1. Met ondersteuning van

2. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 2
Inhoud
Introductie
• Offshore hernieuwbare energie
• DEME Blue Energy (DBE): Wave and Tidal Solutions
• Synergie golf- en offshore windenergie
FlanSea – Flanders Electricity from the Sea
• Het project
• Afgelegd traject – van labo naar zee
• De Wave Pioneer – componenten en fabricatie
Verdere ontwikkeling
• Algemeen kader
• Ontwikkelingspad
• Vervolgtraject FlanSea
Vragenronde

3. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 3
Offshore hernieuwbare energie
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Offshore
windenergie
Getijdenenergie
(stroming)
Golfenergie
Commerciële
maturiteit

4. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 4
Golf- vs. getijdenenergie
Belgisch deel van de Noordzee
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Beschikbaar gemiddeld golfvermogen
tot 6,5 kW/m
Potentieel voor golfenergieconvertoren
voor een gematigd golfklimaat
Beschikbaar gemiddeld getijdenvermogen
tot 238 W/m² (stroomsnelheid = 0,77 m/s)
Zeer beperkt potentieel voor getijden-
energieconvertoren
Bron: OPTIEP – BCP, Optimalisering van de basiskennis over het energiepotentieel op het Belgisch Continentaal Plat (2010)

5. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 5
DEME Blue Energy (DBE)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Getijdenprojecten in het Verenigd Koninkrijk

6. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 6
DEME Blue Energy (DBE)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Getijdenprojecten in het Verenigd Koninkrijk
Waarom het Verenigd Koninkrijk?
Grote stroomsnelheden groot energiepotentieel voor getijdenturbines
Uitgebreide ondersteuning (UK Marine Energy Programme)
• faciliteren van testinfrastructuur (bv. EMEC, NAREC, WaveHub, …)
• economische ondersteunen d.m.v.:
Renewable Obligation Certificates (ROCs):
Per MWh getijdenenergie ontvangt men 5 ROCs en dit voor 20 jaar indien
operationeel voor 2017
(de waarde van een ROC varieert tussen £38 en £54)
Levy Exemption Certificates (LECs): £5.24/MWh
Totale waarde = 5 ROCs + LECs + verkoopprijs elektriciteit ≈ € 325/MWh

7. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 7
Synergie golf- en offshore windenergie
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Implementatie van golfenergie-
convertoren tussen offshore windmolens
leidt tot:
Synergieën
- Gemeenschappelijk gebruik van
gridinfrastructuur
- O&M kost
Efficiënte ruimtebesteding
(tussenafstanden offshore windmolens
afhankelijk van rotordiameter)
Toename geïnstalleerd vermogen
per beschikbare km²

8. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 8
FlanSea, het project
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Project: FlanSea (Flanders Electricity from the Sea) is een onderzoeksproject
voor de ontwikkeling van een golfenergieconvertor in een gematigd zeeklimaat
Doelstelling: resulteren in een concept dat economisch leefbaar is en competitief is
met andere golfenergieconvertoren en/of andere offshore hernieuwbare energie-
convertoren
Consortium: samenwerking opgezet door de Universiteit Gent met 6
Vlaamse bedrijven, elk gespecialiseerd in een bepaald vakgebied dat
complementair is voor de uitwerking en de bouw van een golfenergieconvertor
Het FlanSea project wordt gesubsidieerd door het agentschap
voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT)

9. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 9
FlanSea, het project
vertrekpunt
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

10. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 10
Afgelegd traject
van labo naar zee
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
1. Schaaltesten (D 0.5m, 42 kg) – Waterbouwkundig Labo (Antwerpen)
2. Kabel- en sleettesten – Atelier Cloostermans
3. Q&D* boei (D 1.8m, 1 ton) – Westerstaketsel Haven Oostende
4. PTO Lab Setup – Laboratorium EELAB (UGent)
5. Droogtesten PTO – Atelier Cloostermans
6. Site Acceptance Test – Zeewezendok Haven Oostende
7. Real Life Lab (D 4.4m, 25 ton) – Op zee (Oostende)
* Quality & Durability
mei – december 2013

11. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 11
De Wave Pioneer
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

12. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 12
De Wave Pioneer
boeiconstructie
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

13. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 13
De Wave Pioneer
Verankering
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
Het gravitair anker
(36 ton) is gemaakt uit
staalplaten en –profielen
en wordt verbonden met
een krachtmeetcel voor
de meting van de
optredende krachten in
de staalkabel

14. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 14
FlanSea: En nu?
Prof. Dr. Ir. Julien De Rouck Ir. Dennis Renson
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

15. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 15
FlanSea: En nu?
01/12/2010 planten van mosterdzaadje
23/04/2013 aanschouwen van eerste ‘stekje’
… Wat, waar en hoeveel planten?
Zeebrugge 250 kW Offshore 6 MW
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

16. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 16
Globaal energieverbruik
Huidig globaal en totaal energieverbruik: Overwegend fossiel & stijgend!
London by Night as seen from ISS
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

17. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 17
Fossiel/nucleair energiegebruik:
milieuimpact
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

18. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 18
Europa: samen naar een hernieuwbare
toekomst
Kyoto protocol voor België:
Vermindering uitstoot broeikasgassen met 7.5% tegen 2010 (in vgl. met 1990)
Europese doelstellingen tegen 2020 (in vgl. met 1990):
1. Uitstoot van broeikasgassen  met 20 %
2. Aandeel hernieuwbare energie  tot 20 %
3. Energieverbruik  met 20 %
Hernieuwbare energiebronnen onderzoeken
en maximaal benutten
“WAVE goodbye to fossil fuels?”
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

19. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 19
Europa: Beschikbare golfenergie
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

20. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 20
Europa: ‘Ocean Energy’ Projecten
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

21. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 21
Europa: ‘Ocean Energy’ Projecten
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

22. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 22
België: beschikbare golfenergie
kW/m golfenergie
Boreas(2011)
Matig (maar veiliger) golfklimaat!
Kruipen, stappen, lopen!
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

23. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 23
Waarom point absorber?
De zee & de boei: al jaren dikke vrienden
SEEWEC project
UGENT thesissen & doctoraten
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

24. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 24
Ontwikkelingsvoortgang geëvalueerd volgens TRL
TRL: Technology Readiness Level (cfr. NASA)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

25. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 25
TRL-pad voor de Wave Star
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

26. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 26
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
TRL-pad voor de Wave Star

27. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 27
TRL 1-2-3 – Stage 1
2000: Concept
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
TRL-pad voor de Wave Star

28. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 28
TRL 4 – Stage 2
2004: Tank Testing – Scale model 1:40
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
TRL-pad voor de Wave Star

29. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 29
TRL 6 – Stage 3
2006: Nissum Bredning – Scale model 1:10
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
TRL-pad voor de Wave Star

30. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 30
TRL 7 – Stage 4
2009: Hanstholm – Scale model 1:2
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
TRL-pad voor de Wave Star

31. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 31
TRL-pad voor FlanSea
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

32. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 32
TRL-pad voor FlanSea
TRL 1-2-3 – Stage 1
2002: Concept
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

33. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 33
TRL-pad voor FlanSea
TRL 4 – Stage 2
2003: Flume Testing WL
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

34. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 34
TRL-pad voor FlanSea
TRL 5 – Stage 3
2011: Flume Testing WL
(scale 1:8)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

35. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 35
TRL 6 – Stage 3
2012: QnD (~scale 1:5)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling
TRL-pad voor de FlanSea

36. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 36
TRL-pad voor FlanSea
TRL 6 – Stage 3
2012: QnD (~scale 1:5)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

37. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 37
TRL-pad voor FlanSea
TRL 7 – Stage 4
2013: Wave Pioneer (scale 1:2)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

38. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 38
FlanSea: Technologische toekomst-
plannen?
Huidig pilootproject: Diameter 4.4m, 25 ton, schaal ± ½
Doel: Operationeel zijn & blijven, continue verbeteringen van anker tot generatorsturing
Perspectief: 8 à 10 m diameter, 100-150 ton
Locatie: in bestaande windmolenparken
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

39. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 39
FlanSea: ERL
Economical Readiness Level
Masterthesissen (>10) & Doctoraten (5) INZET UGENT, IWT, FWO
FlanSea I overheid(IWT) & industrie
FlanSea II overheid & industrie
“ creatief ondersteuningssysteem”
Exploitatie vergelijkbaar systeem groenestroomcertificaten (GSC)
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

40. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 40
Tot slot
Globaal energieverbruik blijft gelijk of stijgt (ondanks Kyoto)
Golven op zee zullen er altijd zijn
Zaaien om te maaien!
Men zegt: Er bestaan geen zekerheden meer in het leven!!!
TOCH WEL!
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

41. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 41
Tot slot
Zaaien om te maaien!
1. FlanSea I: onderzoek en ontwikkeling
2. FlanSea II: onderzoek en ontwikkeling
3. Exploitatie en commercialisatie
ZAAIEN MOET JE DOEN IN DE LENTE: DUS NU!
Introductie
FlanSea
Ontwikkeling

42. 23/04/2013 Flanders Electricity from the Sea 42
Vragenronde