1. THĂM KHÁM TRẺ
MẮC BỆNH HÔ HẤP
BS TRẦN ANH TUẤN
TK . HÔ HẤP
BV NHI ĐỒNG I

2. NỘI DUNG
I. ĐẠI CƯƠNG
II. QUY TRÌNH THĂM KHÁM HÔ HẤP
III. KẾT LUẬN

3. MỤC TIÊU
• Trình bày được nguyên tắc thăm khám
ở trẻ em.
• Trình bày được quy trình thăm khám hô
hấp ở trẻ em.
• Phân biệt được các tiếng ran (râles)

4. I/ ĐẠI CƯƠNG

5. QUY TRÌNH KINH ĐIỂN
THĂM KHÁM LS
• HỎI : Lý do đến khám
Bệnh sử
Tiền sử (bản thân, gia đình)
• KHÁM LÂM SÀNG : Nhìn – Sờ – Gõ – Nghe
• TÓM TẮT
Hội chứng
• CHẨN ĐOÁN: xác định
phân biệt

6. ĐỐI TƯỢNG?

7. • Mục tiêu
 Thu thập được nhiều
thông tin có giá trị
 Hạn chế “tổn hại” cho
trẻ và người khám
NGUYÊN TẮC THĂM KHÁM CHUNG
Ở TRẺ EM
M.W. Schwartz. Clinical Handbook of Pediatrics
Lippincott Williams & Wilkins ed. - 2006

8. NGUYÊN TẮC THĂM KHÁM CHUNG
Ở TRẺ EM
 Hạn chế sự sợ hãi của trẻ:
– Cha / mẹ
– Giọng nói
– Động tác nhẹ nhàng, chậm rãi
– Tránh lớn tiếng, động tác đột ngột
 Thường không thể áp dụng quy trình
thăm khám chuẩn ở trẻ lớn/người lớn
khi thăm khám cho trẻ nhỏ

9. NGUYÊN TẮC THĂM KHÁM CHUNG
Ở TRẺ EM
 Thường khám các phần - DH quan
trọng trước – trước khi trẻ khóc
 Bao giờ cũng bắt đầu bằng quan sát
 Lưu ý khám đến vấn đề chính
 Nghe tim – phổi
Khám sau cùng
 Khám tai – họng

13. II. QUY TRÌNH
THĂM KHÁM HÔ HẤP

14. NHÌN (quan sát)
• Tổng quát
• Tím tái:
Trung ương: môi, lưỡi, niêm mạc miệng
Ngoại vi: đầu chi
• Hình dạng lồng ngực (bình thường, ngực
lõm, ngực gà), cân đối.
• Cử động hô hấp

16. NHÌN (quan sát)
Cử động hô hấp:
• Kiểu thở (ngực, bụng)
• Nhịp thở
• Dấu hiệu co lõm lồng ngực, cánh mũi
phập phồng, thở rên (grunting), co kéo
cơ hô hấp phụ khác, hô hấp nghịch
thường.

18. Ngưỡng thở nhanh
(WHO)
• Dưới 2 tháng tuổi: 60 lần / phút.
• Từ 2 tháng - 11 tháng tuổi: 50 lần / phút
• Từ 12 tháng - < 5 tuổi: 40 lần / phút
• Từ 5- 8 tuổi: 30 lần / phút
• Từ 8 – 15 tuổi: 20 lần / phút

20. THỞ CO LÕM LỒNG NGỰC

21. THỞ CO KÉO KHOẢNG LIỀN SƯỜN

22. CÁNH MŨI PHẬP PHỒNG

23. CÁNH MŨI PHẬP PHỒNG

24. THỞ NGỰC - BỤNG
NGHỊCH THƯỜNG

25. SỜ
• Đo kích thước lồng ngực: vòng ngực,
đường kính trước sau, đường kính ngang.
• Sờ: đầu, cổ, khí quản, 2 bên lồng ngực.
• Rung thanh: khi trẻ nói hay khóc, lưu ý so
sánh 2 bên ngực trẻ.
Rung thanh tăng: hội chứng đông đặc phổi
giảm: tràn dịch – tràn khí màng phổi.

27. GỎ
• Gỏ nhẹ ngón trỏ hay ngón giữa vào đốt xa
của ngón giữa bàn tay kia.
• Gỏ 2 bên - so sánh sự đối xứng.
• Phát hiện dấu hiệu:
Gỏ đục: tràn dịch màng phổi, đông đặc phổi
Gỏ vang: tràn khí màng phổi.

30. • Nghe bằng tai trần:
–Tiếng nói:
• Giọng nói: khàn, “giọng ngậm hạt thị”
• Nguyên câu/ từng cụm từ/ từng từ
–Tiếng ho: ong ỏng (“chó sủa”), cơn dài
đỏ mặt kèm tiếng rít.
–Các tiếng thở bất thường: khò khè, thở
rít, nghẹt mũi
• Nghe bằng ống nghe
NGHE

31. • Giai đoạn quan trọng nhất trong qui trình thăm
khám hô hấp.
• Cần làm ấm màng ống nghe trước khi nghe
• Chú ý áp sát màng ống nghe vào ngực trẻ.
• Sơ sinh: chọn kích thước màng ống nghe phù
hợp.
• Trẻ nhỏ thường không thể hợp tác tốt khi khám
phổi
NGHE PHỔI

32. CÁC VỊ TRÍ NGHE PHỔI

34. Nghe
• Tiếng thở (rì rào phế nang, âm phế bào)
(lưu ý so sánh 2 bên)
• Các tiếng ran (nổ, ẩm, ngáy, rít)
• Các tiếng bất thường khác

35. Các tiếng thở bình thường:
• Tiếng thở thanh khí quản
• Tiếng rì rào phế nang

37. Tiếng ran (râles)
• Những tiếng bất thường phát sinh khi
có luồng không khí đi qua phế quản phế
nang có nhiều tiết dịch, hoặc bị hẹp lại.
• Phân biệt các loại ran dựa trên cường
độ, âm sắc, thì nghe được.

41. Ran rít

42. Ran ngáy

43. Ran ẩm, nổ

44. Các âm thổi
Âm thổi ống:
• Là tiếng thở thanh khí quản được dẫn
truyền xa quá phạm vi bình thường của
nó, do nhu mô phổi bị đông đặc.
• Thường gặp trong các bệnh phổi có hội
chứng đông đặc

45. Âm thổi ống

46. Các âm thổi
Âm thổi hang
• Là tiếng thổi ống vang lên đo được dẫn
truyền qua một hang rỗng, thông với
phế quản
• Có thể nghe thấy khi có một ổ rỗng ở
trong tổ chức phổi, có lưu thông với phế
quản, vách lá nhu mô phổi đông đặc:
lao hang, áp xe phổi đã thoát mủ.

47. Các âm thổi
Âm thổi vò
• Là tiếng thổi ống vang lên do được dẫn
truyền qua một hang rộng và có thành
nhẵn.
• Gặp trong:
Tràn khí màng phổi
Hang lớn, thành nhẵn, gần bìa phổi.

48. Các âm thổi
Tiếng thổi màng phổi
• Là tiếng thổi ống bị mờ đi do dẫn truyền
qua một lớp nước mỏng.
• Gặp trong: tràn dịch màng phổi có kèm
tổn thương đông đặc nhu mô phổi.

49. Các âm thổi
Tiếng cọ màng phổi
• Khi màng phổi bị viêm sẽ trở nên thô ráp,
trong lúc hô hấp lá thành cọ xát vào lá
tạng, gây ra tiếng cọ.
• Gặp trong:
Viêm màng phổi khô
Tràn dịch màng phổi: giai đoạn đầu &
giai đoạn dịch rút.
• Phân biệt: Tiếng cọ màng tim, ran.

50. Tiếng cọ màng phổi

51. YouTube:
Breath sounds.wmv
http://www.youtube.com/w
atch?v=MzTcy6M3poM

52. Các dấu hiệu đặc biệt khác
MÙI – VỊ
Hơi thở hôi
• Gợi ý nhiễm trùng trong xoang mũi, miệng
(viêm xoang cạnh mũi), dị vật mũi, abcès
răng.
• Có thể xuất phát từ ổ nhiễm trùng trong lồng
ngực (abcès phổi, giãn phế quản).
• Trẻ trào ngược dạ dày – thực quản.

53. CÁC THĂM KHÁM KHÁC

54. KHÁM TAI
MŨI HỌNG

58. ĐO ĐỘ BÃO HÒA OXY QUA DA
(SpO2)
• Đặt 2 điện cực đối diện nhau / vùng nhiều
mao mạch.
• Nguyên lý hấp phụ ánh sáng: ánh sáng màu
đỏ / hồng ngoại vs HC kết hợp oxy / không.

60. ĐO ĐỘ BÃO HÒA OXY QUA DA
(SpO2)

61. ĐO ĐỘ BÃO HÒA
OXY QUA DA (SpO2)

62. ĐO ĐỘ BÃO HÒA OXY QUA DA
(SpO2)
• SpO2 tương đương SaO2:
 BT SpO2 = 95-100%
 Mục tiêu ĐT:
Trước đây: SpO2 = 90-95%
Hiện nay: SpO2 = 92-96%
Ngoại lệ: sơ sinh (sanh non)
• Không xâm lấn, nhanh,
theo dõi liên tục

63. ĐO ĐỘ BÃO HÒA OXY QUA DA
(SpO2)
• Các yếu tố ảnh hưởng:
 Tuần hoàn tại chổ: trụy mạch, sốc
 Hb: thiếu máu, đa hồng cầu
 Hb bất thường: MetHb, HbCO
 Chất màu: methylene blue,
sơn móng tay
 Ánh sáng
 Cử động

64. Greydanus DE, Feinberg AN. The Pediatric
Diagnostic Examination.

65. III. KẾT LUẬN

66. THĂM KHÁM HÔ HẤP Ở TRẺ EM

67. THĂM KHÁM TRẺ EM
KỸ THUẬT
KỸ NĂNG
NGHỆ THUẬT