Inperialismoa eta Lehen Mundu Gerra

INPERIALISMOA ETA LEHEN MUNDU GERRA

[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

XVI-XVIII. mende bitartean Inperio Kolonial Handien garaia zen (Espainia, Portugal, Ingalaterra, Frantzia eta Holanda). Merkantilismo sisteman oinarrituta zeuden. 1800. urtean munduko %35 Europa edo Estatu Batuen menpe zegoen. 1914an %84 baino gehiago. Grafikoa hemen ,[object Object],[object Object],1870 inguruan agertu ziren: Inperio kolonial berriak Europan ( Belgika, Alemania, Italia ) Europatik kanpo beste bi ( A.E.B. eta Japonia ) Ingalaterrak eta Frantziak haien inperioak handitu zituzten Portugalek eta Holandak mantendu egin zituzten Espainiak Amerika eta Ozeano Bareko koloniak galdu zituen

Potentzia handiek 1914an jabetzan zituzten koloniak

Inperialismoa industrialiazioaren ondorioa da. Europako herrialdek soberako kapitalak inbertitzeko eta lehengai merkeak lortzeko lekuak bilatzen zituzten; baita ere, produktuak saltzeko merkatuak. Hedapen inperialistaren faktoreak ,[object Object],[object Object],[object Object],Koloniek potentzia handien eskakizun estrategikoak betetzen zituzten. Beste batzuetan sentimendu nazionala sendotu eta nazioarteko prestigioa handitu ere nahi zuten Nagusitasun sentimenduak eta zibilizatzeko idealak. Ebangelizazioa.

Potentziaren sobiranotasun eta administrazioaren menpe zeuden. Metropoliek kontrol politikoa zuen. Menperatze motak ,[object Object],[object Object],[object Object],Herrialde independente batzuek merkataritza abantaila eta portu batzuk ematen zizkieten Potentzia babesleak kanpo politika eta aberastasunak kontrolatzen zituzten eta bertakoaz barne politikaz arduratzen ziren

Garaiko inperio kolonialik handiena. Kontinente guztietan zituen koloniak, funtsezko gune estrategikoetan ( Gibraltar, Suez, Singapur, Hong Kong ), horrela, Britainia Handia munduko itsas bideen jaun eta jabe zen. India kolonia nagusia zen. Afrikan, hegoaldetik ( Lurmutur Hiria ) iparraldera ( Egipto ) egin zuen aurrera. Kanada eta Ozeania ko zati handi bat ere bazuen. Zeintzuk izan ziren inperio nagusiak? ,[object Object],[object Object],[object Object],Munduko bigarren inperioa zen garrantziari eta tamainari dagokienez. Afrikan Mediterraneoko kostaldean hasi zen hedatzen ( Algeria, Tunis eta Marroko ko protektoratua) eta lurralde handiak lortu zituen kontinente honetako erdialdean eta mendebaldean. Asian, Indotxina Alemaniak eta Italiak berandu hasi zituzten haien hedapen inperialistak. Bi herrialdeok koloniak lortu zituzten Afrikan. Belgika ko erregeak Kongo lortu zuen. Errusiak mugen ondoan konkistatu zituen lurraldeak ( Siberia , India eta Txinaraino hedatu zen) ,[object Object],[object Object],[object Object]

Zeintzuk izan ziren inperio nagusiak? (2) Europatik kanpoko inperioak ,[object Object],[object Object],Espainia garaitu ondoren lortu zuten beren inperioa Kuba, Filipinak eta Puerto Rico menperatuz. Gainera, hedapen ekonomikoa hasi zuten, dolarraren inperialismoa eta Amerikako herrialdeak haien menpean geratu ziren. Asiatik hedatu zen Txina eta Errusiari aurka egiten. Beraz, Korea eta Formosa konkistatu eta Mantxurian protektoratua ezarri zuen. Kontzeptu mapa

Inperialismoaren ondorioak (1) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Inperialismoaren ondorioak (2) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Kontzeptu mapa

Inperialismoaren ondorioak (3) ,[object Object],Potentzien arteko harremanetan tirabirak sortu ziren eta horrek Lehen Mundu Gerra piztea ekarri zuen . Ezarrita zegoen “ Orekaren Politika ” (potentziek ez zuten nagusitasunik gainerakoekiko) Alemaniak apurtu zuen . 1890 eko hamarkadan zenbait itun sinatu ziren eta Europa bi zatitan zatitu zen: ,[object Object],[object Object],Gastu militarrak handitu ziren eta belizismoa eta abertzaletasuna piztu zituzten. Aldi berean, potentzien arteko tokian tokiko gatazkak areagotu ziren (Marrokon, Balkanetan)

Lehen Mundu Gerraren hasiera ,[object Object],1914ko ekainean serbiarren aldeko bosniar batek Austrohungariar inperioko Frantzisko Fernando Artxidukea hil zuen. Austriak Serbiari deklaratu zion gerra. Zenbait gerra deklarazio gertatu ziren elkarren segidan ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Lehen Mundu Gerraren garapena (1) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Lehen Mundu Gerraren garapena (2) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Lehen Mundu Gerraren bilakaera

Lehen Mundu Gerraren garapena (3) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Gerraren ondorioak (1) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Gerraren ondorioak (2) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Europa eta Ekilade Hurbileko mapa Lehen Mundu Gerraren ostean

Inperialismoa eta Lehen Mundu Gerra

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Inperialismoa eta Lehen Mundu Gerra

Similar to Inperialismoa eta Lehen Mundu Gerra (20)

More from Manolo Ibáñez

More from Manolo Ibáñez (20)

Inperialismoa eta Lehen Mundu Gerra