1. Zer da emakumea? Zer gizona?
Bideo berri bat sortzeko ideia berri bat asmatu
Emakume eta gizonak, bai, baina XXI. Mendekoak!!
Helburuak:
• Generoa, sexua, rolak, estereotipoak eta aurreritziak zer diren jakitea
▪ Gure etxeko pertsonen lanari buruzko hausnarketa egitea: sexua, rolak,
generoa, estereotipoak, eta esparru publikoan eta pribatuan egiten diren
lanak ezberdinduz eta kontuan hartuz
▪ Esparru Pribatua eta esparru publikoa ezberdintzea: Zeintzuk dira esparru
publikoan ematen diren lanak? Zeintzuk pribatuan? Lan horien izenak
zerrendatu (20 bakoitzeko gutxienez)
▪ Edertasunaren irudia kulturalki eraikia dela konturatzea: gaur eguneko
edertasunaren irudia kritikatzea: berdina da neska eta mutilarentzat?
▪ Hizkuntzak islatzen duen sexismoaz jabetzea
• Aurreko gaiekin loturik gertatzen diren indarkeria ezberdinak agerian
jartzea, batez ere fisikoak ez direnak
• XXI. mendeko emakume eta gizona asmatzea bideoa erabiliz eta sarean
partekatzea
2. Bideo berria sortzeko:
1. Emakumea eta gizona zer diren eta zer ez
direnari buruz jakin beharreko terminoak
irakurri
2. Aukeratu ezazu gai bat. Horretarako bideo
“zaharrak” erabiliko dituzu:
▪ Bideo Bilduma karpetan bideo estekak
▪ Wikian dauden orrialdeak/ gaiak-bideoak
▪ BB_bideoak karpetakoak (BeldurBarik
lehiaketan beste urte batzuetan
egindakoak)
▪ edo beste berri batzuk topatu (kasu
honetan bideo berri horiek aurkeztu
irakasleari)
3. Irakurri proposamen sorta eta berrikusi
Beldur barik programaren aurkezpena zuen
ideia zehazteko
4. Ideien ekaitza: zenbat eta gehiago izan,
gehiago duzue aukeratzeko, asmatzeko, moldatzeko (ideien ekaitza
-zirriborroa- irakasleari erakutsi, behar lagundu ahal dizuet)
5. Berrikusi BeldurBarik Spot-a eta irakurri
BeldurBarikLehiaketa_laburtua (beherago)
zuen ideia “Beldurbarik” jarrerarekin bat
eginez, eta irakasleari aurkeztu:
▪ zer egingo duzuen,
▪ zer kontatuko duzen,
▪ nola kontatuko duzuen, eta
▪ taldekide bakoitzak egingo duena
zehaztuz
6. Bideo ederrak sortuko dituzue (Aukeratu
ondo zer sartuko duzuen, merezi duen ala
ez: zenbat eta laburragoa hobe!!!) eta
sarean partekatu
3. Emakumea eta gizona zer
diren eta zer ez direnari buruz
jakin beharreko terminoak:
(BeldurBarik programatik: Terminoen Glorarioa)
Sexua:
Gorputzaren marka genitala da, pertsonak
jaiotzean, edo aurretik ere, ar edo eme bezala
sailkatuak edo diagnostikatuak direnaren
arabera.
Generoa:
Genero kontzeptuak ezberdintasun sexualaren
eraikuntza kulturala azpimarratzen du. Hau da,
emakume eta gizonen jarduerak, jokaerak eta
funtzioak kulturalki eraikiak dira, ez biologikoki
determinatuak (erabakiak). Ez da unibertsala eta
ez da naturala. Aldatu daiteke.
Esparru publikoa:
Tradizionalki enpleguari partaidetza sozio-politikoari atxikitutako esparrua.
Esparru pribatua:
Tradizionalki familiari,
menpekotasunak dituzten
pertsonen zainketari, etxeko-lanei
eta abarrei atxikitutako esparrua.
Sozietate patriarkala:
Egitura politiko, ekonomiko,
ideologiko eta psikologikoen
sistema unibertsala, historian
zeharrekoa, zeinen bidez gizonek
emakumeen papera zein den edo
zein ez den aukeratzen duten,
emakumeak gizonenganako
menpetasunean jarrai dezaten.
4. Genero rolak:
Talde edo sistema sozial zehatz batean, maskulino edo femenino bezala
ulertutako portaera arauen multzoa.
Estereotipoak:
Giza talde batek beste giza talde
baten inguruan dituen idei, sinesmen
edo pentsamenduak dira.
Nazionalitate, etnia, genero edo
erlijio zehatz bateko pertsonak
“xuhur”, “gaizkileak”, “ahulak” edota
“kontserbadoreak” direla esaten
dugunean estereotipatzen dugu.
Ikasitakoa da eta estereotipoekin
konparatuta nagusi edo menpeko
sentitzen gara (ZER PENTSATZEN
DUT).
Aurreiritziak:
Giza talde eta giza talde hori osatzen
duten pertsonen gaineko ebaluaketa
positibo edo negatiboak dira. Alde
emozionala dira (sentitzen duguna)
eta jardutean sortzen dira,
estereotipoen sorreraren ostean
osotzen dira (ZER SENTITZEN DUT).
Diskriminazioa:
Giza talde edota pertsonen artean berdintasuna ukatzen duen jarrera da. (ZER
EGITEN DUT)
Sexismoa:
Diskriminazio modu aktibo eta zehatza da. Emakumezkoak direna edo egiten
dutena gaitzesten eta baliogabetzen duen jokabide edo jarrera da, emakumeak
ezkutatzen ditu.
5. Proposamen sorta
Genero rolen azterketa
Ikastetxean, etxean, kalean, dendan, diskotekan
Bururatu zaizu ideia on bat? Oraindik ez ba duzu,
irakurri proposamen sorta, galderak, gaiak, elkarrizketak, antzezkizunak…
Zer da lana? Zerrendatu, ezberdindu
• Esparru Pribatuan: familian, etxeko lana
• Esparru Publikoan:
Zer dira oporrak?
Igande edo jai egun baten azterketa/antzezkizun istorio imajinagarria edo
imaginaezina
Etxean, kalean, lanari buruzko galdeketa
Zer da edertasuna? Zelakoa da neska polit bat? zelakoa mutila? zelakoa ni?
zelakoa zu? Emakume-piruleta? Erosi eta euki daiteken gauza bat? Berdin gertatzen
da gizonarekin? Zergatik?
Zenbat balio du emakume bat? Eta gizon bat? Uste duzu prezioa jar daitekela?
Edertasunaren ereduak aldatzen dira: ikasiak, kulturalak, eta denboraren araberakoak
Diskriminatua sentitu zara zure itxura fisikoagatik? Zergatik ez maitatu garena?
Autoestimua bi taila handiago zirujia estetikoaren bidez ?
6. Nolakoak?
Gazteen arteko harremanak: aztertu, ikertu, behatu, identifikatu,
desberdindu, antzeztu, kritikatu, hitz egin, jolastu, galdetu, alderantzikatu,
proposatu, aldatu....
• mutikoek neskekiko harremanetan
• neskek mutilekiko duten harremanetan,
• mutilek mutilekin
• neskak neskekin
Ligoteoa, edertasuna…
Rol sexistak...
Homofobia eta hetero normalitatea
Kalean, farran, koadrilan, asteburuetan, jaietan;
Ikastetxean klasean, pasabideetan, komunetan, patioan
• antzekoa da neska edo mutilek egiten dutena?
• irakasleei galdeketa bat egin dezakezue: neska eta mutilen jarrerari buruz,
ezberdintasunak, sexismoa, estereotipoak…
Indarkeria fisikorik gabeko eraso sexistak: ikusi dituzu? nola? zer
erantzun?
Sexismoa ipuinetan: emakumearen eta gizonaren rolak aztertu.... bukaera berri
bat asmatu…
7. Mandrakaren historia: ikastetxeko argazkien bildumatik abiatuz gogoeta
egitea, sentimenduak, kezkak, garena onartzeko arazoei aurre egiten, autoestimua
indartzeko, ezetz esateko, maitatzeko, pentsatzeko, eredu izateko... berdintasunerako
Dekalogoa sortu
Sexismoa hizkuntzan
Drive karpetan gehiago
Real Academia Españolaren hiztegian agertzen diren “Hombre” eta “Mujer”,
definizioen konparaketa eta sexismoaren ikuspegitik aztertzea.
• Gizon eta emakumeri “berezkoak” zaizkien “Masculino” eta “Femenino”
ezaugarrien azterketa kritikoa.
• Sexismoa eta diskriminazioa salatu RAE-ri eskutitz baten bidez gure ikuspegia
adieraziz, eta aldaketa eskatuz.
• Bide batez, prosesu osoaren grabaketa bideoz egitea;
• Bideoa eta eskutitza beste ikastetxe batzuetara bidali eta haien laguntza
eskatzea, (baita irakasleak eta senideak parte hartzera gonbidatu) honela gure
eskaera “virala” bihurtzea gerta liteke, eta horrezkero gure helburua lortu
8. Hizkuntza, pentsamendua eta errealitatea estuki lotuak daude; horregatik, eguneroko
komunikazioan emakumea gizonaren menpean jartzen duen hitzaren esanahia
arbuiagarria dela uste dut, emakumearen kontrako indarkeria bidezkotzat jotzen baitu
Adierazgarria da “hombre” eta “mujer” definizioetako testua erabiliz eratzen den
hitzen hodeia: saia zaitezte Wordle aplikazioarekin eta ikusikoa duzue (Kode librea da,
instalatu, Java onartu, testua “Paste in a bunch of text “ koadroan kopiatu eta GO
Lotsagarria
Argazki sexisten bilduma
ez YouTube, Google edo internetekoa:
Hemengoak, Bilbokoak: kalean, liburuetan ,
aldizkari, publizitate, eskaparate,
anbulategi, diskoteka, ikastetxe… edozein
leku, baina zuk egindako argazkia…….
Aurreko gai bakoitzeko ba daude portaera
sexistak: indarkeria edo sexista den jarrera
bati erantzun berria asmatzea: XXI.
mendeko emakume eta gizonena (eta ez ia
XIX. mendekoak direnak)
9. BELDUR BARIK LEHIAKETAREN
HELBURUAK (laburtua)
http://beldurbarik.org/participa/
Parte hartzen duten proiektuek Beldur Barik
jarrera islatu behar dute. Emakumeen
aurkako indarkeria mota guztiak
gainditzeko, eta harreman libre,
errespetuzko, parekide, dibertso eta ez-sexistak
raikitzeko konpromiso pertsonal
eta kolektiboa erakutsi behar dute. Kalitate
tekniko edo artistikoaren gainetik, mezuaren
kalitatea baloratuko da
Proposamenek ezaugarri hauek eduki
behar dituzte:
• Emakumeen aurkako indarkeria mota guztiak gainditzeko, eta harreman libre,
errespetuzko, parekide, dibertso eta ez-sexistak eraikitzeko konpromiso
pertsonal edo kolektiboa.
• Neskak ahalduntzeko eta beraien autodefentsarako gogoetak eta eztabaidak
sortzen dituzten mezuak.
• Mutilek, banaka nahiz taldean, ezberdintasunezko eta indarkeriazko egoeren
aurrean jarrera aktibo eta konprometitua dutela erakusten duten mezuak.
• Indarkeriaz hitz egiterakoan, estereotipoak gainditu behar dira. Hau da, ez da
bikotekidearengandik edo bikotekide ohiarengandik datorren indarkeria
fisikoaz bakarrik hitz egin behar.
• Desberdintasuna eta kultura matxistak erabiltzen dituen indarkeria mota
guztiak sendotzen dituzten faktoreak ikusgarri egitea.
• Dramari ihes egin behar zaio, eta neskak eta emakumeak ez dira erakutsi behar
ezertarako gai ez diren biktima gisa.
• Originalak izan behar dira, bai tonuan, bai gaian, bai mezua emateko moduan.
Adierazpen artistiko mota oro onartuko da:
• flashmob
• kamera aurrean errezitatutako
poemak
• irakurritako gogoeta-testuak
• argazkiak
• argazki-muntaiak
• fotonobelak
• lipdubak
• dantza
• film laburrak
• animazio proiektuak
• artelanak bideoan aurkeztea
• performanceak
• kaleko esku hartzeak, etab.
10. AURKEZTEN DIREN PROIEKTUEK BETE BEHAR
DITUZTEN BALDINTZAK
• Proposamenak originalak izan behar dira, hau da, inori plagiatu edo kendu
gabekoak.
• Beste jaialdi edo lehiaketa batzuetan aurkeztutako proiektuak ezin dira hemen
aurkeztu.
• Piezak euskaraz, gaztelaniaz, bietan, edo beste hizkuntza batean aurkeztu ahal
dira (azken kasu horretan, euskarazko edo gaztelaniazko azpitituluekin).
• Proiektuek gehienez 5 minutu iraungo dute, kreditu-tituluak barne.
• Musika erabiliz gero, egile-eskubiderik gabeko musikak erabiltzea
gomendatzen dugu (hau da, copyleft lizentzia daukatenak, edo zuek sortuak
direnak). Egile-eskubideak dauzkan abesti bat erabiliz gero, bideoa igo den
plataformak bideoaren aurkako neurriak hartzeko arriskua bere gain hartuko
du parte hartzaileak.
• Proiektu guztiak ikus-entzunezko formatuan aurkeztu behar dira, bideo-plataforma
batera esteka bat jarriz (Youtube edota Vimeo).
JASOTZEKO EPEA
Lehiaketa irekitzeko eta lanak jasotzeko epea irailaren 12an hasiko da eta
azaroaren 12an amaituko da (biak barne).
SARIAK
• 1. kategoriako saria: 500 €
• 1. kategoriako aipamen berezia: 300 €
• 2. kategoriako saria: 500 €
• 2. kategoriako aipamen berezia: 300 €
• Saria ikus-entzunezko ekoizpen onenari*: 300 € + aukeratutako lanaren
hedapena jaialdi desberdinetan (oraindik zehazteko dago).
• Herriaren saria*: 300€
* Lehiaketan partea hartzea EZ DA derrigorrezkoa, baina bai bideoa sarera igotzea.
Parte hartzeko orrialde ofizialean dagoen izen ematea egin behar da (baita tutoreen baimena
adintxikikoa bazara)... baina pentsa, bideo jada egina duzuela, zergatik ez parte hartu? Batek dakit
nork irabaziko duen... zuk?
Hitz egin irakaslearekin, baina kotuan izan Azaroaren 12an epea bukatzen dela
ARGIBIDE GEHIAGO:
Klik hemen GabrielArestiko Drive Karpetan) edo hemen (orrialde ofiziala)