SlideShare a Scribd company logo
1 of 78
Download to read offline
A GUERRA FRIA
• Introdución
• Xénese da guerra fria(1945-1947).
• A máxima tensión(1948-1962)
• A coexistencia pacífica (1962-1975)
• Rebrote e final da guerra fría (1976-1991)
• La Guerra Fría en 2 Minutos
• https://www.youtube.com/watch?v=PLieAtDBSZw
INTRODUCIÓN
• Tras a Segunda Guerra Mundial aparecen dúas
superpotencias : EEUU e a URSS
• Ambos países estableceron esferas de influencia e
desde 1945 ata 1991, o mundo quedou dividido en
dous bloques opostos:
• O bloque oriental, encabezado pola URSS, que
defende o comunismo e a chamada democracia
popular e unha economía planificada.
• O bloque occidental, liderado por Estados Unidos,
que defende unha democracia liberal e unha
economía capitalista.
• O mundo viviu baixo o enfrontamento das duas
potencias e a ameaza dunha guerra nuclear.
Xénese da guerra fria(1945-1947).
• Características da guerra fría.
• Guerra fria: sistema de relacións internacionais
existentes entre 1945 e 1991 na que o mundo
dividiuse en dous bloques antagónicos, un
encabezado por EEUU e o outro pola URSS, creándose
un clima bipolar onde as dúas súperpotencias
intentan manter a seguridade e as suas zonas de
influencia por todos os medios a excepción do
enfrontamento bélico, por medo á guerra nuclear.
Cada bloque defendía concepcións politicas
económicas e ideolóxicas distintas.
BLOQUES
occidental
sistema democrático,
economía capitalista
ideoloxía liberal.
comunista
sistema político
totalitario
economía planificada
ideoloxía marxista.
• Carreira de armamentos sobre todo nuclear.
• Propaganda ideolóxica.
• O espionaxe a través de servizos secretos(CIA eKGB).
• Guerra localizada en territorios periféricos.
• presións político económicas nos dous bloques.
Formas de enfrontamento
• Características:
• Enfrontamento bipolar de carácter global. A oposición entre ambas
potencias leva a un aliñamento mais ou menos forzoso dos demais
Estados. Países de Europa occidental con EEUU e países de Europa
oriental cona URSS, vinculados por alianzas.
• Enfrontamento non bélico. Non hai enfrontamento directo , as
superpotencias intentaron manter a súa seguridade e zonas de
influencia baseándose no medo a unha guerra nuclear: equilibrio do
terror ou disuasión nuclear. As formas de enfrontamento foron:
carreira de armamentos sobre todo nuclear; propaganda ideolóxica;
espionaxe a través de servizos secretos(CIA e KGB); guerras
localizadas en territorios periféricos e presións político-económicas.
• Enfrontamento ideolóxico. Cada un dos bloque representa un
sistema: o occidental o capitalismo, ideoloxía liberal e a democracia
parlamentaria .O Oriental a economía planificada, ideoloxía marxista
e democracias populares de tipo totalitario.
• Enfrontamento intermitente con períodos de distinta intensidade e
• O final da cooperación entre os aliados
• A Segunda Guerra mundial acelerou o declive de
Europa. Os países exhaustos, sen medios
militares e económicos.
• Consolidación de EEUU e URSS como líderes da
política internacional.
• En 1945 parecía que se iniciaba a colaboración
entre as dúas grandes potencias.
Conferencia de Yalta
Creación da ONU
Firma dos Tratados de paz
Xuizos de Nuremberg
• Pero debido á desaparición de vínculos entre
elas (eran moi distintas) e un inimigo común
pronto se pasou ao enfrontamento.
Na Conferencia de Postdam aparecen
discrepancias
Fin do acordo de Préstamo e
arrendamento , de EEUU que daba
trato de privilexio á URSS
Primeiro desencontro en Iran en 1946,
tras o acordo de retirada de tropas do
territorio, a URSS négase, logo as retira
baixo a presión de EEUU.
• TRIUNFO DA DESCONFIANZA MUTUA
• En Europa oriental, ocupada polo exército
vermello,instaláronse gobernos subordinados á
política soviética que non cumpriu a promesa de
retirar as tropas e convocar eleccións libres.
• En Europa occidental ante o temor de que a crise
favorecera a expansión do comunismo, o presidente
estadounidense Truman anunciou que os gobernos
dispostos a frear
a influencia soviética terían
dereito a recibir axudas
norteamericanas.
• Doutrina Truman ou
doutrina de contención.
• A resposta de Stalin foi a Doutrina Jdánov para
cohesionar mais a súa zona de influencia a través
do control ideolóxico e na creación da Kominform
(Oficina de Información dos Partidos Comunistas)
para protexer e estender a revolución e apoio
mutuo dos comunistas do mundo.
• A doutrina Truman foi aplicada por primeira vez
na guerra civil grega que xurdiu tras expulsar de
Grecia aos alemáns, entre os partidarios da
monarquía e a guerrilla favorable a un réxime
comunista, apoiada polo comunismo iugoslavo.
• O apoio estadounidense aos monárquicos en
1947, favoreceu o triunfo monárquico.
A MÁXIMA TENSIÓN (1948-1962)
• Desde finais de 1947 a rivalidade desatou unha loita por
ampliar as súas zonas de dominio.
• Desde 1947 ata 1953, son os anos da formación e
consolidación dos bloques. Prodúcese a creación de dous
Estados alemáns, o triunfo da revolución comunista em
China e a Guerra de Corea.
• Desde 1953 a 1962 a chegada de novos dirixentes a EEUU
e URSS, contribuiu a atenuar a tensión, pero a pesar do
desxeo entre os gobernos e o achegamento, os
enfrontamentos entre as potencias sigue, culminando na
crise dos misís em Cuba.
1947 ata 1953 consolidación dos bloques
• A DIVISIÓN ECONÓMICA DE EUROPA
• Cada potencia estableceu un sistema de colaboración
económica para asegurar a dependencia dos países que a
integraban:
• Plan Marshall. O goberno estadounidense deseñou unha
estratexia para reactivar a economía dos países europeos.
Incluíu a case todos os países de Europa Occidental, excepto
España. Así podería mellorar o nivel de vida europeo e afastar
o perigo revolucionario para non caer en crise.
• COMECOM(Consello de Axuda Mutua Económica). A URSS
creouno para coordinar as políticas económicas dos países de
Europa oriental e establecer mecanismos de asistencia mutua
Secretario de Estado norteamericano, George
Marshall.
A CREACIÓN DOS BLOQUES MILITARES
• O aumento da tensión levou aos bloques a formar
alianzas militares para actuar de forma conxunta
contra calquera agresión do inimigo.
• O bloque occidental (EEUU) constituíu a Organización
Do Tratado do Atlántico Norte OTAN con Reino Unido,
Canadá,Italia, Francia, Paises Baixos, Islandia,
Dinamarca, Noruega, Portugal e Luxemburgo.
• O bloque oriental (URSS) quería conseguir
desenvolver armamento nuclear para non estar por
baixo de EEUU. Asinou o Pacto de Varsovia con
Polonia, a República Democrática Alemá,
Checoslovaquia,Rumanía,Hungría, Bulgaria e Albania.
A AMPLIACIÓN DOS BLOQUES
• Pronto se estendeu a tensión internacional a Asia
pola presión exercida por ambas zonas para
ampliar o seu dominio.
• O TRIUNFO DO COMUNISMO EN CHINA
• China supuxo un gran éxito para o bloque
comunista. O país estaba en guerra civil desde o
final da 2ª Guerra Mundial. Enfrontábanse o
Partido Comunista Chinés e os nacionalistas do
kuomintang.
• En 1949 Mao Zedong proclamou a República
Popular Chinesa e asinou un tratado de axuda
mutua con Stalin.
• CONSECUENCIAS DA AMPLIACIÓNDO BLOQUE
COMUNISTA
• A ampliación da zona de dominio comunista e o
aumento da tensión en Asia fixeron que EEUU
impulsase a creación de tratados rexionais de
defensa:SEATO (Organización do Tratadodo
Sueste Asiático),con Australia, Francia, RU, Nova
Zelanda.. Pacto de Bagdad con Turquía, Iraq,
Irán,RU..
• Ademais en EEUU desatouse unha marea de
anticomunismo e o seu máximo expoñente é a
caza de bruxas. Moitos artistas e intelectuais
foron acusados de comunistas.
• O BLOQUEO DE BERLÍN (1948-49)
• Tras a guerra Alemaña quedou dividida en 4 zonas (EEUU,
Reino Unido, a URSS e Francia). Berlín á súa vez foi dividido
en 4 zonas dos mesmos países.
• Na Conferencia de Londres de 1948, EEUU, Reino Unido e
Francia acordaron a unificación das zonas de Alemaña nun
só estado , a República Federal Alemá (RFA).
• Esta medidas contraviñan os acordos de Yalta e Potsdam,
asi que Stalin respondeu co bloqueo terrestre de Berlín.
• Berlín quedou aillada, pero EEUU fixo unha ponte aérea
para abastecer a cidade.
• Stalin levantou o bloqueo, pero a URSS creou un Estado
independente do resto Republica Democrática
Alemá(RDA).
CONFLITOS
• A GUERRA DE COREA(1950-53)
• Corea formaba parte do imperio xaponés antes da 2ª
Guerra Mundial. Tras a derrota de Xapón quedou
dividida en dous Estados polo paralelo 38°:Corea do
Norte, vinculada á Unión Soviética e Corea do Sur,
dependente de EEUU.
• En xuño de 1950 as tropas do norte invadiron o sur,
e conquistaron con facilidade case todo o territorio.
EEUU reaccionou inmediatamente e conseguiu da
ONU a autorización para intervir militarmente.
• A incapacidade de EEUU e a URSS para lograr a vitoria
sen recorrer ao armamento nuclear provocou a firma
do armisticio en 1953 e confirmándose a situación
previa ao conflito. Preto de millón e medio de
persoas morreron para nada.
• Demostrouse que calquera iniciativa bélica sería
contestada polo outro bloque.
1953-62 CAMBIO DOS DIRIXENTES E COMEZOS DA
DISTENSIÓN
• A partir de 1953 iniciouse un cambio dos
dirixentes das dúas grandes superpotencias e
comeza a distensión.
• Eisenhower foi presidente de EEUU
• Na URSS Nikita Kruschev.
• Isto iniciou o desxeo das relacións
entre ambas potencias.
Este cambio estaba ademais motivado po diversos
factores:
- En 1949 a URSS construíu a primeira bomba atómica,
o que supuxo o fin do monopolio nuclear de EEUU.
- Neutralidade dos Países do Terceiro Mundo, os non
aliñados
- Conflictos internos dentro dos bloques.
•No entanto os americanos eran partidarios
dunha política de contención do comunismo,baseada
na ameaza nuclear como elemento disuasorio,
estratexia que se coñece como “o mundo ao bordo do
abismo”
OS PAÍSES NON ALIÑADOS
• Tras a descolonización de Asia e África, algúns países do
Terceiro Mundo amosaron o seu desexo de adoptar unha
posición de neutralidade fronte aos dous bloques, xurdiu
así o movemento dos Non Aliñados.
• O momento máis importante foi a celebración da
Conferencia de Bandung (1955)en Indonesia, na que se
reuniron 23 países encabezados por China,India e Exipto.
• O acordo máis importante foi o rexeitamento á
colonización e o apoio aos movementos de liberación.
• Outra reunión importante foi a Conferencia de Belgrado
de 1961, presidida por Tito, onde se reafirman en manter
unha liña política afastada dos dous bloques.
OS CONFLITOS INTERNOS DOS BLOQUES
• No interior de ambos bloques producíronse conflitos e
disidencias que afectaron a súa cohesión interna.
• A DISIDENCIA DO BLOQUE COMUNISTA
• En Europa oriental houbo movementos populares
contra a dominación soviética sobre as súas políticas,
as mais importantes foron a revolta polaca e a revolta
húngara de 1956 e o movemento de reforma
checoslovaca coñecido como Primavera de Praga de
1968.
• A URSS desenvolveu a doutrina Breznev que
establecía o dereito de intervención en calquera pais
do seu bloque que puxera en perigo o sistema
comunista.
DISENSIÓNS EN OCCIDENTE
O caso mais importante foi o de Francia durante a
presidencia de De Gaulle, quen defendeu unha política
propia equidistante de ambas superpotencias e
desenvolveu un arsenal nuclear própio.
En Hispanoamérica, algúns gobernos afastabanse dos s
postulados políticos norteamericanos, Estados Unidos
interviu contra estes, unhas veces promovendo golpes
de Estado e outras veces adestrando guerrillas e
exércitos de invasión.
Países como Guatemala, Cuba, Nicaragua, O Salvador,
Panamá, Chile, Arxentina..
CONFLITOS ENTRE OS BLOQUES
• CRISE DO CANAL DE SUEZ (1956)
• Primeiro conflito en que se pon a proba os
mecanismos de diálogo, ambas potencias actuaron
conxuntamente.
• O presidente de Exipto Nasser, decretara a
nacionalización do canal de Suez controlado ate o
momento pola compañía anglo- francesa.
• Un ataque combinado de Francia, Reino Unido e
Israel coa ocupación do Sinaí pretendeu anular pola
forza a nacionalización do canal.
• Mais a oposición de EEUU e a URSS fixo retirarse aos
atacantes, acabando así coa influencia europea na
zona.
• CONSTRUCIÓN DO MURO DE BERLÍN (1962)
• O desenvolvemento da zona occidental (grazas
ao plan Marshall) deu lugar a que moitos
habitantes da RDA escaparan ao lado occidental
atraídos polo mellor nivel de vida.
• Isto causaba un prexuízo económico para a RDA
así que o seu goberno decretou o 13 de agosto o
peche da fronteira berlinesa e a construción dun
muro, denominado en occidente o muro da
vergonza.
• Conrad Schumann, a primeira persoa en atravesar ilegalmente o muro de Berlín.
https://www.youtube.com/watch?v=tfpqKPsAjAM
•As elección de 1960 levaron á presidencia
norteamericana ao demócrata
John Fitzgerald Kennedy,
con el naceu un novo modelo
de política exterior e interior
baseada na necesidade de
desenvolver novos compromisos
internacionais cunha maior
flexibilidade,A Nova Fronteira
para lograr solucións
máis pacíficas. Nalgúns casos como
o de América latina incluían
programas de axudas.
Alianza para o progreso
• CRISE DOS MISÍS EN CUBA 1962
• En 1959 a guerrilla dirixida por Fidel Castro
conquista o poder tras unha victoriosa revolución
que derrocou o réxime ditatorial de Batista, aliado
de EEUU.
• O novo goberno puxo en marcha un programa de
transformacións socialista.
• Os EEUU non recoñeceron o novo réxime e
decretaron o embargo económico que obrigou a
Cuba a buscar apoios na URSS.Isto supoñía unha
ameaza para os EEUU e en 1961 promoven a
invasión da illa en Baía de Cochinos, que fracasou.
Castro pide axuda militar á URSS.
• O 14 de outubro de 1962 avións espías
norteamericanos(U2) detectaron en Cuba rampas de
lanzamento de mísiles, e o presidente J. F. Kennedy
decretou o bloqueo naval de
Cuba e ameazou á URSS con
invadir a illa se non retiraban
os mísiles.
• Finalmente
Kruschev retirou as rampas dos mísiles e os barcos .
A crise de Cuba mostrou que o equilibrio do terror non
garante a seguridade.
•As superpotencias iniciaron conversas para reducir o
perigo dun enfrontamento bélico a través de:
•Os dirixentes estableceron unha liña directa de contacto
entre eles para resolver rapidamente as crises internacionais
graves. O teléfono vermello.
•os acordos de limitación de
armamento acordos SALT.
•A confrontación a ultranza foi substituída
pola coexistencia pacífica e a distensión.
•Pero o período seguinte non estivo exento de conflitos
A COEXISTENCIA PACÍFICA (1962-1985)
• 1962-79 conversas para reducir o perigo a un
enfrontamento nuclear teléfono vermello
E redución de armamento acordos SALT
Pero conflitos No Sueste Asiatico e Próximo
Oriente.
• 1979-85 Vólvese a unha elevada tensión
Expansión da influencia soviética por Nicaragua,
África e Afganistán.
EEUU desenvolve política de contención activa
Renovación tecnolóxica do arsenal atómico
• RUPTURA CHINO-SOVIÉTICA
• Tras o triunfo da revolución de Mao en China en 1949, o
novo Estado aliouse coa URSS, pero desde a morte de
Stalin, as diferenzas entre o goberno soviético e o da China
Popular foron cada vez máis fondas.
• A ruptura produciuse a partir de 1961.
• Os motivos de enfrontamento
eran tanto de carácter ideolóxico
como fronteirizos.
• O enfrontamento permitiu
un achegamento entre
China Popular e os EEUU.
• A GUERRA DE VIETNAM
• Os acordos de Xenebra tras a retirada de Francia da zona,
deixaron a Vietnam dividido en dous Estados, Vietnam do
Norte, cun réxime comunista encabezado por Ho Chi Minh,
e Vietnam do Sur, cunha ditadura favorable a Occidente
dirixida por Ngo Dinh Diem. Fixaban a liña de separación no
paralelo 17º.
• En Vietnam do Sur había unha guerrilla comunista, o
Vietcong, que ameazaba con derribar o goberno.
• EEUU decidiu apoiar o réxime do Sur, temeroso de que o
comunismo se impuxése en todo o país.
• Queríase evitar o que se denominou efecto domino(que
éxito dunha revolución comunista nun país servise de
exemplo para a difusión de gobernos pro-soviéticos nos
países veciños).
• EEUU , durante a
presidencia de
Johnson,iniciou
unha intervención
armada en 1964.
Pero resultou
inútil, en 1968 o
Vietcong lanzou
unha ofensiva que
fixo que as tropas
de EEUU non
puidesen gañar a
guerra.
• A oposición ao conflicto estendeuse por Occidente.
• En 1969, Nixon, asumiu a presidencia de EEUU coa
promesa de acabar coa guerra.
• En 1973 EEUU retirou as tropas e acordouse a
reunificació do país. Pero a loita continuou ata Abril.
• En 1976 os dous Vietnam reuníronse formando a
República Socialista de Vietnam que se integrou no
bloque prosoviético, xunto con Laos e Camboia.
• Esta guerra supuxo para
EEUU un enorme
desprestixio internacional
e un gran fracaso militar.
• CONFLICTO ÁRABE ISRAELÍ
• Desde a fundación do Estado de Israel en 1947, o Próximo
Oriente se convertera nunfocode conflito entre xudeus e os
seus veciños árabes, o que provocou catro guerras e unha
infinidade de ataques terroristas.
• A posición estratéxica de Israel na área de maiores reservas
de petróleo do mundo resultaba vital para os EEUU e a
URSS.
• A primeira en 1948-49
• A segunda a enfronta ao Exipto de Nasser, asociada a RU e
Francia( conflito de Suez).
• A terceira a Guerra dos seis días en 1967 contra Nasser,
apoiado polos estados árabes.
• En 1973 desatouse a guerra de Iom Kippur, cando Exipto e
Siria atacaron Israel. A intervención das superpotencias
parou o conflito.
• O conflito tivo consecuencias considerables
para occidente, , xa que en outubro de 1973 os
países da OPEP deciden aumentar o prezo do
petróleo. CRISE.
• CONVERSACIÓNS ENTRE AS SUPERPOTENCIAS
• O enorme gasto do armamento nuclear , e aparición de
correntes pacifistas, fixo necesario frear a carreira de
armamentos.
• O Tratado de non proliferación de armas nucleares de
1968, pretendía evitar a difusión deste tipo de armas,
pero non foi firmado por China nin por Francia.
• Novas negociacións entre EEUU e a Unión Soviética
deron lugar aos acordos SALT I(1972) e SALT II (1979).
Ainda que eran un freno á carreira de armamento,en
realidade tratábase de establecer un principio de
disuasión nuclear, un equilibrio de terror que aseguraba
a mutua destrución en caso de guerra.
• NOVO ACHEGAMENTO ENTRE EUROPA OCCIDENTAL E EUROPA
ORIENTAL.
• A chegada ao poder en 1969 de Willy Brandt na República
Federal Alemá significou unha política de achegamento ao
leste, a Ostopolitik. Esta política de paz e distensión deu como
resultado a firma dun
tratado de non agresión e
recoñecemento da inviolabilidade
das fronteiras europeas
asinado entre a
República Federal de Alemaña e
a Unión Soviética en agosto de 1970.
• O Tratado de Varsovia, de decembro de 1970, normaliza as
relacións con Polonia.
• Coseguiuse o recoñecemento mutuo dos dous Estados alemáns
e a normalización das relacións diplomáticas entre os dous
bloques.
• A nova política de entendemento culmina na
Conferencia de Seguridade e Cooperación de
Helsinqui en agosto de 1975, entre os representantes
de 35 Estados pertencentes ao Pacto de Varsovia, a
OTAN e países neutrais.
• Os países participantes recoñecían as fronteiras
xurdidas na IIGM, reforzábase a cooperación
económica entre ambos bloques e os países
comunistas comprometíanse a defender os dereitos
humanos e liberdades.
REBROTE DA TENSIÓN 1975-85
• A partir de 1975 as relacións entres as superpotencias
comezaron a arrefriarse, chegando a niveis de tensión
parecidos aos do comezo da guerra fría.
• A mediados dos anos 70, a posición hexemónica dos
EEUU estaba debilitada. Baixo o mandato do demócrata
Jimmy Cárter (1977-80) restrinxiron o seu
intervencionismo exterior. Ademais o país atravesaba
unha grave situación económica derivada da crise do
petróleo de 1973.
• A URSS estaba no entanto reforzada, grazas a
instauración de rexímenes comunistas en países asiáticos
• Incrementou o seu apoio a todos os movementos
revolucionarios do Terceiro Mundo.
• En África esta estratexia materializouse na implantación
de rexímenes de tipo marxista : Angola, Mozambique e
Etiopía.
• En América Latina, co apoio da revolución sandinista en
Nicaragua, e as guerrillas do Salvador , Guatemala..
• En Asia apoió a invasión de Cambodia por parte de
Vietnam, onde se instalará un réxime afín, a ditadura
dos Jemeres Vermellos.
• En 1977 desplegou mísiles nucleares de alcance
intermedio por Europa oriental(SS20, euromísiles), co
obxectivo de intimidar a Europa occidental.
• A OTAN responde desplegando en Europa mísiles
norteamericanos para forzar a retirada dos SS20. A
resposta de Bresnev foi a invasión de Afganistan, o
que puxo fín á distensión.
• A REVOLUCIÓN ISLAMISTA DE IRÁN
• Irán, gobernado polo réxime
ditatorial do Sha, Rheza Palevi,
era un firme aliado de Estados
Unidos en Oriente medio e un
dos principais produtores de
petróleo de todo o mundo.
• As reformas sociais de corte occidental que impuxo o
goberno corrupto do Sha, provocaron un forte rexeitamento.
isto foi aproveitado polo clero xiíta dirixido polo aiatolá
Homeini.
• As protestas derivaron en 1979
nunha revolución que supuxo a
caída do Sha e a instauración
dunha República islámica,
un réxime sociopolítico baseado
no estrito cumprimento do Corán
• Ese mesmo ano un grupo de radicais islámicos
asaltaron a embaixada de Estados Unidos en
Teherán e secuestrou a 80 empregados.
• A poboación estadounidense mostrouse
favorable a exercer medidas de forza para
recuperar o prestixio internacional.
• A GUERRA DE AFGANISTÁN (1979-1989)
• Afganistán estaba gobernado por un réxime afín á Unión
Soviética. En 1979 o goberno afgano ante a oposición de
distintas guerrillas armadas, pediu axuda á URSS.A Unión
Soviética aproveitou para invadir o país.
• O obxectivos eran:
• Conter a expansión do fundamentalismo islámico.
• Manter no poder ao goberno aliado e tomar posicións no
Indico e no Golfo Pérsico.
• Aviso aos países aliados que
tivesen a intención de
afastarse da órbita soviética.
• As guerrillas recibían axuda dos EEUU Paquistán e Arabia
Saudí, así como de voluntarios. A longa duración da guerra
ante a imposibilidade de vencer ás guerrillas, provocou un
problema económico e político na Unión Soviética.
• A derrota da URSS debilitou a súa posición fronte aos EEUU
e causou rexeitamento entre os seus aliados e simpatizantes
por considerarse unha agresión imperialista.
Novos líderes en EEUU e a URSS
• En 1981 chega á presidencia dos EEUU o republicano
Ronald Reagan cun programa antisoviético e coa
intención de restaurar o liderado dos Estados Unidos
no mundo.
• Abandonouse a liña
dialogante de Jimmy Carter
e optouse pola
dureza e agresividade.
• O novo goberno aumentou
extraordinariamente os
gastos militares. O proxecto
máis destacado foi a
Iniciativa de defensa
estratéxica, tamén
coñecida como «Guerra
das Galaxias»,
que pretendía o
desenvolvemento
dun escudo espacial para
destruir os
mísiles sovieticos en caso
de ataque
nuclear.
• Tamén potencióu a intervención en distintas zonas do
mundo para evitar que se achegasen á URSS.
• Así Reagan ordenou a invasión da illa de Granada en
1983,apoiou ditaduras militares e rearmou á guerrilla
«contra» en Nicaragua, que pretendía derrocar o
goberno sandinista.
• Nos anos 80 os gastos militares e o estancamento da
produción provocaran unha forte crise económica na
Unión Soviética(estancamento económico, atraso
tecnolóxico, deterioro da calidade de vida.
• En 1985 accedeu ao poder na URSS Mikhail Gorvachov o
que supuxo o comezo dun cambio..
• Ante as graves dificultades iniciou unha
serie de reformas para modificar e
transformar en profundidade a
xestión política e económica do seu país.
• Estaban baseadas na reestructurción(perestroika) e na
transparencia (glastnost).
• Gorvachov desenvolveu unha política de diálogo cos
Estados Unidos co obxectivo de frear a carreira
armamentística e e rebaixar o gasto militar. Asi se
chegou á firma do Tratado de Washington (1987) , para
o desmantelamento dos mísiles de alcance intermedio.
• Pouco despois a URSS retirou as súas tropas de
Afganistán e pouco despois retirounas tamén de Europa
do Leste. Ademais púsoxe en marcha unha apertura
política e económica na Unión Soviética.
• AS REVOLUCIÓNS DEMOCRÁTICAS NO BLOQUE
COMUNISTA
• A suavización do control ideolóxico e político en case
todos os países do bloque comunista , deu como
resultado a inmediata aparición de movementos sociais
favorables ao establecemento de sistemas democráticos.
• En 1989 nos países de Europa oriental desatouse unha
vaga de manifestacións e sublevacións pacíficas,
revolucións democráticas promovidas polos gobernos
(Hungría) ou pola presión popular (Checoslovaquia), que
tiveron como resultado a caída dos réximes comunistas.
• En maio de 1989 ten lugar a apertura da fronteira húngara
con Austria (o telón de aceiro).
• En novembro a caída do muro de Berlín en 1989 e a
unificación de Alemaña en 1990.
• En decembro en Rumanía ten lugar un levantamento
violento coa execución de Ceaucescu.
• En 1990 prodúcense eleccións nos países do Leste (alcanzan
a independencia Países Bálticos, Polonia, Hungría
Rumanía..Divídese Checoslovaquia)
• Caída do muro de Berlín 9 de novembro de 1989
• http://www.rtve.es/alacarta/videos/informe-semanal/informe-semanal-
dia-cayo-muro-berlin/586264/
• OS ACORDOS DE PAZ E A DESAPARICIÓN DO BLOQUE
COMUNISTA
• Poco despois da caída do muro de berlín o novo
presidente estadounidense Georges Bushe Gorvachov
reúnense no Cumio de Malta onde se proclamou o
inicio dunha nova era nas relacións internacionais e o
fin das tensións entre as duas superpotencias.
• En 1991 ten lugar a disolución do Pacto de Varsovia e a
desarticulación da URSS, e a aparición dunha nova orde
na zona.
• A guerra fría finalmente remataba ???????
.• Fontes:
• Para a elaboración desta presentación tomouse como referencia o
• libro de texto de Historia do mundo contemporáneo 1º de bacharalato de
VV.AA. editorial Santillana e o libro de text VV.AA.de Baía Edicións de
consorcio editorial.
• As fotografías foron sacadas do banco de imaxes de Google.
• Páxina con películas recomendadas sobre a guerra fría.
• https://abalarmoas.wordpress.com/2015/05/06/emas-11-12-13-a-guerra-fria-e-a-descolonizacion-o-
mundo-entre-1945-e-1990-para-saber-mais-do-tema/

More Related Content

What's hot (20)

A idade de ouro do capitalismo
A idade de ouro do capitalismoA idade de ouro do capitalismo
A idade de ouro do capitalismo
 
Tema 14 Lecciones 1-5
Tema 14  Lecciones 1-5Tema 14  Lecciones 1-5
Tema 14 Lecciones 1-5
 
Tema11 140525120240-phpapp01
Tema11 140525120240-phpapp01Tema11 140525120240-phpapp01
Tema11 140525120240-phpapp01
 
Tema 11 historia
Tema 11 historiaTema 11 historia
Tema 11 historia
 
Tema 9
Tema 9Tema 9
Tema 9
 
Descolonización e Guerra Fría
Descolonización e Guerra FríaDescolonización e Guerra Fría
Descolonización e Guerra Fría
 
A ii guerra mundial
A ii guerra mundialA ii guerra mundial
A ii guerra mundial
 
Tema 9
Tema 9Tema 9
Tema 9
 
Tema 11
Tema 11Tema 11
Tema 11
 
A Segunda Guerra Mundial
A Segunda Guerra MundialA Segunda Guerra Mundial
A Segunda Guerra Mundial
 
Traballo de sociais, tema 11
Traballo de sociais, tema 11Traballo de sociais, tema 11
Traballo de sociais, tema 11
 
Tema 11
Tema 11 Tema 11
Tema 11
 
A crise da Democracia e o ascenso do Totalitarismo
A crise da Democracia e o ascenso do TotalitarismoA crise da Democracia e o ascenso do Totalitarismo
A crise da Democracia e o ascenso do Totalitarismo
 
Tema Entreguerras- IIGM ESA
Tema Entreguerras- IIGM ESATema Entreguerras- IIGM ESA
Tema Entreguerras- IIGM ESA
 
TEMA 11
TEMA 11TEMA 11
TEMA 11
 
O Ascenso dos Totalitarismos
O Ascenso dos TotalitarismosO Ascenso dos Totalitarismos
O Ascenso dos Totalitarismos
 
ColeccióN 13
ColeccióN 13ColeccióN 13
ColeccióN 13
 
Tema 11 sociais
Tema 11 sociaisTema 11 sociais
Tema 11 sociais
 
La Segunda Guerra Mundial
La Segunda Guerra MundialLa Segunda Guerra Mundial
La Segunda Guerra Mundial
 
TEMA 9
TEMA 9TEMA 9
TEMA 9
 

Similar to A guerra fria

Historiatema11 guerra fria
Historiatema11 guerra friaHistoriatema11 guerra fria
Historiatema11 guerra friaeva gerpe
 
Tema 11 Guerra Fria Alberto Rivas
Tema 11 Guerra Fria Alberto RivasTema 11 Guerra Fria Alberto Rivas
Tema 11 Guerra Fria Alberto RivasAlberto Rivas
 
Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2
Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2
Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2Dudas-Historia
 
Tema 11 a guerra fría
Tema 11 a guerra fríaTema 11 a guerra fría
Tema 11 a guerra fríaRaqueldiz
 
Unidade 11 Guerra FríA
Unidade 11 Guerra FríAUnidade 11 Guerra FríA
Unidade 11 Guerra FríAcamposseijo
 
Crise e guerra
Crise e guerraCrise e guerra
Crise e guerramasinisa
 
Tema 5 O mundo entre guerras
Tema 5 O mundo entre guerrasTema 5 O mundo entre guerras
Tema 5 O mundo entre guerrasrubempaul
 
Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)
Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)
Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)rubempaul
 
Tema 6. O mundo entre guerras
Tema 6. O mundo entre guerrasTema 6. O mundo entre guerras
Tema 6. O mundo entre guerrasrubempaul
 
Tema 11:A GUERRA FRÍA
Tema 11:A GUERRA FRÍATema 11:A GUERRA FRÍA
Tema 11:A GUERRA FRÍAPontecesures
 
Tema 9 a crise das democracias e segunda
Tema 9  a crise das democracias e segundaTema 9  a crise das democracias e segunda
Tema 9 a crise das democracias e segundasergiocesures
 
Tema 9
Tema 9Tema 9
Tema 9yrda
 

Similar to A guerra fria (20)

Historiatema11 guerra fria
Historiatema11 guerra friaHistoriatema11 guerra fria
Historiatema11 guerra fria
 
Historia, tema 11
Historia, tema 11Historia, tema 11
Historia, tema 11
 
A guerra fría
A guerra fríaA guerra fría
A guerra fría
 
Tema 11 Guerra Fria Alberto Rivas
Tema 11 Guerra Fria Alberto RivasTema 11 Guerra Fria Alberto Rivas
Tema 11 Guerra Fria Alberto Rivas
 
Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2
Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2
Tema 10. un mundo bipolar. lecciones 1 y 2
 
Tema 11 a guerra fría
Tema 11 a guerra fríaTema 11 a guerra fría
Tema 11 a guerra fría
 
Unidade 11 Guerra FríA
Unidade 11 Guerra FríAUnidade 11 Guerra FríA
Unidade 11 Guerra FríA
 
Crise e guerra
Crise e guerraCrise e guerra
Crise e guerra
 
Tema 5 O mundo entre guerras
Tema 5 O mundo entre guerrasTema 5 O mundo entre guerras
Tema 5 O mundo entre guerras
 
Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)
Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)
Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)
 
Tema 6. O mundo entre guerras
Tema 6. O mundo entre guerrasTema 6. O mundo entre guerras
Tema 6. O mundo entre guerras
 
Tema 11:A GUERRA FRÍA
Tema 11:A GUERRA FRÍATema 11:A GUERRA FRÍA
Tema 11:A GUERRA FRÍA
 
Tema 11
Tema 11Tema 11
Tema 11
 
Tema 9
Tema 9Tema 9
Tema 9
 
Tema 9 a crise das democracias e segunda
Tema 9  a crise das democracias e segundaTema 9  a crise das democracias e segunda
Tema 9 a crise das democracias e segunda
 
Tema11 historia
Tema11 historiaTema11 historia
Tema11 historia
 
Tema11 A Guerra Fría
Tema11 A Guerra FríaTema11 A Guerra Fría
Tema11 A Guerra Fría
 
Tema11ccss
Tema11ccssTema11ccss
Tema11ccss
 
Tema 9
Tema 9Tema 9
Tema 9
 
Tema 11
Tema 11Tema 11
Tema 11
 

More from velazquezturnesnieves

Unidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdf
Unidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdfUnidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdf
Unidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdfvelazquezturnesnieves
 
A europa feudal na idade media plena
A europa feudal na idade media plenaA europa feudal na idade media plena
A europa feudal na idade media plenavelazquezturnesnieves
 
Tema 5 imperialismo i guerra e revolución
Tema 5 imperialismo i guerra e revoluciónTema 5 imperialismo i guerra e revolución
Tema 5 imperialismo i guerra e revoluciónvelazquezturnesnieves
 
As transformacións socioeconómicas na españa liberal
As transformacións socioeconómicas na españa liberalAs transformacións socioeconómicas na españa liberal
As transformacións socioeconómicas na españa liberalvelazquezturnesnieves
 
A revolución industrial e o movemento obreiro
A revolución industrial e o movemento obreiroA revolución industrial e o movemento obreiro
A revolución industrial e o movemento obreirovelazquezturnesnieves
 
Tema 6 a construción do estado liberal
Tema 6    a construción do estado liberalTema 6    a construción do estado liberal
Tema 6 a construción do estado liberalvelazquezturnesnieves
 
A crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismos
A crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismosA crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismos
A crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismosvelazquezturnesnieves
 
Organización política e territorial de españa
Organización política e territorial de españaOrganización política e territorial de españa
Organización política e territorial de españavelazquezturnesnieves
 
Tema 11 presentación o sistema urbano
Tema 11 presentación o sistema urbanoTema 11 presentación o sistema urbano
Tema 11 presentación o sistema urbanovelazquezturnesnieves
 

More from velazquezturnesnieves (20)

INTRO XEO e UNIDADE 1.pdf
INTRO XEO e UNIDADE 1.pdfINTRO XEO e UNIDADE 1.pdf
INTRO XEO e UNIDADE 1.pdf
 
Unidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdf
Unidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdfUnidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdf
Unidades 1 A crise do Antigo Réxime.pdf
 
A europa feudal na idade media plena
A europa feudal na idade media plenaA europa feudal na idade media plena
A europa feudal na idade media plena
 
O franquismo (1)
O franquismo (1)O franquismo (1)
O franquismo (1)
 
Tema 5 imperialismo i guerra e revolución
Tema 5 imperialismo i guerra e revoluciónTema 5 imperialismo i guerra e revolución
Tema 5 imperialismo i guerra e revolución
 
Tema 4 a españa do século XIX
Tema 4 a españa do século XIXTema 4 a españa do século XIX
Tema 4 a españa do século XIX
 
O sector secundario
O sector secundarioO sector secundario
O sector secundario
 
As transformacións socioeconómicas na españa liberal
As transformacións socioeconómicas na españa liberalAs transformacións socioeconómicas na españa liberal
As transformacións socioeconómicas na españa liberal
 
O sexenio democrático
O sexenio democráticoO sexenio democrático
O sexenio democrático
 
A revolución industrial e o movemento obreiro
A revolución industrial e o movemento obreiroA revolución industrial e o movemento obreiro
A revolución industrial e o movemento obreiro
 
O sector primario
O sector primarioO sector primario
O sector primario
 
Tema 6 a construción do estado liberal
Tema 6    a construción do estado liberalTema 6    a construción do estado liberal
Tema 6 a construción do estado liberal
 
Tema 5
Tema 5Tema 5
Tema 5
 
A economia globalizada
A economia globalizadaA economia globalizada
A economia globalizada
 
A crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismos
A crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismosA crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismos
A crise do antigo réxime e revolucións liberais e nacionalismos
 
Organización política e territorial de españa
Organización política e territorial de españaOrganización política e territorial de españa
Organización política e territorial de españa
 
Xeografía
XeografíaXeografía
Xeografía
 
Historia de españa
Historia de españaHistoria de españa
Historia de españa
 
O meu primeiro e portafolios
O meu primeiro e  portafoliosO meu primeiro e  portafolios
O meu primeiro e portafolios
 
Tema 11 presentación o sistema urbano
Tema 11 presentación o sistema urbanoTema 11 presentación o sistema urbano
Tema 11 presentación o sistema urbano
 

Recently uploaded

XXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartel
XXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartelXXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartel
XXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartelcenlf
 
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdfRevista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdfAntonio Gregorio Montes
 
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdfA memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdfRemoeaLinguaLinguaGa
 
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdfRosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdfRemoeaLinguaLinguaGa
 
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensiónO Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensiónRemoeaLinguaLinguaGa
 
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdfIZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdfRemoeaLinguaLinguaGa
 
O Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdf
O Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdfO Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdf
O Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdfRemoeaLinguaLinguaGa
 
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdfTraballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdfRemoeaLinguaLinguaGa
 
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdfResistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdfRemoeaLinguaLinguaGa
 
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdfNon penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdfRemoeaLinguaLinguaGa
 

Recently uploaded (11)

XXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartel
XXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartelXXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartel
XXIV Certame de Poesía e imaxe 2024, cartel
 
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdfRevista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
 
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdfA memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
 
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdfRosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
 
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensiónO Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
 
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdfIZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
 
O Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdf
O Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdfO Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdf
O Cemiterio de barcos Felipe 1ºBAC C.pdf
 
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdfTraballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
 
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdfResistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
 
Mobilidade de alumnado a Polonia Erasmus+
Mobilidade de alumnado a Polonia Erasmus+Mobilidade de alumnado a Polonia Erasmus+
Mobilidade de alumnado a Polonia Erasmus+
 
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdfNon penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
 

A guerra fria

  • 2. • Introdución • Xénese da guerra fria(1945-1947). • A máxima tensión(1948-1962) • A coexistencia pacífica (1962-1975) • Rebrote e final da guerra fría (1976-1991) • La Guerra Fría en 2 Minutos • https://www.youtube.com/watch?v=PLieAtDBSZw
  • 3. INTRODUCIÓN • Tras a Segunda Guerra Mundial aparecen dúas superpotencias : EEUU e a URSS • Ambos países estableceron esferas de influencia e desde 1945 ata 1991, o mundo quedou dividido en dous bloques opostos: • O bloque oriental, encabezado pola URSS, que defende o comunismo e a chamada democracia popular e unha economía planificada. • O bloque occidental, liderado por Estados Unidos, que defende unha democracia liberal e unha economía capitalista. • O mundo viviu baixo o enfrontamento das duas potencias e a ameaza dunha guerra nuclear.
  • 4.
  • 5. Xénese da guerra fria(1945-1947). • Características da guerra fría. • Guerra fria: sistema de relacións internacionais existentes entre 1945 e 1991 na que o mundo dividiuse en dous bloques antagónicos, un encabezado por EEUU e o outro pola URSS, creándose un clima bipolar onde as dúas súperpotencias intentan manter a seguridade e as suas zonas de influencia por todos os medios a excepción do enfrontamento bélico, por medo á guerra nuclear. Cada bloque defendía concepcións politicas económicas e ideolóxicas distintas.
  • 6. BLOQUES occidental sistema democrático, economía capitalista ideoloxía liberal. comunista sistema político totalitario economía planificada ideoloxía marxista. • Carreira de armamentos sobre todo nuclear. • Propaganda ideolóxica. • O espionaxe a través de servizos secretos(CIA eKGB). • Guerra localizada en territorios periféricos. • presións político económicas nos dous bloques. Formas de enfrontamento
  • 7. • Características: • Enfrontamento bipolar de carácter global. A oposición entre ambas potencias leva a un aliñamento mais ou menos forzoso dos demais Estados. Países de Europa occidental con EEUU e países de Europa oriental cona URSS, vinculados por alianzas. • Enfrontamento non bélico. Non hai enfrontamento directo , as superpotencias intentaron manter a súa seguridade e zonas de influencia baseándose no medo a unha guerra nuclear: equilibrio do terror ou disuasión nuclear. As formas de enfrontamento foron: carreira de armamentos sobre todo nuclear; propaganda ideolóxica; espionaxe a través de servizos secretos(CIA e KGB); guerras localizadas en territorios periféricos e presións político-económicas. • Enfrontamento ideolóxico. Cada un dos bloque representa un sistema: o occidental o capitalismo, ideoloxía liberal e a democracia parlamentaria .O Oriental a economía planificada, ideoloxía marxista e democracias populares de tipo totalitario. • Enfrontamento intermitente con períodos de distinta intensidade e
  • 8.
  • 9.
  • 10. • O final da cooperación entre os aliados • A Segunda Guerra mundial acelerou o declive de Europa. Os países exhaustos, sen medios militares e económicos. • Consolidación de EEUU e URSS como líderes da política internacional. • En 1945 parecía que se iniciaba a colaboración entre as dúas grandes potencias. Conferencia de Yalta Creación da ONU Firma dos Tratados de paz Xuizos de Nuremberg
  • 11. • Pero debido á desaparición de vínculos entre elas (eran moi distintas) e un inimigo común pronto se pasou ao enfrontamento. Na Conferencia de Postdam aparecen discrepancias Fin do acordo de Préstamo e arrendamento , de EEUU que daba trato de privilexio á URSS Primeiro desencontro en Iran en 1946, tras o acordo de retirada de tropas do territorio, a URSS négase, logo as retira baixo a presión de EEUU.
  • 12. • TRIUNFO DA DESCONFIANZA MUTUA • En Europa oriental, ocupada polo exército vermello,instaláronse gobernos subordinados á política soviética que non cumpriu a promesa de retirar as tropas e convocar eleccións libres. • En Europa occidental ante o temor de que a crise favorecera a expansión do comunismo, o presidente estadounidense Truman anunciou que os gobernos dispostos a frear a influencia soviética terían dereito a recibir axudas norteamericanas. • Doutrina Truman ou doutrina de contención.
  • 13. • A resposta de Stalin foi a Doutrina Jdánov para cohesionar mais a súa zona de influencia a través do control ideolóxico e na creación da Kominform (Oficina de Información dos Partidos Comunistas) para protexer e estender a revolución e apoio mutuo dos comunistas do mundo. • A doutrina Truman foi aplicada por primeira vez na guerra civil grega que xurdiu tras expulsar de Grecia aos alemáns, entre os partidarios da monarquía e a guerrilla favorable a un réxime comunista, apoiada polo comunismo iugoslavo. • O apoio estadounidense aos monárquicos en 1947, favoreceu o triunfo monárquico.
  • 14. A MÁXIMA TENSIÓN (1948-1962) • Desde finais de 1947 a rivalidade desatou unha loita por ampliar as súas zonas de dominio. • Desde 1947 ata 1953, son os anos da formación e consolidación dos bloques. Prodúcese a creación de dous Estados alemáns, o triunfo da revolución comunista em China e a Guerra de Corea. • Desde 1953 a 1962 a chegada de novos dirixentes a EEUU e URSS, contribuiu a atenuar a tensión, pero a pesar do desxeo entre os gobernos e o achegamento, os enfrontamentos entre as potencias sigue, culminando na crise dos misís em Cuba.
  • 15. 1947 ata 1953 consolidación dos bloques • A DIVISIÓN ECONÓMICA DE EUROPA • Cada potencia estableceu un sistema de colaboración económica para asegurar a dependencia dos países que a integraban: • Plan Marshall. O goberno estadounidense deseñou unha estratexia para reactivar a economía dos países europeos. Incluíu a case todos os países de Europa Occidental, excepto España. Así podería mellorar o nivel de vida europeo e afastar o perigo revolucionario para non caer en crise. • COMECOM(Consello de Axuda Mutua Económica). A URSS creouno para coordinar as políticas económicas dos países de Europa oriental e establecer mecanismos de asistencia mutua
  • 16. Secretario de Estado norteamericano, George Marshall.
  • 17.
  • 18.
  • 19. A CREACIÓN DOS BLOQUES MILITARES • O aumento da tensión levou aos bloques a formar alianzas militares para actuar de forma conxunta contra calquera agresión do inimigo. • O bloque occidental (EEUU) constituíu a Organización Do Tratado do Atlántico Norte OTAN con Reino Unido, Canadá,Italia, Francia, Paises Baixos, Islandia, Dinamarca, Noruega, Portugal e Luxemburgo. • O bloque oriental (URSS) quería conseguir desenvolver armamento nuclear para non estar por baixo de EEUU. Asinou o Pacto de Varsovia con Polonia, a República Democrática Alemá, Checoslovaquia,Rumanía,Hungría, Bulgaria e Albania.
  • 20. A AMPLIACIÓN DOS BLOQUES • Pronto se estendeu a tensión internacional a Asia pola presión exercida por ambas zonas para ampliar o seu dominio. • O TRIUNFO DO COMUNISMO EN CHINA • China supuxo un gran éxito para o bloque comunista. O país estaba en guerra civil desde o final da 2ª Guerra Mundial. Enfrontábanse o Partido Comunista Chinés e os nacionalistas do kuomintang. • En 1949 Mao Zedong proclamou a República Popular Chinesa e asinou un tratado de axuda mutua con Stalin.
  • 21. • CONSECUENCIAS DA AMPLIACIÓNDO BLOQUE COMUNISTA • A ampliación da zona de dominio comunista e o aumento da tensión en Asia fixeron que EEUU impulsase a creación de tratados rexionais de defensa:SEATO (Organización do Tratadodo Sueste Asiático),con Australia, Francia, RU, Nova Zelanda.. Pacto de Bagdad con Turquía, Iraq, Irán,RU.. • Ademais en EEUU desatouse unha marea de anticomunismo e o seu máximo expoñente é a caza de bruxas. Moitos artistas e intelectuais foron acusados de comunistas.
  • 22.
  • 23. • O BLOQUEO DE BERLÍN (1948-49) • Tras a guerra Alemaña quedou dividida en 4 zonas (EEUU, Reino Unido, a URSS e Francia). Berlín á súa vez foi dividido en 4 zonas dos mesmos países. • Na Conferencia de Londres de 1948, EEUU, Reino Unido e Francia acordaron a unificación das zonas de Alemaña nun só estado , a República Federal Alemá (RFA). • Esta medidas contraviñan os acordos de Yalta e Potsdam, asi que Stalin respondeu co bloqueo terrestre de Berlín. • Berlín quedou aillada, pero EEUU fixo unha ponte aérea para abastecer a cidade. • Stalin levantou o bloqueo, pero a URSS creou un Estado independente do resto Republica Democrática Alemá(RDA). CONFLITOS
  • 24.
  • 25.
  • 26. • A GUERRA DE COREA(1950-53) • Corea formaba parte do imperio xaponés antes da 2ª Guerra Mundial. Tras a derrota de Xapón quedou dividida en dous Estados polo paralelo 38°:Corea do Norte, vinculada á Unión Soviética e Corea do Sur, dependente de EEUU. • En xuño de 1950 as tropas do norte invadiron o sur, e conquistaron con facilidade case todo o territorio. EEUU reaccionou inmediatamente e conseguiu da ONU a autorización para intervir militarmente. • A incapacidade de EEUU e a URSS para lograr a vitoria sen recorrer ao armamento nuclear provocou a firma do armisticio en 1953 e confirmándose a situación previa ao conflito. Preto de millón e medio de persoas morreron para nada. • Demostrouse que calquera iniciativa bélica sería contestada polo outro bloque.
  • 27.
  • 28.
  • 29. 1953-62 CAMBIO DOS DIRIXENTES E COMEZOS DA DISTENSIÓN • A partir de 1953 iniciouse un cambio dos dirixentes das dúas grandes superpotencias e comeza a distensión. • Eisenhower foi presidente de EEUU • Na URSS Nikita Kruschev. • Isto iniciou o desxeo das relacións entre ambas potencias.
  • 30. Este cambio estaba ademais motivado po diversos factores: - En 1949 a URSS construíu a primeira bomba atómica, o que supuxo o fin do monopolio nuclear de EEUU. - Neutralidade dos Países do Terceiro Mundo, os non aliñados - Conflictos internos dentro dos bloques. •No entanto os americanos eran partidarios dunha política de contención do comunismo,baseada na ameaza nuclear como elemento disuasorio, estratexia que se coñece como “o mundo ao bordo do abismo”
  • 31. OS PAÍSES NON ALIÑADOS • Tras a descolonización de Asia e África, algúns países do Terceiro Mundo amosaron o seu desexo de adoptar unha posición de neutralidade fronte aos dous bloques, xurdiu así o movemento dos Non Aliñados. • O momento máis importante foi a celebración da Conferencia de Bandung (1955)en Indonesia, na que se reuniron 23 países encabezados por China,India e Exipto. • O acordo máis importante foi o rexeitamento á colonización e o apoio aos movementos de liberación. • Outra reunión importante foi a Conferencia de Belgrado de 1961, presidida por Tito, onde se reafirman en manter unha liña política afastada dos dous bloques.
  • 32. OS CONFLITOS INTERNOS DOS BLOQUES • No interior de ambos bloques producíronse conflitos e disidencias que afectaron a súa cohesión interna. • A DISIDENCIA DO BLOQUE COMUNISTA • En Europa oriental houbo movementos populares contra a dominación soviética sobre as súas políticas, as mais importantes foron a revolta polaca e a revolta húngara de 1956 e o movemento de reforma checoslovaca coñecido como Primavera de Praga de 1968. • A URSS desenvolveu a doutrina Breznev que establecía o dereito de intervención en calquera pais do seu bloque que puxera en perigo o sistema comunista.
  • 33. DISENSIÓNS EN OCCIDENTE O caso mais importante foi o de Francia durante a presidencia de De Gaulle, quen defendeu unha política propia equidistante de ambas superpotencias e desenvolveu un arsenal nuclear própio. En Hispanoamérica, algúns gobernos afastabanse dos s postulados políticos norteamericanos, Estados Unidos interviu contra estes, unhas veces promovendo golpes de Estado e outras veces adestrando guerrillas e exércitos de invasión. Países como Guatemala, Cuba, Nicaragua, O Salvador, Panamá, Chile, Arxentina..
  • 34. CONFLITOS ENTRE OS BLOQUES • CRISE DO CANAL DE SUEZ (1956) • Primeiro conflito en que se pon a proba os mecanismos de diálogo, ambas potencias actuaron conxuntamente. • O presidente de Exipto Nasser, decretara a nacionalización do canal de Suez controlado ate o momento pola compañía anglo- francesa. • Un ataque combinado de Francia, Reino Unido e Israel coa ocupación do Sinaí pretendeu anular pola forza a nacionalización do canal. • Mais a oposición de EEUU e a URSS fixo retirarse aos atacantes, acabando así coa influencia europea na zona.
  • 35.
  • 36. • CONSTRUCIÓN DO MURO DE BERLÍN (1962) • O desenvolvemento da zona occidental (grazas ao plan Marshall) deu lugar a que moitos habitantes da RDA escaparan ao lado occidental atraídos polo mellor nivel de vida. • Isto causaba un prexuízo económico para a RDA así que o seu goberno decretou o 13 de agosto o peche da fronteira berlinesa e a construción dun muro, denominado en occidente o muro da vergonza.
  • 37. • Conrad Schumann, a primeira persoa en atravesar ilegalmente o muro de Berlín. https://www.youtube.com/watch?v=tfpqKPsAjAM
  • 38.
  • 39.
  • 40. •As elección de 1960 levaron á presidencia norteamericana ao demócrata John Fitzgerald Kennedy, con el naceu un novo modelo de política exterior e interior baseada na necesidade de desenvolver novos compromisos internacionais cunha maior flexibilidade,A Nova Fronteira para lograr solucións máis pacíficas. Nalgúns casos como o de América latina incluían programas de axudas. Alianza para o progreso
  • 41. • CRISE DOS MISÍS EN CUBA 1962 • En 1959 a guerrilla dirixida por Fidel Castro conquista o poder tras unha victoriosa revolución que derrocou o réxime ditatorial de Batista, aliado de EEUU. • O novo goberno puxo en marcha un programa de transformacións socialista. • Os EEUU non recoñeceron o novo réxime e decretaron o embargo económico que obrigou a Cuba a buscar apoios na URSS.Isto supoñía unha ameaza para os EEUU e en 1961 promoven a invasión da illa en Baía de Cochinos, que fracasou. Castro pide axuda militar á URSS.
  • 42. • O 14 de outubro de 1962 avións espías norteamericanos(U2) detectaron en Cuba rampas de lanzamento de mísiles, e o presidente J. F. Kennedy decretou o bloqueo naval de Cuba e ameazou á URSS con invadir a illa se non retiraban os mísiles. • Finalmente Kruschev retirou as rampas dos mísiles e os barcos .
  • 43.
  • 44.
  • 45. A crise de Cuba mostrou que o equilibrio do terror non garante a seguridade. •As superpotencias iniciaron conversas para reducir o perigo dun enfrontamento bélico a través de: •Os dirixentes estableceron unha liña directa de contacto entre eles para resolver rapidamente as crises internacionais graves. O teléfono vermello. •os acordos de limitación de armamento acordos SALT. •A confrontación a ultranza foi substituída pola coexistencia pacífica e a distensión. •Pero o período seguinte non estivo exento de conflitos
  • 46. A COEXISTENCIA PACÍFICA (1962-1985) • 1962-79 conversas para reducir o perigo a un enfrontamento nuclear teléfono vermello E redución de armamento acordos SALT Pero conflitos No Sueste Asiatico e Próximo Oriente. • 1979-85 Vólvese a unha elevada tensión Expansión da influencia soviética por Nicaragua, África e Afganistán. EEUU desenvolve política de contención activa Renovación tecnolóxica do arsenal atómico
  • 47. • RUPTURA CHINO-SOVIÉTICA • Tras o triunfo da revolución de Mao en China en 1949, o novo Estado aliouse coa URSS, pero desde a morte de Stalin, as diferenzas entre o goberno soviético e o da China Popular foron cada vez máis fondas. • A ruptura produciuse a partir de 1961. • Os motivos de enfrontamento eran tanto de carácter ideolóxico como fronteirizos. • O enfrontamento permitiu un achegamento entre China Popular e os EEUU.
  • 48. • A GUERRA DE VIETNAM • Os acordos de Xenebra tras a retirada de Francia da zona, deixaron a Vietnam dividido en dous Estados, Vietnam do Norte, cun réxime comunista encabezado por Ho Chi Minh, e Vietnam do Sur, cunha ditadura favorable a Occidente dirixida por Ngo Dinh Diem. Fixaban a liña de separación no paralelo 17º. • En Vietnam do Sur había unha guerrilla comunista, o Vietcong, que ameazaba con derribar o goberno. • EEUU decidiu apoiar o réxime do Sur, temeroso de que o comunismo se impuxése en todo o país. • Queríase evitar o que se denominou efecto domino(que éxito dunha revolución comunista nun país servise de exemplo para a difusión de gobernos pro-soviéticos nos países veciños).
  • 49.
  • 50. • EEUU , durante a presidencia de Johnson,iniciou unha intervención armada en 1964. Pero resultou inútil, en 1968 o Vietcong lanzou unha ofensiva que fixo que as tropas de EEUU non puidesen gañar a guerra.
  • 51. • A oposición ao conflicto estendeuse por Occidente. • En 1969, Nixon, asumiu a presidencia de EEUU coa promesa de acabar coa guerra. • En 1973 EEUU retirou as tropas e acordouse a reunificació do país. Pero a loita continuou ata Abril. • En 1976 os dous Vietnam reuníronse formando a República Socialista de Vietnam que se integrou no bloque prosoviético, xunto con Laos e Camboia. • Esta guerra supuxo para EEUU un enorme desprestixio internacional e un gran fracaso militar.
  • 52.
  • 53.
  • 54. • CONFLICTO ÁRABE ISRAELÍ • Desde a fundación do Estado de Israel en 1947, o Próximo Oriente se convertera nunfocode conflito entre xudeus e os seus veciños árabes, o que provocou catro guerras e unha infinidade de ataques terroristas. • A posición estratéxica de Israel na área de maiores reservas de petróleo do mundo resultaba vital para os EEUU e a URSS. • A primeira en 1948-49 • A segunda a enfronta ao Exipto de Nasser, asociada a RU e Francia( conflito de Suez). • A terceira a Guerra dos seis días en 1967 contra Nasser, apoiado polos estados árabes. • En 1973 desatouse a guerra de Iom Kippur, cando Exipto e Siria atacaron Israel. A intervención das superpotencias parou o conflito.
  • 55. • O conflito tivo consecuencias considerables para occidente, , xa que en outubro de 1973 os países da OPEP deciden aumentar o prezo do petróleo. CRISE.
  • 56. • CONVERSACIÓNS ENTRE AS SUPERPOTENCIAS • O enorme gasto do armamento nuclear , e aparición de correntes pacifistas, fixo necesario frear a carreira de armamentos. • O Tratado de non proliferación de armas nucleares de 1968, pretendía evitar a difusión deste tipo de armas, pero non foi firmado por China nin por Francia. • Novas negociacións entre EEUU e a Unión Soviética deron lugar aos acordos SALT I(1972) e SALT II (1979). Ainda que eran un freno á carreira de armamento,en realidade tratábase de establecer un principio de disuasión nuclear, un equilibrio de terror que aseguraba a mutua destrución en caso de guerra.
  • 57.
  • 58. • NOVO ACHEGAMENTO ENTRE EUROPA OCCIDENTAL E EUROPA ORIENTAL. • A chegada ao poder en 1969 de Willy Brandt na República Federal Alemá significou unha política de achegamento ao leste, a Ostopolitik. Esta política de paz e distensión deu como resultado a firma dun tratado de non agresión e recoñecemento da inviolabilidade das fronteiras europeas asinado entre a República Federal de Alemaña e a Unión Soviética en agosto de 1970. • O Tratado de Varsovia, de decembro de 1970, normaliza as relacións con Polonia. • Coseguiuse o recoñecemento mutuo dos dous Estados alemáns e a normalización das relacións diplomáticas entre os dous bloques.
  • 59. • A nova política de entendemento culmina na Conferencia de Seguridade e Cooperación de Helsinqui en agosto de 1975, entre os representantes de 35 Estados pertencentes ao Pacto de Varsovia, a OTAN e países neutrais. • Os países participantes recoñecían as fronteiras xurdidas na IIGM, reforzábase a cooperación económica entre ambos bloques e os países comunistas comprometíanse a defender os dereitos humanos e liberdades.
  • 60. REBROTE DA TENSIÓN 1975-85 • A partir de 1975 as relacións entres as superpotencias comezaron a arrefriarse, chegando a niveis de tensión parecidos aos do comezo da guerra fría. • A mediados dos anos 70, a posición hexemónica dos EEUU estaba debilitada. Baixo o mandato do demócrata Jimmy Cárter (1977-80) restrinxiron o seu intervencionismo exterior. Ademais o país atravesaba unha grave situación económica derivada da crise do petróleo de 1973.
  • 61. • A URSS estaba no entanto reforzada, grazas a instauración de rexímenes comunistas en países asiáticos • Incrementou o seu apoio a todos os movementos revolucionarios do Terceiro Mundo. • En África esta estratexia materializouse na implantación de rexímenes de tipo marxista : Angola, Mozambique e Etiopía. • En América Latina, co apoio da revolución sandinista en Nicaragua, e as guerrillas do Salvador , Guatemala.. • En Asia apoió a invasión de Cambodia por parte de Vietnam, onde se instalará un réxime afín, a ditadura dos Jemeres Vermellos.
  • 62. • En 1977 desplegou mísiles nucleares de alcance intermedio por Europa oriental(SS20, euromísiles), co obxectivo de intimidar a Europa occidental. • A OTAN responde desplegando en Europa mísiles norteamericanos para forzar a retirada dos SS20. A resposta de Bresnev foi a invasión de Afganistan, o que puxo fín á distensión.
  • 63. • A REVOLUCIÓN ISLAMISTA DE IRÁN • Irán, gobernado polo réxime ditatorial do Sha, Rheza Palevi, era un firme aliado de Estados Unidos en Oriente medio e un dos principais produtores de petróleo de todo o mundo.
  • 64. • As reformas sociais de corte occidental que impuxo o goberno corrupto do Sha, provocaron un forte rexeitamento. isto foi aproveitado polo clero xiíta dirixido polo aiatolá Homeini. • As protestas derivaron en 1979 nunha revolución que supuxo a caída do Sha e a instauración dunha República islámica, un réxime sociopolítico baseado no estrito cumprimento do Corán
  • 65. • Ese mesmo ano un grupo de radicais islámicos asaltaron a embaixada de Estados Unidos en Teherán e secuestrou a 80 empregados. • A poboación estadounidense mostrouse favorable a exercer medidas de forza para recuperar o prestixio internacional.
  • 66. • A GUERRA DE AFGANISTÁN (1979-1989) • Afganistán estaba gobernado por un réxime afín á Unión Soviética. En 1979 o goberno afgano ante a oposición de distintas guerrillas armadas, pediu axuda á URSS.A Unión Soviética aproveitou para invadir o país. • O obxectivos eran: • Conter a expansión do fundamentalismo islámico. • Manter no poder ao goberno aliado e tomar posicións no Indico e no Golfo Pérsico. • Aviso aos países aliados que tivesen a intención de afastarse da órbita soviética.
  • 67. • As guerrillas recibían axuda dos EEUU Paquistán e Arabia Saudí, así como de voluntarios. A longa duración da guerra ante a imposibilidade de vencer ás guerrillas, provocou un problema económico e político na Unión Soviética. • A derrota da URSS debilitou a súa posición fronte aos EEUU e causou rexeitamento entre os seus aliados e simpatizantes por considerarse unha agresión imperialista.
  • 68. Novos líderes en EEUU e a URSS • En 1981 chega á presidencia dos EEUU o republicano Ronald Reagan cun programa antisoviético e coa intención de restaurar o liderado dos Estados Unidos no mundo. • Abandonouse a liña dialogante de Jimmy Carter e optouse pola dureza e agresividade.
  • 69. • O novo goberno aumentou extraordinariamente os gastos militares. O proxecto máis destacado foi a Iniciativa de defensa estratéxica, tamén coñecida como «Guerra das Galaxias», que pretendía o desenvolvemento dun escudo espacial para destruir os mísiles sovieticos en caso de ataque nuclear.
  • 70. • Tamén potencióu a intervención en distintas zonas do mundo para evitar que se achegasen á URSS. • Así Reagan ordenou a invasión da illa de Granada en 1983,apoiou ditaduras militares e rearmou á guerrilla «contra» en Nicaragua, que pretendía derrocar o goberno sandinista.
  • 71. • Nos anos 80 os gastos militares e o estancamento da produción provocaran unha forte crise económica na Unión Soviética(estancamento económico, atraso tecnolóxico, deterioro da calidade de vida. • En 1985 accedeu ao poder na URSS Mikhail Gorvachov o que supuxo o comezo dun cambio.. • Ante as graves dificultades iniciou unha serie de reformas para modificar e transformar en profundidade a xestión política e económica do seu país. • Estaban baseadas na reestructurción(perestroika) e na transparencia (glastnost).
  • 72. • Gorvachov desenvolveu unha política de diálogo cos Estados Unidos co obxectivo de frear a carreira armamentística e e rebaixar o gasto militar. Asi se chegou á firma do Tratado de Washington (1987) , para o desmantelamento dos mísiles de alcance intermedio. • Pouco despois a URSS retirou as súas tropas de Afganistán e pouco despois retirounas tamén de Europa do Leste. Ademais púsoxe en marcha unha apertura política e económica na Unión Soviética.
  • 73. • AS REVOLUCIÓNS DEMOCRÁTICAS NO BLOQUE COMUNISTA • A suavización do control ideolóxico e político en case todos os países do bloque comunista , deu como resultado a inmediata aparición de movementos sociais favorables ao establecemento de sistemas democráticos. • En 1989 nos países de Europa oriental desatouse unha vaga de manifestacións e sublevacións pacíficas, revolucións democráticas promovidas polos gobernos (Hungría) ou pola presión popular (Checoslovaquia), que tiveron como resultado a caída dos réximes comunistas.
  • 74. • En maio de 1989 ten lugar a apertura da fronteira húngara con Austria (o telón de aceiro). • En novembro a caída do muro de Berlín en 1989 e a unificación de Alemaña en 1990. • En decembro en Rumanía ten lugar un levantamento violento coa execución de Ceaucescu. • En 1990 prodúcense eleccións nos países do Leste (alcanzan a independencia Países Bálticos, Polonia, Hungría Rumanía..Divídese Checoslovaquia)
  • 75.
  • 76. • Caída do muro de Berlín 9 de novembro de 1989 • http://www.rtve.es/alacarta/videos/informe-semanal/informe-semanal- dia-cayo-muro-berlin/586264/
  • 77. • OS ACORDOS DE PAZ E A DESAPARICIÓN DO BLOQUE COMUNISTA • Poco despois da caída do muro de berlín o novo presidente estadounidense Georges Bushe Gorvachov reúnense no Cumio de Malta onde se proclamou o inicio dunha nova era nas relacións internacionais e o fin das tensións entre as duas superpotencias. • En 1991 ten lugar a disolución do Pacto de Varsovia e a desarticulación da URSS, e a aparición dunha nova orde na zona. • A guerra fría finalmente remataba ???????
  • 78. .• Fontes: • Para a elaboración desta presentación tomouse como referencia o • libro de texto de Historia do mundo contemporáneo 1º de bacharalato de VV.AA. editorial Santillana e o libro de text VV.AA.de Baía Edicións de consorcio editorial. • As fotografías foron sacadas do banco de imaxes de Google. • Páxina con películas recomendadas sobre a guerra fría. • https://abalarmoas.wordpress.com/2015/05/06/emas-11-12-13-a-guerra-fria-e-a-descolonizacion-o- mundo-entre-1945-e-1990-para-saber-mais-do-tema/