1. 55
VIẾT KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG
MỤC TIÊU HỌC TẬP
Sau khi học xong bài này, học viên có thể:
1. Trình bày được phương pháp viết kế hoạch hành động
2. Viết được một bản kế hoạch hành động thực hiện một can thiệp cụ thể
NỘI DUNG
Xây dựng kế hoạch hành động là bước cuối cùng trong quy trình lập kế hoạch để
cụ thể hóa các giải pháp và phương pháp thực hiện đã lựa chọn nhằm đạt được các mục
tiêu đề ra. Kế hoạch hành động phù hợp có lợi ích:
Giúp dễ dàng thực hiện các giải pháp và phương pháp thực hiện đã lựa chọn
Giúp theo dõi, giám sát, đánh giá việc thực hiện
Giúp điều phối hoạt động một cách hiệu quả
Tùy từng mục đích và đối tượng sử dụng mà bản kế hoạch có các thông tin và
mức độ chi tiết khác nhau. Nếu ở tuyến trung ương, bản kế hoạch hành động có thể
mang tính khái quát, bao gồm các hoạt động lớn với đơn vị thời gian là tháng thì ở
tuyến xã, bản kế hoạch cần cụ thể hơn với các nhiệm vụ chi tiết được phân công theo
tuần, thậm chí theo ngày. Hoặc với các thành viên thực hiện chương trình/kế hoạch thì
bản kế hoạch hành động cần chi tiết để mỗi thành viên có thể thực hiện được thì với nhà
tài trợ hoặc với cấp trên, bản kế hoạch hành động có thể ít chi tiết hơn.
1. Phương pháp viết kế hoạch hành động
Trước khi viết kế hoạch, chúng ta cần kiểm tra lại tất cả các dữ liệu, thông tin,
kết quả phân tích, các nguyên nhân gốc rễ, các mục tiêu đề ra, các giải pháp và phương
pháp thực hiện đã lựa chọn với những khó khăn, thuận lợi khi thực hiện mỗi phương
pháp. Chúng ta cũng cần xem xét lại các nguồn lực sẵn có và huy động được của cơ sở,
các cán bộ trực tiếp tham gia và các cơ quan, tổ chức, cá nhân hỗ trợ… Các bước cần
thực hiện khi viết kế hoạch như sau:
Liệt kê các hoạt động/công việc
- Liệt kê tất cả các hoạt động/công việc cần thực hiện: đó có thể là các giải
pháp/phương pháp thực hiện nếu các giải pháp/phương pháp thực hiện này đủ cụ
thể để thực hiện. Nếu không, có thể chia nhỏ các phương pháp thực hiện thành
các hoạt động cụ thể hơn nếu cần thiết. Lưu ý bản phân tích khó khăn thuận lợi
trong việc xác định các hoạt động/công việc nhằm tận dụng các thuận lợi, khắc
phục các khó khăn trong thực tế thực hiện. Tránh không bỏ sót các hoạt động,
nhưng cũng không nên quá vụn vặt.
2. 56
- Sắp xếp các công việc/hoạt động cần thực hiện theo một trật tự hợp lý, lồng ghép
các hoạt động một cách thích hợp. Thông thường, các hoạt động được sắp xếp
theo thứ tự thời gian, công việc nào cần làm trước thì xếp trước, hoạt động nào
cần thực hiện sau thì bố trí sau. Nếu có nhiều mục tiêu, nhiều giải pháp/phương
pháp thực hiện thì có thể sắp xếp các hoạt động theo từng mục tiêu hoặc theo
từng giải pháp.
Xác định quỹ thời gian
Dự kiến thời gian bắt đầu tiến hành và thời gian kết thúc cho từng hoạt động.
Đơn vị thời gian có thể là ngày, tuần, tháng hoặc năm tùy thuộc vào thời gian can thiệp
và mục đích, đối tượng của bản kế hoạch.
Phân bổ nhân lực và các nguồn lực khác
Từng hoạt động, công việc cần phải có sự phân công rõ ràng: ai là người chịu
trách nhiệm thực hiện chính, người/cơ quan phối hợp và người/cơ quan giám sát hoặc
thông qua kết quả. Việc phân công phải chú ý “đặt đúng người, đúng việc”, huy động
được tốt nhất nguồn nhân lực và đảm bảo tính duy trì củachương trình/dự án.
Ngoài nhân lực, chúng ta cũng cần phải dự trù các nguồn lực cần thiết khác cho
việc thực hiện công việc như kinh phí, trang thiết bị, cơ sở vật chất, v..v.. Chúng ta cần
dựa trên các nguồn lực có sẵn và có thể huy động được cho toàn bộ hoạt động, chương
trình, tính chất đòi hỏi của từng hoạt động, từng việc mà phân bổ cho thích hợp.
Xác định rõ địa điểm tiến hành
Để xác định rõ địa điểm tiến hành, chúng ta phải trả lời câu hỏi “làm ở đâu?”. Có
những việc có thể thực hiện ở nhiều địa điểm nhưng cũng có những việc chỉ thực hiện
có hiệu quả ở những nơi nhất định.
Dự kiến kết quả
Mỗi hoạt động cũng cần có dự kiến kết quả, sản phẩm của hoạt động hoặc công
việc. Các kết quả này phải tương xứng với đầu vào, phù hợp với hoạt động và hướng
tới mục tiêuđề ra. Dự kiến kết quả cần cụ thể và đo lường được để có thể theo dõi việc
thực hiện, so sánh giữa kết quả dự kiến và kết quả thực tế nhằm rút kinh nghiệm và có
những điều chỉnh nếu cần. Với các giải pháp hoặc hoạt động, công việc lớn, dự kiến kết
quả sau khi hoàn thành chính là mục tiêu quá trình của chương trình/kế hoạch.
Trên đây là các nội dung cơ bản mà một bản kế hoạch hành động thường có.
Tuy nhiên, tùy theo mục đích và đối tượng sử dụng bản kế hoạch này mà bản kế hoạch
có thể gồm các nội dung khác nhau, mức độ chi tiết khác nhau và theo các mẫu khác
nhau. Phần dưới đây sẽ trình bày một số mẫu kế hoạch hành động để tham khảo.
3. 57
2. Mẫu kế hoạch hành động
Tùy theo mục đích và đối tượng sử dụng của bản kế hoạch mà ta có thể có các
mẫu kế hoạch hành động khác nhau. Sau đây là một vài mẫu kế hoạch hành động mà
tùy theo mục tiêu và yêu cầu cụ thể của mỗi chương trình/dự án chúng ta có thể lựa
chọn áp dụng:
- Mẫu 1: Kế hoạch hoạt động tổng thể
- Mẫu 2: Kế hoạch hoạt động theo mục tiêu/giải pháp
- Mẫu 3: Kế hoạch triển khai hoạt động theo tháng
- Mẫu 4: Kế hoạch triển khai hoạt động theo tuần
Ví dụ: thống kê các công trình vệ sinh tại thôn M là một trong những hoạt động
cần thực hiện. Hoạt động này cần được thể hiện cụ thể trong bản kế hoạch hành động
như sau:
TT Tên hoạt
động
Thời gian Địa
điểm
Người
thực
hiện
Người
phối
hợp
Người
giám
sát
Nguồn lực
cần thiết
Dự kiến
kết quả
Bắt
đầu
Kết
thúc
1 Thống kê
các công
trình vệ
sinh
3/1/
2005
28/2/
2005
Thôn
M
Y sỹ
H
Y tá
thôn
M
BS. T 50.000đ
mua sổ
sách biểu
mẫu (xin từ
kinh phí
chương
trình
VSMT)
Bản
thống kế
chính xác
về các
công trình
vệ sinh
của thôn
M
2 ………..
3 ………
4 …………
….
4. 58
Mẫu 1: Kế hoạch hoạt động tổng thể
Tên kế hoạch:……………………………………………………………………………………………
Mục tiêu:
1…………………………………………………………………………………………………………..
2…………………………………………………………………………………………………………..
3…………………………………………………………………………………………………………..
Giải pháp:
1…………………………………………………………………………………………………………..
2…………………………………………………………………………………………………………..
3…………………………………………………………………………………………………………..
Số
thứ tự
Tên hoạt động Thời gian Địa điểm Người, đơn
vị thực
hiện
Người, đơn
vị phối hợp
Người giám
sát
Nguồn lực
cần thiết
Dự kiến kết
quả
Bắt
đầu
Kết
thúc
1
2
3
4
….
5. 59
Mẫu 2: Kế hoạch hoạt động theo mục tiêu/giải pháp
Tên kế hoạch:
Mục tiêu:
Giải pháp 1:
Tên hoạt động Thời gian
Từ……..
Đến……
Địa điểm Người chịu
trách nhiệm
Người phối
hợp
Người giám
sát
Nguồn lực
cần thiết
Dự kiến kết quả
Hoạt động 1
Hoạt động 2
….
Giải pháp 2:
Tên hoạt động Thời gian
Từ……..
Đến……
Địa điểm Người chịu
trách nhiệm
Người phối
hợp
Người giám
sát
Nguồn lực
cần thiết
Dự kiến kết quả
Hoạt động 1
Hoạt động 2
….
6. 60
Mẫu 3: Kế hoạch triển khai các hoạt động theo tháng
Quý I Quý II Quý III Quý IV Ghi chú
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Mục tiêu 1
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Hoạt động 3
………
Mục tiêu 2
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Hoạt động 3
….
Mục tiêu 3
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Hoạt động 3
….
7. 61
Mẫu 4: Kế hoạch triển khai các hoạt động theo tuần
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Người
chịu
trách
nhiệm
Đơn vị,
cá nhân
phối
hợp
Giám
sát
Kinh
phí
dự
kiến
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Mục tiêu 1
Hoạt động 1 BS. A Y tá M BS. B
Hoạt động 2 ……. ……. …… ……
Hoạt động 3
………
Mục tiêu 2
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Hoạt động 3
….
Mục tiêu 3
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Hoạt động 3
….