Renewable energy export opportunities BCM May 2019 Monthly Meeting

1. 1
Монгол Улсын СЭХ-ний Экспортын
Боломж
Ганхуяг Дагва
Гүйцэтгэх захирал
“Гоби Грийн Энержи” ХХК

2. 2
Агуулга
1) МУ-ын СЭХ-ний Өнөөгийн Нөхцөл Байдал, Хандлага
2) МУ-ын СЭХ-ний Экспортын Боломж
3) ОУ-ын Чиг Хандлага
4) МУ-д амжилттай хэрэгжисэн томоохон төслүүд

3. 3
Суурилагдсан хүчин чадал
Монгол Улсын СЭХ-ний Өнөөгийн нөхцөл байдал
Нийт суурилагдсан хүчин чадал 2017 онд 1239.5 МВт болсон
бөгөөд үүнээс 11.8% нь СЭХ-ний эх үүсвэрээс үйлдвэрлэж байна
20МВт НЦС
• 10МВт - Моннаран $23 сая ам.доллар;
• 10МВт - Дархан 3,050 сая.иень;
• 30MW DSPO $47.5 сая ам.доллар;
• 15MW ЗҮ Гэгээн;
• 10MW Говьсүмбэр;
100МВт СЦС
• 50МВт Цэций СЦС $128 сая ам.доллар;
• 50МВт Салхит СЦС $122 сая ам.доллар;
• 55МВт Сайншанд СЦС $120 сая ам.доллар;
26МВт Усан ЦС
Усан ЦС 2%
Салхин ЦС 8%
Нарны ЦС
2%
Дизель
0.6%
ДЦС 88%
МУ СЭХ-ний Өнөөгийн Нөхцөл байдал, Хандлага

4. 4
Mongolian
subcontractor
s
95% 80
Vestas’s
fastest built
50MW WF
1 mil
Монгол улс нь олон улсын эрчим хүчний
үйлдвэрлэл, худалдааны хөгжилд чухал үүрэг
гүйцэтгэх боломж улам бүр нэмэгдэж байгааг
олон улсын судалгаанууд баталсаар байна.
Зорилт:
Ирэх 20 жилд Нар, Салхины эрчим хүчний экспорт
+5ГВт, +10ГВт, +100ГВт
Шаардлагатай нөхцөл:
 СЭХ-ний арвин их нөөц
 СЭХ-ний эх үүсвэрүүд нягтаршилийг бууруулах
боломжтой
 Сүлжээний холболт ойр байдал
 ЭХ-ний Эрэлт
 Хүрэлцээт капитал/хөрөнгө
 Хүний нөөц
СЭХ-ний Салбарын Хандлага
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим Хүчний Хандлага, Экспорт

5. 5
Агуулга
1) МУ-ын СЭХ-ний Өнөөгийн Нөхцөл Байдал, Хандлага
2) МУ-ын СЭХ-ний Экспортын Боломж
3) ОУ-ын Чиг Хандлага
4) МУ-д амжилттай хэрэгжисэн томоохон төслүүд

6. 6
6
17
27
46
116
185
306
882
2,273
1,902
1,122
849
556
973
2,268
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
НҮҮРС (МЯН.Т) /САЯ АМ.ДОЛЛАР/
269
211
119
160
140
284
635
836
502
969 949
2,575
2,280
1,613
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
ЗЭСИЙН БАЯЖМАЛ /САЯ
АМ.ДОЛЛАР/
Үндсэн Гадаад Худалдааны чиглэл
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим Хүчний Экспортын Боломж

7. 7
НҮҮРС
НООЛУУР, МАЛЫН ГАРАЛТАЙ
БҮТЭЭГДЭХҮҮН
ЗЭС
СЭРГЭЭГДЭХ ЭХ
Үнийн дүнгээр 2017 оны нийт
экспортын 37%. Үнэ тогтворгүй, урт
хугацаанд нүүрсний эрэлт унах
хандлагатай
Нөөц боломжиндоо тулгуурлан аж
үйлдвэрлэлийг сэргээх.
Бэлчээрийн доройтол, эрс тэс уур
амьсгал болон халдварт өвчинөөс
шалтгаалсан мал амьтны асуудлыг
шийдвэрлэх;
1995 оноос хойш үнийн дүнгээр
нийт экспортын 20-оос доошгүй
хувийг эзэлж ирсэн. Үнэ
тогтворгүй.
СЭХ нөөц баялаг ихтэй
хэдий ч 20%-ийг гаднаас
импортлдог. Шугам сүлжээ,
ЦЭХ хадгалах болон
тарифын асуудлуудыг
шийдвэрлэх шаардлагатай
Эдийн Засгийн Төрөлжүүлэлт
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим Хүчний Экспортын Боломж


8. 8
СЭХ-ний Нөөц Монгол Улсад
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим Хүчний Экспортын Боломж
Салхины нөөц
 Салхин эх үүсвэрт ашиглах
боломжтой 620,000 км 𝟐
талбай
 1,100,000МВт
 2.5 триллион кВт.цаг (жилд)
Нарны нөөц
 2,500-3,000 цаг нартай
 5000ТВт
Усны нөөц
 3800 гаруй гол мөрөн
 6,418 МВт
 56 тэрбум кВт.цаг жилд

9. 9
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим Хүчний Экспортын Боломж
Монгол улсын эдийн засгийн төрөлжүүлэлтэд Сэргээгдэх эрчим хүчний
салбар үндсэн гол чиглэлийн нэг байх болно.
Эрчим хүчний үйлдвэрлэлд томоохон өөрчлөлтүүд бий болж байна.
Зардлын
бууралт
Агаарын бохирдол,
уур амьсгалын
өөрчлөлт СЭХ-ний ОУ-ын
зорилтууд
Олон нийтийн
хандлага
Корпорациуд
болон ХО-ын үйл
ажиллагаа
Техник,
технологийн
дэвшил
ЭХ-ний үйлдвэрлэлийн
өөрчлөлтөд нөлөөлж
буй шалтгаанууд
СЭХ
 Аливаа улс оронд СЭХ-ний
эх үүсвэр оршиж байдаг.
 ЭХ-ний үйлдвэрлэлийн
төвлөрлийг бууруулдаг
 Ашиглалтын зардал 0
 Тасралтгүй бий болох шинж
чанартай

10. 10
Нар, Салхины ЭХ-ний боломжийн талаарх судалгаа
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим хүчний Экспортын Боломж
 Нар, салхины эрчим хүчний экспортыг хөгжүүлэх боломж маш өндөр буюу
 Салхин ЭХ-ны нөөц >8 м/с
 Нарны ЭХ-ны нөөц >1700кВт.цаг/м 𝟐
 ЗХА-ын Бүс Нутгийн Эрчим Хүчний Нэгдсэн Сүлжээний судалгаа нь өмнө нь хийгдэж байсан
судалгаануудаас өндөр хэмжээтэй байгаа судалгаагаар тогтоосон.
 Ирэх 20 жилд нар, салхины эрчим хүчний хүчин чадлын хэмжээ төлөвлөсөн хэмжээнээс
хавьгүй өндөр байна. +5ГВт, +10ГВт, +100ГВт
 Хамгийн чухал нь Монгол улсад Нар, Салхины эрчим хүч үйлдвэрлэх нь зардлын хувьд ЗХА-ын
бүс нутагт өрсөлдөхүйц бага байна. Энэ нь ОУ-ын хөрөнгө оруулагчдыг татах боломжийг
бүрдүүлнэ.

11. 11
ЗХА-ын Бүс Нутгийн Нэгдсэн Сүлжээнд холбогдох
төлөвлөгөө
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим хүчний Экспортын Боломж
 Сүлжээнд холбогдох 5 орны ахиуц зардлын
ялгаатай байдлаас шалтгаалан харилцан
холболтын өртөг харьцангуй бага байна.
 Сүлжээнд холбогдсоноор Монголын нар,
салхины эрчим хүчний экспортод 4 шинэ
зах бий болно.
 ЗХА-ын бүс нутаг дэлхийн ДНБ-ны 25%,
Нүүрсхүчлийн хий 40%-ыг гаргаж байгаа
бөгөөд хэрэв Монгол улс нар салхины
эрчим хүчээрээ хангаснаар нүүрсхүчлийн
хийг дэлхийд жин дарахуйц хэмжээгээр
бууруулах ба энэ нь манай улсын хувьд
экспортын гол салбар болох бүрэн боломж
нээгдэх юм.
ОСи
ОАН ОХУ-Алс нутаг
ОХУ-Сибирь
СУ БНӨСУ
ЯУ Япон улс
Х-З БНХАУ-Зүүн
Х-Б БНХАУ-Баруун
М-Г Монгол-Говь
М-У
Х – Улс хооронд
дамжуулах хүчин
чадал (ГВт-аар)
ОСи ОАН ЯУ
М-Г
М-У
Х-Б Х-З СУ
2020: 0.3 ГВт
2036: 10 ГВт
ОСи ОАН ЯУ
М-Г
М-У
Х-Б Х-З СУ
2036: 5 ГВт
ОСи ОАН ЯУ
М-Г
М-У
Х-Б Х-З СУ
2036: 100 ГВт
ОСи ОАН ЯУ
М-Г
М-У
Х-Б Х-З СУ
1
0.4
0.2
0.1
0.7
0
0
0
0
60
2 2
2 2
2
2
2
100 3
1
10 6
8
30
10
10
70
150
10
20
2 2
2
2
6
150 3
2
2
2
2020: NAPSI 13000ГВт/8000 ТВт.цаг
0.3 ГВт СЭХ-ийг Монгол улсаас=0.8 ТВт
2026: NAPSI 1500 ГВт/9200 ТВт.цаг
5 ГВт СЭХ-ийг Монгол улсаас=14 ТВт
2036: NAPSI 1700 ГВт/10800 ТВт.цаг
10 ГВт СЭХ-ийг Монгол улсаас=30 ТВт
2036+: NAPSI 1700 ГВт/10800 ТВт.цаг
100 ГВт СЭХ-ийг Монгол улсаас=300 ТВт
БA
Х
Монгол-Улаанбаатар
Y – СЭХ-ний
боломжит хүчин
чадалын дээд хэмжээ
XXX: YGW
Эх сурвалж: Strategy for NAPSI Sh meeting research

12. 12
СЭХ-ний Экспортыг Хөгжүүлэх Алхам
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим хүчний Экспортын Боломж
Монгол Улс
БНХАУ
0.4 ГВт
Улаанбаатар
Эх сурвалж: Strategy for NAPSI Sh meeting research

13. 13
СЭХ-ний Экспортыг Хөгжүүлэх Алхам
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим хүчний Экспортын Боломж
Монгол Улс
БНХАУ
МУ-ын СЭХ-ний экспорт I үе шат – 2026 он (5ГВт)
2 ГВт
Улаанбаатар
Буриад
2 ГВт
950 км
ТэлмэнДС
500кВ
Эмнэговь
ДС 500кВ
Козельск
460 кмВан
Хай Hino
Kashiwazaki-
Kariwa
2 ГВт3 ГВт
Владивосток
2 ГВт
B2B 1 ГВт
Primorsky
2ГВт
510 км
Эх сурвалж: Strategy for NAPSI Sh meeting research

14. 14
СЭХ-ний Экспортыг Хөгжүүлэх Алхам
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим хүчний Экспортын Боломж
Монгол Улс
БНХАУ
МУ-ын СЭХ-ний экспорт II үе шат – 2036 он (10ГВт)
2 ГВт
Улаанбаатар
Буриад
2 ГВт
950 км
ТэлмэнДС
500кВ
Эмнэговь
ДС 500кВ
Козельск
460 кмВан
Хай Hino
Kashiwazaki-
Kariwa
2 ГВт4 ГВт
Владивосток
2 ГВт
B2B 1 ГВт
Primorsky
2ГВт
510 км
Бао Тао
4ГВт
300км
Эх сурвалж: Strategy for NAPSI Sh meeting research

15. 15
СЭХ-ний Экспортыг Хөгжүүлэх Алхам
Монгол Улсын Сэргээгдэх Эрчим хүчний Экспортын Боломж
Монгол Улс
БНХАУ
МУ-ын СЭХ-ний экспорт II үе шат – 2036+ он (100ГВт)
2 ГВт
Улаанбаатар
Буриад
2 ГВт
950 км
10 ГВт
ТэлмэнДС
500кВ
Эмнэговь
ДС 500кВ
Козельск
460 кмВан
Хай
Kashiwazaki-
Kariwa
12 ГВт
Владивосток
10 ГВт
B2B 1 ГВт
Primorsky
6ГВт
Бао Тао
4ГВт
300км
7ГВт
Зевьск
6 ГВт
6 ГВт
Хуолинх
э
8 ГВт
Hadong
8 ГВт
6 ГВт
70 ГВт
Ba zhou 8 ГВт
Wulancha 8ГВт
Эх сурвалж: Strategy for NAPSI Sh meeting research

16. 16
Агуулга
1) МУ-ын СЭХ-ний Өнөөгийн Нөхцөл Байдал, Хандлага
2) МУ-ын СЭХ-ний Экспортын Боломж
3) ОУ-ын Чиг Хандлага
4) МУ-д амжилттай хэрэгжисэн томоохон төслүүд

17. 17
Эрчим хүчний чиг хандлага
“…Германы шүүх зарим хотын захиргаад дизель түлштэй машинуудыг
хориглох зөвшөөрөл олгов..” – The Guardian
“…2050 он гэхэд 100% сэргээгдэх эрчим хүчээр хангагдах зорилготой Их
Британийн хотууд 80 давлаа…”– Дэлхийн Эдийн Засгийн Форум
“…Бид өөрсдийн цөмийн бодлогыг өөрчилж цөмийн эрчим хүчгүй эрин
үеээ эхлүүлнэ…” – Өмнөд Солонгос улсын Ерөнхийлөгч
“…Дэлхийн хамгийн том 100МВ литийн батарей ажиллаж эхлэв…”– The
Verge
“…Rio Tinto нүүрсний бизнесүүдээ зарж дуусав…” – The ABC news
“… Эйпл /Apple/ зөвхөн сэргээгдэх эрчим хүч ашиглах болов…” – The
Independent
“…Коста-рика эрчим хүчнийхээ 99%-г сэргээгдэх эрчим хүчээр хангаж
байна...”– The Independent
Олон Улсын Чиг Хандлага

18. 18
Эрчим Хүчний Салбарын Ирээдүй
Олон Улсын Чиг Хандлага
6 том хэт өндөр хүчдэлийн
шугам сүлжээний бүтэц Төв
азийн СЭХ хүчний системд бий
болгох
СОФТБАНК ба САУДЫН
АРАБ2030 он гэхэд 200 ГВт НЦС байгуулах;
Барилга угсралт 2018 он;
2019 он гэхэд 7.2ГВт НЦС ашиглалтад
оруулах;
БНХАУ - GEIDCO

19. 19
 2030 онд эрчим хүчинд эзлэх СЭХ-
ний хувь хэмжээг 57% хүргэх ба
 Эрчим хүчний системийг
декарбонизи хийхэд СЭХ-ний
оролцоо маш өндөр болно.
 Европын холбооны улсууд ЭХ-ний
салбартаа нар, салхины эх
үүсвэрүүдийг өндөр хэмжээнд
нэмэгдүүлнэ.
 ЕХ-ны улсуудын халаалт болон
хөргөлтийн системийн гуравны
нэгийг СЭХ-ээс хангах болно.
 Биомассыг 2030 хүртэл одоо
байгаа байдлаар ашиглана.
Европын
холбооны
орнуудын СЭХ-
ний хөгжлийн
бодлого, түүний
сайн туршлага
цаашид
2010 2019
2030 2040 2050
ОУ-д СЭХ-ний хөгжлийн
төлөвлөгөө Статус
Европын
Холбоо
ОУ-ын Сэргээгдэх Эрчим Хүчний байгууллагын Европын Холбооны гишүүн орнуудын СЭХ-
ний талаар хийсэн дүн шинжилгээгээр ЕХ нэг платформ тухайн улс тус бүр өөрийн үндэсний
СЭХ-ний төлөвлөгөөг байгаль орчин, эдийн засагт нөлөөлөх нөлөөлөлтэй уялдуулан цаашид
ЕХ-ны Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлийн хөгжүүлэхээр зорилго нэгтэй ажиллаж байна. Энэ нь
зөвхөн байгаль орчиноос гадна эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх учираас шаардлагатай
хөрөнгө оруулалтуудыг хийж дээрх зорилтыг хангаж ажиллана.
2050 он хүртэлх ЕХ-ны шинэ Эрчим хүчний зураглал
СЭХ-ний Эрчим
хүчний үйлдвэрлэлд
эзлэх хувь хэмжээ
Жилд нэмэгдэх нарны
панель, түүний хүчин
чадал
Жилд нэмэгдэх салхин
турбин, түүний хүчин
чадал
Эрчим хүчний хүчин
чадлыг нэмэгдүүлэх
(Хэрэглээг нэмэгдүүлээгүй
тохиолдол)
Нүүрсхүчлийн хийн
бууралт

20. 20
Агуулга
1) МУ-ын СЭХ-ний Өнөөгийн Нөхцөл Байдал, Хандлага
2) МУ-ын СЭХ-ний Экспортын Боломж
3) ОУ-ын Чиг Хандлага
4) МУ-д амжилттай хэрэгжисэн томоохон төслүүд

21. 21
Клин Энержи ХХК – Салхит СЦС
Суурилагдсан хүчин чадал 50 МВт
Ашиглалт 2013 оны 6 сард
Байршил: Төв аймгийн Сэргэлэн суманд
Үйл ажиллагаа явуулж байна
$122,000
Жилд 180,000 тонн Нүүрсхүчлийн хийг
бууруулах
Нэмэлт мэдээллийг доорх хэсгээгс харна уу
Website: www.cleanenergy.mn/en/ Утас: +976-70111331; +976-75951331 Email: contact@cleanenergy.mn
Шагналууд
МОНГОЛ УЛСАД АМЖИЛТТАЙ ХЭРЭГЖСЭН ТОМООХОН ТӨСЛҮҮД

22. 22
Клин Энержи Ази ХХК – Цэций СЦС
50МВт СЦС 2017 оны 12 дугаар сард бүрэн
ашиглалтад орсон
Байршил: Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын
нутагт дэвсгэрт байрлаж байгаа бөгөөд жилд 201
сая кВт цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх
$128,000
250 МВт хүртэл өргөтгөх бүрэн боломжтой
Нэмэлт мэдээллийг доорх хэсгээгс харна уу
Website: www.cea.mn Утас: +976-7000-3183 (4) Email: info@cea.mn
2018
Шагналууд
МОНГОЛ УЛСАД АМЖИЛТТАЙ ХЭРЭГЖСЭН ТОМООХОН ТӨСЛҮҮД

23. 23
Ашиглалтын хувьд
100% дотоодын
боловсон хүчин
ажиллаж байна
Барилга угсралтын
үед ажилласан
Монгол ажилчдын
тоо
Үндэсний
Туслан
гүйцэтгэгчид-
ийн тоо
95%
80
Хамгийн
богино
хугацаанд
баригдсан
Цэций СЦС
Сайншанд
СЦС
1жил
Салхит
СЦС
100%
Томоохон Салхины ЭХ-ний төслүүд
Эдгээр төслүүдээс харахад
цаашид тус салбарыг хөгжүүлэх
бүрэн боломжтой гэдгийг харж
болох юм.

24. 24
ТА БҮХЭНД БАЯРЛАЛАА!
Холбоо барих:
Утас: +976-7000-3183 (4)