1. 2. SEKTOR EKONOMIKOA
BALIABIDE NATURALAK

2. BALIABIDE NATURALAK
Industriaren oinarriak
1.1 Lehengaiak
1.2 Energi Iturriak
1.2.1 Energi iturri tradizionalak
1.2.2 Energi iturri alternatiboak
1.3 Baliabide naturalak eta gatazkak

3. INDUSTRIAREN OINARRIAK
Lehengaiak
 Nondik ateratzen dira?
 Zein motatakoak daude?
 Zertarako erabiltzen dira?
 Hurrengo lehengaiak sailkatu (Laborantzakoak? Mineralak?
Animaliarenak?)
- Kromoa - Kortxoa - Zeta
- Cuarzo - Linua - Kadmio
 Zein ezaugarri dituzte? Zertarako erabiltzen dira?
Zein aplikazio dute?

4. Baliabide batzuk
 Kromo
 Cuarzo
 Lino
 Zeta
 Kortxo

5. KORTXOA ARTELATZA-tik
ATERATZEN DA.
-Munduko lehenengo
produzitzailea Portugala da eta
bigarrena Espainia.

6. MINERALEN USTIAKUNTZA
 Lurpeko meagintza
MEAZULO-ESKORATZEA
Mineral
hobia/meatokia
Erauzketa-kaseta

7. • Aire zabaleko meatokiak
Ustiakuntza motak

8. Dragatzea
Agregakin harrobia
Terrazak

9. ENERGI ITURRIAK
Link-a jarraituz egin
 http://thales.cica.es/rd/Recursos/rd99/ed99-0226-01/capitulo1.html
 Definizioa
 Energi iturrien sailkapena
 Enegi iturri bakoitzaren abaintaila eta
eragozpenak

10. IKATZA
http://www.consumer.es/web/es/medio_ambiente/energia_y_ciencia/200
Aurreko link-ean informazio oso interesgarria aurkituko duzu infografia batez
bidez. Hori jarraituz hurrengoa azaldu. Hurrengo linekarekin ikatzari buruzko
informazio osoa izango duzu
 Zer da?
 Nola eratzen da?
 Ikatz motak?
 Zeintzuk dira produzitzaile nagusiak?
edota erreserba gehien dituztenak?
 Energia ateratzen ikatzatik
 Ikatzaren erabilerak eta porzentaiak

11. Nortzuk dira ikatzaren
produzitzaile nagusiak?
 Sei herrialderen artean erreserba
eskuragarrien %75 baino gehiago daukate:
 Estatu Batuak (%25),
 Errusiako federazioa (%16),
 Txina (%12),
 Australia (%9),
 India (%8) eta
 Alemania (%7).

13. PETROLIOA:
- Zer da? Nola eratzen da?
- Nola aurkitu
- Nola atera
- Garraiatzeko arazoak
- Petrolioaren deribatuak.
Petrolioren erreserbarikPetrolioren erreserbarik
handienak dituztenhandienak dituzten
herrialdeakherrialdeak

14. PETROLIOA
PETROLIOAREN MUNDUKO ERRESERBEN BANAKETA
2013. Urtearen amaieran munduan frogatuta zeuden petrolioaren
erreserbak hurrengoak dira:
.
1 Venezuela 316.000.000.000 2013
2
Arabia
Saudita
267.501.000.000 2010
3 Canadá 178.100.000.000 2009
4 Irak 177.500.000.000 2010
5 Irán 137.600.000.000 2009
6 Kuwait 101.500.000.000 2009
7
Emiratos
Árabes
Unidos
97.800.000.000 2009
8 Rusia 79.000.000.000 2009
Wikipedia

15. Petrolioaren hondamendiak
Alaska, 24 de marzo de 1989. El buque
estadounidense Exxon Valdez chocó contra
un arrecife, en el estuario de Prince Willian
Sound, en Valdez (Alaska), y vertió al agua
más de 42 millones de litros de petróleo,
causando una marea negra de unos 250 Km2,
en el mayor desastre ecológico de toda la
historia de Estados Unidos hasta entonces.

16. Petrolioaren garrantzia geoestrategikoa

17. Fracking – Hustura hidraulikoa
Fracking hobi ez konbentzionaletan praktikatzen da. Meatoki hauek iragazkortasun
gutxiko formakuntza trinkoak dira, non hidrokarburoak barreiatuta aurkitzen dira.
Hidrokarburoak askatzeko harria, presio handiko (%98) milioika litro ur areaz eta beste
produktu kimiko batzuekin (%2) nahastuta sartzen apurtu behar da.

18. GAS NATURALA
 Zer da?
 Zeintzuk dira bere erabilera
nagusiak?
 Zeintzuk dira herri produzi-
tzaile nagusiak?

19. ENERGI NUKLEARRA
 Zer da?
 Nola produzitzen da?
 Erabilerak

20. Chernobil istripua
400.000 petsona inguruk
Chernobyleko istripuaren
ondorioak ezabatzeko lan egin
zuten..
Los liquidadores

21.  600.000 likidatzaileek
eskualdearen
garbikektan parte
hartu zuten.
 Datuak
 200.000 hildako
zuzenak
 270.000 minbizi
kasuak
 50.000 eta 100 000
likidatzaileak hil dira
(2006)
 500.000 eta
900.000 bitarteko
likidatzaileak elbarri
geratu dira.

24. ENERGI HIDROELEKTRIKOA
 Zer da?
 Nola lortzen da?
 Zentralak munduan
 Zentral hidroelektrikoa
 Informazio bilatu ostean bete hurrengo gidoia:
 Nola lortzen da energi hidroelektrikoak?
 Abaintailak
 Dituen eragozpenak

26. Aldeadavila
zentrala
Su producción media es de 2.400
millones de kWh al año. A nivel de
potencia instalada y producción de
electricidad es la más importante de
España y una de las más
importantes de Europa Occidental.1

27. PRESA DE ALMENDRA

28. Munduko zentral
hidroelektrikorik handiena:
Hiru eztarriko presa (Txinan)
18 milioi etexebizitza horni ditzake
elektrizitatez
Munduko energi nuklearreko
zentralarik handiena
(Japonian)
16 milioi etxebizitza horni ditzake.

29. Munduko ikatzazko zentralarik
handiena: Taiwan.
5 milioi etexebizitza horni ditzake
elektrizitatez
Munduko gasazko zentral elektrikorik
handiena: Futtsu (Japonian)
5 milioi etexebizitza horni ditzake elektrizitatez

30. :
Munduko petroliozko
zentral elektrikorik
handiena
Surgut (Errusia)
5 milioi etxebizitza horni
ditzake.
Munduko zentral geotermikorik handiena
(Islandian)
300.000 milioi etxebizitza horni ditzake.

31. Ur beroa eguzki-proiekt:
California (EEBB)
Ur beroz 100.000 etxebizitza horni
ditzake.
Bio erregaizko zentrala: Essex
(Ingalaterra)
Elektrizitatez 225.000 etxebizitza horni ditzake
Wind handiko Energi zentroa: California (EEBB)
Elektrizitatez 450.000 etxebizitza horni ditzake

32. ENERGI BERRIZTAGARRIAK
 Zeintzuk dira?
 Nola lortzen dira
 Abaintailak eta desabaintailak
 Bestelako informazioa
•Eolikoa
•Eguzkikoa
•Biomasa
•Geotermikoa

33. ENERGI
MAREMOTRIZA

34. + %350
+ %160
+%1833

35. Baliabide naturalak eta
gatazkak
 Ireki linkak eta zabaldu informazioa
 Nondik daude gatazkak?
 Zer dela eta areagotuko dira gatazka hauek?
 Zein baliabide daude jokoan?
 Gatazka belikoak balide naturalengatik

36. Zer gertatzen da hainbesteZer gertatzen da hainbeste
lekutan?lekutan?
 Zergatik EEBBak sartu dira Sudanen? Aitzakia larrialdi
humanitarioa dagoela da.
 250.000 hildakoak Sudanen
 Bost milioi Congon (zergatik hemen ez? Zein da benetako
arrazoia?
 Zergatik EEBBak Kosovon sartu ziren eta han mantentzen
dute base militarra?
 Zer gertatzen da Congon Coltan-ekin?