3. RRUGA
Rruga është një hapësirë e caktuar mbi të cilën
lëvizin njerëzit ose mjetet e ndryshme
transportuese rrugore. Hapësira rrugore në vendet
rurale më para caktohej përmes marrëveshjes së
lirë të banorëve të një vendi të caktuar, kurse në
kohët e sotme ajo përcaktohet nëpërmjet
planifikimit urban të vendeve.
Zakonisht rrugët kufizohen në të dyja anët e saj
me trotuarë disi më të ngritur se rruga, mbi të cilët
kalojnë këmbësorët.
4. NDARJA E RRUGËVE SIPAS VLERËS
Rruga rurale (rruga lokale) është
rruga që lidh vendet rurale në mes
tyre.
Zakonisht këto rrugë në vendet tona
janë për nga vlera të dobëta dhe të
pa rregulluara mirë, kurse në vendet
e perëndimit janë në nivelt më të
larta, por sidoqoftë rrugët rurale i
takojnë nivelit të ulët të rrugëve që
lidhin fshatrat me njëri-tjetrin dhe në
ndonjë rast fshatin me qytetin.
Rruga urbane (superstrada) është
rruga që lidh vendet urbane.
Rruga magjistraleështe nje
terminologji e perdorur vetem ne
kosove apo tek shiqtarërt qe kane
jetuar në republikat e Ish
jugoslavisë (autostrada) është rruga
që lidh shtetet e ndryshme me njëri-
tjetrin.
5. NDARJA E RRUGËVE SIPAS RËNDËSISË
Rruga me një kalim është rrugë në të cilën lejohet kalimi i automjeteve vetëm në
njërin drejtim, pavarësisht se për cilin drejtimshenja e qarkullimit rrugor ndalon apo
lejon kalimin.
Rruga me dy kalime është rrugë në të cilën lejohet kalimi në të dyja drejtimet.
Rruga me të drejtë kalimi është rruga në të cilën shenjat e qarkullimit rrugor të
japin të drejtë kalimi mbi automjetin tjetër të drejtimit përballë.
Rruga e nivelit të parë kjo shkallë e kategorizimit të rrugëve është një lloj nivelizimi
ku një rrugë merr vlerat mbi një rrugë tjetër e që të dyja lidhen në një vend për të
mbajtur vazhdueshmërinë e komunikacionit. Nivelizimi i rrugëve mund të bëhet në
bazë të strukturës së rrugëve ose në bazë të shenjave të qarkullimit rrugor. Rruga e
dorës së parë ose e nivelit të parë gjithmonë ka përparësi mbi rrugën e nivelit të
dytë.
Rruga e nivelit të dytë përsa i përket rrugëve të nivelit të dytë nëpër qytete
zakonisht janë të ndara me shenja të komunikacionit ose sipas gjërësisë së tyre,
këto rrugë jan më të ngushta se sa rrugët e nivelit të parë.
Rruga e mbylltur T është rrugë, balli i së cilës është i mbyllur, pra rruga e drejtë
përfundon, vazhdimi i komunikacionit mund të bëhet në dy drejtimet tjera: në të
djathtë apo në të majtë.
Rruga e kufizuar është rrugë në të cilën janë bërë kufizime. Përsa i përket rrugëve
të kufizuara ekzistojnë lloje të ndryshme kufizimesh, pra në një rrugë të caktuar
mund të kemi një ose disa kufizime të caktuara pavarësisht nga ajo se çfarë shenje
e qarkullimit rrugor kemi në atë rrugë.
6. SINJALET
1. Sinjalet vertikale ndahen në këto kategori:
A) Sinjalet e rrezikut paralajmërojnë praninë e rreziqeve, tregojnë natyrën e tyre dhe i
detyrojnë drejtuesit e mjeteve të mbajnë një qëndrim të kujdesshëm.
B) Sinjalet urdhëruese bëjnë të ditur detyrimet, ndalimet dhe kufizimet, të cilave duhet t'u
nënshtrohen përdoruesit e rrugëve. Ato ndahen në:
a) sinjale të përparësisë;
b) sinjale të ndalimit;
c) sinjale të detyrimit.
C) Sinjalet treguese u japin përdoruesve të rrugës informacionin e nevojshëm a të
dobishëm për t'i udhëhequr dhe për gjetjen e zonave të caktuara, itinerareve, shërbimeve
dhe impianteve. Ato ndahen në:
a) sinjale paralajmëruese;
b) sinjale të drejtimit;
c) sinjale pohuese;
d) sinjale të identifikimit të rrugëve;
e) sinjale të itinerarit;
f) sinjale të qendrave të banuara;
g) sinjale të emrave të rrugëve;
h) sinjale turistike të territorit;
i) sinjale të tjera që japin informacion të dobishëm për drejtimin e mjeteve;
j) sinjale të tjera që tregojnë impiante dhe shërbime.
8. SINJALET
1. Sinjalet horizontale të shënuara në rrugë shërbejnë për rregullimin e
qarkullimit, për të drejtuar përdoruesit, si dhe për të dhënë udhëzime dhe
tregues të dobishëm për sjellje të veçanta që duhen mbajtur.
2. Sinjalet horizontale ndahen në:
- vija gjatësore;
- vija tërthore;
- vendkalime këmbësorësh ose biçikletash;
- shigjeta drejtuese;
- shkrime dhe simbole;
- vija kufizuese për vendet e qëndrimit ose për vendqëndrimet e rezervuara;
- ishuj trafiku ose sinjalizimi paraprak për pengesa brenda karrexhatës;
- vija kufizuese të stacioneve të qëndrimit të mjeteve të transportit publik të
linjës;
- sinjale të tjera të parashikuara nga aktet në zbatim.
10. SINJALET
Sinjalet e ndritshme ndahen në këto kategori:
a) sinjale të ndritshme rreziku dhe udhëzuese;
b) sinjale të ndritshme treguese;
c) fenerë semafori normale për mjetet;
d) fenerë semafori korsie për mjetet;
e) fenerë semafori për mjetet e transportit publik;
f) fenerë semafori për këmbësorët;
g) fenerë semafori për biçikleta;
h) fenerë semafori për mjetet për korsi me dy sense lëvizjeje;
i) fenerë semafori e verdhë vezulluese;
j) fenerë semafori të veçantë;
k) sinjale të ndritshme të veçanta.
2. Dritat e semaforëve normalë për mjetet janë me formë rrethore dhe me
ngjyrë:
- të kuqe, që ka kuptimin e ndalimit;
- të verdhë, që ka kuptimin e paralajmërimit të ndalimit;
- të gjelbër, që ka kuptimin e rrugës së lirë.
12. SINJALET
1. Sinjalet plotësuese janë të destinuara të tregojnë:
a) drejtimin rrugor;
b) kthesat e veçanta dhe pikat kritike;
c) pengesat e vendosura mbi rrugë ose anash saj.
2. Gjithashtu, sinjale plotësuese janë edhe sistemet e
destinuara për të penguar vendqëndrimin dhe për të
ngadalësuar shpejtësinë.
3. Aktet në zbatim caktojnë format, përmasat dhe
simbolet e sinjaleve plotësuese, karakteristikat e tyre
konstruktive dhe mënyrat e vendosjes së tyre.
14. SINJALET
1. Përdoruesit e rrugës janë të detyruar t'u binden pa diskutim
sinjalizimeve të policëve të caktuar për rregullimin e trafikut.
2. Udhëzimet e dhëna nëpërmjet sinjalizimeve të kryera nga policët
anulojnë çfarëdo udhëzimi tjetër të dhënë nëpërmjet sinjalitikës
rrugore dhe normave të qarkullimit.
3. Sinjalizime të policëve janë veçanërisht:
a) Krahu i ngritur vertikalisht tregon "kujdes, ndalo" për të gjithë
përdoruesit, me përjashtim të drejtuesve të mjeteve që nuk janë më
në gjendje të ndalojnë në kushte të mjaftueshme sigurie; nëse
sinjali jepet në një kryqëzim, ai nuk do të thotë ndalim për
përdoruesit e mjeteve që kanë hyrë tashmë në të;
b) krahët ose krahu i shtrirë horizontalisht tregon "ndalo" për gjithë
ata përdorues që vijnë nga drejtime që kryqëzohen me drejtimin e
treguar nga krahët, kurse për ata që vijnë nga drejtime të njëjta me
drejtimin e krahëve, ku sinjal do të thotë "rrugë e lirë".
16. KLASIFIKIMI I MJETEVE RRUGORE
1. Mjetet, sipas qëllimeve të përcaktuara në këtë Kod, klasifikohen
si vijon:
a) mjete që lëvizin me forcën e krahut;
b) mjete të tërhequra me kafshë;
c) biçikleta;
d) slita;
e) ciklomotori;
f) motomjete;
g) automjete;
h) trolejbusë;
i) rimorkio;
j) makina bujqësore;
k) makina teknologjike;
l) mjete rrugore të veçanta
17. BIÇIKLETA
Biçikleta është një
cikël pedal-ngasës,
një mjet lëvizës
makine me dy rrota
te bashkangjitura
ne një kornizë, njëri
pas tjetrit. Një
person i cili e nget
quhet çiklist.
Elementet perberese:
1. Trup metalik i ndertuar
me tuba celiku
2. Rrotat
3. Sedilja
4. Timoni (komandat per
frenat qe veprojne ne te
dy rrotat)
5. Zile
6. Pedale (me shenja
reflektuese)
19. TOP-10 ARSYET E AKSIDENTEVE RRUGORE
1. CILESIA E KEQE E RRUGEVE
2. PARAKALIMET DHE SHPEJTESIA
E MADHE
3. EKSPERIMENTET DHE
TESTIMET E MAKINAVE
4. SHPERQENDRIMI I VEMENDJES
DHE PERGJUMJA
5. PERDORIMI DROGERAVE
Statistikat e vendeve te ndryshme te botes kane dhene keto rezultate ne lidhje me
shkaqet me kryesore dhe te shpeshta te aksidenteve rrugore:
20. 6. ALKOOLI
7. SHPERQENDRIMI I VEMENDJES
NE RASTE TE AKSIDENTEVE QE
HASIN NE RRUGE
8. E NGRENA NE MAKINE
9. RADIO DHE CD PLAYER
10.CELULARET