεται το τηλέφωνο του σπιτιού
Internet 1 Αγώνας για την άνοδο του ARPU…
2 • Μείωση εσόδου από φωνή κυρίως
Voice
• Αύξηση του ARPU
TV 3
• Προστασία της εγκατεστημένης βάσης
Mobile 4 πελατών
2 play - 3 play - 4 play
4

5. Τι είναι FMC ;
FMC = Fixed Mobile Convergence
Μία βιομηχανία που χρησιμοποιείται για να παράγει
περιοδικά, άρθρα, συζητήσεις, telecom conference.
Μία τεχνολογία που έχει φέρει επανάσταση στον
τηλεπικοινωνιακό κόσμο όπου εμπεριέχει:
• Σύγκλιση της “Αγοράς”
• Σύγκλιση “υπηρεσιών”
• Σύγκλιση “Συσκευών / Τερματικών”
• Σύγκλιση “Δικτύων” (NGN)
5

6. Σύγκλιση της “Αγοράς” - Εμπορική σύγκλιση
• Πακέτα (Bundling) σταθερού, κινητού και δεδομένων
• Ο Συνδρομητής μπορεί να έχει πρόσβαση κινητού, σταθερού
και internet από ένα πάροχο.
• Πρακτικά ο πελάτης μπορεί να παίρνει ένα λογαριασμό για
πολλές υπηρεσίες (unified billing)
Παράδειγμα: OTE all in 1
Vodafone - HOL
Wind - Tellas
6

7. Σύγκλιση “υπηρεσιών” (1)
IP-Centrex
Multi-Media Instant Text-to-
Conferencing Messaging speech,
speech
recognition
Video
Conferencing
Network based
Application contact-centers
Unified Server
Messaging
Οι πελάτες έχουν πρόσβαση σε όμοιες υπηρεσίες
ανεξάρτητα από το αν χρησιμοποιούν σταθερό ή κινητό.
Παραδείγματα:
– MMS (multimedia messaging) σε σταθερό ή κινητό
– Chat στο PC ή στο κινητό
– Email στο PC, κινητό ή σταθερό τηλέφωνο
7

8. Σύγκλιση “υπηρεσιών” (2)
Οι Business πελάτες θέλουν ενοποιημένες υπηρεσίες
Video Gaming
Server Server
Επικοινωνία με Οργάνωση της
άλλους ανθρώπους εργασίας
DRG and BTE
Element Manager
• Telephone Fiber (Ethernet)
• Telephone
xDSL
• Voice-mail
xDSL
modem IP
BTE
• Calendar
CaTV
CaTV
• E-mail, sms, mms Modem
Radio
BTE
PSTN • Contacts
Radio
• E-mail
Modem
TRENDS
Classic Centrex IP Centrex
Business Συνεργασία με
Classic PBX IP PBX άλλους ανθρώπους
• Telephone
• Telephone meeting
• E-business Πληροφόρηση
• Video meeting
• CRM • Telephone
• e-meeting
• Supply Chain mgmt • Web search
• Project management
• … • News, … tools
8

9. Σύγκλιση “Συσκευών / Τερματικών” (2 τύποι)
• Μία συσκευή που έχει ενσωματωμένα διαφορετικούς
τύπους τεχνολογιών πρόσβασης: (GPRS or 3G) μαζί με άλλες
ασύρματες τεχνολογίες (Bluetooth και/ή WLAN 802.11 b/g)
• Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε τον όρο «μία
συσκευή για όλα» με ενσωματωμένες λειτουργίες
όπως μουσική, φωτογραφία και δεδομένα.
9

10. Σύγκλιση “Δικτύων” (NGN)
Today’s network Tomorrow’s network
> Διαφορετικά δίκτυα για διαφορετικές υπηρεσίες
> Πολλά νούμερα (Mobile, Fixed, Blackberry) > Ένα δίκτυο για συγκλίνουσες υπηρεσίες
> Πολλαπλές συσκευές > Ένα νούμερο, λίγες συσκευές (PC and Mobile)
> Πολλαπλές υλοποιήσεις ίδιας υπηρεσία για > Το λέμε NGN (Next Generation Network)
διαφορετικά δίκτυα
10

11. Πως είναι το τηλεπικοινωνιακό τοπίο σήμερα ;
Οι πάροχοι αισθάνονται «συμπίεση» ;
Fixed Incumbents Mobile Operators
Operators
€ €€
τη
ελά
το νπ
γι α
Μ ά η
Voice - Internet χ New THREATS
Service Providers
MVNOs
11

12. Μερίδια αγοράς κινητών στην Ελλάδα και Ευρώπη
Mobile penetration in GR 150%
Greece Market
03 2008 share
Cosmote 39,40 %
72%
Vodafone 32,96 %
Wind 27,64 %
Mobile penetration in EU in average reached in 2007 112%
(103% in 2006)
12

13. Αντικατάσταση χρήσης κινητού από το σταθερό
Το έσοδο και τα περιθώρια κέρδους
Mobile voice traffic υπηρεσιών από τα σταθερά δίκτυα
έχουν μειωθεί σημαντικά με τον
Fixed voice traffic
αυξανόμενο ανταγωνισμό,
VoIP traffic
η αντικατάσταση χρήσης του
σταθερού από το κινητό είναι γεγονός
καθώς επίσης και
η σταθερή άνοδο της IP τηλεφωνίας.
Οι σταθεροί πάροχοι υπηρεσιών
πρέπει να κοιτάξουν σε νέες
κατευθύνσεις για την εξεύρεση
νέων υπηρεσιών και μοντέλων για
-92 -93 -94 -95 -96 -97 -98 -99 -00 -01 -02 -03 -04 -05 -06 -07 -08e
την απόκτηση του χαμένου εσόδου
Source: Nokia
Technology used to terminate the call
και κερδοφορίας.
13

14. Διαφοροποίηση - Εξέλιξη ή εξαφάνιση
Commodity services
δεν παράγουν καμία
διαφοροποίηση.
Χωρίς διαφοροποίηση
δεν μπορεί να υπάρξει
διατήρηση της
πελατείας.
Οι μικροί πάροχοι θα πρέπει να εξελιχθούν ή αλλιώς θα εξαφανιστούν.
Επιλογή 1: Το κεφάλι κάτω από την άμμο (στρουθοκαμηλισμός) και κατεύθυνση στο ίδιο δρόμο
Επιλογή 2: Εξέλιξη - Διαφοροποίηση
• απλοποίηση του δικτύου (μείωση πολυπλοκότητας και κόστους)
• να γίνουν ανεξάρτητοι από την τεχνολογία πρόσβασης (mobile / fixed)
• να προσφέρουν νέες υπηρεσίες γρήγορα και on demand
• να συγκεντρωθούν στο περιεχόμενο και στις υπηρεσίες
14

15. MVNO (Mobile Virtual Network Operator)
• Τι είναι MVNO ;
• Κατηγοριοποίηση των MVNOs (Business models)
• Γιατί υπάρχει χώρος για τους MVNOs ;
• Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας
• Που είμαστε σήμερα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα ;
• Γιατί η ρυθμιστική παρέμβαση στην πρόσβαση στα
κινητά δίκτυα είναι τόσο σημαντική ;
• Συμπεράσματα
15

16. Τι είναι MVNO (Virtual Mobile Operator) ;
• Φαινόμενο τρομερής εξάπλωσης σε όλο τον κόσμο
• Οι MVNOs παρέχουν κινητές υπηρεσίες φωνής και δεδομένων
χωρίς να κατέχουν φάσμα
• Εμπορικές συμφωνιών με MNOs.
• Παρέχει την κάρτα SIM και έχει τον πλήρη έλεγχο των
συνδρομητών του καθώς επίσης της τιμολόγησή του.
• Ένας MVNO επενδύει σε υποδομή ανάπτυξης υπηρεσιών έτσι
ώστε να ανταγωνιστεί άμεσα με άλλους κινητούς με την
προσφορά προηγμένων υπηρεσιών, προστιθεμένης αξίας.
• Ο στόχος των υπηρεσιών προστιθεμένης αξίας είναι να
διαφοροποιηθεί έναντι των κινητών από να πρέπει να
ανταγωνιστεί βάσει της τιμής και μόνο.
16

17. Κατηγοριοποίηση των MVNOs (Business models) (1)
Radio Transmission
Service
Creation
Billing
Customer
Care
Sales &
Marketing
-> Business Models <-
• Low cost offering
MNO MVNO Reseller based on
distribution length
Service • Customer Loyalty
MNO MVNO Provider
• Reach special
MVNE Enhanced
interest groups &
community
MNO MVNO Service
• Focus on VAS
Provider
• Deeper customer
Full
MNO MVNO MVNO
relationship &
advanced VAS and
Data services
MVNE role
MNO MVNO
• Business Know-how
• Cost reduction and Service innovation
MVNE
• Technical Expertise
17

18. Κατηγοριοποίηση των MVNOs (Business models) (2)
Stregthnesses Target - Positioning
● Number of POS ● No Frills
Retailers - Branded ● Loyal customer base ● One-stop shop
● Telco Know-how ● Fixed-Mobile Convergence
Fixed Operators BT Mobile
● Customer base ● Quad-play corporate
● Niche market (immigrants, ● Low cost – International calls
Ethnic - Niche travelers,…) ● Community / On-net push
● Content ● lifestyle services
Content ● Entertainment ● Family
● Innovation / VAS
Cross industry ● VAS
● Customer base
● Niche market ● Content / VAS core business
Other (Free,..) ● Know-how ● Hobbies / sports, …
Οι μοναδικοί πάροχοι με τεχνογνωσία
στις υπηρεσίες φωνής και δεδομένων.
Για τους άλλους πρόκειται για μία νέα ευκαιρία
18

19. Ευρώπη – MVNOs – Business Models (3)
Στην Ευρώπη λειτουργούν διάφορα Business models για κάθε χώρα. Τα περισσότερο εδραιωμένα
μοντέλα είναι βασισμένα σε υπάρχουσα βάση πελατών και δημιουργία νέων καινοτόμων υπηρεσιών.
MVNO per Business Model Για αυτό το δείγμα των
MVNO Number
Service Enhanced Full
Ευρωπαϊκών χωρών (οι πιο
Market of Reseller
Provider MVNO MVNO ώριμες) οι Full MVNOs κατέχουν
share MVNOs
το 30 % του συνόλου.
6 10 8 6
Germany 29% 30
20% 33% 27% 20% Στην Γερμανία έχουμε την
μεγαλύτερη διείσδυση.
2 6 4 3
Denmark 25% 15
13% 40% 27% 20% Εκεί υπάρχει και η μεγαλύτερη
μείωση τιμών λόγω ανταγωνισμού.
2 2 3 3
Finland 15% 10
20% 20% 30% 30%
2 8 6
Στην πρόσφατη τηλε-ψηφοφορία
Netherland 13% 22 6
9% 36% 27% για την Eurovision:
2 8 7 13
UK 10% 30
7% 27% 23% 43% Ελλάδα: 1,2 € / SMS !!!
13 32 26 29 Γερμανία: 0,2 € / SMS
107
7% 7% 26% 29%
Στις χώρες όπου οι MVNO είναι περισσότερο ανεπτυγμένοι η σχέση
MVNO/MNO είναι ~ 5-7
19

20. Γιατί υπάρχει χώρος για τους MVNOs ;
Αν και όπως είδαμε σε περασμένη διαφάνεια η αγορά της κινητής έχει
φτάσει σε κορεσμό:
• οι MNOs δεν έχουν το περιεχόμενο και τις εφαρμογές σε αντίθεση με τους
MVNOs οι οποίοι μπορούν να κάνουν καλύτερη δουλειά στο να τονώσουν
την χρήση των data υπηρεσιών διότι μπορούν να προσφέρουν κινητό
περιεχόμενο σε στοχευμένο πελατειακό κοινό.
• Οι MNOs έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν νέους συνδρομητές από
ανταγωνιστικά δίκτυα με μηδενικό σχεδόν κόστος κτήσης.
• Οι MNOs με 3G άδεια μπορούν να γεμίσουν την άδεια χωρητικότητα του
δικτύου τους έτσι ώστε να μπορέσουν να επανακτήσουν γρηγορότερα τις
επενδύσεις τους.
20

21. Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας
Business objective Maximize the profit of the total business
Profit = ARPU * Customers - Cost
● Distribution strength Facility to reach final customer
Cross-selling
● Product /services innovation Differentiate on the market through
VAS offering
Cross -selling
● Large customer base Customer loyalty increase
Reduction of investments related
● Brand strength to the promotion of a new brand
Attract niche market
21

22. Ευρώπη και χάρτης MVNOs
2001 Netherlands (~ 22 MVNO)
1999 UK (~ 30 MVNO) MVNO Market Share: ~ 13% 2004 Finland (~ 10 MVNO)
ACN, AH Mobiel, Amatus, Aspider Mobile, Baron, MVNO Market Share: ~ 15%
MVNO Market Share: ~ 10%
Call4Care, Carey, debitel, Easy Mobile, Erdee ACN, Armas, Go Mobile, Jippii Saunalahti,
ASDA, Bglobal Metering, BT, Carphone Mobiel, Lebara Mobile, PePtalk, Primus, Qick, RAM TDC Song Networks, Tele Finland, Tele2
Warehouse, Dot-Mobile, Easy Mobile, Mobile Data, Scarlet Telecom, Tele 2 Mobiel,
ExtremeMob, Flexphone, Fresh, Intercity, Transatel, UPC Mobile, Versatel Mobile, Yes
Kingston Communications, Lebara,
Mobile World, NTL, One.Tel, Project (10) Denmark (~ 15 MVNO)
(16) MVNO Market Share: ~ 25%
Telecom, Rok Mobile, Sainsbury's, Sky, (10)
Tesco, Timico, Toucan, Transcomm Uk, ACN, Gay Mobile, LeFrench, Debitel, TDC
Utility Warehouse Discount Club, Value (15)
(30) Song Networks, Tele 2, CBB Mobil, Easy
Telecom, Virgin Mobile, Yes Mobile (22) Mobile, Elro, Epicor, LIC, Telmore, Telogic,
(30) (28) Wireless Maingate
(24)
2002 Belgium (~ 30 MVNO)
(10) 2001 Germany (~ 30 MVNO)
MVNO Market Share: ~ 3% (10)
MVNO Market Share: ~ 29%
Ay Yildiz, Happy Many, Lebara, Plus Line, ACN, ALDI Talk mit Medionmobile, Ay Yildiz,
RCSC, TMF, LCR-Primustel, MCI, Phone Base, BT, Debitel, Djuice, Drillisch Alphatel,
Plus, Simyo, Sun, Telenet, Transatel, Easy Mobile, EWE Tel, Heag, HTTP,
InPhony, Versatel, Ugly Duck, 1 Mobile,
2004 France (~ 24 MVNO)
Klarmobile, MobilCom AG, Nordcom GmbH,
Amatus, Jim, Mondial Telecom, MyTel, MVNO Market Share: ~ 5% Payback, Phone House, Quelle
NormAction, Opticall, Scarlet Telecom, Aktiengesellschaft, Schwarzfunk, SIMply,
Auchan, Breizh Mobile, Carrefour, Cegetel, Coriolis
TelLink, Toledo Telecom, Yellow SIMYO, Talkline, Tchibo Mobilfunk, Telco
Telecom, Debitel, euro keitai, Futur Telecom,
Telecom2000
Intercall, Le French Mobile, M6 Mobile, Neuf (RSL com), Tele 2, VictorVox, Wal Mart
Telecom, NormAction, NRJ, NRJ Mobile, NTL &
CPW, Omer Telecom, Orscom, Tele2, Ten Mobile,
Transatel, Universal Music
22

23. MVNOs στην Ιταλία
Auchan BT Mobile
Οι πρώτες συμφωνίες υλοποιούνται το 2006 με μεγάλη καθυστέρηση από corporate
την υπόλοιπη Ευρώπη εξ’ αιτίας:
• μεγάλης αντίστασης από τους κινητούς και
• έλλειψης κανονιστικών υποχρεώσεων
MVNE - MoBi
Πιέσεις ασκήθηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού εξ’ αιτίας:
• καταγγελιών σταθερών παρόχων και
• του νέου πακέτου της Vodafone (Vodafone Casa Numero Fisso)
Business Models
• Retailers
• Fixed-line Telco (καινοτόμες νέες συγκλίνουσες υπηρεσίες)
Group • Ethnic (China, Philippines, Croatia, …)
Carrefour • Cross industry convergent model (Poste Italiane: Mobile payments, Money
transfer)
aquisition
Telepass Mobile
23

24. MVNOs στην Ελλάδα ;
Και οι δύο λειτουργούν σαν branded operators, Resellers
Κάθε κινητός έχει συμφέρον να αποσπάσει από τους άλλους δύο πελατειακή βάση.
Αυτό σίγουρα δεν παράγει ανταγωνισμό, καινοτομία, νέες υπηρεσίες και σύγκλιση.
Είναι κοινό συμφέρον των παρόχων κινητής τηλεφωνίας η αγορά να μείνει κλειστή.
Απόλυτοι φραγμοί εισόδου στην αγορά για τους παρόχους σταθερής τηλεφωνίας λόγω
έλλειψης Εμπορικού ενδιαφέροντος από τους κινητούς παρόχους.
Αποκλεισμός της δυνατότητας ανάπτυξης υπηρεσιών που να είναι προσβάσιμες από τα
κινητά δίκτυα (π.χ. συγκεκριμένες μη γεωγραφικές αριθμοδοτικές σειρές)
Η Ελληνική αγορά έχει ανάγκη από πραγματικούς MVNOs που θα στοχεύσουν σε:
niche markets
καινοτόμες και άλλες υπηρεσίες που δεν ενδιαφέρουν τους κινητούς
σύγκλιση υπηρεσιών σταθερού και κινητού
και θα διαπραγματευτούν:
συμφέρουσες wholesale τιμές
win-win συμφωνίες (π.χ. στόχευση πελατών οι οποίοι δεν είναι κοινοί)
24

25. Γιατί η ρυθμιστική παρέμβαση στην πρόσβαση στα
κινητά δίκτυα είναι τόσο σημαντική ;
• Σε 8 χώρες από τις 27 χώρες της ΕΕ, οι συμφωνίες που έχουν υπογραφεί είτε με τους SPs είτε
με τους MVNOs υλοποιήθηκαν μόνο λόγω ρυθμιστικής επέμβασης επιβάλλοντας την
υποχρέωση να παρασχεθεί η πρόσβαση (σε δύο περιπτώσεις μετά από σχετική απειλή).
• OFTA, ο ρυθμιστής του Χογκ Κογκ, απαίτησε από τα 3G δίκτυα να διατηρήσουν μέχρι 30% της
χωρητικότητας τους προς χρήση από MVNOs.
• Αν και κατά μέσον όρο στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα) οι δύο μεγαλύτεροι MNOs διατηρούν
μερίδιο αγοράς του 70%, υπάρχει συλλογική άρνηση από τους κινητούς να συζητήσουν
πραγματικές συμφωνίες MVNO στην πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ (και στην Ελλάδα).
• Δεν υπάρχει αποτελεσματικός ανταγωνισμός στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας σε επίπεδο
λιανικής:
μέση τιμή SMS στην Ευρώπη 0,14$ (Αμερική 0,06$, Ασία 0,07$, Αφρική 0,10$)
ιδιαίτερα υψηλές τιμές για πρόσβαση σε data
πτώση τιμών ευρυζωνικής πρόσβασης στην Ευρώπη κατά 40% μεταξύ 2003-2005 (μόνο 23%
για τις τιμές στην κινητή τηλεφωνία)
25

26. Συμπεράσματα και Προτάσεις
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
• Χωρίς την δυνατότητα ενεργοποίησης MVNO από τους παρόχους σταθερής
τηλεφωνίας, η σύγκλιση υπηρεσιών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, για την
ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και τεχνολογικών καινοτομιών, είναι ΑΔΥΝΑΤΗ.
• Χωρίς την «απειλή» κανονιστικών μέτρων ή εφαρμογής του δίκαιου του
ανταγωνισμού, είναι πολύ δύσκολη έως απίθανη η επίτευξη συμφωνιών real
MVNO.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• Εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού για την διακρίβωση συλλογικής
δεσπόζουσας θέσης στην αγορά της κινητής.
• Ενέργειες proactive από την ΕΕΤΤ και όχι recto active.
26

27. Ερωτήσεις ?
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας !
Ανδρέας Αναστασόπουλος
Πρόεδρος ΣΑΤΠΕ
info@satpe.gr - www.satpe.gr
27