1. Kenget e Milosaos
Analize
Punoi:Liridon Allaraj Pranoi:Suela Shala

2. Jeronim De Rada
Jeta
• Jeronim De Rada lindi me 29 nentor 1814 ne fshatinn Maki te Kozences afer kolegjit arberesh te Kalabrise ,Shen
Adrianit.Ne vitin 1822 u njoh me letersine antike dhe modern,si dhe me idete iluministe.Ne vitin 1834 De Rada filloi
studimet ne Napoli per drejtesi. Hyri në korrespondencë me patriotët shqiptarë dhe me personalitetet kulturore evropiane,
dashamirë të Shqipërisë, ndoqi me interes të gjallë ngjarjet në Shqipëri. Më 1878 përkrahu Lidhjen Shqiptare
të Prizrenit dhe ngriti zërin kundër gjymtimit tokësor të Shqipërisë. Një ndihmesë të çmuar çështjes kombëtare i dha me
revistën "Flamuri Arbrit", që botoi në vitet 1883-1885. Në "Testamentin politik" (1902) shprehu optimizmin në të
ardhmen e Shqipërisë dhe pakënaqësinë e tij ndaj politikës imperialiste të Italisë ndaj atdheut të të parëve.
Veprat
• De Rada gjate gjithe jetes shkroi shume vepra qe paten nje rendesi te madhe ne ceshtjen shqiptare.Disa nga veprat
kryesore jane poemat:Kenget e Milosaos,Skenderbeu i pafan,Rapsodi te nje poeme arbereshe,si dhe studimet kritike:
Parimet e estetikes,Lashtesia e kombit shqiptar.

3. Struktura
• “Kenget e Milosaos” eshte nje veper e cila eshte e ndertuar vetem me mbi nje plan subjekti.
Kjo veper eshte e perbere nga 30 kenge te cilat jane te lidhura ne menyre te drejtperdrejte me njera-
tjetren.Midis ktyre vargjeve poeti fut heshtjen si nje mjet artistik.Ne dukjet fragmentare nuk i mungon
uniteti i ndjenjes dhe mendimit.Vepra ka nderthurje te elementit lirik me ate epic,pra eshte e llojit epiko-
lirik.

4. Motivi i dashurise
• Motivi i dashurise eshte i punuar ne menyre shume te vecante nga De Rada.Poeti ishte realist me
pengesat e kesaj dashurie, me paragjykimet e ndryshme.Por mbizoteroi dashuria.Pas termetit nuk
zhduken paragjykimet,atdheu vazhdonte te perjetonte dramen e pushtimit,prandaj lumturia e dy te
dashuruarve nuk mund te zgjaste shume.Dashuria per De Raden ishte nje virtyt ku virtyti dhe dashuria
fitonin vetem moralisht.

5. Motivi atdhetar
• Motivi atdhetar eshte i pranishem pothuajse ne te gjithe poemen.Ky motiv ndihet ne dashurine qe
Milosao ka per vendlinjden,per njerezit,per zakonet,festat e ndryshme.Milosaoja vdiq ne fushen e
luftes,jo se ai nuk mund te jetonte dot pas vdekjes se Rines,as si nje denim qe kishte harruar per pak
kohe detyren ndaj atdheut.
• Per mendimin tim ne poeme problem patriotic dhe problem i luftes se ndjenjes me mjedisin jane ide
paralele njesoj te rendesishme.Prandaj edhe poeti e quante kete veper te vet “roman dyfish lirik…
meqenese ajo kish lindur nga dy shqetesime te thella te tij.Poeti pohon nepermjet ksaj vepre dy ide,te
drejten e individit per te qene i lire te zgjedhe fatin e vet dhe pashmangshmerine e luftes per te cliruar
atdheun.

6. Idete
• Nje nga idete e rendesishme te poemes eshte ajo e kerkeses per barazi ndermjet njerezve.Ideale
demokratike te poetit permbajne proteste kunder pabarazise shoqerore.Pas vdekjes ja vlen perseri
te jetohet ,e pas fatkeqesise lulezon gezimi.Ndjenja e se bukures eshte kudo ne poeme.

7. Personazhet
• Milosaoja, eshte personazhi kryesor i kesaj poeme.Ai eshte nje personaz lirik dhe veprues.Ai
meshiron boten romantike qe shkon me lart se mjedisi ku jeton.Eshte nje djaosh i ri i cili duhet te shkoje
ne lufte per nder te atdheut.Ai dashurohet pas nje vajze te thjeshte jo te shtreses se tij por kjo gje nuk i
ben pershtypje.Ai kundershton cdo gje derisa sa te arrije te martohet me te.
• Rina,e dashura e Milosaos ishte nje vajze e re , e bukur e cila nuk I perkiste nje shtrese te larte.Ishte
nje vajze e ndrojtur,kishte frike nga thashethemet e fshatit.Autori shfaq disa tipare reale te nje fshatareje
arbereshe.
• Nena e Milosaos, edhe pse nuk paraqitet shume ne veprim hija e saj shfaqet ne te gjithe
poemen.Nje grua e shtreses se larte e cila e donte djalin e saj gjithmone ne lufte per
atdheun.Kundershton martesen e djalit te saj Milosaos me nje vajze te shtreses se ulet.Por vdes me
brengen e madhe qe i biri nuk po shkonte ne lufte.

8. Natyra
• De Rada si nje poet romantik e soditi shume natyren.Nuk ishte nje objekt thjesht te kalonte kohen por
ishte frymezim,nje shoqerim ndjenjave te njeriut,ngushelluese dhe lumturuese.

9. Gjuha dhe metrika
• De Rada shkroi ne gjuhen arkaike te leterasise arbereshe te Kalabrise.Kete gjuhe ai e perpunoi dhe e
pasuroi duke e ngritur ne nivelin e gjuhes artistike,me nje figuracion te pasur,qe nepermjet lakonizmit
krijon imazhe simbolike,mbreslenese.

10. Permbledhja
• Historia e dashurise se Milosaossundimtarit te Shkodres,me Rinen e varfer.Kjo dashuri merr shkas nga
lidhja intime qe pati poeti me bijen e nje bariu.Dashuria e tyre nuk mbetet thjesht nje kuade intim,ne nje
ditar lirik.Perkundrazi gjithcka natyra ,personazhet,ndjenjat,konfliktet, ngrihen ne art.Ne poeme
shkrihen natyrshem ndjenja e dashurise dhe e detyres,shqetesime e vogla dhe te medha qe lidhenin me
te ardhmen e kombit;vdekja dhe jeta,fara shkaterruese e natyres dhe fara riperteritese e saj.Ndonese
thame qe motivi i dashurise shkrihet natyrshem me motivin patriotik,ne pamje te pare ato jane dy linjaa
qe shkojne paralelisht me njera-tjetren,prandaj nuk eshte veshtire t’i trajtosh vecas.Milosaoja eshte edhe
hero lirik edhe personazh veprues.

11. Figurat letrare
• Kjo poeme ka nje sere figurash letrare.Disa me te perdorshmet jane:
1.Metonimi(bota kish nderruar lisa)
2.Metafora(dheut i kishin hije)
3.Similituda(si hareja kur te shtrati,mbremanet, vajza e ngrohte ndier per te parezen siset qe mi fryhen)
4.Inversioni(te perhedhurat cupa,)
5.Epiteti (e mocme)
6.Kundervenia(bie,po sdua te fle)
7.Krahasimi(si drita ne qiell, si keta brigje e lumenj)

12. Skedari i librit
Titulli:Kenget e Milosaos
Titulli origjinal:Milosao
Autor:Jeronim De Rada
Redaktor;Prof..Dhimiter Shuteriqi
Shtepia botuese:Argeta-LMG
Nr i faqeve:132 faqe
Lloji:Poeme
Vendngjarja:Shkoder
Personazhet:Milosao,Rina,mamaja e Milosaos,motrat e Milosaos.