สิริกานต์ คำเชียงเงิน

1. 1
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง33202 ชื่อวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 6
ปีการศึกษา 2558
ชื่อโครงงาน สมุนไพรใกล้ตัว
(Herbal Treatment)
ชื่อผู้ทาโครงงาน
นางสาวสิริกานต์ คาเชียงเงิน เลขที่ 9 ชั้น ม.6 ห้อง 3
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานร่วม ครูพันธืนิดา ด่านไพบูลย์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการศึกษา 2558
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

2. 2
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย) สมุนไพรใกล้ตัว
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ) Herbal Treatment
ประเภทโครงงาน พัฒนาสื่อเพื่อการเรียนการสอน
ชื่อผู้ทาโครงงาน นางสาวสิริกานต์ คาเชียงเงิน
ชื่อที่ปรึกษา คุณครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ชื่อที่ปรึกษาร่วม คุณครูพันธ์นิดา ด่านไพบูลย์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการศึกษา 2558
ที่มาและความสาคัญของโครงงาน (อธิบายถึงที่มา แนวคิด และเหตุผล ของการทาโครงงาน)
ในชีวิตประจาวันของผู้คนในตอนนี้มีการเปลี่ยนแปลงไปมาก ทุกอย่างดาเนินไปด้วยความรวดเร็ว เร่งรีบกับ
การทากิจกรรมต่างๆ จนลืมดูแลใส่ใจตนเอง ทาให้เกิดอาการเจ็บปววยได้ง่าย จึงหาวิธีการรักษาต่างๆทั้งการรักษาแผน
ปัจจุบันทั่วไป การออกกาลังกายควบคู่กับการเลือกบริโภคอาหารปลอดสารพิษ รวมไปถึงการเลือกใช้สมุนไพรในการ
ดูแลรักษาสุขภาพให้ดีหรือหายจากโรคภัยไข้เจ็บ
ปัจจุบันจึงมีผู้สนใจในการเลือกใช้สมุนไพรกันมากขึ้น เพื่อเป็นทางเลือกหนึ่งในการรักษา บรรเทาอาการ
เจ็บปววย แม้แต่สาหรับผู้ที่สุขภาพแข็งแรงก็ยังสนใจเลือกใช้ เลือกรับประทานสมุนไพรกันมากขึ้น เพื่อการดูแล บารุง
ร่างกายให้มีความแข็งแรง มีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคยิ่งๆขึ้นไป
ดังนั้นจึงอยากรวบรวมและเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรใกล้ต่อที่เราคุ้นเคยในชีวิตประจาวันให้สาหรับผู้ที่
สนใจ และอยากจะหันมาเลือกใช้ เลือกรับประทานสมุนไพร เพื่อต้านทานโรคต่างๆ ให้สุขภาพแข็งแรง อีกทั้งยังเป็น
การสร้างอาชีพ สร้างรายได้อีกด้วย
วัตถุประสงค์ (สิ่งที่ต้องการในการทาโครงงาน ระบุเป็นข้อ)
1. เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพร
2. เพื่อเป็นแนวทางในการศึกษากับผู้ที่สนใจ
3. เพื่อเป็นความรู้ประกอบการตัดสินใจในการเลือกใช้
4. เพื่อเป็นความรู้ในการสร้างอาชีพและรายได้เกี่ยวกับสมุนไพร
ขอบเขตโครงงาน (คุณลักษณะ ขอบเขต เงื่อนไขและข้อจากัดของการทาโครงงาน)
1. ความหมายของสมุนไพร
2. ตัวอย่างสมุนไพรใกล้ตัว
3. สรรพคุณ และประโยชน์
หลักการและทฤษฎี (ความรู้ หลักการ หรือทฤษฎีที่สนับสนุนการทาโครงงาน)
สมุนไพร (Herb) คือ พืช ผัก และผลไม้ที่ถูกนามาใช้เป็นยาและสิ่งบารุงร่างกายมานานนับพันปี โดยที่
สมุนไพรเหล่านี้มีทั้งแบบนาผล ใบ ราก เปลือก ยาง เนื้อไม้ เถา หัวและดอก หรือทั้งต้นมาใช้งาน ประโยชน์และ
สรรพคุณของสมุนไพรไทยเหล่านี้มีทั้งการนามารับประทานสด การนามาต้มรับประทานแบบยาแผนโบราณ บางชนิด
ก็ใช้ทาหรือพอกเพื่อรักษาโรค เป็นต้น

3. 3
รายชื่อสมุนไพร ประโยชน์และสรรพคุณ
กรรณิการ์ ให้สีส้มสาหรับทาขนมและย้อมผ้า ช่วยบารุงผิวหนัง แก้ปวดและเวียนศีรษะ ช่วยลด
อาการไข้
กระชาย มีประโยชน์ช่วยแก้โรคในปากและคอ แก้อาการโลหิตเป็นพิษและถอนพิษ
ต่างๆ ท้องอืดท้องเฟ้อ เป็นยารักษาริดสีดวงทวารและช่วยขับปัสสาวะ
กระเจี๊ยบเขียว ช่วยลดการดูดซึมไขมัน (ลดความอ้วนได้ดี) มีสารเคลือบกระเพาะอาหารและลาไส้
ช่วยบารุงสายตา บารุงเลือด และช่วยให้ฟันและกระดูกแข็งแรง
กระเจี๊ยบแดง มีสรรพคุณแก้ร้อนในกระหายน้า ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดความเหนียวข้นของ
เลือด และช่วยขับปัสสาวะ
กระเทียม หนึ่งในสมุนไพรที่เป็นที่นิยมทั่วโลก ช่วยลดอาการจุกเสียดแน่นอนท้อง ควบคุมระดับ
ไขมันในเส้นเลือด ช่วยรักษาแผลทั้งแผลสดและแผลเรื้อรัง ลดการเกิดลิ่มเลือด ช่วย
ป้องกันโรคหัวใจ และช่วยยับยั้งการเกิดมะเร็ง
กระดังงา ใช้เป็นยาขับลมและบารุงเลือด ช่วยขับปัสสาวะ มีสรรพคุณเป็นยารักษาโรคหอบหืด
และอาการคันตามผิวหนัง
กระดังงาไทย เป็นยาบารุงหัวใจ บารุงโลหิต บารุงธาตุ ช่วยแก้ลมวิงเวียน ใช้ทาเครื่องสาอางและน้า
อบ และเป็นยาขับปัสสาวะอีกด้วย
กระถิน มีสรรพคุณช่วยบารุงสายตา ช่วยลดระดับน้าตาลในเลือด ช่วยขับพยาธิ ควบคุมความ
ดันให้ปกติ รักษาอาการท้องร่วง และช่วยสมาแผล
กระวาน ช่วยฟอกเลือดและบารุงร่างกาย รักษาโรคโลหิตเป็นพิษ แก้ลมและลดอาการจุก
เสียด รักษาโรครามะนาด
กล้วยไข่ ให้พลังงานสูงและทันที มีกากใยมาก ช่วยการทางานของระบบขับถ่าย ช่วยรักษาโรค
โลหิตจางและควบคุมความดันเลือด ช่วยรักษาแผลในลาใส้และรักษาอุณหภูมิใน
ร่างกายให้สมดุล
กล้วยน้าว้า มีประโยชน์ช่วยรักษาโรคกระเพาะ แก้ท้องเสีย เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยแก้โรคบิด
รักษาแผลไฟไหม้ น้าร้อนลวก แก้ริดสีดวง และช่วยขับน้านม

4. 4
กล้วยหอม มีสรรพคุณช่วยบารุงสมอง ลดอาการตระคิว รักษาโรคความดันโลหิตสูง แก้อาการ
ท้องผูก ช่วยรักษาแผลในกระเพาะและลาใส้ รักษาอาการเมาค้าง และช่วยลดกลิ่น
ปาก
กล้วยหักมุก ช่วยแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ แก้อาเจียนและช่วยเจริญอาหาร ลดความดันโลหิต ช่วย
ย่อยอาหารและฆ่าพยาธิ ขับลมในลาไส้ และช่วยลดอาการไข้
กะเพรา เป็นสมุนไพรไทยแก้อาการท้องอืดเฟ้อ แน่จุกเสียดและปวดท้อง รักษาหูด กลาก
เกลื้อน ต้านเชื้อรา ขับพยาธิ และเป็นยาอายุวัฒนะ
กะหล่าปลี มีสรรพคุณช่วยยับยั้งการเกิดมะเร็ง ช่วยขับสารพิษ ช่วยให้ตับทางานดีขึ้น ช่วยบารุง
สายตา มีใยอาหารสูงช่วยการทางานของระบบขับถ่าย
กะหล่าปลีม่วง อุดมไปด้วยวิตามินซี ช่วยป้องกันโรคหวัดและเลือดออกตามไรฟัน ช่วยต้านการเกิด
มะเร็งและชะลอความแก่ ลดการเสื่อมสภาพของเซลล์ในร่างกาย
ขนุน ช่วยบารุงกาลังและบารุงเลือด แก้อาการปวดหูและหูเป็นน้าหนวก ช่วยรักษากามโรค
และแกเนของต้นขนุนให้สีน้าตาลแก่สาหรับย้อมผ้า
ขมิ้น/ขมิ้นชัน ช่วยขับน้าดี ลดอาการจุกเสียดแน่นเฟ้อ ช่วยฆ่าเชื้อโรคและลดอาการติดเชื้อ รักษา
โรคผิวหนัง ช่วยขับลม ช่วยรักษาอาการท้องเสีย ท้องร่วง
ข่า มีสรรพคุณช่วยแก้ลมพิษ อาหารเป็นพิษ ช่วยขับลมลดอาการท้องเฟ้อ รวมถึงเป็นยา
ฆ่าเชื้อรา ช่วยรักษากลากเกลื้อน
ขิง มีสรรพคุณช่วยขับลม ลดอาการจุกเสียดแน่นท้อง ช่วยฆ่าพยาธิและขับปัสสาวะ บารุง
สายตา ช่วยละลายเสมหะ แก้ไอและเจ็บคอ บารุงสายตาและช่วยเจิริญอาหาร
ขี้เหล็ก ช่วยให้นอนหลับ รักษารังแค ขับพยาธิ รักษาโรคเหน็บชา ช่วยขับปัสสาวะ เป็นยา
ระบายช่วยให้ขับถ่ายได้ดี รักษาโรคริดสีดวงทวาร โรคเบาหวาน รักษาอาการของโรค
หนองใน มะเร็งปอด ปอดอักเสบ มะเร็งลาไส้ มะเร็งกระเพาะอาหารและช่วยลด
อาการความดันโลหิตสูง
แคดอกแดง แก้ไข้หัวลม แก้ปวดและหนักศีรษะ ลดความร้อน ลดไข้ รักษาอาการท้องเดิน
ท้องร่วง
แคดอกขาว ใช้รับประทานแก้โรคบิดมีตัว รักษาโรคริดสีดวงในจมูก แก้อาการฟกช้า และเป็นยา

5. 5
ระบายอ่อนๆ
แครอท อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต้านมะเร็ง ช่วยบารุงสายตา ทาให้ระบบขับถ่าย
ทางานดีขึ้น ช่วยลดความดันโลหิต มีสรรพคุณช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดดีขึ้น บารุง
สมอง และช่วยให้ผิวพรรณดีขึ้น
คะน้า มีแคลเซียมสูง ช่วยบารุงกระดูกและฟัน ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ลดอาการหวัด
คะน้ามีสารเบต้า-แคโรทีนสูง ช่วยลดโอกาสการเกิดมะเร็งในระบบทางเดินอาหารและ
มะเร็งในระบบปัสสาวะ
คาฝอย บารุงเลือด บารุงหัวใจ บารุงร่างกายช่วยฟอกเลือด และช่วยลดไขมันในเส้นเลือด
คูน/ราชพฤกษ์ ช่วยรักษาโรคคุดทะราด โรครามะนาด โรคบิด บารุงโลหิต ขับพยาธิ และช่วยรักษา
แผลเรื้อรัง และเป็นยาระบาย
งาขาว ช่วยบารุงร่างกาย ทาให้ร่างกายอบอุ่นและมีกาลัง กระชุมกระชวย และช่วยรักษาหูด
งาดา มีแคลเซี่ยมสูง ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง
จันทน์เทศ เป็นสมุนไพรไทยสาหรับลดไข้ บารุงตับและปอด ช่วยขับลม แก้ท้องอืดเฟ้อ ช่วยให้
เจริญอาหาร
จันทน์ลูกหอม ช่วยบารุงประสาทและผิวหนังให้ชุ่มชื่น ช่วยรักษาดีพิการและขับพยาธิ แก้ร้อนใน
กระหายน้า
จาปา มีสรรพคุณช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย บารุงโลหิตและหัวใจ เป็นยา
ระบายช่วยในการขับถ่าย
จาปี ช่วนบารุงโลหิต บารุงหัวใจ ช่วยรักษาอาการต่อมลูกหมายและหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
ช่วยขับระดูให้เป็นปกติ

6. 6
ชะเอมเทศ ช่วยขับเสมหะ ลดอาการไอ ลดไข้ ช่วยรักษาอาการคัน บารุงดี ช่วยสมานแผลใน
กระเพาะและลาไส้ รักษาอาการหอบหืด และช่วยแก้ไขอาการวัณโรค
ชะเอมไทย ใช้รักษาอาการไอ ขับเสมหะ ทาให้ชุ่มคอ ช่วยแก้โรคในคอ และแก้ร้อนในกระหายน้า
ชะพลู ใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคเบาหวาน ละลายเสมหะ แก้ไขอาการท้องอืดท้องเฟ้อ
ช่วยรักษาอาการโรคหืดหอบและโรคบิด
ชะอม ช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการจักเสียดแน่น ช่วยบารุงสายตาย ทาให้
กระดูกและฟันแข็งแรง มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต้านมะเร็ง
โด่ไม่รู้ล้ม ช่วยบารุงกาลัง มีสรรพคุณรักษาไข้จับสั่นหรือไข้มาเลเรีย แก้ดีซ่าน ช่วยขับปัสสาวะ
รักษาอาการเหน็บชา
ดอกแก้ว ช่วยขับพยาธิตัวตืด แก้โรคบิด ท้องเสีย แก้ไขข้ออักเสบ และเป็นยาขับประจาเดือน
ดองดึง มีสรรพคุณช่วยแก้พิษงู ขับพยาธิ แก้โรคหนองใน ช่วยรักษาโรคผิวหนัง และเป็นยา
รักษาโรคเรื้อน
ดาวเรือง ดอกไม้และสมุนไพรไทยสาหรับรักษาอาการปวดฟัน ไอกรน หลอดลมอักเสบ คามทูม
ช่วยรักษาให้แผลหายเร็วขึ้น ช่วยขับร้อน ละลายเสมหะ แก้เวียนศีรษะได้ดี คน
โบราณนิยมใช้แก้ฝีฝักบัวและฝีพุพอง
เตยหอม นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้กระษัยเส้น ช่วยบารุงหัวใจให้ชุ่มชื่น รวมถึงใช้แต่งกลิ่น
และสีของขนมไทย
แตงกวา มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคข้ออักเสบจากกรดยูริก ช่วยบารุงผิวหนังและฟื้นฟูผิวหนัง
จากแสงแดด ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน ลดไขมัน
ในเส้นเลือด ช่วยควบคุมความดันโลหิต และช่วยการทางานของระบบขับถ่าย

7. 7
ตะไคร้ มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะและโรคทางเดินปัสสาวะ แก้โรคนิ่ว แก้ปวดเมื่อย
กล้ามเนื้อและข้อ ช่วยรักษาอาการหอบหืดและอาการจุกเสียดแน่นท้อง
ตะไคร้หอม มีประโยชน์ช่วยไล่ยุงและแมลง แก้ลมในลาไส้ช่วยไม่ให้แน่นท้องและจุกเสียด และ
ช่วยแก้ริดสีดวงในช่องปาก
ตะลิงปิง เป็นยารักษาโรคคางทูม แก้ไอ แก้โรคเลือดออกตามไรฟัน และช่วยรักษาโรคริดสีดวง
ทวาร
ตาเสือ ช่วยขับประยาเดือนและรักษาอาการท้องเสีย ช่วยลดอาการบวมและปวดตามข้อ
ถั่วเขียว ช่วยควบคุมไขมันและระดับน้าตาลในเลือด บรรเทาอาการเบาหวาน เป็นแหล่ง
โปรตีนจากพืชที่มีประโยชน์ ช่วยรักษาโรคเหน็บชาได้ดี มีใยอาหารสูง ช่วยการทางาน
ของระบบขับถ่าย
ถั่วเหลือง มีสรรพคุณช่วยลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็งเต้านม เป็นแหล่งโปรตีนชั้นสูง ช่วยรักษา
โรคหัวใจ มีใยอาหารสูงช่วยการทางานของระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายได้ดี
ถั่วแปบ ช่วยลดอาการไข้และอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ ช่วยลดอาการแพ้และอ่อนเพลีย มีสาร
ต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันการเกิดมะเร็ง เป็นแหล่งโปรตีนชั้นดีและช่วยบารุง
สายตา
ถั่วดา อุดมไปด้วยสารช่วยล้างพิษในร่างกาย ช่วยป้องกันมะเร็งลาไส้และมะเร็งกระเพราะ
อาหาร มีเส้นใยมาก ช่วยการทางานของระบบขับถ่าย ช่วยลดคลอเลสเตอรอลและ
ช่วยควบคุมความดันโลหิต
ถั่วฝักยาว มีแคลเซียมสูง ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง ช่วยรักษาอาการไข้ ลดเลือดออกตาม
ไรฟัน ลดการเกิดโรคหัวใจ ช่วยขับปัสสาวะ มีเส้นใยสูง ช่วยให้ระบบขับถ่ายทางานดี
ขึ้น
ถั่วพู มีใยอาหารมาก ช่วยรักษาอาการท้องผูก มีวิตามินซีสูงช่วยลดอาการเลือดออกตาม
ไรฟัน ช่วยรักษาอาการหวัด ช่วยในการย่อยโปรตีน ให้พลังงานต่อร่างกายสูง และ
ช่วยรักษาอาการของโรคผิวหนัง
ถั่วลิสง มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันมะเร็ง และ
ช่วยปกป้องหลอดเลือดไม่ให้ขยายหรือหดตัวมากเกินไป ช่วยควบคุมไขมันในเลือด
ช่วยสมานแผลในกระเพาะอาหารและช่วยขับน้านม

8. 8
ถั่วลันเตา มีวิตามีนบี 2 และโปรตีนสูง ไขมันต่า ช่วยลดระดับไขมันในเลือด ควบคุมความดัน
ลดอัตราเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจ ช่วยลดเบาหวานและการเกิดตระคิว ช่วยบารุงสายตา
กระดูกและฟันให้แข็งแรง
ทองกวาว ช่วยแก้พิษไข้ สมาแผล ช่วยรักษาสิว และมีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ ช่วยแก้เจ็บตา
และตาฝ้าฟาง
ทับทิม มีประโยชน์ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการหูอื้อ หน้ามืดตาลาย และรักษาอาการของโรค
บิด
ทานตะวัน ใช้เป็นสมุนไพรช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการนิ่วในไต แก้หลอดลมอักเสบ ช่วยรักษา
อาการฟกช้า และเป็นยาระบายอ่อนๆอีกด้วย
น้อยหน่า มีสรรพคุณช่วยรักษาเหา แก้โรคหิดและโรคจี๊ด
น้านมราชสีห์ ช่วยรักษาหูดและตาปลา ช่วยรักษาโรคผิวหนังและเชื้อราบนหนังศีรษะ ช่วยรักษาฝี
ชนิดต่างๆ รักษาแผลในลาไส้และช่วยขับน้านม
ใบเตย ช่วยบารุงหัวใจ ช่วยรักษาโรคเบาหวานและช่วยควบคุมระดับน้าตาลในเลือด ลดการ
เกิดโรคหัวใจ มีสารต้านมะเร็งสูง ช่วยขับปัสสาวะ และช่วยรักษาโรคผิวหนังได้ดี
ใบบัวบก สมุนไพรพื้นบ้าน มีสรรพคุณในการลดความดันโลหิต แก้อาการอ่อนเพลีย บารุงหัวใจ
และช่วยขับปัสสาวะ ช่วยห้ามเลือด แก้อาการน้าร้อนลวก และช่วยแก้อาการช้าใน
ใบระบาด มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคผิวหนังและอาการผื่นคันตามผื่นคัน เป็นยาทาภายนอก
ใบหม่อน ช่วยผ่อนคลายและบารุงสายตา ช่วยลดคลอเลสเตอรอลและระดับน้าตาลในเลือด
ควบคุมความดันโลหิต และช่วยป้องกันการเกิดมะเร็งได้ดี
บวบ ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้า เคลือบกระเพาะและลาไส้ป้องกันการอักเสบ มีใยอาหารสูง
ช่วยในการขับถ่าย เป็นยาระบายอ่อนๆและช่วยขับน้านม

9. 9
บอระเพ็ด ใช้ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ ช่วยให้เจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ รักษาโรคผิวหนังและ
ผดผื่นคันตามร่างกาย
บัวหลวง มีประโยชน์ช่วยขับเสมหะ บารุงหัวใจ แก้ร้อนในกระหายน้า นิยมใช้เป็นยาขยาย
หลอดเลือด ทาให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น
บานเย็น ใช้เป็นยาขับเหงื่อ แก้ไข้และระบายความร้อน เป็นยาระบาย และช่วยรักษาอาการคัน
และฝี
บานไม่รู้โรย ช่วยขับปัสสาวะ แก้พิษต่างๆ แก้ไอระงับหอบหืด ขับปัสสาวะ และรักษาอาการปวด
ศีรษะ
บุก ช่วยลดน้าตาลในเลือด ใช้รักษาโรคเบาหวานและโรคไขมันในเลือดสูง ช่วยรักษา
อาการแผลเรื้อรัง เป็นหนองได้ผลดี
ประยงค์ ใช้แก้อาการเมาค้าง วิงเวียนศีรษะ แก้แผลบวมฟกช้าและการอักเสบเป็นหนอง
ปลาไหลเผือก นิยมใช้รักษไข้ แก้อาการชัก รักษาฝีในท้องและถ่ายพิษต่างๆ
ปีกแมลงสาบ ใช้แก้อาเจียนเป็นโลหิต รักษาโรคหนองใน แก้อาการตกขาว รักษาโรคบิดและโรคฝี
อักเสบ
ปีบ ใช้รักษาอาการหอบหืดและไซนัสอักเสบ ช่วยขยายหลอดลม บารุงปอดและรักษา
อาการวัณโรค
ผกากรอง ใช้ขับลม รักษาอาการคันจากความอับชื้น ช่วยรักษาวัณโรค มีสรรพคุณห้ามเลือดและ
ลดการอาเจียน ช่วยแก้ไข ปวดฟันและคางทูม
ผักโขม มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันมะเร็ง ช่วยลดคลอเลสเตอรอลในเลือด ล้างพิษ
ในร่างกาย ช่วยชะลอการเสื่อมสภาพของเซล ช่วยบารุงสายตาและลดอาการ
เลือดออกตามไรฟัน
ผักกระเฉด มีวิตามินเอสูง ช่วยบารุงสายตา ช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้ร่างกาย มีแคลเซียมสูง ช่วย
ลดอาการกระดูกพรุน ช่วยให้ฟันแข็งแรง และช่วยลดภาวะเลือดจาง

10. 10
ผักกรูด ช่วยบารุงสายตา บารุงเลือด ลดอาการเลือดจาง มีสารต้านมะเร็งสูง ลดอาการ
เลือดออกตามไรฟัน ช่วยขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิต และช่วยควบคุมระดับไขมัน
ในเลือด
ผักกาดขาว นิยมใช้รักษาอาการหวัด แก้ท้องผูก ช่วยให้ขับถ่ายดีขึ้น มีสรรพคุณช่วยรักษาผิวหนัง
อักเสบเนื่องจากการแพ้
ผักคาวทอง เป็นยาระบาย ช่วยขับพยาธิ ลดไข้ แก้อาการอาหารไม่ย่อย ท้องเสีย มีสรรพคุณใน
การรักษาปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ ลดอาการไอ รักษาโรคบิด โรคติดเชื้อทางเดิน
ปัสสาวะ หูชั้นกลางอักเสบ และโรคริดสีดวงทวาร
ผักชี สมุนไพรสารพัดประโยชน์ มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวดฟัน แก้บิด ถ่ายเป็นเลือด
ถ่ายเป็นมูกเลือด แก้ริดสีดวงทวาร ช่วยลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อ และช่วยให้ผื่นหัด
ออกเร็วขึ้น
ผักบุ้งไทย มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบารุงสายตา มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต่อต้านมะเร็ง มี
แคลเซียมและวิตามินซีสูง ช่วยบารุงกระดูกและฟัน ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน
และช่วยรักษาอาการไข้หวัด
ผักบุ้งจีน ช่วยขับพิษในร่างกาย บารุงสายตา ทาให้กระดูกและฟันแข็งแรง ช่วยต้านมะเร็ง
รักษาหวัด ช่วยให้เจริญอาหาร มีกากใยมาก ช่วยให้ระบบขับถ่ายทางานได้ดี
ผักบุ้งทะเล ช่วยรักษาพิษแมงกระพรุนไฟและอาการคันตามผิวหนังอื่นๆ แก้โรคเท้าช้าง ช่วยขับ
ปัสสาวะ แก้ปวดไขข้อบวมอักเสบมีหนองและช่วยป้องกันตะคริว
ผักหวานปวา มีสรรพคุณช่วยแก้ร้อนในกระหายน้า ช่วยลดพิษไข้ ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน
อุดมไปด้วยสารต้านมะเร็ง ช่วยเพิ่มน้านมหลังการคลอดบุตร
ฝรั่ง แก้ท้องเสียและท้องร่วงท้องเดิน นิยมใช้เป็นยาห้ามเลือด ระงับกลิ่นปาก และเป็นยา
ระบายอ่อนๆ
พริกไทย ประโยชน์ของสมุนไพรพริกไทย ช่วยแก้ลมจุกเสียดแน่น ท้องอืดเฟ้อ ขับเหงื่อและ
ปัสสาวะ ช่วยลดอาการอาหารไม่ย่อย
พริกขี้หนู ช่วยขับเสมหะ ทาให้การย่อยอาหารดีขึ้น ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารและลาไส้
ช่วยรักษาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ และช่วยให้เจริญอาหาร

11. 11
พริกชี้ฟ้า มีสรรพคุณช่วยลดการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ทาให้ระบบหมุนเวียนเลือดดีขึ้น
ช่วยย่อยอาหารและขับลม แก้หวัด และมีสารต้านการเกิดโรคมะเร็ง
พริกหยวก ช่วยย่อยอาหาร ช่วยกระตุ้นการทางานของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยต้านมะเร็ง ทาให้
เจริญอาหาร และช่วยขับลม
พริกหวาน ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทางานดีขึ้น ลดความดันโลหิต ขับเสมหะ ลดอาการหวัด ช่วย
ขับลม บารุงสายตา กระดูกและฟัน ช่วยลดการเกิดมะเร็ง
พวงชมพูดอกขาว มีสรรพคุณเป็นยากล่อมประสาทชนิดหนึ่ง ทาให้นอนหลับสบาย ช่วยแก้โรคนอนไม่
หลับได้เป็นอย่างดี
ฟักเขียว ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยแก้ฟกช้าและรักษาบาดแผล แก้ร้อนในกระหายน้า
ช่วยขับปัสสาวะ บารุงไตและแก้อาการท้องเสีย
ฟักทอง มีสารเบต้า-แคโรทีนสูงมาก ช่วยต่อต้านมะเร็ง บารุงสายตา ช่วยป้องกันการเกิด
โรคเบาหวาน ช่วยรักษาแผลในกระเพาะและลาไส้ ลดการเกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรไทยยอดนิยมสาหรับรักษาอาการหวัด ลดพิษไข้ ลดอาการเจ็บคอ ปัจจุบันมี
แบบแคปซูนขาย รับประทานง่าย
แมงลัก เป็นยาระบายอ่อน รักษาอาการท้องผูก อึดอัดในช่องท้อง ช่วยให้ลาไส้บีบตัวดีขึ้น
ช่วยขับลมในลาไส้
โมกมัน ช่วยรักษาโรคคุดทะราด แก้โรครามะนาด และเป็นยาระบาย ช่วยขับเหงื่อและขับลม
โมกหลวง ใช้แก้โรคบิด แก้พิษไข้ ช่วยฟอกเลือด และช่วยรักษาโรคผิวหนังจาพวกโรคกลาก
เกลื้อน
ไมยราบ มีสรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ รักษาอาการหลอดลมและกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง
ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยลดคลอเลสเตอรอลและช่วยควบคุมระดับน้าตาลในเลือด
มะเขือเทศ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต้านมะเร็ง บารุงผิวพรรณ ช่วยให้กระดูกและฟัน
แข็งแรง ลดอาการหวัด ช่วยการทางานของระบบย่อยอาหาร

12. 12
มะเขือเปราะ ช่วยลดระดับน้าตาลในเลือด รักษาอาการเบาหวาน บารุงหัวใจ ช่วยการทางานของ
ตับและตับอ่อนให้ดีขึ้น ช่วยลดความดันโลหิต ขับพยาธิ และช่วยในการทางานของ
ระบบย่อยอาหาร
มะเขือพวง มีสรรพคุณช่วยลดอาการไอ ช่วยขับเสมหะ เป็นยาขับปัสสาวะอย่างดี ช่วยการทางาน
ของระบบย่อยอาการ และช่วยรักษาโรคตาปลา
มะม่วงหิมพานต์ ใช้เป็นยารักษาหูดและตาปลา รักษาโรคผิวหนังจาพวกกลากเกลื้อน และช่วยรักษา
อาการเลือดออกตามไรฟัน
มะแว้งเครือ ใช้รักษาอาการไอ ขับเสมหะ ช่วยขับปัสสาวะ รักษาโรคเบาหวาน บารุงดี แก้น้าลาย
เหนียว บารุงเลือด แก้อาการโลหิตออกทางทวารหนัก
มะแว้งต้น มีสรรพคุณแก้ไอ แก้ไข้สันนิบาต รักษาอาการโลหิตออกทางทวารหนัก แก้วัณโรค ขับ
ปัสสาวะ รักษาโรคไตและกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
มะกรูด เป็นยาบารุงหัวใจ ขับลมในลาไส้ แก้แน่นท้องจุกเสียด กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายในและแก้
เสมหะเป็นพิษ
มะกล่าต้น มีประโยชน์ช่วยรักษาริดสีดวงทวารหนัก ช่วยฆ่าพยาธิ ลดเสมหะ แก้ร้อนในกระหาย
น้า ลดการอาเจียน และช่วยรักษาอาการหืดหอบ ไอ
มะกอก ช่วยทาให้ชุ่มคอ แก้กระหายน้า ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน มีประโยชน์แก้โรคบิด
แก้ร้อนใน แก้ลงท้องปวดมวนและรักษาอาการสะอึก รวมถึงใช้หยอดหู แก้ปวดหูดี
มะพร้าว เป็นยาทาแก้กลากเกลื้อน แก้ปวดเอ็นและกระดูก ช่วยบารุงกาลัง ขับพยาธิ รักษา
อาการปวดฟัน ช่วยขับปัสสาวะและแก้ท้องเสีย
มะยม มีประโยชน์ช่วยรักษาอาการคันจากโรคผิวหนัง ดาแดง อีสุกอีใส ช่วยลดไข้และช่วย
กาจัดน้าเหลือง
มะระขี้นก มีสรรพคุณรักษาโรคหิด แก้ร้อนในกระหายน้า ช่วยรักษาแผลบวมเป็นหนองและฝี
อักเสบ เป็นยาบารุงธาติและบารุงกาลัง ช่วยรักษาโรคกระเพาะ แก้โรคบิด ช่วยขับ
พยาธิ และช่วยรักษาอาการปวดฟัน

13. 13
มังคุด มีสรรพคุณรักษาโรคท้องเสียเรื้อรังและโรคลาไส้ แก้ท้องร่วง ท้องเดิน เป็นยารักษาน้า
กัดเท้าและรักษาบาดแผล
ยอบ้าน มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบารุงสายตาและหัวใจ อีกทั้งนิยมใช้เป็นยาระบายและแก้
กระษัย ผลสุกช่วยบารุงธาตุ เจริญอาหาร และขับลมในลาไส้
ย่านาง นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ทุกชนิด โดยเฉพาะไข้หวัด
ยูคาลิปตัส มีสรรพคุณเป็นยาแก้ไอ ช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการข้ออักเสบ และช่วยไล่แมลง
และยุง
รางจืด ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้า ช่วยถอนพิษยาฆ่าแมลง เป็นยาถอนพิษไข้ และนิยมใช้เป็น
ยาพอกรักษาบาดแผลน้าร้อนลวกและไฟไหม้
เล็บมือนาง มีสรรพคุณเป็นถ่ายพยาธิตัวกลมและพยาธิเส้นด้าย แก้อาการไอ ปวดศีรษะ รวมถึง
ช่วยรักษาแผลและฝีหนอง
ละหุ่ง นิยมใช้เป็นยาขับน้านม แก้พิษไข้เซื่องซึม ช่วยสมานแผล และสามารถใช้เป็นยา
ระบายสาหรับเด็กได้
ว่านกาบหอย ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้า แก้ไอ รักษาอาการช้าในและอาเจียนเป็นเลือด รวมถึง
อุจจาระและปัสสาวะเป็นเลือด เลือดกาเดาออก และช่วยห้ามเลือด
ว่านชักมดลูก ช่วยขับประจาเดือนและน้าคาวปลา ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว บรรเทาอาการมดลูกพิการ
ช่วยแก้โรคริดสีดวงทวารและไส้เลื่อน รักษาอาการอาหารไม่ย่อย แน่น จุกเสียด
ว่านสากเหล็ก ใช้เป็นยาขับประจาเดือน รักษาอาการมดลูกลอยและลดอาการอักเสบของมดลูก
ว่านหางจระเข้ ช่วยขับน้าคาวปลา ใช้พอกรักษาฝี โรคหนองใน มีสรรพคุณรักษาโรคริดสีดวงทวาร
ช่วยรักษาแผลสดภายนอก น้าร้อนลวก และไฟไหม้ เป็นยาทาผิวรักษาสิวฝ้า และขจัด
รอยแผลเป็นได้ดี
เสลดพังพอนตัวเมีย ใช้ถอนพิษ ทั้งแลงสัตว์กัดต่อย ลมพิษ และงูสวัด มีสรรพคุณรักษาแผลน้าร้อนลวก
และแก้ร้อนใน มีฤทธิ์ขับปัสสาวะและขับประจาเดือน

14. 14
เสลดพังพอนตัวผู้ ช่วยถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อยรวมถึงพิษงู แก้อาการตัวเหลือง แก้โรคงูสวัด รักษาโรค
เริมและอาการคันตามผิวหนัง รักษาอาการปวดฟัน เหงือกบวม แก้ริดสีดวงทวาร แก้
ยุงกัด แก้พิษไฟลวกน้าร้อนลวก
เสาวรส เป็นสมุนไพรที่ช่วยลดไขมันในเส้นเลือดที่มีประสิทธิภาพสูง
สบู่เลือด ช่วยรักษาโรคเรื้อน ขับประจาเดือนและพยาธิ ช่วยขับลม มีสรรพคุณรักษาแผลสด
และแผลเรื้อรัง
ส้มเขียวหวาน ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้า ลดอาการหวัด รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยฆ่าเชื้อ
แบคทีเรียในร่างกาย มีส่วนให้ระบบย่ยอาหารทางานได้ดี
ส้มเช้า มีสรรพคุณเป็นยาระบาย ช่วยกาจัดพยาธิ รักษาโรคไข้จับสั่นเรื้อรัง ช่วยรักษาอาการ
ปวดและถอนพิษได้ดี
ส้มเสี้ยว ช่วยขับประจาเดือนและขับปัสสาวะ ช่วยรักษาอาการไอ มีสรรพคุณช่วยฟอกเลือด
และรักษาแผลพุพองเรื้อรัง
ส้มโอ ช่วยบารุงสายตา ลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง มีสรรพคุณช่วยลดไข้ ลดอาการ
เลือดออกตามไรฟัน ช่วยบารุงกระดูกและฟันได้ดี
ส้มปวอย สมุนไพรแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยรักษาโรคผิวหนังและมาเลเรีย มีสรรพคุณรักษาโรคบิด
และช่วยทาให้อาเจียน
สมอไทย นิยมใช้เป็นยาสมานแผล แก้ท้องเดิน มีฤทธิ์เป็นยาระบาย ขับลมในลาไส้ และช่วยลด
ไข้
สมอพิเภก มีประโยชน์ช่วยในการขับถ่าย เป็นยาระบายอ่อนๆ รักษาโรคริดสีดวงทวารหนัก แก้
โรคบิด ท้องร่วง ท้องเดิน และช่วยขับปัสสาวะ
สะระแหน่ ช่วยขับลมในกระเพาะ ลดอาการจุกเสียดแน่นท้อง ป้องกันไข้หวัดและช่วยบารุง
สายตา มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง

15. 15
สัก ช่วยลดน้าตาลในเลือด รักษาโรคเบาหวาน ช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการทางเดิน
ปัสสาวะอักเสบ ช่วยขับลม บารุงโลหิต ขับพยาธิ และช่วยรักษาโรคผิวหนัง
สับปะรด สมุนไพรไทยและผลไม้ยอดนิยม ช่วยแก้กระษัย ขับปัสสาวะ และช่วยฆ่าพยาธิ ช่วย
ย่อยอาหาร แก้หนองในและกระษัย ลดอาการโรคนิ่ว
เห็ดเข็มทอง ช่วยรักษาอาการกระเพาะและลาไส้อักเสบ ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง บารุงตับ
เพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย มีใยอาหารสูงช่วยการทางานของระบบขับถ่ายให้ดีขึ้น
เห็ดโคน มีประโยชน์ในการป้องกันมะเร็ง ช่วยการทางานของระบบขับถ่าย ให้โปรตีนและกาก
ใยอาหารสูง ช่วยย่อยอาหารและบารุงกาลัง มีสรรพคุณช่วยป้องกันโรคเบาหวาน
เห็ดหลินจือ เป็นยาอายุวัฒนะขนานเอก ช่วยรักษาโรคในระบบทางเดินอาหาร ระบบหายใจ และ
ระบบไหลเวียนโลหิต ช่วยต้านการเกิดมะเร็ง ลดอาการไขข้ออักเสบ และช่วยเพิ่มภูมิ
ต้านทานของร่างกาย
เห็ดนางฟ้า อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต่อต้านมะเร็งและโรคหลอดเลือดหัวใจ ลดความ
ดันโลหิตและช่วยให้ระบบหมุนเวียนเลือดดีขึ้น ช่วยการทางานของระบบประสาทและ
ระบบย่อยอาหารให้ทางานดีขึ้น
เห็ดฟาง ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ทาให้หัวใจและระบบไหลเวียนเลือดดีขึ้น มีเส้นใยสูงช่วยใน
ระบบขับถ่าย ช่วยป้องกันโรคหวัด ช่วยต่อต้านการเกิดมะเร็ง ลดการติดเชื้อและช่วย
สมาแผล
เห็ดหอม ช่วยป้องกันโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดหัวใจ อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ
ต้นเหตุของมะเร็ง ช่วยให้หลอดลมและปอดทางานดีขึ้น ช่วยลดคลอเลสเตอรอล ทา
ให้ไตทางานดีขึ้น
โหระพา ช่วยรักษาอาการจุกเสียดแน่นและท้องเสีย ช่วยขับลมและทาให้เจริญอาหาร ใช้แก้
อาการเป็นแผลแบบมีหนองเรื้อรัง
หญ้าปักกิ่ง นิยมใช้รักษาไข้ ช่วยรักษามะเร็งตับ รักษาโรคหนองใน สามารถใช้เป็นยาพอกเพื่อแก้
อักเสบ ช่วยรักษาอาการปวดบวม
หอมแดง อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดคลอเลสเตอรอล ลดความเสี่ยงในการเกิดโรค
ความดันโลหิตและโรคหัวใจ ช่วยบารุงสมอง และมีสรรพคุณช่วยรักษาสิวฝ้าได้ดี

16. 16
หอมหัวใหญ่ มีสรรพคุณช่วยป้องกันมะเร็งลาไส้ ช่วยสลายลิ่มเลือด ลดไขมันในเลือด ช่วยรักษา
อาการหวัด แก้อาการจุกเสียดแน่ท้อง ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้เบาหวาน ช่วยรักษาโรค
ภูมิแพ้และหอบหืด
หัวไชเท้า ช่วยลดอาการปวดศีรษะ รักษาโรคบิด ละลายเสมหะ บรรเทาอาการไอ ช่วยย่อย
อาหาร มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต ช่วยรักษาเบาหวาน และช่วยขับลม
อบเชย มีสรรพคุณช่วยลดระดับน้าตาลในเลือด ลดการจับตัวเป็นก้อนของเลือด ป้องกันการ
เกิดเบาหวาน ช่วยขับลมและรักษาแผลในกระเพาะอาหาร
อัญชัน ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ออกฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ และให้สีน้าเงินสาหรับผสม
อาหาร
อินทนิลน้า ใช้เป็นยารักษาโรคเบาหวาน ช่วยลดน้าตาลในเส้นเลือด มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ
วิธีดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
- กาหนดและศึกษารายละเอียดของโครงงาน
- ตัดสินใจเลือกหัวข้อโครงงานที่สนใจ
- ค้นคว้าหาข้อมูลที่ใช้ในการทาโครงงาน
- หาข้อมูลเพิ่มเติมจากสื่อต่างๆ
- รวบรวมเรียบเรียงข้อมูล สรุป และจัดทาโครงงาน
- หาข้อผิดพลาดและแก้ไข
- นาเสนอโครงงาน
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
- กระดาษ
- ดินสอ/ปากกา
- คอมพิวเตอร์
- หนังสือ
งบประมาณ 100 บาท

17. 17
ขั้นตอนและแผนดาเนินงาน
ลาดับ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิดชอบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
1 คิดหัวข้อโครงงาน
2 ศึกษาและค้นคว้าข้อมูล
3 จัดทาโครงร่างงาน
4 ปฏิบัติการสร้างโครงงาน
5 ปรับปรุงทดสอบ
6 การทาเอกสารรายงาน
7 ประเมินผลงาน
8 นาเสนอโครงงาน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ (ผลลัพธ์ที่ต้องการให้เกิดขึ้นเมื่อสิ้นสุดการทาโครงงาน)
1. เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพร
2. เพื่อเป็นแนวทางในการศึกษากับผู้ที่สนใจ
3. เพื่อเป็นความรู้ประกอบการตัดสินใจในการเลือกใช้
4. เพื่อเป็นความรู้ในการสร้างอาชีพและรายได้เกี่ยวกับสมุนไพร
สถานที่ดาเนินการ
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
- เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
- ชีววิทยา
- การงานอาชีพ
แหล่งอ้างอิง (เอกสาร หรือแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ที่นามาใช้การทาโครงงาน)
http://www.xn--12cg1cxchd0a2gzc1c5d5a.net/
http://www.samunpri.com/
http://xn--o3cepkej9b3gpeg.net/