2. INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chyang trinh cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te
LUAN VAN TOT NGHIEP
QUAN LY NGAN QUY CUA CAC CONG TV BAG HIEM
NGHIEN ClTU TINH HUONG TAX BAO VIET VIET NAM
A a
LE TIEN TOAN
IEMBA#3
» THANG05,2007
3. INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
r r
Chirang trinh cao hoc Quan tri kinh doanh Quoc te
BAN LOAN VAN NAY Dl/OC N Q P C H O
TRl/OfNG DAI HOC IRVINE (HOA KY)
VA
KHOA QUAN TRI KINH DOANH
(TRI/dNG DAI HOC QUOC GIA HA NQI)
BAN LUAN VAN LA M O T PHAN BAT BUQC TRONG CHUONG TRINH
DAO TAO THAC SY Q U A N TRI KINH DOANH QUOC TE
THANG 05, 2007
4. Phe duyet cua Chuong trinh Cao hoc quan trj kinh doanh qu6c te
Chu nhiem chuang trinh
Toi xac nhan rang luan van nay da dap lirng dircfc cac yeu cau cua mot luan van tot nghiep
thuoc chuong trinh dao tao Thac sy Quan tri kinh doanh.
gi dong
Chung toi, ky ten duai day xac nhan rang chung toi da doc toan bp luan van nay va cong
nhan ban luan van hoan toan dap ung cac tieu chudn cua mot luan van Thac sy quan tri kinh
doanh.
NCS. Tran Phuong Lan
Giao vien huong dan
Cac thanh vien Hoi dong
(Xep thir tir ten theo bang chu* cai)
NCS. TrAn Phuong Lan
TS. Pham Quang Ngoe
PGS-TS. Ngo Thi Kim Thanh
PGS-TS. Vu Cong Ty
5. CAMKET
Toi xin cam ket rang noi dung cua ban luan van nay chua duac nop cho bat ky mot
chuorng trinh cap bang cao hoc nao cung nhu bat ky mot chuong trinh dao tao cap bang nao
khac.
Toi cQng xin cam ket them rang ban luan van nay la no lire ca nhan cua toi. Cac ket
qua, phan tich, ket luan trong luan van nay (ngoai cac phan duge trich dan) deu la ket qua
lam viec cua ca nhan toi.
Hoc vien
ks
Le Tien Toan
6. LOI CAM OfN
Sau mot thai gian tham gia khoa dao tao MBA do Truong Dai hoc Irvine
(Hoa ky), hop tac vol HSB (khoa quan tri kinh doanh Truong Dai hoc quoc gia Ha noi) to
chirc. vol phuoTig phap giang day, phuong phap tiep can mal va dac biet la sir giup da, giang
day nhiet tinh ciia cac thay c6 giao c6 nhieu kien thuc sau rong trong ITnh vuc quan tri kinh
doanh trong va ngoai nuac cung vai nhiing trai nghiem thuc te va nghien cuu tai lieu cua
ban than , toi da hoan thanh ban luan van vai de tai "Mot so giai phap nang cao hieu qua
cong tac quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam".
De tai ve quan ly ngan quy noi chung va quan ly ngan quy tai Doanh nghiep bao
hiem noi rieng, den nay van la mot van de dang dugc nhieu doanh nghiep quan tam.
Day cung la mot de tai doi hoi phai c6 sir dau tu han nua bai sir han che ve tai lieu
tham khao va do dac thii ve moi truong kinh doanh, tap quan kinh doanh cung nhu cac dac
diem rieng biet khac cua Viet Nam.
Xin chan thanh cam an sir giup da tan tinh cua cac thay c6 giao HSB, dac biet la c6
giao Tran Phuong Lan da gianh nhieu thoi gian doc va gop y chinh cho de tai, cac dong chi
lanh dao va dong nghiep tai Bao Viet Viet Nam cung ban be da het sue ung ho, giup da toi
trong qua trinh nghien cuu, hoan thien luan van.
Do han che ve thai gian nghien cuu va tai lieu, luan van khong tranh khoi con nhung
thieu sot. Rat mong nhan dugc sir dong gop cua cac thay c6 trong Hoi dong , dong nghiep va
ban be de ban luan van duac hoan thien han.
Xin tran trong cam an.
Hoc vien
( Jck^
Le Tien Toan
7. DANH MUC CAC TlT VIET TAT
CTTV Cong ty thanh vien
BVVN Bao Viet Viet Nam
DNBH Doanh nghiep bao hiem phi nhan tho
TK Tai khoan
VCB Ngan hang Ngoai thuang Viet Nam
BVFMC Cong ty quan ly quy dau tu chung khoan Bao Viet
8. MUC LUC
CHU'ONG 1 : CO Sd LY LUAN VE QUAN LY NGAN QUY TAI DOANH
NGHIEP BAO HIEM PHI NHAN THO 1
1.1 Tong quan ve cong ty bao hiem 1
1.1.1 Hoat dong kinh doanh bao hiem 1
1.1.2 Hoat dong ca ban cua cong ty bao hiem phi nhan thg 4
1.1.2.a Hoat dong bao hiem goc 5
1.1.2.b Hoat dong tai bao hiem 8
1.1.2.C Hoat dong dautu 9
1.2 Ngan quy ciia cong ty bao hiem phi nhan tho 10
1.2.1 Khai niem ngan quy 10
1.2.2 Cac dong ngan quy trong cong ty bao hiem phi nhan tho 11
1.2.2.a Luong tien tir hoat dong bao hiem 11
1.2.2.b Luong tien tu boat dong dau tu 13
1.2.2.C Luong tien tu boat dong tai chinh 14
1.2.3 Tinh chat cua cac luong tien hoat dong bao hiem 14
1.2.4 Chu ky hoat dong kinh doanh va chu ky ngan quy 15
L3 Quan ly ngan quy trong cong ty bao hiem 17
1.3.1 Dong ca quan ly ngan quy 17
1.3.2 Bg may quan ly ngan quy 18
1.3.3 Quy trinh hoa hoat dong quan ly ngan quy 19
1.4 Mot so kinh nghiem mo hinh quoc te 20
1.4.1 Mo hinh Baumol-Tobin 22
9. 1.4.2 Mo hinh Miller-Orr 24
1.5 Cac nhan to anh hu-ong den quan ly ngan quy cua cong ty BH phi nhan tho28
1.5.1 Cac nhan t6 chu quan thuoc ve doanh nghiep bao hiem phi nhan thg 28
1.5.1.a Quan dilm cua Ban lanh dao DNBH 28
l.S.l.b C a c S u t o chuc vapham vi hoat dong cua DNBH 28
1.5.1.C Bg may quan ly ngan quy 29
1.5.1,d Co cau bg may 30
1.5.1.e Trinh do, kinh nghiem cua dgi ngu can bg tai chinh 30
l.S.l.f Cong nghe tin hgc trong quan ly 30
1.5.2 Cac nhan to khachquan 31
1.5.2.a Moi truong phap luat 31
l,5.2.b Cac quy dinh phap luat chung 31
1.5.2.C Cac quy dinh phap luat dieu chinh hoat dong cua DNBH 32
1.5.2.d He thong ngan hang 32
1.5.2.e Thi truong tien te va thi truong chung khoan 32
1.5.2.f Tinh hinh canh tranh tren thj truong bao hiem 33
CHU'ONG 2: THlTC TRANG QL NGAN QUY TAI BAO VIET VIET NAM 34
2.1. Khai quat ve Bao Viet Viet Nam 34
2.1.1. Qua trinh hinh thanh va phat trien 34
2.1.2. Co cau to chuc 37
2.1.3. Ket qua hoat dong trong thai gian qua 39
2.2. Thirc trang quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam 41
2.2.1. Thuc trang cac luong tien cua Bao Viet Viet Nam 41
ii
10. 2.2.2. Xac dinh ngan quy toi uu 47
2.2.3. Daututhang dungan quy 50
2.2.4. Tai trg tham hut ngan quy 53
2.3. Danh gia thu*c trang quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam 55
2.3.1. Nhung ket qua dat dugc 56
2.3.2. Han che va nguyen nhan 57
2.3.2.1. Hanchl 57
2.3.2.2. Nguyen nhan 61
CHU*aNG 3: GIAI PHAP NANG CAO HIEU QUA QUAN LY NGAN QUY TAI
BAO HIEM VIET NAM ! .' 66
3.1. Chien itac phat trien ciia Bao Viet Viet Nam giai doan 2006-2010 66
3.1.1. Co hoi va thach thuc doi vai Bao Viet Viet Nam 66
3.1.2. Chien luge phat trien cua Bao Viet Viet Nam giai doan 2006-2010 67
3.2. Giai phap tang cu-ong quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam 69
3.2.1. Hoan thien bg may quan ly ngan quy 69
3.2.2. Lira chgn ngan hang cung cap cac dich vu lien quan den quan ly ngan quy... 70
3.2.3. Cai tien viec lap ke hoach ngan quy 77
3.2.4. Hoan thien he thong thong tin quan ly, ap dung cong nghe thong tin vao quan
ly ngan quy 83
3.2.5. Can bang muc tieu tang truang doanh thu voi phat trien ben vung 84
3.3. Mot so kien nghj 85
3.3.1. Hoan thien moi truang phap ly 85
3.3.1.1. Hoan thien moi truang phap ly lien quan den hoat dong bao hiem 85
3.3.1.2. Hoan thien moi truang phap ly lien quan d6n hoat dong ngan hang85
iii
11. 3.3.2. LTU tien phat triln he thdng thanh toan dien tu lien ngan hang 86
3.3.3. Thuc diy sir phat tri^n cua thi truang tien te va thi truang chung khoan 87
KET LUAN 89
DANH MUC TAI LIEU THAM KHAO 90
PHULUC 93
IV
12. DANH MUC BANG BIEU
CHU^ONG 1
INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGMAM (leMBA)Error! Bookmark not
defined.
Bang 1.1: Bao hiem phi nhan tho the gioi nam 2005 3
Bang 1.2: Mot so chi so phat trien cua nganh bao hiem phi nhan tho 4
Bang 1.3: Luong tien trong doanh nghiep bao hiem phi nhan tho 11
Bang 2.1: Ngan quy toi da cac Cong ty thanh vien nam 2003,2004 48
Bang 2.2: Ngan quy toi da cac Cong ty thanh vien nam 2005 49
Bang 2.3: So du* hinh quan tren TK dau tu* tir dong USD 52
Bang 2.4 : So du" binh quan tren TK dau tu* tu* dong VND 52
Bang 2.5: Tai tro* ngan quy tir ben ngoai nam 2005 55
Bang 2.6: Ngan quy thyc te tai Tru so" chinh giai doan 2004-2005 58
Bang 2.7: Lu-u chuyen ngoai te hang ngay quy 4 nam 2005 59
Bang 2.8: So sanh lai suat dau tu* tu* dong vol lai suat tien gu-i khong ky han giai
doan 2003-2005 60
PHU LUC
Phu luc 2.1: Lu*u chuyen tien te nam 2003 cua Bao Viet Viet Nam 93
Phu luc 2.2: Lu-u chuyen tien te nam 2004 ciia Bao Viet Viet Nam 96
Phu luc 2.3: Lu-u chuyen tien te nam 2005 ciia Bao Viet Viet Nam 100
Phu luc 2.4: Lu-u chuyen tien te thang 6,7,8 nam 2005 104
Phu luc 2.5: Tinh hinh chap hanh dinh mirc ngan quy nam 2004-2005 107
13. DANH MUC HINH VE
CHIJONG 1
Hinh 1.1: He thong quan ly ngan quy ix
Hinh 1.2: Quy trinh khai thac 5
Hinh 1.3: Quy trinh boi thuang 7
Hinh 1.4: To chuc quan ly tai chinh trong DNBH 19
Hinh 1.5: Chi phi nam giii ngan quy 21
Hinh 1.6: Mo hinh Miller-Orr 24
Hinh 1.7: Ca c4u t6 chuc cua DNBH 29
CHU^ONG 2
Hinh 2.1. So do to chuc Tong cong ty Bao hiem Viet Nam 37
Hinh 2.2: So dd X6 chuc Bao Viet Viet Nam 38
Hinh 2.3: Bi^u d6 phi bao hilm gdc Bao Viet Viet Nam 2001-2005 40
Hinh 2.4: Thi phin Bao hilm Viet Nam giai doan 2002-2005 41
Hinh 2.5: Bilu d6 ngan quy Bao Viet Viet Nam 2003-2005 47
VI
14. PHAN MOf DAU
1 Su* can thiet va y nghia cua de tai nghien ciru
Ngan quy la "mau song" cua mot doanh nghiep. Thieu hut ngan quy, doanh nghiep du c6
the C quy mo rat lan, Igi nhuan rat tot nhung van c6 the pha san vi khong thanh toan
O
dugc cac nghTa vu tai chinh. Trong quan ly tai chinh doanh nghiep a cac nuac phat trien,
cac nha quan ly tai chinh dac biet chu trong den quan ly ngan quy va bao cao ngan quy da
tra thanh bao cao tai chinh quan trgng nhat trong he thong bao cao tai chinh.
Doi voi quan ly tai chinh cac doanh nghiep bao hiem phi nhan thg thi quan ly ngan quy
cang C vai tro quan trgng. Trong bao hiem phi nhan thg, cac sir kien bao hiem, von la
O
cac bien co ngau nhien c6 the xay ra bat cu khi nao vai muc do ton that kho c6 the du
doan dugc. Doanh nghiep bao hiem phi nhan thg phai duy tri ngan quy de san sang thanh
toan cho khach hang bat cu khi nao su kien bao hiem xay ra. Kha nang thanh toan cac
khieu nai bao hiem nhanh chong de khach hang kip thai khac phuc ton that la mot trong
nhung tieu chi quan trgng danh gia uy tin cua doanh nghiep bao hiem phi nhan tho. Vi
vay quan ly ngan quy cua cac doanh nghiep bao hiem phi nhan thg phuc tap han rat nhieu
so vai cac doanh nghiep thuang mai, san xuat va la mot trong nhiJiig cong viec kho khan
nhat cua nha quan tri tai chinh doanh nghiep bao hiem phi nhan thg.
Tai Viet Nam, quan ly ngan quy cua cac doanh nghiep noi chung va cua DNBHPNT noi
rieng chua dugc cac nha quan tri tai chinh chu y hoac da chu y trong quan ly nhung con
lung tung, khong biet each thuc hien. Dieu nay xuat phat tu cac nguyen nhan: (1) chua
hieu ro vai tro quan trgng cua quan ly ngan quy trong viec toi da hoa gia tri doanh nghiep;
(2) han che ve trinh do, nang luc va (3) hau nhu chua c6 cac tai lieu huong dan hay cac
nghien cuu vl quan ly ngan quy, dac biet la quan ly ngan quy tai DNBHPNT.
Bao Viet Viet Nam la doanh nghiep bao hiem c6 be day nhat a Viet Nam vai truyen
thong hoat dong 40 nam, dugc danh gia la doanh nghiep c6 trinh do quan ly va kinh
vii
15. doanh tot nhat hien nay. BVVN da rat chu trgng tai quan ly ngan quy va cong tac quan ly
ngan quy da dong gop dang ke vao ket quan kinh doanh tot dep trong cac nam qua. Tuy
nhien quan ly ngan quy tai BVVN hien nay van chua dugc to chuc mot each khoa hoc va
C he thong. Gan day c6 luc ngan quy ciia BVVN da khong du de thanh toan cho mot
O
khieu nai lan, huge phai vay nong tu ngan quy Bao Viet nhan thg de tai trg. Neu khong to
chuc tot cong tac quan ly ngan quy, tinh trang nay se tiep tuc tai dien, BVVN se de gap
kho khan trong viec thanh toan khieu nai kip thai cho khach hang, giam sut uy tin doi vai
khach hang hoac giam hieu qua kinh doanh.
Chinh vi le do nghien cuu ve quan ly ngan quy tai BVVN, tim cac giai phap nang cao
hieu qua cong tac quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam c6 y nghia dac biet quan trgng
trong viec hoan thien ly quyet ve quan ly ngan quy cua cac DNBHPNT va nang cao hieu
qua hoat dong cua BVVN.
2 Muc tieu nghien ciru
Nhijng muc tieu chinh cua de tai nghien cuu la:
- Nghien cuu nhung van de ca ban ve quan ly ngan quy cua doanh nghiep bao hiem
phi nhan thg tren ca sa van dung nhung ly luan chung ve quan ly ngan quy.
Danh gia thuc trang quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam, chu yeu tap trung a
viec quan ly cac dong tien vao, tap trung ngan quy tir tai khoan cua cac cong ty thanh
vien vao tai khoan cua Bao Viet Viet Nam de chuyen di dau tu.
De xuat mo hinh va giai phap nang cao hieu qua cong tac quan ly ngan quy tai
Bao Viet Viet Nam.
3 Doi tu'o'ng va pham vi nghien ciru
- Doi tugng nghien cuu: Nghien cuu quan ly ngan quy ciia doanh nghiep bao hiem
phi nhan thg.
- Pham vi nghien cuu:
viu
16. Bao Viet Viet Nam dugc thanh lap thang 7/2004 va chinh thuc di vao hoat dong tu thang
9/2004 tren ca so to chuc lai hoat dong kinh doanh bao hiem phi nhan thg ciia Tong cong
ty Bao hiem Viet Nam (Bao Viet). Truac nam 1996, Bao Viet chi kinh doanh bao hiem
phi nhan thg. Tu nam 1996 den nam 2003, Bao Viet kinh doanh ca bao hiem nhan thg
nen Bao Viet thanh lap them he thong cac cong ty thanh vien kinh doanh bao hiem nhan
thg. Nam 2004, Bao Viet tach rieng hai he thong Cong ty thanh vien de thanh lap hai
cong ty thanh vien hach toan doc lap: Bao hiem nhan thg Viet Nam va Bao Viet Viet
Nam. Vai boi canh do, luan van nghien cuu quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam
trong giai doan 2002-2004 se bao gom nghien cuu quan ly ngan quy cua hoat dong kinh
doanh bao hiem phi nhan thg tai Tong cong ty bao hiem Viet Nam trong giai doan tu
2002 din thang 9/2004 tu nam 2003 din nam 2005.
Quan ly ngan quy ciia doanh nghiep lien quan den luong tien vao, luong tien ra, dau tu
tam thai ngan quy mot each hieu qua va tai trg tham hut ngan quy. Hinh 1.4 duai day mo
ta he thong quan ly ngan quy.
Dau tu*
Luong Ngan quy Luong
tien vao • ( tien ra
'
Tai tro"
Hinh 1.1: He thdng quan ly ngan quy
IX
17. Theo mo hinh to chuc moi, Bao Viet Viet Nam chi thuc hien viec tap trung ngan quy roi
chuyen den cong ty quan ly quy Bao Viet thuc hien dau tu. Vi vay luan van chi dung lai a
viec nghien cuu qua trinh tap trung ngan quy tu cac cong ty thanh vien len tru sa chinh
Bao Viet Viet Nam, xac dinh ngan quy toi uu tai Bao Viet Viet Nam va cac bien phap tai
trg trong truang hgp tham hut ngan quy.
4 Cac phvong phap nghien ciru ap dung trong luan van
Cac phuong phap dugc su dung trong nghien cuu tren ca sa phuang phap bao gom
phuong phap tong hgp, phan tich, doi chieu, va so sanh.
5 Ten de tai: "Quan ly ngan quy ciia cac Cong ty bao hiem nghien ciru tinh huong
tai Bao Viet Viet Nam"
Ngoai phan ma dau va ket luan, Luan van dugc ket cau thanh 3 chuang :
Chtfong 1 : Co sa ly luan ve Quan ly ngan quy tai doanh nghiep bao hiem phi nhan thg.
Chtfong 2: Phan tich thuc trang quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam.
Chtfong 3; Giai phap nang cao hieu qua cong tac quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet
Nam
18. CHUONG 1 : CO Sd LY LUAN VE QUAN LY NGAN QUY TAI DOANH
NGHIEP BAO HIEM PHI NHAN THO
LI Tong quan ve cong ty bao hiem
1.1.1 Hoat dong kinh doanh bao hiem
Bao hiem la phuang thuc phong tranh nii ro dira tren nguyen ly "lay so dong bu so it",
theo do nhieu nguoi tham gia bao hiem cung dong gop mot khoan tien (phi bao hiem) tao
nen mot quy chung, neu mot trong so nguai do bi ton that se dugc den bu bang so tien lay
tir quy nay. Nhu vay ton that cua mot so it nguai se dugc cung ganh chiu bai mot cong
dong nhieu nguai.
Bao hiem dugc phan loai thanh hai nhom lan: bao hiem nhan thg va bao hiem phi nhan
thg. Bao hiem nhan thg bao gom cac loai hinh bao hiem trong do cac su kien dugc bao
hiem deu lien quan den euge song va sinh mang con nguai, thuang c6 tinh chat dai han
nhieu nam va gan vai viec tiet kiem. Bao hiem phi nhan thg bao gom cac loai hinh bao
hiem con lai. Bao hiem phi nhan thg chii yeu nham muc dich boi thuang cho nguai dugc
bao hiem nhirng hau qua cua mot bien c6 ngau nhien lam thiet hai tai san, cac Igi ich cua
hg. Bao hiem phi nhan thg phan anh ro net nhat ban chat, nguyen tac cua hoat dong bao
hiem. No ra dai sam nhat va khong ngung phat trien cung vai sir phat trien ciia xa hoi
loai nguai, sir gia tang khoi lugng cua cai vat chat cua xa hoi.
Dac diem chung cua bao hiem phi nhan thg la: DNBH khong c6 trach nhiem chi tra s6
tien bao hiem da cam ket neu trong thai gian c6 hieu lire cua hgp dong, doi tugng bao
hiem khong gap nii ro; khach hang chi phai dong mot khoan phi rat nho so vai s6 tiln ma
DNBH cam kit chi tra neu sir kien bao hiem xay ra; hgp dong bao hiem phi nhan tho c6
thai gian ngan, thong thuang la mot nam.
Bao hiem phi nhan thg bao gom rat nhieu loai hinh bao hiem khac nhau song c6 thi chia
thanh cac nhom chinh can cu vao doi tugng dugc bao hiem nhu sau:
19. - Bao hilm tai san: doi tugng bao hiem la cac tai san. DNBH se phai boi thuang cho chii
sa hiru tai san neu trong thai gian c6 hieu luc cua hgp dong, tai san dugc bao hiem bi hu
hong hay mat mat. Thuoc nhom nay c6 cac san pham nhu: bao hiem hang hoa van
chuyen, bao hiem tau bien, bao hiem hang khong, bao hiem dau khi, bao hiem hoa hoan
va cac rui ro dac biet, bao hiem vat chat xe co giai...
- Bao hiem trach nhiem dan su: la nhom co doi tugng bao hiem nay la trach nhiem hay
nghia vu boi thuang cac thiet hai do nguai tham gia bao hiem gay ra cho ben thu ba. Cac
san pham bao hiem gom c6: bao hiem trach nhiem chu xe ca giai doi vai nguai thii ba,
bao hiem trach nhiem dan su chu tau, bao hiem trach nhiem nghe nghiep, bao hiem trach
nhiem san pham ...
- Bao hiem sue khoe va tai nan con nguai: day la nhirng san pham bao hiem cho cac nii
ro lien quan den sue khoe con nguai. DNBH se thanh toan tien neu trong thai gian bao
hiem, nguai tham gia bao hiem khong may bi 6m dau, benh tat hay tai nan. Nhom nay
gom co: bao hiem tai nan hgc sinh, bao hiem tai nan hanh khach, bao hiem tai nan khach
du lich, bao hiem sinh mang ca nhan...
Bao hiem phi nhan thg phat trien manh me ciing vai sir phat trien cua san xuat va doi
song xa hoi. Ngay nay, bao hiem phi nhan thg da tham nhap vao mgi ITnh vuc, co vai tro
quan trgng de ngan ngua va han che riii ro trong nhieu ITnh vuc cua dai song xa hoi, gop
phan bao dam an toan san xuat, kinh doanh, on dinh dai song nhan dan va thuc day nen
kinh te phat trien. Ben canh do, hoat dong bao hiem co hieu qua cQng se nang cao hieu
qua viec phan bo cac nguon lire trong xa hoi, tao kenh huy dong von quan trgng cho dhu
tu phat trien. Bao hiem phi nhan thg dang giii mot vi tri kha quan trgng trong nin kinh tl
ciia nhieu quoc gia, dac biet la cac quoc gia phat trien. O cac quoc gia phat trien nhu My,
Canada, Tay au, Nhat Ban, nganh bao hiem phi nhan thg dong gop khoang 2%-5% GDP
(Xem Bang 1.1: Bao hilm phi nhan thg the giai nam 2005).
20. Bang 1.1: Bao hiem phi nhan thg the giai nam 2005
Phi bao hiem
Phi bao hiem Thi phan Ty trgng
binh quan dau
(trieu USD) (%) GDP (%)
nguai (USD)
Chau My 705.441 48,58 4,38 800,5
- Bic My 670.105 46,15 4,92 2.048,8
- My Latinh va Caribe 35.336 2,43 1,42 63,8
Chau Au 518.583 35,71 3,10 601,9
- Tay Au 482.261 33,21 3,23 949,4
- Trung va Dong Au 36.322 2,50 2,07 110,0
Chau a 186.540 12,85 1,67 48,3
- Nhat Ban 100.523 6,92 2,22 790,4
- Nam va Dong a 74.086 5,10 1,34 21,4
- Trung Dong va Trung a 11.930 0,82 1,06 40,2
Chau Phi 12.230 0,84 1,47 13,5
Chau Dai duang 29.217 2,01 3,22 904,3
Cong 1.452.011 100,00 3,18 219,0
Nguon: Swissre, Sigma No 5/2006
O Viet Nam, bao hiem phi nhan thg xuat hien mugn han rat nhieu so vai the giai. Cong
ty bao hiem Viet Nam (nay la Tong Cong ty bao hiem Viet Nam - Bao Viet) la doanh
nghiep bao hiem dau tien cua nha nuac Viet Nam Xa hoi Chii nghTa. Bao Viet thanh lap
ngay 17/12/1964 va bat dau hoat dong chinh thuc tu ngay 15/01/65. Ke tu do cho tai
truac nam 1993, Bao Viet la doanh nghiep bao hiem duy nhat. Ngay 18/12/1993, Chinh
phii Viet Nam da ban hanh Nghi dinh 100/CP ve kinh doanh bao hilm. Nghi dinh nay
cham dut su doc quyen Nha nuac ve kinh doanh bao hiem, tao dieu kien dl cac thanh
phan kinh te khac nhau tham gia vao hoat dong kinh doanh bao hiem tai Viet Nam. Tuy
nhien, phai den nam 1995, vai viec tach chi nhanh ciia Bao Viet tai Thanh ph6 H6 Chi
Minh dk thanh lap Cong ty bao hiem Thanh pho Ho Chi Minh (nay la T6ng Cong ty c6
phan Bao Minh), sir doc quyen mai thuc su cham dut. Thi truang bao hilm ciing dugc
21. mo cua tung buac, cac doanh nghiep bao hiem quoc te lan da tham gia thi truang bao
hiem Viet Nam. Co the thay sir phat trien ciia nganh bao hiem phi nhan thg Viet nam tu
nam 1996 den nay qua mot so chi so trong Bang 1.2 sau:
Bang 1.2: Mot so chi so phat trien cua nganh bao hiem phi nhan thg
Cac chi tieu chu yeu 1996 1999 2002 2004 2005
1. Ket cau thj truang
- Doanh nghiep bao hiem goc 6 10 13 14 16
- Doanh nghiep tai bao hiem 1 1 1 1 1
- Doanh nghiep moi giai bao hiem 1 I 2 6 7
2. Quy mo thi truang bao hiem
- Doanh thu phi bao hiem (ty dong) 1.263 1.606 2.624 4.768 5.535
- Dong gop vao GDP (%) 0,46 0,40 0,49 0,67 0,72
- Phi bao hiem binh quan dau nguai
(nghin dong) 17 21 33 58 67
Nguon: Bg Tai chinh, Thi truang bao hiem Viet Nam nam 2005
Trong giai doan 10 nam 1996-2005, toe do tang truang phi bao hiem goc binh quan dat
16%. Dong gop cua nganh bao hiem phi nhan thg vao GDP tang tu 0,46% len 0,75%.
Nganh bao hiem phi nhan thg Viet Nam trong giai doan nay dugc danh gia la tang truang
tot. Tuy vay, quy mo thi truang bao hiem phi nhan thg Viet Nam vin con nho be, chua
tuang xung vai tiem nang cua nen kinh te. Dieu do the hien qua chi tieu dong gop vao
GDP ciia nganh bao hiem phi nhan thg Viet Nam con qua khiem t6n so vai cac nuac
trong khu vuc va tren the giai. Nam 2005, nganh bao hilm phi nhan thg Viet Nam chi
dong gop 0,72% GDP trong khi con s6 tuang ung cua cac nuac kh6i ASEAN la 1,15%,
ca thi giai la 3,18%.
1.1.2 Hoat dong ca ban ciia cong ty bao hilm phi nhan thg
De hilu ro ngan quy cua DNBH, c^n hilu ro hoat dong cua no. Nhung hoat dong ca ban
cua DNBH bao g6m: bao hilm gdc, tai bao hilm va dku tu.
22. 1.1.2. a Hoat dong bao hiem goc
Day la boat dong kinh doanh chinh ciia DNBH, la diem xuat phat cua mgi hoat dong kinh
doanh khac trong doanh nghiep.
Hoat dong bao hilm gdc bao gom hai boat dong chinh: khai thac bao hiem va boi thuang,
tra tien bao hiem.
- Khai thac bao hiem
Hoat dong khai thac bao hiem c6 the mo ta qua Hinh 1.1 sau:
Yeu cau bao hiem Xet nhan
cua khach hang bao hiem
1 '
Cap g'ay chirng
nhan/don bao
hiem va thu phi
Hinh 1.2: Quy trinh khai thac
Hoat dong khai thac bat dau bang viec DNBH nhan dugc yeu cau bao hiem tir nhijng
khach hang co nhu cau bao hiem, nhu cau nay co the la tu phat hoac nay sinh tu hoat
dong marketing ciia DNBH. Yeu cau bao hiem cua khach hang thudng dugc the hien
duai hinh thuc Giay yeu cau bao hiem, trong do khach hang co nghTa vu cung cap day du,
trung thuc cac thong tin dugc yeu cau lien quan den doi tugng bao hiem.
Doi vai mot so loai hinh bao hiem phuc tap nhu bao hiem hang hai, hoa hoan, ky thuat,
DNBH thuang phai cu nhung chuyen gia danh gia nii ro true tiep den xem xet doi tugng
bao hiem de thu thap thong tin.
23. Sau khi nhan dugc day du cac thong tin can thiet, bg phan khai thac ciia DNBH hoac dai
ly bao hilm dugc DNBH liy quyen (thuang la cac nghiep vu dan gian) tien hanh danh gia
rui ro, quylt dinh chap nhan bao hiem hay tu choi. Truang hgp chap nhan bao hiem thi
cong viec tiep theo la xac dinh dieu kien, dieu khoan, pham vi bao hiem va tinh toan phi
bao hiem.
Viec xac dinh phi bao hiem the hien mot dac thu cua DNBH, do la chu trinh san xuat
"dao nguge". DNBH xac dinh gia ban (phi bao hiem) truac khi xac dinh dugc gia thanh
boi vi chi sau khi ket thuc thai ban bao hiem, DNBH mai xac dinh dugc chinh xac so tien
chi tra cho cac su kien bao hiem xay ra. DNBH xac dinh phi bao hiem can cu vao cac su
kien bao hiem da xay ra trong qua khu va riit ra quy luat cho tuang lai dua tren luat thong
ke so lan.
Sau khi DNBH chap nhan bao hiem va nguai mua bao hiem thanh toan phi hoac dong y
thanh toan phi bao hiem, hgp dong bao hiem co hieu luc. Dan bao hiem se dugc DNBH
phat hanh. Dan bao hiem la bang chung xac nhan rang hgp dong bao hiem da dugc xac
lap. Don bao hiem thuang dugc in san va co phu luc kem theo. Dan bao hiem in sin bao
gom cac dieu khoan, cac noi dung dugc ap dung cho tat ca mgi nguai dugc bao hilm nhu
nhixng nii ro dugc bao hiem, nhirng loai tru, quyen, nghia vu ciia cac ben, xu ly tranh
chap,... Phu luc la mot phan ciia dan bao hiem the hien dac diem rieng cua nguai dugc
bao hiem. Phu luc thuang bao gom cac thong tin ca ban nhu nguai dugc bao hilm, ddi
tugng bao hiem, thai han bao hiem, so tien bao hiem, phi bao hiem, cac loai tru dac biet.
- Boi thuang, tra tien bao hiem
Trach nhiem ciia DNBH la boi thuang, tra tien bao hiem cho nhung tdn th4t do nhung rui
ro quy dinh trong hgp d6ng bao hilm xay ra.
Quy trinh b6i thuang, tra tiln bao hilm c6 thi dugc mo ta qua hinh 1.2 sau:
24. Thong bao khieu nai Giam dinh Giai quyet khieu
cua khach hang nai
Hinh 1.3: Quy trinh boi thuang
Quy trinh b6i thuang bat dau vai viec nguai dugc bao hiem thong bao khieu nai khi xay
ra t6n thdt cho DNBH. DNBH se cung cap cho nguai dugc bao hiem Giay yeu cau boi
thuang de dien cac thong tin lien quan den ton that. Ciing giong nhu Giay yeu cau bao
hilm, Gidy yeu cau boi thuang la phuang thuc chinh de DNBH thu dugc cac thong tin ve
ton that. Nguai dugc bao hiem ciing phai cung cap cac bang chiing chung minh ton that
thuoc pham vi bao hiem va miic do ton that. Doi vai cac ton that lan, phuc tap, DNBH se
cu nguai tien hanh xac dinh nguyen nhan va miic do thiet hai. Qua trinh nay dugc ggi la
giam dinh ton that. Viec giam dinh ton that co the thuc hien bai nhan vien ciia DNBH
hoac cac giam dinh vien doc lap.
Viec giai quyet boi thuang thuang dugc thuc hien bai bg phan giai quyet khieu nai ciia
DNBH. Moi giai, dai ly bao hiem ciing co the dugc uy quyen giai quyet khieu nai trong
nhung nghiep vu bao hiem dan gian vai ban miic nhat dinh. Trong viec giai quyet b6i
thuang, dieu quan trgng nhat la kiem tra trach nhiem boi thuang ciia DNBH. Cac dilu
kien sau day phai dugc thoa man de xac dinh nii ro thuoc trach nhiem bao hilm:
- Hgp dong con hieu lire khi ton that xay ra
- Nguai khieu nai diing la nguai dugc bao hiem, c6 Igi ich bao hilm
- Riii ro thuoc pham vi bao hiem
- Nguai dugc bao hiem tuan thii tk ca cac dilu kien quy dinh.
Tiep theo la tinh toan so tien boi thuang. Viec tinh toan s6 tiln boi thuang dua tren ca so
gia tri t6n Xhk thuc tl nhung khong vugt qua s6 tien bao hilm.
Vi giai quylt khilu nai la chi tieu danh gia hieu qua ciia bao hilm, thi hien chk lugng
dich vu nen dilu quan trgng la DNBH phai b6i thuang chinh xac va nhanh chong.
25. 1.1.2.b Hoat dong tai bao hiem
Trong qua trinh kinh doanh bao hilm g5c, sau khi da chip nhan riii ro ciia nhiing nguai
dugc bao hilm, DNBH lai a vi tri ciia nguai dugc bao hiem vai hang hoat nhiing dieu
khong chic ch4n c6 lien quan din cac rui ro da nhan bao hiem. Mac du khong phai nii ro
nao cung dan den khilu nai va dugc bao ve bai nguyen ly ''so dong bu so it" nhung do
DNBH xac dinh phi bao hilm tren ca so xac suk xay ra ton that ciing nhu muc do ton
thit binh quan trong qua khu nen DNBH phai d6i mat vai kha nang ton that thuc te lan
han du tinh. D6i mat vai nii ro do, cung nhu nguai dugc bao hiem, DNBH phai di tim su
bao ve cho chinh minh. DNBH mua bao hiem cho cac nii ro da dam nhan mot lan nua.
Do chinh la tai bao hiem.
Tai bao hilm la hinh thiic bao hiem do DNBH mua de bao ve cho chinh minh.
DNBH mua tai bao hilm dugc goi la nguai nhugng tai. Nguai cung cap tai bao hiem, ggi
la nguai nhan tai co the la mot DNBH khac hoac cac doanh nghiep tai bao hiem chuyen
nghiep.
Khi mua tai bao hiem, DNBH chuyen nhugng cho nguai nhan tai mot phan phi bao hiem
da nhan dugc tu nguai mua bao hiem de doi lai dugc nguai nhan tai boi thuang neu xay
ra sir kien quy dinh trong hgp dong tai bao hiem. Su kien quy dinh trong hgp dong tai bao
hiem phu thuoc hinh thuc tai bao hiem la tai bao hiem theo ty le hay phi ty le.
Theo hinh thuc tai bao hiem theo ty le, nguai nhan tai chia se ton that vai DNBH theo
Cling ty le nhu da chia se phi bao hiem ciia nguai dugc bao hiem. Tuc la nguai nhan tai
boi thuang cho DNBH doi vai mgi ton that ma DNBH phai boi thuang theo ty le chia se
phi bao hiem
Theo hinh thuc tai bao hiem phi ty le, nguoi nhan tai chi boi thuang cho DNBH khi t6n
that hoac ty le t6n th4t ciia DNBH vugt qua miic ma DNBH tu chiu.
8
26. Hgp d6ng tai bao hilm ky kit giua DNBH va nguai nhan tai la mot hgp dong khong c6
lien quan gi din nguai dugc bao hilm. Mac du DNBH chuyen mot phan trach nhiem cho
nguai nhan tai nhung DNBH van la nguoi chiu trach nhiem duy nhat doi vai nguoi mua
bao hiem.
Tu quan he giira cac ben trong tai bao hiem, c6 the thdy rang mot DNBH c6 the dong vai
tro la nguai nhugng tai hoac nguai nhan tai. Khi dong vai tro nguai nhan tai, DNBH thuc
hien boat dong kinh doanh tai bao hilm, theo do DNBH nhan mot khoan phi bao hiem
ciia DNBH khac dl cam kit boi thuang cho cac trach nhiem da nhan bao hiem.
1.L2.C Hoat dong dau tu
DIIU tu la boat dong g4n liln vai boat dong bao hiem goc. Noi den cac DNBH la noi den
nhung t6 chuc dkx tu quan trgng tren thi truang tai chinh, mot kenh cung ung von lan
cho nen kinh te.
Ngu5n v5n ma DNBH c6 the sii dung de dau tu la von chii so hiru (bao gom von dieu le,
Igi nhuan dl lai va cac quy hinh thanh tu Igi nhuan) va phi bao hiem nhan roi trong do
phi bao hilm la nguon von dau tu dac thii rieng c6 ciia cac DNBH.
DNBH thuang thu phi cua nguai mua bao hiem truac hoac ngay sau khi hgp dong bao
hiem dugc ky ket. Cac khoan tien phi bao hiem ma DNBH thu dugc, sau khi tni di cac
chi phi hoat dong hinh thanh nen quy de chi tra boi thuang cho nguai dugc bao hiem khi
sir kien bao hiem xay ra. Do thai diem tra tien boi thuang luon sau thai diem thu phi bao
hiem mot khoang thoi gian nhat dinh nen quy nay c6 tinh nhan roi tam thai. DNBH co
the su dung nguon tien tam thai nhan roi nay de dau tu vao cac ca hoi kinh doanh, cac tai
san sinh lai nham nang cao hieu qua kinh doanh va giam phi bao hiem hay cac khoan
dong gop ciia nguai tham gia bao hiem.
Do cac hgp dong bao hiem trong bao hiem phi nhan thg thuang co thai ban ngan (duai 1
nam) nen thai gian nhan roi ciia cac khoan tien phi bao hiem ciing co tinh ngan han.
27. Nhung dac thu ciia ngu5n von dau tu tu phi bao hiem ke tren chi phoi rat lan den boat
dong dki tu von ciia cac DNBH.
Co 3 nguyen tic ma DNBH can tuan thii doi vai hoat dong dau tu von la: an toan, hieu
qua va dam bao kha nang thanh toan thuang xuyen. Cac nguyen tac nay cung thuang
dugc thi che hoa trong cac quy dinh phap luat.
Nguyen tde an toan yeu cau DNBH phai dau tu von nhan roi mot each chac chan de luon
luon thuc hien dugc cam ket vai nguai dugc bao hiem khi xay ra cac su kien bao hiem.
Nguyen tdc hieu qua yeu cau cac khoan dau tu ciia DNBH phai mang lai Igi nhuan. Day
la yeu ciu tat yeu cua boat dong dau tu, boi vi mgi sir dau tu von deu nham gia tang gia
tri doanh nghiep. Mat khac, do canh tranh, Igi nhuan tu boat dong kinh doanh bao hiem
ngay cang giam, tham chi con 16, DNBH phai dat dugc Igi nhuan tir hoat dong dau tu de
bu dip cho hoat dong kinh doanh bao hiem va c6 dugc Igi nhuan toan bg.
Nguyen tac dam bao kha nang thanh toan thuang xuyen doi hoi DNBH c6 the thanh toan
tiln b6i thuang cho nguoi dugc bao hiem a bat ky thai diem nao. Nhu da noi tren, phi
bao hiem dugc su dung de chi tra boi thuang ma cac khieu nai bao hiem co the phat sinh
tai bat ky thai diem nao trong tuang lai nen day la yeu cau hang dau doi vai boat dong
dau tu von ciia DNBH.
Ba nguyen tac tren la co so de DNBH lira chgn tai san dau tu, xay dung danh muc dau tu
phu hgp. Trong danh muc dau tu ciia cac DNBH, cac tai san tai chinh co tinh thanh khoan
cao thuang chiem ty trgng chii yeu.
1.2 Ngan quy ciia cong ty bao hiem phi nhan tho
1.2.1 Khai niem ngan quy
Ngan quy la lugng tien tai quy va tren tai khoan thanh toan tai ngan hang ciia doanh
nghiep. Noi each khac, ngan quy chinh la chenh lech giiia cac luong tien vao (thu ngan
quy) va cac luong tien ra (chi ngan quy) tai mot thai dilm nhit dinh cua doanh nghiep.
10
28. Tren Bang can doi ke toan, ngan quy dugc the hien bang khoan muc Tien a phan Tai san
luu dong.
1.2.2 Cac dong ngan quy trong cong ty bao hiem phi nhan thg
De C the co cac phuang phap tac dong den ngan quy, nha quan ly ngan quy truac het can
O
xac dinh cac luong tien. Cac luong tien trong DNBH bao gom cac luong tien vao va ra
dugc trinh bay trong Bang 1.3.
Bang 1.3: Luong tien trong doanh nghiep bao hiem phi nhan thg
Luong tien vao Luong tien ra
Hoat dong - Thu phi bao hiem goc - Chi boi thuang bao hiem goc
bao hiem - Thu phi nhan tai bao hiem - Chi boi thuang nhan tai BH
- Thu hoa hong nhugng tai BH - Chi hoa hong bao hiem goc
- Thu boi thuang nhugng tai BH - Chi hoa hong nhan tai bao hiem
- Thu doi nguai thii ba boi hoan - Phi nhugng tai bao hiem
- Thu hang da xu ly boi thuang - Chi quan ly chung
- Thu khac - Cac khoan thue
- Chi khac
- Lai tu cac khoan dau tu von - Chi phi ciia boat dong dau tu
Hoat dong
- Thu hoi cac khoan dau tu - Chi mua, thuc hien cac khoan dau tu
dautu
- Thu tu ban tai san co dinh - Chi mua, xay dung tai san co dinh
- Thu tu phat hanh co phieu - Tra von gop
Hoat dong
- Nhan von gop ciia chu sa hiru - Mua lai co phieu da phat hanh
tai chinh
- Nhan tien vay - Tra ng vay, chi co tuc, Igi nhuan
1.2.2.a Luong tien tu hoat dong bao hiem
- Phi bao hiem goc: la khoan tien ma khach hang tham gia bao hilm phai nop dl
nhan dugc su dam bao truac cac rui ro bao hiem theo thoa thuan trong hgp ddng.
Phi bao hiem la khoan thu thuang xuyen va chiem ti trgng lan nhk trong cac luong tiln
vao ciia doanh nghiep bao hiem. Nguai tham gia bao hiem c6 thi lira chgn hinh thiic
dong phi mot lan hoac theo ky. Hinh thiic dong phi theo ky thuang ap dung trong cac
11
29. truang hgp gia tri bao hilm cao, phi bao hiem lan va kha nang tai chinh cua khach hang
han che.
DNBH C thi thu phi true tilp tu khach hang hoac qua cac trung gian nhu dai ly, moi
O
giai.
- Phi nhan tai bao hiem: la so tien phi bao hiem DNBH thu dugc tu cac DNBH
nhugng tai theo hgp dong nhan tai bao hiem.
- Hoa hong nhugng tai bao hiem: Khi thuc hien nhugng tai bao hiem, DNBH se thu
dugc mot khoan tien tu DNBH nhan tai bao hiem de bii dap cac chi phi lien quan den
khai thac hgp dong bao hiem goc nhu chi phi khai thac dich vu, danh gia va quan ly rui
ro,... khoan thu nay dugc ggi la hoa hong nhugng tai bao hiem.
- Thu boi thuang nhugng tai bao hiem: Neu su kien bao hiem xay ra va su kien do
da dugc DNBH chuyen mot phan trach nhiem cho cac doanh nghiep nhan tai bao hiem
thi truac tien, DNBH c6 trach nhiem thuc hien day dii nhirng nghia vu da cam ket vai
nguai tham gia bao hiem, sau do doanh nghiep nay se doi lai mot phan so tien da chi tra
cho khach hang tu cac doanh nghiep nhan tai bao hiem theo quy dinh trong hgp dong tai
bao hiem. So tien doi dugc tu doanh nghiep nhan tai bao hiem ggi la thu boi thuang
nhugng tai bao hiem.
- Thu doi nguai thii ba: la so tien DNBH thu dugc tu ben thii ba co loi gay ra thiet
hai doi vai nguai mua bao hiem khi DNBH dugc the quyen nguai mua bao hiem khieu
nai ben thii ba gay loi.
- Thu ban hang da xii ly boi thuang 100%: la so tien DNBH thu dugc tu viec ban
tai san bi ton that sau khi DNBH da boi thuang toan bg gia tri cho tai san do,
- Thu khac: la cac khoan thu nhu phi dai ly giam dinh, dai ly giai quyet boi thuang,
ng khong co nguai doi, cac khoan thu bat thuang khac.
12
30. - Chi boi thuang bao hiem goc: la so tien DNBH chi tra de thuc hien cac cam ket
vai nguai mua bao hiem.
- Chi boi thuang nhan tai bao hiem: la so tien chi tra cho DNBH nhugng tai bao
hilm khi su kien quy dinh trong hgp dong tai bao hiem xay ra.
- Chi hoa hong bao hiem goc: la so tien DNBH chi tra cho cac dai ly, moi giai do
ho da dem lai dich vu. So tien hoa hong thuang dugc tinh bang ty le phan tram nhat dinh
(ty le hoa hong) tren doanh thu phi bao hiem ma dai ly, moi giai dem lai.
- Chi hoa hong nhan tai bao hiem: la so tien DNBH chi tra cho DNBH nhugng tai
bao hiem de bu dap chi phi do DNBH nay da phai bo ra khi khai thac dich vu.
- Phi nhugng tai bao hilm: la so tien phi bao hiem ma DNBH phai thanh toan cho
DNBH nhan tai theo hgp dong tai bao hiem khi chuyen mot phan trach nhiem cho DNBH
nhan tai.
- Chi ban hang va quan ly chung: la so tien DNBH chi ra de thuc hien cac cong
viec chung (khai thac bao hiem, quan ly hgp dong, quan ly doanh nghiep) nhu tien luang,
tien thue van phong, van phong pham, cuac phi buu dien, dien, tuyen truyin quang cao...
- Thue: so tien thue DNBH phai nop vao Ngan sach nhu thul gia tri gia tang, thul
thu nhap doanh nghiep,...
- Chi khac: la tat ca nhung khoan chi khac ngoai nhirng khoan chi da neu tren phat
sinh trong qua trinh hoat dong kinh doanh nhu chi danh gia nii ro truac khi nhan bao
hiem, chi de phong ban che ton that, chi giam dinh ton that, tien phat vi pham hgp d5ng
kinhte...
1.2.2.b Luong tien tu hoat dong dau tu
- Thu lai tu cac khoan dau tu : bao gom cac khoan tien thu lai cho vay, lai tiln giii,
C tiic va Igi nhuan nhan dugc.
O
- Thu tu ban tai san co dinh : thu tu thanh ly, nhugng ban TSCD
13
31. - Thu h6i cac khoan dau tu (cac khoan dau tu dao han, ban cac tai san dau tu) : thu
h6i cac khoan cho vay, tien gui co ky han, dau tu gop von vao cac dan vi khac, ban cac
cong cu tai chinh nhu co phieu, trai phieu
Chi trang trai cac chi phi lien quan den hoat dong dau tu
- Chi mua, xay dung tai san co dinh
- Chi mua, thuc hien cac khoan dau tu : cho vay, gop von, giii tien, mua cac cong
cu tai chinh nhu co phieu, trai phieu,...
1.2.2.C Luong tien tic hoat dong tai chinh
- Thu tu phat hanh co phieu, nhan von gop cua chii so huu, nhan tien vay.
- Chi tra von gop, mua lai co phieu da phat hanh, tra ng vay, chia co tiic, Igi
nhuan,...
1.2.3 Tinh chat ciia cac luong tien boat dong bao hiem
Cac nha quan ly ngan quy ciia DNBH phai doi mat vai tinh chat bat dinh ciia cac luong
tien. Ban chat ciia cac luong tien trong mgi loai hinh doanh nghiep von da co tinh bat
dinh ve thai gian, quy mo. Trong DNBH tinh chat bat dinh ciia cac luong tien het siic lan
va rat kho co the du doan. Dieu nay xuat phat tu dac thu boat dong kinh doanh bao hiem.
Truac het, tinh chat bat dinh the hien ro nhat a viec chi tra tien boi thuang ciia DNBH.
DNBH phai chi tra boi thuang cho cac ton that gay ra bai cac su kien bao hiem xay ra c6
tinh ngau nhien, khong theo mot quy luat nao. Dieu nay nam ngoai kha nang du doan ciia
DNBH ca ve thai gian va miic do (quy mo). Thii hai, phan lan cac dan bao hiem cho
phep nguai mua bao hiem cham diit hgp dong bao hiem tai bat ky thai diem nao trong
thai gian hieu lire ciia hgp dong va DNBH phai hoan lai phi bao hiem cho nguai mua bao
hiem tuang ling voi khoang thai gian con lai. Them vao do, viec thanh toan phi bao hiem
ciia khach hang hay cac trung gian ciing gop phan tao nen tinh bat dinh ciia cac luong tien
trong cac DNBH. Tinh bat dinh ciia cac luong tien trong DNBH khien cho viec quan ly
14
32. ngan quy ciia DNBH cung tra len phiic tap han nhieu so vai quan ly ngan quy trong cac
doanh nghiep khac.
Sir khong phu hgp giira cac luong tien vao va ra true tiep anh huang den ngan quy cua
DNBH. Ngan quy cua DNBH phai dugc quan ly sao cho giam thieu su khong phii hgp
giua cac luong tien va quan trgng nhat la dam bao kha nang thanh khoan cua DNBH. Riii
ro thanh khoan la mot trong nhung nii ro nguy hiem nhat ma cac DNBH phai doi mat.
Thieu hut ngan quy, DNBH khong thuc hien dugc cac cam ket vai nguai mua bao hiem.
Dieu nay anh huang nghiem trgng den long tin ciia nguai mua bao hiem. Su suy giam
niem tin cua khach hang la mot trong nhiing nguy ca chii yeu dan den pha san ciia cac to
chiic tai chinh boat dong dua tren su tin tuang ciia khach hang nhu DNBH. Mat khac,
DNBH khong the du tru qua nhieu tien vi tien khong co kha nang sinh lai. Trong dieu
kien thi truang bao hiem canh tranh manh me, Igi nhuan ciia cac DNBH chii yeu dugc tao
ra tir boat dong dau tu thi viec duy tri ngan quy qua lan se lam giam hieu qua kinh doanh
ciia DNBH. Nhu vay, DNBH phai can bang giua kha nang thanh khoan va kha nang sinh
lai. Quan ly ngan quy co hieu qua giiip DNBH dat dugc muc tieu nay
1.2.4 Chu ky hoat dong kinh doanh va chu ky ngan quy
Doi vai phan lan cac loai doanh nghiep, chu ky hoat dong kinh doanh bao gom cac giai
doan: (1) mua nguyen vat lieu, (2) chuyen hoa nguyen vat lieu thanh hang boa, dich vu va
(3) ban hang hoa, dich vu da hoan thanh. Cac qua trinh trao doi deu dugc thuc hien bang
tien-phuong tien trao doi, thanh toan ciia xa hoi. Vi the, chu ky hoat dong kinh doanh se
xac dinh chu ky ngan quy. Cau triic ciia chu ky ngan quy ciia cac doanh nghiep thuang la
luong tien ra truac luong tien vao vi doanh nghiep phai bo tien ra de mua nguyen vat lieu
truac khi thu dugc tien tu ban hang.
Tuy nhien, bao hiem la mot trong cac nganh het siic dac thu vai chu ky ngan quy dao
nguge.
15
33. San pham bao hiem ma DNBH cung cap khong phai la mot san pham huu hinh, do don
thu4n chi la "lai hiia"- su cam ket se chi tra boi thuang khi sir kien bao hiem xay ra. Sau
khi dong phi bao hiem, nguai mua bao hiem dugc DNBH cap don bao hiem - van ban
chua "lai hiia" ciia DNBH, bang chung cua mot hgp dong bao hiem da dugc xac lap.
Nguai mua bao hiem dugc bao ve trong suot thai gian hieu lire ciia hgp dong bao hiem va
hieu lire cua hgp dong chi dugc the hien a mot thai diem trong tuang lai, khi ma sir kien
bao hiem quy dinh trong hgp dong xay ra. Nhu vay, chu ky hoat dong kinh doanh ciia
DNBH khong c6 qua trinh du trir, chuyen boa va dao nguge so vai chu ky kinh doanh
thong thuang.
He qua la chu ky ngan quy ciia DNBH ciing dao nguge so vai chu ky ngan quy thong
thuang: DNBH thu tien truac (phi bao hiem) va chi tien sau (tra tien boi thuang bao
hiem). Nhu vay, neu nhu doi vai cac doanh nghiep khac, khoang thai gian tu khi da tra
tien bang cho nha cung cap den khi thu dugc tien ban hang tu khach hang la khoang thai
gian can tien nhat de dap ung yeu cau thanh toan cho cac chi phi c6 the phat sinh thi doi
vai DNBH, khoang thai gian tu khi thu tien phi bao hiem ciia khach hang den khi tra tien
boi thuang cho khach hang la khoang thai gian ma DNBH nam trong tay lugng tien lan
nhat. Hoat dong bao hiem tao ra mot lugng tien nhan roi va DNBH se sir dung lugng tien
nhan roi nay de dau tu. Hoat dong dau tu von, cung vai hoat dong bao hilm la nhung
boat dong chinh ciia DNBH. Vi vay, quan ly ngan quy trong DNBH khac vai cac doanh
nghiep trong cac nganh khac a cho quan ly ngan quy gan lien vai boat dong dku tu v6n.
Lugng tien nhan roi tao ra tu boat dong bao hiem, truac khi dugc dau tu vao cac tai san
dau tu nhu co phieu, trai phieu, bat dong san se phai dugc nha quan ly ngan quy quan ly
C hieu qua. Nha quan ly ngan quy se xac dinh va duy tri miic ngan quy dam bao tinh
O
thanh khoan, dong thai se xem xet dau tu ngan quy sao cho phu hgp vai yeu c^u ciia boat
dong dau tu.
16
34. 1,3 Quan ly ngan quy trong cong ty bao hiem
Theo each tiep can he thong cua khai niem quan ly, c6 the dinh nghia quan ly ngan quy
nhu sau: Quan ly ngan quy la su tac dong co huang dich ciia nha quan ly ngan quy len
ngan quy ciia doanh nghiep nham thay doi trang thai ciia ngan quy de toi da hoa gia tri tai
san ciia chii sa huu doanh nghiep trong dieu kien bien dong ciia moi truang.
1.3.1 Dong C quan ly ngan quy
O
Ban than ngan quy la tai san khong sinh lai. Do vay, muc tieu quan trong nhat ciia quan
ly ngan quy la toi thieu hoa ngan quy. Tuy nhien, tai bat ky thai diem nao, doanh nghiep
cung phai duy tri mot lugng ngan quy nhat dinh. Dieu nay xuat phat tu cac ly do hay
dong C ma John Maynard Keynes trong tac pham noi tieng "Ly thuyet tong quat ve lai
O
suat, tien te va lao dong" co chi ra: dong co giao dich, dong co dau co va dong co du
phong.
Chung ta hay xem xet cac dong ca tren doi vai DNBH.
- Dong ca giao dich: day la ly do chii yeu ma tat ca cac doanh nghiep deu phai nam
giu tien. Cac luong tien vao khong hoan toan khap vai cac luong tien ra khien cho doanh
nghiep phai nam giir mot lugng tien nhat dinh de lam tam dem cho sir khong tning khap
do. DNBH phai duy tri ngan quy nham dap ling cac nhu cau giao dich nhu chi tra tien b6i
thuang, chi tra boa hong, tien luang, thue, co tiic, ... trong qua trinh boat dong binh
thuang ciia doanh nghiep.
- Dong C du phong: ngan quy dugc nam giii nham duy tri kha nang dap ling nhu
O
cau chi tieu khi c6 nhiing bien co bat ngo xay ra anh huang den boat dong thu chi binh
thuang ciia DNBH nhu cac yeu cau boi thuang dot bien do xay ra ton tb4t cua tai san
dugc bao hiem c6 gia tri lan hoac rui ro tham hga (bao, dong dat,...)
- Dong ca dau co: DNBH hau nhu khong co nhu cau nay. La trung gian kinh doanh
tien te, DNBH huy dong toi da lugng tien nhan roi de dau tu vao cac co hoi kinh doanh.
17
35. Ngoai cac dong ca tren, bu dap cho ngan hang ve viec ngan hang cung cap cac dich vu
ciing la mot ly do quan trgng khien DNBH phai giii tien. Cac ngan hang thuang yeu cau
cac DNBH duy tri mot so du nhat dinh tren tai khoan khi ngan hang cung cap cac djch vu
nhu dich vu thanh toan, quan ly tien mat,...
Ngan quy la tai san luu dong ciia quan trgng cua doanh nghiep nhung ban than no khong
the sinh lai. Khi doanh nghiep nam giii tien qua miic can thiet, chi phi ca hoi cua viec
nim giu tien se phat sinh, do la thu nhap tien lai ma doanh nghiep co the dugc huong neu
dugc sii dung theo each tot ban, chang ban nhu dau tu vao cac chiing khoan co tinh
thanh khoan cao. Nguge lai, neu doanh nghiep giii qua it tien, doanh nghiep co the thieu
tien de dap ling yeu cau thanh toan. Vi vay xac dinh va duy tri ngan quy hgp ly la dieu
het siic quan trgng. Va do la mot trong nhiing noi dung quan trgng nhat cua quan ly ngan
quy.
Doi tugng quan ly ngan quy la ngan quy ciia doanh nghiep. Tuy nhien ngan quy la ket
qua ciia cac dong thu, chi ngan quy tai mot thai diem nhat dinh nen thuc chat doi tugng
quan ly ngan quy bao gom ca cac dong thu, chi ngan quy.
1.3.2 Bg may quan ly ngan quy
Diing dau bg phan quan ly ngan quy thuang la nguai phu trach ngan quy thuoc bo phan
tai chinh-ke toan ciia cac doanh nghiep. Tren the giai, cac DNBH thuang phan tach chiic
nang ngan quy va chiic nang ke toan do tinh dac thu, phiic tap cua cac quan ly ngan quy
trong dieu kien soi dong ciia cac thi truang tai chinh. Bg phan tai chinh-kl toan ciia
DNBH thuang dugc to chiic theo mo hinh nhu a Hinh 1.3.
18
36. ..X
Ban dieu hanh
Giam doc tai chinh
Ke toan tru-ong Phu trach ngan quy va tai chinh
J V
Quan ly tien mat
_ [ K I todn
- Quan ly rui ro
Kiem toan
-Dau tu* dai han, tai tra
^—Ngan sach, ke hoach
-Thue
Hinh 1.4: To chiic quan ly tai chinh trong DNBH
Ban dieu hanh dinh huang muc tieu va chien luge tai chinh cho DNBH. Giam doc tai
chinh, thuang la mot thanh vien ciia Ban dieu hanh la nguai dugc Ban dieu hanh uy
quyen thuc hien hau bet cac chiic trach ve tai chinh. Quan ly ngan quy dugc true tiep
thuc hien bai dgi ngu can bg quan ly ngan quy, thuoc trach nhiem ciia nguai phu trach
ngan quy va tai chinh. Nguai phu trach ngan quy true tiep bao cao cho Truang phong tai
chinh va ngan quy hoac Giam doc tai chinh tuy theo quy mo cua doanh nghiep.
1.3.3 Quy trinh boa boat dong quan ly ngan quy
Thu ngan quy : can thu kip thai, day dii mot each hieu qua, day nhanh toe do thu.
Cong tac doc thu cong ng va quan ly cong ng can dugc chii trgng, tranh tinh trang dl ng
day dua, cham tra.
Khi bg phan khai thac cap don bao hiem hoac ky ket cac hgp dong tai bao hilm c^n
chuyin ngay cho bg phan kl toan mot ban dl theo doi. Bg phan kl toan cdn cap nhat lien
tuc thong tin ve dan bao hiem, hgp dong tai bao hilm, dac biet chii y cac thong tin vl
19
37. miic phi, ty le tai bao hiem, so hoa hong tai bao hiem, so phi nhan tai bao hiem, va thai
han thanh toan de theo doi, doc thu cong ng kip thai.
Den ky thanh toan phi bao hiem, phi nhan tai bao hiem hoac hoa hong tai bao hiem, boi
thuang tai bao hiem, bg phan tai chinh ke toan can phoi hgp vai bg phan nghiep vu, khai
thac de nhac nha khach bang nop diing ky han.
Tap trung ngan quy : tien da thu dugc can dugc tap trung mot each nhanh nhat de dau tu.
Co the dua tren quy mo ciia cac chi nhanh, kha nang thu, nhu cau chi tieu cua chi nhanh
ma xac dinh so du ngan quy toi da tai cac chi nhanh danh cho chi tieu hang ngay, phan
ngan quy thang du can chuyen tap trung ve cong ty me de dau tu.
Bg phan hoi sa ciia cong ty can kiem soat lien tuc, sat sao viec chuyen ngan quy thang du
ciia cac chi nhanh.Co the su dung dich vu ciia cac ngan hang de phuc vu cho yeu cau
quan ly ngan quy tai cac chi nhanh.
Chi ngan quy:
Can yeu cau cac bg phan dua tren ke hoach kinh doanh, mua sam, va qua trinh xet boi
thuang, lap ke hoach cho dong tien chi tra dai han va ngan han, thong bao cho bg phan
quan ly ngan quy tinh toan miic ngan quy toi uu va c6 phuang an huy dong ngan quy kip
thai dap ung yeu cau kinh doanh.
1.4 Mot so kinh nghiem mo hinh quoc te
De nang cao hieu qua quan ly ngan quy can giam thieu chi phi cho viec n4m giii ngan
quy.
Viec xac dinh ngan quy toi uu chinh la giai bai toan toi thieu boa chi phi nim giu ngan
quy. Chi phi nam giir ngan quy bao gom chi phi ca hoi va chi phi giao dich. Chi phi co
hoi la tien lai mat di do giu tien mat khien cho tien khong dugc dku tu vao muc dich sinh
Igi. Chi phi giao dich la chi phi lien quan den chuyen d6i tir tai san dku tu thanh tiln mat
20
38. sin sang cho chi tieu. Hinh 1.5 duai day mo ta chi phi nam giu ngan quy bao gom chi phi
C hoi va chi phi giao dich.
O
Chi phi nam giir ngan quy
Chi phi cahoi
Qui mo ngan quy
Hinh 1.5: Chi phi nam giii ngan quy
Neu doanh nghiep giu qua nhieu tien mat thi chi phi giao dich se nho nhung nguge lai chi
phi C hoi se lan. Chi phi nam giii ngan quy chinh la tong chi phi ca hoi va chi phi giao
O
dich. Tren hinh 1.5 tong chi phi nam giir ngan quy nho nhat tai diem C* cho nen C* la
diem a do ngan quy toi uu.
Ngan quy toi uu dugc xac dinh dua tren xem xet cac yeu to sau:
- Chi phi va thai gian doanh nghiep co the huy dong tien khi can thilt. Viec buy
dong tiln thuang yeu cau thai gian va phai mat chi phi. Doanh nghiep khong thi ban cac
tai san hoac di vay dl co tien ma khong phai bo ra chi phi (chi phi lai vay, chi phi giao
dich mua ban). Do vay, khi viec huy dong tien kho khan hoac ton kem, doanh nghiep co
xu huang duy tri ngan quy lan han.
21
39. - Viec du doan nhu cau tien. Cac luong tien ciia doanh nghiep cang bien dong thi
doanh nghiep cang co xu huang duy tri ngan quy lan de chong lai sir bien dong do.
Cac C hoi dau tu. Doanh nghiep cang co nhieu co hoi dau tu, thang du ngan quy
O
cang sam dugc dau tu thay vi de tich liiy tren tai khoan hay trong quy.
- Thu nhap tir cac khoan dau tu. Thu nhap tii cac khoan dau tu cao se khien cho
doanh nghiep nhanh chong dau tu thang du ngan quy.
Vi tam quan trgng ciia quan ly ngan quy trong cac doanh nghiep, nhieu nha kinh te hoc da
quan tam den van de xac dinh ngan quy toi uu va dua ra cac mo hinh xac dinh ngan quy
t6i uu. Co rat nhieu mo hinh xac dinh ngan quy toi uu cho cac doanh nghiep, tuy nhien 2
mo hinh dugc biet den rgng rai nhat la mo hinh Baumol-Tobin va mo binh Miler-Orr:
1.4.1 Mo hinh Baumol-Tobin
William Baumol va James Tobin la nhung nguai dau tien dua ra mo hinh xac djnh ngan
quy toi uu ket hgp giiia chi phi ca hoi va chi phi giao dich cua viec giu tiln.
Mo hinh dugc dua ra dua tren cac gia dinh sau:
- Doanh nghiep khong c6 so thu tien mat hay luong tien vao nho ban lu6ng tiln ra
trong ky
- Luong tien ciia doanh nghiep on dinh
- Doanh nghiep khong du tru tien mat cho muc dich an toan
- Chinh sach von luu dong ciia doanh nghiep la linh boat, tiic la duy tri cac tai san
luu dong tuang doi lan trong do cac chiing khoan ng4n han. Vai gia djnh nay doanh
nghiep se tai trg cho viec tham hut ngan quy bkng viec ban cac chiing khoan ngin ban
thay vi di vay.
- Chi phi ban chiing khoan ng4n ban la mot s6 c6 dinh, khong phu thuoc vao quy
mo giao dich.
Theo mo hinh nay, dl xac dinh ngan quy tdi uu, doanh nghiep c^n xem xet 3 yeu t6:
22
40. - Chi phi C dinh phat sinh khi ban chiing khoan ngan han (F)
O
- Tong s5 tiln mat ckn thilt cho muc dich chi giao dich trong ca thai ky, chang han
mot nam (T)
- Chi phi C hoi do giu tiln mat (K) : la lai suit cua chiing khoan ngan ban tuang
O
ling vai thai ky, chang ban %/nam
Chi phi C hoi
O
Tong chi phi co hoi bang ngan quy trung binh nhan vai lai suat ciia thai ky (K) : Chi phi
C hoi = (C/2)xK.
O
Chi phi giao dich
Tong chi phi giao dich dugc xac dinh bang each tinh so lan cong ty phai ban chiing khoan
trong ky va chi phi giao dich cho moi lan giao dich (F). So lan doanh nghiep phai ban
chirng khoan ngan ban trong ky la T/C
Chi phi giao dich = (T/C) x F.
Tong chi phi
Tong chi phi lien quan den ngan quy bang chi phi co hoi cong vai chi phi giao dich :
T6ng chi phi = [(C/2) x K] + [(T/C) x F].
Nhu vay, tong chi phi giu tien mat (TC) la mot ham cua ngan quy (C):
TC = (C/2)K + (T/C)F.
Ngan quy toi uu khi tong chi phi nho nhat. Tone chi phi nho nhat khi: = =
dC 2 C^
2TF
0 . Giai phuang trinh nay chiing ta c6 dugc C* = J
Nhung gia dinh ciia mo hinh Baumol khong diing tren thuc te nen lam ban chi mo hinh
Baumol. Nhung dii sao mo hinh nay ciing co su dong gop quan trgng trong ly thuylt quan
ly ngan quy. Phan tiep theo se xem xet mo binh Miller-Orr (MO), trong mo hinh nay mot
so ban che ciia mo hinh Baumol se dugc khac phuc.
23
41. 1.4.2 Mo binh Miller-Orr
Merton Miller va Daniel Orr phat triln mo binh ngan quy t6i uu vai luong tien vao va
luong tien ra bien dong ngau nhien hang ngay.
Mo hinh dugc dua ra dua tren cac gia dinh sau:
- Lu6ng tiln rong (luong tien vao tni luong tien ra) bien dong ngau nhien va c6
phan phoi chuan.
Chinh sach von luu dong cua doanh nghiep la linh boat, tiic la duy tri cac tai san
luu dong tuang doi lan trong do cac chiing khoan ngan han. Vai gia dinh nay doanh
nghiep se tai trg cho viec tham hut ngan quy bang viec ban cac chiing khoan ngan ban
thay vi di vay.
- Chi phi chuyen doi giiia tien va chiing khoan ngan ban la mot so co dinh, khong
phu thuoc vao quy mo giao dich.
Theo mo hinh MO, ngan quy hang ngay c6 the a miic ky vgng, a miic cao nhat hoac a
miic thap nhat nhung miic thay doi trung binh bang 0. Hinh 1.6 mo ta mo hinh MO.
Ngan quy
Cao (H)
Muc tieu (Z)
Thap (L)
Thoi gian
Hinh 1.6: Mo hinh Miller-Orr
24
42. Doanh nghiep cho phep ngan quy biln dong nglu nhien trong pham vi giai ban va neu
nhu ngan quy van nam trong miic giira giai han tren va giai han duai thi doanh nghiep
khong can thiet thuc hien giao dich mua bay ban chiing khoan ngan han. Khi ngan quy
dung giai ban tren (tai diem X) thi doanh nghiep se mua H - Z dong chiing khoan ngan
ban de giam ngan quy tra ve Z. Nguge lai, khi ngan quy giam dung giai han duai (tai
diem Y) thi doanh nghiep se ban Z - L dong chiing khoan ngan han de gia tang ngan quy
len den Z.
Giong nhu mo binh Baumol-Tobin, mo hinh MO phu thuoc vao chi phi giao dich va chi
phi C hoi. Chi phi giao dich lien quan den viec mua ban chiing khoan ngan ban la F co
O
dinh, chi phi ca hoi do giir tien mat la K bang lai suat ngan ban.
Khac vai mo hinh Baumol-Tobin, trong mo hinh MO, so lan giao dich ciia moi thai ky la
so ngau nhien thay doi tuy thuoc vao su bien dong ciia luong tien vao va luong tien ra.
Vai ngan quy thap nhat L da cho, giai mo binh MO chiing ta tim dugc ngan quy muc tieu
(Z) va giai ban tren (H). Gia tri ciia Z va H lam cho miic tong chi phi toi thieu dugc quyet
dinh theo mo hinh MO la:
3Fo-'
V 4K
//*=:3Z*-2Z
trong do * chi gia tri toi uu va a la phuang sai ciia luong tien mat rong hang ngay, hang
tuan hoac hang thang va K la lai suat cua ky ban tuang ling. Ngan quy trung binh theo
mo hinh MO la:
^^4Z-Z
3
De ap dung mo hinh MO nha quan ly ngan quy can lam cac viec sau:
- Thiet lap giai ban duai cho ngan quy.
- LTac lugng do lech chuan ciia luong tien mat thu chi bang ngay
25
43. - Xac dinh miic lai suat de xac dinh chi phi ca hoi
- LTac lugng chi phi giao dich lien quan den viec mua ban chiing khoan ngan han.
So sanh mo binh MO va mo hinh Baumol co thi thky mac dii khac nhau ve miic do phiic
tap nhung 2 mo binh diu cho tbiy miic t6n quy t6i uu ty le thuan vai chi phi giao dich, ty
le nghich vai chi phi ca hoi. LTu dilm ciia mo hinh MO la giiip ta nhan thiic ro ban miic
ton quy toi uu con phu thuoc vao miic do bien dong cua luong tien rong. Mo hinh MO
cho thay miic do bien dong cua luong tien rong cang lan (a^ cao), chenh lech giira ngan
quy toi uu va ngan quy toi thieu cang lan, giai ban tren ciia ngan quy cung cang lan va
ngan quy binh quan cang cao. Dieu nay rat de nhan thay bai le khi luong tien bien dong
lan, kha nang ngan quy giam xuong duai miic toi thieu cang lan. Do vay can phai duy tri
ngan quy lan ban de chong lai kha nang nay xay ra.
Mac du mo hinh MO co tinh tong quat ban mo hinh Baumol-Tobin nhung de ap dung
dugc mo binh MO, mot so gia dinh ciia mo binh can phai dugc xem xet. Gia dinh quan
trgng nhat ciia mo hinh MO la luong tien rong bien dong ngau nhien va co phan phoi
chuan. Thuc te cac luong tien ciia doanh nghiep thuang co tinh chu ky, co the bien dong
r^t manh. Dieu do anh huang den hieu qua ciia mo hinh.
Viec xac dinh ngan quy toi uu la cong viec quan trgng ciia nha quan ly ngan quy. Tuy
nhien, ngan quy ciia doanh nghiep luon bien dong, c6 the cao han hoac thap ban miic toi
uu. Nhiem vu ciia nha quan ly ngan quy la duy tri ngan quy a miic toi uu. De thuc hien
dieu do, nha quan ly ngan quy can thiet phai dau tu thang du ngan quy hoac tai trg tham
hut ngan quy.
- Dau tu thang du ngan quy
Trong qua trinh boat dong, ngan quy ciia doanh nghiep co the vugt qua miic ngan quy toi
iru va C tinh nhan roi tam thai.
O
26
44. Nhu da trinh bay a phan chu ky ngan quy, trong DNBH, xuk phat tu dac diem chu ky
ngan quy dao nguge, hoat dong bao hilm luon tao ra mot lugng tien nhan roi nhat dinh.
Lugng tien nhan roi tao ra tu boat dong bao hilm khong phai luon c6 the dugc dua vao
dau tu ngay. Truac khi dugc dau tu vao cac ca hoi dau tu, lugng tien nhan roi nay chinh
la thang du ngan quy can dugc nha quan ly ngan quy dau tu de dat dugc miic sinh loi toi
uu vai nhung rang huge dap ling kha nang thanh toan va yeu cau cua boat dong dau tu.
Viec phan biet dau tu thang du ngan quy tam thai nhan roi vai dau tu von ciia DNBH chi
C y nghia tuang doi va mang tinh quy uac. Hoat dong dau tu von ciia DNBH phai co
O
hieu qua nhung phai dam bao kha nang thanh toan. Vi vay, DNBH se phan bo vao tai san
dau tu dai han va ngan ban theo mot ty le nhat dinh. Tai san dau tu dai ban nham muc
dich chii yeu la tao ra thu nhap trong khi muc dich chii yeu ciia tai san dau tu ngan ban la
dam bao tinh thanh khoan. Nhu vay, dau tu thang du ngan quy va dau tu von ngan han
deu dau tu vao cac cong cu tai chinh ngan ban de dap ling kha nang thanh toan. Tuy
nhien, dau tu thang du ngan quy chu trgng dau tu vao cac tai san c6 the chuyen doi thanh
tien mot each nhanh nhat va thuang dugc thuc hien bai bg phan quan ly tai chinh trong
khi dau tu von ngan ban thuang dugc thuc hien bai bg phan dau tu.
Dau tu thang du ngan quy ciia DNBH phai dam bao 3 muc tieu :
An toan: thang du ngan quy phai bao toan gia tri. Dieu do yeu cau phai dau tu vao
cac cong cu khong co hoac co nii ro thanh toan rat thap. Cac nha quan ly ngan quy
thuang rat than trgng trong dau tu ngan quy
- Kha nang chuyen doi thanh tien nhanh chong hay tinh thanh khoan cao: cac tai
san dku tu phai c6 kha nang chuyen thanh tien mot each nhanh chong ma chi phi khong
qua lan dk dap ung yeu cau thanh toan cac trach nhiem bao hiem hoac huy dong cho boat
dong dau tu.
27
45. - Mang lai thu nhap hgp ly: dau tu thang du ngan quy nham toi uu boa thu nhap.
Thu nhap tu cac khoan dau tu phu thuoc vao nhieu yeu to nhung chii yeu la miic do rui
ro.
Tren co so cac muc tieu tren, cac cong cu dau tu chii yeu ciia dau tu la: tin phieu kho bac,
tien giii ky ban, thuang phieu, chiing chi tien giii c6 the chuyen nhugng, hgp dong mua
lai, chiing nhan thanh toan ciia ngan hang...
Tai trg tham hut ngan quy
Khi ngan quy giam xuong duai miic ngan quy toi uu, nha quan ly ngan quy phai tim kiem
cac phuang an tai trg. Tai trg tham hut ngan quy c6 the dugc thuc hien bang each chuyen
doi tai san dau tu thanh tien, di vay hoac ket hgp ca bai giai phap tren.
Quyet dinh lira chgn phuang an tai trg cuoi cung chii yeu phu thuoc vao chi phi cho
phuang an do.
1.5 Cac nhan to anh hu'ong den quan ly ngan quy cua cong ty BH phi nhan tho
1.5.1 Cac nhan to chii quan thuoc ve doanh nghiep bao hiem phi nhan thg
1.5. La Quan diem cua Ban lanh dao DNBH
Ban lanh dao DNBH c6 the bao gom cac chii so hiju, dai dien chii so hiru, cac nha quan
ly c4p cao dieu hanh boat dong cua DNBH. Ban lanh dao DNBH la nhirng chii the quan
ly cao nhat ciia DNBH, do vay co tac dong rat lan den quan ly ngan quy vai tu each la
nhirng chii the quan ly. Nhan thiic ciia Ban lanh dao ve tam quan trgng cua quan ly ngan
quy la mot trong nhirng nhan to quan trgng nhat tac dong den quan ly ngan quy ciia
DNBH. Chi khi nao nhan thiic dugc tam quan trgng cua quan ly ngan quy. Ban lanh dao
moi C nhirng hanh dong cu the nhu to chiic bg may quan ly ngan quy, dau tu nhan lire,
O
cong nghe cho quan ly ngan quy.
1.5. Lb Ca cdu tS chuc vapham vi hoat dong ciia DNBH
28
46. Co cau to chiic va pham vi boat dong true tiep tac dong din khach the cua quan ly ngan
quy-ngan quy ciia DNBH. Uku hit cac DNBH dIu c6 try sa chinh va mot mang luai cac
chi nhanh dat a khap ca nuac. Mang luai chi nhanh lai co the to chiic theo nhieu cap,
chang ban nhu a hinh 1.7:
Tru so* chinh
Congty
I
Tru sff chinh
T
Tru so* chinh
nn Tru so* chinh Tru sa chinh
khu virc phia Tay khu vurc phia Nam khu vyc phia Bac khu vtfc phia Dong
Chi Chi Chi
1 U^
nhanh nhanh nhanh
tinh tinh tinh
Chi Chi nhanh
nhanh huyen
Chi Chi nhanh
nhanh huyen
Hinh 1.7: Ca cau to chiic ciia DNBH
Cac chi nhanh, theo phan cap tai chinh ciia DNBH, co the thuang xuyen duy tri mot
lugng tien nhat dinh de dam bao boat dong kinh doanh dien ra binh thuang. Ngan quy
ciia DNBH la tong hgp ngan quy tai cac chi nhanh. So lugng chi nhanh, to chiic mang
luai chi nhanh va miic do phan cap tai chinh anh huang true tilp din ngan quy ciia
DNBH va dat ra cac yeu cau doi vai quan ly ngan quy nhu : co ckn thilt duy tri ngan quy
tai chi nhanh hay khong, neu can thi duy tri ngan quy bao nhieu la thich hgp, tap trung
ngan quy theo each nao la tot nhat, phan cap quan ly ngan quy nhu the nao,...
7.5. l.c Bo may quan ly ngan quy
29
47. Bg may quan ly ngan quy, vai tu each la chii the quan ly ngan quy co anh huang rat lan
den quan ly ngan quy. Bg may quan ly ngan quy bao gom 2 yeu to: ca cau bg may va doi
ngu can bg tai chinh
1.5.l.d Cacau bo may
Moi DNBH se to chiic bg may quan ly ngan quy phii hgp vai ca cau to chiic, quy mo
boat dong va cac muc tieu uu tien. Cac DNBH lan thuang co ca cau bg may quan ly ngan
quy chuyen mon hoa cao va miic do phan tach cac trach nhiem lan ban cac DNBH nho.
7.5. Le Trinh do, kinh nghiem cua doi ngu can bo tai chinh
Quan ly ngan quy la mot trong nhirng noi dung quan trong nhat ciia quan ly tai chinh
trong DNBH. Ngan quy ciia DNBH thuang xuyen bien dong va lien quan den hau het cac
boat dong cua DNBH. Quan ly ngan quy lien quan den cac luong tien tii ho£it dong bao
hiem ciing nhu tir boat dong dau tu von. Quan ly ngan quy thuang dugc thuc hien bai dgi
ngii can bg tai chinh. Can bg tai chinh dam nhiem vu quan ly ngan qui phai hieu ro su van
dong ciia cac luong tien trong DNBH, dau tu thang du ngan quy vao cac ca hoi dau tu
thich hgp hoac tim cac nguon tai trg tham hut ngan quy. Dieu do doi hoi can bg quan ly
ngan quy khong chi hieu ro cac nghiep vu bao hiem, tai bao hiem kha phiic tap ma con
phai am hieu ve thi truang tai chinh, cac cong cu dau tu, cac rui ro lien quan den boat
dong ciia DNBH va cac ky thuat phong chong nii ro. Quan ly ngan quy la cong viec phiic
tap, doi hoi phai co nhirng can bg tai chinh c6 kinh nghiem. Do vay, trinh do va kinh
nghiem ciia dgi ngii can bg tai chinh la nhan to bet siic quan trgng anh huong toi chk
lugng ciia cong tac quan ly ngan quy.
1.5.l.f Cong nghe tin hoe trong quan ly
Cac DNBH thuang co nhilu chi nhanh, s6 lugng khach bang lan, khoi lugng cac giao
dich hit siic khdng 16. DNBH se khong thi quan ly dugc neu nhu khong co sir trg giiip
30
48. ciia cong nghe tin hgc. Cac chuang trinh phkn mim se giiip quan ly cac hgp dong bao
hiem, viec tai tuc hgp dong, tinh binh thanh toan phi bao hilm, quan ly viec giai quyet
cac khieu nai, chi tra boi thuang, ... Quan trgng ban, cac phan mem ling dung cung cap
cac thong tin cho qua trinh kinh doanh, viec ra quyet dinh ciia cac cap quan ly.
Quan ly ngan quy trong DNBH doi hoi phai co sir ho trg rat lan ciia cong nghe tin hgc.
Cac DNBH thuang hoat dong tren pham vi dja ly rgng lan vai nhieu chi nhanh. Chi co
cong nghe tin hgc mai giup DNBH cap nhat, theo doi va quan ly dugc ngan quy ciia toan
he thong, cung cap thong tin chinh xac, kip thai cho nha quan ly ra quyet dinh. Ngoai ra,
lap ke hoach luong tien doi hoi nhirng qua trinh tinh toan phiic tap va rat nhieu dir lieu ma
neu thuc hien thii cong thi se tieu ton rat nhieu thai gian va do chinh xac khong cao.
1.5.2 Cac nhan to khach quan
1.5.2. a Moi truang phap luat
Cac yeu to ciia moi truang phap luat tac dong den quan ly ngan quy ciia DNBH c6 the
chia lam hai nhom: cac quy dinh phap luat chung va cac quy dinh phap luat dieu chinh
boat dong ciia DNBH.
1.5.2.b Cac quy dinh phap luat chung
Cac quy dinh phap luat chung anh huang den quan ly ngan quy cua DNBH bao g6m cac
quy dinh lien quan den cac linh vuc ngan hang, quan ly tien te, ngoai hoi, thanh toan,
giao dich dien tii. Cac ca so phap luat nay khong day dii va chat che se gay mot kho khan
xk lan cho cac doanh nghiep noi chung, DNBH noi rieng trong viec tap trung ngan quy,
thong tin vl ngan quy va dau tu ngan quy. Sir phat trien ciia cong nghe ngan hang vai cac
djch vu thanh toan dien tii, ngan hang dien tu-truc tuyen cho phep cac ngan hang cung
cdp djch vu quan ly ngan quy bet siic tien tien cho cac doanh nghiep. Tuy nhien, viec
31
49. trien khai cac dich vu dua tren cong nghe mai nay ciia he thong ngan hang phu thuoc rat
lan vao ba tang phap ly.
1.5.2. c Cac quy dinh phap luat dieu chinh hoat dong cua DNBH
Nham bao ve quyen Igi ciia nguai tham gia bao hiem, cac nuac deu c6 nhiing quy dinh
phap luat dieu chinh boat dong ciia cac DNBH. Mot trong nhiing dac diem ciia DNBH la
chiu sir chi phoi bai rat nhieu quy dinh phap luat.
Cac quy dinh phap luat dieu chinh hoat dong ciia DNBH true tiep anh huang den quan ly
ngan quy cua DNBH bao gom cac quy dinh ve dau tu von va duy tri kha nang thanh toan.
Vai muc dich bao ve quyen Igi ciia nguai tham gia bao hiem, phap luat bao hiem ciia cac
nuac deu quy dinh nguyen tac dau tu von ciia cac DNBH, quy dinh cac linh vuc dugc
phep dau tu va giai ban toi da cho moi ITnh vuc. Nham dam bao kha nang thanh toan ciia
DNBH, C nuac con quy dinh ve duy tri so du toi thieu cac tai san c6 tinh thanh khoan
O
cao. Nhirng quy djnh nay dat ra nhiing giai ban nhat dinh ciia dau tu ngan quy ciia
DNBH.
7.5.2. d He thong ngan hang
He thong ngan hang dong vai tro nong cot ciia he thong thanh toan cua moi quoc gia. Vai
su tien bg ciia cong nghe hien nay, o nhieu quoc gia, he thong thanh toan lien ngan bang
dien tii tren toan quoc dugc thiet lap tao dieu kien cho viec chuyen tien, thu chi tiln noi
chung va quan ly ngan quy noi rieng tra len don gian, nhanh chong va hieu qua. Cac ngan
hang voi cong nghe tin hgc hien dai se cung cap nhiing djch vu quan ly tiln mat tien tiln.
Cac DNBH dugc huang Igi rat nhilu neu cac ngan hang co thi cung cap cac dich vu nay
bai le sii dung nhirng dich vu nay ciia ngan hang se mang lai hieu qua kinh tl cao ban so
vai viec tu dku tu mot be th6ng quan ly tien mat rat ton kem.
L5.2.e Thj truang tiin te va thi truang chung khoan
32
50. Thi truang tien te va thi truang chiing khoan co anh huang to lan din dku tu thang du
ngan quy ciing nhu tai trg tham hut ngan quy. Tai cac nuac co thi truang tien te va thi
truang chiing khoan phat trien, cac cong cu dku tu thanh khoan rat sEn co cho cac DNBH
lira chgn nham toi uu boa dau tu thang du ngan quy. Nguge lai, a cac nuac ma thi truang
chiing khoan chua phat triln, DNBH hku nhu khong c6 lira chgn cong cu dau tu thanh
khoan. Viec tai trg tham but ngan quy tai nhimg nuac co thi truang chiing khoan chua
phat trien ciing gap nhieu tra ngai bai le DNBH se khong de dang thuc hien viec chuyen
doi thanh tien cac tai san dau tu ciia minh.
7.5.2./ Tinh hinh canh tranh tren thi truang bao hiem
Canh tranh tren thi truang tac dong rat lan den quan ly ngan quy ciia DNBH. Canh tranh
lam giam miic phi bao hiem, tang chi phi khai thac, buong long quan ly khien cho DNBH
C the phai doi mat vai nhirng khieu nai lan, dac biet trong truang hgp khong thu xep
O
dugc tai bao hiem de chuyen trach nhiem cho nha nhan tai. Vi canh tranh, DNBH c6 the
chap nhan de cho cac trung gian cham thanh toan phi bao hiem da thu dugc tir khach
hang, chap nhan de so du tien nhan roi tren tai khoan thanh toan lan de doi lai dugc ngan
bang hS trg khai thac bao hiem. Ben canh do, canh tranh cung huge cac DNBH phai xac
dinh ngan quy hgp ly de luon dap ling dugc yeu cau chi tra boi thuang kip thai.
33
51. CHirONG 2: THlTC TRANG QL NGAN QUY TAI BAG VIET VIET NAM
2.1.Khai quat ve Bao Viet Viet Nam
2.1.1. Qua trinh hinh thanh va phat trien
Bao Viet Viet Nam la doanh nghiep nha nuac-don vi thanh vien bach toan doc lap ciia
Tong Cong ty bao hiem Viet Nam, dugc thanh lap theo Quyet dinh so 1926/QD/BTC
ngay 21/06/2004 ciia Bg truang Bg Tai chinh tren co sa boat dong bao hiem phi nhan tho
ciia Tong Cong ty Bao hiem Viet Nam. Tuy nhien, ciing c6 the noi qua trinh hinh thanh
va phat trien ciia Tong Cong ty Bao hiem Viet Nam ciing chinh la qua trinh hinh thanh va
phat trien ciia Bao Viet Viet Nam bai le trong phan lan qua trinh phat trien minh, Tong
Cong ty Bao hiem Viet Nam chi kinh doanh bao hiem phi nhan thg.
Tong Cong ty Bao hiem Viet Nam (tien than la Cong ty Bao hiem Viet nam - Bao Viet)
dugc thanh lap theo Quyet dinh so 179/CP ngay 17 thang 12 nam 1964 ciia Thii tuang
Chinh phii va chinh thirc di vao boat dong ngay 15 thang 1 nam 1965. Ngay dau thanh
lap, Bao Viet co tru sa chinh tai Ha Noi va mot chi nhanh tai Hai Phong va boat dong chu
yeu trong ITnh vuc bao hiem hang boa xuat nhap khau, bao hiem tau bien, lam dai ly giam
dinh va xet b6i thuang cho cac cong ty bao hiem nuac ngoai ve bang hoa xuat nhap khau.
Giai doan 1965-1975, Bao Viet chi trien khai mot so nghiep vu bao hiem lien quan din
boat dong hang hai. Tir nam 1975 den nam 1980, Bao Viet co them chi nhanh tai Thanh
ph6 H6 Chi Minh, Da Ning va Viing Tau. Doanh thu phi bao hiem cho den tan nam 1980
con ik nho be, chii ylu vin la phi bao hiem hang boa xuat nhap khau va tau biln.
Giai doan 1980-1986, Bao Viet thanh lap cac to bao hiem sau do nang cdp thanh cac
phong bao hilm tai tat ca cac tinh thanh ph6 con lai trong ca nuac va ma ra cac nghiep vu
bao hilm tai nan hanh khach va trach nhiem dan sir chii xe ca giai, thi diem bao hilm
nong nghiep tai tinh Ha Nam Ninh.
34
52. Giai doan 1986-1990 danh diu mot buac chuyin quan trgng ciia Bao Viet. Bao Viet
chuyen sang bach toan kinh doanh ciing nhu be thdng t6 chiic theo cac qui dinh mai ve to
chirc quan ly doanh nghiep nha nuac. Ngay 17/2/1989, Bg truang Bo Tai chinh da ra
quyet dinh s6 27/QD/TCCB chuyin Cong ty bao hilm Viet Nam thanh T6ng Cong ty bao
hiem Viet Nam, cac dan vi thanh vien a cac tinh thanh cac cong ty true thuoc. Doanh thu
ciia Bao Viet tang nhanh dang ke va chi trong mot thai gian ngan.
Thai ky 1990-1995 danh dau sir tang truang chua tirng co trong boat dong bao hiem phi
hang hai ciia Bao Viet va chuan bi buac vao giai doan canh tranh true tiep; trong 5 nam,
toe dp tang truang binh quan ve doanh thu ciia Bao Viet la 35-40%. Trong giai doan nay,
thuc hien chu truang da dang boa thi truang bao hiem, chi nhanh tai Thanh pho Ho Chi
Minh ciia Bao Viet dugc tach ra thanh lap mot doanh nghiep bao hiem mai-Cong ty bao
hiem Thanh pho Ho Chi Minh (Bao Minh). Mot phan nguon nhan lire, vat lire ciia Bao
Viet Cling dugc su dung de thanh lap Cong ty tai bao hiem quoc gia Viet Nam (VinaRe)
Nam 1996, dugc su uy quyen cua Thii tuang Chinh phii, Bg truang Bo Tai chinh ra quyet
dinh thanh lap lai Tong cong ty Bao hiem Viet nam. Bao Viet dugc Nha nuac xep bang
"Doanh nghiep Nha nuac hang dac biet" va tra thanh 1 trong 25 doanh nghiep Nha nuac
lan nhat Viet nam. Ciing trong nam 1996, Bao Viet lan dau tien dua ra thi truang Viet
nam dich vu bao hiem nhan thg. Bao hiem phi nhan thg doi dau true tiep voi canh tranh.
Nam 1999, Bao Viet thanh lap Cong ty Chiing khoan Bao Viet - Cong ty chiing khoan
dku tien a Viet nam. Bao Viet tiep tuc di dau trong viec phat trien mot ITnh vuc kinh
doanh mai.
Nam 2000, do su phat triln manh me ciia bao hiem nhan thg, Bao Viet thanh lap 27 cong
ty bao hilm nhan thg tach ra tir 27 cong ty bao hiem kinh doanh tong hgp (nhan thg va
phi nhan thg), dua tong s6 dan vi thanh vien len 91 don vi, dong thai thuc hien t6 chiic
hoat dong thanh hai he th6ng kinh doanh rieng biet. Nam 2001, Bao Viet tilp tuc tach n6t
35
53. 27 cong ty bao hiem nhan thg va 5 chi nhanh bao hilm nhan thg a nhiing tinh con lai.
Nang tong so dan vi thanh vien len 122 don vi. Giai doan 2000-2003, mac dii phai doi
mat vai canh tranh gay gat trong bao hiem nhan thg ciing nhu phi nhan thg nhung Bao
Viet van dat dugc su tang truang manh me.
Theo dinh huong phat trien thanh mot tap doan tai chinh-bao hiem, Bao hiem Nhan thg
Viet Nam (Bao Viet Nhan thg), Bao hilm Viet Nam (Bao Viet Viet Nam) kn lugt dugc
tach ra thanh cac doanh nghiep doc lap true thuoc Tong Cong ty Bao hiem Viet Nam.
Bao Viet Viet Nam chinh thiic hoat dong doc lap tir 01/09/2004. Bao Viet Viet Nam
khong true tiep thuc hien boat dong dau tu ma chuyen von len Tong cong ty de Trung
tam dau tu thuc bien dau tu tren ca sa hgp dong uy thac dau tu.
36
54. Co ciu td chiic ciia T6ng Cong ty bao hilm Viet Nam dugc tbi hien a hinh sau
Hoi dong quan trj
Ban kiem soat
Ban giam doc
Ban dau tu* Ban tai Ban chien Van phong
chinh lu-ac
Ban To Ban cong
chirc CB nghe thong
tin
rrung Bao Viet Bao Viet BAVINA Bao Viet Cac cong Ct QL quy
am dao nhan tho chirng (UK) LTD Viet Nam ty Bao Dautu^ CK
ao Bao khoan Viet eoD Bao Viet
61 Cong ty bao hiem nhan tho 65 Cong ty bao hiem phi nhan tho
Hinh 2.1. So do to chiic Tong cong ty Bao hiem Viet Nam
Qua trinh hinh thanh va phat trien ciia Bao Viet Viet Nam ma tien than la T6ng Cong ty
bao hilm Viet Nam cho thky be day boat dong, vai tro va vi tbI ciia Bao Viet Viet Nam
tren thi truang bao hiem.
2.1.2. Ca cau to chiic
Co cku id chiic ciia Bao Viet Viet Nam hien nay nhu hinh 2.2 duai day:
37
55. Tong Giam doc
Pho Tong Giam doc Pho Tong Giam doc
Phong KD Phong BH Phong BH Phong BH
Phong Tai Van phong
BH hang hoa dvan Xe cff gioi con ngu-oi
chinh-ke
Phong KD Phong BH Phong Tai Phong BH
BH phi hang ^~ rui ro ky Phong Phong bao hiem Tau thiiy
thuat TCCB XDCB
Phong BH Phong BH Phong BH Phong Quan
Dau khi HK hoa hoan Phong Cong hang hoa ly dai ly
nghe tin hoc
Phong Phap
Phong Kc
Cac Cong ty thanh Cac Cong ty thanh che
toan Hoi so^
vien phia Nam vien phia Bac
U Cac Phong bao
hiem khu vu'c
Cac Phong bao
hiem khu vvc
Hinh 2.2: So do to chiic Bao Viet Viet Nam
Tong giam doc: do Tong Giam doc Tong Cong ty Bao hiem Viet Nam bo nhiem sau khi
Hoi dong Quan tri Tong Cong ty chap thuan. Duai Tong giam doc co cac Pho Tong giam
d6c, do Tong Giam doc Tong Cong ty bo nhiem theo de nghi ciia Tong Giam doc Bao
Viet Viet Nam.
Tru so chinh gdm 19 phong chiic nang, dugc phan thanh 3 nhom:
- Cac phong kinh doanh true tiep: true tiep kinh doanh bao hiem, tai bao hilm.
Khach bang ciia cac phong kinh doanh true tiep la nhirng khach hang doanh nghiep lan,
bao gdm cac Tong Cong ty Ian, cac ca quan, to chiic boat dong tren pham vi rgng.
- Cac phong quan ly nghiep vu: tham muu cac chinh sach phat triln nghiep vu cho
T6ng giam d6c tren nhiing nghiep vu bao hiem cu the; huang dan, ho trg cac cong ty
thanh vien (CTTV) trong kinh doanh cac nghiep vu bao hilm; xet nhan bao hilm va giai
quylt boi thuang tren miic phan cap cho cac CTTV.
38
56. Viet van luon giir virng la doanh nghiep bao hiem hang dau tren thi truang bao hiem Viet
nam.
Mot so ket qua tieu bieu da dat dugc trong thai gian qua:
Doanh thu phi bao hiem goc lien tuc tang truang (xem Hinh 2.3). Toe do tang
truang binh quan 5 nam giai doan 2001-2005 la 24%/nam.
PHI BAO HI^M G 6 C GIAI DOAN 2001-2005
Ty d6ng
Nam 2001 Nam 2002 Nam 2003 Nam 2004 Nam 2005
Ngu6n : Bao cao tai chinh Bao Viet cac nam 2001-2005
Hinh 2.3: Bilu d6 phi bao hilm goc Bao Viet Viet Nam 2001-2005
- Mac dii miic do canh tranh ngay cang gia tang, nhung Bao Viet Viet Nam van giii
viing dugc thi phin, luon duy tri vi tri dan dau ve thi phan tinh theo doanh thu phi bao
hilm g6c va gkn gkp 2 kn thi phdn ciia Bao Minh-doanh nghiep diing thii hai. Hinh 2.4
duai day cho thky thj ph^n ciia BVVN giai doan 2002-2005.
40
57. N a m 2 » II 3
Nam 2002
Nam 2004 Nam 2005
Nguon : Ban tin, Hiep boi Bao hiem Viet Nam
Hinh 2.4: Thi ph4n Bao hilm Viet Nam giai doan 2002-2005
BVVN dat dugc nhiing ket qua tren la nho phat huy tot nhiing Igi the canh tranh ciia
minh. Nhirng Igi the do la: be day boat dong; uy tin, thuang hieu; mang luai rgng khap ca
nuac; nang lire tai chinh lan; am hieu tam ly, thoi quen, van boa cua khach hang.
2.2.Thu'c trang quan ly ngan quy tai Bao Viet Viet Nam
2.2.1. Thuc trang cac luong tien ciia Bao Viet Viet Nam
Tinh hinh ngan quy dugc the hien day dii tren cac bao cao luu chuyen tien te. BVVN mai
bat dau lap bao cao luu chuyen tien te ca nam cho nam 2005 theo yeu cau cua che do bao
cao tai chinh.
Bao cao luu chuyen tien te co the lap theo mot trong hai phuang phap: phuang phap true
tiep va phuang phap gian tilp. Phuang phap true tiep cung cap thong tin hiiu ich cho muc
dich quan tri va de hilu cho nguai dgc. Chi do kl toan ap dung cho cac DNBH ciing da
yeu cau cac DNBH lap bao cao luu chuyin tiln te theo phuang phap true tiep. Vi vay, tac
gia da lap va trinh bay bao cao luu chuyin tiln te theo phuang phap true tiep. Bao cao
41
58. luu chuyin tiln te dugc trinh bay trong luan van co nhilu dilm khac biet so vai mau bilu
ban hanh theo chi do ke toan ap dung cho DNBH do mlu bilu ban hanh theo chi do ke
toan da lac hau, khong phii hgp. Mat khac, dilu nay ciing khong trai vai chudn muc ke
toan vi theo chuan muc kl toan, doanh nghiep co thi trinh bay cac luong tiln tir boat
dong kinh doanh, boat dong dau tu va boat dong tai chinh theo each thiic phii hgp nhat
vai dac diem kinh doanh cua doanh nghiep.
Bao cao luu chuyin tiln te cua BVVN nam 2003, 2004 va 2005 dugc trinh bay a Phu luc
2.1, 2.2, 2.3. Trong giai doan 2003-2005, BVVN c6 cac ludng tien ciia ca ba boat dong:
boat dong kinh doanh, boat dong dau tu va boat dong tai chinh.
Luong tien tu hoat dong kinh doanh: la luong tien c6 lien quan den cac hoat dong tao ra
doanh thu chii yeu ciia DNBH, do la boat dong bao hiem, tai bao hiem. Cac luong tien tir
boat dong kinh doanh cung cap thong tin ca ban de danh gia kha nang tao tien ciia DNBH
tir cac boat dong bao hiem, tai bao hiem de trang trai cac khoan ng, duy tri cac boat dong,
tra C tiic va tien hanh cac boat dong dau tu mai ma khong can den cac nguon tai chinh
O
ben ngoai.
Cac luong tien chu yeu tir hoat dong kinh doanh ciia Bao Viet Viet Nam gom:
Tiln thu tir phi bao hiem goc: day la luong tien vao co quy mo Ian nhat. Luong
tiln nay la tdng so tien da thu, bao gom ca thue gia tri gia tang dau ra (tong gia thanh
toan) tir cung ckp dich vu bao hiem, ke ca cac khoan tien da thu tir cac khoan ng phai thu
lien quan din cac giao dich cung cap dich vu phat sinh tir cac ky truac nhung ky nay mai
thu dugc tiln va s6 tiln ling truac ciia nguai mua. Do dac thii ciia viec thanh toan bii trir
giira cac giao dich, trong cac dich vu bao hiem phai thu xep tai bao hiem tam thai hoac
ddng bao hilm vai cong ty bao hilm khac, phi bao hiem goc la so tien thuan sau khi bii
trir phi tai bao hilm, hoa hdng tai bao hilm va cac khoan chi phi lien quan.
42
59. , , ,
- Tien thu tir phi nhan tai bao hiem: tuang tu phi bao hiem goc, luong tien vao tir
phi nhan tai la so tien da thu trong ky tir cung ckp dich vu tai bao hilm ky nay va cac ky
truac nhung ky nay mai thu dugc tiln va la s6 tiln thu4n sau khi trir di hoa h6ng nhan tai
bao hiem tra cho cac moi giai tai bao hilm va cong ty nhugng tai.
- Tien thu tir cac khoan boi thuang nhugng tai bao hilm: la cac khoan tien da thu
trong ky tir cac nha nhan tai do xay ra cac sir kien quy djnh trong hgp dong tai bao hiem
trong ky va cac ky truac nhung ky nay mai thu dugc tiln.
- Phi tai bao hiem: la so tien da tra cho nha nhan tai trong ky theo cam ket tai cac
hop dong tai bao hiem ciia ky nay va cac ky truac nhung ky nay mai tra tien va la so tien
thuan sau khi trir di khoan thu hoa hong nhugng tai, thu boi thuang nhugng tai phat sinh
trong ky nay va cac ky truac (neu co). Chinh vi phuang thiic thanh toan chii yeu trong
giao dich tai bao hiem la bii trir, cac ben chi thanh toan phan chenh lech thu chi (balance)
nhu vay nen cac luong tien lan nhu phi tai bao hiem la so tien thuan. Luong tien tir thu
hoa hong nhugng tai c6 quy mo rat nho mac dii so phat sinh kha lan.
Chi boi thuang bao hiem goc: la tong so tien da tra trong ky lien quan den thuc
hien cam ket boi thuang trong hgp dong bao hiem goc theo tong gia thanh toan (bao gom
ca thue gia tri gia tang dau vao).
- Chi bdi thuang nhan tai bao hiem: la tong so tien da tra trong ky lien quan den
thuc hien cam kit b6i thuang theo hgp dong tai bao hiem.
- Chi hoa h6ng bao hilm: la so tien da tra trong ky cho cac trung gian bao hilm (dai
ly, moi giai) do cac trung gian nay da mang lai dich vu ky nay va cac ky truac nhung ky
nay mai tra tien.
- Chi khac boat dong bao hilm: la so tiln da tra trong ky cho nguai cung ckp hang
boa, dich vu, kl ca s6 tiln da tra cho cac khoan ng phai tra lien quan den giao dich mua
bang hoa, dich vu phat sinh tir cac ky truac nhung ky nay mai tra tiln.
43
60. - Chi phi ban bang, chi phi chung va chi phi quan ly: la t6ng so tiln da tra (tong gia
thanh toan) trong ky cho nguai cung cap hang boa, dich vu, kl ca s6 tien da tra cho cac
khoan ng phai tra lien quan den giao dich mua bang hoa, dich vu phat sinh tir cac ky
truac nhung ky nay mai tra tien nhu mua van phong pham, do diing van phong, cuac phi
buu dien, tien dien, nuac,... ; tien luong, trg cap tra cho nguai lao dong.
- Tien nop thue: tien nop cac khoan thul trong ky nhu thue gia tn gia tang, thue thu
nhap doanh nghiep, thue thu nhap ca nhan,...
Ngoai cac luong tien chu yeu tren, cac luong tien ciia boat dong kinh doanh con bao gom
cac luong tien khac dugc gop lai thanh 2 luong tien : thu khac va chi khac. Thu khac bao
gom cac khoan tien da thu nhu phi bao hiem da thu hg cac cong ty bao hiem khac tir cac
hgp dong dong bao hiem, tien nhan ky quy ciia dai ly, tien thu hoi tam img, tien thu hoi tir
cac khoan dua di ky quy, ky cugc,...Cbi khac bao gom cac khoan chi nhu tien chi dua di
ky euge, ky quy, tam ling cho can bg, nhan vien, tien tra lai cac khoan nhan ky cuge, ky
quy, tien chi tir quy khen thuang, phiic Igi,...
Ludng tiin phat sinh tir hoat dong dau tu la luong tien co lien quan den viec mua sam,
xay dung, nhugng ban, thanh ly tai san dai ban va cac khoan dau tu von.
Ludng tiln chii ylu tir boat dong dau tu cua Bao Viet Viet Nam bao gom :
Tiln chi de mua sam, xay dung TSCD: cac khoan tien chi de mua sam may vi
tinh, may chii, ban quyen phan mem, xay dung phan mem quan ly, xay dung tru so, nha
lam viec,...
- Tiln chi cho vay, tiln gui co ky han tai cac ngan hang va cac to chirc tin dung, chi
mua cac cong cu ng nhu trai phieu chinh phii, trai phieu doanh nghiep, ky philu ngan
hang, chiing chi tien giii
- Tiln thu h6i cho vay, tiln thu do ban lai cac cong cu ng, tien thu cac khoan tiln
giii C ky ban, cac cong cu ng man ban.
O
44