Gramática capítulo XXXIII LLPSI

1. LINGVA LATĪNA
PER SE ILLVSTRĀTA
CAPITVLVM TRICESIMVM TERTIVM
EXERCITVS ROMĀNVS

2. TEMA SUFIJO -ISSE- DESINENCIAS

3. Participio perfecto Imperfecto de subjuntivo de esse
1. -tus, -a, -um
2. -tus, -a, -um
3. -tus, -a, -um
essem
esses
esset
1. -ti, -ae, -a
2. -ti, -ae, -a
3. -ti, -ae, -a
essēmus
essētis
essent
 El participio concierta con el sujeto.
Si (nos) magistrō paruissēmus, laudāti non essēmus ab illō magistrō iniustō!

4. = postquam + perfecto de indicativo
Interrogativas indirectas que se refieren a una acción acabada en el pasado.
Con el verbo principal en pasado (imperfecto, perfecto o pluscuamperfecto).
Qui cum arma cepissent et vallum ascendissent, primō mirabantur quamobrem
mediā nocte e somnō excitāti essent.
Ego quoque dubitāre coeperam num nuntius verum dixisset.

5. Para expresar un deseo irreal que no puede cumplirse Imperfecto de subjuntivo
Si la condición no puede realizarse nunca Imperfecto de subjuntivo
Si el deseo o la condición irreales se refieren al pasado pluscuamperf. de subj.
Utinam ego Romae essem aut tu apud me esses!
Utinam hic amnis Tiberis esset et haec castra essent Roma!
Si Mercurius essem alasque habērem, ventō celerius trans montes amnesque
in Italiam volārem.
Utinam patrem audivissem!
Si iam tum hoc intellexissem, certē patrem audivissem nec ad bellum
profectus essem!

6. Septendecim annos natus a patre interrogātus ‘quid
tum discere vellet?’ filius statim respondit ‘se nihil
nisi rem militārem discere velle’.
= XVII annōrum

7. Etiam alios monēto ut ad me litteras dent.
Et de rē publicā et de rē privatā narratōte mihi!
Scitōte me omnia quae apud vos fiunt cognoscere velle.

8. Cum iam longā pugnā fatigāti essent, impetum Romanōrum ab utrāque parte
venientium diutius sustinēre non potuērunt.
Ne hoc fiat, legiōnes Romānae hīc sunt ac tamdiū remanēbant quamdiū
hostis armātus seu citrā seu ultrā Danuvium flumen reliquus erit.
citra, ultra: preposiciones
de acusativo

9. ad scribendum ad epistulas scribendas
in scribendō in epistulīs scribendīs
ars scribendi ars epistulārum scribendārum
= ars epistulas scribendi

10. Vesperī exercitus locō ad defendendum
idoneō castra ponit.
Nostri, cum parāti essent ad castra defendenda, illum primum impetum facile
sustinuērunt.
Haud difficile est me excusāre, quod neglegens fuerim in scribendō. Si mihi
tantum esset otii quantum est tibi, in epistulīs scribendīs non minus diligens
essem quam tu.
Ego vero, etsi cupidus sum patriae videndae…
Facile intelleges nullum mihi otium fuisse ad epistulam scribendam.

11. Los numerales distributivos emplean con nombres que solo tienen plural
(pluralia tantum), en el puesto de los cardinales. Pero, en vez de singuli se usa
uni, -ae, -a, y en vez de terni, se emplea trini, -ae, -a.
singuli, -ae, -a uni, -ae, -a terni, -ae, -a trini, -ae, -a
Exercitus Romānus universus constat ex legionibus duodetriginta, quae in
denas cohortes dividuntur. In singulis legionibus sunt sena vel quina vel
quaterna milia militum.
Quaeris a me cur tibi unas tantum litteras scripserim, cum interim trinas
quaternasve litteras a te acceperim.
= una epistula; tres quattuorve
epistulae

12. Dux victor virtūtem nostram laudāvit
'quod contra hostes numerō superiōres
fortissime pugnavissēmus’.
Voluntas filii patris haud placēbat, cum ipse litterīs studēret.

13. Mediā nocte in castra nuntiātum est 'magnum hostium
numerum naviculīs ratibusque copulatīs flumen transiisse
celeriterque secundum flumen adversus castra nostra
progrēdi.
Cum complūres horas ita fortissimē a nostrīs, ab hostibus constanter ac non
timidē pugnātum esset...
Nolo te fatigāre narrandō de bellō cruentō, cum brevī pacem fore sperēmus.