Tải Luận văn thạc sĩ ngành kế toán: Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông miễn phí qua Zalo 0917 193 864

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM
------------

------------
LÊ THỊ MỸ NƯƠNG
HOÀN THIỆN DỰ TOÁN NGÂN SÁCH
TẠI CÔNG TY TNHH HƯNG THÔNG
Tải miễn phí kết bạn Zalo:0917 193 864
Dịch vụ viết luận văn chất lượng
Website: luanvantrust.com
Zalo/Tele: 0917 193 864
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh - Năm 2014

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM

LÊ THỊ MỸ NƯƠNG
HOÀN THIỆN DỰ TOÁN NGÂN SÁCH
TẠI CÔNG TY TNHH HƯNG THÔNG
Chuyên ngành: KẾ TOÁN
Mã số: 60340301
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HUỲNH ĐỨC LỘNG
TP. Hồ Chí Minh - Năm 2014

3. LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới
sự hướng dẫn của thầy TS. Huỳnh Đức Lộng. Những thông tin về quy trình lập dự
toán ngân sách được mô tả theo thực tế, còn những thông tin về số liệu đã được điều
chỉnh lại vì mục đích đảm bảo tính bảo mật thông tin doanh nghiệp. Những kết luận
trong luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình
nghiên cứu nào.
.
Tác giả luận văn
Lê Thị Mỹ Nƣơng

4. MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục bảng
Danh mục các sơ đồ
Phần mở đầu.............................................................................................................................................................1
CHƢƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TRONG
DOANH NGHIỆP..............................................................................................................................................5
1.1 Khái niệm dự toán ngân sách...............................................................................................................5
1.2 Phân loại dự toán ngân sách..................................................................................................................5
1.2.1 Phân loại theo chức năng.....................................................................................................................5
1.2.1.1 Dự toán hoạt động...............................................................................................................................5
1.2.1.2 Dự toán tài chính..................................................................................................................................6
1.2.2 Phân loại theo phương pháp lập.....................................................................................................6
1.2.2.1 Dự toán cố định.....................................................................................................................................6
1.2.2.2 Dự toán linh hoạt..................................................................................................................................6
1.2.3 Phân loại theo thời gian........................................................................................................................7
1.2.3.1 Dự toán ngân sách ngắn hạn.........................................................................................................7
1.2.3.2 Dự toán ngân sách dài hạn.............................................................................................................7
1.2.4 Phân loại theo mức độ phân tích....................................................................................................7
1.2.4.1 Dự toán gốc..............................................................................................................................................7
1.2.4.2 Dự toán cuốn chiếu.............................................................................................................................8
1.3 Vai trò của dự toán......................................................................................................................................8
1.3.1 Chức năng hoạch định...........................................................................................................................8
1.3.2 Chức năng tổ chức và điều hành.....................................................................................................9
1.3.3 Chức năng kiểm soát .............................................................................................................................9
1.4 Quy trình lập dự toán ngân sách.........................................................................................................10
1.4.1 Giai đoạn chuẩn bị...................................................................................................................................11

5. 1.4.2 Giai đoạn soạn thảo..................................................................................................................................12
1.4.3 Giai đoạn kiểm soát .................................................................................................................................12
1.5. Các mô hình dự toán..................................................................................................................................12
1.5.1 Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống...................................................................................13
1.5.2 Mô hình thông tin phản hồi ................................................................................................................14
1.5.3 Mô hình thông tin từ dưới lên...........................................................................................................16
1.6 Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình lập dự toán...................................................................17
1.7 Nội dung và trình tự lập dự toán ngân sách.................................................................................20
1.7.1 Nội dung các dự toán ngân sách......................................................................................................20
1.7.1.1 Dự toán tiêu thụ sản phẩm...............................................................................................................20
1.7.1.2 Dự toán sản xuất.....................................................................................................................................20
1.7.1.3 Dự toán nguyên vật liệu trực tiếp...............................................................................................21
1.7.1.4 Dự toán nhân công trực tiếp..........................................................................................................22
1.7.1.5 Dự toán chi phí sản xuất chung....................................................................................................22
1.7.1.6 Dự toán thành phẩm tồn kho cuối kỳ.......................................................................................23
1.7.1.7 Dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp.......................................................23
1.7.1.8 Dự toán tiền mặt.....................................................................................................................................24
1.7.1.9 Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh................................................................24
1.7.1.10 Dự toán bảng cân đối kế toán.....................................................................................................25
1.7.2 Trình tự lập dự toán ngân sách.........................................................................................................25
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1.............................................................................................................................26
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI
CÔNG TY TNHH HƢNG THÔNG.....................................................................................................27
2.1 Tình hình tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh và tổ chức công tác kế toán tại
công ty TNHH Hưng Thông............................................................................................................................27
2.1.1 Tình hình tổ chức quản lý....................................................................................................................27
2.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty TNHH Hưng Thông......................27
2.1.1.2 Chức năng và nhiệm vụ của công ty TNHH Hưng Thông.........................................28
2.1.1.3 Qui mô..........................................................................................................................................................29
2.1.1.4 Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty TNHH Hưng Thông..........................................30

6. i Sơ đồ tổ chức......................................................................................................................................................30
ii Chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận.............................................................................................30
2.1.1.5. Quy trình sản xuất ..............................................................................................................................32
2.1.1.6 Một số chỉ tiêu kết quả sản xuất kinh doanh......................................................................35
2.1.1.7 Thuận lợi, khó khăn và phương hướng phát triển.........................................................36
i Thuận lợi..................................................................................................................................................................36
ii Khó khăn.................................................................................................................................................................36
iii Phương hướng phát triển...........................................................................................................................36
2.1.2 Tổ chức công tác kế toán tại công ty TNHH Hưng Thông...........................................37
2.1.2.1 Chính sách và chế độ kế toán áp dụng...................................................................................37
2.1.2.2 Tổ chức bộ máy kế toán..................................................................................................................40
2.2 Thực trạng công tác dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông................42
2.2.1 Mô hình lập dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông.............................42
2.2.2 Quy trình lập dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông...........................42
2.2.2.1 Giai đoạn chuẩn bị ..............................................................................................................................42
2.2.2.2 Giai đoạn soạn thảo ............................................................................................................................44
2.2.2.3 Giai đoạn kiểm soát............................................................................................................................46
2.2.3 Thực trạng lập các dự toán tại công ty TNHH Hưng Thông.......................................47
2.2.3.1 Dự toán tiêu thụ.....................................................................................................................................47
2.2.3.2 Dự toán sản xuất ...................................................................................................................................48
2.2.3.3 Dự toán nguyên vật liệu trực tiếp.............................................................................................49
2.2.3.4 Dự toán chi phí nhân công trực tiếp........................................................................................50
2.2.3.5 Dự toán chi phí sản xuất chung...................................................................................................51
2.2.3.6 Dự toán giá thành sản xuất.............................................................................................................52
2.2.3.7 Dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp......................................................53
2.2.3.8 Dự toán chi phí lãi vay......................................................................................................................54
2.2.3.9 Dự toán tiền.............................................................................................................................................55
2.2.3.10 Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh............................................................56
2.2.4 Đánh giá thực trạng công tác dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng
Thông.............................................................................................................................................................................57

7. 2.2.4.1 Ưu điểm.......................................................................................................................................................57
2.2.4.2 Nhược điểm..............................................................................................................................................58
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2.............................................................................................................................62
CHƢƠNG 3 HOÀN THIỆN DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI CÔNG TY TNHH
HƢNG THÔNG ...................................................................................................................................................63
3.1 Quan điểm hoàn thiện hệ thống dự toán ngân sách................................................................63
3.3 Mục tiêu và nguyên tắc hoàn thiện....................................................................................................63
3.3.1 Mục tiêu hoàn thiện.................................................................................................................................63
3.3.2 Nguyên tắc hoàn thiện dự toán ngân sách................................................................................64
3.4 Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông......................................64
3.4.1 Hoàn thiện mô hình dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông.............64
3.4.2 Hoàn thiện quy trình lập dự toán ngân sách............................................................................66
3.4.3 Hoàn thiện hệ thống dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông............73
3.4.3.1 Hoàn thiện dự toán tiêu thụ............................................................................................................73
3.4.3.2 Hoàn thiện dự toán nguyên vật liệu trực tiếp.....................................................................76
3.4.3.3 Hoàn thiện dự toán nhân công trực tiếp.................................................................................77
3.4.3.5 Hoàn thiện dự toán chi phí sản xuất chung..........................................................................77
3.4.3.6 Hoàn thiện dự toán giá thành sản xuất ....................................................................................78
3.4.3.7 Hoàn thiện dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp..............................78
3.4.3.8 Lập dự toán bảng cân đối kế toán..............................................................................................80
3.5 Một số giải pháp khác để hoàn thiện công tác dự toán ngân sách tại công ty
TNHH Hưng Thông...............................................................................................................................................80
3.5.1 Tổ chức lại bộ máy kế toán.................................................................................................................80
3.5.2 Tổ chức nguồn nhân lực trong việc thực hiện dự toán ngân sách.............................82
3.5.3 Trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật cho việc lập dự toán ngân sách..............................83
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.............................................................................................................................84
KẾT LUẬN................................................................................................................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

8. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
TSCĐ : Tài sản cố định
NVL : Nguyên vật liệu
CP NVLTT : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
CP CNTTSX : Chi phí công nhân trực tiếp sản xuất
SXC : Sản xuất chung
CP SXC : Chi phí sản xuất chung
CPBH : Chi phí bán hàng
CPQLDN : Chi phí quản lý doanh nghiệp
KQHĐKD : Kết quả hoạt động kinh doanh
CPSXDDĐK : Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ
CPSXDDCK : Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ
ĐK : Đầu kỳ
CK : Cuối kỳ
SLTP : Số lượng thành phẩm
HHDV : Hàng hóa dịch vụ
P.GĐ : Phó giám đốc
HC-NS : Hành chính nhân sự
KTQT : Kế toán quản trị

9. DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty năm 2011- 2013.....................35
Bảng 2.2 Bảng định mức giờ công lao động sản xuất bao tay nhựa..............................50
Bảng 2.3 Bảng định mức giờ công lao động sản xuất sản phẩm .....................................50

10. DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1 Quy trình dự toán ngân sách trong doanh nghiệp..............................................11
Sơ đồ 1.2 : Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống..............................................................13
Sơ đồ 1.3 Mô hình thông tin phản hồi ..............................................................................................14
Sơ đồ 1.4 Mô hình thông tin từ dưới lên........................................................................................16
Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy của công ty TNHH Hưng Thông...............................30
Sơ đồ 2.2 Quy trình công nghệ sản suất bao tay nhựa............................................................32
Sơ đồ 2.3 Quy trình công nghệ sản xuất bao bì PP..................................................................33
Sơ đồ 2.4 Quy trình công nghệ sản xuất bao bì nhựa định hình......................................34
Sơ đồ 2.5 Sơ đồ tồ chức bộ máy kế toán.........................................................................................40
Sơ đồ 3.1 Mô hình dự toán ngân sách hiện nay..........................................................................65
Sơ đồ 3.2 Mô hình dự toán ngân sách đề xuất.............................................................................65
Sơ đồ 3.3 Qui trình lập dự toán ngân sách đề xuất...................................................................70
Sơ đồ 3.4 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán đề xuất.......................................................................81

11. 1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài :
Dự toán ngân sách là việc cụ thể hóa kế hoạch chiến lược trong từng thời kỳ
hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong doanh nghiệp dự toán ngân sách có vai trò rất
quan trọng thể hiện qua chức năng của nhà quản trị là hoạch định, tổ chức điều hành
và kiểm soát mọi hoạt động của doanh nghiệp. Lập dự toán ngân sách giúp doanh
nghiệp hoạt động tốt hơn trong tương lai vì nó giúp nhà quản trị nắm rõ được nguồn
lực của mình, phán đoán trước hình tình sản xuất kinh doanh, từ đó giúp doanh
nghiệp sử dụng và phân phối hiệu quả nguồn lực. Mặt khác dự toán ngân sách còn
là công cụ hữu hiệu để nhà quản trị kiểm soát chi phí và định hướng mọi hoạt động
đạt được mục tiêu ngắn hạn và dài hạn doanh nghiệp đã đặt ra.
Công ty TNHH Hưng Thông với sứ mệnh trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của mình là “ Mang đến sự hài lòng cho khách hàng, người tiêu dùng, cộng
sự với sự trân trọng của tình bằng hữu, thông qua các cam kết bằng sự chính trực
trong kinh doanh”. Với mục tiêu trong tương lai đó chính là “ Công ty TNHH Hưng
Thông trở thành một doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực sản xuất bao bì nhựa
chuyên nghiệp khu vực miền nam Việt Nam”.
Công tác lập dự toán ngân sách được thực hiện tại công ty TNHH Hưng
Thông từ năm 2011 ban đầu chỉ là những chỉ tiêu kế hoạch chung về sản lượng tiêu
thụ, doanh thu, chi phí. Năm 2012 công ty bắt đầu đi vào lập các dự toán ngân sách
tuy là những dự toán lập lần đầu tiên không tránh khỏi có nhiều khuyết điểm như
chỉ tiêu sản lượng tiêu thụ đặt cao hơn so với tiềm lực của công ty, cụ thể năm 2013
công ty không đạt được mục tiêu dự toán đã đặt ra. Nhưng dự toán ngân sách đã
giúp cho công ty có định hướng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, thúc
đẩy mọi thành viên trong công ty cố gắng để hoàn thành chỉ tiêu được giao. Do đó
việc hoàn thiện hệ thống dự toán ngân sách luôn là việc làm cần thiết trong công ty
TNHH Hưng Thông. Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông
sẽ giúp dự toán ngân sách phát huy được hết vai trò của mình trong doanh nghiệp.

12. 2
Dự toán ngân sách sẽ giúp nhà quản trị chủ động và đưa ra các quyết định phù hợp
để đạt được mục tiêu mà doanh nghiệp đã đề ra.
Từ vai trò của công tác dự toán ngân sách đối với công ty hiện nay, nên tác
giả đã chọn đề tài “ Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng
Thông “ làm luận văn thạc sĩ kinh tế cho mình. Nhằm nghiên cứu thực trạng công
tác lập dự toán tại công ty, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công
tác dự toán ngân sách, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền
vững của công ty trong tương lai.
2. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu.
Các công trình nghiên cứu trong nước đã đề cập đến vấn đề hoàn thiện dự toán
ngân sách như:
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Trí Minh “ Hoàn thiện dự toán ngân
sách tại công ty cổ phần sữa Việt Nam” năm 2013 . Luận văn đã làm rõ
được các vấn đề như: Sự cần thiết hoàn thiện dự toán ngân sách tại công
ty cổ phần sữa Việt Nam, thực trạng công tác lập dự toán ngân sách tại
công ty theo mô hình thông tin phản hồi, quy trình các báo cáo dự toán
ngân sách và việc áp dụng phần mền EPR hỗ trợ công tác lập dự toán tại
công ty từ đó đưa ra các giải pháp giúp nhà quản trị hoàn thiện hệ thống
dự toán ngân sách, sử dụng dự toán ngân sách là công cụ để hoạch định
và kiểm soát hoạt động của công ty cổ phần sữa Việt Nam
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Hồ Xuân Hữu “ Hoàn thiện dự toán ngân
sách tại công ty Cổ phần Bánh kẹo Phạm Nguyên” năm 2009. Luận văn
đã làm rõ được sự cần thiết hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty cổ
phần bánh kẹo Phạm nguyên, thực trạng công tác lập dự toán ngân sách
theo mô hình thông tin từ dưới lên, từ đó tác giả đã đề xuất giải pháp
công tác lập dự toán ngân sách theo mô hình thông tin phản hồi, thành lập
ban soạn thảo và giám sát việc thực hiện dự toán ngân sách.
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thị Minh Đức “ Hoàn thiện dự toán
ngân sách tại công ty Pepsico Việt Nam – Ngành Foods thực trạng và

13. 3
một số giải pháp hoàn thiện”, năm 2010, cũng đã làm rõ sự cần thiết hoàn
thiện công tác dự toán ngân sách tại công ty Pepsico Việt Nam, thực trạng
công tác lập dự toán ngân sách theo mô hình thông tin phản hồi, từ đó tác
giả đề xuất giải pháp việc hoàn thiện dự toán ngân sách theo mô hình
thông tin từ dưới lên và các giải pháp cụ thể để hoàn thiện từng báo cáo
dự toán
Kế thừa từ các đề tài nghiên cứu trước đây, đề tài “ Hoàn thiện dự toán ngân
sách tại công ty TNHH Hưng Thông” nghiên cứu kỹ thuật trong công tác dự báo chỉ
tiêu dự toán ngân dựa trên đường khuynh hướng mà các đề tài nghiên cứu trước
chưa đề cập đến.
3. Mục tiêucủa đề tài

Hệ thống hóa cơ sở lý luận về dự toán ngân sách.



Phân tích và đánh giá thực trạng công tác lập dự toán ngân sáchtạicông ty


TNHH Hưng Thông

Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu: Các vấn đề về hệ thống dự toán ngân sách ngắn hạn



Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng
Thông và được thực hiện trong năm 2013

5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Đề tài thực hiện dựa trên các phương pháp

Phương pháp luận nghiên cứu : Phương pháp duy vật biện chứng



Phương pháp nghiêncứu cụ thể là phươngphápđịnh tính.


- Sử dụng phương pháp quan sát và phỏng vấn để tìm hiểu thực trạng hệ
thống dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông.
- Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để tìm hiểu về cơ sở lý luận dự toán
ngân sách cũng như thực trạng hệ thống dự toán ngân sách tại công ty.

14. 4
- Sử dụng phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp về hệ thống dự toán
ngân sách và đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống dự toán ngân sách
tại công ty TNHH Hưng Thông
6. Những đóng góp mới của luận văn
Với đề tài “ Hoàn thiện dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông”
Luận văn đã có những đóng góp như sau:
Về mặt lý luận:
- Đề tài đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về dự toán ngân sách.
Về thực tiễn:
- Đề tài phản ánh được thực trạng công tác lập dự toán ngân sách tại công
ty TNHH Hưng Thông, đáng giá những ưu điểm, nhược điểm của hệ
thống dự toán ngân sách tại công ty. Đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện hệ
thống dự toán ngân sách tại công ty TNHH Hưng Thông.
7. Kết cấu
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của luận văn bao gồm 3 chương

Chương 1: Cơ sở ý luận về dự toán ngân sách



Chương 2: Thực trạng công tác dự toánngânsách tạicôngty TNHH


Hưng Thông.

Chương 3: Hoàn thiện công tác dự toán ngân sách tại công ty TNHH


Hưng Thông.
Ngoài ra, luận văn còn có phần phụ lục trình bày các báo cáo dự toán ngân
sách thực tế của công ty TNHH Hưng Thông để minh chứng cho những vấn đề thực
trạng của công ty TNHH Hưng Thông được trình bày trong nội dung bài luận văn.
Ngoài ra còn có các báo cáo dự toán ngân sách đã được hoàn thiện theo quan điểm
của tác giả.

15. 5
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TRONG DOANH NGHIỆP
1.1 Khái niệm dự toán ngân sách
Dự toán là những tính toán dự kiến một cách toàn diện mục tiêu mà tổ chức
phải đạt được, đồng thời chỉ rõ cách thức huy động các nguồn lực để thực hiện các
mục tiêu mà tổ chức đặt ra. Dự toán được xác định bằng hệ thống các chỉ tiêu về số
lượng và giá trị cho một khoảng thời gian xác định trong tương lai. Dự toán được
xây dựng trên cơ sở của kế hoạch và là trung tâm của kế hoạch.
Dự toán ngân sách: Là những tính toán, dự kiến một cách toàn diện về mục
tiêu kinh tế, tài chính mà doanh nghiệp cần đạt được trong kỳ hoạt động, đồng thời
chỉ rõ cách thức, biện pháp huy động các nguồn lực để thực hiện mục tiêu và nhiệm
vụ đó. Dự toán ngân sách là một hệ thống bao gồm nhiều dự toán như dự toán tiêu
thụ, dự toán sản xuất, dự toán chi phí nguyên vật liệu, dự toán nhân công, dự toán
chi phí sản xuất chung, dự toán chi phí bán hàng, dự toán chi phí quản lý doanh
nghiệp, dự toán giá vốn hàng bán, dự toán vốn đầu tư, dự toán kết quả hoạt động
kinh doanh, dự toán bảng cân đối kế toán.( Huỳnh Đức Lộng,2013)
1.2 Phân loại dự toán ngân sách
1.2.1 Phân loại theo chức năng
Theo chức năng hoạt động dự toán chia thành dự toán hoạt động và dự toán
tài chính.
1.2.1.1 Dự toán hoạt động :
Dự toán hoạt động là dự toán liên quan đến các hoạt động của doanh nghiệp
trong một thời gian cụ thể, các hoạt động kinh doanh như mua hàng, sản xuất, bán
hàng, quản lý và xác định kết quả kinh doanh trong đó dự toán tiêu thụ sản phẩm
được lập trên cơ sở dự báo sản phẩm tiêu thụ trong kỳ. Dự toán sản xuất được lập
trong các doanh nghiệp sản xuất, sau khi dự toán tiêu thụ đã được lập xong dựa vào
dự toán này lập dự toán sản xuất để xác định số lượng sản phẩm sản xuất ra để đáp
ứng đủ cho yêu cầu tiêu thụ trong kỳ và cho yêu cầu tồn kho cuối kỳ. Từ Dự toán
sản xuất này lập các dự toán chi phí sản xuất như Dự toán nguyên vật liệu trực tiếp,

16. 6
dự toán nhân công trực tiếp, dự toán chi phí sản xuất chung. Đối với doanh nghiệp
thương mại để xác định lượng hàng hóa cần tiêu thụ trong kỳ và số lượng hàng tồn
kho cần thiết thì tiến hành lập dự toán mua hàng, sau đó lập dự toán bán háng và dự
toán quản lý doanh nghiệp để dự toán chi phí hoạt động cho doanh nghiệp trong kỳ
liên quan đến bán hàng và quản lý doanh nghiệp, và từ đó lập lên dự toán kết quả
hoạt động kinh doanh nhằm cho thấy lợi nhuận sẽ đạt được trong kỳ dự toán.
1.2.1.2 Dự toán tài chính:
Dự toán tài chính là dự toán cho các hoạt động tài chính và đầu tư như về
cách thức huy động các nguồn tài chính của doanh nghiệp. Dự toán tài chính bao
gồm các dự toán liên quan đến tiền tệ là dự toán tiền, dự toán vốn đầu tư, dự toán
bảng cân đối kế toán… trong đó dự toán tiền là kế hoạch chi tiết cho việc thu, chi
tiền. Dự toán đầu tư là kế hoạch đầu tư thêm tài sản dài hạn và vốn trong doanh
nghiệp trong những năm kế tiếp. Dự toán bảng cân đối kế toán trình bày tổng quan
về tình hình tài sản và nguồn vốn tại một thời điểm nhất định trong kỳ dự toán.
1.2.2 Phân loại theo phƣơng pháp lập
Theo phương pháp lập dự toán chia làm hai loại là dự toán cố định và dự toán linh
hoạt.
1.2.2.1 Dự toán cố định:
Dự toán được lập trên cơ sở một mức hoạt động ấn định từ trước, dự toán sẽ
không thay đổi hay điều chỉnh bất kể sự thay đổi điều kiện của dự toán. Dự toán này
phù hợp với doanh nghiệp có hoạt động kinh tế ổn định. Nếu dùng dự toán này đánh
giá thành quả của một doanh nghiệp mà có nhiều nghiệp vụ biến động thì khó đánh
giá được tình hình thực hiện dự toán của doanh nghiệp.
1.2.2.2 Dự toán linh hoạt :
Dự toán được lập trên cơ sở nhiều mức độ hoạt động, là dự toán cung cấp
cho doanh nghiệp khả năng tính toán ở mức độ doanh thu và chi phí khác nhau,
giúp nhà quản trị xác định ngân sách dự kiến tương ứng ở mức độ và phạm vi hoạt
động khác nhau, các nhà quản lý thường thích dự toán linh hoạt hơn dự toán cố định

17. 7
vì khi sử dụng dự toán linh hoạt nhà quản lý có thể đánh giá tình hình thực hiện và
kết quả hoạt động trong thực tế.
1.2.3 Phân loại theo thời gian
Theo cách phân loại theo thời gian dự toán được phân thành hai loại dự toán ngân
sách ngắn hạn và dự toán ngân sách dài hạn.
1.2.3.1 Dự toán ngân sách ngắn hạn :
Dự toán ngân sách ngắn hạn là dự toán phản ánh kế hoạch kinh doanh và kết
quả dự toán của một tổ chức trong một kỳ kế hoạch, kỳ kế hoạch thường là một năm
hoặc được chia ngắn hơn là hàng quí hoặc hàng tháng, kỳ kế hoạch thường trùng
với kỳ kế toán của doanh nghiệp. Dự toán ngắn hạn thường liên quan đến hoạt động
kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp như mua hàng, bán hàng, thu tiền, chi
tiền, sản xuất,… Dự toán ngân sách được lập hàng năm, trước khi kết thúc niên độ
kế toán kết thúc nhằm hoạch định kế hoạch sản xuất kinh doanh cho năm kế tiếp.
1.2.3.2 Dự toán ngân sách dài hạn :
Dự toán ngân sách dài hạn là dự toán được lập cho khoảng thời gian dài trên
1 năm có thể là 2, 5 ,7 ,10 năm. Dự toán ngân sách dài hạn thường liên quan đến các
tài sản dài hạn và các hoạt động kinh doanh dài hạn trên 1 năm. Dự toán dài hạn liên
quan đến việc mua sắm tài sản lớn phục vụ cho hoạt động sản xuất và kênh phân
phối, nghiên cứu và phát triển cho một chiến lược kinh doanh dài hạn. Đây là việc
sắp xếp các nguồn lực để thu được lợi nhuận dự kiến trong một khoảng thời gian
dài, đặc điểm của loại dự toán này là mức độ rủi ro cao, thời gian từ lúc đưa vốn vào
sản xuất đến khi thu hồi vốn dài.
1.2.4 Phân loại theo mức độ phân tích.
Căn cứ vào mức độ phân tích chia làm hai loại dự toán gốc và dự toán cuốn chiếu.
1.2.4.1 Dự toán gốc :
Là dự toán khi lập phải gạt bỏ hết số liệu dự toán đã tồn tại trong quá khứ và
xem các nghiệp vụ kinh doanh như mới bắt đầu, dự toán được lập dựa trên xem xét
thu nhập, những khoản chi phí phát sinh và khả năng thực hiện lợi nhuận của doanh
nghiệp. Dự toán gốc không phụ thuộc vào số liệu của dự toán cũ không phụ thuộc

18. 8
vào các chỉ tiêu cũ, không có khuôn mẫu, chính vì vậy đòi hỏi người quản lý phải
phát huy tính chủ động, sáng tạo, tùy tình hình thực tế của doanh nghiệp để tiến
hành lập dự toán
Lập dự toán gốc có nhược điểm là tốn nhiều thời gian do phải nghiên cứu
mới từ đầu mọi công việc, khối lượng công việc nhiều, chi phí cao và không đảm
bảo được tính chính xác của số liệu và sai sót. Nhưng dự toán gốc cũng có những
ưu điểm không phụ thuộc vào số liệu của dự toán cũ do đó tránh được các khuyết
điểm của dự toán cũ, phương pháp này phát huy tính chủ động, sáng tạo, cẩn thận,
đánh giá chi tiết tình hình của bộ phận lập dự toán.
1.2.4.2 Dự toán cuốn chiếu :
Dự toán cuốn chiếu hay còn là dự toán nối mạnh, theo phương pháp này bộ
phận lập dự toán sẽ dựa vào báo cáo cũ của doanh nghiệp và điều chỉnh theo tình
hình thực tế để lập báo cáo dự toán mới, dự toán cuốn chiếu thường được lập cho
một năm tài chính và chia thành những kế hoạch quý hay tháng, trong trường hợp
có sự thay đổi mức độ hoạt động và có sự chênh lệch với dự toán cũ và số liệu thực
tế thì sẽ tiến hành điều chỉnh hoặc sửa đổi dự toán cũ cho phù hợp với tình hình
thực tế rồi mới làm cơ sở cho việc lập dự toán cho các tháng tiếp theo.
Ưu điểm của phương pháp này là các báo cáo được soạn thảo, theo dõi và
cập nhật một cách liên tục, giúp cho nhà quản lý có thể lên kế hoạch hóa liên tục
hoạt sản xuất kinh doanh của năm mà không đợi đến khi thực hiện dự toán năm cũ,
mới có thể lập dự toán cho năm mới. Nhà quản trị thường xuyên đánh giá lại kế
hoạch của mình làm cho kế hoạch của mình mang tính thực tế hơn và có thể đạt
được mục tiêu của dự toán. Nhược điểm của phương pháp này là quá trình lập dự
toán ngân sách phụ thuộc rất nhiều vào dự toán cũ, không phát huy được tính chủ
động sáng tạo của bộ phận lập dự toán.
1.3. Vai trò của dự toán ngân sách.
Vai trò của dự toán ngân sách là phục vụ cho chức năng của nhà quản trị
như chức năng hoạch định, chức năng tổ chức và điều hành, và chức năng kiểm soát

19. 9
hoạt động kinh doanh của nhà quản trị. Thông qua các chức năng này nhà quản trị
đạt được mục tiêu của doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận.
1.3.1 Chức năng hoạch định :
Hoạch định: là chức năng quản trị có mục đích xác lập một mô hình (
tham chiếu) cho tương lai nhờ đó mà ta nhận ra những cơ hội và rủi ro, căn cứ vào
đó phải làm những việc ngay bây giờ để khai thác cơ hội và né tránh rủi ro. Hoạch
định liên quan đến dự báo và tiên liệu tương lai, đến mục tiêu cần đạt được và
những phương thức đạt những mục tiêu đó.
Dự toán ngân sách xác định mục tiêu mà doanh nghiệp đạt được trong kỳ
hoạt động, đồng thời dự kiến nguồn lực để thực hiện mục tiêu đó, vai trò này của dự
toán ngân sách thể hiện ở việc lập dự toán báo báo kết quả hoạt động kinh doanh,
dự toán tiêu thụ, dự toán chi phí sản xuất, dự toán chi phí nguyên vật liệu, dự toán
nhân công, dự toán chi phí sản xuất chung,..có thể nói chức năng này là công cụ để
nhà quản trị lượng hóa các kế hoạch của mình. Dự toán ngân sách đòi hỏi các nhà
quản trị luôn phải suy nghĩ về những gì họ dự tính sẽ xảy ra trong tương lai. Nếu
những dự tính sẽ xảy ra có kết quả không tốt, các nhà quản trị phải thấy được những
gì cần phải làm để thay đổi kết quả không mong muốn đó. Ngoài ra hoạch định còn
là cơ sở để đánh giá kết quả hoạt động của các bộ phận trong doanh nghiệp. Đây
chính là cơ sở để tăng cường trách nhiệm, thực hiện các phương pháp tổ chức quản
lý và điều hành của doanh nghiệp.
1.3.2 Chức năng tổ chức và điều hành.
Tổ chức: Là chức năng quản trị có mục đích phân công nhiệm vụ, tạo dựng một cơ
cấu, thiết lập thẩm quyền và phân phối ngân sách cần thiết để thực hiện kế hoạch.
Nó sẽ xác định xem ai sẽ hoàn thành nhiệm vụ nào, ở đau và khi nào thì xong. Công
việc tổ chức thực hiện đúng đắn sẽ tạo nên môi trường nội bộ thuận lợi thúc đẩy
hoạt động đạt mục tiêu, tổ chức kém thì công ty sẽ thất bại dù hoạch định tốt.
Điều hành: Là chức năng quản trị nhằm gây ảnh hưởng, thúc đẩy, hướng dẫn nguồn
nhân lực thực hiện mục tiêu của công ty. Chức năng điều hành liên quan đến hoạt
động thúc đẩy quan hệ cá nhân và nhóm trong mối quan hệ quản trị nhằm xây

20. 10
dựng một bản sắc văn hóa trong tổ chức. Cuối cùng là quá trình thông tin và truyền
thông tin trong tổ chức.
Chức năng này thể hiện sự huy động và phân phối nguồn lực để thực hiện
mục tiêu của nhà quản trị, nhà quản trị kết hợp hoạch định giữa các mục tiêu, nhiệm
vụ cụ thể của từng bộ phận với việc đánh giá năng lực sản xuất kinh doanh, qua đó
điều phối lại nguồn lực của doanh nghiệp sao cho sử dụng nguồn lực hiệu quả nhất,
đạt được mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp. Thể hiện ở dự toán là các văn bản cụ
thể, súc tính truyền đạt các mục tiêu, chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp
đến các quản lý bộ phận phòng ban.
1.3.3 Chức năng kiểm soát :
Kiểm soát là quá trình so sánh kết quả thực hiện với dự toán và đánh giá
việc thực hiện dự toán đó. Việc kiểm soát phụ thuộc và dự toán, chức năng này xem
dự toán ngân sách là cơ sở, là chuẩn để so sách với kết quả thực tế của doanh
nghiệp. Kiểm soát dự toán ngân sách thông qua việc thực hiện các chiến lược đánh
giá mức độ thành công của dự toán, và trong trường hợp cần thiết có thể đưa ra các
giải pháp sửa chữa, khắc phục nhược điểm. Nếu doanh nghiệp không thực hiện việc
kiểm soát thì dự toán ngân sách sẽ không phát huy hết tác dụng vốn có của nó.
Ngoài ra dự toán ngân sách còn có vai trò quan trọng trong quá trình ra quyết
định phân bổ nguồn lực, trong bố trí nhân lực thông qua việc đánh giá trách nhiệm
trong việc thực hiện mục tiêu mà dự toán đề ra.
1.4 Quy trình lập dự toán ngân sách
Quy trình là một trình tự có tổ chức các hoạt động của doanh nghiệp nhằm
thực hiện được mục tiêu của doanh nghiệp. Lập dự toán ngân sách là một công việc
rất quan trọng, người lập phải dự đoán được chính xác trong tương lai. Nhưng
tương lai sẽ có những nhân tố khách quan tác động mà con người không thể kiểm
soát được, yêu cầu đối với dự toán ngân sách không thể chấp nhận có quá nhiều sai
sót, làm sao để lập dự toán ngân sách một cách chính xác nhất, đòi hỏi bộ phận lập
ngân sách phải có một quy trình lập dự toán ngân sách phù hợp để hạn chế thấp
nhất mức độ rủi ro khi tiến hành lập ngân sách.

21. 11
Quy trình lập dự toán ngân sách trong doanh nghiệp chia thành ba giai đoạn
là giai đoạn chuẩn bị, giai đoạn soạn thảo và giai đoạn kiểm soát.
Giai đoạn Giai đoạn Giai đoạn
Chuẩn bị soạn thảo kiểm soát
Làm rõ mục tiêu
Chu ẩn hoá ngân
sách
Đánh giá hệ thống
Thu thập thông tin : Doanh
thu/chỉ tiêu chuẩn bị dự
toán ngân sách ban đầu
Kiểm tra các con số dự
toán bằng các thay đổi và
phân tích lượng tiền
Lập dự toán tiền mặt để
theo dõi dòng tiền
Đánh giá thủ tục dự
thảo ngân sách tổng
Phân tích sự khác biệt
giữa kết quả thực tế và
dự toán
Theo dõi những khác biệt,
phân tích lỗi, kiểm tra
những điều
bất ngờ
Dự báo lại và điều
chỉnh, xem xét sử dụng
những dạng ngân sách
khác, rút kinh nghiệm
Sơ đồ 1.1 Quy trình lập dự toán ngân sách trong doanh nghiệp
1.4.1 Giai đoạn chuẩn bị
Đây là bước khởi đầu cũng là giai đoạn quan trọng nhất trong quy trình lập
dự toán ngân sách, việc đầu tiên là phải xác định rõ mục đích của doanh nghiệp, vì
tất cả các dự toán ngân sách đều được xây dựng dựa trên mục đích và chiến lược
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian xác
định. Sau khi xác định rõ mục tiêu của doanh nghiệp sẽ xây dựng mẫu dự toán ngân

22. 12
sách chuẩn. Điều này giúp nhà quản lý cấp cao phối hợp dự toán ngân sách của các
bộ phận trong doanh nghiệp và cho phép so sách kết nối nội dung một cách dễ
dàng. Khi tất cả các công việc cần thiết cho việc lập dự toán ngân sách đã được
chuẩn bị đầy đủ trước khi soạn thảo, cũng là lúc phải xem xét lại tất cả các vấn đề
một cách có hệ thống để đảm bảo rằng dự toán ngân sách sẽ cung cấp thông tin một
cách chính xác, đầy đủ và phù hợp nhất.
1.4.2 Giai đoạn soạn thảo
Tiếp theo sau giai đoạn chuẩn bị là giai đoạn soạn thảo dự toán ngân sách,
đầu tiên là những cá nhân, bộ phận có liên quan đến việc lập dự toán ngân sách phải
tập hợp toàn bộ những thông tin liên quan đến nguồn lực sẵn có trong doanh nghiệp
và các yếu tố bên trong và bên ngoài tác động và ảnh đến việc lập dự toán ngân
sách của doanh nghiệp, đồng thời ước tính giá trị thu, chi trong dự toán ngân sách.
Trên cơ sở đó soạn thảo các dự toán có liên quan như dự toán tiêu thụ, dự toán
nguyên vật liệu, dự toán nhân công trực tiếp, dự toán chi phí sản xuất chung, dự
toán hàng tồn kho thành phẩm cuối kỳ, dự toán tiền, dự toán chi phí bán hàng và
quản lý doanh nghiệp, dự toán bảng kết quả hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế
toán dự toán,…
1.4.3 Giai đoạn kiểm soát
Lập dự toán ngân sách là một công việc quan trọng phải được thực hiện liên
tục từ năm này sang năm khác, từ tháng này sang tháng khác. Do đó để việc lập dự
toán ngân sách ngày càng hoàn thiện hơn cần phải thường xuyên theo dõi, đánh giá
tình hình dự toán, từ đó xem xét lại các số liệu, thông tin, cơ sở lập dự toán ngân
sách và có điều chỉnh cần thiết, kịp thời, đồng thời rút kinh nghiệm cho những lần
lập dự toán tiếp theo.
1.5 Các mô hình dự toán ngân sách
Dựa vào đặc điểm của từng doanh nghiệp mà dự toán ngân sách có thể lập
theo ba mô hình sau: mô hình thông tin từ trên xuống, mô hình thông tin phản hồi,
mô hình thông tin từ dưới lên

23. 13
1.5.1 Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống
Quản trị cấp cao
Quản trị cấp trung gian Quản trị cấp trung gian
Quản trị cấp
cơ sở
Quản trị cấp
cơ sở
Quản trị
cấp cơ sở
Quản trị
cấp cơ sở
Sơ đồ 1.2 : Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống
Mô hình thông tin từ trên xuống là mô hình mà các chỉ tiêu dự toán ngân
sách được định ra từ nhà quản trị cấp cao, sau đó sẽ truyền xuống nhà quản trị cấp
trung gian, sau khi nhà quản trị cấp trung gian tiếp nhận sẽ xem xét và chuyển
xuống cho nhà quản lý cấp cơ sở làm mục tiêu, kế hoạch trong việc tổ chức hoạt
động tại từng bộ phận trong doanh nghiệp. Dự toán ngân sách được lập trên dựa trên
mô hình thông tin ấn định từ trên xuống là dự toán được lập theo một chiều mà
không có sự phản hồi từ cấp dưới
Nhận xét: Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống có các ưu điểm nhà quản
trị cấp cao nắm rõ được mục tiêu của tổ chức nên các mục tiêu của dự toán ngân
sách đảm bảo được chiến lược sản xuất kinh doanh của tổ chức, ngăn cản được tình
trạng nới lỏng dự toán ngân sách của các phòng ban, kết nối các bộ phận để thực
hiện mục tiêu chiến lược chung của tổ chức. Tuy nhiên mô hình này cũng có những
hạn chế mô hình này mang tính áp đặt từ nhà quản lý cấp cao xuống nên dễ gây bất
bình cho các bộ phận trong doanh nghiệp. Dự toán ngân sách được lập từ trên xuống
thường không chính xác, những thông tin nhà quản trị cấp cao có được

24. 14
thường không đầy đủ, do đó các chỉ tiêu dự toán do cấp quản lý cấp cao áp đặt
xuống đôi khi sẽ quá cao hoặc quá thấp so với mức độ hoạt động và năng lực thực
tế của bộ phận, điều này không khuyến khích sự cộng tác chung và tăng năng lực
sản xuất của các bộ phận trong tổ chức. Tâm lý chung của nhiều người là thích làm
những gì mình chủ động hoạch định hơn là bị áp đặt mà có thể những điều này
nhiều khi chưa hợp lý. Khi lập dư toán theo mô hình này đòi hỏi nhà quản lý cấp
cao phải có cái nhìn tổng quan, toàn diện mọi mặt hoạt động của doanh nghiệp và
nhà quản lý cấp cao phải nắm vững chặt chẽ mọi hoạt động chi tiết của từng bộ
phận cả về mặt định tính lẫn định lượng. Do đó lập dự toán theo mô hình ấn định
thông tin từ trên xuống chỉ phù hợp với doanh nghiệp có qui mô nhỏ, ít có sự phân
cấp trong quản lý hoặc được lập trong trường hợp đặc biệt khi doanh nghiệp buộc
phải tuân theo sự chỉ đạo của nhà quản lý cấp trên.
1.5.2 Mô hình thông tin phản hồi
Quản trị cấp cao
Quản trị cấp trung gian
Quản trị Quản trị
cấp cơ sở cấp cơ sở
Quản trị cấp trung gian
Quản trị Quản trị
cấp cơ sở cấp cơ sở
Sơ đồ 1.3 Mô hình thông tin phản hồi
Theo mô hình thông tin phản hồi dự toán ngân sách được lập theo quy trình sau :
Đầu tiên nhà quản lý cấp cao nhất sẽ ước tính các chỉ tiêu của dự toán, dự
toán lúc này chỉ mang tính chất dự thảo, và được truyền xuống cho các cấp trung
gian, trên cơ sở đó nhà quản lý cấp trung gian sẽ phân bổ các chỉ tiêu này cho nhà
quản trị cấp cơ sở. Các bộ phận cấp cơ sở sẽ căn cứ vào các chỉ tiêu dự thảo căn cứ

25. 15
vào khả năng điều kiện hoạt động thực tế của mình để xác định chỉ tiêu dự toán nào
có thể thực hiện được, chỉ tiêu dự toán nào có thể thêm hoặc giảm bớt. Sau đó bộ
phận quản lý cấp cơ sở sẽ bảo vệ chỉ tiêu dự toán của mình với quản lý cấp trung
gian. Bộ phận quản lý cấp trung gian trên cơ sở tổng hợp các chỉ tiêu dự toán cấp
dưới, kết hợp với kinh nghiệm và tầm nhìn tổng quát toàn diện hơn về hoạt động
của các bộ phận cấp cơ sở, để xác định chỉ tiêu nào có thể thực hiện được tại bộ
phận của mình và tiến hành trình bày và bảo vệ trước bộ phận quản lý cấp cao hơn.
Bộ phận quản lý cấp cao hơn trên cơ sở tổng hợp các chỉ tiêu dự toán của cấp
quản lý trung gian, kết hợp với tầm nhìn tổng quát toàn diện về hoạt động của doanh
nghiệp, hướng các bộ phận khác nhau đến mục tiêu chung của tổ chức. Bộ phận
quản lý cấp cao sẽ xét duyệt thông qua các chỉ tiêu dự toán ngân sách của bộ phận
quản lý trung gian. Bộ phận quản lý trung gian sẽ xét duyệt thông qua chỉ tiêu dự
toán của bộ phận quản lý cấp cơ sở và khi dự toán được xét duyệt sẽ trở thành dự
toán chính thức và được sử dụng như định hướng hoạt động của doanh nghiệp trong
kỳ kế hoạch.
Nhận xét ;
Việc lập dự toán theo mô hình thông tin phản hồi có ưu điểm là huy động
được trí tuệ và kinh nghiệm của các cấp quản lý khác nhau của doanh nghiệp trong
quá trình lập dự toán ngân sách. Mô hình này thể hiện được mối liên kết, sự chung
sức của các cấp quản lý trong quá trình xây dựng dự toán ngân sách của doanh
nghiệp vì vậy dự toán sẽ có sự chính xác và độ tin cậy cao. Hơn nữa dự toán được
lập trên cơ sở tổng hợp từ khả năng và điều kiện cụ thể của các cấp quản lý nên chắc
chắn tính khả thi sẽ cao.
Tuy nhiên lập dự toán ngân sách theo mô hình thông tin phản hồi có những
hạn chế như tốn nhiều thời gian chi phí cho việc dự thảo, phản hồi, xét duyệt, chấp
nhận. Ngoài ra lập dự toán theo mô hình này đòi hỏi phải có sự liên kết chặt chẽ
giữa các bộ phận, kết hợp chặt chẽ giữa các cá nhân trong từng bộ phận, để đưa ra
những số liệu phù hợp cho bộ phận của mình, nhân tố con người đóng vai trò quan
trọng, đòi hỏi các thành viên trong tổ chức phải đoàn kết đồng lòng, thực tế điều

26. 16
này rất khó, nhất là đối với doanh nghiệp có sự phân cấp cao trong quản lý, có số
lượng thành viên trong bộ phận đông.
1.5.3 Mô hình thông tin từ dƣới lên
Quản trị cấp cao
Quản trị cấp
trung gian
Quản trị cấp
trung gian
Quản trị cấp
cơ sở
Quản trị cấp
cơ sở
Quản trị cấp
cơ sở
Quản trị cấp
cơ sở
Sơ đồ 1.4 Mô hình thông tin từ dưới lên
Lập dự toán theo mô hình thông tin từ dưới lên được lập từ cấp quản lý thấp nhất
đến cấp quản lý cao nhất theo quy trình như sau :
Khi tiến hành lập dự toán ngân sách nhà quản lý cấp cơ sở căn cứ vào khả
năng và điều kiện của mình để tiến hành lập dự toán ngân sách, sau đó trình lên cấp
quản lý trung gian. Quản lý cấp trung gian tổng hợp số liệu quản lý cấp cơ sở tổng
hợp lại và trình lên quản lý cấp cao. Quản lý cấp cao tổng hợp số liệu của quản lý
cấp trung gian kết hợp với tầm nhìn tổng quát toàn diện về mọi mặt hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp, xem xét mục tiêu ngắn hạn, chiến lược kinh
doanh dài hạn của doanh nghiệp để xét duyệt và thông qua dự toán ngân sách. Khi
dự toán ngân sách được xét duyệt sẽ trở thành chính thức đi vào sử dụng
Nhận xét :
Lập dự toán theo mô hình thông tin từ dưới lên có những ưu điểm như dự toán
theo mô hình này đều rất thoáng, hầu như toàn bộ các chỉ tiêu của dự toán ngân

27. 17
sách đều do bộ phận phụ trách thực hiện dự toán ngân sách xây dựng, nên chỉ tiêu
trong dự án thường phù hợp và thực tế. Việc cho các bộ phận tự đề ra các chỉ tiêu
dự toán của bộ phận mình sẽ phát huy tính tự giác của các thành viên trong bộ phận,
nó buộc mọi người phải phấn đấu kế hoạch mình đã đề ra, nếu trong quá trình thực
hiện mà chỉ tiêu không đạt được, họ phải xem xét tự kiểm tra mà không thể đổ lỗi
cho ai được. Lập dự toán theo mô hình này phát huy tính tích cực của kiểm soát,
không tốn quá nhiều thời gian và chi phí nhưng hiệu quả. Lập dự toán theo mô hình
thông tin từ dưới lên phù hợp với doanh nghiệp có quy mô lớn hoặc tập đoàn có sự
phân cấp quản lý cao. Tuy nhiên mô hình này cũng có nhược điểm là để các bộ
phận cơ sở tự đưa ra chỉ tiêu dự toán nên có thể xảy ra tình trạng chỉ tiêu do bộ phận
cơ sở đưa ra thấp hơn so với năng lực hoạt động mà họ có thể đạt được, lúc này dự
toán không phát huy được tính tích cực mà còn làm đình trệ các hoạt động sản xuất,
lãng phí tài nguyên và năng lực của doanh nghiệp. Do đó nhà quản lý cấp cao cần
kiểm tra cân nhắc trước khi chấp nhận dự toán tự định của bộ phận cấp dưới. Nếu
có nghi ngờ nhà quản lý cấp cao cần thảo luận làm rõ trước khi đồng ý chỉ tiêu dự
toán của cấp bộ phận.
Ba mô hình trên mỗi mô hình điều có ưu nhược điểm riêng. Tùy đặc điểm
của từng doanh nghiệp sẽ lựa chọn mô hình phù hợp với việc lập dự toán của đơn vị
mình. Theo xu hướng quản lý hiện nay, các doanh nghiệp muốn huy động trí lực và
năng lực của nhân viên trong quá trình xây dựng dự toán hơn là việc ép buộc họ vào
chỉ tiêu dự toán có sẵn. Do vậy mô hình lập dự toán mô hình thông tin từ dưới lên
đang được các doanh nghiệp lựa chọn và áp dụng.
1.6. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quá trình lập dự toán ngân sách
Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình lập dự toán ngân sách mà doanh
nghiệp cần phải xem xét khi tiến hành lập dự toán như nguồn nhân lực, cơ sở vật
chất, tổ chức công tác kế toán, quy trình lập dự toán ngân sách, chế độ chính sách
nhà nước cụ thể như sau:
- Nguồn nhân lực :

28. 18
Nhân tố con người trong việc lập dự toán ngân sách rất quan trọng. Nhà quản
trị sử dụng các kỹ thuật để lập dự toán ngân sách nhưng không thể không quan tâm
đến nhân tố con người, bởi vì ngân sách có vai trò động viên và phối hợp giữa các
bộ phận trong doanh nghiệp nhằm hướng đến mục tiêu chung.
Trong quá trình xây dựng và thực hiện dự toán, nhà quản trị không nên gây
áp lực căng thẳng đối với nhân viên. Nếu dự toán ngân sách được xây dựng không
hợp lý, có thể dẫn tới tình trạng căng thẳng, hoài nghi hay chống đối từ phái các
nhân viên, thay vì cùng nhau hợp tác để đạt được các mục tiêu chung của doanh
nghiệp. Trên thực tế ở nhiều doanh nghiệp, dự toán ngân sách được sử dụng để gây
áp lực đến nhân viên buộc họ phải đạt được mục tiêu dự toán đặt ra bằng mọi giá.
Tuy nhiên điều này sẽ nảy sinh nhiều tiêu cực khi nhân viên tìm mọi cách, kể cả
gian dối, để đạt được mục tiêu của ngân sách.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng mục tiêu trên dự toán ngân sách phải
mang tính vừa sức. Điều này nhằm tạo động lực cho nhân viên thực hiện mục tiêu
của dự toán ngân sách đề ra. Điều này nhằm tạo động lực cho nhân viên thực hiện
mục tiêu mà dự toán ngân sách đề ra. Nếu mục tiêu từ dự toán ngân sách là quá cao,
nhân viên sẽ buông xuôi khi biết rằng mục tiêu là khó đạt được. Ngược lại nếu mục
tiêu là quá thấp, nhân viên sẽ không có động cơ phấn đấu.
Để lập dự toán ngân sách có hiệu quả, cần có sự tham gia của các cấp quản
lý doanh nghiệp vào việc lập dự toán ngân sách, và điều quan trọng là làm cho con
người trong doanh nghiệp cảm thấy thoải mái, có động lực, đoàn kết với nhau khi
thực hiện mục tiêu chung của tổ chức. Yếu tố con người là vấn đề then chốt quyết
định sự thành công của dự toán ngân sách cũng là vấn đề phải quan tâm trong quá
trình lập dự toán ngân sách.
- Cơ sở vật chất
Cơ sở vật chất có ảnh hưởng đáng kể đến công việc và hiệu quả lập dự toán
ngân sách, cơ sở vật chất như cơ sở hạ tằng, máy móc, trang thiết bị, phần mền,…
Doanh nghiệp có trang bị hiện đại tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp hỗ trợ
nhân viên lập dự toán xử lý công việc nhanh chóng. Phương tiện hỗ trợ thông tin xử

29. 19
lý nhanh và hiệu quả giúp cập nhật nhanh chóng, liên kết dữ liệu, kết xuất dữ liệu,
và cho ra báo cáo dự toán trong thời gian sớm nhất.
-Tổ chức công tác kế toán
Tổ chức công tác kế toán là một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả
của công tác lập báo cáo dự toán ngân sách. Nếu công ty có tổ chức công tác kế
toán quản trị hiệu quả nó giúp phát huy vai trò của nhân viên lập dự toán, thể hiện
trách nhiệm của nhân viên và sự phối hợp thực hiện của nhân viên, giảm thiểu
những yếu kém của nhân viên, giảm chi phí, nâng cao chất lượng của dự toán ngân
sách.
-Quy trình lập dự toán ngân sách
Công ty có quy trình lập dự toán ngân sách rõ ràng, sẽ giúp nhân viên lập dự
toán biết mình phải làm những công việc gì, trách nhiệm đến đâu, phối hợp với các
thành viên khác để thực hiện công việc. Giúp nhân viên lập dự toán chủ động xây
dựng kế hoạch cụ thể, tránh được áp lực công việc hay bị quá tải công việc vào cuối
tháng, cuối năm. Do đó báo cáo dự ngân sách được lập có khoa học và chất lượng
hơn.
-Chế độ chính sách nhà nƣớc
Chế độ chính sách nhà nước ảnh hưởng đáng kể đến việc lập dự toán ngân
sách và hiệu quả của báo cáo dự toán ngân sách.
Khi tiến hành tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với chế độ chính sách
pháp luật của nhà nước, tuân theo những quy định của pháp luật đặt ra, chính vì vậy
khi có sự thay đổi về chế độ kế toán, chính sách thuế, điều chỉnh giá, lạm phát sẽ
ảnh hưởng đến công tác tổ chức kế toán của doanh nghiệp, tình hình hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó các nhân viên lập dự toán ngân sách phải
xem xét, cân nhắc những yếu tố này, kịp thời điều chỉnh dự toán ngân sách cho phù
hợp với kỳ báo cáo của năm kế tiếp.

30. 20
1.7. Nội dung và trình tự lập dự toán ngân sách.
1.7.1 Nội dung các dự toán ngân sách
Dự toán ngân sách toàn doanh nghiệp bao gồm hệ thống các dự toán sau đây:
Dự toán tiêu thụ sản phẩm, dự toán sản xuất, dự toán chi phí nguyên vật liệu trực
tiếp, dự toán chi phí sản xuất chung, dự toán tồn kho thành phẩm cuối kỳ, dự toán
chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, dự toán tiền, dự toán kết quả hoạt
động kinh doanh, dự toán bảng cân đối kế toán.
1.7.1.1 Dự toán tiêu thụ sản phẩm
Dự toán tiêu thụ sản phẩm là dự toán được lập đầu tiên, nó có tác dụng xác định
tiền lực tiêu thụ của doanh nghiệp, từ đó làm cơ sở cho việc lập các dự toán mua
hàng, dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp.
Dự toán tiêu thụ được lập trên cơ sở dự báo sản phẩm tiêu thụ, số lượng sản
phẩm tiêu thụ của các kỳ trước và xu hướng biến động của nó, các đơn đặt hàng
chưa thực hiện, chính sách giá trong tương lai, chiến lược tiếp thị để mở rộng thị
trường, động động nghiên cứu và phát triển, sự cạnh tranh, xu hướng chung của nền
kinh tế, sự thay đổi về tổng sản phẩm xã hội. Tình hình kinh tế của ngành mà doanh
nghiệp đang hoạt động, những yếu tố khác: những sự kiện chính trị, sự thay đổi về
môi trường pháp lý, sự thay đổi về khoa học công nghệ,…
Doanh nghiệp sau khi dự toán về số lượng sản phẩm tiêu thụ, sẽ ước tính ra
doanh thu theo công thức:
Doanh thu dự kiến = số lượng sản phẩm tiêu thụ dự kiến x Đơn giá bán dự kiến
Thông thường trong dự toán tiêu thụ sản phẩm kèm theo bảng tính toán lượng
tiền ước tính thu được qua các kỳ. Việc tính toán này rất cần thiết cho việc lập dự
toán tiền. Số tiền tiền dự kiến thu được bao gồm số tiền thu được của kỳ trước
chuyển sang cộng với số tiền thu được trong kỳ dự toán.
1.7.1.2 Dự toán sản xuất
Dự toán sản xuất được lập trên cơ sở dự toán tiêu thụ sản phẩm cho kỳ sản xuất.
Số lượng sản phẩm sản xuất ra phải đủ để thỏa mãn cho yêu cầu của tiêu thụ và cho
yêu cầu tồn kho cuối kỳ.

31. 21
Số lượng tồn Số lượng sản xuất Số lượng tiêu Số lượng tồn
kho đầu kỳ
+ = +
trong kỳ thụ trong kỳ kho cuối kỳ
Số lượng sản Số lượng tiêu thụ Số lượng tồn Số lường tồn
xuất trong kỳ
= + -
trong kỳ kho cuối kỳ kho đầu kỳ
Để lập dự toán sản xuất, nhà quản trị cần thiết phải dự kiến cả số lượng sản
phẩm tồn kho cuối kỳ. Nếu số lượng sản phẩm tồn kho đước tính quá nhiều thì có
thể gây ra việc ứ đọng vốn và tốn kém chi phí để dự trữ hàng tồn kho đó. Nếu số
lượng sản phẩm tồn kho được tính quá ít sẽ ảnh hưởng đến việc tiêu thụ và sản xuất
của kỳ sau.
1.7.1.3 Dự toán chi phí nguyên vật liệutrực tiếp
Dự toán chi phí nguyên vật liệu trự tiếp được lập trên cơ sở dự toán sản xuất
trong kỳ dự toán, để tính ra lượng nguyên vật liệu và chi phí nguyên vật liệu trực
tiếp cần thiết cho quá trình sản xuất. Ngoài ra dự toán này còn chỉ ra lượng nguyên
vật liệu cần mua để thỏa mãn cho nhu cầu sản xuất và tồn kho cuối kỳ. Khối lượng
và trị giá nguyên vật liệu cần mua được tính theo công thức:
Khối lượng NVL Khối lượng NVL Khối lượng NVL Khối lượng NVL
= +
tồn kho CK
-
cần mua cần cho SX tồn kho ĐK
Xác định định mức trong sản xuất bao gồm định mức lượng và định mức giá.
Định mức lượng nguyên vật liệu cho một đơn vị sản phẩm phản ánh lượng nguyên
vật liệu tiêu hao cho một đơn vị sản phẩm và những hao hụt không thể tránh định.
Định mức giá cho một đơn vị nguyên vật liệu trực tiếp phải bao gồm giá mua vật
liệu cộng các chi phí mua và phải trừ chiến khấu được hưởng ( chỉ tính số tiền thực
trả cho người cung cấp).
Khối lượng NVL cần
=
Số lượng sản phẩm Mức tiêu hao NVL cho
cho sản xuất
X
một sản phẩm
sản xuất
Trị giá mua NVL =
Khối lượng NVL
Đơn giá mua NVL
X
cần mua
Dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp thường đi kèm với bảng tính toán số
tiền dự kiến chi ra cho việc mua nguyên vật liệu. Việc tính toán này rất cần thiết cho

32. 22
việc soản thảo dự toán tiền. Số tiền chi mua nguyên vật liệu trong kỳ dự toán sẽ
gôm khoản chi của kỳ trước chuyển sang cộng với khoản chi trong kỳ dự toán.
1.7.1.4 Dự toán chi phí nhân công trực tiếp
Dự toán chi phí nhân công trực tiếp được lập dựa trên dự toán sản xuất. Dự toán
chi phí lao động trực tiếp soạn thảo để tính ra tổng lượng thời gian lao động cần
thiết cho quá trình sản xuất. Nhà quản trị phải biết trước nhu cầu lao động trong cả
năm để có dự toán điều chỉnh lực lượng lao động thích nhi với tình hình hoạt động
sản xuất kinh doanh trong kỳ kế hoạch.
Để lập dự toán chi phí nhân công trực tiếp nhà quản trị cần xây dựng định mức
thời gian lao động trực tiếp cần để sản xuất ra một sản phẩm và định mức đơn giá
một giờ lao động trực tiếp. Định mức thời gian lao động là tổng cộng định mức thời
gian của tất cả các hoạt động để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm. Định mức thời
gian cho từng hoạt động được xác định bằng phương pháp bấm giờ. Định mức đơn
giá một giờ lao động trực tiếp bao gồm các khoản: mức lương cơ bản một giờ, các
phụ cấp theo lương, các khoản trích theo lương tính bình quân cho toàn bộ công
nhân trực tiếp tham gia sản xuất sản phẩm.
Chi phí nhân công
Định mức thời gian Đơn giá cho một đơn vị thời
= x
lao động gian lao động
Để phục vụ cho việc lập dự toán tiền, số tiền dự kiến chi ra cho nhân công trực
tiếp trong kỳ đúng bằng tổng chi phí nhân công trực tiếp phát sinh trong kỳ đó.
1.7.1.5 Dự toán chi phí sản xuất chung
Dự toán chi phí sản xuất chung là dự toán bao gồm tất cả các chi phí sản xuất
còn lại ngoài chi phí nguyên vật liệu và nhân công trực tiếp. Các chi phí này được
chia ra thành biến phí và định phí.
Đối với biến phí sản xuất chung: Phải tính đơn giá phân bổ biến phí sản xuất
chung và định mức thời gian cho một đơn vị sản phẩm.
Đơn giá phân bổ biến phí
=
Tổng biến phí sản xuất chung
sản xuất chung Tổng giờ máy ( hoặc tổng số giờ lao động trực tiếp

33. 23
Biến phí sản Tổng số giờ máy ( hoặc thời gian Đơn giá phân bổ biến
=
lao động) trong kỳ dự toán
X
xuất chung phí sản xuất chung
Đối với định phí sản xuất chung: Phải được ước tính theo tổng định phí sản xuất
chung trong kỳ dự toán, có thể được tính căn cứ vào số liều kỳ trước và điều chỉnh
cho phù hợp với kỳ này.
Khi tính lượng tiền chi cho chi phí sản xuất chung để làm cơ sở cho viện lập dự toán
tiền, cần phải loại trừ các khoản được ghi nhận là chi phí sản xuất chung nhưng
không phải chi tiền như: chi phí khấu hao tài sản cố định, các khoản chi phí trích
trước.
Khi tính toán chi phí sản xuất chung cũng tính chi phí sản xuất chung bằng tiền
mặt là căn cứ lập dự toán tiền.
1.7.1.6 Dự toán tồn kho thành phẩm cuối kỳ
Sau khi hoàn tất tất cả các dự toán trên, ta tập hợp số liệu lại để tính giá thành
một đơn vị sản phẩm và trị giá của thành phẩm tồn kho cuối kỳ. Căn cứ vào các dự
toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất
chung để lập dự toán thành phẩm tồn kho cuối kỳ.
Giá thành một Chi phí NVL Chi phí nhân công Chi phí sản
=
trực tiếp
+
trực tiếp
+
đơn vị sản phẩm xuất chung
Trị giá thành phẩm Số lượng thành phẩm Giá thành đơn vị thành
=
tồn kho cuối kỳ
x
phẩm
tồn kho cuối kỳ
1.7.1.7 Dự toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp
Dự toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp giúp nhà quản trị ước
tính các khoản mục chi phí phát sinh ngoài sản xuất phát sinh trong kỳ dự toán. Dự
toán có thể được lập từ nhiều dự toán nhỏ hơn hoặc từ các dự toán của từng cá nhân
do những người có trách nhiệm trong khâu bán hàng và quản lý lập ra.

34. 24
Khi tính chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp được chi ra bằng tiền, cần
phải loại trừ chi phí khấu hao tài sản cố định trong chi phí bán hàng và quản lý
doanh nghiệp.
1.7.1.8 Dự toán tiền mặt
Dự toán này được lập căn cứ vào các dòng tiền thu vào và chi ra trên các
dự toán bộ phận.
Dự toán tiền gồm 4 phần:

Phần thu: Gồm số dư tiền tồn đầu kỳ cộng với số tiền thu do bán hàng và các
khoản thu khác bằng tiền trong kỳ.



Phần chi: Gồm tất cả các khoản chi tiền như chi tiền mua nguyên vật liệu,
chi trả lương công nhân trực tiếp, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp.
Ngoài ra còn có các khoản chi khác như chi nộp thuế, chi mua tài sản cố
định, chi trả lãi cổ phần..



Phần cân đối thu chi: Là chênh lệnh giữa phần thu và phần chi. So sách phần
cân đối thu chi với nhu cầu tiền tồn cuối kỳ, nếu thiếu hụt tiền thì doanh
nghiệp phải đi vay, nếu thừa tiền thì doanh nghiệp phải trả bớt nợ vay ngân
hàng hoặc đem đầu tư.


Phần vay: Phản ánh số tiền vay, trả nợ vay và trả lãi tiền vay trong kỳ dự

toán.
Dự toán tiền được lập cho từng kỳ, thời kỳ lập dự toán càng ngắn thì thông tin trên
dự toán càng hữu ích. Một số doanh nghiệp lập dự toán hàng tuần, nhưng phổ biến
là lập dự toán hàng tháng, hàng quý.
1.7.1.9 Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh được soạn thảo từ các dự
toán bộ phận có liên quan, trình bày các khoản doanh thu và chi phí dự kiến trong
kỳ dự toán, với giả định hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ xảy ra đúng như kế
hoạch. Dự toán này cho thấy lợi nhuận dự kiến sẽ đạt được trong kỳ dự toán. Nó là
cơ sở để đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp có hiệu quả hay không
trong kỳ tới.

35. 25
1.7.1.10 Dự toán bảng cân đối kế toán
Dự toán bảng cân đối kế toán: Phản ánh toàn bộ tài sản và nguồn vốn của doanh
nghiệp tại một thời điểm cuối kỳ dự toán. Bảng cân đối kế toán dự toán được lập
trên cơ sở của bảng cân đối kế toán kỳ trước và các số liệu trên các dự toán có liên
quan như dự toán tiền, dự toán tồn kho thành phẩm, dự toán kết quả hoạt động kinh
doanh.
1.7.2 Trình tự lập dự toán ngân sách
Công việc đầu tiêu của quá tình lập dự toán là lập dự toán tiêu thụ sản phẩm. Dự
toán này cho thấy doanh thu dự kiến trong kỳ dự toán. Khi dự toán tiêu thụ sản
phẩm được lập một cách cẩn thận và phù hợp với tình hình hoạt động của doanh
nghiệp, nó sẽ là chìa khóa cho toàn bộ quá trình lập dự toán.
Sau khi dự toán tiêu thụ sản phẩm được lập, nó quyết định khối lượng sản phẩm
cần sản xuất để đáp ứng cho nhu cầu tiêu thụ. Tiếp theo, dự toán sản xuất sẽ được
lập làm cơ sở cho việc lập dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân
công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. Các dự toán này sẽ tác động đến việc lập
dự toán tiền.
Dự toán tiêu thụ sản phẩm cũng chi phối dự toán chi phí bán hàng và chi phí
quản lý doanh nghiệp, dự toán kết quả hoạt động kinh doanh và dự toán này cũng
tác động đến dự toán tiền.
Dự toán tiền bị chi phối bởi dự toán tiêu thụ sản phẩm, vì việc tiêu thụ sản phẩm
tạo ra doàng tiền để đáp dứng cho việc chi tiêu. Các dự toán về chi phí đặt ra nhu
cầu về tiền trong kỳ, nó tác động đến dự toán tiền. Ngược lại, các dự toán đó lại
chịu ảnh hưởng bởi dự toán tiền, bởi khả năng về lượng tiền hiện có đủ thỏa mãn
cho các nhu cầu chỉ tiêu dự kiện kiến.
Kết quả sau cùng một thời kỳ hoạt động là tình hình lợi nhuận, tình hình tài sản
được phản ánh trên dự toán kết quả hoạt động kinh doanh và bảng cân đối kế toán
dự toán.

36. 26
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
Dự toán ngân sách là nội dung quan trọng không thể thiếu được trong công
tác kế toán quản trị. Vai trò của dự toán ngân sách được thể hiện thông qua việc
cung cấp thông tin cho nhà quản trị trong doanh nghiệp, thể hiện qua chức năng
hoạch định, tổ chức - điều hành, kiểm soát. Trong đó dự toán ngân sách đóng vai trò
quan trọng để thực hiện các chức năng trên, quan trọng nhất là chức năng hoạch
định và kiểm soát.
Quy trình lập dự toán ngân sách trong doanh nghiệp thường có ba giai đoạn
là giai đoạn chuẩn bị, giai đoạn soạn thảo và giai đoạn kiểm soát ngân sách. Dựa
vào đặc điểm và cách thức quản lý của từng doanh nghiệp có thể áp dụng một trong
ba mô hình lập dự toán là mô hình 1 - thông tin từ trên xuống, mô hình 2 - thông tin
phản hồi, mô hình 3 - thông tin từ dưới lên.
Các nhân tố ảnh hưởng đến dự toán ngân sách là nhân tố nguồn nhân lực, cơ
sở vật chất, tổ chức công tác kế toán, quy trình lập dự toán ngân sách, chế độ chính
sách nhà nước. Dự toán ngân sách ngắn hạn bao gồm hệ thống các dự toán được lập
theo một trình tự nhất định vì tất cả điều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, khởi
đầu là dự toán tiêu thụ, sau đó đến các dự toán như dự toán sản xuất, dự toán
nguyên vật liệu trực tiếp, dự toán nhân công trực tiếp, dự toán chi phí sản xuất
chung, dự toán thành phẩm tồn kho cuối kỳ, dự toán chi phí bán hàng, dự toán chi
phí quản lý doanh nghiệp, kết thúc là báo cáo tài chính là dự toán tiền, dự toán báo
cáo kết quả sản xuất kinh doanh, dự toán bảng cân đối kế toán.
Nắm vững cơ sở lý luận là cơ sở cho việc phân tích đánh giá thực trạng công
tác dự toán ngân sách và đề xuất các giải pháp hoàn thiện dự toán ngân sách tại
công ty TNHH Hưng Thông.

37. 27
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC DỰ TOÁN NGÂN SÁCH TẠI CÔNG TY
TNHH HƢNG THÔNG
2.1 Tình hình tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh và tổ chức công tác kế toán
tại công ty TNHH Hƣng Thông.
2.1.1 Tình hình tổ chức quản lý
2.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triểncông ty TNHH Hƣng
Thông Thông tin chung về công ty
Tên công ty : CÔNG TY TNHH HƯNG THÔNG
Tên tiếng anh : HUNG THONG CO., LTD
Giấy phép đăng ký thành lập công ty số 0304987243 do sở kế hoạch và đầu
tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp.
Địa chỉ : 627/12N Hưng Phú, Phường 9, Quận 8, TP Hồ chí Minh
Điện thoại : 08.2608489
Fax: 08.9543397
Tài khoản ngân hàng: 007100.0001683 Tại ngân hàng BIDV CN quận 8
Tiền thân của công ty TNHH Hưng Thông là cơ sở sản xuất bao bì nhỏ được
thành lập tại Quận 8 vào ngày 10/09/2004 có tên là xưởng bao bì Hưng Thông với
sản phẩm chủ yếu là bao tay nhựa.
Nhu cầu sản xuất kinh doanh ngày càng mở rộng công ty đầu tư máy móc
đưa vào sản xuất sản phẩm bao bì định hình, bao bì PP. Ngày 01/06/2007 cơ sở sản
xuất kinh doanh bao bì Hưng Thông được đổi tên thành công ty TNHH Hưng
Thông với vốn điều lệ tại thời điểm này là 15.000.000.000đ.
Ngày 15/12/2010 công ty TNHH Hưng Thông mở rộng sản xuất, đầu tư thêm
máy móc nhập khẩu từ Nhật, đáp ứng nhu cầu sản xuất quy mô lớn, công ty đã
chuyển xưởng sản xuất về khu công nghiệp xã Tân Kim, Huyện Cần Giuộc, tỉnh
Long An, nâng vốn điều lệ của công ty lên là 20.000.000.000 đồng.

38. 28
Ngày 23/10/2011, sở kế hoạch và đầu tư thành phố Hồ Chí Minh ban hành
giấy phép kinh doanh điều chỉnh số 0304987243 phê duyệt tăng vốn điều lệ lên
25.000.000.000 đồng.
Hiện nay do sự cạnh tranh trong ngành công nghệ bao bì ngày càng cao,
cùng với sự khó khăn trong nền kinh tế những năm gần đây, công ty không ngừng
đổi mới công nghệ, đào tạo đội ngũ công nhân viên trong công ty, tạo ra những ra
những sản phẩm có chất lượng cao, giá thành hợp lý đáp ứng cho nhu cầu ngày
càng cao của người tiêu dùng.
2.1.1.2 Chức năng và nhiệm vụ của công ty TNHH Hƣng Thông
Chức năng
Công ty TNHH Hưng Thông là tổ chức kinh tế hạch toán độc lập với đầy đủ
tư cách pháp nhân với ngành nghề kinh doanh chuyên sản xuất bao tay nhựa, bao bì
nhựa, bao bì giấy, bao bì định hình, Mua bán phụ liệu nhựa, nguyên phụ liệu giấy,
bao bì giấy, nguyên phụ liệu - sản phẩm ngành may, máy móc thiết bị, ngành nhựa,
ngành gỗ, ngành may. Nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng và thực hiện các mục
tiêu kinh tế mà công ty đặt ra.
Nhiệm vụ
Trên cơ sở nhu cầu thị trường, kết hợp với kế hoạch định hướng của công ty TNHH
Hưng Thông, công ty có những nhiệm vụ sau :
Sản xuất kinh doanh theo dúng ngành nghề đã đăng ký, chịu trách nhiệm
trước khách hàng và pháp luật về sản phẩm dịch vụ do công ty thực hiện.
Xây dựng chiến lược phát triển, kế hoạch sản xuất kinh doanh, tổ chức nhân
sự phù hợp với từng thời kỳ, chăm lo đào tạo, bồi dưỡng công nhân viên, tạo nguồn
nhân viên chuyên nghiệp chủ chốt và công nhân kỹ thuật có phẩm chất, năng lực
phục vụ cho nhu cầu phát triển của công ty.
Thực hiện đúng chế độ và các quy định về quản lý vốn, tài sản các quỹ, kế
toán - thống kê, chế độ kế toán và các chế độ khác do pháp luật quy định, chịu trách
nhiệm về tính xác thực của báo cáo tài chính của công ty.

39. 29
Thực hiện các nghĩa vụ về nộp thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà
nước theo quy định của pháp luật, công ty chịu trách nhiệm vật chất đối với khách
hàng trong phạm vi vốn điều lệ của mình.
Thực hiện nghĩa vụ đối với người lao động theo quy định của bộ lao động,
bảo vệ an toàn lao động và sức khỏe công nhân viên, chăm lo đời sống vật chất, tinh
thần cho cán bộ công nhân viên.
Không ngừng đổi mới công nghệ sản xuất, tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ
sản xuất đã được giao, bố trí dây truyền sản xuất hợp lý, tiết kiệm chi phí, nâng cao
chất lượng sản phẩm, hạ giá thành, tạo lợi nhuận cao thúc đẩy quá trình sản xuất
kinh doanh.
Thực hiện các quy định của nhà nước về bảo vệ tài nguyên, môi trường, di
tích lịch sử, văn hóa, quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và công
tác phòng cháy, chữa cháy.
2.1.1.3 Qui mô
Chỉ tiêu 31/12/2012 31/12/2013
Tài sản ngắn hạn 24.784.129.748 26.448.120.009
Tài sản dài hạn 16.116.549.870 18.951.634.367
Tổng tài sản 40.900.679.618 45.399.754.376
Số lượng lao động (người) 276 295
Diện tích nhà xưởng 5000 5.000 m2
Tài sản ngắn hạn tính đến thời điểm 31/12/2013 tăng 1.663.990.261 tương
đương 6,7% so với 31/12/2012 chủ yếu do lượng hàng nguyên vật liệu tồn kho tăng
công ty mua chuẩn bị cho sản xuất.
Tài sản dài hạn tính đến thời điểm 31.12/2014 tăng 2.835.084.497 tương
đương 17,6% so với thời điểm 31/12/2012 chủ yếu là do công ty đầu tư mua sắm
thiết bị sản xuất mới cho sản xuất.
Số lượng lao động năm 2013 tăng 19 lao động tương đương 6,9% so với
năm 2012 do công ty mở rộng sản xuất tuyển thêm lao động.

40. 30
2.1.1.4 Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty TNHH HƣngThông
i. Sơ đồ tổ chức
GIÁM ĐỐC
P. GIÁM ĐỐC P. GIÁM ĐỐC
TÀI CHÍNH – NHÂN SỰ SẢN XUẤT
P. TC- P. Kế P. Kinh P. Vật P. Sản
HC toán doanh tư xuất
Phân xưởng
bao tay nhựa
Phân xưởng
Bao bì PP
Phân xưởng
Bao bì định hình
Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy của công ty TNHH Hưng Thông
ii Chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận
Theo sơ đồ tổ chức bộ máy công ty có các bộ phận sau :
Giám đốc công ty :
Là người lãnh đạo cao nhất của công ty, giám đốc công ty được toàn quyền
tổ chức, điều hành mọi hoạt động sản suất kinh doanh hàng ngày của công ty và
đồng thời chịu trách nhiệm về toàn bộ mọi hoạt động của công ty theo qui định của
pháp luật.
Phó giám đốc :
Tham vấn và giúp việc cho giám đốc trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh
và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

41. 31

Phó giám đốc tài chính – nhân sự : Phụ trách quản lý trực tiếp phòng kinh
doanh, phòng kế toán, phòng tổ chức hành chính, phòng vật tư



Phó giám đốc sản xuất : phụ trách quản lý trực tiếp và chịu trách nhiệm về
phòng sản xuất, phân xưởng sản xuất.

Phòng kinh doanh :
Quản lý và tổ chức bán hàng, phân phối hàng đến các đại lý, siêu thị, chợ
đầu mối, tổ chức công tác hậu mãi, giải quyết các thắc mắc, khiếu nại của khách
hàng, tìm kiếm khách hàng mới và đẩy mạnh doanh số bán hàng. Ngoài ra phòng
còn thực hiện nghiên cứu thị trường, đề xuất chiến lược giá, chiến lược sản phẩm.
Phân tích các dữ liệu về tình hình thị trường và đối thủ cạnh tranh.
Phòng kế toán :
Tổ chức toàn bộ công tác quản lý tài chính kế toán của công ty và hoạch toán
kế toán như quản lý, theo dõi, ghi chép, báo cáo các số liệu kế toán về hoạt động sản
xuất kinh doanh, lập báo cáo tài chính, báo cáo quản trị theo yêu cầu của ban giám
đốc, tổ chức bảo quản, lưu trữ, các tài liệu chứng từ kế toán, đôn đốc kịp thời việc
thanh toán và đối chiếu công nợ theo đúng chế độ, theo dõi thực hiện chế độ thu chi,
nộp thuế, sử dụng nguồn vốn, theo dõi quản lý tài sản của công ty.
Phòng sản xuất :
Thực hiện mọi chỉ đạo chung về sản xuất, quản lý, xây dựng định mức sản
xuất, kiểm tra đánh giá chất lượng nguyên vật liệu đầu vào, kiểm tra chất lượng sản
phẩm trước khi nhập kho, xử lý những sản phẩm có chất lượng không đạt, lập kế
hoạch bảo dưỡng định kỳ trang thiết bị của công ty, tổ chức giám sát, quản lý công
tác sửa chữa thường xuyên, sửa chữa lớn tài sản cố định, đầu tư xây dựng mới, lập
kế hoạch thay đổi mới thiết bị, đổi mới thiết bị công nghệ.
Xƣởng sản xuất
Xưởng sản xuất đặt tại Khu công nghiệp Cần Giuộc Long An gồm có ba phân
xưởng gồm xưởng số 1 sản xuất bao tay nhựa, xưởng sản xuất 2 sản xuất bao bì PP,
xưởng số 3 sản xuất bao bì nhựa định hình.

42. 32
Thực hiện sản xuất sản phẩm theo yêu cầu của phòng sản xuất theo kế hoạch
đã được ban giám đốc phê duyệt, bố trí công nhân công nhân trong phân xưởng để
đảm bảo vận hành máy móc an toàn đúng quy trình, quản lý tài sản, trang thiết bị
được công ty trang bị phục vụ sản xuất, phối hợp với phòng sản xuất để lập kế
hoạch kiểm tra máy móc, bảo dưỡng sửa chữa thiết bị phục vụ sản xuất thường
xuyên.
Phòng vật tƣ
Có chức năng cung cấp các thông tin kinh tế, giá cả thị trường các chủng loại
vật tư, nguyên vật liệu cho các phòng liên quan. Mua sắm, bảo quản, cung cấp các
loại nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm theo nhu cầu sản xuất kinh doanh của
công ty.
Phòng tổ chức hành chính
Có chức năng tham mưu và tổ chức thực hiện công tác tổ chức bộ máy sản
xuất kinh doanh, tuyển dụng, đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực, thực hiện công tác
lao động tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn, bảo hiểm
thất nghiệp, thi đua khen thưởng, quản lý hành chính, y tế và chăm lo sức khỏe
người lao động.
2.1.1.5 Quy trình sản xuất
Công ty sản xuất những sản phẩm chính là bao tay nhựa, bao bì PP, bao bì
nhựa định hình.

Quy trình sản xuất bao tay nhựa
Nguyên vật liệu : Hạt nhựa HDPE


Dây truyền sản xuất : hệ thống máy thổi, máy cuộn, máy cắt, máy dập khuôn
Quy trình sản xuất bao tay nhựa: Hạt nhựa HDPE được đưa vào bồn chứa máy
thổi, để nung chảy sau đó chuyển qua vòng phổi khí làm nguội, ở đây nhựa được
thổi lên và làm nguội tiếp theo nhựa được thổi được chuyển qua trục cán phẳng
thành màng nhựa rồi được chuyển vào hệ thống máy cuốn thành cuộn màng nhựa.
Công đoạn tiếp theo sử dụng máy cắt cắt màng nhựa thành khổ màng hình chữ
nhật.

43. 33
Khổ màng hình chữ nhật được đưa vào máy dập khuôn hình bao tay, được đóng
gói thành phẩm nhập kho.
Còn phế phẩm thu hồi từ quá trình sản xuất được đưa vào máy ó, kết hợp với
nước được nung chảy cô đọng lại thành hạt nhựa tiếp tục tái chế sử dụng.
Hình : Hạt nhựa HDPE
Khổ màng
Hình chữ nhật
Máy dập khuôn
bao tay
Hạt nhựa
HDPE
Hệ thống máy thổi
Cuộn màng
Máy cắt
Thành phẩm Đóng gói
Nhập kho
Phế phẩm
Tái chế
Sơ đồ 2.2 Quy trình công nghệ sản suất bao tay nhựa

44. 34

Quy trình sản xuất bao bì nhựa PP

Nguyên vật liệu : Hạt nhựa PP
Dây truyền sản xuất : Máy tạo sợi, máy dệt, máy may
Hạt nhựa
PP
Máy may
Bó buộc,
ép kiện
Máy tạo
sợi
Máy dệt
Thành phẩm
nhập kho
Sơ đồ 2.3 Quy trình công nghệ sản xuất bao bì PP
Ban đầu nguyên vật liệu chính là hạt nhựa PP cùng hạt tical được nạp vào
phễu chứa của bộ thiết bị tạo sợi, nhờ máy hút vào đưa vào máy đùn gia nhiệt nóng
chảy, trục vít đùn đưa nhựa nóng chảy ra khỏi miệng khuôn, màng nhựa hình thành
qua bể nước làm lạnh định hình. Màng đi vào trục dao xẻ thành sợi, sợi trải qua bộ
phận gia nhiệt để ổn định sợi rồi đến máy cuốn sợi.
Các cuộn sợi PP được đưa vào máy dệt tròn 4 thoi, dệt thành ống vải PP, nhờ
dao xẻ thành mành vải PP theo yêu cầu của đơn đặt hàng, qua cơ cấu cuốn thành
cuộn vải PP.
Cuộn vải PP được chuyển qua máy may sẽ được cắt và may thành bao PP
thành phẩm.
Bao PP Thành phẩm được kiểm tra đóng kiện nhập kho thành phẩm.

Quy trình sản xuất bao bì nhựa định hình


45. 35
Sản phẩm bao bì nhựa định hình của công ty có rất nhiều loại, nhưng trong
bài luận văn này tác giả chỉ trình bày 3 sản phẩm công ty thường xuyên sản xuất và
có số lượng đơn đặt hàng nhiều là hộp đựng trứng gia cầm, hộp đựng bàn chải đánh
răng, hộp cơm.
Nguyên vật liệu :
Sản phẩm bao bì nhựa định hình Nguyên vật liệu
Hộp trứng gia cầm Màng nhựa PET
Hộp đựng bàn chải đánh răng Màng nhựa PVC
Hộp cơm cao cấp Màng nhựa PS
Dây chuyền sản xuất : Máy định hình hút chân không, máy cắt.
Màng nhựa Máy định hình Máy cắt
hút chân không
Giao cho khách
hàng
Thành phẩm
đóng gói
Sơ đồ 2.4 Quy trình công nghệ sản xuất bao bì nhựa định hình
Quy trình bao bì nhựa định hình: Cuộn màng nhựa được đưa vào khuôn
trong máy định hình chân không, được hệ thống làm nóng lên để cho màng nhựa
dẻo. Sau đó màng nhựa được máy hút chân không vào khuôn mẫu bao bì ( mẫu hộp
trứng, hộp bàn chải đánh răng, hộp cơm cao cấp ), thành phẩm khi đã được hình
thành sẽ được làm nguội bằng hệ thống hơi nước. Tiếp theo sẽ được hệ thống khí
nén thổi cho sản phẩm ra khỏi khuôn. Phôi thành phẩm chạy trên dây chuyền được
chuyển đến máy cắt.
Máy cắt phô thành phẩm rồi đóng gói giao cho khách hàng
2.1.1.6 Một số chỉ tiêu kết quả sản xuất kinh doanh
Chỉ tiêu Năm 2011 Năm 2012 Năm 2013
Doanh thu 79.545.527.487 92.727.811.886 105.191.005.550
Lợi nhuận sau thuế 2.383.860.293 2.741.439.337 3.042.997.664
Bảng 2.1 Tình hình sảnxuất kinhdoanh của công ty năm 2011-2013

46. 36
Năm 2012 doanh thu tăng 12.727.284.398 đồng, tăng 16 % so với năm 2011,
và năm 2013 tăng 12.918.193.664 đồng, tăng 14% so với năm 2012. lợi nhuận sau
thuế năm 2012 tăng 357.579,044 đồng, tăng 15% so với năm 2011 và năm 2013
tăng 301.558.327 đồng, tăng 11% so với năm 2012 . Nhìn chung doanh thu và lợi
nhuận đều tăng qua các năm, Tuy nhiên tốc độ tăng doanh thu và lợi nhuận giảm so
với các năm trước do tình hình cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong ngành ngày
càng khốc liệt.
2.1.1.7 Thuận lợi, khó khăn và phƣơng hƣớng phát
triểni. Thuận lợi
Trong những năm vừa qua chính phủ có nhiều chính sách hỗ trợ doanh
nghiệp về lãi suất cho vay kích thích sản xuất, giãn thuế, giảm thuế đối với doanh
nghiệp vừa và nhỏ.
Công ty có đội ngũ lãnh đạo đầy bản lĩnh, năng động, giàu nhiệt huyết, công
nhân sản xuất lành nghề, do xưởng sản xuất đặt ở KCN Cần Giuộc tỉnh Long An
nên chi phí thuê nhân công rẻ, làm giá thành sản phẩm của công ty ở mức độ cạnh
tranh tốt.
Công ty thường xuyên cải tiến công nghệ, đầu tư thiết bị sản xuất tiên tiến,
không gây ô nhiễm môi trường đáp ứng cho nhu cầu sản xuất. Sản phẩm của công
ty ngày càng tạo được sự tin cậy của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm.
ii. Khó khăn
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay công ty chịu sự cạnh tranh gay gắt
của doanh nghiệp trong ngành ở trong nước và ngoài nước về những sản phẩm thay
thế.
Sản phẩm công ty chưa đa dạng. Kênh phân phối sản phẩm chủ yếu là ở
TP.HCM và các tỉnh miền tây, nên sản phẩm chưa đến được với người tiêu dùng
trên các vùng miền khác của đất nước
iii. Phƣơng hƣớng phát triển
Tiếp tục thực hiện đổi mới trong nội bộ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng
lực cạnh tranh của công ty.