1. ZENTZUMENAK
NERBIO SISTEMEA
ERLAZINO FUNTZINOA ETA ZENTZUMANAK
ERLAZINO FUNTZINOAREN GAIXOTASUNAK
LOKOMOZINO APARATUA

2. • ·Kanpoko estimuluek bizi garan ingurunearen baldintzei
•
buruzko informazinoa emoten deuskue. Kanpoko
errezeptoreak zentzumen organoetan dagoz.
·Barruko estimuluak gorputz barrutik datoz, gorputz barruan
barreiatuta dagozan barruko errezeptoreak arduratzen dira.

3. 
Zentzumen organoak eta barruko errezeptoreak
estimuluak jasoteko jasoteko gai dira, baina ezin
dabez interpretatu, jaso eta gero, entzefalora
eroaten dabez nerbioek .

4. 

Borondatezko erantzunak ere kontzientean egiten
doguz.
Ohartu bako erantzunak konturatu barik egiten
doguz. Adibidez sua ikusten dogunean hortik
kentzen gara.

5. USAINMENA
IKUSMENA
DASTAMENA
ZENTZUMENAK
ENTZUMENA
UKIMENA

6. ►
Ikusmenak objetuen koloreari, formeari eta gugandiko
distantsiari buruzko informazinoa emoten dau.
Ikusmenaren organoa begia da.

7. 
Dastamenak eta usaimenak, hurrunez hurren, zaporeei eta
usainei buruzko informazinoa emoten deuskuen partikula
txikiak ezagutzen dabez. Dastamenaren organoa mihina
da; eta usaimenarena, sudurra.

8.  Entzumenak entzumen sentsazinoak jasoten dauz.
Entzumen organoari belarria deitsen jako.

9. 

Ikumenak hainbat sentsazino jasoten dauz; adibidez,
objetuen gogortasuna, egiturea edo tenperaturea.
Ikumenaren organoa azala da.
Dermisa azalaren erdiko geruzea da, eta geruza horretan
dagoz ikumen sentsazinoak jasoten dabezan nerbio
amaierak.

10. 

Nerbio sistema zentrala entzefaloz eta bizkarrazur muinaz
osotuta dago.
·Entzefaloa garunez, zerebeloez eta bizkarrazur erraboilez
osotuta dado.

11. 



>Garunak oroimena emozinoa eta borondatezko ekintzak
kontrolatzen dauz.
>Zerebeloak orekea eta mogimendua kordinatzen dauz.
>Bizkarrazur erraboileak entzefaloa eta bizkarrazur muina
lotzen dauz, eta ohartu bako mogimenduak.
·Bizkarrazur muina bizkarrazurraren barruan dago.

12. • Gorputz guztian zabaldutako nerbiek osotzen dabe.
• Zentzumen nerbioek bost zentzumenek jasotako
informazinoa entzefalora eroaten dabe.
• Nerbio motorrek entzefaloak erabagitako erantzuna
muskuluetaraino eroaten dabe.

13. 

Hazurrak organo gogorrak eta zurrunak dira. Hiru motakoak
dagoz: hazur luzeak, laburrak eta zapalak, artikulazinoa
osotzen dabez.
Kartilagoak malguak eta gogorrak dira.

14. 
Muskulu sistemea hainbat mogimendu egiten dabezan
organo elastikoz osotuta dago. Muskuluak, uzkurtzean,
laburtu egiten dira eta, erlaxatzean, luzatu.

15. 

Miopia eta hipermetropia begiko kristalinoaren akatsak
dira, miopiak urrun dagozan objetuak behar bezala
fokuratzea galarazoten dau, eta hipermetropiak, urreko
objetuak.
Begi lauzoaren ondorioz, begiko kristalinoak gardentasuna
galtzen dau eta ikusmena murristu egiten dau.

16. 
Erretinea askatzea erretinea zulatzea edo urratzea da
kolpe eta mogimendu zakarren ondorioz gertatu daiteke.

17. 

Otitisa kanpoko belarriko edo erdiko belarriko anditasuna
da. Bakterioek nahiz eustakioren tronpen handitasuna sortu
daikie, eta mihina eta entzumena galtzea eragiten dau.
Tinpanoa zulatzeak gorreria sortzen dau, entzumen hodian
objetuak sartzeagaitik edo soinu oso ozenen eraginez
gertatu daiteke.

18. 


Kausa fisikoak dira.
Parkinson gaixotasuna, Alzheimerren gaixotasuna.
Gauza psikikoen ondoriozkoak dira depresinoa edo
antsietatea.

19. 

Hazur sistemearen hausturak erreumatismoak gertatu
daitekez.
Muskulu okela eternak edo zaintiratuak eragin dabez
kolpeek edo esfortzu handiek, muskulu distrofia adibidez.