Doutrina Social da Igrexa Dpto. de Relixión do IES Pintor Colmeiro (Silleda-PO)

1. DOUTRINA SOCIALDOUTRINA SOCIAL
DA IGREXADA IGREXA

2. DOUTRINA SOCIAL DA IGREXADOUTRINA SOCIAL DA IGREXA
 DSIDSI: o seu principal obxectivo é a CUESTIÓN: o seu principal obxectivo é a CUESTIÓN
SOCIAL plantexada a partir do século XIX de formaSOCIAL plantexada a partir do século XIX de forma
radicalradical
 A Revolución Industrial trouxo consigo unha novaA Revolución Industrial trouxo consigo unha nova
clase obreira: oclase obreira: o PROLETARIADOPROLETARIADO, que vivía, que vivía
sometido a unha dura explotación e condenada a vivirsometido a unha dura explotación e condenada a vivir
en condicións infrahumanasen condicións infrahumanas
 Fronte a esta situación xurdiu un movementoFronte a esta situación xurdiu un movemento
reivindicativo de costas á Igrexa: SINDICALISMO,reivindicativo de costas á Igrexa: SINDICALISMO,
SOCIALISMO, MARXISMO,…SOCIALISMO, MARXISMO,…
 ONDE ESTABA A IGREXA?ONDE ESTABA A IGREXA?

4. A CUESTIÓN SOCIAL (I)A CUESTIÓN SOCIAL (I)
 S. XVIII: revoluciones que botaron por terra as estruturas doS. XVIII: revoluciones que botaron por terra as estruturas do
Antigo Réxime, basado no absolutismo rexio e cuio poder viñaAntigo Réxime, basado no absolutismo rexio e cuio poder viña
de Deusde Deus
 1776: independencia dos Estados Unidos1776: independencia dos Estados Unidos
 1789:1789: REVOLUCIÓN FRANCESAREVOLUCIÓN FRANCESA::
 Puxo fin a estrutura do Antigo Réxime, formada por osPuxo fin a estrutura do Antigo Réxime, formada por os
PRIVILEXIADOS (nobreza e clero) e os non privilexiados (funcionarios,PRIVILEXIADOS (nobreza e clero) e os non privilexiados (funcionarios,
campesiños e clases populares)campesiños e clases populares)
 Aboliu os privilexios, amosouse hostil coa Igrexa e a monarquía eAboliu os privilexios, amosouse hostil coa Igrexa e a monarquía e
implantou un novo réxime, baseado naimplantou un novo réxime, baseado na Declaración Universal dosDeclaración Universal dos
Dereitos do Home e do CidadánDereitos do Home e do Cidadán
 Xurdimento dunha actitude hostil cara á IgrexaXurdimento dunha actitude hostil cara á Igrexa
 A R.F. Proclamou os fundamentos da nova sociedade:A R.F. Proclamou os fundamentos da nova sociedade:
“Liberdade, Igualdade e Fraternidade”“Liberdade, Igualdade e Fraternidade”, base no novo réxime, base no novo réxime
xunto coaxunto coa Declaración dos dereitosDeclaración dos dereitos

8. A CUESTIÓN SOCIAL (II)A CUESTIÓN SOCIAL (II)
 A Igrexa non soubo aceptar a mensaxe evanxélica destesA Igrexa non soubo aceptar a mensaxe evanxélica destes trestres
principiosprincipios nin anin a Declaración dos dereitosDeclaración dos dereitos por mor dapor mor da actitude hostil eactitude hostil e
anticlericalanticlerical dos revolucionarios que:dos revolucionarios que:
 Nacionalizaron os bens eclesiásticosNacionalizaron os bens eclesiásticos
 Suprimiron as ordes relixiosasSuprimiron as ordes relixiosas
 Chegaron a abolir o cristianismo, instalando o culto á deusa razónChegaron a abolir o cristianismo, instalando o culto á deusa razón
 OO Papa Pío VIPapa Pío VI foi apresado e morreu prisioneirofoi apresado e morreu prisioneiro
 OO Papa Pío VIIPapa Pío VII tamén foi feito prisioneiro por Napoleón, que invadiutamén foi feito prisioneiro por Napoleón, que invadiu
os Estados Pontificiosos Estados Pontificios
 Coa unificación italiana (1870) fóronlle arrebatados os EstadosCoa unificación italiana (1870) fóronlle arrebatados os Estados
Pontificios á Igrexa, e Pío IX refuxiouse no Vaticano comoPontificios á Igrexa, e Pío IX refuxiouse no Vaticano como
prisioneiro voluntarioprisioneiro voluntario
 En España produciuse aEn España produciuse a Desamortización de MendizábalDesamortización de Mendizábal
(1836)(1836)
 Ante esta situación, a Igrexa repregouse en si mesma, negándoseAnte esta situación, a Igrexa repregouse en si mesma, negándose
a participar no desenvolvemento da vida públicaa participar no desenvolvemento da vida pública

12. A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (I)A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (I)
 Comezou no s. XVIII en Inglaterra e estendeuse aComezou no s. XVIII en Inglaterra e estendeuse a
partir do s. XIX por Europapartir do s. XIX por Europa
 Factores da Revolución IndustrialFactores da Revolución Industrial::
 Descubrimentos científicos aplicados á técnicaDescubrimentos científicos aplicados á técnica
 Avances tecnolóxicos aplicados ás máquinasAvances tecnolóxicos aplicados ás máquinas
 Máquinas aplicadas á produciónMáquinas aplicadas á produción
 Aparición das fábricas, coas que masas de obreiros emigranAparición das fábricas, coas que masas de obreiros emigran
dos pobos ás cidadesdos pobos ás cidades
 Xorde a chamadaXorde a chamada SOCIEDADE INDUSTRIALSOCIEDADE INDUSTRIAL

14. A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (II)A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (II)
 Coa Revolución Industrial tamén se dá un cambio nasCoa Revolución Industrial tamén se dá un cambio nas
estruturas económicas:estruturas económicas:
 Fronte á nobreza terratenente, aparece aFronte á nobreza terratenente, aparece a burguesíaburguesía
capitalistacapitalista, que se apropia dos medios de produción e ríxese, que se apropia dos medios de produción e ríxese
por unhas leis baseadas nopor unhas leis baseadas no liberalismo económicoliberalismo económico: oferta e: oferta e
demanda, competitividade, libre mercado,... é dicir, unhas leisdemanda, competitividade, libre mercado,... é dicir, unhas leis
que discurren libremente de forma natural, por enriba deque discurren libremente de forma natural, por enriba de
calquera consideración ética e sen que deba intervir o Estadocalquera consideración ética e sen que deba intervir o Estado
 Desenvólvese oDesenvólvese o CAPITALISMOCAPITALISMO, que lle daba aos, que lle daba aos
bens materiaisbens materiais un valor predominanteun valor predominante

17. A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (III)A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (III)
 Os obreiros estaban sometidos á lei da oferta e daOs obreiros estaban sometidos á lei da oferta e da
demanda...demanda...
 ...e para competir había que abaratar o producto a costa...e para competir había que abaratar o producto a costa
dos obreiros, que concorrían a moreas na procura dedos obreiros, que concorrían a moreas na procura de
traballo:traballo:
 Tiñan que traballar ata 12 e 16 horas diarias por un salario mísero, senTiñan que traballar ata 12 e 16 horas diarias por un salario mísero, sen
seguridade nin hixiene, vivindo apiñados en vivendas insalubres, senseguridade nin hixiene, vivindo apiñados en vivendas insalubres, sen
asistencia social nin previsión algunhaasistencia social nin previsión algunha
 Esta situación mobilizou aos obreiros:Esta situación mobilizou aos obreiros:
 Empezaron aEmpezaron a amotinarse de forma desorganizadaamotinarse de forma desorganizada polas rúas e aspolas rúas e as
fábricasfábricas
 Logo uníronse enLogo uníronse en asociacións sindicaisasociacións sindicais para reivindicar os seus dereitospara reivindicar os seus dereitos
(aínda que estas non eran recoñecidas polas autoridades políticas)(aínda que estas non eran recoñecidas polas autoridades políticas)
 FixeronFixeron folgas e manifestaciónsfolgas e manifestacións para defender os seus dereitospara defender os seus dereitos

18. A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (IV)A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (IV)
 Esta inxusta situación do proletariado fixo xurdir unEsta inxusta situación do proletariado fixo xurdir un
grupo degrupo de pensadorespensadores que propuxo o socialismo comoque propuxo o socialismo como
única solución para acabar coasúnica solución para acabar coas desigualdadesdesigualdades e ase as
inxustizasinxustizas producidas poloproducidas polo capitalismocapitalismo::
 Socialismo Utópico deSocialismo Utópico de Saint-SimonSaint-Simon: crear unha sociedade: crear unha sociedade
igualitaria e fraternal, inspirada nos principios revolucionariosigualitaria e fraternal, inspirada nos principios revolucionarios
franceses de igualdade e fraternidade, e incluso no mesmofranceses de igualdade e fraternidade, e incluso no mesmo
Evanxeo. Para elo había que abolir a propiedade privada eEvanxeo. Para elo había que abolir a propiedade privada e
crear unha nova orde socialcrear unha nova orde social

20. A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (V)A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (V)
 KARL MARX (1818-1883)KARL MARX (1818-1883)::
 Propuxo unPropuxo un socialismosocialismo máis radical, ao que lle chamoumáis radical, ao que lle chamou “científico”“científico” enen
contraposición co socialismo utópicocontraposición co socialismo utópico
 1848: publica, xunto co seu amigo1848: publica, xunto co seu amigo EngelsEngels, o, o “Manifesto comunista”“Manifesto comunista”, no, no
que:que:
 expón asexpón as principais ideas marxistasprincipais ideas marxistas, e, e
 Chama a todos os proletarios do mundo a unirse naChama a todos os proletarios do mundo a unirse na loita contra aloita contra a
burguesía capitalistaburguesía capitalista
 Promove a loita de clases (que o proletariado se rebele contra os patróns)Promove a loita de clases (que o proletariado se rebele contra os patróns)
 Defende:Defende:
 AA supresión da propiedade privada dos medios de produciónsupresión da propiedade privada dos medios de produción
 AA dictadura do proletariadodictadura do proletariado
 UnhaUnha economía colectivista (COMUNISMO)economía colectivista (COMUNISMO)
 UnhaUnha visión materialista e atea do homevisión materialista e atea do home
 UnhaUnha sociedade sen clases nin Estadosociedade sen clases nin Estado

23. A DOUTRINA SOCIAL DAA DOUTRINA SOCIAL DA
IGREXAIGREXA
 AA resposta da Igrexaresposta da Igrexa á cuestión social chegouá cuestión social chegou
con retrasocon retraso: gran parte da clase obreira afastouse: gran parte da clase obreira afastouse
da Igrexa por considerala aliada do capitalismo eda Igrexa por considerala aliada do capitalismo e
demasiado paternalistademasiado paternalista
 A resposta chegou da man do papaA resposta chegou da man do papa LEÓNLEÓN
XIIIXIII enen 18911891 coa publicación da encíclicacoa publicación da encíclica
Rerum novarumRerum novarum, na que o pontifice sinalaba, na que o pontifice sinalaba
unha solución intermedia entre o capitalismo e ounha solución intermedia entre o capitalismo e o
socialismosocialismo

26. LEÓN XIII: Rerum novarumLEÓN XIII: Rerum novarum (1891)(1891)
 Fronte aoFronte ao SOCIALISMOSOCIALISMO::
 Declara de dereito natural aDeclara de dereito natural a propiedade privadapropiedade privada, pero sen, pero sen
esquecer a función socialesquecer a función social
 Condena a loita de clases, pero recoñecendo oCondena a loita de clases, pero recoñecendo o dereito adereito a
asociarse para defender os interesesasociarse para defender os intereses
 Fronte aoFronte ao CAPITALISMOCAPITALISMO: proclama:: proclama:
 OO valor do traballovalor do traballo
 OO dereito a un salario dignodereito a un salario digno
 A obriga do Estado deA obriga do Estado de protexer os dereitos públicos eprotexer os dereitos públicos e
privadosprivados sen abusar do seu poder, sen chegar aosen abusar do seu poder, sen chegar ao
totalitarismototalitarismo

27. PÍO XI: Quadragesimo annoPÍO XI: Quadragesimo anno (1931)(1931)
 Publicada 40 anos despoisPublicada 40 anos despois dada RNRN
 Despois dunha época marcada por:Despois dunha época marcada por:
 A Primeira Guerra Mundial (1914-1917)A Primeira Guerra Mundial (1914-1917)
 A crise económica de 1927A crise económica de 1927
 A auxe dos movementos totalitarios: fascismo, nazismo eA auxe dos movementos totalitarios: fascismo, nazismo e
comunismocomunismo
 A puxanza do socialismo como alternativa a un capitalismoA puxanza do socialismo como alternativa a un capitalismo
en criseen crise
 Auxe do sindicalismoAuxe do sindicalismo
 Pío XI ve necesario actualizar a doutrina social daPío XI ve necesario actualizar a doutrina social da
IgrexaIgrexa

29. PÍO XI: Quadragesimo annoPÍO XI: Quadragesimo anno (1931)(1931)
 1ª parte1ª parte: Fai unha lectura da: Fai unha lectura da RNRN, loando o boa que foi para as, loando o boa que foi para as
relacións socio-laboraisrelacións socio-laborais
 2ª parte2ª parte: Trata de aspectos socio-económicos como:: Trata de aspectos socio-económicos como:
 O dereito natural á propiedade privada sempre que cumpra a súa funciónO dereito natural á propiedade privada sempre que cumpra a súa función
socialsocial
 O contrato social entre capital e traballoO contrato social entre capital e traballo
 A promoción do proletariadoA promoción do proletariado
 O salario xustoO salario xusto
 A restauración da orde social segundo oA restauración da orde social segundo o principio de subsidiariedadeprincipio de subsidiariedade
(repartir co máis desfavorecido) e xustiza social(repartir co máis desfavorecido) e xustiza social
 3ª parte3ª parte: Propón unha nova orde social como alternativa ao: Propón unha nova orde social como alternativa ao
capitalismo e aso socialismo (aparición dun sistema intermedio)capitalismo e aso socialismo (aparición dun sistema intermedio)
 4ª parte4ª parte: Chamamento á cristianización da orde social e: Chamamento á cristianización da orde social e
económica (caridade e xustiza cristiás)económica (caridade e xustiza cristiás)

30. XOÁN XXIIIXOÁN XXIII (1958-1963)(1958-1963)
 Época de grandes cambios a causa do desenvolvementoÉpoca de grandes cambios a causa do desenvolvemento
económico, científico e tecnolóxicoeconómico, científico e tecnolóxico
 Desenvolvemento daDesenvolvemento da enerxía atómica, armamento cadaenerxía atómica, armamento cada
vez máis sofisticado, comunicacións, transportes,vez máis sofisticado, comunicacións, transportes,
agricultura, comercio,...agricultura, comercio,...
 Descolonización e independencia de gran parte dosDescolonización e independencia de gran parte dos
pobos de África e Asiapobos de África e Asia
 División do mundo en Leste/Oeste, e en Norte/Sur.División do mundo en Leste/Oeste, e en Norte/Sur.
Xurdimento doXurdimento do Terceiro MundoTerceiro Mundo fronte ao mundofronte ao mundo
desenvolvido (desenvolvido (Primeiro MundoPrimeiro Mundo). O). O Segundo MundoSegundo Mundo
sería o dos países comunistassería o dos países comunistas

32. XOÁN XXIII: Mater et magistraXOÁN XXIII: Mater et magistra
(1961)(1961)
 Actualización daActualización da RNRN no seu 70 aniversariono seu 70 aniversario
 Trata sobre:Trata sobre:
 O salarioO salario
 A estrutura de produción e xustizaA estrutura de produción e xustiza
 A propiedade privadaA propiedade privada
 ……enfocando todo desde unha nova visión: aenfocando todo desde unha nova visión: a SOCIALIZACIÓNSOCIALIZACIÓN comocomo
proceso de acercamento ás clases sociaisproceso de acercamento ás clases sociais
 Chama a atención sobre:Chama a atención sobre:
 OsOs desequilibriosdesequilibrios producidos polo desenvolvemento económico a nivelproducidos polo desenvolvemento económico a nivel
sectorial (industria, agricultura e servizos)sectorial (industria, agricultura e servizos)
 Denuncia:Denuncia:
 A situación deA situación de subdesenvolvemento e superpoboaciónsubdesenvolvemento e superpoboación do Terceirodo Terceiro
Mundo que, pola falla de entendemento e de solidariedade entre asMundo que, pola falla de entendemento e de solidariedade entre as
nacións, está chegando a extremos insostiblesnacións, está chegando a extremos insostibles

34. XOÁN XXIII: Pacem in terrisXOÁN XXIII: Pacem in terris (1963)(1963)
 Amenaza dunha guerra nuclearAmenaza dunha guerra nuclear
 Xoán XXIII chama áXoán XXIII chama á PAZPAZ en base ás esixencias éticasen base ás esixencias éticas
fundamentais que deben rexer a vida social a todos os niveis:fundamentais que deben rexer a vida social a todos os niveis:
 NIVEL PERSOALNIVEL PERSOAL: correlación entre dereitos e deberes na mesma: correlación entre dereitos e deberes na mesma
persoa, e reciprocidade destes entre persoas distintaspersoa, e reciprocidade destes entre persoas distintas
 NIVEL COMUNITARIONIVEL COMUNITARIO: comunidades políticas, función da: comunidades políticas, función da
autoridade, o ben común, formas de goberno e comportamento dosautoridade, o ben común, formas de goberno e comportamento dos
cidadánscidadáns
 NIVEL MUNDIALNIVEL MUNDIAL: autoridade política mundial establecida por acordo: autoridade política mundial establecida por acordo
entre as nacións (ONU) para solucionar os problemas mundiaisentre as nacións (ONU) para solucionar os problemas mundiais
 Os cristiáns son chamados aOs cristiáns son chamados a comprometerse no eido políticocomprometerse no eido político
e na vida públicae na vida pública

36. CONCILIO VATICANO IICONCILIO VATICANO II (1962-(1962-
1965)1965): Gaudium et spes: Gaudium et spes
 Inaugurado por Xoán XXIIIInaugurado por Xoán XXIII
 Clausurado por Paulo VIClausurado por Paulo VI
 Catro documentos fundamentais:Catro documentos fundamentais:
 Tres referentes á situación interna da Igrexa:Tres referentes á situación interna da Igrexa:
 Lumen gentiumLumen gentium
 Dei verbumDei verbum
 Sacrosanctum conciliumSacrosanctum concilium
 Un referente á situación externa da Igrexa:Un referente á situación externa da Igrexa:
 Gaudium et spesGaudium et spes

37. CONCILIO VATICANO IICONCILIO VATICANO II (1962-(1962-
1965)1965): Gaudium et spes: Gaudium et spes
 GAUDIUM ET SPESGAUDIUM ET SPES::
 Constitución pastoral sobre a Igrexa no mundo actualConstitución pastoral sobre a Igrexa no mundo actual
 ComezaComeza expresandoexpresando a solidariedade da Igrexa con todos osa solidariedade da Igrexa con todos os
seres humanos, especialmente cos pobres e cos que sofrenseres humanos, especialmente cos pobres e cos que sofren
 Dúas partes:Dúas partes:
 1ª) Resáltase a1ª) Resáltase a dignidade da persoadignidade da persoa, as, as relacións fraternas dentro darelacións fraternas dentro da
comunidade humanacomunidade humana, o, o sentido do traballosentido do traballo e ae a misión da Igrexa nomisión da Igrexa no
mundo actualmundo actual
 2ª) Abórdanse os2ª) Abórdanse os problemas máis importantes da sociedade modernaproblemas máis importantes da sociedade moderna
nos ámbitos familiar, cultural, socioeconómico e político. Ante anos ámbitos familiar, cultural, socioeconómico e político. Ante a
ameaza dunha guerra, o Concilio chama a todos os pobos a que seameaza dunha guerra, o Concilio chama a todos os pobos a que se
unan e fomenten a paz, establecendo novas formas de cooperaciónunan e fomenten a paz, establecendo novas formas de cooperación
internacional que lle dean ao progreso un sentido máis integral einternacional que lle dean ao progreso un sentido máis integral e
humanohumano

39. PAULO VIPAULO VI (1963-1978)(1963-1978)
 De carácter discreto e aberto, sentiu gran preocupación polosDe carácter discreto e aberto, sentiu gran preocupación polos
problemas da Igrexa e da humanidadeproblemas da Igrexa e da humanidade
 Comezou coas viaxes por distintos países do mundoComezou coas viaxes por distintos países do mundo
subdesenvolvido, facéndose eco na ONU dos problemas sociaissubdesenvolvido, facéndose eco na ONU dos problemas sociais
que este sufríaque este sufría
 Era a época da GUERRA FRÍA entre USA e a URSSEra a época da GUERRA FRÍA entre USA e a URSS
 O comercio internacional cada vez agranda máis os problemas entre ricosO comercio internacional cada vez agranda máis os problemas entre ricos
e pobres: os países ricos cada vez compran máis baratas as materiase pobres: os países ricos cada vez compran máis baratas as materias
primas nos países pobres, os cales quedan sen recursosprimas nos países pobres, os cales quedan sen recursos
 Os países do Terceiro Mundo, unha vez libres do colonialismo, abriránOs países do Terceiro Mundo, unha vez libres do colonialismo, abrirán
unha fronte de guerras civisunha fronte de guerras civis
 En España dáse unha apertura cara ao exterior (emigración). Nos anos 70En España dáse unha apertura cara ao exterior (emigración). Nos anos 70
prodúcese unha forte tensión entre a Igrexa e o goberno franquista.prodúcese unha forte tensión entre a Igrexa e o goberno franquista.
Prodúcese a transición (1975) e a instauración da democracia (1978)Prodúcese a transición (1975) e a instauración da democracia (1978)

42. PAULO VI: Populorum progressioPAULO VI: Populorum progressio
(1967)(1967)
 Dirixida a toda a humanidade, dando unha visión éticaDirixida a toda a humanidade, dando unha visión ética
e cristiá de cómo debe ser o verdadeiroe cristiá de cómo debe ser o verdadeiro
desenvolvemento:desenvolvemento: integral e solidariointegral e solidario
 1ª parte:1ª parte:
 Fai unha chamada urxente á solidariedade cos máis pobres daFai unha chamada urxente á solidariedade cos máis pobres da
Terra para que accedan a unha vida máis humana, que pasaTerra para que accedan a unha vida máis humana, que pasa
polos bens materiais, a propiedade, a cultura, opolos bens materiais, a propiedade, a cultura, o
recoñecemento dos dereitos, os valores relixiosas,...recoñecemento dos dereitos, os valores relixiosas,...
 2ª parte:2ª parte:
 Baseándose na igualdade da natureza humana, propónBaseándose na igualdade da natureza humana, propón
camiños de solidariedade, de xustiza social e de caridadecamiños de solidariedade, de xustiza social e de caridade
universaluniversal

44. PAULO VI: Octogesima adveniensPAULO VI: Octogesima adveniens
(1971)(1971)
 Conmemora os oitenta anos daConmemora os oitenta anos da RNRN, iniciando unha nova, iniciando unha nova
reflexión para areflexión para a comprensión da dimensión política dacomprensión da dimensión política da
existencia e do compromiso cristiáexistencia e do compromiso cristiá
 1ª parte:1ª parte:
 Invita a reflexionar sobre os principais problemas que lle afectan aoInvita a reflexionar sobre os principais problemas que lle afectan ao
mundo moderno: grandes urbes, masificación, problemas de traballo,mundo moderno: grandes urbes, masificación, problemas de traballo,
emigrantes, problemas dos mozos, das mulleres, dos medios deemigrantes, problemas dos mozos, das mulleres, dos medios de
comunicación e do medio ambientecomunicación e do medio ambiente
 2ª parte:2ª parte:
 Trata da sociedade científico-técnica, das ideoloxías liberal e marxista eTrata da sociedade científico-técnica, das ideoloxías liberal e marxista e
das políticas derivadas destas ideoloxías, valorándoas e procurandodas políticas derivadas destas ideoloxías, valorándoas e procurando
alternativasalternativas
 3ª parte:3ª parte:
 Ofrece unha reflexión sobre o pluralismo dos cristiáns no compromisoOfrece unha reflexión sobre o pluralismo dos cristiáns no compromiso
social e político. Desde unha mesma fe pódense tomar opcións diversassocial e político. Desde unha mesma fe pódense tomar opcións diversas

46. XOÁN PAULO IIXOÁN PAULO II (1978-2005)(1978-2005)
 Karol Józef WojtylaKarol Józef Wojtyla (Cracovia, Polonia)(Cracovia, Polonia)
 Resposta puntual nas súas encíclicas aos distintos problemas sociais:Resposta puntual nas súas encíclicas aos distintos problemas sociais:
 Problema mundial do subdesenvolvemento: froito daProblema mundial do subdesenvolvemento: froito da confrontación entre bloquesconfrontación entre bloques
ideolóxicos, políticos, militares e económicosideolóxicos, políticos, militares e económicos
 A pesar de que a humanidade dispón de máis recursos económicos, melloresA pesar de que a humanidade dispón de máis recursos económicos, mellores
técnicas de conservación de alimentos, de medios de transportes máis rápidos etécnicas de conservación de alimentos, de medios de transportes máis rápidos e
mellores canles de distribución; sen embargo,mellores canles de distribución; sen embargo, as necesidades e desigualdades entreas necesidades e desigualdades entre
as persoas aumentanas persoas aumentan
 Nos países ricos o valor da enerxía pásase a capital. Medran as compañíasNos países ricos o valor da enerxía pásase a capital. Medran as compañías
transnacionais que basean todo nunhatransnacionais que basean todo nunha economía de produción e consumoeconomía de produción e consumo
 Acrecéntase o problema ecolóxicoAcrecéntase o problema ecolóxico
 Medra o consumo como motor que move a economíaMedra o consumo como motor que move a economía. O problema do paro. O problema do paro
palíase co subsidio por desemprego. Créase unha mentalidade consumista quepalíase co subsidio por desemprego. Créase unha mentalidade consumista que
convive con bolsas de pobreza nacidas do paroconvive con bolsas de pobreza nacidas do paro
 Países do Leste: situación desesperante ata aPaíses do Leste: situación desesperante ata a caída do bloque comunistacaída do bloque comunista áo finaláo final
da década de 1980da década de 1980
 A Comunidade Económica Europea transfórmase en Unión Europea:A Comunidade Económica Europea transfórmase en Unión Europea:
transformacións económicastransformacións económicas
 Prodúcense unha serie de problemas sociais en cadea: miseria, explosiónProdúcense unha serie de problemas sociais en cadea: miseria, explosión
demográfica, emigración, xenofobia, racismo, marxinación, violencia,...demográfica, emigración, xenofobia, racismo, marxinación, violencia,...

48. XOÁN PAULO II: LaboremXOÁN PAULO II: Laborem
exercensexercens (1981)(1981)
 Conmemoración daConmemoración da RNRN no seu noventa aniversario respondendono seu noventa aniversario respondendo
aos novos retos ético-sociais que xorden doaos novos retos ético-sociais que xorden do mundo do traballomundo do traballo
 1º)1º) Revisión do sentido do traballo que, ante a situación de paro, comezaRevisión do sentido do traballo que, ante a situación de paro, comeza
a ser un ben escaso (dimensión material e espiritual do traballo)a ser un ben escaso (dimensión material e espiritual do traballo)
 2º) Análise crítica do capitalismo e o colectivismo, buscando as2º) Análise crítica do capitalismo e o colectivismo, buscando as
diferenzas e as coincidencias entre ambos sistemasdiferenzas e as coincidencias entre ambos sistemas
 Invitación á transformación de ambos sistemas seguindo a prioridade doInvitación á transformación de ambos sistemas seguindo a prioridade do
traballo sobre o capital. Otraballo sobre o capital. O capitalcapital debe estar ao servizo do traballo e dadebe estar ao servizo do traballo e da
persoapersoa
 Pide respecto aos principios e valores fundamentais: a dignidade humana,Pide respecto aos principios e valores fundamentais: a dignidade humana,
a solidariedade, a xustiza social e o traballoa solidariedade, a xustiza social e o traballo
 Mediante o TRABALLO o home:Mediante o TRABALLO o home:
 Transforma a natureza adaptándoa ás súas necesidadesTransforma a natureza adaptándoa ás súas necesidades
 Realízase a si mesmo como homeRealízase a si mesmo como home

50. XOÁN PAULO II: Sollicitudo reiXOÁN PAULO II: Sollicitudo rei
socialissocialis (1987)(1987)
 Chamada de atención ante a situación dramática doChamada de atención ante a situación dramática do TERCEIRO MUNDOTERCEIRO MUNDO,,
solicitando un desenvolvemento máis integral e solidario.solicitando un desenvolvemento máis integral e solidario.
 Conmemora os 20 anos daConmemora os 20 anos da PPPP, facendo ver que era maior a esperanza de, facendo ver que era maior a esperanza de
desenvolvemento en 1967 ca en 1987desenvolvemento en 1967 ca en 1987
 Analiza osAnaliza os signos negativos do desenvolvementosignos negativos do desenvolvemento::
 Diferenza abismal entre Norte e SurDiferenza abismal entre Norte e Sur
 Precario equilibrio entre os bloques do Leste e do OestePrecario equilibrio entre os bloques do Leste e do Oeste
 Venta de armamentoVenta de armamento
 Violación dos dereitos humanosViolación dos dereitos humanos
 Marca asMarca as liñas do verdadeiro progresoliñas do verdadeiro progreso, que debe integrar todas as dimensións, que debe integrar todas as dimensións
propiamente humanas:propiamente humanas:
 PolíticaPolítica
 EconómicaEconómica
 RelixiosaRelixiosa
 EcolóxicaEcolóxica
 Fai ver que a situación social esixe unhaFai ver que a situación social esixe unha renovación estrutural profundarenovación estrutural profunda ee
unhaunha actitude auténtica de solidariedadeactitude auténtica de solidariedade

52. XOÁN PAULO II: CentesimusXOÁN PAULO II: Centesimus
annusannus (1991)(1991)
 Conmemoración dos 100 anos daConmemoración dos 100 anos da RNRN
 Nova lectura daNova lectura da RNRN desde tres dimensións:desde tres dimensións:
 PASADOPASADO: Ensinanzas da RN que teñen vixencia no presente: Ensinanzas da RN que teñen vixencia no presente
e no futuroe no futuro
 PRESENTEPRESENTE: Hai cousas que xa non son coma en 1891.: Hai cousas que xa non son coma en 1891.
Entre elas o fracaso do socialismo tras a caída da UniónEntre elas o fracaso do socialismo tras a caída da Unión
Soviética e as súas consecuencias para a sociedadeSoviética e as súas consecuencias para a sociedade
 FUTUROFUTURO: Cheo de incógnitas e promesas. A conciencia: Cheo de incógnitas e promesas. A conciencia
histórica e a responsabilidade social proporcionarán o modelohistórica e a responsabilidade social proporcionarán o modelo
máis axeitado, no que predominará o ideal democrático xuntomáis axeitado, no que predominará o ideal democrático xunto
cunha viva atención e preocupación polos dereitos humanoscunha viva atención e preocupación polos dereitos humanos

58. BENEDICTO XVI: Deus caritas estBENEDICTO XVI: Deus caritas est
(2006)(2006)
 Trata sobre o amor cristiánTrata sobre o amor cristián
 1ª parte1ª parte: reflexión teolóxico-filosófica sobre o amor precisando: reflexión teolóxico-filosófica sobre o amor precisando
algúns datos esenciais do amor de Deus e da relación deste amoralgúns datos esenciais do amor de Deus e da relación deste amor
co amor humanoco amor humano
 2ª parte2ª parte: exercicio concreto do amor cara ao próximo,: exercicio concreto do amor cara ao próximo,
afrontando o tema da relación entre a xustiza e a caridade, eafrontando o tema da relación entre a xustiza e a caridade, e
dando unhas orientacións sobre a competencia da Igrexa e da súadando unhas orientacións sobre a competencia da Igrexa e da súa
doutrina social e sobre a competencia do Estado na realizacióndoutrina social e sobre a competencia do Estado na realización
dunha orde social xustadunha orde social xusta
 A Igrexa non ten como cometido o establecemento dunha ordeA Igrexa non ten como cometido o establecemento dunha orde
social e estatal xusta, xa que é un cometido político. Pero si podesocial e estatal xusta, xa que é un cometido político. Pero si pode
esixir o cumprimento da xustizaesixir o cumprimento da xustiza
 OsOs fieis laicosfieis laicos, como cidadáns dun Estado, están chamados a, como cidadáns dun Estado, están chamados a
participar na vida públicaparticipar na vida pública, cooperando cos demais cidadáns na, cooperando cos demais cidadáns na
mellora da vida socialmellora da vida social