25317763 e-drejta-e-peocedures-penale

Ismet Kabashi

PJESA E PARË

E DREJTA E PROCEDURËS PENALE

KAPITULLI I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME

Çdo procedurë që udhëheq një organ i autorizuar për të zbatuar ligjin ka
parimet e veta themelore. Edhe procedura penale i ka parimet e veta dhe ato
përmbahen në dispozitat e Kapitullit të parë të Kodit të Përkohshëm të
Procedurës Penale të Kosovës, në tekstin vijues KPPPK. Shumica nga këto
parime në të njëjtën kohë janë edhe parime të Kushtetutës së Republikës së
Kosovës të parapara në Kapitullin e dytë të drejtat dhe liritë themelore.
Në krahasim me legjislacionin e mëparmë në këtë lëmi risitë kryesore
janë parimet mbi paanshmerinë e gjykatave, parimi akuzator dhe ai mbi
barabarësinë e armëve të palëve në procedurë.
Parimi akuzator dhe ai i ndjekjes penale sipas detyrës zyrtare dhe
legaliteti i ndjekjes penale janë dhënë në dispozitat e nenit 6 të KPPPK.
Paditës të autorizuar për të ndërmarrë ndjekjen penale janë prokurori
publik, i dëmtuari dhe paditësi subsidiar.
Për veprat penale që ndiqen sipas detyrës zyrtare prokurori publik
detyrohet të fillojë procedurën penale përveq në rastet nga dispozitat e
neneve 226 dhe 227 të KPPPK.
Për veprat penale që ndiqen në bazë të propozimit të të dëmtuarit prokurori
publik me rastin e fillimit të procedurës penale duhet të dëshmojë në gjykatë
së ka siguruar propozimin të tillë.
Bazë për të filluar ndjekjen penale është ekzistimi i dyshimit të
arsyeshëm së një person ka kryer vepër penale që ndiqet sipas detyës zyrtare
apo propozimit të të dëmtuarit. Dyshimi i arsyeshëm është një dyshim i
nivelit më të ultë së dyshimi i bazuar që duhet të ekzistojë kur nga gjykata
duhet marrë vendime për kufizimin e lirive të personave të dyshuar apo
urdhëruar masa të fshehta teknike të vëzhgimit dhe hetimit me rastin e
zbatimit të së cilave poashtu cenohen të drejtat dhe liritë e qytetarit.
Prokurori publik ndërmerr ndjekjen penale sipas detyrës zyrtare për të
gjitha veprat penale të parapara në Kodin e Përkohshëm Penal të Kosovës, në

63

E DREJTA PENALE (MATERIALE)

tekstin vijues KPPK dhe në ligjet tjera për të cilat me ligj nuk thuhet
shprehimisht se ndiqen sipas padisë private.
Për veprat penale që ndiqen sipas padisë private paditës i autorizuar
është i dëmtuari.
Paditës subsidiar është i dëmtuari në rastin kur prokurori publik hedh
kallzimin penal, pushon hetimin e filluar apo tërhiqet nga aktakuza.
Parimi i barabarësisë së armëve nënkupton barabarësinë e palëve në
procedurë. Procedura penale mund të zbatohet pranë policisë, duke përfshirë
edhe procedurën para oficerit të autorizuar të Shërbimit Doganor të Kosovës,
prokurorit publik dhe gjykatës dhe që të tri këto organe përveq së janë të
detyruara që me vëmendje dhe përkujdesje të njëjtë dhe me përkushtim
maksimal profesional të vërtetojnë të gjitha faktet me rëndësi në procedurë
janë të detyruar që të gjitha ato fakte t`ia vëjnë në dispozicion dhe shfrytëzim
edhe palës kundërshtare.
I pandehuri në procedurë ka të gjitha të drejtat që i ka prokurori publik
përveq atyre që ky i fundit i ka si organ shtetëror. Institutet e reja të
procedurës, mbrojtja e të dëmtuarit dhe dëshmitarit, mundësia hetuese e
jashtëzakonshme, kërkesa e të pandehurit për mbledhjen e provave duke
pasur parasysh edhe të drejtën e tij që ta kundërshtojë çdo provë me marrjen
në pyetje sigurojnë parimin e barabarësisë së armëve.

KAPITULLI II - KOMPETENCAT E GJYKATAVE

A. KOMPETENCA LËNDORE

Për vendosjen e çështjeve penale kompetente janë gjykatat komunale,
ato të qarkut dhe Gjykata Supreme e Kosoves. Gjykatat ekonomike dhe ato
për kundërvajtje nuk kanë kompetencë të vendosin çështjet penale.
Gjykatat komunale kanë kompetencë lëndore të vendosin lidhur me
veprat penale të dënueshme me gjobë ose me dënim burgimi gjerë me pesë
vjet për veprat penale për të cilat është parapa dënimi me gjobë apo me
burgim gjer më tri vjet vendos një gjyqëtar i vetëm ndërsa për ato vepra
penale për të cilat është paraparë dënimi me burgim mbi tri e gjerë me pesë
vjet vendos trupi gjykues i përbërë nga një gjyqëtar dhe dy gjyqëtar laik.
Gjyqtari i procedurës paraprake vetëm vendos për urdhërimin e masave
të fshehta teknike të hetimit dhe vëzhgimit, zbatimit të procedurës që siguron
mundësi të jashtëzakonshme të hetimit, vendosjes lidhur me ankesat e
caktuara në procedurën e hetimit që zbaton prokurori publik, urdhërimin e
masave për sigurimin e pranisë së të pandehurit, pengimin e rikryrerjes së

64


veprës penale dhe sigurimin e suksesshëm të zhvillimit të procedurës penale,
etj.
Gjyqtari për konfirmim të aktakuzës zbaton dhe vendos në procedurën
e konfirmimit të aktakuzës.
Gjykatat e qarkut, në shkallë të dytë, kanë kompetencë lëndore të
vendosin ankesat e paraqitura kundër aktgjykimeve të gjykatave komunale të
marra në shkallë të parë ndërsa në shkallë të parë të vendosin çështjet penale
që paraqesin vepra penale të dënueshme me dënim burgimi mbi pesë vjet dhe
me burgim afatgjatë. Veprat penale për të cilat këto gjykata, në bazë të ligjit,
kanë kompetencë të vendosin në shkallë të parë edhepse veprat janë të
dënueshme me burgim gjer më pesë vjet ose më pak janë ato nga Rregullorja
e UNMIK-ut 2004/ 2 mbi Pengimin e Pastrimit të Parave dhe veprave të
ngjashme penale.
Gjykata Supreme e Kosovës vendos çështjet penale sipas ankesave në
shkallë të dytë; në kushtet e caktuara edhe në shkallë të tretë, kur vendos, në
raste të caktuara, lidhur me konfliktin e kompetencës dhe sipas mjeteve të
jashtëzakonshme juridike.

B. KOMPETENCA TERRITORIALE

Kompetenca territoriale e gjykatave caktohet në bazë të vendit të
kryerjes apo tentimit të kryerjes së veprës penale ose vendit ku është
shkaktuar pasoja e saj. Vendi i kryerjes apo tentimit për kryerjen e veprës
penale është vendi në të cilin ka vepruar kryesi ndërsa vendi ku shkaktohen
pasojat nuk do të thotë së duhet të përputhet detyrimisht me vendin e kryerjes
apo tentimit të veprës penale. Sipas nenit 33 të KPPK vendi i kryerjes së
veprës penale është vendi ku ka vepruar kryesi, vendi ku kryesi ka qenë i
detyruar të veprojë dhe nuk ka vepruar apo vendi ku është shkaktuar pasoja
ndërsa vendi i tentimit të veprës penale është vendi ku ka vepruar kryesi apo
vendi në të cilin është dashur të shkaktohet pasoja sipas dashjes së kryesit.
Me ligj mund të parashihet kompetencë e posaqme territoriale kur në
kuader të disa gjykatave komunale që janë në kuadër të kompetencës
territoriale të një gjykate të perbashkët të qarkut, neni 21 paragrafi 2 i
KPPPK. Kjo kompetencë parashihet varësisht nga kushtet e punës dhe
ngarkesës së gjykatave.
Për të gjykuar një vepër të vazhduar penale kompetencë territoriale ka
secila nga gjykatat në territorin e së cilës është kryer ndonjë nga veprat
penale që është në përbërje të veprës së vazhduar penale ndërsa për një vepër
të përhershme kompetente është secila nga gjykatat me kompetencë lëndore
në territorin e së cilës brenda një kohe të caktuar kanë zgjatur pasojat. Nëse

65


një kryes privon në mënyrë të kundërligjshëm një person nga liria në
Prishtinë, pastaj e mban nga disa ditë nëpër edhe 6 qytete tjera të Kosovës
kompetente është secila nga gjykatat në territorin e së cilës personi i tillë
është mbajtur i privuar nga liria si dhe gjykata në territorin e së cilës personi
është privuar kundërligjshem nga liria ndërsa përparësi ka Gjykata pranë së
cilës së pari është dorëzuar akti për fillimin e procedurës.
Për të gjykuar një vepër penale të kryer në aeroplan kompetente është
gjykata në territorin e së cilës aeroplani është i regjistruar. Kompetencë për të
gjykuar veprat penale të kryera nëpërmjet gazetës është gjykata në territorin e
së cilës gazeta është shtyp ndërsa në rastin kur nuk dihet vendi i shtypjes apo
ai është jashtë shtetit atëherë gjykata në territorin e së cilës është shpërndarë
gazeta.
Për të gjykuar veprën penale shmangia nga sigurimi i mjeteve të
jetesës kompetencë territoriale ka gjykata në të cilën kryesi i pandehuri është
dashur të bëjë pagesën e mjeteve të mbajtjes apo ushqimit.
Kompetenca territoriale mund të kalohet nga një gjykatë në gjykatën
tjetër me kompetencë lëndore në rastet kur gjykata kompetente është e
penguar për shkaqe juridike ose reale të zbatojë procedurën. Kompetenca
territoriale mund të kalohet vetëm për vendosjen e një lënde individualisht të
caktuar e jo edhe për të gjitha lëndët që i ka në punë një gjykatë. Kompetenca
territoriale një herë e kaluar mbetet tek ajo gjykatë gjer në perfundimin e
procedurës me vendim të formës së prerë.
Kompetenca lëndore nuk mund të kalohet. Kur një gjykatë e qarkut
gjykon një person të fajësuar për vepra penale nga kompetenca e vet lëndore
dhe për vepra penale nga kompetenca lëndore e gjykatës komunale apo kur
gjykon të bashkëpandehurit nuk kemi të bëjmë me kalimin e kompetencës
lëndore. Nëse një person është akuzuar për veprën penale Vrasje nga neni
146 apo Lëndim i rëndë trupor nga neni 154 paragrafi 2 ndërsa disa persona
tjerë për pjesëmarrje në rrahje nga neni 155 paragrafi 1 i KPPK atëherë
gjykata e qarkut është kompetente të gjykojë edhe personat e akuzuar për
veprën penale pjesëmarrje në rrahje neni 33 par. 3 të KPPPK.

C. MUNGESA DHE KONFILIKTI I KOMPETENCËS

Pasojat e mungesës së kompetencës lëndore evitohen me mjetet
juridike. Një ndër arsyet e kundërshtimit të një vendimi gjyqësor është edhe
ai i dhënë në dispozitën e nenit 403 par. 1 nënparagrafi 6. Moskompetenca
territoriale nuk mund të shpallet pas konfirmimit të aktakuzës dhe këtë
moskompetencë nuk mund ta kundërshtojnë palët.
Për kompetencën e vetë lëndore dhe territoriale gjykatat janë të

66


detyruara të kujdesen sipas detyrës zyrtare. Gjykata që vlerëson se nuk ka
kompetencë lëndore apo territoriale për të vendosur një çështje penale do të
shpallet jokompetente dhe gjykatës komptente do t`ia dërgoj lëndën pasi
aktvendimi mbi shpalljen e jokompetencës të merr formën e prerë.
Kujdesi për kompetencën lëndore dhe territoriale ka bazën në nenin 2
të KPPPK sipas së cilit vetëm gjykata kompetente e pavarur dhe e paanshme
mund ti shqiptojë kryesit të veprës penale sankcionin penal në procedurë të
filluar dhe zbatuar në bazë të KPPPK.
Konfliktin e komptencës në mes të gjykatave e zgjedh gjykata
drejtëpërdrejtë më e lartë. Kur shkaktohet konflikt i kompetencës në mes të
gjykatave komunale në kuader të një gjykate të përbashkët të qarkut
kompetente është gjykata e qarkut ndërsa në rast konflikti të kompetencës në
mes të dy gjykatave komunale që nuk janë në kuadër të një gjykate të
përbashkët të qarkut, apo në mes të dy gjykatave të qarkut kompetente është
Gjykata Supreme e Kosovës.

KAPITULLI III - PËRJASHTIMI

A. ARSYET E PËRJASHTIMIT

Dispozitat për përjashtimin e një gjyqtari apo gjyqtari laik, në tekstin
vijues gjyqtari, shërbejnë për të siguruar paanshmërinë e gjyqtarit në
vendosjen e një çështje penale konkrete.
Për tu plotësuar kushti për përjashtimin e gjyqtarit nga nënparagrafi 1
i paragrafit 1 të nenit 40 gjyqtari duhet të jetë i dëmtuar me veprën penale
për të cilën ai zbaton procedurën. Me këtë rast nuk është me rëndësi fakti se
gjyqtari nuk ka paraqitur kërkesë pasuroro-juridike për kompenzimin e dëmit.
Edhe në rastin kur gjatë shqyrtimit gjyqësor i akuzuari kryen një vepër penale
kundër gjyqtarit që gjykon gjyqtari duhet përjashtuar pa marrë parasysh se
për këtë vepër a vendoset të gjykohet menjëherë sipas mundësisë së dhënë në
dispozitën e nenit 377 par.1 i KPPPK apo kjo vepër penale gjykohet veçmas
në një procedurë tjetër. Gjyqtari i tillë do të duhej përjashtuar edhe për
gjykimin e çështjes të cilën e gjykonte në shqyrtimin gjyqësor gjatë të cilit i
akuzuari ndaj tij kreu vepër penale sipas paragrafit 3 të nenit 40 sepse ky fakt
paraqet një rrethanë që e vënë në dyshim paanshmërinë e tij.
Sipas kësaj baze gjyqtari përjashtohet edhe në rastin kur ai është
përfaqësues i autorizuar i të dëmtuarit. Nëse përfaqësues i autorizuar i të
dëmtuarit ka qenë para se të emërohet gjyqëtar edhe kjo është bazë për

67


përjashtimin e tij sipas paragrafit 3 të nenit 40 nga se edhe ky fakt paraqet
rrethanë që e vë në dyshim paanshmërinë e tij.
Për t’u plotësuar kushti për përjashtimin e gjyqtarit nga nënparagrafi 2
i paragrafit 1 të nenit 40 gjyqtari duhet të jetë në martese apo bashkësi
jashtëmartesore, i afërt në gjini të drejtë gjaku në cilën do shkallë, i afërt në
vijën anësore gjer në shkallën e katërt apo të krushqisë gjer në shkallë të dytë
me ndonjërin nga këta pjesëmarrës në procedurë, të pandehurin, mbrojtësin e
tij, paditësin, të dëmtuarin apo përfaqësuesin ligjor apo të autorizuar të të
dëmtuarit.
Afria e gjakut në vijë të drejtë apo anësore krijohet si me bashkësi
martesore ashtu edhe me bashkësi jashtëmartesore.
Shkallët e afrisë së gjakut në vijë të drejtë fitohen me numërimin e
lindjeve që janë në mes të paraardhësit dhe pasardhësve dhe ata janë në gjini
të gjakut po aq shkallë sa ka edhe lindje. Në vijën anësore të gjinisë së gjakut
shkalla e afërsisë llogaritet me lindjet nga një i afërm gjer te paraardhësi i
përbashkët dhe nga paraardhësi i përbashkët gjer te i afërmi tjetër.
Gjinia e krushqisë bazohet në lidhjen e martesës dhe formohet në mes
të një bashkëshorti dhe të afërmve të bashkëshortit tjetër sipas gjinisë së
gjakut kështu që shkalla e gjinisë së gjakut në të cilën një nga bashkëshortët
është në afri me një person tjetër është shkallë e njëjtë e krushqisë së
bashkëshortit tjetër me atë person. Gjinia e krushqisë nuk pushon me vdekjen
e bashkëshortit ndërsa pushon nëse martesa zgjidhet apo shpallet e
pavlefshme.
Ne bazë të nenit 39 paragrafi 2 të Ligjit për Familjen, i Kosovës,
bashkësia faktike apo jashtëmartesore është e barabartë me bashkësinë
martesore në aspektin e të drejtave dhe detyrimeve në mes të të afërmeve në
vijë të gjakut të njerit nga bashkëshortët jashtëmartesor formohet gjinia e
krushqisë e bashkëshortit tjetër jashtëmartesor.
Për tu plotësuar kushti për përjashtimin e gjyqtarit sipas nënparagrafit
3 të paragrafit 1 të nenit 40 gjyqtari duhet të jetë në raport të kujdestarit apo
nën kujdestari ligjore, fëmijë i adoptuar ose prind adoptues ose ushqyes apo i
ushqyer me të pandehurin, mbrojtësin e tij, paditësin apo të dëmtuarin.
Raporti i kujdestarit ligjor, nënkujdestarisë ligjore, adoptimit apo
ushqimisë duhet bazuar në vendim të organit gjegjës dhe nuk krijohet me
gjendje faktike, nëse raporti i tillë është faktik është arsye që përjashtimi të
kërkohet sipas paragrafit 3 të nenit 40.
Për tu plotësuar kushti për përjashtimin e gjyqtarit sipas nënparagrafit
4 të paragrafit 1 të nenit 40 gjyqtari duhet të ketë marrë pjesë në procedurë në
çeshtjen konkrete penale si paditës, mbrojtës, përfaqësues ligjor apo i
autorizuar i të dëmtuarit apo paditësit apo në të njëjtën çështje të jetë marrë
në pyetje si dëshmitar apo ekspert.

68


Lëvizja e kuadrave nga avokatura në gjyqësor dhe në kuadër të
gjyqësorit nga gjykatat në prokurori dhe anasjelltas krijon mundësinë e
paraqitjes së rrethanave për përjashtim të gjyqtarit sipas kësaj baze ligjore.
Për t’u plotësuar kushti për përjashtimin e gjyqtarit sipas
nënparagrafit 5 të paragrafit 1 të nenit 40 gjyqtari duhet të ketë marr pjesë në
marrjen e vendimit në gjykatën më të ultë apo të ketë marr pjesë në marrjen e
vendimit që kundërshtohet me ankesë në të njëjtën gjykatë.
Në rastin e parë kemi dy gjykata: atë më të ultën në të cilën gjyqtari
ka marrë pjesë në marrjen e vendimit që vendoset në gjykatën tjetër në
shkallë të dytë lidhur me ankesën ndërsa në rastin e dytë kemi një gjykatë. Në
rastin e dytë janë kryesisht vendimet e gjyqtarit të procedurës paraprake për
masat e sigurisë së pranisë së pandehurit në procedurë apo vendimi për
hudhjen e aktakuzes i gjyqtarit për konfimimin e aktakuzës.
Gjyqtari që ka marr pjesë në marrjen e vendimit që është i formës së
prerë nuk përjashtohet në vendosjen e një çështje penale në të cilën lidhur me
kërkesën për rishikimin e procedurës penale është lejuar rishikimi nga se në
këtë rast gjyqtari ka një material të ri që i mundëson atij ta vlerësoj lirshëm
dhe edhe të merr vendim tjetërfare nga që ka marr më parë.
Me dispozitat e paragrafit 2 të nenit 40 regullohet përjashtimi nga
trupi gjykues dhe nga procedura për konfimimin e aktakuzës. Nga trupi
gjykues përjashtohet gjyqtari që në të njëjtën çështje penale ka marrë pjesë
në procedurën paraprake apo atë për konfirmimin e aktakuzës ndërsa nga
procedura e konfirmimit të aktakuzës përjashtohet gjyqtari që ka urdhëruar
paraburgimin.
Marrja pjesë e një gjyqëtari në shqyrtimin gjyqësor kur ai është
dashur të përjashtohet për arsyet nga neni 40 par. 1 dhe 2 paraqet shkelje
esenciale të dispozitave të procedurës penale neni 403 paragrafi 1
nënparagarfi 2 i KPPPK.
Arsye për përjashtimin e gjyqtarit sipas paragrafit 3 të nenit 40 është
dyshimi në paanshmërinë e tij. Janë shumë të ndryshme rrethanat që sjellin
gjer të dyshimin në paanshmerine e gjyqtarit dhe ato duhet vlerësuar gjithnjë
në rastin konkret.
Anulimi i aktgjykimit lidhur me ankesën nuk është arsye për
përjashtimin e gjyqtarit nga rigjykimi i të njëjtës çështje penale sipas
paragrafit 3 të KPPPK. Me KPPPK nuk parashihet mundësia që gjykata e
shkallës së dytë të urdhërojë që shqyrtimi gjyqësor të mbahet pranë një trupi
tjetër gjykues sikur ishte zgjidhja ligjore me ligjin e mëparme të procedurës
penale. Kjo mundësi ekziston vetëm në çështjet penale që gjykohen me ligjin
e mëparme në fuqi ashtu si është rregulluar me dispozitat e nenit 550 të
KPPPK.

69


B. PROCEDURA E PËRJASHTIMIT E INICUAR NGA GJYQTARI

Gjyqtari kur gjen se ka arsye nga neni 40 par.1 dhe 2 për përjashtimin
e tij menjëherë njohton kryetarin e gjykatës. Ai duhet menjëherë të ndërprej
marrjen e çfarëdo lloj veprimi procedural në çështjen konkrete penale ndërsa
nëse gjen se ka arsye për përjashtimin e tij nga neni 40 paragrafi 3 ai poashtu
duhet të njohtoj kryetarin e gjykatës mirëpo mund të ndërmerr deri në
vendimin lidhur me përjashtimin, vetëm ato veprime procedurale që domosdo
janë të nevojshme për të penguar shtyrjet ose vonesat e palejushme në
procedurë.
Nëse një gjyqtar i procedurës paraprake pasi ka marrë vendim për
caktimin e paraburgimit të pandehurit dhe para dërgimit të vendimit të tillë
palëve mëson për ndonjë arsye për përjashtimin e tij ai sipas paragrafit 2 i
nenit 41 ai duhet edhe t`ua dërgojë vendimin palëve sepse vonesa në
dërgimin e vendimit paraqet vonesë të palejueshme në procedurë.
Kryetari i gjykatës për përjashtimin e gjyqtarit në bazë të njohtimit
për arsye të përjashtimit nga ana e gjyqtarit, sikur edhe kryetari i gjykatës
më të lartë me rastin e njohtimit nga kryetari i gjykatës më të ultë për
ekzistimin e arsyerave për përjashtim nuk marrin ndonjë vendim me shkrim
për përjashtim e gjyqtarit dhe kryetari i gjykatës gjyqtarin që duhet
përjashtuar e zëvendëson me një gjyqtar tjetër.

C. PROCEDURA E PËRJASHTIMIT E INICUAR NGA PALËT

Kërkesa e palës për përjashtimin e gjyqtarit duhet të identifikojë me
emër gjyqtarin përjashtimi i të cilit kërkohet. Për arsyet nga paragrafet 1 dhe
2 të nenit 40 për përjashtimin e gjyqtarit pala detyrohet të paraqes kërkese
posa të mësoj për arsyet e përjashtimit e më së largu gjerë në përfundim të
shqyrtimit gjyqësor ndërsa për arsyet nga paragrafi 3 më së voni para fillimit
të shqyrtimit gjyqësor.
Kërkesa për përjashtimin e gjyqtarit duhet të përmbaj bazën ligjore
për të cilën përjashtimi kërkohet dhe faktet në të cilat mbështet kërkesa e që
tregojnë për ekzistimin e arsyerave për përjashtim.
Për përjashtimin e gjyqtarit në bazë të kërkesës së palës vendos me
aktvendim kryetari i gjykatës në të cilin gjyqtari ushtron funksionin ndërsa
për përjashtimin e kryetarit të gjykatës vendos kryetari i gjykatës
drejtëpërdrejtë më të lartë. Për përjashtimin e Kryetarit të Gjykatës Supreme
të Kosovës vendos seanca e përgjithshme e gjykatës Supreme të Kosovës.
Aktvendimi me të cilën refuzohet kërkesa për përjashtimin e gjyqtarit
mund të kundërshtohet me ankesë të posaqme ndërsa aktvendimi me të cilin

70


kërkesa pranohet dhe aktvendimi për refuzimin e kërkeses të marr pas
ngritjes së aktakuzës nuk mund të kundërshtohen me ankesë të posaqme por
vetëm me ankesë kundër aktgjykimit.

D. PËRJASHTIMI I PROKURORËVE PUBLIK

Dispozitat për përjashtimin e gjyqtarëve përshtatshmërisht zbatohen
edhe për përjashtimin e prokurorëve publik. Prokurori publik mund të
përjashtohet për të njëjtat arsyera për të cilat mund të përjashtohet edhe
gjyqtari.
Në pajtim me ligjin mbi prokurorinë publike prokurorin publik janë të
autorizuar ta përfaqësojnë zëvendës prokurorët publik dhe për përjashtimin e
tyre vendos prokurori publik.

KAPITULLI IV - PROKURORI PUBLIK

Prokurori publik sipas Kushtetutës së Republikës së Kosovës
emërtohet me emrin Prokurori i Shtetit.

Prokurori Publik ka, sipas dispozitës së nenit 46 paragrafi 1 i KPPK, pesë
detyra apo përgjegjësi themelore: për hetimin e veprave penale që ndiqen
sipas detyrës zyrtare apo propozimit të të dëmtuarit, për ushtrimin e ndjekjes
penale ndaj personave që kryejnë vepra të tilla penale, mbikqyrjen e policisë
gjyqësore gjatë hetimit të personave të dyshuar së kanë krye vepra penale,
mbledhjen e të dhënave dhe informacioneve për fillimin e procedurës dhe
kryerjen e punëve tjera të parapara me ligj.

Në punën e prokurorit publik me rastin e trajtimit të çështjeve
individuale nuk mund të ndikoj asnjë organ tjetër shtetëror.
Për ndjekjen e kryesve të veprave penale që ndiqen sipas detyrës
zyrtare apo propozimit prokurori publik nuk është i vetmi paditës i autorizuar
nga së ndjekjen për këto vepra penale nën kushtet nga neni 62 paragrafet 1
dhe 2 i KPPPK mund t’a ndërmarr edhe i dëmtuari si paditës subsidiar.
Hetimin e veprave penale prokurori publik e kryen nëpërmjet
ndërmarrjes së veprimeve hetimore me të cilat ai siguron prova që
mbeshtesin vendimin e tij për të pushuar hetimin apo ushtruar aktin akuzues.
Ndjekjen penale prokurori publik e ushtron me paraqitjen e akteve
akuzuese pranë gjykatës dhe përfaqësimin e tyre në shqyrtimin gjyqësor.
Me mbikqyrje të punës së policisë gjyqsore gjatë hetimit të personave

71


të dyshuar dhe mbledhjen e informacioneve dhe të dhënave për fillimin e
procedurës penale nënkuptojmë mbikqyrjen e policisë gjyqësore kur ajo
ndërmerr veprime hetimore për të cilat e autorizon prokurori publik, neni 221
paragrafi 4 dhe mbikqyrjen e punës së policisë gjyqësore në fazën paraprake
të procedurës penale, neni 200 par. 3 i KPPPK.
Punët tjera të parapara me ligj që i kryen prokurori publik janë të
përcaktuara me Ligjin mbi Prokurorin Publike dhe me KPPPK e të cilat nuk
janë përmend në këtë dispozitë ndërsa janë punët lidhur me mjetet e
jashtëzakonshme juridike jo vetëm në lëmin penale por edhe në ato civile,
jashtëkontestimore, administrative, transferimin e të gjykuarve apo të
pandehurve, etj.
Nga pesë detyrat dhe përgjegjësitë e përmendura të prokurorit publik
kryesor janë hetimi i veprave penale dhe ndjekja penale e kryesve të tyre.
Këto detyra dhe përgjegjësi prokurori publik i ka në faza të ndryshme të
procedurës penale. Në fazën e procedurës paraprake ai ka të drejtë dhe detyrë
të ndërmarrë masa për zbulimin e veprave penale dhe kryesve të tyre, në
procedurën e hetimit të ndërmarrë veprime hetimore, në procedurën pranë
gjykatës paraqet dhe perfaqëson aktet akuzuese, paraqet ankesa kundër
vendimeve gjyqësore që nuk kanë marrë formën e prerë dhe mjete të
jashtëzakonshme juridike kundër vendimeve gjyqësore të formës së prerë.
Kompetenca lëndore dhe territoriale e prokurorit publik është e
caktuar me Ligjin mbi Prokurorinë Publike.

KAPITULLI V - PARAQITJA E PROPOZIMIT PËR NDJEKJE
PENALE, PËR PADI PRIVATE DHE PËR NDJEKJE PENALE
SUBSIDIARE.

A. PARAQITJA E PROPOZIMIT PËR NDJEKJE PENALE

Ndjekja penale për vepra penale për të cilat me ligj është e paraparë
se ndiqen në bazë të propozimit të të dëmtuarit varet ekskluzivisht nga i
dëmtuari dhe prokurori publik nuk mund të fillojë ndjekjen nëse nuk ka një
propozim të tillë. Propozimi për ndjekje sikurse edhe padia private mund të
paraqitet në afat prej tre muajsh nga dita kur i dëmtuari apo përfaqësuesi i tij
ligjor ka mësuar për veprën penale dhe kryesin e saj.
Prokurori publik është paditës i autorizuar për të ndërmarrë ndjekjen
penale për vepra penale që ndiqen sipas propozimit dhe i dëmtuari atij duhet
paraqitur propozimin për ndjekje. Propozimin e dhënë një herë i dëmtuari
mund ta tërheq gjer në përfundim të shqyrtimit gjyqësor dhe nëse e tërheq në
shqyrtimin gjyqësor prokurori publik duhet të tërhiqet nga akuza. Propozimi i

72


tërhequr një herë nuk mund të paraqitet sërish.
Në emër të fëmijës dhe personit të privuar nga zotësia për të
ndërmarrë veprime juridike propozimin për ndjekje mund ta paraqes
përfaqësuesi i tyre ligjor ndërsa nëse i dëmtuari vdes gjatë afatit për
paraqitjen e propozimit propozimin mund ta paraqesin bashkëshorti/ja i tij/saj
martesor apo jashtëmartesor, fëmijët, prindërit, prindërit adoptues, fëmijët e
adoptuar apo vëllezërit dhe motrat.
Me rastin e paraqitjes së aktit akuzuas në gjykatë prokurori publik
duhet të dëshmojë se ka propozimin e të dëmtuarit për ndjekje penale me çka
dëshmon se është paditës i autorizuar.

B. PADIA PRIVATE

Paditës i autorizuar për ndjekje penale për veprat penale që ndiqen
sipas padisë private është i dëmtuari. Nëse i dëmtuari është fëmijë apo
person i privuar nga zotësia për të ndërmarrë veprime juridke paditës i
autorizuar është përfaqësuesi i tyre ligjor, bashkëshorti, bashkëshorti
jashtëmartesor, fëmijët, prindërit, prindërit adoptues, fëmijet e adoptuar dhe
vëllezërit dhe motrat e të dëmtuarit nëse i dëmtuari vdes gjatë afatit për
paraqitjen e padisë private.
Padia private mund të paraqitet në afat prej tre muajsh nga dita kur
paditësi ka mësuar për veprën penale dhe për kryesin e saj. Paditësi privat
mund të tërhiqet nga padia private gjer në përfundim të shqyrtimit gjyqësor.

C. NDJEKJA PENALE SUBSIDIARE

Paditësi subsidiar është paditës i autorizuar për ndërmarrjen e
ndjekjes penale për vepra penale që ndiqen sipas detyrës zyrtare në rastin kur
prokurori publik hedh kallzimin penal, pushon hetimin apo tërhiqet nga
aktakuza para shqyrtimit apo gjatë shqyrtimit gjyqësor.
Në rastin e hedhjes së kallzimit penal, neni 208 par. 3, të pushimit të
hetimit, neni 224 paragrafi 2 i KPPPK, prokurori publik e njohton të
dëmtuarin për të drejtën të ndërmarrë ndjekjen penale në afat prej tetë ditësh
nga dita e pranimit të njohtimit ndërsa në rastin kur prokurori publik tërheq
akuzën para fillimit të shqyrtimit gjyqësor gjykata e njohton të dëmtuarin për
të drejtën e ndërmarrjes së ndjekjes penale ndërsa në shqyrtimin gjyqësor për
këtë të drejtë të dëmtuarin e njohton poashtu gjykata, neni 63 paragrafi 1.
Paditësi privat dhe ai subsidiar në procedurë që zbatohet sipas padisë
private apo subsidiare i kanë të gjitha të drejtat që i ka prokurori publik

73


përveq atyre që ky i ka si organ shtetëror.
Nëse me pëlqimin e të dëmtuarit prokurori publik pezullon, pushon
apo shmanget nga ndjekja penale, nenet 226 dhe 227 të KPPPK i dëmtuari e
humb të drejtën e ndërmarrjes apo vazhdimit të ndjekjes penale.
Paditësi privat, paditësi subsidiar si dhe përfaqësuesit e tyre ligjor apo
të autorizuar janë të detyruar ta njohtojnë gjykatën për çdo ndryshim të
adresës apo vendqëndrimit sepse pamundësinë e dorëzimit të thirrjeve për
ardhje në shqyrtimin gjyqësor për arsye të ndryshimit të adresës a
vendqëndrimit konsiderohet si tërheqje nga padia, neni 60 paragrafi 1 dhe 63
paragrafi 1 i KPPPK.

KAPITULLI VI - MBROJTËSI

I dyshuar, neni 151 nënparagrafi 1 i KPPPK, është personi për të cilin
policia ose autoritet e ndjekjes penale kanë dyshim të arsyeshëm se ka kryer
vepër penale por ndaj të cilit procedura penale nuk ka filluar ndërsa i
pandehur, neni 151 paragrafi 2 i KPPPK është personi kundër të cilit zbatohet
procedura penale dhe nënkupton personin ndaj të cilit zbatohet hetimi,
personin e akuzuar dhe atë të dënuar.
Që të dy këta kanë të drejtë të kenë mbrojtës në të gjitha fazat e
procedurës penale pa marrë parasysh dënimin e paraparë për veprën penale.
Është detyrë e organit që zbaton ligjin, policisë, prokurorit publik, gjyqtarit të
procedurës paraprake ose kryetarit të trupit gjykues, kjo përfshin edhe
gjyqtarin që zbaton procedurën për konfimimin e aktakuzës, neni 151
nënparagrafi 14 i KPPPK, ta udhëzojnë të dyshuarin a të pandehurin për të
drejtën e tij për të angazhuar mbrojtës dhe se mbrojtësi ka të drejtë të marrë
pjesë gjatë marrjes së tij në pyetje.
Asnjë provë e marrë me dëgjimin e të dyshuarit a të pandehurit nuk
është provë e pranueshme nëse në procesverbal nuk është shënuar udhëzimi
në të drejtën për angazhimin e mbrojtësit dhe deklarimi i të dyshurit apo të
pandehurit lidhur me këtë udhëzim.
Nga e drejta në mbrojtje nuk mund të hiqet dorë në rastet e mbrojtjes
së detyrueshme. Personat nën moshën tetëmbëdhjetë vjeqare nuk mund të
heqin dorë nga e drejta në mbrojtje pa pëlqimin e prindit, kujdestarit apo
përfaqësuesit të qendrës për punë sociale. Nga e drejta në mbrojtës nuk mund
të heqin dorë edhe personat me shenja të çrregullimit apo paaftësisë mendore.
Mbrojtës mund të angazhojnë vetë i dyshuari a i pandehuri ndërsa
nëse ata nuk e bëjnë këtë atij, por jo edhe përkundër vullnetin të tij, mbrojtës
mund ti angazhojnë edhe bashkëshorti apo bashkëshorti jashtëmartesor,
personi në vijë të drejtë të gjakut, prindi adoptues, fëmija i adoptuar, vëllau,
motra dhe ushqyesi.
74


Mbrojtës mund të jetë vetëm avokati i regjistruar në Odën e
Avokatëve dhe nën kushte të caktuara atë mund ta zëvendësojë edhe
praktikanti i avokatit. Praktikanti i avokatit nuk mund të paraqitet pranë
Gjykatës Supreme të Kosovës ndërsa në çështjet penale që kanë të bëjnë me
vepra penale të dënueshme me dënim burgimi me të paktën 5 vjet praktikanti
i avokatit mund t’a zëvendësojë avokatin vetëm nëse ka të dhënë provimin e
judikaturës.
Teksit ligjor i nenit 72 paragrafi 1 është në kundërshtim me tekst në
gjuhën angleze dhe serbe dhe ka shkaktuar keqinterpretime në praktikë. Ka
pasur raste kur nuk u është lejuar të ushtrojnë detyrën e mbrojtësit
mbrojtësve që janë në vijë të drejtë të gjinisë së gjakut me të pandehurin. në
tekstin në gjuhën shqipe, pas fjalëve “as personi që është” duhet shtuar fjalët
“me ta në gjini gjaku në vijë të drejtë…” që do të thotë me paditësin a të
dëmtuarin e jo edhe me të pandehurin.
Mbrojtjen e detyruar e kushtëzojnë vetitë fizike dhe psikofizike të të
pandehurit, paraburgimi dhe sankcioni i paraparë për vepër penale. Për shak
të vetive fizike dhe psikofizike mbrojtës duhet të kenë që nga marrja e parë
në pyetje të padehurit memec, të shurdhër dhe ata me shenja të çrregullimeve
ose paaftësisë mendore pa marrë parasysh peshën e veprës penale. Pesha e
veprës penale nuk është me rëndësi as me rastin e mbrojtjes së detyruar për
gjatë marrjes në pyetje në paraburgim dhe kohës sa zgjatë paraburgimi.
I akuzuari ndaj të cilit është ngritur aktakuza për vepër penale për të
cilën mund të shqiptohet dënim me burgim tetë ose më shumë vjet duhet të
ketë poashtu mbrojtës që nga ngritja e aktakuzës.
Mbrojtja është e detyruar edhe në procedurën sipas mjeteve të
jashtëzakonshme juridike nëse i gjykuari është i shurdhër, memec ose shpreh
shenja të çrregullimit apo paaftësisë mendore.
Në rastin e mbojtjes së detyrueshme nëse i pandehuri nuk angazhon
mbrojtës dhe atij nuk i angazhojnë mbrojtës as personat që kanë këtë të
drejtë, mbrojtësin, sipas detyrës zyrtare dhe varësisht nga faza e procedurës
penale,e cakton policia prokurori publik apo gjykata në shpenzime publike.
Mbrojtësi në parim i gëzon në procedurën penale të gjitha të drejtat
që i gëzon i pandehuri, neni 77 par. 1.

KAPITULLI VII - I DËMTUARI

Veprat penale mund të shkaktojnë pasoja të ndryshme për të
dëmtuarin dhe për këtë, e sidomos në rastet e veprave penale kundër
integritetit seksual, dhunës familjare apo gjinore, policia, prokurori publik
dhe gjykata duhet të kenë parasysh nevojat e tyre të arsyeshme.

75


Në procedurë penale i dëmtuari ka të drejtë të paraqes kërkesë
pasurore-juridike, të paraqes fakte dhe prova për vërtetimin e veprës penale
dhe të kërkesës pasurore juridike, të propozojë prova, t’u parashtrojë pyetje të
pandehurve, dëshmitarëve dhe ekspertëve dhe të sqarohet lidhur me provat, të
jep deklarata dhe të shikojë procesverbalet, shkresat dhe sendet që shërbejnë
si prova.
Ne të shumtën e rasteve i dëmtuari nuk ka arsimim juridik dhe nuk
din për këto të drejta prandaj prokurori publik, gjyqtari i procedurës
paraprake dhe kryetari i trupit gjykues kanë për detyrë ta njohtojnë ate për
këto të drejta dhe faktin se i dëmtuari është njohtuar për to duhet shënuar në
procesverbal.
Te dëmtuarit me qëllim të mbrojtjes së interesave të tij, në rastin kur
ai është fëmijë, është në marrëdhënie familjare me të pandehurin, është
viktimë e veprave penale trafikimit me njerëz apo veprave penale kundër
integritetit seksual, kur ai ka çrregullime ose paaftësi mendore dhe kur
gjykata vlerëson se ai është i pazoti për të mbrojtë interesat e veta, nëse ai
apo përfaqësuesi i tij ligjor nuk angazhojnë përfaqësues të autorizuar,
përfaqësuesin e autorizuar do t’a caktojë gjykata apo organi që zbaton
procedurën paragjyqësore, në shpenzime publike.

KAPITULLI VIII - AFATET

Afati është koha brenda së cilës pala e autorizuar duhet të ndërmarrë
veprimin e caktuar procedural. Afatet janë ligjore dhe gjyqësore. Afatet
ligjore janë ta parapara në KPPPK ose KPPK ndërsa ato gjyqësore i cakton
gjykata. Afatet ligjore të parapara në KPPPK janë afate procedurale ndërsa
ato në KPPK janë afate materialo-juridike.
Afatet ligjore nuk mund të vazhdohen përveq në rastet kur këtë
shprehimisht e lejon ligji si është psh. rasti nga neni 306 paragrafi 2 kur
gjyqtari i procedurës për konfirmim të aktakuzës mund t`ia shtyjë afatin prej
tri ditesh prokurorit publik për përpilimin e aktakuzës në pajtim me dispozitat
e nenit 305 të KPPPK.
Afatet llogariten me orë, rastet e ankesave kundër aktvendimit mbi
caktimin e paraburgimit, neni 283 paragarfi 3, në ditë që janë ankesat kundër
aktvendimeve të gjykatës të marrë në shkallë të parë, neni 432 paragrafi 1,
kundër aktgjykimeve të shkallës së parë, neni 398 paragrafi 1. Ndërsa në
muaj janë afatet për paraqitjen e propozimit për ndjekje penale dhe padi
private, neni 54 par1., apo kërkesa për mbrojtje të ligjshmërisë sa i përket të
pandehurit dhe mbrojtësit, neni 452 paragrafi 3.
Në vite llogariten kryesisht afatet material-juridike si është llogaritja

76


e parashkrimit të ndjekjes penale apo parashkrimit të ekzekutimit të dënimit
dhe me kalimin e tyre shuhet një e drejtë e organit kompetent për ndjekje
penale apo ekzekutimin e dënimit.
Lidhur me paralajmërimin e ankesës apo paraqitjen e ankesës kundër
aktgjykimit apo aktvendimit mbi konfiskimin e dobisë pasurore gjykata
mund t’i lejojë vetëm të pandehurit kthimin në gjendjen e mëparme nën
kushtet nga neni 96 i pandehuri duhet të mos ketë paralajmëruar ankesën apo
paraqet ankesën për shkaqe të arsyeshëm. Cilat janë shkaqet e arsyeshme
është çështje faktike mirëpo gjykatat kanë marrë se është shkak i arsyeshëm
lëshimi i gjykatës për të shënuar në aktgjykim të drejtën në ankesë. I
pandehuri duhet argumentuar shkaqet e arsyeshme në kërkesën për kthim në
gjendjen e mëparme. Kjo e drejtë është e lidhur vetëm me personalitetin e të
pandehurit dhe nuk i njihet mbrojtësit të tij.

KAPITULLI IX - SHPENZIMET E PROCEDURËS PENALE

Shpenzimet e procedurës penale janë shpenzimet e procedures që janë
shkaktuar lidhur me procedurën penale.
Shpenzimet e policisë të bëra në procedurën e zbulimit të veprës
penale dhe kapjes së të dyshuarit nuk bijnë në shpenzime të procedurës
penale ndërsa shpenzimet për mbrojtësin e caktuar sipas detyrës zyrtare nga
policia dhe ato të bëra lidhur me kqyrjen në vendin e ngjarjes bijnë në barrë
të shpenzimeve të procedurës penale.
Shpenzimet për dëshmitar përfshijnë shpenzimet e transportit,
ushqimit dhe fitimin e humbur ndërsa për ekspertë, përveq këtyre, edhe
kompenzimi për ekspertim.
Shpenzimet e transportit të të pandehurit janë shpenzimet e transportit
për sjelljen e tij në gjykatë të bëra qoftë lidhur me urdhër-arrestin për
sjelljen e tij në gjykatë, neni 270, apo për sjelljen e tij në gjykatë nga
institucioni në të cilin ai është në paraburgim apo shërim.
Shpenzimet e nevojshme për mbrojtësin dhe përfaqësuesve të
autorizuar të paditësit privat dhe paditësit subsidiar, kur këta janë avokat,
janë shpenzimet e tyre të udhëtimit dhe kompenzimit në bazë të tarifës që
shërben për avokat ndërsa kur ata i cakton sipas detyrës zyrtare organi që
zbaton procedurën në bazë të tarifës së UNMIK-ut mbi kompenzimin e
shpenzimeve avokatëve të caktuar sipas detyrës zyrtare.
Të gjitha shpenzimet e procedurës penale përveq atyre për të cilat
thuhet shprehimisht se nuk do t’i paguaj i paguan i pandehuri kur ai shpallet
fajtor. I pandehuri nuk do ti paguaj shpenzimet e procedurës penale kur ndaj
tij pushohet procedura penale apo me aktgjykim lirohet nga aktakuza apo

77


ndaj tij aktakuza refuzohet dhe në këtë rast shpenzimet bijnë në barrë të
mjeteve buxhetore të prokurorit publik nëse ai ka pushuar procedurën apo të
gjykatës kur i pandehuri lirohet nga aktakuza apo aktakuza ndaj tij refuzohet.
Kur i pandehuri lirohet nga aktakuza apo ndaj tij refuzohet aktakuza
në procedurë të zbatuar në bazë të padisë private apo padisë së paditësit
subsidiar shpenzimet e procedurës penale i bartin paditësi apo paditësi
subsidiar.
Kur procedura penale pushon për arsye se i dëmtuari tërheq
propozimin për ndjekje në shqyrtimin gjyqësor shpenzimet i paguan i
dëmtuari nëse i pandehuri nuk është pajtuar ti paguajë vet.
Shpenzimet paushale janë shpenzimet që caktohen në bazë të
ndërlikueshmerisë dhe kohëzgjatjes së procedurës penale.
Gjykata mund ta lirojë të pandehurin nga detyrimi i pagimit të
shspenzimeve të procedurës penale në momentin kur merr vendim për këto
shpenzime. Për shpenzimet e procedurës penale gjykata rëndom vendos me
aktgjykim mirpo nëse në kohën e marrjes së aktgjykimit mungojnë të dhënat
për këto shpenzime vendos me aktvendim të posaqëm procesmbajtësi.
Aktvendimin e tillë duhet ta aprovojë kryetari i trupit gjykues.
I pandehuri mund të lirohet nga detyrimi i pagesës së shpenzimeve
penale me aktgjykim nëse gjatë shqyrtimit gjyqësor vërtetohet se pagesa e
shpenzimeve do të rrezikonte gjendjen materiale të tij apo personave që ai
është i detyruar t`i mbajë.
Në rast së këto arsyera konstatohen pas marrjes së vendimit të formës
së prerë me të cilin i pandehuri është detyruar ti paguaj shpenzimet e
procedurës penale vendimin mbi lirimin nga pagesa e tyre e merr kryetari i
trupit gjykues me aktvendim të posaqëm.
I pandehuri mund të lirohet tërësisht apo pjesërisht nga detyrimi i
pagimit të shpenzimeve të procedurës penale.

KAPITULLI X - KËRKESAT PASURORE-JURIDIKE

Kërkesën pasurore-juridike mund ta paraqaes vetëm personi i
autorizuar dhe vetëm gjer në përfundimin e procedurës penale. Kërkesa mund
të paraqitet në procedurën paraprake pranë prokurorit publik dhe gjykatës.
Prokurori publik me rastin e marrjes së të dëmtuarit në pyetje si dëshmitar
dhe policia gjyqësore nëse marrjen e tij në pyetje e kryen në bazë të
autorizimit të prokurorit publik duhet të udhëzojnë të dëmtuarin në të drejtën
e paraqitjes së kërkesës pasurore-juridike në procedurën penale ndërsa nëse i
dëmtuari nuk është deklaruar lidhur me këtë para ngritjes së aktakuzës ai
udhëzohet se këtë kërkesë mund ta paraqes gjer në përfundim të shqyrtimit
gjyqësor.
78


Personi i autorizuar për të paraqitur kërkesën pasurore-juridike duhet
ta paraqet atë qartë dhe të ofrojë prova që mbështesin kërkesën. Prova që
mbështesin një kërkesë të tillë janë ato që në kontestin civil mbështesin
kërkesëpadinë.
Persona të autorizuar për të paraqitur kërkesën pasurore-juridike janë
personat që kanë legjitimitet aktiv për paraqitjen e kërkesës së tillë në
kontest civil. Në rastin e dëmtimit të pasurisë në pronësi publike, shtetërore
a shoqërore kërkesën pasurore-juridike mund ta paraqes personi vetë
përgjegjës që në bazë të ligjit është i autorizuar të kujdeset për atë pasuri apo
nëpërmjet përfaqësuesit të autorizuar.
Pasojë e veprës penale, në mes tjerash, mund të jetë marrja e sendit,
shkaktimi i dëmit apo krijimi i ndonjë raporti juridik me ndërmarrjen e
veprimeve juridike. Për këtë arsye me kërkesë pasurore juridike mund të
kërkohet kompenzimi i dëmit, kthimi i sendit apo prishja e një raporti juridik
të krijuar me ndërmarrjen e veprimeve juridike të cilat në të njëjtën kohë
paraqesin vepër penale.
Sipas ligjit mbi marrëdhëniet detyrimore dëmi shkaktohet me
zvogëlimin e pasurisë, dëmi real dhe pengimin e shtimit të saj, fitimi i
humbur që paraqesin dëm pasuror si dhe shkaktimi i dhembjeve fizike,
psiqike apo frikës që paraqesin dëm jopasuror.

KAPITULLI XI - MARRJA DHE KOMUNIKIMI I VENDIMEVE

Organet që marrin pjesë në zbatimin e ligjit gjatë procedurës penale
vendimet i marrin në formë të aktgjykimit, aktvendimit dhe urdhëresave.
Aktgjykimin mund ta merr vetëm gjykata ndërsa aktvendimet i merr gjykata,
prokurori publik dhe policia. Në procedurën pranë gjykatës aktvendimet i
merr trupi gjykues, kryetari i trupit gjykues dhe gjyqtari i procedurës
paraprake.
Në gjykatë aktgjykimet i merr kryetari i trupit gjykues si gjyqtari i
vetëm, në bazë të kompetencës lëndore, neni 22 paragrafi 2 dhe trupi
gjykues.
Aktgjykimi kur gjykata gjykon në trup gjykues mirret pas këshillimit
gojor dhe votimit të cilin e drejton kryetari i trupit gjykues dhe ai voton i
fundit. Nuk ka rregulla për radhën e votimit përveq për kryetarin e trupit
gjykues. Praktika ka aprovuar radhën e votimit ashtu që i pari voton anëtari
më i ri i trupit gjykues. Këshillimi gojor dhe votimi mbahen me dyer të
mbyllura.
Çështjet për të cilat votohen janë të dhëna në ligj me radhë të cilës
duhet përmbajtur. Së pari votohet për faktin se a u provua se i pandehuri ka

79


kryer vepren penale, për përgjegjësinë penale, dënimin dhe sankcionet tjera
penale ose trajtimin e detyrueshëm, shpenzimet e procedurës penale,
kërkesat pasurore juridike, konfiskimin e dobisë pasurore të fituar me vepër
penale dhe në fund për çeshtjet tjera që duhet vendosur, caktimin apo heqjen
e paraburgimit, arrestit shtëpiak, etj.
Në parim vendimet në formë të aktgjykimit u komunikohen palëve
gojarisht nëpërmjet të shpalljes së aktgjykimit e cila mund të shtyhet më së
shumti tri ditë nga dita e marrjes së aktgjykimit. Me rastin e shpalljes së
aktgjykimit prezenca e palëve, mbrojtësit, të dëmtuarit dhe përfaqësuesve
ligjor apo të autorizuar të të dëmtuarve nuk është e domosdoshme. Pala që
është prezente menjëherë në procesverbal mund të paralajmërojë ankesë.
Aktgjykimet e gjykatës të marra në shkallë të dytë dhe të tretë dhe ato të
marra me rastin e mjeteve të jashtëzakonshme juridike nuk shpallen dhe për
to palët njohtohen me marrjen e tyre me shkrim.
Në parim, aktvendimet nuk komunikohen gojarisht. Palëve në
procedurë aktvendimet u dërgohen në kopje të shkruara. Aktvendimi i
prokurorit publik mbi fillimin e hetimit nuk i dërgohet të pandehurit dhe
mbrojtësit të tij.

KAPITULLI XII - DORËZIMI I SHKRESAVE

A. SHKRESAT PËR TË CILAT NUK ËSHTË I DETYRUESHËM
DORËZIMI PERSONAL

Për të gjitha shkresat tjera për të cilat nuk është thënë shprehimisht
me ligj se duhet dorëzuar personalisht, personit që i dërgohen nuk është i
domosdoshëm dorëzimi personal. Të tilla janë të gjitha vendimet gjyqësore
ndaj të cilave nuk është e lejuar ankesa me përjashtim të thirrjes që i dërgohet
të pandehurit nën kushtet e parapara shprehimisht me ligj.
Anëtaret e rritur të familjes së personit që i dërgohet shkresa dhe
personi i cili është i autorizuar të pranojë shkresat në vendin e punës ku
punon i pandehuri janë të detyruar të pranojnë shkresën nëse i pandehuri
nuk gjendet në banesë apo në vendin e punës ndërsa shkresat e tilla nuk janë
të detyruar ti pranojnë kujdestari, fqinji apo personi i punësuar në të njëjtin
vend të punës me personin të cilit shkresën duhet dorëzuar.

B. SHKRESAT PËR TË CILAT ËSHTË I DETYRUAR DORËZIMI
PERSONAL

Pa marrë parasysh se ka apo nuk ka mbrojtës, detyrimisht të

80


pandehurit duhet t’i dorëzohet personalisht thirrja për marrjen e tij në pyetje
në procedurën paraprake, për seancën për konfirmimin e aktakuzës dhe për
shqyrtimin gjyqësor.
Kundër aktakuzës, propozim akuzës dhe padisë private i pandehuri
nuk mund të paraqet ndonjë mjet juridik dhe kur ai nuk ka mbrojtës këto
shkresa poashtu duhet dorëzuar atij personalisht.
Në rastin kur ai nuk ka mbrojtës vendimet e gjykatës, aktgjykimi dhe
aktvendimet kundër të cilave është e lejuar ankesa apo ankesa e palës
kundërshtare në të cilën ai ka të drejtë të paraqes përgjigje dhe për të cilat
afati për paraqitjen e ankesës apo përgjigjes në ankesë rrjedh nga dita e
dorëzimit poashtu i dorëzohen personalisht të pandehurit mirëpo këto mund ti
dorëzohen edhe personit që cakton i pandehuri. I pandehuri mund të caktoj ti
dorëzohen shkresat çdo personi i cili ka zotësi të ndërmarr veprime juridike.
Në paragrafin 3 të nenit 127 është paraparë një mbrojtje e
detyrueshme që nuk parashihet në dispozitat e nenit 73 të KPPPK. Kjo
kushtëzohet me dënimin e shqiptuar me burgim pa marrë parasysh
kohëzgjatjen e tij. Kur të pandehurit me aktgjykim të gjykatës së shkallës së
parë i shqiptohet dënim me burgim dhe atij nuk mund ti dorëzohet aktgjykimi
gjykata atij i cakton një mbrojtës sipas detyrës zyrtare të cilit duhet dhënë një
afat të nevojshëm për tu njohtuar me shkresat e lëndës. Paraqitja e ankesës
kundër aktgjykimit në bazë të ligjit nuk është e detyrueshme mirëpo
mbrojtësi i tillë do të duhej detyrimisht të paraqes ankesë.
Kur me aktgjykim të gjykatës së shkallës së parë nuk është shqiptuar
dënim me burgim dhe të pandehurit nuk mund ti dorëzohet aktgjykimi apo
ankesa e pales kundërshtare për arsye se ai nuk gjendet në adresen e
mëparme atëhere atij nuk i caktohet mbrojtës sipas detyrës zyrtare por
shkresa që duhet dorëzuar vihet në stendën, tabelën e shpalljeve, të gjykatës.
Kur i pandehuri ka mbrojtës, aktakuza, propozim akuza, padia
private, aktgjykimi, aktvendimi kundër të cilit lejohet ankesa dhe ankesa e
palës kundërshtare i dorëzohen personalisht atij dhe mbrojtësit dhe me këtë
rast afati i paraqitjes së mjetit juridik rrjedh nga dita e dorëzimit të shkresës të
pandehurit. Po qe se aktgjykimi apo aktvendimi ndaj të cilit mund të
ushtrohet ankesa dhe ankesa e palës kundërshtare nuk mund ti dorëzohen të
pandehruit që ka mbrojtës ato vetëm shpallen në stenden, tabelën e
shpalljeve, të gjykatës dhe pas kalimit të afatit konsiderohet së dorëzimi është
kryer me rregull.
Shpallja e shkresave në stendën e gjykatës është veprim procedural
dhe me rastin e ndërmarrjes së tij duhet hartuar procesverbal në të cilin do të
konstatohet data e shpalljes së shkresës dhe data e heqjes së saj nga stenda e
gjykatës. Me dispozitën e nenit 86 është paraparë së për çdo veprim të kryer
gjatë procedurës penale shkruhet procesverbal, sipas mundesisë, në të njëjten
kohë kur ndërmirret veprimi.
81


Nëse i pandehuri ka më shumë mbrojtës dhe kemi të bëjmë me
shkresa që duhet dorëzuar të pandehurit dhe mbrojtësit atëherë ato shkresa u
dorëzohen të gjthë mbrojtësve të tij mirëpo dorëzimi i shkresës kryhet me
rregull nëse ajo i dorëzohet vetëm njërit prej mbrojtësve.

KAPITULLI XIII- SHIKIMI I SHKRESAVE

Me shikimin e shkresave të lëndës nënkuptohet shikimi, kopjimi dhe
fotografimi i tyre.
Shpenzimet e kopjimit dhe fotografimit të shkresave të lëndës bijnë
në barrë të pjesëmarrësit në procedurë që bënë kopjimin dhe fotografimim e
tyre dhe janë shpenzime të nevojshsme të tyre të cilat kanë të drejtë ti
kërkojnë në procedurë penale dhe për të cilat vendos organi që zbaton
procedurën.
Shikimin, kopjimin dhe fotografimin e shkresave të lëndës e lejon
prokurori publik apo gjykata varësisht se në zotërimin e kujt janë ato.
I pandehuri dhe mbrojtësi nuk kanë nevojë të legjitimojnë interesin e
tyre për shikimin e shkresave, kopjimin e tyre apo fotografimin ndërsa të
dëmtuarit, përfaqësuesit e tyre ligjor dhe të autorizuar duhet legjitimuar
interesin e tyre për shikimin, kopjimin apo fotografimin e shkresave apo
provave.
Arsyet për ti mohuar këtë të drejtë mbrojtësit janë rrezikimi i qëllimit
të hetimit, jetës apo shëndetit të njerëzve, në radhë të parë dëshmitarëve dhe
privatësisë së tyre dhe mbrojtja e informatave konfidenciale.
Nëse shikimin, kopjimin apo fotografimin e shkresave e refuzon
prokurori publik vendimin përfundimtar e merr gjyqëtari i procedurës
parapraake ndërsa nëse gjyqëtari i procedurës paraprake refuzon kërkesën e
tillë lidhur me shkresat a provat që i zotëron ai, atëherë vendimin
përfundimtar e merr kolegji prej tre gjyqëtarësh.
Të dëmtuarit, përfaqësuesve të tyre ligjor dhe të autorizuar në parim
nuk u lejohet shikimi, kopjimi apo fotografimi i shkresave pa u marrë në
pyetje në veti të dëshmitarit nëse i dëmtuari duhet marrë në pyetje në këtë
veti.

82


PJESA E DYTË
KAPITULLI XIV- DISPOZITAT E PËRGJITHSHME LIDHUR ME
PROVAT

Gjykata, prokurori publik dhe policia janë të detyruar që me rastin e
marrjes së provës të respektojnë rregullat e parapara me KPPPK dhe ligj që
rregullojnë mënyrën e marrjes së provës konkrete.
Ndër provat e papranueshme janë deklarata e të pandehurit dhënë
para prokurorit publik apo policisë në kundërshtim me dispozitat e neneve
155 paragrafi 1, 231 paragrafet 2 dhe 3 ose nenit 234 par. 2, deklarata e
dëshmitarit dhënë prokurorit publik apo policisë e cila nuk mund të
kundërshtohet me marrjen në pyetje në ndonjë fazë të mëvonshme të
procedures, neni 156 par. 2, dhe deklarata e dëshmitarit e dhënë në
kundërshtim me dispozitat e neneve 159, 160 dhe 155, provat e mbledhura
nëpërmjet kontrollit nën kushtet e parapara në nenin 246, provat e marra
nëpërmjet masave të fshehta dhe teknike të vëzhgimit dhe hetimit, neni 264
paragrafi 1, etj.
Mbështetja e aktgjykimit në provë të papranueshme paraqet shkelje
esenciale të dispozitave të procedurës penale, neni 403 paragrafi 1
nënparagrafi 8.
Çështja e pranueshmërisë së një prove mund të shqyrtohet në kërkesë
të palëve apo nga gjykata sipas detyrës zyrtare çdo herë kur gjykata në
mungesë të kërkesës së palëve dyshon në ligjshmërinë e provës.
Gjykata vendos lidhur me pranueshmerinë e një prove me aktvendim
dhe ajo menjëherë veçon provën nga shkresat e lëndës dhe në të mund të ketë
qasje vetëm kolegji prej tre gjyqëtarëve në procedurën e vendosjes lidhur me
ankesën e paraqitur kundër aktvendimit me të cilën prova është shpallur e
papranueshme.

KAPITULLI XV- DËSHMITARËT

Dëshmitari mund të jep njohtime për vepren penale, kryesin e veprës
penale apo ndonjë rrethane të rëndësishme për veprën penale siq janë njohja e
sendeve, personave, etj.
Dëshmimi është detyrë e çdo personi që thirret në këtë veti në
gjykatë duke përfshirë edhe të dëmtuarin. Personi mund të jetë shtetas i
Republikës së Kosovës apo shtetas i huaj. Nga kjo rregull bëjnë përjashtim

83


vetëm dëshmitarët e privilegjuar nëse nuk lirohen nga detyra e ruajtjes së
fshehtësisë zyrtare apo ushtarake nga organi kompetent dhe mbrojtësi të cilit
i pandehuri nuk i ka kërkuar të dëshmojë.
Dëshmia përmbahet në ato çështje që dëshmitari i ka mësuar me anë
të shqisave të pamurit dhe të dëgjimit lidhur me ato ngjarje që kanë ndodhur
në të kaluarën. Dëshmitari mund të ketë mësuar për çështjet për të cilat
kërkohet nga ai të dëshmojë edhe pas kryerjes së veprës penale dhe edhepse
nuk ka qenë prezent në vendin ku është kryer vepra penale. Dëshmitari mund
të pyetet edhe për mbresat e tij gjatë shikimit dhe dëgjimit mirëpo duhet
vlerësuar me kujdes peshën provuese të mbresave.
Dëshmitarët mirren në pyetje gojarisht prandaj nuk është e lejuar
marrja në pyetje e dëshmitarit me shkrim. Nëse ai është i shurdhët apo
memec ai mirret në pyetje me ndihmën e përkthyesit i cili mund të
komunikojë me të me anë të shenjave. Nëse një perkthyes i tillë nuk ekziston
atëherë me ndihmën e një personi i cili mund të komunikojë me dëshmitarin.
Në procesverbal mbi marrjen e dëshmitarit në pyetje nga ana e
policisë, prokurorit publik apo gjyqëtarit të procedures paraprake sipas
mundësisë së jashtëzakonshme hetuese, neni 238, dëshmitari duhet të
udhëzohst në të drejtat e tij dhe ky udhëzim dhe deklarimi i tij lidhur me
udhëzimin duhet shënuar në procesverbal.
Dëshmitari anonim, neni 170 paragrafi 1 dhe 171 paragrafi 1 dhe 172
paragrafi 1 nuk pyetet për të dhënat personale, moshën dhe raportet me të
dëmtuarin dhe të pandehurin.
Deklarata e dëshmitarit në procesverbal duhet shënuar me fjalët e
dëshmitarit dhe në vend të tyre nuk duhen shënuar fjalë të cilat dëshmitari
nuk i kupton, psh, nëse dëshmitari thotë se dikush kishte veshur setër nuk
duhet shënuar se ai person kishte të veshur sako apo nëse dëshmitari thotë se
në kohën e kryerjes së veprës penale vetëm sa kishte filluar të zdritej nuk
mund të shënohet së vetem sa kishte filluar agu, e të ngjashme. Shpeshherë
ndodh që në procesverbal të shënohen fjalë që kinse i ka thënë dëshmitari, e
edhe personat tjerë që dëgjohen në procedurë ndërsa për kah niveli i
arsimimit të përgjithshëm dhe jurdik të tyre shihet sheshazi se ato nuk janë
fjalë të tyre por të atij që dikton procesverbalin.
Ne procedurën e hetimit dëshmitarët gjithnjë dëgjohen ndaras.
Ballafaqimi i dëshmitarëve mund të bëhet edhe në procedurën e hetimit sipas
rregullave që ky veprim procedural ndërmirret në shqyrtimin gjyqësor.
Me marrjen e dëshmitarit në pyetje në shqyrtimin gjyqësor
prezentohen provat.
Dëshmitarët e propozuar nga paditësi i merr i pari në pyetje paditësi
ndërsa në bazë të propozimit nga mbrojtja apo i pandehuri, së pari i merr në
pyetje mbrojtësi apo i pandehuri.

84


Dëshmitaret e marrur në pyetje në shqyrtimin gjyqësor, përveq kur
dëshmitari është fëmijë, neni 361 par. 3, në parim nuk lejohen të dalin nga
gjykatorja përveq nëse këtë ua lejon kryetari i trupit gjykues. Para së të japë
lejen për largim, kryetari i trupit gjykues duhet të dëgjojë palët. Qëllimi i
dëgjimit të palëve është të vërtetohet nëse ata kanë nevojë që dëshmitari të
ballafaqohet me ndonjë dëshmitar tjetër apo me të akuzuarin.
Gjykata mund të kërkojë nga dëshmitari të japë betimin ndërsa nëse
dëshmitari betimin e ka dhënë në procedurën paraprake gjykata i njohton të
pranishmit se dëshmitari është nën betim.

PJESA E TRETË

PROCEDURA PENALE

KAPITULLI XVI - KALLZIMI PENAL

A. MËNYRAT E PARAQITJES SË KALLZIMIT PENAL

Paraqitja e obligueshme e veprave penale që ndiqen sipas detyrës
zyrtare vlen vetëm për organet shtetërore të të gjitha niveleve, lokal dhe
qendror dhe ndërmarrjeve publike që menaxhojnë me mjete publike. Ky
obligim vlen pa marrë parasysh se organi shtetëror apo ndërmarrja publike ka
apo nuk ka njohuri për kryesin e mundshëm të veprës penale. Paraqitjen e
veprës penale të zbuluar gjatë ushtrimit të detyrës janë të detyruar ta bëjnë
personat zyrtar dhe personat përgjegjës.
Qytetarët kanë të drejtë të paraqesin veprat penale që ndiqen sipas
detyrës zyrtare. Ata janë të detyruar të paraqesin vetëm veprat penale të
dënueshme me burgim afatgjatë.
Kallzimi penal përmban sa me tepër që është e mundshme të dhëna
për veprën penale dhe kryesin dhe mund të paraqitet me shkrim, me mjete
teknike të telekomunikimit apo gojarisht.
Personi që dëshiron të paraqet gojarisht kallzimin penal duhet të
paralajmërohet për pasojat e kallimit të rremë dhe fakti së ai për këtë është
paralajmëruar duhet shënuar në procesverbal që hartohet me rastin e pranimit
të këtij lloji të kallzimit penal.
85


Kallzimi penal i paraqitet prokurorit publik dhe nëse ai nuk ka
kompetencë lëndore a territoriale të vendos për të ai i’a dërgon kallzimin
penal prokurorit publik kompetent.

B. DETYRAT DHE AUTORIZIMET E PËRGJITHSHME TË
POLICISË

Policia ka për detyrë hetimin e veprave penale, ndërmarrjen e masave
për parandalimin e fshehjes apo zhdukjes së provave, gjetjen e kryesit,
sendeve me të cilat është kryer vepra penale apo që janë përfituar me vepër
penale dhe mbledhjen e informatave që mund të përdoren në procedurën
penale.
Për vepra të kryera penale apo të tentuara kur tentativa është e
dënueshme e që ndiqen sipas detyrës zyrtare policia është e detyruar ta
njohtojë prokurorin publik menjëherë dhe jo më vonë së njezetekatër orë nga
momenti kur policia mëson për veprën e kryer apo të tentuar penale. Ky
njohtim i bëhet prokurorit publik nga se ai drejton dhe mbikqyr punën e
policisë në fazën paraprake të procedures penale.
Për të përmbushur këto detyra policia është e autorizuar të mbledh
informacione nga personat e ndryshëm si për veprën penale ashtu edhe për
kryesin e mundshëm, të kryej kontrolle të përkoheshme me qëllim të
sigurimit të provave apo kapjes së kryesit, të kufizojë lëvizjen në zona të
veçanta për të penguar asgjësimin apo dëmtimin e provave, të marrë masa
për identifikimin e personave dhe sendeve me qëllim të zbulimit të kryesit,
gjetjes së deshmitarëve apo identifikimit të sendeve me të cilat është kryer
vepra penale apo që janë perfituar me vepër penale, të organizojë kontrollime
me qëllim të gjetjes së personave apo sendeve që kërkohen, të kontrollojë
lokalet e punës dhe shqyrtojë dokumentet që mund të shërbejne si prova, të
konfiskojnë sendet që duhet të konfiskohen sipas KPPK, ta dergojë të
dëmtuarin për ekzaminime mjekësore dhe të ndërmarrë masa dhe veprime
tjera të parapara me kod.
Për veprimet e ndërmarra në bazë të këtyre autorizimeve polica
përpilon shënim zyrtar ose procesverbal.

C. DETYRAT DHE AUTORIZIMET E PROKURORIT PUBLIK

Kallzimi penal është parashtresë dhe ai mund të mospërmbajë të
gjitha ato të dhëna të nevojshme në bazë të të cilave prokurori publik do të
mund të merrte vendimin e caktuar. Në raste të këtilla prokurori publik mund

86


të kërkojë nga policia gjyqësore mbledhjen e të dhënave të duhura të
nevojshme për marrjen e vendimit lidhur me kallzimin penal dhe policia
gjyqësore është e detyruar të veprojë sipas kërkesave të ligjshme të prokurorit
publik.
Prokurori publik, të dhënat e duhura mund t’i mbledhë edhe vet apo
nëpërmjet organeve publike.
Mbledhja e të dhënave të duhura kur prokurorit publik i paraqitet
kallëzim penal ndaj kryesit të panjohur të veprës penale nënkupton
mbledhjen e të dhënave lidhur me zbulimin e kryesit dhe të dhënave që mund
të shërbejnë si prova në procedurën penale.
Prokurori publik hedh kallëzimin penal kur gjenë se nuk ka prova që
tregojnë në ekzistimin e dyshimit të arsyeshëm se i dyshuari ka kryer veprën
penale për të cilën është paraqitur kallëzimi penal apo ndonjë vepër tjetër e
cila ndiqet sipas detyrës zyrtare. Paraqitësi i kallëzimit penal mund të mos
kualifikojë juridikisht veprën penale apo asaj mund t’i jap kualifikim të
gabuar dhe prokurori publik nuk është i lidhur me kualifikimin juridik të
veprës penale të dhënë në kallzimin penal dhe është i detyruar të vlerësojë se
a ka dyshim të arsyeshëm se i dyshuari ka kryer vepër penale që ndiqet sipas
detyrës zyrtare.
Arsyet tjera për të cilat prokurori publik hedh kallëzimin penal janë se
vepra penale nuk ndiqet sipas detyrës zyrtare, është parashkruar ndjekja
penale, vepra penale është përfshirë me amnisti apo falje, i dyshuari gëzon
imunitet dhe ai nuk i është hequr nga organi kompetent dhe kur ekzistojnë
rrethana tjera që përjashtojnë ndjekjen penale. Rrethana tjera janë mosha, nuk
mund të ndiqet penalisht fëmija nën moshën katërmbedhjetë vjeqare, vepra
është kryer nga personi që nuk është penalisht përgjegjës, etj.
Detyrë e prokurorit publik është t’a njohtojë të dëmtuarin për hedhjen
e kallëzimit penal, arsyet e hedhjes dhe ta udhëzojë në të drejtën të ndërmerr
ndjekjen penale si paditës subsidiar apo privat.
Qëllimi i njohtimit të policisë për hudhjen e kallëzimit penal të
paraqitur nga ajo është që në të ardhmen, për çështjet e njëjta, policia të mos
paraqet kallëzim penal.

KAPITULLLI - XVII

ARRESTIMI I PËRKOHSHËM DHE NDALIMI NGA POLICIA

Prokurori publik mbikqyr punën e policisë gjyqësor në fazën e
procedurës paraprake dhe në bazë të kësaj është detyrim i policisë që atë t’a
njohtojnë pa vonesë e me së largu njëzet e katër orë pasi ajo të njohtohet për

87


dyshimin se është krye vepër penale që ndiqet sipas detyrës zyrtare.
Dispozitat e këtij kapitulli flasin për arrestimin e përkohshëm,
privimin nga liria dhe ndalimin.
Arrestimi i përkohshëm nga neni 210 është veprim procedural që
policia ndërmerr në fazën e procedures paraprake, në të shumtën e rasteve pa
urdhër të gjykatës apo autorizim paraprak të dhënë nga prokurori publik. I
autorizuar për të arrestuar përkohësisht një person të kapur në flagrancë gjatë
kryerjes së një vepre penale që ndiqet sipas detyrës zyrtare përveq policisë
është edhe çdo person tjetër.
Arrestimi i përkohshëm i personit të kapur në flagrancë gjatë kryerjes
së një vepre penale nuk është vepër penale privim i kundërligjshëm nga liria
edhe nëse me vone vertetohet së vepra penale nuk është që ndiqet sipas
detyrës zyrtare por vepër penale që ndiqet sipas padisë private apo
kundërvajtje. Kur një kryes hyn në një objekt shitjeje dhe me dashje të
përfitoje fitim të vogël të kundërligjshëm pasuror përvetëson sendin me vlerë
nën 25 euro kryen vepër penale Vjedhje e imtë që ndiqet sipas padisë
private. Kryesin e tillë mund ta arrestojë policia, çdo qytetar dhe çdo punëtor
në objektin e shitjes ngase në momentin e kryerjes së veprës penale policia
apo personi që arreston me bazë kanë mund të besojnë se ai po kryen një
vepër penale të vjedhjes e cila ndiqet sipas detyrës zyrtare.
Personi i arrestuar mund të ndalohet shtatëdhjetë e dy orë nga
momenti i arrestimit dhe atij, jo më vonë se gjashtë orë nga arrestimi duhet
dorëzuar vendimin mbi ndalimin i cili duhet të përmbajë të dhënat nga neni
211 par. 5 dhe të drejtën në ankesë e cila nuk pezullon vendimin e lidhur me
të cilën vendos gjyqtari i procedurës paraprapake.
Nuk është infromuar drejtë për arsyet e arrestimit personi që nuk e
flet gjuhën në të cilën informohet nga polici nëse nuk i është siguruar një
përkthyes i pavarur apo nuk është deklaruar në procesverbal se e kupton
gjuhën në të cilën njohtohet për arsyerat e arrestimit. Ky përkthim është falas,
neni 214 paragrafi 1 nënparagrafi 4.
I arrestuari është i detyruar të jep të dhënat mbi identitetin e tij dhe
duhet të informohet se edhe vetëm mosmundësia e vërtetimit të identitetit të
tij është bazë për caktimin e paraburgimit, neni 281 paragrafi 1 nënparagrafi
2 pika (i), e me këtë edhe për ndalimin e tij.
Duke heshtur dhe mos u përgjegjur në asnjë pyetje të bërë i arrestuari
i realizon të drejtën që të mos detyrohet të mbrohet dhe të mos e akuzojë
vetveten të afërmit e tij apo ta pranojë fajësinë, neni 11 paragrafi 2.
Policia duhet ti mundësojnë të arrestuarit të realizojë të drejtën e
ndihmës së mbrojtësit. I arrestuari ka të drejtë në mbrojtës sipas zgjedhjes së
tij; në mbrojtës që i angazhojnë personat nga neni 69. paragrafi 9 dhe në
mbrojtës sipas detyrës zyrtare kur ai nuk ka mundësi të paguaj shpenzimet e

88


mbrojtësit. Shpenzimet e mbrojtësit sipas detyrës zyrtare paguhen nga fondet
e policisë apo Shërbimit Doganor kur arrestimi është bërë për vepra penale të
parapara me Kodin Doganor të Kosovës ndërsa procedurën paraprake e
zbaton oficeri i Shërbimit Doganor i cili në ato raste ka cilësinë e policisë
gjyqësore.
Njohtimi mbi arrestimin e një anëtari të familjes apo i një personi që
kërkon i arrestuari konsiderohet përmbushje të së drejtës së të arrestuarit për
të lajmëruar për arrestimin e tij.
Për arrestimin e personave nën moshën tetëmbëdhjetë vjeqare policia
detyrohet sipas detyrës zyrtare, edhe nëse këtë nuk e kërkon i arrestuari, të
njohtojë përfaqësuesin e tij ligjor në mosmundësi të njohtimit të tillë qendrën
për punë sociale.
Njohtimi për ndalim përfshin edhe njohtimin për vendim ku mbahet i
ndaluari.
Nevojë e jashtëzakonshme e hetimit që prokurori publik të kërkojë
nga policia të mos i mundësojë të arrestuarit apo të ndaluarit që menjëherë t’a
njojtojë anëtarin e familjes apo personin që ai zgjedh për arrestimin dhe
ndalimin e tij për 24 orë është çështje faktike dhe duhet vlerësuar prej rasti në
rast. Pokurori publik do të mund të kërkonte të vonohet njohtimi nëse personi
është arrestuar në flagrancë duke transportuar narkotik apo armë dhe
vlerësohet se duhet bërë kontrolli i shtëpisë së tij apo vendit të tij të punës
apo i ndonjë personi tjetër për të cilin dyshohet se mund të jetë bashkëpunues
i tij në kryerjen e veprës penale dhe njohtimi do të rrezikonte mbledhjen e
provave për shkak të mundësisë së fshehjes së provave nga anëtaret e
familjes apo bashkëpunuesit.
Qëllimi i trajtimit mjekësor duke përfshirë edhe trajtimin psikiatrik
ka për qëllim kryesor, në mes tjerash edhe sigurimin e provave. Shpeshherë i
arrestuari gjatë kryerjes së veprës penale lëndohet apo mund të vërtetohet së
është person i pallogaritshëm dhe vërtetimi i këtyre fakteve është me rëndësi
primare për procedurën e mëtejme. Disa prej këtyre fakteve nuk mund të
vërtetohen më vonë në procedurën penale nëse nuk vërtetohen në
kohëzgjatjen e ndalimit.
Komunikimi me gojë i shtetasit të huaj me përfaqësuesin e misionit
diplomatik të shtetit të vet apo, kur ai është refugjat apo nën mbrojtjen e
ndonjë organizate ndërkombëtare realizohet me vizitë në qendrën ku i
arrestuari mbahet në ndalim. Kjo mundësi e vonimit nuk vlen për personin e
arrestuar nën moshën tetëmbedhjetë vjeqare ose personin që tregon shenja të
çrregullimit apo paaftësisë mendore.
Qasje në të dhënat dhe rezultatet mbi kontrollimet mjekësore të të
arrestuarit dhe ndaluarit mund të kenë mbrojtësi dhe personi i arrestuar.

89


KAPITULLI XVIII - FILLIMI DHE KOHËZGJATJA E HETIMIT

A. FILLIMI I HETIMIT

Hetimi i veprave penale është ndër përgjëgjesitë më të rëndësishme të
prokurorit publik. Hetimi fillohet me aktvendim mbi fillimin e hetimit në
bazë të të cilit përcaktohet i pandehuri ndaj të cilit fillohet hetimit, vepra
penale duke përfshirë përshkrimin e mënyrës së kryerjes, vendin, kohën,
mjetet me të cilat është krye, lloji i dashjes apo pakujdesisë dhe pasojat.
Hetimi zbatohet me marrjen e veprimeve hetimore të cilat mund t’i
ndërmerr prokurori publik vet apo t’a autorizojë policinë gjyqësore. Kur
prokurori publik për ndërmarrjen e veprimeve hetimore autorizon policinë ai
mbikqyr punën e saj. Mbikqyrja ka për qëllim sigurimin së provat mirren me
respektimin e dispozitave mbi marrjen e provave dhe se mirren provat e
nevojshme për të vendos lidhur me ngritjen e aktit akuzues apo pushimin e
hetimit.
Aktvendimi mbi filllimin e hetimit nuk i dorëzohet të pandehurit e as
mbrojtësit të tij. Ai i dorëzohet gjyqtarit të procedures paraprake për arsye se
hetimi është i kufizuar kohësisht prandaj në hetim duhet shënuar edhe kohën
e fillimit të hetimit.

Hetimi kryhet ndaj personit të caktuar në drejtim të veprës së caktuar
penale. nëse gjatë hetimit, hetimi duhet zgjeruar ndaj ndonjë personi tjetër
apo për ndonje vepër tjetër ndaj personit të njëjtë prokurori publik merr
aktvendim mbi zgjerimin e hetimit. Në këtë rast hetimi i zgjeruar duhet të
përfundohet mbrenda kohës që duhet kryer hetimin. Arsye për të kërkuar
zgjatjen e hetimit është edhe zgjerimi i hetimit.

B. PEZULLIMI I HETIMIT

Pezullimi i hetimit do të thotë ndërprerja e përkohshme e hetimit i cili
nuk mund të vazhdohet dhe përfundohet për arsye të pengesave ligjore.
Pengesa ligjore për pezullimin e hetimit janë sëmuarja e të pandehurit
nga sëmundjet që rezultojnë me çrregullim apo paaftësi të përkohshme
mendore, sëmuarja nga ndonjë sëmundje e rëndë, arratisja e të pandehurit dhe
rrethana tjera që përkohësisht pengojnë ndjekjen e suksesshme penale.
Rrethanat tjera që përkohësisht pengojnë ndjekjen e sukseshme janë
të llojllojshme dhe paraqesin çështje faktike. Ato mund të jenë psh. fakti se të
pandehurit ka refuzuar t’i heq imunitetin organi kompetent, nevoja e marrjes

90


së provës nëpërmjet dëgjimit të ndonjë dëshmitari kyq prania e së cilit nuk
mund të sigurohet para së të skadojë afati gjatë të cilit duhet kryer hetimi e
të ngjashme.
Pezullimi i hetimit ndërpren afatin brenda të cilit prokurori publik
duhet të kryej hetimin dhe për këtë arsye për pezullimin e hetimit njohtohet
pa vonesë gjyqtari i procedures paraprake.
Para se të pezullojë hetimin prokurori publik ka për detyrë të mbledh
të gjitha provat që që ka mundësi ti mbledh lidhur me vepren penale dhe
përgjegjësine penale të të pandehurit.

C. PUSHIMI I HETIMIT

Hetimi pushohet pasi prokurori publik të ketë përfunduar hetimin dhe
në bazë të provave të mbledhura me ndërmarrjen e veprimeve hetimore gjen
se provat nuk vërtetojnë ekzistimin e dyshimit të arsyeshëm se i pandehuri ka
kryer veprën penale në drejtim të së cilës hetimi u zbatua apo ndonjë vepër
tjetër penale që ndiqet sipas detyrës zyrtare.
Kualifikimi i veprës penale nga akti akuzues i prokurorit publik nuk
do të thotë të jetë i njëjtë me kualifikimin nga aktvendimi mbi fillimin e
hetimit. Prokurori publik mund të fillojë një hetim p.sh. për veprën penale
Vrasje nga neni 146 të KPPK ndërsa aktakuzën ta paraqes për veprën penale
Lëndim i rëndë trupor nga neni 154 paragrafi 4 lidhur me paragrafin 1 të
KPPK dhe ai nuk do të pushojë hetimin për veprën penale në drejtim të së
cilës ka filluar dhe zbatuar hetimin. Ndryshimin e kualifikimit juridik
prokurori publik do t’a bëjë gjithnjë kur provat e mbledhura me veprime
hetimore tregojnë se kemi të bëjmë me vepër tjetër penale nga ajo për të cilën
është zbatuar hetimi.
Hetimi pushohet gjithnjë kur provat tregojnë së nuk kemi të bëjmë me
vepër penale që ndiqet sipas detyrës zyrtare, kur është parashkruar ndjekja
penale, kur vepra penale është përfshi me amnisti apo falje dhe kur ekzistojnë
rrethana tjera që përjashtojnë ndjekjen penale.
Pas pushimit të hetimit detyra të prokurorit publik janë njohtimi i të
dëmtuarit për faktin e pushimit të hetimit dhe arsyerat e pushimit dhe të
drejtën e tij të ndermerr ndjekjen si paditës subsidiar dhe njohtimi i gjyqtarit
të procedures paraprake për pushimin e hetimit.

91


KAPITULLI XIX - VEPRIMET HETIMORE

A. MARRJA E TË PANDEHURIT NË PYETJE

Të pandehurin në procedurën e hetimit mund ta marrë në pyetje
prokurori publik apo policia gjyqësore kur prokurori publik i beson asaj
ndërmarjen e këtij veprimi hetimor. Policia gjyqësore janë oficerët e policisë
që përveq punëve tjera policore, janë të autorizuar të kryejnë hetimet dhe
punë të ngjashme nën mbikqyrjen e prokurorit publik, neni 151 nënparagrafi
18 i KPPPK.
Rregullat e procedurës për marrjen e të pandehurit në pyetje kanë të
bëjnë me të arrestuarin, të ndaluarin, të paraburgosurin dhe të pandehurin që
mbrohet nga liria.
I pandehuri që mbrohet nga liria për të drejtat nga neni 231 paragrafi
2 nënparagrafet 1 dhe 4 njohtohet me anë të thirrjes kur ajo i dërgohet me
shkrim.
Njohtimi për veprën penale për të cilën akuzohet përfshin edhe
njohtimin për veprimet me të cilat është kryer vepra penale dhe kualifikimin
e saj juridik.
Lidhur me të drejtat nga neni 231 paragrafi 2 nënparagrafet 2 dhe 3
vlejnë të gjitha ato që janë thënë për të drejtat e personit të arrestuar neni 214
paragrafi 1 nënparagrafet 2 dhe 3.
E drejta në ndihmën e mbrojtësit për të pandehurin, i cili më nuk është
person i dyshuar por person ndaj të cilit është filluar hetimi apo është
paraqitur akt akuzues, sipas ligjit është më e gjerë se ajo e të dyshuarit. I
arestuari me interpretimin e ngushtë të dispozitës së nenit 214 par. 1
nënparagrafi 4 nuk ka të drejtë të konsultohet me mbrojtësin para dhe gjatë
marrjes në pyetje të cilën të drejtë e ka i pandehuri neni 231 paragrafi 2
nënparagrafi 4. Mirëpo, të drejtën e konsultimit me mbrojtësin para marrjes
në pyetje duhet pranuar edhe personit të dyshuar. Mbrojtësi nuk mund ti jap
të dyshuarit ndihmën e nevojshme nëse praraprakisht nuk i mundësohet
konsulltimi i tillë.
Konsultimi i të pandehurit me mbrojtës gjatë marrjes në pyetje nuk
nënkupton konsultimin për përgjigje në pyetje të caktuar dhe gjatë marrjes në
pyetje i pandehuri nuk e gëzon këtë të drejtë para se të jep përgjigje në
pyetjen e parashtruar. Ndërprerja e marrjes së të pandehurit në pyetje dhe
kohëzgjatja e saj duhet shënuar procesverbal.
Deklarata e të pandehurit e dhënë me rastin e marrjes në pyetje të
zbatuar sipas dispozitave të ligjit është prove e pranueshme dhe të pandehurin
duhet njohtuar se deklarimi i tij mund të përdoret si provë në gjykatë. Ky

92


deklarim mund të mirret si provë edhe në raport me personat e tjerë nëse
zbatohet procedurë e përbashkët ndaj disa të pandehurve.
E drejta për të kërkuar marrjen e provave në mbrojtjen e tij realizohet
me propozimin e marrjes së provave organit që zbaton procedurën, gjykatës,
policisë dhe prokurorit publik, mundësia hetuese e jashtëzakonshme, neni
238, kërkesa e të pandehurit për mbledhjen e provave, neni 239.
Deklarimi i të pandehurit për të dhënë të dhëna për rrethanat
familjare, të ardhurat personale, pozitën materiale dhe faktin se a zbatohet
ndaj tij ndonjë procedurë tjetër penale janë me rëndësi me rastin e vendosjes
për shpenzimet procedurale dhe eventualisht bashkimin e procedures me
ndonjë procedurë tjetër që ndaj të pandehurit zbatohet pranë atij apo ndonjë
organi tjetër për zbatimin e ligjit.
Asnjë herë nuk mund të pyetet i pandehuri për një fakt a rrethanë që
ai nuk e ka pranuar në bazë të supozimit se ai ato i ka pranuar. Nuk mund ti
parashtrohet pyetje të pandehurit p.sh, çka biseduat me personin e caktuar
pasi u takuat në lokalin x.y. nëse i pandehuri më parë nuk ka thënë se është
takuar me atë person, apo pyetja në ç`drejtim e mbaje revolen kur ke shtënë
me të nëse i pandehuri më parë nuk ka thënë se a ka pasur revole dhe se ka
shtënë.
I pandehuri që nuk flet gjuhën në të cilën organi për zbatimin e
procedures zbaton procedurën mirret në pyetje me ndihmën e përkthyesit
ndërsa personat e shurdhër ose memec me ndihmën e përkthyesit të
kualifikuar që di të komunikojë me të padnehurin.
Prokurori publik, varësisht nga strategjia e ztatimit të hetimit,
vendos lirisht se në cilën faqe të hetimit do ta marrë të pandehurin në pyetje
mirëpo ai atë duhet ta marrë në pyetje, në çështjet e thjeshta, ti jep mundësi
edhe të përgjigjet me shkrim, më së voni gjer në përfundimin e hetimit.
Prokurori publik mund të vendos të mos e merr të pandehurin në pyetje nëse
para ndërmarrjes së këtij veprimi hetimor vendos të pushojë hetimin.

B. MUNDËSIA HETUESE E JASHTËZAKONSHME

Të drejtën për të kërkuar zbatimin e mundësisë hetuese të
jashtëzakonshme nuk mund ta kërkojnë i dëmtuari dhe as përfaqësuesit e tij.
Këtë të drejtë e kanë vetëm prokurori publik dhe i pandehuri, dhe nuk e ka as
mbrojtësi. Sipas nenit 77 paragrafi 1 mbrojtësi i gëzon të njëjtat të drejta që
ligji i’a njeh të pandehurit përveq atyre që shprehimisht i rezervohen vetëm të
pandehurit dhe në dispozitën e nenit 238 paragrafi 1 thuhet shprehimisht se
cilët pjesëmarrës në procedurë e gëzojnë këtë të drejtë.
Qëllimi i mundësisë hetuese të jashtëzakonshme është marrja e

93


provave të rëndësishme, jo secilës do provë, të cilat duhet ruajtur nga
asgjësimi dhe provat për të cilat ekziston rreziku se nuk do të mund të mirren
në shqyrtimin gjyqësor. Ruajtja e proves nga asgjësimi sigurohet me marrjen
e mendimit të ekspertit të cilin e cakton gjyqëtari i procedures paraprake.
Dëshminë e një dëshmitari sipas kësaj mundësie duhet marrë
sidomos në rastet e trafikimit me njerëz, kontrabandimit me migrant apo kur
dëshmitari është i shtyer në moshë dhe i sëmurë. Viktimat e trafikimit me
njerëz dhe kontrabandimit me migrant askush nuk mund t’i detyrojë të që
ndrojnë në Kosovë gjer në pë rfundimin e procedures penale. Ato viktima
kryesisht kthehen në vendet e tyre dhe nuk mund të sigurohet prania e tyre në
shqyrtimin gjyqësor.
Mundësinë hetuese të jashtëzakonshme e zbaton gjyqtari i procedures
paraprake dhe me rastin e marrjes së dëshmisë së dëshmitarit apo mendimit të
ekspertit lidhur me ruajtjen e provës mbahet seancë dëgjimore, një lloj
shqyrtimi i pjesërishëm gjyqësor, në të cilë n duhet të marrin pjesë i
pandehuri, mbrojtësi dhe prokurori publik. Për seancën e dëgjimit njohtohet i
dëmtuari apo përfaqësuesi i tij ligjor apo i autorizuar, dhe ai mund të marrë
pjesë në seancë.
Nëse gjyqtari i procedures paraprake miraton kërkesën për marrjen e
provës apo mendimit të ekspertit lidhur me ruajtjen e provës ai nuk merr
ndonjë vendim formal por zbaton mundesinë hetuese të jashtëzakonshme
ndërsa nëse nuk pranon kërkesën merr vendim kundër të cilit prokurori
publik apo i pandehuri kanë të drejtë ankese kolegjit prej tre gjyqëtarësh.
Vendimi i kolegjit është përfundimtar.

C. KERKESA E TË PANDEHURIT OSE E TË DËMTUARIT PËR
MBLEDHJEN E PROVAVE

As këtë të drejtë nuk e gëzon mbrojtësi i të pandehurit sepse
shprehimisht thuhet se këtë të drejtë për të kërkuar nga prokurori publik
marrjen e provës konkrete e kanë vetëm i pandehuri dhe i dëmtuari që nuk
përjashton përfaqësuesin e tij të autorizuar dhe nëse i dëmtuari është i mitur
as përfaqsuesin e tij ligjor. Në dispozitën e nenit 81 nuk është parapa së ka
të drejta të të dëmtuarit që janë të lidhura shprehimisht me personalitetin e tij
apo përfaqsuesin e tij ligjor të cilat ai nuk do të mund t’i bartë te përfaqsuesi i
tij i autorizuar.
Në dispozitën e nenit 239 paragrafi 2 thuhet shprehimisht së
prokurori publik do ta merr provën e kërkuar kur ekziston rreziku për
humbjen e provës, prova arsyeton lirimin e të pandehurit nga paraburgimi kur
ekzistojnë shkaqe të arsyeshme për marrjen e provës së tillë.

94


Rreziku i humbjes së provës varet nga natyra e provës. Me kalimin e
kohës mund të zhduket prova lidhur me sasinë e alkoolit të konsumuar nga i
pandehuri apo i dëmtuari në ndonjë vepër penale kundër trafikut publik,
lëndimet e lehta trupore, etj.
Ndër provat më të rëndësishme që arsyeton lirimin e të pandehurit
nga paraburgimi janë alibi dhe identifikimi i të pandehurit.
Shkak i arsyeshëm për marrjen e provës është në radhë të parë
rëndësia e provës për procedurë penale. Nëse i pandehuri dyshohet se
prodhon në shtëpinë e vet para të falsifikuara dhe së në shtëpinë e tij gjenden
mjetet e prodhimit ndërsa ato gjenden në shtëpinë e një personi tjetër që
është prodhues ndërsa i pandehuri paratë i ka blerë nga ai dhe kërkon nga
prokurori publik të bëhet kontroll në shtëpinë e tij dhe të personit të
përmendur dhe të vërtetohet me ekspertizë se ato para janë prodhuar me
mjetet e atij personi sigurisht së rëndësia e kësaj prove arsyeton marrjen e saj.
Nëse prokurori publik pajtohet me kërkesën merr provën e kërkuar
pa marrë ndonjë vendim formal ndërsa nëse e refuzon kërkesën, për
refuzimin e njohton paraqitësin e kërkesës i cili ka të drejtë ankese gjyqtarit
të procedures paraprake. Vendimi i gjyqtarit të procedures paraprake për të
marrë provën e kërkuar e detyron prokurorin publik.

C. KONTROLLI DHE KONFISKIMI I PËRKOHSHËM

C.1. KONTROLLI

Kontrolli i shtëpisë, lokaleve tjera dhe të punës, mund të kryhet
vetëm në bazë të urdhërit me shkrim, ndërsa në raste të parapara
shprehimisht me ligj edhe me urdhër gojor të gjyqtarit të procedures
paraprake.
Kontrolli i shtëpisë, lokaleve tjera dhe lokaleve të punës së një
personi mund të kryhet ndaj një personi të dyshuar apo personit që nuk
dyshohet për kryerje të veprës penale. Në raport me personin e dyshuar
qëllimi i kontrollit është arrestimi i tij, zbulimi dhe konfiskimi i provave, neni
240 par. 1 ndërsa në raport me personin që nuk dyshohet se ka krye vepër
penale qëllimi i kontrollit është arrestimi i të pandehurit nga se ka gjasa se i
pandehuri fshihet aty dhe ruajtja e provave dhe konfiskimi i sendeve për të
cilat ka gjasa reale se gjenden në ato lokale, neni 241 par. 1.
Kërkesën për lëshuarjen e urdhërkontrollit mund ta paraqesin
prokurori publik dhe policia, neni 240 paragrafi 3.
Personi kundër të cilit lëshohet urdhërkontrolli duhet identifikuar nga
se policia me rastin e zbatimit të kontrollit urdhërin për kontroll duhet

95


prezentuar personit kundër të cilit urdhëri është lëshuar dhe duhet kërkuar
nga ai vullnetarisht të dorëzojë personin ose sendin që kërkohet.
Përshkrimi i veprës penale në urdhërkontroll nënkupton emërtimin
ligjor të veprës penale dhe dispozitën gjegjëse të ligjit penal.
Shpjegimi i arsyeve për dyshim nënkupton rrethanat që shtyjnë
gjyqtarin për të besuar se me kontroll do të mund të gjendet personi i dyshuar
apo sendet që duhet konfiskuar e që shërbejnë si prova në procedurë.
Përshkrimi i sendeve duhet të përmbajë përshkrim sa më real dhe sa
me të plotë të tyre. Nëse dyshohet se në shtëpinë e një personi gjenden një
palë rroba meshkujsh që ai i ka blerë nga kryesi i një vepreje tjetër penale
kundër pasurisë duhet përshkruae sa më detajisht të jetë e mundur markën,
ngjyrën, llojin e stofit dhe të gjitha tiparet që i dallojnë ato rroba nga rrobat
tjera sepse pothuajse secila shtëpi ka rroba meshkujsh.
Përshkrimi i shtëpisë apo lokaleve në të cilat do të zbatohet kontrolli
poashtu është me rëndësi. Një person mund të ketë më shumë shtëpi në një
qytet apo qytete të ndryshme. Mund të ketë më shumë së një lokal pune
prandaj duhet shënuar adresën e saktë dhe përshkruar shtëpinë duke përfshirë
katet, dukjen e jashtme, etj.
Kur urdhërohet kontrollimi i një personi konkret urdhëri përveq
identifikimit të personit duhet përfshirë edhe infomacionet mbi qëllimin e
kontrollit që mund të jetë zbulimi i gjurmëve të veprës penale apo
konfiskimin e sendeve që shërbejnë si prova në procedurë penale ndërsa
personi ato i bart me vehte në trup apo ndonjë mjet tjeter si janë çantat,
valigjet apo ngarkesat tjera që mund të jetë edhe thesi.
Kushtet nën të cilat policia mund të kryej një urdhërkontroll në bazë
të urdhërit me gojë të gjyqtarit të procedurësparaprake janë dhënë në
dispozitat e nenit 245 paragrafi 3 ndërsa kushtet për kryerjen e kontrollit pa
urdhër të gjyqtarit të procedurësparaprake në nenin 245 paragrafi 1.
Arsyet që i bëjnë të papranueshme provat e mbledhura me anë të
kontrollit janë dhënë në dispozitat e nenit 246.

C.2. KONFISKIMI I PËRKOHSHËM

Konfiskimit të përkohshëm i nënshtrohen sendet të cilat duhet
konfiskuar sipas KPPK dhe sendet që mund të shërbejnë si prova në
procedurën penale apo dyshohet se janë dobi pasurore e fituar me anë të
veprës penale.
Te gjitha sendet për të cilat me KPPK është paraparë se mirren
detyrimisht mund të jenë objekt konfiskimi. Objekt i konfiskimit mund të
jenë edhe sendet të cilat mund të mirren në bazë të nenit 489 par. 1 edhe në

96


rastet kur procedura penale nuk përfundon me aktgjykim me të cilin i
akuzuari shpallet fajtor. Askush nuk mund ta mbajë dobinë pasurore të fituar
me vepër penale dhe edhe ajo i nënshtrohet konfiskimit të përkohshëm.
Me rastin e konfiskimit të përkohshëm në procesverbal duhet shënuar
vendin ku sendet apo dobia pasurore janë gjetur dhe përshkruar ato. Personit
nga i cili sendet konfiskohen i lëshohet vërtetim me shkrim mbi konfiskimin
e përkohshëm.
Sendet e konfiskura pëkrohësisht mund të mbahen në polici, në
agjensionin për ruajtjen e aseteve dhe janë nën mbikqyrje dhe kontroll të
prokurorit publik.

D. KQYRJA DHE RIKONSTRUIMI

Kqyrja e vendit të ngjarjes ndërmirret kur është i nevojshëm
vërtetimi apo qartësimi i ndonjë prove në procedurë nëpërmjet shiqimit të
drejtëpërdrejtë.
Rikonstruimi i vendit të ngjarjes ka për qëllim vërtetimin e
besueshmërisë së provave apo fakteve të vërtetuara në procedurë me
rikrijimin e tyre sipas dëshmive, mbrojtjes apo provave tjera. Kur dëshmitë
mbi rrjedhën e ngjarjes janë të ndryshme në parim rekunstruksioni i vendit të
ngjarjes kryhet veçmas për secilën nga ato dëshmi.
Kqyrja e vendit të ngjarjes nga policia dhe prokurori publik janë
prova të pranueshme vetem nëse ata për ndërmarrjen e këtyre veprimeve
hetimore kanë njohtuar të pandehurin a mbrojtësin të cilët sipas paragrafit 3
të nenit 254 mund të marrin pjesë gjatë kqyrjes apo rikonstruimit të vendit të
ngjarjes.
Për kqyrjen dhe rikonstruksionin e vendit të ngjarjes procesverbalin e
harton organi që ndërmerr veprimin.

E. IDENTIFIKIMI I PERSONAVE DHE SENDEVE

Qëllimi i këtij veprimi hetimor është nevoja për të vërtetuar së një
dëshmitar e njeh apo jo personin apo sendin e caktuar.
Para se të fillojë procedura e identifikimit dëshmitari duhet përshkruar
personin apo sendin të cilin nga ai kërkohet ta identifikojë.
Identifikimi i personit dhe sendit mund të bëhet duke i prezentuar
dëshmitarit personin me persona tjerë, sendin me sende të llojit të njëjtë apo
fotografitë e personave dhe sendeve.
Me rastin e ndërmarrjes së këtij veprimi procedural personi që e

97


ndërmerr harton procesverbal në të cilin veq tjerash duhet shënuar se
dëshmitari është njohtuar se është me rëndësi të njëjtë të tregojë se nuk e njeh
sendin apo personin sikur të tregojë se nuk e njeh.

KAPITULLI XX - MASAT E FSHEHTA DHE TEKNIKE TË
VËZHGIMIT DHE HETIMIT

Masa të fshehta dhe teknike të vëzhgimit dhe hetimit janë vëzhgimi i
fshehtë fotografik dhe me video, monitorimi i fshehtë i bisedave, kontrollimi
i dërgesave postare, përgjimi i telekomunikimeve, pqrgjimi i komunikimeve
me rrjet kompjuterik, dërgimi i kontrolluar i dërgesave, shfrytëzimi i
përcjelljes ose vendosja e mjeteve të përgjimit, blerja e simuluar e sendit,
simulimi i një vepre të korupsionit, hetimi i fshehtë, regjistrimi i thirrjeve
telefonike dhe zbulimi i të dhënave financiare.
Vëzhgimi i fshehtë fotografik dhe me video dhe monitorimi i fshehtë
i bisedave mund të kryhet në vende publike dhe private dhe janë masa të
vecanta varqsisht nga vendi ku kryhen.
Prokurori publik mund t’i urdhërojë masat vëzhgimi i fshehtë
fotografik dhe me video në vende publike, monitorimi i fshehtë i bisedave në
vende publike, hetimin e fshehtë dhe regjistrimin e bisedave telefonike.
Gjyqëtari i procedures paraprake mund të urdhëorojë masat tjera
duke përfshirë edhe vëzhgimin e fshehtë të bisedave në vende private dhe
monitormin e fshehtë të bisedave në vende private.
Kushtet nën të cilat prokurori publik mund të lëshojë urdhër të
përkohshëm edhe për masat që i urdhëron gjyqtari i procedures paraprake
janë dhënë në dispozitën e nenit 258 paragrafi 4. Nuk është e nevojshme
plotësimi i të gjitha kushteve në mënyrë kumulative, mjafton të plotësohet
cili do prej tyre. Provat e mbledhura me urdhër të tillë janë të pranueshme
vetëm nëse urdhërin e konfirmon nga gjyqtari i procedurës paraprake në afat
prej njëzetekatër orëve nga lëshimi i urdhërit të përkohshëm.
Person i dyshuar se ka kryer vepër penale që ndiqet sipas detyrës
zyrtare është i dyshuari prandaj masat e fshehta mund të urdhërohen edhe pa
filluar hetimin formal prokurori publik.
Përpos të dyshuarit kundër të cilit mund të urdhërohet të gjitha masat,
masat regjistrimi i bisedave telefonike dhe zbulimi i të dhënave financiare
mund të urdhërohen edhe ndaj personave që nuk janë të dyshuar se kanë krye
vepër penale nëse ekziston dyshim i bazuar se personi i tillë e ndihmon të
dyshuarin duke transmetuar komunikimet nga dhe për të dyshuarin, personi i
tillë merr pjesë në transankcionet financiare të të dyshuarit apo i dyshuari
përdor telefonin e tij.

98


Për urdhërimin e cilësdo masë ndaj të dyshuarit apo personit që e
ndihmon atë duke ia pranuar dhe transmetuar komunikimet, duke marrë pjesë
në transankcionet e tij financiare apo duke ia dhënë të dyshuarit telefonin në
përdorim, kushti themelor është ekzistimi i dyshimit të bazuar, që është
përtej dyshimit të arsyeshem, se i dyshuari ka kryer vepër penale që ndiqet
sipas detyrës zyrtare.
Ekzistimin e dyshimit të bazuar se një person ka kryer vepër penale
që ndiqet sipas detyrës zyrtare prokurori publik duhet arsyetuar në kërkesën
për lëshimin e urdhërit apo në urdhërin që ka kompetencë ta lëshojë vetë.
Urdhëri për cilën do masë dhe pa marëe parasysh kush e lëshon duhet
bërë me shkrim dhe duhet të përmbajë të dhënat mbi identitetin e personit ose
personave që i nënshtrohen urdhërit, emërtimin e masës së urdhëruar, arsyet e
urdhërimit të masës, kohëzgjatjen e urdhërit dhe emrin e zyrtarit përgjegjës
dhe agjencionit që do të zbatojë urdhërin.

KAPITULLI XXI - MASAT PËR SIGURINË E PRANISË SË TË
PANDEHURIT, PENGIMIN E RIKRYERJES SË VEPRËS PENALE
DHE SIGURIMIN E SUKSESSHEM TË ZHVILLIMIT TË
PROCEDURËS PENALE

A. LLOJI I MASAVE

Këto masa kanë tri qëllime. Sigurimin e pranisë së të pandehurit në
procedurë, pengimin e rikryerjes së veprës penale dhe sigurimin e zhvillimit
të suksesshem i procedures penale.
Masat që sigurojnë këto qëllime janë thirrja, urdhërarresti, premtimi i
të pandehurit se nuk do të braktis vendqëndrimin, ndalimi për t`iu afruar
vendit ose personit të caktuar, paraqitja në stacionin policor, dorëzania,
arresti shtëpiak dhe paraburgimi si masa më e rëndë e cila mund të aplikohet
vetëm atëherë kur vërtetohet se masat tjera më të buta nuk mund të arrihet
ndonjë nga këto tri qëllime.
Thirrja, urdhërarresti, premtimi i të pandehurit se nuk do t’a lëshojë
vendqëndrimin, paraqitja në stacionin policor dhe dorëzania kanë për qëllim
të vetëm sigurimin e pranisë së të pandehurit në procedurë. Sigurimi i pranisë
së të pandehurit në procedurë penale është kusht për zbatimin e susksesshëm
të procedurës nga se i pandehuri nuk mund të gjykohet në mungesë. Këto
masa urdhërohen kur nuk ekziston rreziku se i pandehuri do të pengojë
zhvillimin e suksesshëm të procedures penale duke ndikuar në dëshmitar,
bashkëpunëtor apo duke asgjësuar a fshehur provat dhe kur nuk ekziston

99

25317763 e-drejta-e-peocedures-penale

25317763 e-drejta-e-peocedures-penale

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (7)

Similar to 25317763 e-drejta-e-peocedures-penale

Similar to 25317763 e-drejta-e-peocedures-penale (20)

More from zogaj

More from zogaj (20)

25317763 e-drejta-e-peocedures-penale