ALAIZA

1. (P a n g -e le m e n ta ry a n g Ka s a n a y a n s a P a g k a tu to )
F ILIP IN O

2. FILIPINO
DESKRIPSYON
Ang asignaturang ito ay lumilinang sa mga kasanayan sa pakikinig, pagsasalita, pagbasa, pagsulat at pag-iisip sa Filipino.
Saklaw ng mga kasanayan sa pakikinig ang masusing pagkilatis at mabisang pang-unawa. Sa pagsasalita naman, nahahasa ang
wastong pagbigkas, paggamit ng mga pahayag at istrukturang panggramatiko. Sa kasanayan sa pagbasa nalilinang ang husay sa
pagpapalawak ng talasalitaan, pagkilala sa mga salita, pag-unawa at kasanayan sa pag-aaral at pananaliksik. At sa pagsulat
napagaganda ang ayos ng sulat-kamay, naiaangat ang kasiglahan sa antas ng pagkatha at kasiya-siyang kaayusang pansulatin.
Para sa mabisang pagtuturo, ang mga tiyak na kasanayan ay malilinang sa pamamagitan ng mga sitwasyon at iba’t ibang
kagamitan tungo sa lubusang pagkatuto. Ang mga bata ay tuturuan ng angkop na kagamitang pangliteratura tulad ng jingles,
tugma, tula, diyalogo at iba pa.
Konsepto ng Sibika at Kultura ang nilalaman ng Filipino sa Una hanggang Ikatlong Baitang. Inaasahang ang mga batayang
kasanayan sa pagbasa ay matututuhan nang lubusan sa tatlong unang baitang.
NAKALAANG ORAS
Pang-araw-araw na Oras
Asignatura
I II III IV V VI
Filipino 80 80 80 60 60 60
Maaaring gamitin ng Filipino ang nilalaman ng SK/HKS. Ang pokus ay sa paglilinang ng mga kasanayan sa
pakikipagtalastasan.
Para sa Baitang I-III, ang pang-araw-araw na pagkakabahagi ng oras ay 80 minuto samantalang sa Baitang IV-VI ang
nakabahagi ay 60 minuto. Katulad ng sa English, walang pagtataas ng bilang ng minuto sa Baitang IV-VI sa pagsasaalang-
alang na ang batayang kasanayan sa pag-aaral ay natutuhan na sa unang tatlong baitang.
1

3. MGA INAASAHANG BUNGA
MITHIIN: Nagagamit ang Filipino sa mabisang pakikipagtalastasan (pasalita at pasulat); nagpapamalas ng kahusayan sa
pagsasaayos ng iba’t ibang impormasyon at mensaheng narinig at nabasa para sa kapakinabangang pansarili at
pangkapwa at sa patuloy na pagkatuto upang makaangkop sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig
Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mag-aaral ay inaasahang nakabibigkas ng mga alpabeto at mga simpleng salita. Nagagamit ang
magagalang na pagbati at nakasusunod sa maikling panuto at direksiyon. Nakababasa ng bagong salita sa tulong ng bagay, larawan, hugis o
anyo, naisusulat ang sariling pangalan at nakasusulat ng mga payak na pangungusap.
Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasabi ng pangunahing diwa ng kuwento o saknong ng tulang napakinggan;
nakapaglalarawan ng mga tao, bagay, pook; nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat ng kabit-kabit
na mga titik na gumagamit ng wastong bantas.
Pagkatapos ng Ikatlong Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng buod ng pinakinggang balita/ulat; naibibigay ang sariling palagay
tungkol sa isyung pinag-uusapan; nakababasa at naipaliliwanag ang kahulugan ng mga hiram na salita, mga babala at patalastas; nasasabi
ang pagkakaiba ng opinyon at katotohanan at naisusulat ang mga idiniktang patalastas, anunsyo, poster, liham at iba pang teksto; nakababasa
nang may pag-unawa.
Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling ideya at kaisipan tungkol sa mga
impormasyon/kuwentong narinig; nakapagbibigay rin ng reaksiyon at nakalalahok sa iba’t ibang talakayan, gumagamit ng matatalinghagang
salita at mga ekspresyong tuwiran at di-tuwiran. Natutukoy ang mga pangyayaring nag-uugnay sa sanhi at bunga ng mga pangyayari at
napagsusunud-sunod ang mga ideya at sitwasyon. Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng aklat/pahayagan at nakasusulat na ng maikling
komposisyon.
Pagkatapos ng Ikalimang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagbubuod ng nabasa at napakinggan, nakabubuo ng pangungusap gamit ang
mga sangkap ng iba’t ibang bahagi ng pananalita, nakagagamit ng diksyunaryo, “thesaurus” at iba pang sanggunian sa paghahanap ng
impormasyon at nakasusulat na ng biro, anekdota, patalastas, poster at sulatin na may 15-20 pangungusap.
Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang, ang mag-aaral ay nakapag-aayos ng napakinggang teksto at naililipat ang impormasyon tungo sa iba
pang anyo ng pagpapahayag. Nagagamit ang iba’t ibang pangungusap sa pagpapaliwanag, nakapagbibigay solusyon sa mga suliranin batay
sa karanasan at mga natutuhang kaalaman sa ano mang sitwasyon at nakasusulat na ng iskrip, paglalarawan, “pictorial essay,” o talumpati sa
tulong ng mga ideya/tala na binuo ng klase.
2

4. UNANG BAITANG
PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
1. Nagagaya ang napakingang Nagagamit ang magalang na pagbati Nakababasa nang may wastong Nakasusunod sa mga pamantayan
huni/tunog ng mga hayop o sa umaga/pagbati sa galaw/hjagod ng mata mula sa sa pagsulat
bagay tanghali/hapon/gabi kaliwa-pakanan, itaas/pababa e.g. pag-upo, paghawak ng lapis,
Naipapahayag nang may posisyon ng katawan, atbp.
pagmamalaki ang buong pangalan
2. Naiuugnay ang tunog/huni sa Nagagamit ang magalang na Nakababasa nang may katamtamang Nababakat ang sariling pangalan
gumagawa nito pananalitang po/opo, hindi po sa lakas ng boses, wasto at maliwanag mula sa modelo
pakikipag-usap sa matanda na bigkas ng mga salita
3. Nasasabi ang uri ng tunog/huni Nagagamit ang magalang na Nasasabi ang Naisasagawa ang maayos at
na narinig pananalita sa paghingi ng pahintulot pagkakatulad/pagkakaiba ng mga wastong paraan ng pagsulat
Hal. Malakas, mahina sa loob at labas ng paaralan bagay/larawan ayon sa hugis
4. Natutukoy at nabibigkas ang Nagagamit ang magalang na Napag-uuri-uri ang magkakatulad na Napagdudugtong-dugtong ang
wastong tunog ng bawat titik ng pananalita sa pasasalamat sa bagay ayon sa kulay, hugis, laki putul-putol na guhit sa tulong ng
alpabetong Filipino – b, m, p, a, tahanan at sa loob ng paaralan daliri, tsok, krayola at lapis
d, t, k, c, g, e, n, h, s, j, I
5. Naiuugnay ang tunog sa titik – f, Nagagamit ang magalang na Natutukoy ang kulang/labis sa grupo Natutunton at nasisipi ang mga
v, z, o, l, r, w, y, x, u, ng, g, ñ pananalita sa paghinigi ng ng mga bagay batayang guhit – tuwid, pahiga,
paumanhin sa lahat ng pagkakataon pahalang
6. Natutukoy ang tunog at ang Natutukoy ang salitang ngalan ng Nasasabi ang pagkakaiba ng ma Natutunton at nasisipi ang mga
kaugnay na titik nito sa alpabeto tao, bagay, hayop at pook bagay batayang guhiot nang pahilig,
kurbang pakaliwa/pakanan
7. Naisusulat ang mga titik ng Napag-uuri-uri kung ang salita ay Napipili ang mga bagay na magkaka- Nakasusulat ng guhit na kurbang
alpabeto ayon sa tunog na ngalan ng tao, hayop, bagay at pook ugnay. Natatanggap na ang mga paitaas
narinig pansariling kagamitan ay para sa
sariling gamit lamang
8. Natutukoy ang unang tunog ng Nagagamit ang panandang ang/ang Nasasabi ang Nakasusulat ng guhit na kurbang
mga salitang napakinggan mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao, pagkakatulad/pagkakaiba ng mga titik paibaba
hayop, pook at bagay ayon sa anyo at hugis
9. Natutukoy ang huling tunog ng Nagagamit ang panandang si/sina Nababasa ang mga titik ng alpabeto. Nakasusulat ng mga stick figure
mga salitang napakinggan sa pagtukoy sa ngalan ng tao Naiuugnay ang bawat tunog sa titik
na kumakatawan ditto
3

5. 10. Nasasabi kung ang huling tunog Nagagamit ang at bilang salitang Napagsusunod-sunod nang wasto Nakababakat ng mga hugos ng mga
ng salita ay patinig na a, e, i, o, u pang-ugnay ng dalawang ngalan ng ang mga titik ayon sa alpabeto titik ng alpabeto
tao, bagay, hayop o pook
11. Natutukoy kung ang unang tunog Nagagamit nang wasto sa Nakabubuo ng pantig/salita sa Naisusulat nang palimbag ang
ng salita ay katinig sa tulong ng pangungusap ang ngalan ng tao, pagsasama-sama ng patinig/katinig malalaking titik ng alpabeto
mga larawan/bagay bagay, hayop at pook - mga letrang may tuwid na guhit I,
E, F, L, H, T
12. Nasasabi kung saan ang posiyon Nasasabi ang ngalan ng araw at Natutukoy ang mga titik na nasa Mga letrang may kumbinasyon ng
sa salita ang tunog ng katinig na buwan unahan/gitna/hulihan ng pantig/salita tuwid at pahilis na guhit V, N, X, M,
napakinggan (unahan, midyal, W, Y, Ñ
pinal)
13. Nasasabi ang mga tunog na Nasasabi kung kailan ginagamit ang Nakabubuo ng mga salita sa kumbinasyon ng tuwid at pakurbang
katinig/ patinig na pinagsama sa ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at pagsasama-sama ng pantig guhit B, D, G, P, R
napakinggang pantig o salita sila
14. Natutukoy ang mga salitang Nagagamit sa pangungusap ang Nakababasa ng bagong salita sa Nakasusulat nang palimbag ang
magkakasintunog na ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila tulong ng tunay na bagay, larawan, maliliit na titik ng alpabeto
napakinggan hugis/ anyo ng salita - may pailalim na kurba U, W, I
15. Nabibigkas ang Nagagamit ang mga salitang ito, Nababasa ang magkakatulad na may paibabaw na kurba a, m, n, x
magkakasintunog na salitang iyan at iyon sa pagtukoy ng mga salita sa pangkat
napakinggan bagay o hayop
16. Natutukoy ang salitang naiiba Natutukoy ang mga salitang Nababasa ang naiibang salita sa Naisusulat nang pabilog, may silo
ang tunog sa pangkat nagsasaad ng kilos sa tulong ng pangkat ang mga titik na Cc, Oo, Qq, Jj, Ss,
larawan/sitwasyon f, m, n, e, v, at Uu
17. Natutukoy ang mga salitang Natutukoy sa pangungusap ang mga Nababasa sa unang tingin ang mga Naiuugnay ang maliit na titik sa
magkakasintunog sa tulang salitang nagsasaad ng kilos pangalan (labels) ng mga malaking titik
napakinggan bagay/larawan sa silid-aralan
Nababasa ang mga salitang madalas
na nakikita sa paligid
18. Naibibigay ang mga salitang Nagagamit sa pangungusap o Nakababasa ng mga Naisusulat ang titik na makikita sa
magkatugma sa tulang usapan ang mga salitang kilos salita/parirala/pangungusap simula, gitna o hulihan ng salita
napakinggan
19. Nakasusunod sa maikling Natutukoy ang mga salitang Nahahanap ang mga detalye na Naisusulat nang palimbag ang
panutong narinig naglalarawan ng tao, hayop, bagay sumasagot sa mga tanong na sino, malalaki at maliliit na titik ng
pook ano, saan alpabeto
4

6. 20. Naksusunod sa hakbang ayon sa Nagagamit ang mga salitang kilos sa Nahahanap ang mga detalye na Naisusulat nang palimbag ang
panutong narinig pagbabahagi ng masayang sumasagot sa mga tanong na kailan sariling pangalan
karanasan o pangyayari sa tahanan at bakit
21. Naibibigay ang mga Nasasabi ang mga salitang Napagsusunud-sunod ang mga Naisusulat ang pantig o salitang
impormasyon sa balitang naglalarawan ng hugis at kulay ng pangyayari sa kuwento sa tulong ng binasa
napakinggan mga bagay larawan
22. Nasasagot ang mga tanong Nasasabi ang mga salitang Napagsusunud-sunod ang mga Nakasisipi nang maayos ng mga
tungkol sa napakinggang naglalarawan ng dami at bilang ng pangyayari sa kuwento sa tulong mga salitang naglalarawan
- tugma mga bagay o tao pamatnubay na tanong
- tula
- awit
23. Naibibigay ang paksa ng narinig Nagagamit sa pangungusap ang Nasasabi ang diwang nakapaloob sa Naisusulat nang maayos ang mga
na mga salitang naglalarawan larawan/pangungusap salitang nagsasabi ng laki at kulay
- tugma
- tula
- awit
24. Nasasagot ang mga tanong Nasasabi ang mga salitang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang maayos ang mga
tungkol sa alamat na tumutukoy sa pook/lugar pamagat ng larawan/kuwento salita at pariralang nagsasabi ng laki
napakinggan at kulay
25. Nasasagot ang mga tanong Nagagamit sa pangungusap ang Nahihinuha ang maaaring angkop na Naisusulat nang maaayos ang mga
tungkol sa kuwentong mga salitang naglalarawan ng lugar wakas sa larawan/kuwento atbp. salitang nagsasabi ng dami o bilang
napakinggan o pook
26. Nasasabi ang katangian ng Natutukoy ang mga salitang Nakasusunod sa panutong Nagagamit ang malalaking titik sa
tauhan mula sa kuwentong nagsasaad ng panahon nakalimbag simula ng pangalan ng tao at lugar;
napakinggan ngalan ng guro, prinsipal, magulang
27. Nauulit ang usapan ng mga Nakikilala na ang mga ngalan ng Nasasabi ang mga katangian ng mga Nagagamit ang malaking titik sa
tauhan sa kuwentong narinig araw at buwan ay nagsasabi ng tauhan simulang pangungusap o panuto
panahon
28. Napaghahambing ang mga Nagagamit sa pangungusap ang Naibibigay ang katangian ng tauhan Nagagamit ang malaking titik sa
tauhan mula sa kuwentong mga ngalan ng araw at buwan bilang ayon sa ginawa nito simulang pangalan ng mga araw
narinig pang-abay
29. Natutukoy ang sanhi at bunga ng Natutukoy kung ang lipon ng salita Naiuugnay ang tauhan sa sinabi nito Nagagamit ang malaking titik sa
mga pangyayaring narinig ay pangungusap o di-pangungusap sa kuwentong binasa simulang pangalan ng mga buwan
5

7. 30. Nauulit ang mahahalagang Nakabubuo ng mga payak na Natutukoy sa binasa ang mga sagot Naisusulat nang maayos ang mga
pangyayari mula sa kuwentong pangungusap sa mga tanong na literal parirala
narinig a. pangalan, paaralan, baitang
b. tirahan – barangay, bayan,
lungsod, lalawigan
31. Naibibigay ang sariling pahayag Nasasabi kung ang pangungusap ay Naibibigay ang sariling palagay o Nakasusulat ng mga parirala at
batay sa narinig na sitwasyon o nasa karaniwan o kabalikang ayos hula sa mga piling sitwasyon gn pangungusap na may pang-ugnay
pangyayari kwentong binasa na at
32. Naibibigay ang sariling Nagagamit ang mga payak na Napag-uugnay ang sanhi at bunga Nakasusulat nang padikta ng mga
karanasan kaugnay ng narinig na pangungusap sa pagsasalaysay sa mga pangyayaring pansarili salita, parirala at payak na
kuwento pangungusap
33. Nakabubuo ng mga pangungusap Naibibigay ang paksa ng tula/kwento Nakasisipi ng mga linya ng tula o
na patanong tugma at ng talatang may 2-3
pangungusap
34. Nakabubuo ng mga pangungusap Naibibigay ang mga kaisipan na Nagagamit ang malalaking titik at
na pautos/pakiusap inihahatid ng binasa bantas na tuldok sa pagsulat ng
mga pangungusap na pasalaysay
- pautos/pakiusap
35. Nakabubuo ng mga pangungusap Naibibigay sa 3-5 pangungusap ang Nagagamit ang malalaking titik at
na padamdam buod ng kuwento bantas na padamdam sa pagsulat
ng mga pangungusap na
padamdam
36. Nagagamit ang mga uri ng Naiuugnay ang binasa sa sariling Nakasusulat ng mga pangungusap
pangungusap sa pagpapahayag karanasan na walang ay at may ay
Nakasusulat ng maikling talata
tungkol sa sarili, pamilya at tahanan
nang maayos at may wastong
palugit
6

8. IKALAWANG BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
1 Natutukoy ang iba' ibang huni/ingay
t Nagagamit ang magagalang na Nakababasa nang may wastong Naisasagawa ang maayos na pag-
na ginagawa ng mga hayop pananalita sa pagbati galaw/hagod ng mata mula hawak ng lapis sa pagsulat
Nasasabi ang dinaramdam o Hal. Magandang umaga/hapon kaliwa-pakanan, itaas, pababa Naisasagawa ang maayos na pag-
mensaheng ibig ipaalam ng mga Kumusta po kayo? upo sa pagsulat at malinis na paraan
hayop sa tao ng pagsulat
2 Natutukoy ang iba' ibang tunog ng
t Nagagamit ang magagalang na Nakababasa nang may wastong Nakasisipi ng pangungusap na may
mga sasakyan panalita sa pagpapakilala/ paglilipon ng salita wastong anyo at hugis ng titik
Nasasabi ang kahulugan ng iba' t pagtanggap ng panauhin
ibang pagpapatunog ng sasakyan Hal. Ako si _______.
(pagpapatabi, pagtawag ng sasakay, Anong pangalan mo?
atbp.) Tuloy po kayo.
Umupo po kayo.
3 Nagagaya ang tunog ng mga Nagagamit ang magagalang na Nakababasa ng mga bagong salita Naisusulat nang pantay-pantay sa
instrumentong napakinggan panalita sa paghingi ng pahintulot sa unang kita guhit ang mga titik ng salita/pangu-
Naiuugnay ang tunog na Hal. Maaari po bang______. ngusap
napakinggan sa instrumentong Makikiraan po.
pinagmulan ng tunog
4 Nakikilala ang iba' ibang
t Nagagamit ang magagalang na Nababasa ang mga nakalimbag na Naisusulat nang palimbag ang mga
kumbinasyon ng mga pantig na pantawag sa tao ngalan ng tao, pook pangungusap nang may wastong
nagbibigay ng tunog Hal. Mang, Aling, Dr.,G. Hal. bayani-Jose Rizal pagitan ang mga titik/salita
Nasasabi nang may pagmamalaki parke-Rizal Park Nagagamit ang malalaking titik sa
ang ilang impormasyon tungkol sa simula ng mga salitang pantawag
sarili
5 Nakapagbibigay ng iba'ibang
t Nagagamit nang wasto ang ngalan Nababasa ang mga salita, parirala o Nagkakaroon ng kasanayan sa
halimbawang kumbinasyon ng mga ng tao, hayop, bagay, o pook na pangungusap na nababasa sa ba- pagsulat nang kabit-kabit
pantig tangi sa lipunang kinabibilangan tayang aklat, pantulong na aklat, Nakagagawa ng pataas-pababang
atbp. guhit (push and pull)
7

9. Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
6 Natutukoy ang mga salitang binuo Natutukoy ang tanging ngalan ng Nababasa ang bagong salita sa tu- Nakagagawa ng pataas na ikot (in-
ng pinagsamang pantig na narinig tao, bagay, hayop, pook long ng larawan o tunay na bagay direct oval at pababang ikot (direct
Hal. ak-lat (pangngalang pantangi) oval)
akda Nagagamit ang malaking titik sa
aklat simula ng tanging ngalan ng tao, ba-
akma gay, hayop, o pook
7 Natutukoy ang mga salitang Natutukoy ang karaniwang ngalan Nababasa ang bagong salita sa tu- Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
magkapareho ang tunog sa unahan tao, bagay, hayop, pook long ng hugis o anyong salita titik ng alpabeto na may pailalim na
(pangngalang pambalana) kurba
Hal. u, w, i
8 Natutukoy ang mga salitang magka- Nagagamit ang angkop na pananda Nababasa ang mga salitang may Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pareho ang tunog sa hulihan para sa tangi/karaniwang ngalan ng kambal-katinig titik ng alpabeto na may paibabaw na
tao, bagay, hayop, o pook Hal. kl-klase kurba
gr-grupo Hal. a, m, n, x
9 Natutukoy ang mga salitang magka- Nagagamit ang mga pangngalang Nababasa ang mga salitang may Naisusulat ang mga
tugma mula sa tula o tugmang pambabae, panlalaki, o walang diptonggo maliliit na titik ng alpabeto na may
narinig kasarian ay, oy paikot na kurba
ey, uy Hal. l, h, k
aw, iw
10 Natutukoy ang naiibang salitang Naibibigay ang angkop na Natutukoy ang magkatulad na Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
narinig pangngalang tao, bagay, hayop, o pantig sa dalawa o higit pang salita maliliit na titik ng alpabeto na may
pook ayon sa larawan o sitwasyon Hal. mangga, gamot, buntot
panggatong Hal. j, g, f
11 Nakasusunod sa maikling panutong Natutukoy sa pangungusap ang Nakapagpapalit ng pantig upang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
napakinggan mga salitang panghalili sa makabuo ng bagong salita maliliit na titik ng alpabeto na may
pangngalan Hal. panga-bunga dalawang kurba
Nasasagot ang mga tanong batay sa Hal. a, g, s
binasa
12
Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit nang wasto ang mga Nakakakuha ng kilalang salita sa Naisusulat nang maayos ang
sa detalye ng kuwentong narinig salitang panghalili sa pangalan ng loob ng isang mahabang salita malalaking titik ng alpabeto na may
tao Nasasagot ang mga tanong tungkol kurba
Hal. ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila sa detalye ng binasa
Hal. B, C, D, G, P, O
8

10. Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
13 Nauulit ang dayalog o usapan sa Nagagamit nang wasto ang mga Napipili ang mga salitang Naisusulat nang maayos ang
kuwentong napakinggan salitang panghalili sa pangalan ng bumubuo ng salitang-tambalan malalaking titik ng alpabeto
bagay/hayop sa binasa Hal. M, N
Hal. ito, iyan, iyon Hal. bungangkahoy
bunga, kahoy
Masasabi ang usapan ng tauhan sa
kuwento
14
Nasasabi ang mga tauhan mula sa Nagagamit nang wasto ang mga Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos ang
narinig na kuwento salitang panghalili sa pangalan ng pareho ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto
pook/lugar Hal. masaya-mali- Hal. T, J
Hal. dito, diyan, doon gaya
Natutukoy ang tauhan sa kuwento
15 Nasasabi ang mga katangian ng Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos ang
mga tauhan ayon sa narinig na pangungusap, at usapan, ang mga magkasalungat ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto
kuwento panghalip Hal. mahirap, madali Hal. G, H, E
Naibibigay ang katangian ng mga
tauhan
16 Nasasagot ang mga tanong mula sa Natutukoy ang mga salitang kilos na Napipili ang mga salitang magkaka- Naisusulat nang maayos ang
pinakinggang kuwento ipinahihiwatig ng kilos o galaw ugnay malalaking titik ng alpabeto
Laging nagtatanong ng Ano, Bakit, Nasasagot ang mga tanong na Hal. J, Y, Z
Paano tungkol sa mga bagay-bagay Bakit, Paano
17 Naitatala ang mga detalye mula sa Natutukoy ang salitang kilos sa Nagagamit nang wasto ang mga sali- Naisusulat nang maayos ang iba
pinakinggang kuwento pangungusap tang may ' ' na pang-ugnay
t, y pang malalaking titik ng alpabeto
Natutukoy sa binasa ang sagot Hal. L, T, E
sa mga tanong na Ano,Sino, Saan,
Kailan
18 Nauulit ang mga pangyayari mula sa Nakapagbibigay ng pangungusap na Napapangkat-pangkat ang mga Naisusulat nang maayos ang iba
kuwentong napakinggan nagsasabi ng kilos na ipinakikita sa salitang magkakaugnay pang malalaking titik ng alpabeto
larawan o ginagawa Napagsusunud-sunod ang mga Hal. U, V, W
pangyayari sa tulong ng larawan
9

11. Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
19 Naisasalaysay na muli ang Nagagamit sa pangungusap ang Napagsusunud-sunod ang mga Naisusulat nang maayos ang iba
kuwentong napakinggan mga salitang kilos salita ayon sa alpabeto (unang titik) pang titik ng alpabeto
Napagsusunud-sunod ang mga Hal. S, G
pangyayari sa tulong ng mga
pamatnubay na tanong
20 Nasasabi ang pangunahing diwang Naibibigay ang angkop na salitang Naibibigay ang mga salitang Nakasisipi nang maayos ng mga
kuwentong napakinggan kilos para sa larawan o sa sitwasyon magkaka-ugnay salita, parirala na nakasulat nang
Nasasabi ang pangunahing diwang kabit-kabit
isinasaad ng kuwento
21 Nasasagot ang mga tanong mula sa Natutukoy ang mga salitang Nasasagot ang mga tanong mula sa Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
tulang napakinggan naglalarawan ng katangian ng tao, binasang tula salitang naglalarawan
hayop, bagay, pook
Nasasabi ang pangunahing diwa ng Nagagamit nang wasto sa Naibibigay ang pangunahing diwa Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
22
inihahatid ng tulang napakinggan pangungusap ang mga salitang na inihahatid ng tula salitang naglalarawan
naglalarawan ng kulay ng mga
bagay
23 Nakasusunod sa panutong Nagagamit nang wasto sa Nakasusunod nang wasto sa Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
napakinggan pangungusap ang mga salitang panutong nakasulat maikling panuto
naglalarawan ng hugis at laki ng
mga bagay
24 Naibibigay ang angkop na pamagat Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang wasto ang mga
ng narinig na babasahin pangungusap ang mga salitang pamagat sa binasa pamagat
naglalarawan ng bilang o dami ng
mga bagay
25 Nasasabi ang paksang talata na Nagagamit sa pangungusap ang Natutukoy ang paksang Nagagamit ang malaking titik at
narinig mga salitang naglalarawan ng pangungusap ng talata wastong bantas sa pagsulat ng
katangian ng tao, hayop, bagay o talata nang kabit-kabit
pook
10

12. Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
26 Naibibigay ang sanhi o bunga ng Napaghahambing ang katangian ng Natutukoy ang sanhi o bunga ng mga Nagagamit nang wasto ang tuldok
pangyayaring narinig tao, hayop, bagay o pook pangyayari sa hulihan ng mga salitang dinaglat
Mapanuring nakapagmamasid ng Hal. Bb. G. Gng.
mga bagay sa paligid
27 Nasasabi ang sanhi o bunga ng mga Nagagamit sa pangungusap ang Nakapagbibigay ng sanhi o bunga ng Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangyayari mga ngalan ng araw at buwan bilang mga pangyayari ngalan ng araw at buwan
pang-abay
28 Naibibigay ang katangian ng mga Nagagamit ang mga pang-abay na Nakapaglalarawan ng tauhan batay Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
tauhan batay sa narinig na usapan naglalarawan ng lugar sa sa ginawa o kilos pang-abay na naglalarawan ng lugar
pangungusap o usapan
29 Nasasabi ang lugar at panahon na Nagagamit ang mga pang-abay na Naibibigay at nailalarawan ang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
binanggit sa kuwentong narinig naglalarawan ng panahon sa tagpuan ng kuwento pang-abay na naglalarawan ng
pangungusap o usapan tauhan
30 Nakapagbibigay ng angkop na Nagagamit ang mga pariralang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
wakas sa narinig na kuwento pang-abay sa pangungusap wakas sa kuwento pariralang pang-abay
o pangyayari Nagagamit ang mga katagang Naibibigay ang sariling hula o Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
Naibibigay ang hula o palagay sa pang-ugnay ng mga salita sa palagay sa mga pangyayari sa parirala at pangungusap na may
narinig na pangyayari pangungusap kuwento pang-abay na at at ay
-at
-ay
31 Natutukoy ang bunga ng mga Nagagamit ang na at ng bilang pang- Nasasabi ang magiging bunga o Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangyayaring narinig angkop sa pangungusap kalalabasan ng mga pangyayari pangungusap na may pang-angkop
na na at ng
32 Naisasalaysay na muli ang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naisasaayos ang mga pangyayari Nagagamit ang malaking titik at
kuwentong narinig halimbawa ng pangungusap na sa kuwento ayon sa wastong tuldok sa sa pagsulat ng
pasalaysay pagkakasunud-sunod pangungusap na pasalaysay
33 Nasasabi ang damdamin ng tauhan Nakikilala at nakapagbibigay ng Nasasabi ang damdamin ng tauhan Nagagamit ang malaking titik at
batay sa narinig na sitwasyon o halimbawa ng mga pangungusap sa kuwento bantas na pananong sa pagsulat ng
11

13. Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
usapan na patanong pangungusap na patanong
34 Nasasabi ang mahahalagang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naibibigay ang mahahalagang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
impormasyon mula sa balitang mga pangungusap na pautos o detalye sa balita pangungusap na pautos o pakiusap
narinig pakiusap
35 Natutukoy ang mahahalagang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naitatala ang mahahalagang Nagagamit ang malaking titik at
impormasyong narinig halimbawa ng mga pangungusap impormasyon na nabasa bantas na padamdam sa pagsulat
na padamdam ng mga pangungusap na padam-
dam
36 Naibibigay sa limang pangungusap Nagagamit ang iba'ibang uri ng
t Nailalahad sa limang pangungusap Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
ang buod ng kuwento na narinig pangungusap sa ang buod ng kuwento pangungusap na pasalaysay
Naibibigay ang katangian ng tauhan Pagsasalaysay Nabibigyang kahulugan ang sinabi Naisusulat nang maayos at kabit-
batay sa sinabi ng mga ito Nagagamit ang ibat-ibang uri ng ng tauhan sa kuwento kabit ang mga usapan
pangungusap sa ibat-ibang sitwasyon
at usapan
Naipapahayag nang malaya ang
sariling damdamin
37 Nasasabi ang kaisipan o ideya na Nakapagpapalit ng mga Naibibigay ang mga kaisipan na Naisusulat nang maayos at
inihahatid ng bawat saknong ng pangungusap na pasalaysay inilahad sa bawat saknong ng tula kabit-kabit ang mga pangungusap na
tulang narinig patungo sa patanong at vice versa patanong at pasalaysay
38 Nasasabi ang sariling palagay Nagagamit ang mga uri ng Nasasagot ang mga tanong batay sa Naisusulat nang kabit-kabit ang
tungkol sa narinig na teksto pangungusap sa pagbabalita o pag- mapa o grap mga impormasyong nasa mapa o
bibigay ng impormasyon grap
12

14. IKATLONG BAITANG
PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
1. Nabibigyang kahulugan ang mga Nagagamit ang wastong pananalita sa Naisasagawa ang wastong paraan ng Nagagamit ang malalaking titik sa
huni/ingay na ginagawa ng mga paghingi ng paumanhin/pakikiusap pagbasang pabigkas/tahimik na angkop simula ng magagalang na katawagan,
hayop na maamo o mabangis sa baitang gaya ng wastong hagod ng pantanging ngalan ng tao, atbp.
mata, katamtamang lakas ng boses,
wastong paglilipon ng salita, atbp.
2. Natutukoy ang ingay/ugong ng Nagagamit ang wastong paraan at Naisasaayos ang mga pantig upang Nagagamit ang malalaking titik sa
mabibilis/mapanganib na sasakyan angkop na pananalita sa pagtatanong/ makabuo ng bagong salita ngalan ng araw, buwan, pagdiriwang,
pagbibigay ng direksyon Nasasagot ang mga tanong na sino, pangalan ng Maykapal, atbp.
saan, alin, kailan
3. Naiuugnay ang mga tunog na Nakapagsasalaysay ng kuwento nang Nakikilala at nababasa nang mabilis Naisusulat ang idiniktang ngalan ng
napakinggan sa mga instrumentong may pagkakasunud-sunod at ang mga salitang iisa ang baybay araw at buwan na nasa pangungusap
pangmusika gumagamit nang wasto at angkop na ngunit magkaiba ang diin
salita Natutukoy ang mahahalagang detalye
sa kuwento tulad ng katangian ng mga
tauhan atbp.
4. Nabibigkas nang wasto ang mga Naisasakilos/nagagaya ang mga sinabi Nakapagbibigay ng mga salitang may Nagagamit ang kuwit, gitling sa
salitang may i/e at o/u ng tauhan magkakatulad na pantig at nakabubuo pagsulat ng mga pangungusap
ng bagong salita mula sa mga pantig
Natutukoy ang katangian ng
pangunahin at pangalawang tauhan
batay sa kanilang salita at kilos
5. Nabibigkas nang wasto ang mga Nagagamit nang wasto sa Nababasa nang mabilis ang mga Nagagamit ang malaking titik sa
salitang diptonggo na napakinggan pangungusap ang mga pangngalan salitang may diptonggo pagsulat ng mga pangngalang
Napagsusunud-sunod ang mga pantangi, simula ng pangungusap,
pangyayari sa tulong ng larawan at pamagat, sa pagsulat ng talata
naisasalaysay na muli sa tulong ng
pamatnubay na tanong
6. Nabibigkas nang wasto ang mga Nagagamit ang mga uri ng Napagsusunud-sunod ang mga salita Nakasusulat ng talatang nagsisimula sa
salitang may kambal katinig o pangungusap ayon sa tungkuling ayon sa bagong alpabeto hanggang sa paksang pangungusap
klaster pasalaysay, pautos, patanong, unang dalawang titik
padamdam sa pagsasalaysay ng Natutukoy ang paksang pangungusap
sariling karanasan sa talata
13

15. 7. Nakasasagot sa mga tanong Natutukoy at napag-uuri-uri ang mga Natutukoy ang salitang ugat at mga Nakasusulat ng mga pangungusap na
tungkol sa kuwento/tulang pangngalan ayon sa kailanan, kasarian panlaping bumubuo sa salita nakaugnay sa mga larawan o graphics
napakinggan at katangian Natutukoy ang posisyon ng paksang
pangungusap sa talata
8. Naisasakilos ang nagustuhang Nagagamit nang wasto sa Nakikilala ang mga salitang nakapaloob Nakasusulat ng talata tungkol sa
bahagi ng napakinggang tula o pangungusap ang mga salitang sa mahabang salita sariling karanasan na ginagamit ang
kuwento inihahalili sa pangalan ng tao Naibibigay/Nahihinuha ang angkop na iba'ibang uri ng panghalip
t
pamagat sa paksa/talata Nagagamit ang angkop na bantas sa
mga pangungusap na nasa talata
9. Naisasalaysay ang magandang Nagagamit sa pangungusap ang mga Nakabubuo ng salita sa tulong ng Naisusulat ang buod ng binasang
bahagi ng kuwentong napakinggan salitang nagpapahayag ng pag-aari - panlapi kuwento
akin/ko, iyo/mo, kanya/niya Nabibigyang pamagat ang mga ideyang
pinagpangkat-pangkat
10. Nasasagutan ang mga tanong mula Nagagamit ang wastong salita/pananda Natutukoy ang magkakatugmang salita Nakapagtatala ng mga salitang
sa napakinggang teyp, pahayag, sa pagpapahayag ng pagmamay-ari sa tula magkasingkahulugan, magkasalungat
atbp. ni/niya, Napipili ang mga detalyeng
kay/kina, sumusuporta sa pangunahing diwa
ng/ng mga
11. Nakabubuo ng tanong tungkol sa Nagagamit sa pangungusap ang mga Nakabubuo ng magkatugmang salita sa Napupunan ang balita, ulat, diyalogo ng
napakinggang teksto salitang nagtuturo ng lugar - ito, iyan, tulong ng pahiwatig na larawan mga panghalip na nagtuturo ng lugar
iyon, dito, diyan, doon Napagsusunud-sunod ang mga ideya
sa kuwento/seleksyon
12. Nakikilala ang mga pahayag na Nagagamit ang mga panghalip na Nabibigyang hinuha ang mga Nakasusulat ng buod ng isang
nagsasaad ng sanhi at bunga pananong - ano/sino, saan/nasaan; pangyayaring pinag-uugnay ng sanhi at pangyayaring pinag-ugnay ng sanhi at
ilan, kailan, alin bunga bunga
Nabibigyang paliwanag ang mga
tanong na bakit at paano
13. Natutukoy sa napakinggang teksto Nagagamit sa pangungusap ang mga Nakababasa ng mga hiram na salita sa Naisusulat ang idiniktang buod ng salita
ang mga pahayag na nagsasaad panghalip na isahan at pangmaramihan biglang-tingin
ng iba'ibang damdamin - tuwa,
t
lungkot, galit
14

16. 14. Natutukoy ang mga pahayag na Nagagamit sa pangungusap ang mga Naipaliliwanag ang mga Nakasusulat ng patalastas/poster na
napakinggan kung nagsasaad ito pandiwang nagsasaad ng kilos na babala/patalastas na makikita sa daan ginagamit ang pandiwa tungkol sa mga
ng nakaraan, kasalukuyan, naganap, nagaganap at magaganap pa at iba’t ibang lugar napapanahong isyu ng lipunan
hinaharap Nabibigyang kahulugan ang mga
pahayag na patula.
15. Naisasalaysay ang buod ng Nasusuri ang pagkakaiba ng mga Naksusunod sa mga panutong Nasasagutan ang mga datos sa
napakinggang teksto sa sariling salitang nagbabago ng anyo ayon sa nakalimbag pagpupuno ng ID, atbp.
pangungusap aspekto
16. Naibibigay ang paksang diwa ng Nakapagsasalaysay ng Nababasa nang mabilis ang mga Nakasusulat ng talata na ginagamitan
mga bahagi ng awit/tula/kuwento nabasa/napakinggang kuwento na salitang hiram o hinango sa ibang wika ng iba’t ibang uri ng pangungusap at
na napakinggan ginagamit ang iba’t ibang aspekto Natutukoy ang mga bahagi ng aklat angkop na bantas sa katapusan nito
tulad ng talaan ng nilalaman, atbp.
17. Natutukoy ang damdamin ng Nagagamit nang wasto ang iba’t ibang Nakikilala ang kasingkahulugan ng Nakasusulat ng maikling kathambuhay
tauhan sa nakinggang aspekto ng pandiwa sa pagsasalaysay salita sa pamamagitan ng gamit sa
dayalogo/kuwento ng sariling karanasan, talambuhay, pangungusap
atbp. Natutukoy ang uri ng sanggunian na
mapagkukunan ng impormasyon
18. Naisasadula ang madamdaming Nagagamit sa pangungusap ang mga Nabibigyang hinuha ang mga salitang Natutukoy ang mga sangkap/bahagi ng
bahagi ng napakinggang salitang nagsasabi kung saan, kailan, magkasingkahulugan liham pangkaibigan at naisusulat ang
dayalogo/kuwento nangyari ang kilos Nakapagbibigay ng angkop na wakas mga halimbawa nito
sa kuwento
19. Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit sa pangungusap ang mga Nakapagbibigay halimbawa ng mga Nakakasulat ng liham pangkaibigan na
ideya, pangyayari sa napakinggang pang-uring nagsasaad ng kulay, bilang, salitang magkasalungat naglalarawan ng tao, pook, na nakita
kuwento laki, hugis, dami, katangian ng hayop, Naibibigay ang kahulugan at
tao, bagay pagkakaiba ng opinion sa katotohanan
20. Naisasalaysay ang napakinggang Napag-uuri-uri ang mga pang-uring Natutukoy ang magkakaugnay na salita Nakasusulat ng liham paanyaya o
kuwento ayon sa pagkakasunud- naglalarawan ng tao, hayop, bagay, Nakabubuo ng palagay tungkol sa mga pagtanggap ng paanyaya
sunod pook pangyayaring totoo/di kapani-paniwala
21. Naitatambal sa angkop na larawan Nagagamit ang mga pang-uri sa Naibibigay ang angkop na salita para Nakasusulat ng talatang naglalarawan
ang napakinggang mga pahayag pangungusap/talata na naglalarawan sa inilalarawang pahayag sa 5 o higit pang pangungusap
ng tao, hayop, bagay, pook
15

17. 22. Natutukoy ang mga salitang Nakapaghahambing ng katangian ng Natutukoy ang kahulugan ng Nakasusulat ng mga salawikaing may
ginagamit sa paglalarawan ng tao, tao, bagay/pook na ginagamit ang matatalinghagang salita sa teksto pang-abay
bagay, gawa o pangyayari pang-uri sa iba’t ibang kaantasan Nailalapat sa tunay na buhay ang
pangyayaring nabasa
23. Naitatala ang mga salita mula sa Natutukoy sa pangungusap ang mga Nakabubuo ng mga bagong salita mula Nakasusulat ng mga bugtong na may
napakinggang teksto ayon sa: pariralang pang-abay sa panlapi at salitang-ugat pang-abay
a) mga salita kaugnay ng Nahihinuha ang mga pangyayaring di-
pandama tuwirang nasasaad sa kuwento
b) mga salitang kaugnay sa
damdamin
24. Natutukoy ang mga angkop na Nagagamit sa pagsasalaysay ang mga Nabibigyang wakas ang hindi tapos na Nakasusulat ng karanasan na
salitang napakinggan na pariralang pang-abay pahayag/kuwento ginagamitan ng pang-abay
nagpapahayag ng –
a) pakikiramay
b) pagbati
c) pasasalamat
25. Natutukoy sa mga napakiggang Nagagamit ang mga pang-angkop na Nasusuri kung ang mga salita ay Naisusulat ang mga detalye sa
pahayag/tula ang mga angkop na at, ay, na, ng at g sa pangungusap nagsasaad ng kilos o ngalan binasang pangyayari na ginagamit ang
ekspresyong nagpapahayag ng Nagagamit ang mga bahagi ng aklat mga pang-angkop
damdamin ayon sa pangangailangan at nasasabi
ang impormasyong nasa bahagi nito
26. Naipapaliwanag ang mga Nakakagawa ng usapan tungkol sa Nasusuri ang mga salita ayon sa Naisusulat sa talata ang ipinahayag sa
salawikaing napakinggan isang paksa na ginagamit ang iba’t panlapi, salitang-ugat tsart o grap tungkol sa mga
ibang uri ng pangungusap Nasasagot ang mga tanong tungkol sa kaganapang nangyayari sa pamayanan
impormasyong nasa grap, tsart at mapa
27. Naitatambal sa napakinggang mga Nakakasali sa isahan/pangkalahatang Nakapagpapahaba ng mga salita sa Nakasusulat ng liham na nagbabalita,
munting pangyayari ang angkop na bigkasan tungkol sa isang paksang tulong ng panlapi humihingi ng paumanhin, atbp.
salawikain pinag-aralan Nagagamit nang lubusan ang mga
pinagkukunang impormasyon sa
pamayanan: aklatan, museo, reading
center, mga propesyonal, karaniwang
tao
16

18. 28. Naisasalaysay ang buod ng Nakalalahok sa mga gawaing Nakikilala ang mga pahayag na may Nakasusulat ng usapan na ginagamit
napakinggang balita/ulat nakalilinang sa mapanuring pag-iisip patambis na kahulugan ang iba’t ibang uri ng pangungusap
Nagagamit ang mga nabasang kanais-
nais na solusyon/komento sa
pahayagan o mga aklat at iniaayon dito
ang sariling pamumuhay
29. Naibibigay ang mga sanhi/bunga Naisasakilos ang mga napakinggan, Nakikilala ang mga salitang iisa ang Naisusulat nang padikta ang
ng isang pangyayaring nabasa, napanood na patalastas, baybay ngunit magkakaiba ng patalastas, anunsyo, poster, liham
napakinggan dayalogo o usapan/madamdaming kahulugan paanyaya
pangyayari Nakbubuo ng sariling palagay tungkol
sa binasa
30. Nabibigyan ng pamagat ang Nagagamit ang mga pahayag sa Nakikilala ang kahulugan o salita sa Nagagamit ang mga angkop na bantas,
napakinggang maikling pangyayari pagbibigay-katuwiran na maaaring tulong ng katuturan malaking titik sa pagsulat ng iba’t ibang
sumasang-ayon o di-sumasang-ayon Naisasagawa ng isang puntong uri ng liham pangkaibigan.
balangkas ang binasang kuwento
17

19. IKAAPAT NA BAITANG
PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
1. Naiuugnay sa sariling karanasan ang Nakapagsasalaysay ng sariling Nabibigyang-kahulugan ang salitang Nakasusulat ng mga
mga tunog na napakinggan tulad ng karanasan kaugnay ng mga tunog na iisa ang baybay ngunit magkaiba ang pangungusap/talata tungkol sa
sirena na babala ng sunog, babala napakinggan diin: pito-pito, buhay-buhay, pala-pala, karanasan kaugnay ng tunog na
ng curfew, kampana ng simbahan at sala-sala napakinggan
iba pa Nagagamit ang malalaking titik sa
pantanging ngalan, magagalang na
katawagan, pagdiriwang at simula ng
pangungusap
2. Natutukoy sa mga salitang Nauuri ang mga pangungusap ayon sa Nabibigyang kahulugang literal ang Nagagamit ang iba’t ibang bantas sa
napakinggan ang nagpapahiwatig at gamit: pasalaysay, patanong, pautos, mga tambalang salita: silid-aralan pangungusap: tuldok, tandang
nagbababala padamdam at ayon sa kayarian: payak, Naibibigay ang kahulugan ng pananong, tandang padamdam
tambalan at hugnayan matalinghagang salita: balatsibuyas, Nakasusulat ng maikling balita
hampaslupa, hanapbuhay atbp.
3. Natutukoy sa mga balitang Nakabubuo ng tambalang Naibibigay nang malinaw ang Nakasusulat ng mga paglalarawan ng
napakinggan ang mga salitang pangungusap mula sa dalawa o mahahalagang detalye mga tauhang nabasa sa kuwento
nagpapahayag ng pag-sang-ayon at mahigit pang payak na mga ng mga katangian ng tauhan sa
pagsalungat pangungusap kuwento/alamat/pabula
4. Natutukoy ang ideya sa tula/awit na Nasusuri sa teksto ang tambalang Natutukoy ang mahahalagang Nakasusulat ng mga halimbawa ng
napakinggan pangungusap bilang mga pinagsamang pangyayari o aksyon na bumubuo sa tambalang pangungusap mula sa
mga sugnay na parehong makapag- kuwento o balita sugnay na nakapag-iisa at sugnay na
iisa di nakapag-iisa
5. Natutukoy ang paksa at ideya sa Nakikilala at nabibigkas ang mga Naisasalaysay na muli ang kuwento Naisusulat ang mga pangyayari sa
balita o kuwentong napakinggan salitang may diptonggo at klaster sa ayon sa wastong pagkakasunud-sunod isang kuwento nang may maayos na
tula pagkakasunud-sunod kaugnay ng mga
Pilipinong maituturing na mga bayani
6. Naiaayos ang mga pangyayari sa Nakikilala ang mga ponemang Naibibigay ang kahulugan ng mga Nakasusulat ng paglalarawan ng isang
kuwentong napakinggan suprasegmental: tono, diin at antala salitang kaugnay ng iba’t ibang tauhan mula sa isang kuwento
Nakikilala at nakabubuo ng mga pares asignatura, Hal. karnibal
minimal na salita: pala-pila/mesa-misa Nailalarawan ang kaugnayan ng isang
tauhan sa ibang tauhan
18

20. 7. Natutukoy ang mga pariralang Natutukoy ang panaguri at simuno sa Naibibigay ang kahulugan ng salita sa Nakasusulat ng paksang pangungusap
panaguri sa mga pangungusap na pangungusap pamamagitan ng katuturan o mula sa mga ibinigay na ideya
napakinggan depinisyon, gamit sa pangungusap
Natutukoy ang paksang pangungusap
at ang pangunahing ideya
8. Natutukoy ang mga bahaging Natutukoy ang simuno at ang gamit Natutukoy ang mga salita na Nakasusulat ng maikling buod ng
parirala sa mga pangungusap na nito sa pangungusap nagbibigay pahiwatig sa kahulugan ng kuwentong nabasa
napakinggan Natutukoy ang panaguri at ang gamit ibang salita sa pangungusap
nito sa pangungusap Naaayos sa wastong pagkakasunud-
sunod ang mga pangyayari sa kuwento
9. Natutukoy ang dalawang bahagi ng Natutukoy ang kinalalagyan ng Naibibigay ang kahulugan ng salita sa Nakasusulat ng isang talata kaugnay
pangungusap na napakinggan panaguri at simuno sa karaniwan at di- pamamagitan ng kasingkahulugan, ng nasa pamagat:
karaniwang ayos ng pangungusap kasalungat, katuturan ng gamit, Kalikasan: Pangalagaan; Saan Tayo
pahiwatig ng mga salita (context clues) Patutungo; Pilipino, Ikarangal Mo
Napipili ang detalyeng sumusuporta sa
pangunahing ideya
10. Natutukoy ang iba'ibang bahagi ng
t Nakapagpapahayag at nagagamit ang Naibibigay ang lohikal na Nakasusulat ng maikling komposisyon
pariralang napakinggan sa isang pangungusap na nasa karaniwan at di- pagkakasunud-sunod ng mga ideya sa na may 10-15 pangungusap
komposisyon karaniwang ayos balita/kuwento
Nakatulog ang bata. (Karaniwan)
Ang bata ay natutulog. (Di-karaniwan)
11. Natutukoy ang pangunahing ideya at Naisasalin ang karaniwang ayos ng Naibibigay ang pangunahing diwa ng Naisusulat nang wasto ang mga
paksa sa balita/seleksyong narinig pangungusap sa di karaniwang ayos kuwento o seleksyong binasa pangunahing ideya sa seleksyong
nito Natutukoy ang mga salitang binasa
nagpapakita ng "time sequences" tulad
ng simula, noon, sumunod, sa wakas
12. Natutukoy ang konteksto sa isang Napag-uuri-uri ang pangngalan Nagagamit ang dating kaalaman sa Nakasusulat ng mga pangunahing
usapang napakinggan konkreto-tao, lapis, puno pagbibigay-kahulugan sa ibang salita detalyeng sumusuporta sa
sino ang nag-uusap, papel na di-konkreto-kaligayahan, at parirala pangunahing paksa
ginagampanan, saan at kailan nag- pag-ibig Natutukoy ang mga pamaksang
usap, layunin at paksa ng usapan Nagagamit nang wasto sa talata, pangungusap sa seleksyong binasa
usapan at balita ang pangngalan
13. Natutukoy ang ideyang sang-ayon at Nagagamit ang pangngalan bilang Natutukoy ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng sariling reaksyon sa
sumasalungat at ang damdaming paksa at/o panaguri ng pangungusap ayon sa konteksto sa pangungusap binasang kwento
namamayani sa usapang Guro ang babae. Mayaman ang artista. Natutukoy ang detalyeng walang
napakinggan Abogado ang kausap niya. kaugnayan sa pangunahing diwa
Naglalaro si Nena.
Naglalakbay ang diwa niya.
19

21. 14. Nauulit nang wasto ang Nagagamit ang angkop na panghalip Nagagamit nang wasto ang Naisusulat ang interpretasyon o
parirala/pangungusap na idinidikta sa pangngalang hinahalinhan diksyunaryo Nakasusulat ng balangkas impormasyong inilalahad sa dayagram
ang nanay – siya sa anyong papaksa o pangungusap
ng nanay – niya (topical or sentence outline)
sa nanay – kanya
ako – kami
ikaw – kayo
15. Naisasagawa ang mga pahayag ng Nagagamit ang isahan, dalawahan at Napipili nang mahusay ang angkop na Naisusulat nang may wastong baybay
pagmamalasakit sa kapwa maramihang anyo ng panghalip na kahulugan sa diksyunaryo ang mga salitang napakinggan
panao sa magkakaugnay na Natutukoy ang mga pangyayari na
pangungusap pinag-uugnay ng sanhi at bunga
16. Nakasasagot sa tanong na bakit Nagagamit sa pangungusap ang Natutukoy kung alin ang sanhi o bunga Nagagamit ang angkop na bantas sa
tungkol sa seleksyong napakinggan isahan at maramihang anyong sa seleksyong binasa pagsusulat ng idiniktang talata
panghalip na patanong
sino - sino-sino
ano - anu-ano
paano - paa-paano
kailan - kai-kailan
17. Nakagagawa ng dayagram ng Nagagamit sa pangungusap ang Naibibigay ang angkop na bunga sa Nagagamit nang wasto ang malaking
ugnayang sanhi at bungang panghalip na paari inilahad na sanhi titik sa pagsulat ng idinidiktang talata
nakalahad sa seleksyong
napakinggan
Hal.
Sanhi Bunga
nag-aral ng tumaas ang
mabuti marka
18. Nakikilala at nagagamit ang mga Nakapagpapahayag ng sariling Naipapakita sa dayagram ang ugnayan Naisusulat ang mga pangyayaring may
salita sa: karanasan na ginagamit ang panghalip ng sanhi at bunga sanhi at bunga sa binasang seleksyon
pagtanggap at pagtanggi sa pakikipagkapuwa Nakabubuo ng mga angkop na tanong
pagbibigay puna/obserbasyon kaugnay ng dayagram
panghihikayat
20

22. 19. Natutukoy ang mga sinabi ng tauhan Natutukoy ang mga pandiwa sa Nakikilala ang opinyon at katotohanan Nakasusulat ng interpretasyon sa
sa kuwentong napakinggan seleksyong binasa sa mga sitwasyon/mga pahayag sa dayagram ng sanhi at bunga
Nasusuri ang iba' t-ibang anyo ng seleksyong binasa
pandiwa batay sa aspektong naganap
na ang kilos – naglaba
ginaganap ang
kilos – naglalaba
gaganapin pa ang
kilos – maglalaba
20. Naiguguhit ang mga paglalarawang Natutukoy ang mga panlaping Naibibigay ang kahulugan ng opinion at Nakasusulat ng liham pangkaibigan na
narinig ginagamit sa pagbuo ng pandiwa katotohanan nagbabalita
panlaping mai-um-mag-pag, mag-, Napipili ang opinyon, katotohanan sa Nakagagamit ng angkop na bantas sa
makapag-, -in, -an-han seleksyong binasa mga liham
Nakapagsasalaysay ng karanasan na
ginagamit nang wasto ang mga
pandiwa sa ibat-ibang aspekto
21. Ikinararangal ang sarili at kapwa Nagagamit ang mga pang-uri sa Nakikilala ang mga sangkap na Nakasusulat ng liham na nagtatanong
Pilipino sa mga pahayag na paglalarawan ng tao, bagay, lugar at nakapaloob sa pantasya Nakagagamit ng malalaking titik
napakinggan tungkol sa mga pangyayari Nakikilala ang katangian ng mga
Pilipinong natatangi (outstanding) Nakapagpapahayag ng damdamin ng tauhan sa alamat, pabula, kuwentong
katuwaan at kalungkutan sa mga bayan
pangyayari
22. Natutukoy ang mga pahayag na Nakapaglalarawan ng iba' t-ibang Natutukoy ang mga palarawang Nakasusulat ng liham ng
nagpapakilala ng tauhan, pangyayari pandama, pantingin, panlasa, pananalita sa binasa pangungumusta at pagbati
at layon sa isang usapan at panghipo, pandinig, pang-amoy Nakapagbibigay-hinuha tungkol sa
napakinggang kuwento maaaring kalabasan ng mga
pangyayari sa binasa
23. Nakasasagot sa mga tanong sa Nagagamit sa magkakaugnay na Nasusuri kung malinaw ang ideyang Nagagamit nang wasto ang pasok at
isang interbyu pangungusap ang mga nasasaad sa binasa palugit sa pagsulat ng liham
magkasingkahulugan at Nakapagbibigay ng angkop na wakas
magkasalungat na mga salita sa isang kuwentong di-tapos
24. Natutukoy ang napakinggang- Nakapaghahambing ng katangiang Natutukoy sa binasa ang karanasang Naipapahayag ang naiisip at nadarama
katwiran taglay ng tao, bagay, pook nang may katulad ng naranasan ng mambabasa sa pagsulat ng liham pangkaibigan
pagpapasiya moderasyon
paniniwala Nakapagpapahayag na gumagamit ng
matatalinghagang salita sa
paglalarawan ng isang Pilipinong
nagmamalasakit sa kapuwa
21

23. 25. Natutukoy ang mga kaisipang Nakapaghahambing ng tao, bagay, Nakikilala ang mga matatalinghagang Nakasusulat ng sagot sa isang liham
napakinggan na walang kabuluhan o pook, pangyayari sa pasukdol na antas salita at idyoma pangkaibigan
paningit lamang Naipagmamalaki ang magagandang Naihahambing ang detalyeng binasa
katangian ng mga Pilipino sa dating alam ng mambabasa
26. Nakapagbibigay ng pagbabago sa Natutukoy ang mga pang-abay sa Nahihinuha ang namamayaning Nakasusulat ng pabuod at pasaklaw na
pangwakas na bahagi ng kuwentong pangungusap damdamin sa kuwentong binasa lagom tungkol sa mga karanasan ng
napakinggan Nakabubuo ng pabuod at pasaklaw na pagmamalasakit ng Pilipino sa kapuwa
lagom
27. Natutukoy ang kahalagahan ng mga Nauuri ang pang-abay na pamanahon, Nakapagbibigay ng paglalahat sa Nakasusulat ng isang pagsasalaysay
impormasyon, kaalamang narinig sa panlunan, pamaraan magkaka-ugnay na pangyayaring (narrative text) batay sa ginawang
radyo, napanood sa TV, nabasa sa binasa sa kuwento panayam o interbyu
dyaryo Nakikilala ang pagkakaiba ng piksiyon
sa di piksiyon
28. Naibabahagi ang mga kaalamang Nagagamit ang mga pariralang pang- Nagagamit ang mga pamatnubay na Naisusulat ang iniisip na ginagamit ang
napakinggan abay salita ng diksyunaryo mga pangatnig at pang-angkop
Nakapagpapahayag ng iba’t ibang Nagagamit ang diskyunario sa
damdamin paghahanap ng wastong bigkas,
baybay at kahulugan ng salita
29. Nasasabi ang angkop na reaksyong Nagagamit ang mga pang-angkop na Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng Naitatala ang impormasyong nakukuha
napakinggan sa editoryal na at ng aklat sa:
Nakasasagot ng mga tanong tungkol talaan ng nilalaman
sa mga impormasyong nasa iba’t ibang paunang salita
bahagi ng aklat pahina ng karapatang sipi
glosari
index
30. Naisasadula ang madamdaming Nagagamit ang mga pang-angkop at Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng Nakasusulat ng isang reaksyon
bahagi ng kuwentong napakinggan pangatnig sa pagpapahayag pahayagan:
Nakabubuo ng sariling wakas sa • pamukhang pahina
kuwento • editoryal
• anunsyo klasipikado
• tanging lathalain
31. Naisasakilos ang napakinggang Nakapaghahalintulad at nakapag-iiba Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nakasusulat ng isang lagom sa
ekspresyon/pahayag ng mga kaisipan o ideya sa impormasyong nasa iba’t ibang impormasyong nakuha sa iba’t ibang
bahagi ng pahayagan bahagi ng aklat
22

24. 32. Naibabalita ang mga pangunahing Nakagagamit ng mga ekspresyong: Nasusundan sa tamang pahina/kolum Nakasusulat ng talaarawan ng sariling
balita tuwiran at di-tuwiran; berbal at di-berbal ang karugtong ng balita mula sa karanasan
pamukhang pahina
33. Naisasagawa ang magalang na Nakapagbibigay ng tala na: nasa Nabibigyang-kahulugan at katuturan Nakasusulat ng usapan/dayalog
pakikinig sa kapulungang parehong istilo (paraphrasing) naiibang ang impormasyong nasa pahinang tungkol sa isang paksa
pampaaralan istilo pang-editoryal
34. Nakapagpapakita ng iba’t ibang Nakapagpapahayag ng balita o Nagagamit ang mga bahagi ng Nakasusulat ng reaksiyon sa kolum o
reaksyon sa diskursong napakinggan sanaysay na ginagamitan ng pahayagan ayon sa pangangailangan pitak na binasa
paraphrasing Nakapagpapaikli ng balita, editoryal,
Nakabubuo ng isang reaksyon na may kolumn na binasa
magkakaugnay na ideya
23

25. IKALIMANG BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
1 Nagagamit sa pagpapahayag/ Nababasa nang mabilis ang mga Nagagamit nang wasto ang malaking
Nakasasagot sa mga tanong tungkol pagsasalaysay ang mga uri ng salitang kaugnay ng iba’t-ibang titik sa
sa detalye ng ulat/patalastas/ pangungusap ayon sa gamit asignatura - mahahalagang salita sa
kuwentong napakinggan pamagat
Naibibigay nang malinaw ang - mga katawagang nauukol sa
mahahalagang detalyeng Maykapal
ipinahihiwatig ng kuwento/balitang - simula ng taludtod ng tula
binasa - tiyak na pangalan ng tao
Lohikal na napagsusunud-sunod ang Nakapagpapahayag ng mga ideya Natutukoy ang salitang-ugat at Nagagamit ang angkop na bantas
2 mga ideya sa ulat/balitang nang may pagkakasunud-sunod at panlaping gamit sa salita para sa iba’t ibang uri ng
napakinggan pagkakaugnay pangungusap
Natutukoy ang mga pangyayaring
bumubuo sa banghay ng kuwento
3 Nailalahad nang malinaw ang ulat sa Nagagamit sa pagsasalaysay ang Nakabubuo ng iba’t-ibang Nagagamit ang panipi at kuwit sa
balitang napakinggan mga uri ng pangungusap ayon sa mahahabang salita sa tulong ng tuwirang sinabi ng tauhan
kayarian tulad ng payak, tambalan at panlapi
hugnayan
Nakikilala ang batayan ng
pagkakasunud-sunod ng mga
pangyayaring ginagamit sa kuwento
4 Nakikinig at nakalalahok sa mga Nakapagpapalawak ng mga payak Nakikilala at naipaliliwanag ang Naisusulat sa wastong baybay ang
kapulungang na pangungusap sa pagtalakay sa tinutukoy ng mga salitang hiram mga salitang hiram at nagagamit ang
pampurok/pansimbahan pagbabagong nagaganap sa mga mga ito sa pagsulat ng talata
namamahala sa pamahalaan Naisasalaysay ang kuwento ayon sa
wastong pagkakasunud-sunod ng
mga pangyayari
5 Naipaliliwanag sa sariling Nakikilala ang sugnay na nakapag- Natutukoy ang salitang-ugat at Naisusulat ang buod ng kuwento na
pangungusap ang paksa ng iisa at di-nakapag-iisa sa hugnayang kahulugan ng tambalang salita gumagamit ng angkop na bantas
tula/kuwento/ impormasyong narinig pangungusap para sa iba’t ibang uri ng
Naibibigay sa sariling pangungusap pangungusap sa talata
ang pangunahing diwa ng binasa
6 Nasasabi ang paksa ng Nagagamit ang mga angkop na Naibibigay ang kahulugan ng salita Nagagamit ang tuldok-kuwit sa
tula/kuwento/impormasyong narinig pangatnig sa sugnay na di-nakapag- sa pamamagitan ng paghihiwalay ng mga sugnay sa
iisa kasingkahulugan hugnayan at tambalang
pangungusap
24
7

26. Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Natutukoy ang mga talatang
tuwirang nagsasaad ng paksang
pangungusap
Naisasalaysay sa sariling Natutukoy ang mga payak na Naibibigay ang kahulugan ng salita Naisusulat ang iba’t-ibang uri ng
7
pangungusap ang buod ng pangungusap/sugnay na nakapag- sa pamamagitan ng kasalungat pangungusap ayon sa kayarian na
kuwentong napakinggan iisa sa hugnayang pangungusap gumagamit ng angkop na bantas
Nakikilala ang mga talatang ang
paksa ay di-tuwirang nasasaad
Naisasagawa nang wasto ang Nagagamit sa pagsasalaysay ang Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng mga talatang
8 tagubiling napakinggan mga pangungusap sa pamamagitan ng katuturan nagsasalaysay, nagpapaliwanag at
may pagkakasunud-sunod
Natutukoy ang kinalalagyan ng Natutukoy nang may pagkakasunud-
simuno/panaguri sa karaniwan at di- sunod ang mga pangunahing diwang
karaniwang ayos ng pangungusap bumubuo sa isang kuwento/
seleksyon
9 Nauulit sa iba ang tagubiling Natutukoy ang gamit ng simuno, Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng balita, usapan at
napakinggan panaguri at layon sa pangungusap at sa pamamagitan ng gamit sa patalastas na gumagamit ng iba’t
kung paano ito binubuo pangungusap ibang uri ng pangungusap sa
karaniwan at di-karaniwang ayos
Natutukoy ang mga bahagi ng Naibibigay ang iba’t ibang bahagi ng
pananalita na maaaring gawing aklat at mga impormasyong
panaguri/simuno nakapaloob sa bawat bahagi
10 Naiuulat ang mga tagubiling Nakabubuo ng mga pangungusap na Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng usapan/dayalogo na
napakinggan sa sariling may iba’t ibang uri sa pagpapahayag sa pamamagitan ng pahiwatig na ginagamitan ng mga pangungusap
pangungusap sa sarili salita na walang paksa
Nakakikilala/Nakabubuo ng mga Nabibigyang kahulugan ang mga
pangungusap na walang paksa impormasyong nasa iba’t ibang
bahagi ng pahayagan
Nakasasagot sa mga tanong tungkol Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon Nagagamit ang clining o Nakasusulat ng mga balita,
11 sa detalye ng sa tungkulin: pantangi, pambalana, pagkakaantas-antas ng intensidad dayalogo, talaarawan, anunsyo,
ulat/patalastas/kuwentong lansakan ng kahulugan patalastas
napakinggan
Nakapagbibigay ng angkop na
pamagat sa talata
Natutukoy/nahihinuha ang mga
pangunahing diwa na nakapaloob sa
isang pangyayari
25