SẢN PHỤ KHOA

1. UNG THƢ NỘI MẠC TỬ CUNG
ĐỐI TƢỢNG Y 6
PGS. TS LÊ HỒNG CẨM
BỘ MÔN PHỤ SẢN ĐHYD.TPHCM

2. MỤC TIÊU
• Liệt kê các yếu tố nguy cơ gây KNMTC.
• Trình bày các phƣơng pháp chẩn đoán
KNMTC
• Trình bày phân giai đoạn KNMTC theo
FIGO.
• Trình bày các phƣơng pháp điều trị
KNMTC theo giai đoạn.

3. NỘI DUNG
1. ĐẠI CƢƠNG
2. DỊCH TỄ HỌC VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ
3. CHẨN ĐOÁN KNMTC
4. ĐIỀU TRỊ
5. TIÊN LƢỢNG

4. TÖØ KHOÙA
• Endometrial cancer,
• Uterine cancer
• Endometrial sampling
• Dilation and curettage

5. 1.ĐẠI CƢƠNG
 Xuaát phaùt töø noäi maïc TC
Ung thö TC laø loaïi K thöôøng gaëp, ñöùng haøng thöù 5
treân theá giôùi.
Myõ : xeáp 4th sau K vuù, phoåi, ruoät, vôùi 42.160 ca môùi
maéc moãi naêm, töû vong 7780 ca
Vieät Nam : xeáp 3th sau K CTC vaø K vuù
Thöôøng xaûy ra quanh vaø sau tuoåi maõn kinh,85% 55-
65 tuổi, 15% löùa tuoåi khaùc.
Taêng nhanh töø 1970 do duøng noäi tieát thay theá.

6. 2.DÒCH TEÃ HOÏC VAØ YEÁU TOÁ NGUY CÔ
• Coù 2 loaïi beänh hoïc khaùc nhau cuûa ung thö NMTC:
• 1.Loaïi thöôøng gaëp: 90%
• - Xaûy ra quanh tuoåi maõn kinh vôùi beänh söû coù cöôøng
estrogen ñôn thuaàn hoaëc noäi sinh, hoaëc ngoaïi sinh.
• - ÔÛ nhöõng phuï nöõ naøy, u phaùt trieån khôûi ñaàu nhö taêng sinh
NMTC vaø töø töø thaønh ung thö.
• - Nhöõng u phuï thuoäc estrogen coù khuynh höôùng bieät hoaù toát
hôn vaø coù tieân löôïng toát hôn u khoâng keát hôïp vôùi cöôøng
estrogen.

7. DÒCH TEÃ HOÏC VAØ YEÁU TOÁ NGUY CÔ
• 2.Loaïi ung thö NMTC xaûy ra ôû phuï nöõ khoâng coù söï kích
thích cuûa estrogen leân NMTC(10%) ung thö teá baøo saùng,
hay thanh maïc:
• - Ung thö xaûy ra töï nhieân khoâng keát hôïp vôùi taêng sinh
NMTC maø coù theå phaùt sinh treân neàn cuûa NMTC teo.
• - U khoâng phuï thuoäc estrogen coù khuynh höôùng xaûy ra ôû
ngöôøi giaø, haäu maõn kinh.
• - Loaïi ung thö naøy keùm bieät hoùa, tieân löôïng xaáu hôn, nguy cô
di caên nhieàu hôn so vôùi ung thö phuï thuoäc estrogen.

8. CAÙC ÑAËC TÍNH NGUY CÔ TÖÔNG ÑOÁI
Voâ sinh 2-3
Maõn kinh muoän 2.4
Beùo phì
. Dö 21-50 pounds
. Dö > 50 pounds
3
10
Tieåu ñöôøng 2.8
Ñieàu trò estrogen ñôn thuaàn 4-8
Ñieàu trò tamoxifen 2-3
Taêng sinh NMTC khoâng ñieån hình 8-29
DÒCH TEÃ HOÏC VAØ YEÁU TOÁ NGUY CÔ

10. Một số yếu tố liên quan đến sự phát triển
ung thƣ NMTC :
Tieàn caên coù TSNMTC hoaëc polype NMTC: Taêng sinh NMTC khoâng ñieån hình
( nguy cô töông ñoái taêng 8-29 laàn)
- Tieàn caên K vuù/ K ñaïi traøng/ KBT
Cöôøng Estrogen töông ñoái do thieåu naêng progesteron
• . daäy thì sôùm (<12t)
• . maõn kinh treã (>52t)
• . chu kyø kinh khoâng ñeàu (rong kinh, rong huyeát)
• . suy hoaøng theå
• . loaïn döôõng BT (Stein-Leventhal)
• . hoäi chöùng tieàn kinh
• . voâ sinh do nguyeân nhaân BT
• . saûy hoaëc naïo thai nhieàu laàn
• . u xô TC

11. • Cöôøng Estrogen thöïc söï :
• . u BT cheá tieát estrogen
• . ñieàu triï estrogen keùo daøi khoâng ñoái khaùng
• . ôû tuoåi maõn kinh : cöôøng E coù theå do söï bieán ñoåi
cuûa caùc Androgeøne thaønh E ôû moâ môõ ngoaïi bieân 
taêng sinh tuyeán NMTC sau maõn kinh. Nguy cô naøy
quan troïng ôû ngöôøi beùo phì vì tyû leä bieán ñoåi naøy tyû
leä thuaän vôùi kích thöôùc vaø troïng löôïng cô theå.

12. – Cheá ñoä aên:
Cheá ñoä aên giaøu ñaïm vaø chaát beùo ÑV→  nguy cô
Cheá ñoä aên nhieàu traùi caây, rau, haït → giaûm nguy cô.
Traø, caø pheâ, thuoác vieân ngöøa thai keát hôïp giaûm
nguy cô KNMTC: uoáng 12 thaùng RR 0,6 (95% CI
0.3-0.9) so vôùi khoâng duøng, hieäu quaû keùo daøi 15
naêm.

13. 3.CHẨN ĐOÁN
• LÂM SÀNG:
– Tuoåi : ít gaëp tröôùc 40t, tyû leä taêng theo tuoåi
(85% xuaát hieän sau 50 tuoåi)
- Thöôøng gaëp: 60-70t
- ¼ xaûy ra tröôùc maõn kinh

14. CHAÅN ÑOAÙN
• 2.Hoaøn caûnh phaùt hieän :
- Xuaát huyeát hoaëc tieát dòch AÂÑ baát thöôøng quanh tuoåi maõn
kinh (90-95%).
- Coù theå öù huyeát loøng TC --> nhieãm truøng --> öù muû --> dòch
AÂÑ hoâi
- Coù theå coù caûm giaùc traèn naëng vuøng haï vò / côn ñau quaën ôû
TC.
- Ñau vuøng chaäu hoaëc ñau buïng
- Coù theå coù RL tieát nieäu hoaëc tieâu hoùa.(tieåu ñau, tieåu maùu / ñi
caàu ra maùu)
- Giao hôïp ñau
- 5% khoâng trieäu chöùng, phaùt hieän ñöôïc nhôø khaùm ñònh kyø vaø
laøm TBAÂÑ.

15. • 3. Khaùm LS :
• a – Toång quaùt: tìm yeáu toá nguy cô: beùo phì, cao
HA
• b – Khaùm moû vòt :
• - Bình thöôøng NMAÂÑ vieâm teo ôû tuoåi maõn kinh.
• - Cöôøng E : NMAÂÑ khoâng teo, AÂÑ aåm öôùt.
• - Xuaát huyeát töø buoàng TC ( CTC bình thöôøng ).

16. • C.Thaêm AÂÑ:
• - Xaùc ñònh kích thöôùc, ñoä di ñoäng TC.
• - Khaûo saùt 2 phaàn phuï, maät ñoä cuøng ñoà beân,
caùc noát ôû cuøng ñoà sau.

17. • Caän laâm saøng:
a. SAÂ : ñaùnh giaù caáu truùc vaø ñoä daøy NMTC, giuùp xaùc ñònh ñoä xaâm laán vaøo cô TC
- NMTC daøy > 4mm ôû ngöôøi haäu maõn kinh, hoaëc hình aûnh buoàng TC giaõn, taêng aâm,
ñoâi khi öù ít dòch.
- ÔÛ BN bò ra huyeát haäu maõn kinh neáu coù Echo daày khoâng ñoàng nhaát, hình aûnh phaûn
aâm trong loøng TC laø t/chöùng gôïi yù.
- SAÂ ñaàu doø AÂÑ coøn cho pheùp khaûo saùt söï xaâm laán xuoáng CTC hoaëc xaâm laán cô TC
b.TBAÂÑ : neáu coù TB baát thöôøng # beänh ñaõ tieán trieån naëng.
•

18. • Sinh thiết NMTC : nong và nạo töøng phaàn
• Huùt NMTC tæ leä aâm tính giaû 6-25%
• Hình ảnh:
– UIV / CT scan / MRI/ Lymphographie
• Tiêu chuẩn
– Soi buồng TC + sinh thiết sang thƣơng
• Xét nghiệm đánh dấu khối u
– Ca 125 / 199
• Soi bàng quang/ soi tröïc traøng.

19. • Ñaùnh giaù tröôùc ñieàu trò:
• - Beänh lyù noäi khoa ñi keøm?
• - Trieäu chöùng cuûa BQ/ ruoät?
• - U vuøng buïng/ di caên haïch/ di caên xa?
• - X-quang ngöïc: ñaùnh giaù tình traïng tim
maïch, hoâ haáp/ di caên phoåi?
• - CA125
• - XNTP

20. CA 125
Duøng CA 125 ñaùnh gía söï lan roäng cuûa K
CA 125 > 40 ñôn vò / l: ñoä nhaïy 78%, ñoä
chuyeân 81% coù di caên haïch.
Duøng ñeå theo doõi sau khi baét ñaàu ñieàu trò

21. Phaân loaïi
TNM
Giai ñoaïn FIGO Ñònh nghóa
Tx U nguyeân phaùt khoâng ñöôïc xaùc ñònh
T0 Khoâng coù baèng chöùng cuûa u nguyeân phaùt
Tis* Ung thö taïi choå (preinvasive carcinoma)
T1 I Ung thö ôû thaân TC
T1a IA U giôùi haïn ôû NMTC hay xaâm laán < ½ cô TC
T1b IB U xaám laán > ½ cô TC
T2 II U xaâm laán moâ lieân keát CTC nhöng chöa lan xuoáng
döôùi
T3A IIIA U lan ra phuùc maïc vaø phaàn phuï
T3b IIIB Lan xuoáng döôùi aâm ñaïo hay ra chu cung
T4 IV U xaâm laán thanh maïc baøng quang, ruoät

22. Phaân loaïi
TNM
Giai ñoaïn FIGO Ñònh nghóa
NX Khoâng ñöôïc ñaùnh giaù haïch di caên hay
khoâng
N0 Khoâng coù di caên haïch vuøng
N1 III C1 Di caên haïch chaäu
N2 III C2 Di caên haïch caïnh ÑM chuû buïng

23. Phaân loaïi TNM Giai ñoaïn FIGO Ñònh nghóa
M0 Khoâng di caên
M1 Di caên xa

24. Giai ñoaïn 0 Tis N0 M0
G ñoaïn I T1 N0 M0
IA T1a N0 M0
IB T1b N0 M0
II T2 N0 M0
III T3 N0 M0
IIIA T3a N0 M0
IIIB T3b N0 M0
III C1 T1-T3 N1 M0
III C2 T1-T3 N2 M0
IVA T4 Any N M0
IVB Any T Any N M1

25. Chẩn đoán giai đoạn
• Döïa vaøo phaãu thuaät phaân giai ñoaïn:
– Thaùm saùt oå buïng
– Teá baøo hoïc dòch oå buïng?
– Caét TC +2 PP
– Naïo haïch chaäu vaø haïch caïnh ÑMC coù choïn loïc

26. PHOØNG NGÖØA
- Kieåm soaùt HA, ñöôøng huyeát
- Giaûm caân vaø giöõ caân naëng lyù töôûng.
- Ñieàu trò noäi tieát phaûi keát hôïp vôùi progestin

27. 4. ÑIEÀU TRÒ
CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑIEÀU TRÒ:
1. Phaãu thuaät: laø pp ñieàu trò chính.
- Laáy dòch FM ñeå thöû TB (röûa vuøng döôùi hoøanh,
caïnh ÑT, vuøng chaäu)
- Thaùm saùt vuøng buïng chaäu, sinh thieát hoaëc caét
nhöõng toån thöông nghi ngôø di caên.
- Caét TC vaø 2pp. Xeû TC ñeå ñaùnh giaù kích thöôùc, ñoä
saâu vaø ñoä lan roäng cuûa toån thöông taïi phoøng moå.
- Thaùm saùt haïch vuøng chaäu vaø haïch caïnh ÑMC.

28. Các phƣơng pháp
2. Xaï trò:
- Xaï trò coù theå thöïc hieän tröôùc hoaëc sau moå ñeå
giaûm nguy cô taùi phaùt (>Ib G2)
- Xaï trò ngoaøi caàn thieát trong tröôøng hôïp K xaâm
laán haïch.

29. 3. Ñieàu trò noäi tieát: progestatif lieàu cao
- Medroxyprogesterone
4. Ñieàu trò hoaù chaát:
- Chæ ñònh cho nhöõng BN quaù giaø, yeáu, khoâng
chòu ñöïng ñöôïc PT.
- Coù theå duøng: Cisplatine, Melphalan-5FU

30. PHẪU THUẬT
• CHÆ ÑÒNH:
• 1. Ung thö taïi choã: Caét TC + 2pp
• 2. K gñ I
• - BN coù theå PT: caét TC toaøn phaàn + 2pp, kieåm tra haïch. Neáu
k bieät hoaù toát (G1/2), xaâm laán cô TC ít ( <50%) vaø khoâng coù
di caên haïch, khoâng caàn ñieàu trò khaùc boå xung. Neáu K G3,
xaâm laân saâu voâ cô TC, hoaëc coù di caên haïch - xaï trò ngoaøi
• - BN bò giôùi haïn khaû naêngPT: caét TC ñôn thuaàn, xaï trò.
• - BN khoâng theå PT: xaï trò ngoaøi vaø ñieàu trò noäi tieát boå xung.
•

31. CHÆ ÑÒNH
• 3. GÑII: keát hôïp xaï trò vaø PT
• - Caét roäng TC + 2pp + naïo hach.
• - Xaï trò tröôùc/sau PT neáu coù nhöõng yeáu toá tieân löôïng xaáu.
• 4. GÑIII-IV: PT laøm giaûm theå tích u vaø giaûi quyeát bieán chöùng
neáu coù theå ñöôïc, keát hôïp xaï trò hoaëc ñieàu trò noäi tieát sau PT.
• 5. Tröôøng hôïp taùi phaùt:
- Taùi phaùt ôû AÂÑ: ñaët radium aâm ñaïo.
- Taùi phaùt ôû vuøng chaäu: xaï trò ngoaøi, ñoaïn chaäu vaãn coøn laø chæ ñònh
raát giôùi haïn.
6. Tröôøng hôïp coù di caên: ñieàu trò noäi tieát vaø hoaù chaát.

32. THEO DÕI SAU ĐIỀU TRỊ
• - Khaùm LS moãi 3-4 thaùng / 2 naêm ñaàu sau
ñoù taùi khaùm moãi 6 thaùng.
• - Pheát teá baøo aâm ñaïo 6 thaùng / 2 naêm ñaàu
sau ñoù moãi naêm
• - X-quang ngöïc moãi 12 thaùng
• - CA 125 moãi laàn taùi khaùm.
• - CT/ MRI khi coù chæ ñònh

33. TIEÂN LÖÔÏNG : tuøy thuoäc
• Tuoåi BN
• Möùc ñoä moâ hoïc
• Möùc ñoä xaâm laán cô TC
• Xaâm laán vuøng coù maïch baïch huyeát
• Kích thöôùc böôùu
• Lan ñeán CTC
• Di caên haïch
• Lan traøn vaøo phuùc maïc

34. TIEÂN LÖÔÏNG :
• K khu truù ôû NMTC :
tieân löôïng toát
• K xaâm laán ñeán eo / vaøo
cô TC  tieân löôïng
xaáu.
• Tyû leä soáng 5 naêm sau
ñieàu trò thay ñoåi tuøy
theo taùc giaû :
• TỶ LỆ SỐNG SAU 5
NĂM KHOẢNG 75%
Survival Rates
90%
60%
40%
5%
Stage I
Stage II
Stage III
Stage IV

35. Kết luận
• Laø K thöôøng gaëp.
• Yeáu toá nguy cô thöôøng gaëp nhaát laø duøng estrogen
keùo daøi khoâng coù progesterone ñoái khaùng.
• Taát caû phuï nöõ quanh tuoåi maõn kinh hoaëc sau maõn
kinh coù ra huyeát aâm ñaïo baát thöôøng neân ñöôïc sinh
thieát noäi maïc TC.
• Sinh thieát huùt loøng TC ñöôïc chaáp nhaän laø böôùc ñaàu
trong ñaùnh giaù NMTC.
• Phaùt hieän sôùm, tieân löôïng toát.

36. Tài liệu tham khảo
1. Bộ môn sản (2006). Sản phụ khoa,. Nhà xuất bản Y
học TPHCM. trang 825-829.
2. Jonathan S. Berek (2006). Novak’s Gynecology.
Lippincott Williams & Wilkins.pp 1343- 1383
3. Lee-may Chen, MD, Jonathan S Berek, MD, MMS.
Endometrial cancer: Epidemiology, risk factors, clinical
features, diagnosis, and screening, UptoDate 2010.
4. Steven C Plaxe, MD. Endometrial cancer:
Pretreatment evaluation, staging, and posttreatment
surveillance, UptoDate 2010.