1. KurumsalSosyalSorumluluk, İşEtiğiveEtikKodlari Engin MIRMIR 15592 / 1001070045 Ali ZENGiN 15629 / 1001070082 Lütfi KANTARCI 15316 / 1001060042

2. 1. İş Etiği 1.1 İş Etiği nedir? 1.2 İş etiğinin işletme açısından değerlendirilmesi 1.3 Etik davranışlar 1.4 Etik dışı davranışlar 2. Etik Kodlar 2.1 Etik Kod nedir? 2.2 Etik kodların sağlayacağı faydalar 2.3 Örnek etik kodlar İÇİNDEKİLER

3. 3. Kurumsal Sosyal Sorumluluk 3.1 Kurumsal sosyal sorumluluk nedir? 3.2 Kurumsal sosyal sorumluluk tanımları 3.3 Kurumsal sosyal sorumluluk kavramının ortaya çıkmasına neden olan etkenler 3.4 Kurumsal sosyal sorumluluğun sağlayacağı faydalar 3.5 Çok uluslu şirketler ve kurumsal sosyal sorumluluk 3.6 Türkiye’de sosyal sorumluluk projeleri: Uygulamalardan Örnekler

4. İşetiği, belirlibirzamandilimindeevrenselkabul görmüş ya da belirli bir toplumda geçerliliği olan ahlaki değerler ve normlar çerçevesinde iş yaşamına ait işletme içi ve dışı çevresel faktörlerle etkileşime açık her türlü faaliyet ve davranışa yön verecek ahlaki yargılar geliştirme ve uygulama biçimidir. Diğer bir deyişle iş etiği, doğruyu ve yanlışı veya iyiyi veya kötüyü gösteren ahlaki kurallarla, standartlarla ilgili çalışmalardır. İŞ ETİĞİ

5. İş etiği uygulamalı bir ahlak bilgisi olarak, iş hayatında karşılaşılan sorunları ele almaktadır. Bu sorunlar; çalışanların kendi aralarında, çalışanlarla yöneticiler arasında, işletme ve işletmeyle ilişki içerisinde olanlar arasında veya işletmeyle çevresel faktörler arasında gerçekleşmektedir. Ömer Torlak bir işletme açısından değerlendirilmesi gereken etik konuları dört başlık altında toplamıştır.

6. 1. İlişkiler: İşletmenin çıkar gruplarıyla olan bağlantıları 2. Ürünler: İşletmenin ürettiği mal ve hizmetlerden kaynaklanabilecek çevre sağlığı çalışanların refahı, doğal kaynakların kullanımı, ürünlerin sosyal amaçları gibi hususlar 3. Eylemler:İşletmelerin eylemlerinde doğruluk, dürüstlük, fedakarlık ve açıklık gibi değerlere bağlılık 4. Çalışanlar:Çalışanlar arasında güç,ücret ve ırk gibi farklılıklarda eşitlik ilkesinin gözetilmesi

7. İş dünyası; işletmeler,müşterileri, çalışanları, hissedarları, çevre ve hükümetler ile bir bütünü oluşturmaktadır. Bu gruplar birbirleri ile sürekli yararlanma ilişkisi içindedirler. Bu karşılıklı yararlanma ilişkileri içinde iş ahlakı kuralları çok önemli yer tutmaktadır. Çünkü işletmelerin uzun dönemde varlıklarını sürdürmeleri, bu karşılıklı ilişkilerin ahlaki standartlara uymasına bağlıdır.

8. Örgütlerde etik standardının yüksekliği, kamuoyu önünde kurumsal prestijinin artmasını sağlamaktadır. Çünkü etik anlayış ve davranışların örgütsel iklime aktarımı, sosyal bir sorumluluk bilincidir. Bu tür işletmeler, ahlaki değerler doğrultusunda hareket etmelerinin karşılığını, müşteriler tarafından tercih edilmek suretiyle, ticari olarak fazlasıyla almaktadır.

9. İşletme etiği, örgütün genel değerler sistemini tanımlayan,örgüt üyeleri arasındaki iletişim ile örgütsel işleyişin nasıl olacağını belirleyen yazılı ve yazılı olmayan düzenlemelerdir. Her işletmenin kendine özgü ahlaki ve felsefi eğilimleri vardır. Kuruluşlar büyüdükçe ve merkezilikten uzaklaştıkça yönetimin, çalışanların yasal ve etik tarzda şirketin amaçlarını başarmasını sağlamak için sürekli bir davranış standartlarına gereksinimi olmaktadır.

11. Herkese eşit davranmak

12. Dürüstlük ve doğruluk

13. Tarafsızlık

14. Sorumluluk sahibi olmak

15. İnsan haklarına riayet etmek

16. İnsancıl olmak

17. İşe bağlı olmak

19. Hoşgörülü olmak

20. Saygılı olmak

21. Müsrif olmamak

22. Demokrasiye inanmak

23. Olumlu düşünmek

24. Verime ücret ödemek

26. Adam kayırmak

27. Rüşvet vermek ya da almak

28. Yıldırma – korkutma politikası uygulamak

29. Görevi ihlal etmek

30. Başkalarını sömürmek

31. Bencillik etmek

32. Yolsuzluk yapmak

34. Hakaret ve küfür etmek

35. İş ilişkilerine politika karıştırmak

36. Görev ve yetkiyi kötüye kullanmak

37. Kötü alışkanlıklar edinmek

38. Bedensel ve cinsel tacizde bulunmak

39. Dedikodu yapmak

40. Şiddet – baskı uygulamak, saldırganlık göstermek

42. Etikkodlargenellikleyasalolma, adalet, dürüstlük,insanavetoplumasaygıgibigeneletikdeğerlerileidealist birtemelteşkileder, işletmeninbudeğerlereatfettiğiönemveönceliğivurgularvebubağlamdakiilke, standartvekurallarısoyuttansomutadoğruayrıntılandırılır. Değerleredayandırılmayankurallartemelsizkalır,kurallarınbelirtilmediğidurumlardaisedeğerlerboşluktakalır.

43. Diğerbirdeyişlekodlarsadece “yap - yapmalistesi” olmamalı, davranışkurallarınındayandığıdeğerleriletemellendirilmelidir. Ayrıca, uygulanamayacakkodlarınyararsağlamayacağıunutulmamalıdır. Zirakurallarböyleceanlamveişlerlikkazanır

44. Etikkodlar, etikyapıvesüreçoluşturulmasındaenbaştagelenyöntemolmuştur. Etikkodlarınfirma bazındakuruluşaruhvermesi, yöneticilereveçalışanlararehberolmasıgibibilinenolasıyararlarınınyanında, paydaşlarınvekamununpiyasamekanizması, serbestpazar, işdünyasıveişletmelerhakkındadahaolumlugörüşleresahipolmasınısağlamapotansiyelivardır. Özelsektörünsağlayacağıbugüvenortamı, toplumunekonomikrefahınavedemokratikgelişiminekatkıdabulunacaktır.

45. Etik Kodlarşu amaçlarlageliştirilir… Kurumsalbeklentivetaleplerindilegetirilmesi Etikkonularlailgilidiyaloğukolaylaştırmak Etikkararlaralabilmekiçinbirtemelkaynaksunmak Kurallarıçiğnemeeğiliminizayıflatmak Kurallarıuygulamakvehesapverebilirlikiçinbirtemelsağlamak Etikdavranışlarıteşviketmek Kararvericilerinkendilerinigüvenliverahathissetmelerinisağlamak

46. KodlarınSağlayacağıFaydalar •Dışa veiçekarşı güvensağlar •Etikkonularlailgilifarkındalığıartırır •Etikdiyoloğuteşvikederve meşrukılar •Konsensüssağlar •Kararsüreçlerinerehberlikyapar •Riskleriazaltır •Sorunlarınraporedilmesiniteşvikeder •Sorunlarkarşısındadanışmanlık alma konusundacesaretlendirir •İyiyönetişim/liderliğigeliştirir

47. Kişisel Bütünlük ve Tutarlılık Mesleki Sorumluluk Gelişim Bilinci Eşitliği ve Adil Yaklaşım Bilinci Çıkar Dengelerinin Gözetilmesi Bilinci Bilginin Kullanımı Sosyalve Toplumsal Sorumluluk… Örnek Etik Kodlar…

48. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Yasal, ekonomik, etik, işletmenin iç ve dış çevresindeki birey ya da kurumlar bağlamındaki olumlu beklentilerin karşılanmasına yönelik stratejik ve politik bir süreç olarak ifade edilebilir. Kurumsal sosyal sorumluluk alanına hissedarlar, çalışanlar, müşteriler, halk, ulusal ve uluslararası toplum girmektedir.

51. Kavramsalolarakkurumsalsosyalsorumluluk ilk kez 1953’te yayımlananH.Bowen’in “İşadamlarınınSosyalSorumlulukları” (Social Responsibilities of the Businessman) adlıkitabındayeralmıştır. Bowen işadamlarının, toplumundeğerveamaçlarıylaörtüşensosyalsorumlulukfaaliyetlerleilgilenmelerinisavunmuştur.

52. AvrupaKomisyonu’nunyaptığıtanımlamayagörekurumsalsosyalsorumluluk; işletmelerin, gönüllülükesasınadayalıolaraksosyalveçevreselmeselelerini, örgütselfaaliyetleriylevesosyal paydaşlarıylaolanetkileşimleriylebütünleştirebildiğibirkavramdır. Sosyalsorumluluksahibiolmaksadeceresmibeklentileriyerinegetirmekdeğil, gönüllülüktenileriyegiderek, insansermayesine, çevreyevehissedarlarlailişkileredahaçokyatırımyapmaktır.

53. ISO olaraktanınan, UluslararasıStandardizasyonOrganizasyonu’nunkurumsalsosyalsorumlulukkonusundakistratejikdanışmangrubu, kurumsalsosyalsorumluluğuinsanlaravetoplumayararsağlayacakbirşekilde, organizasyonlarınekonomik, sosyalveçevreselsorunlaraişaretettikleribiryaklaşımolarakelealmaktadır. ISO kurumsalsosyalsorumlulukkapsamındainsanhakları, işsağlığıvegüvenliğidahilolmaküzereişyeriveişçisorunları, işyerindeadaletsizuygulamalar, çevreselyaklaşımlar, piyasavetüketicisorunlarıgibisorunlarınolmasıgerektiğinivurgulamaktadır.

54. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Yönetişimle Nasıl Bir Araya Gelerek Paydaşları Memnun Edecek Bir Başarıyı Ortaya Koyabilecektir ?

55. Kurumsal sosyal sorumluluğun kurum içinden dışına doğru, kurum dışından içine doğru her boyutta başarılı bir düzleme oturtulması yönetişimi bir kurum kültürü haline getirmekle mümkün olacaktır.

56. Kurumun niteliği ve niceliği hangi boyutlarda olursa olsun yönetişim kültürünün sosyal sorumluluk odaklı yapılanması için ise, organizasyonun iç ve dış çevresine yönelik liderlik, katılımcılık ve motivasyon boyutu, müşteri boyutu, sürekli gelişme boyutu, sürekli eğitim boyutu, işbirliği boyutu, şeffaflık boyutunun kurum kültürü kapsamında etik bir çerçevede geliştirilmesi gerekmektedir.

57. Kurumsalsosyalsorumlulukkavramınortayaçıkışındaetkiliolanfaktörleri; İktisadietkenler, Politiketkenler Toplumsaletkenlerolaraksınıflandırmakmümkündür. KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK KAVRAMININ ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLAN ETKENLER

58. 1929’da tümdünyayıetkisialtınaalanekonomikbuhranbirçoktoplumsaldeğişimintetikleyicisiolduğugibiişyaşamınıveiktisadihayatıdaciddideğişimlereitmiştir. İşletmefaaliyetlerindeveüretimdedevletinrolüönemkazanmıştır. İştebudeğişimlerinkurumsalsosyalsorumlulukkavramınındoğuşundaönemlietkisiolmuştur. İktisadi Etkenler

59. Örneğin Peter Frankental, Fransız DevrimiyıllarındakendiçikolatafabrikasındaçalıştırdığıyoksulişçilerineeğitimveevteminedenJoseph Rowntreeisimlibirgirişimcidensözetmektedir.

60. 20. yüzyıliçinde, özellikle II. DünyaSavaşındansonradünyaikikutuplubiryapıyabürünmüştür. Diğeryandanbuyıllartümdünyadademokratikleşmeeğilimlerininartışageçtiğiyıllarolarakdaanılmaktadır. Yinebuyıllardainsanhaklarıbireylerlehinegelişmelergöstermiştir.Bireyintoplumiçindekiönemininartması, işletmelerin de bireylerivetoplumudahafazlaönemsemesinevebireyebirişçi, birtüketici,biryatırımcı vb. olarakdahafazlaönemvermelerinenedenolmuştur. Politik Etkenler

61. Toplumsal Etkenler 1900’lü yıllar, dünyadakitoplumlarınbirbirleriyleetkileşimveiletişimininarttığıyıllardır. Bireylerinöncekenditoplumları, içindekidiğerbireylerlesonradünyaüzerindeyaşayanfarklıtoplumlardanbireylerleiletişimveetkileşimininartmasıbireyintoplumiçindeörgütlühareketetmesiniolanaklıkılmıştır. 1930’lu yıllarçalışanlarınsendikalhaklarınıeldeetmeyebaşladığıvedahaiyiiş, ücretveyaşamkoşullarınıtalepetmeyebaşladıklarıtoplumsaldönüşümyıllarıdır. Bu yıllardabireyciveyararcıahlakfelsefesininyerinisosyalahlakanlayışıalmıştır.

62. Kurumsalsosyalsorumlulukkonusunuciddiyealanşirketlerönemlikazanımlarsağlamaktadırlar. Başta, şirketlerinmarkadeğerlerivedolayısıylapiyasadeğerleriartmaktadır. Günümüzdetüketicilerbirürünüsadecekalitesivemaddideğeriiledeğil, buürünüüretenişletmelerinsosyalsorumlulukfaaliyetleriilebirliktedeğerlendirerek de tercihetmektedirler.

63. Kurumsalsosyalsorumluluklarınınbilincindeolanşirketleryenipazarlaragirmevemüşterisadakatisağlamadaönemliavantajlareldeetmektedirler. Dünyadabirçokfonvekurumsalyatırımcılar, birşirketeyatırımyapmadanönce, o şirketinsosyalsorumlulukkonusundakiperformansınıdeğerlendirmeyebaşlamıştır.

67. Kurumsalsosyalsorumlulukdavranışınınyaygınlaştırılmasındadevletdüzenleyicibirtakımönlemleralmaklayükümlüdür.Kurumsalsosyalsorumlulukyönündeyasalarınvedüzenlenmelerinoluşturulması; doğanınveçevreninkorunması, işçilerinsömürülmesininengellenmesi, çocukişçiçalıştırılmasınınönlenmesi, rüşvetveyolsuzluklarınönünegeçilmesivesairekonulardabiraraçrolüoynayabilir. Buşekilde, işletmelerkendilerindennelerbeklendiğiniaçıkve net biçimdebilirler.

68. Çokulusluşirketlerinsosyalsorumlulukçerçevesindefaaliyettebulunmalarınayönelikikiuluslararasıbildirgeincelenmektedir. ILO (Uluslar arası Çalışma Örgütü) ’ nun çok uluslu şirketler ve sosyal politika ile ilgili ilkeler üçlü bildirgesi OECD’nin uluslararası yatırımlar ve çok uluslu işletmeler bildirgesi Çok Uluslu Şirketler ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk

69. Çok uluslu Şirketler ve Sosyal Politika ile İlgili İlkeler Üçlü Bildirgesinin amacı, BirleşmişMilletlerinYenibirUluslararasıEkonomikDüzenkurulmasınıöngörenkararlarıışığındaçokulusluşirketlerinekonomikvesosyalgelişmeyeolumlukatkılaryapmalarınıözendirmek, çeşitlietkinliklerininyolaçabileceğigüçlükleriasgariyeindirmekyadagidermektir.

70. OECD ÇokulusluİşletmelerGenelİlkeleri,devletler tarafından çok uluslu işletmelereyapılantavsiyelerdir. Bunlar, ilgiliyasalarauygunvesorumlubirticarifaaliyettebulunulması doğrultusunda, gönüllülüktemelinedayalıilkelervestandartlargetirmektedir.

71. Gelişmekte olan ülkemiz ve kurumları dünyaya adaptasyon sürecinde yakın ve uzak gelecekte evrensel normlarla yaşar hale geldiğinde gerçek başarıya ulaşacaklardır. Yönetişimin sosyal sorumluluk çerçevesinde çalışma yaşamına geçirilmesi için ben yerine biz mantığı,

72. gerek bireysel ve gerekse kurumsal etik faktörlerin (ücretin hak edilmesi, emeğin karşılığının alınabilmesi, görevlerin zamanında ve etkin olarak yapılması, yolsuzluk ve rüşvetin dışlanması gibi) kurum kültürü haline gelmesi bu sürecin temel taşları arasında yer alacaktır.

74. TURKCELL KARDELENLER-ÇağdaşTürkiye’ninÇağdaşKızlarıTÜRKİYE’DE SOSYALSORUMLULUK PROJELERİ:UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER

76. OpetÖrnekKöyProjeleriTARİH ALANINDA SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ

78. Türkiye’ninÖnemliKuşAlanları

79. Türkiye’ninDünyayaArmağanı: KüreDağlarıMilliParkı

80. Türkiye’ninÖnemliBitkiAlanları

81. ÖnemliOrmanAlanları: SıcakNoktalar

82. KafkasyaYeşilKoridoru

84. Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz…