Fyrirlestur frá Meistara Gísla Ó um Undac og INSARAG

2. UNDAC & INSARAGUNDAC & INSARAG
GÍSLI ÓLAFSSONGÍSLI ÓLAFSSON
UNDAC TEAM MEMBER ICELANDUNDAC TEAM MEMBER ICELAND

3. DagskráDagskrá
 Hlutverk Sameinuðu ÞjóðannaHlutverk Sameinuðu Þjóðanna
 UNDACUNDAC
 INSARAGINSARAG
 Þátttaka ÍslendingaÞátttaka Íslendinga

4. HLUTVERKHLUTVERK
SAMEINUÐUSAMEINUÐU
ÞJÓÐANNAÞJÓÐANNA

5. Hlutverk SÞ í hamförumHlutverk SÞ í hamförum
 Öll alþjóðleg aðstoð á hamfaratímum
er háð samþykki og beiðni skaðalands
 Alsherjarþing SÞ hefur falið
Emergency Relief Coordinator (ERC)
– sem stjórnar OCHA (Office for
Coordination of Humanitarian Affairs)
- að samhæfa viðbrögð
alþjóðasamfélagsins
 Mest öll aðstoð er í gegnum tvíhliða
samkomulag

6. Neyðarástand eftirNeyðarástand eftir
náttúruhamfarirnáttúruhamfarir
 Mikil og snögg þörf á að bæta
aðstæður
 Skemmdir á samgöngu- og
fjarskiptakerfum
 Fórnarlömb innan og mikið álag á
innlenda viðbragðsaðila
 Oft mikið boðið að aðstoð
 Hjálparstofnanir streyma inn í landið
 Fjölmiðlar þrýsta á stjórnvöld

7. Mikil þörf á samhæfinguMikil þörf á samhæfingu
Á landsvísuÁ landsvísuÁ vettvangiÁ vettvangi
Á alþjóðavettvangiÁ alþjóðavettvangi
Need to integrate the On-
Site level with the....

8. UNDACUNDAC
UNITED NATIONS DISASTERUNITED NATIONS DISASTER
ASSESSMENT AND COORDINATIONASSESSMENT AND COORDINATION
TEAMTEAM

9. UNDAC HugmyndafræðinUNDAC Hugmyndafræðin
 Aðallega notuð fyrir bráðarAðallega notuð fyrir bráðar
náttúruhamfarirnáttúruhamfarir
 Aðilar alls staðar að úr heiminum áAðilar alls staðar að úr heiminum á
viðbragðslistaviðbragðslista
 Hægt að kalla út mjög fljótt (12 – 24t)Hægt að kalla út mjög fljótt (12 – 24t)
 Samhæfa viðbrögð í fyrstuSamhæfa viðbrögð í fyrstu
aðgerðalotuaðgerðalotu
 Samhæfing/Mat/Öflun upplýsingaSamhæfing/Mat/Öflun upplýsinga
 Lengd útkalls allt að 3-4 vikurLengd útkalls allt að 3-4 vikur
 Styða stjórnvöld í skaðalandi ogStyða stjórnvöld í skaðalandi og
stofnanir SÞ í landinu.stofnanir SÞ í landinu.

10. Hlutverk UNDAC á vettvangiHlutverk UNDAC á vettvangi
 Samhæfing aðgerða alþjóðasamfélagsinsSamhæfing aðgerða alþjóðasamfélagsins
 Setja upp og reka samhæfingarstöðvar (OSOCC)Setja upp og reka samhæfingarstöðvar (OSOCC)
 Tryggja samvinnu við stjórnvöld og stjórnendurTryggja samvinnu við stjórnvöld og stjórnendur
skaðalandsskaðalands
 Framkvæma mat á umfangi hamfaraFramkvæma mat á umfangi hamfara
 Stjórna komu og brottför björgunarsveitaStjórna komu og brottför björgunarsveita

11. Samhæfingarstjórnstöð - OSOCCSamhæfingarstjórnstöð - OSOCC
 Mynda tengsl milli stjórnenda í skaðalandi og
alþjóðlegra björgunarsveita og hjálparsamtaka og
gera þeim kleyft að samhæfa viðbrögð
 Tryggja upplýsingaflæði milli alþjóðlegra
viðbragðsaðila og þeirra sem eru frá skaðalandi
(samræma lista, taka saman skýrslur og setja upp
fundi)
 Vera vettvangur til þess að skipuleggja
framkvæmd aðgerða á vettvangi
 Setja upp undir-samhæfingarstöðvar (sub-OSOCC)
og móttökustöðvar þegar þess er þörf fyrir
alþjóðlega rústabjörgunarsveitir.
 Tryggja flutning í samvinnu við stjórnvöld
skaðalands.

12. UNDAC KerfiðUNDAC Kerfið
Með limir: Reynslumiklir stjó rnendur
að gerð a sem gefa kost á
sé r til þátttöku í UNDAC
að gerð um fyrir hönd síns
lands eð a fé lags.
Útkallsferli: Samhæft og æft ferli
Búnað ur: Ávallt tilbúinn til notkunar í
að gerð um
Að ferð afræð i: Tryggja stað lað a
að ferð afræð i í
þjálfun, samræmingu, mati og
með höndlun gagna –
UNDAC Handbó kin

13. Europe / AfricaEurope / Africa
Austria, Belgium, Denmark,
Estonia, Ethiopia, Finland,
France, Germany, Iceland,
Italy, Kenya, Netherlands,
Nigeria, Norway, Russian
Fed, Sweden, Switzerland,
Tunisia, UK , S Africa
AsiaAsia
China, India, Iran, Japan
Korea, Malaysia,
Mongolia,
Pakistan, Philippines,
Singapore, Thailand
PacificPacific
Australia, Fiji, NZ, PNG,
Samoa, Solomon Isl.,
Tonga
Americas / CaribbeanAmericas / Caribbean
Argentina, Bermuda, Brazil,
Bolivia, Canada, Colombia,
Costa Rica, Dominican Rep.,
Ecuador, El Salvador,
Guatemala, Haiti, Montserrat,
Nicaragua, Panama,
Paraguay, Peru, USA,
Venezuela
Int. Humanitarian Org.Int. Humanitarian Org.
IFRC, UNDP, WFP, JLC,
CEPREDENAC, UNHCR,
WHO, UNEP, UNICEF,
ECHO, ILO, UN-Habitat
174 þátttakendur frá 57 löndum og 12
alþjó ð legum stofnunun auka OCHA
starfsfó lks

14. Kröfur sem gerðar eru til þeirraKröfur sem gerðar eru til þeirra
sem eru valdir inn í UNDACsem eru valdir inn í UNDAC
 Reynsla í að gerð astjó rnun
 Sé rhæfð þekking og reynsla
 Tungumálakunnáta
 Svæð isbundin/Alþjó ð leg reynsla
af hamförum
 Getur unnið vel í hó p
 Er undir það búin að taka þátt í
að gerð um
 Getur gefið kost á sé r í
að gerð ir

15. Að búa sig undir að gerð irAð búa sig undir að gerð ir
 Vera viðbúinn því að útkall kemur
 Vera með gildan samning og skírteini
frá SÞ
 Vera með allar bólusetningar og eiga
aukaskammta af lyfjum
 Persónulegur búnaður tilbúinn og
yfirfarinn
 Leyfi til þess að fara frá
vinnuveitanda/fjölskyldu/vinum/samst
arfsaðilum/gæludýrum

16. ÚtkallsferliðÚtkallsferlið
OCHA
National
Mobilizing Centre
NMC
UNDAC liði
5.OCHA setur
saman UNDAC
teymi og gerir
allt klárt til að
senda það út
(flugmiðar,
áritanir, o.s.frv.)
2.OCHA sendir:
• Fax til NMC
• Opnar upp svæði
á Virtual OSOCC
• SMS til UNDAC
liða ásamt
tölvupósts
3.NMC hefur
samband við alla
UNDAC liða í sínu
landi
4.UNDAC liðar láta
OCHA vita hvort
þeir gefi kost á sér
(símtal/email/SMS
/V-OSOCC)
1.OCHA fær beiðni
um að senda
UNDAC teymi til
skaðalands

17. Alls 150 UNDAC aðgerðir í 85Alls 150 UNDAC aðgerðir í 85
löndum síðan 1993löndum síðan 1993

18. Að gerð ir síð ustu 12Að gerð ir síð ustu 12
mánuð imánuð i
USA – Hurricane Katrina Sept 05 Netherlands, NZ, OCHA,
South Africa, UK (5)
El Salvador – Floods Oct 05 Ecuador, El Salvador,
Nicaragua, OCHA,
Paraguay (5)
Pakistan – EQ Oct-Nov 05 OCHA, Switzerland,
Singapore, WHO, Norway, Russia,
Malaysia, Philippines,
Germany, UK, OCHA/UNEP,
Mongolia, Estonia (24)
Guatemala – Mudslides Oct 05 Bolivia, Brazil, Nicaragua,
Panama, Peru, UK (6)
Nicaragua – Storm Oct-Nov 05 Nicaragua, OCHA Paraguay,
Venezuela (4)
Bolivia – Floods Feb-Mar 06 Bolivia, Brazil, Netherlands,
Nicaragua,
OCHA Paraguay (6)

19. Að gerð ir síð ustu 12Að gerð ir síð ustu 12
mánuð imánuð i
Philippines – LandslidePhilippines – Landslide Feb-MarFeb-Mar OCHA, Philippines,OCHA, Philippines,
Singapore,Singapore, USA, WHO (6)USA, WHO (6)
Tajikistan – Dis. Prep.Tajikistan – Dis. Prep. MarMar OCHA, OCHA/UNEP,OCHA, OCHA/UNEP,
UNDP, UNEP,UNDP, UNEP, WHO, UK, Estonia +WHO, UK, Estonia +
2 associates (12)2 associates (12)
Suriname - FloodsSuriname - Floods MayMay Belgium, Estonia, Germany,Belgium, Estonia, Germany,
OCHA, USA (7)OCHA, USA (7)
Indonesia – EQIndonesia – EQ May-JuneMay-June China, Malaysia, OCHA,China, Malaysia, OCHA,
Singapore (5)Singapore (5)
Indonesia – Gas WellIndonesia – Gas Well May-JuneMay-June Netherlands, OCHA/UNEP,Netherlands, OCHA/UNEP,
Switzerland +Switzerland +
2 associates (5)2 associates (5)
Afghanistan – Dis. Prep.Afghanistan – Dis. Prep. JulyJuly OCHA, South Africa, UK,OCHA, South Africa, UK,
UN-DSS,UN-DSS, IFRC (7)IFRC (7)
Cô te d’Ivoire – Toxic spillCô te d’Ivoire – Toxic spill Sept 06Sept 06 OCHA, Netherlands,OCHA, Netherlands,
Norway + 2 associates (6)Norway + 2 associates (6)

20. Tegundir hamfaraTegundir hamfara
Sprengingar
Eldgos
Umhverfis
Þurkar
Skógareld.
Flóðbylgjur
Viðbragð
Stríð
Fellibylir
Jarðskj.
Flóð
0 5 10 15 20 25
43
27
29
13
5
4
3
4
2
8
5
30 35 40

21. Hvert er kallað út?Hvert er kallað út?

22. UNDAC Búnað urUNDAC Búnað ur
Stig 1 - Persó nulegur búnað ur
UNDAC lið a
Stig 2 - Að gerð abúnað ur í Genf og á
öllum
svæð isskrifstofum OCHA
(fjarskiptatæki og
skrifstofubúnað ur)
Stig 3 - UNDAC Stuð ningsmó dular
Grunnmó dull – Aukamó dull
Svefnmódull
Skrifstofumódull
Samskiptamódull

23. UNDAC ÞjálfunUNDAC Þjálfun
 UNDAC Inntöku kúrs (2 vikur)
 Africa / Europe
 Latin America / Caribbean
 Asia / Pacific
 Árlegir svæð isbundnir UNDAC
upprifjunarkúrsar
 Sé rhæfð ar æfingar og námskeið
 TRIPLEX æfing
 Sé rhæfð námskeið (OSOCC,
stuð ningslið )
 Þjálfun í gegnum samstarfsað ila svo sem
EB, IFRC, o.fl.
 Svæð isbundnar USAR æfingar

24. UNDAC HandbókinUNDAC Handbókin
 Uppflettirit fyrir aðgerðir, meðan á
aðgerðum stendur og eftir aðgerðir.
 Samantekin áralöngu reynsla í
tengslum við ferla, aðferðir,
aðferðafræði og hluti sem gera
hlutina auðveldari.
 Samantekt á upplýsingum tengdum
hamförum og aðgerðastjórnun
 Ábendingar um hvar megi leita að
frekari upplýsingum

25. UNDAC Handbókin - innihaldUNDAC Handbókin - innihald
 OCHA mandateOCHA mandate
 UNDAC systemUNDAC system
 Mob and missionMob and mission
 CoordinationCoordination
 InformationInformation
 AssessmentAssessment
 USARUSAR
 DRP-missionsDRP-missions
 Env.Env.
EmergenciesEmergencies
 OCHA supportOCHA support
 CMCoordCMCoord
 UN & int.UN & int.
organizationsorganizations
 Safety & SecuritySafety & Security
 Personal healthPersonal health
 LogisticsLogistics
 Climate & terrainClimate & terrain
 RadioRadio
communicationscommunications
 ReferencesReferences

26. INSARAGINSARAG
INTERNATIONAL SEARCH ANDINTERNATIONAL SEARCH AND
RESCUE ADVISORY GROUPRESCUE ADVISORY GROUP

27. INSARAG – Inngangur (1 af 4)INSARAG – Inngangur (1 af 4)
INSARAG eru alþjóðlegt sambandINSARAG eru alþjóðlegt samband
undir hatti SÞ sem hefur að geraundir hatti SÞ sem hefur að gera
með rústabjörgun (USAR – Urbanmeð rústabjörgun (USAR – Urban
Search and Rescue) og viðbragðSearch and Rescue) og viðbragð
þar sem þess gerist þörfþar sem þess gerist þörf

28. INSARAG – Inngangur (2 af 4)INSARAG – Inngangur (2 af 4)
Markmið INSARAG er að skapa
vettvang þar sem hægt er að
skiptast á upplýsingum.
 Skilgreina taðla í alþjóðlegri
rústabjörgun
 Þróa aðferðafræði sem leiðir til
alþjóðlegs samstarfs og
samræmingar í viðbrögðum við

29. INSARAG – Inngangur (3 af 4)INSARAG – Inngangur (3 af 4)
INSARAG er samstarfsnet bæði
landa þar sem jarðskjálftar eru tíðir
og einnig landa sem eru
hefðbundnir veitendur aðstoðar

30. INSARAG - Inngangur (4 af 4)INSARAG - Inngangur (4 af 4)
INSARAG var stofnað 1991 að
frumkvæði björgunarsveita sem
tóku þátt í viðbrögðum vegna
jarðskjálftans í Armeníu 1988

31. INSARAG – Markmið (1 af 8)INSARAG – Markmið (1 af 8)
Að þróa samstarf á alþjóðavísu
með það að markmiði að bjarga
mannslífum og lina þjáningar í
kjölfar náttúruhamfara

32. INSARAG – Markmið (2 af 8)INSARAG – Markmið (2 af 8)
Að gera viðbrögð og undirbúning fyrirAð gera viðbrögð og undirbúning fyrir
hamfarir betri og þar með bjargahamfarir betri og þar með bjarga
mannslífum, draga úr þjáningu og þeimmannslífum, draga úr þjáningu og þeim
áhrifum sem náttúruhamfarir hafa.áhrifum sem náttúruhamfarir hafa.

33. INSARAG – Marmkið (3 af 8)INSARAG – Marmkið (3 af 8)
Að auka afköst og samhæfingu
alþjóðlegra rústabjörgunarsveita
(USAR) á vettvangi hamfara.

34. INSARAG – Markmið (4 af 8)INSARAG – Markmið (4 af 8)
Að styðja við bakið á því að þróa uppAð styðja við bakið á því að þróa upp
viðbragðsgetu í rústabjörgun meðalviðbragðsgetu í rústabjörgun meðal
þeirra landa sem geta lent íþeirra landa sem geta lent í
jarðskjálftum, sér í lagi meðaljarðskjálftum, sér í lagi meðal
þróunarlandanna.þróunarlandanna.

35. INSARAG – Markmið (5 af 8)INSARAG – Markmið (5 af 8)
Að þróa aðferðir og kerfi sem eruAð þróa aðferðir og kerfi sem eru
samþykkt á alþjóðavísu í því hvernigsamþykkt á alþjóðavísu í því hvernig
rústabjörgun fer fram og þannig tryggjarústabjörgun fer fram og þannig tryggja
samvinnu og samræmdsamvinnu og samræmd
rústabjörgunarsveita, bæði innanrústabjörgunarsveita, bæði innan
skaðalands og erlendra sveita.skaðalands og erlendra sveita.

36. INSARAG – Markmið (6 af 8)INSARAG – Markmið (6 af 8)
Að leiðbeina og veita tæknileganAð leiðbeina og veita tæknilegan
stuðning innan OCHA á samhæfingustuðning innan OCHA á samhæfingu
aðgerða eftir jarðskjálfta.aðgerða eftir jarðskjálfta.

37. INSARAG – Markmið (7 af 8)INSARAG – Markmið (7 af 8)
Að þróa björgunaraðferðir, leiðbeiningarAð þróa björgunaraðferðir, leiðbeiningar
og skrá lærdóm og þar með styrkjaog skrá lærdóm og þar með styrkja
samstarf meðan á neyðarfasa hamfarasamstarf meðan á neyðarfasa hamfara
stendur.stendur.

38. INSARAG – Markmið (8 af 8)INSARAG – Markmið (8 af 8)
Að þróa módel til þess að koma áAð þróa módel til þess að koma á
framfæri upplýsingum um mat á ástandi,framfæri upplýsingum um mat á ástandi,
óskum um aðstoð og öðru sem þarf tilóskum um aðstoð og öðru sem þarf til
þess að geta tekið ákvarðanir umþess að geta tekið ákvarðanir um
viðbragð á sem stystum og bestum tíma.viðbragð á sem stystum og bestum tíma.

39. ÞÁTTTAKAÞÁTTTAKA
ÍSLENDINGAÍSLENDINGA

40. Þátttaka Íslendinga íÞátttaka Íslendinga í
INSARAG og UNDACINSARAG og UNDAC
 SL hefur verið þátttakandi í INSARAG fyrir Íslands höndSL hefur verið þátttakandi í INSARAG fyrir Íslands hönd
frá árinu 1998frá árinu 1998
 Fyrsti íslenski UNDAC meðlimurinn hlaut þjálfun áriðFyrsti íslenski UNDAC meðlimurinn hlaut þjálfun árið
19981998
 Síðan hafa eftirtaldir aðilar verið þjálfaðir og tekið þátt íSíðan hafa eftirtaldir aðilar verið þjálfaðir og tekið þátt í
aðgerðum á vegum UNDAC fyrir Íslands höndaðgerðum á vegum UNDAC fyrir Íslands hönd
 Þorsteinn Þorkelsson (Indónesía 2000)Þorsteinn Þorkelsson (Indónesía 2000)
 Freysteinn Sigmundsson (Marakkó 2004, IndonesíaFreysteinn Sigmundsson (Marakkó 2004, Indonesía
2005)2005)
 Sólveig Þorvaldsdóttir (Indland 2001)Sólveig Þorvaldsdóttir (Indland 2001)
 Árni BirgissonÁrni Birgisson
 Gísli ÓlafssonGísli Ólafsson
 Ásgeir BöðvarssonÁsgeir Böðvarsson