Presentación sobre a arte renacentista, as súas características e os artistas máis destacados

1. A ARTE RENACENTISTA
3º ESO

2. 1.- A ESTÉTICA RENACENTISTA
● O Renacemento foi o movemento cultural e artístico que se iniciou en
Italia, especialmente en Florencia, no século XV (Quattrocento) e que
alcanzou o máximo desenvolvemento en Europa durante o século XVI
(Cinquecento). Estivo intimamente ligado ao Humanismo.
● Os artistas do Renacemento considerábanse sucesores dos mestres
grecorromanos e buscaron a inspiración nas obras e edificios da
Antigüidade:
● Os arquitectos adaptaron os estilos clásicos, mesturando elementos
gregos e romanos.
● Os escultores e os pintores inspiráronse na mitoloxía grecorromana e
utilizárona como tema para as súas obras. Exaltaron a beleza do corpo
humano e retomaron os cánons clásicos. Melloraron as técnicas artísticas
como a pintura ao fresco, e inventaron outras, como a pintura ao óleo e a
perspectiva.

3. CÚPULA
FRONTÓN
COLUMNATA
XÓNICA
PODIO
ARQUITRABE
ANDREA PALLADIO: VILLA ROTONDA, 1567
1.- A ESTÉTICA RENACENTISTA

4. ● Os artistas converteron o ser humano no centro dos seus intereses
artísticos (home como medida de todas as cousas):
● Os temas relixiosos continuaron sendo unha das fontes de inspiración,
pero os personaxes sagrados eran representados e vestidos como se fosen
persoas do Renacemento.
● Realizaron numerosas escenas de vida cotiá.
● Proliferou a realización de retratos de príncipes, nobres e burgueses.
● O papel dos mecenas foi clave no desenvolvemento artístico renacentista,
actuando como protectores de artistas aos que lles encargaban a
realización de obras para os seus palacios, tumbas ou igrexas. Florencia
foi o gran centro artístico do século XV e a familia dos Médicis destacou
como mecenas.
● O artista deixa de ser un artesán para se converter nun profesional, asina
as súas obras, a sociedade recoñéceo como un intelectual humanista e
goza de prestixio social.
1.- A ESTÉTICA RENACENTISTA

5. FILIPPO LIPPI: A virxe, o Neno e episodios da vida de Santa Ana, 1452

6. ● Os arquitectos empregaron numerosos elementos arquitectónicos do mundo
grecorromano:
– Usáronse columnas e pilastras coas ordes gregas (dórica, xónica e corintia)
e romanas (toscana e composta)
– Arcos de medio punto, frontóns, cornixas e cúpulas.
– As igrexas recuperaron a planta centralizada (cruz grega ou circular), aínda
que se continuou a utilizar a planta de cruz latina con tres naves.
● Como elementos decorativos usaron: medallóns, aparello almofadado,
grutesco, grilandas e fornelas que rematan en forma de venera.
● Os principais arquitectos do Quattrocento foron Filippo Brunelleschi (Santa
María dei Fiore, Florencia; Igrexa de San Lourenzo, Florencia) e Leon Battista
Alberti (Santa María Novella, Florencia; Palacio Rucellai, Florencia).
● No Cinquecento, os edificios acadaron unha maior monumentalidade e
robustez. O mellor exemplo é a basílica de San Pedro do Vaticano, na que
interviñeron Donato Bramante ( tamén diseñou o templo de San Pietro in
Montorio, Roma) e, máis tarde, Miguel Anxo, quen construíu a gran cúpula.
2.- A ARQUITECTURA: A RECUPERACIÓN DAS FORMAS
CLÁSICAS

7. QUATTROCENTO
BRUNELLESCHI
Santa María dei Fiore - Florencia Igrexa de San Lourenzo - Florencia

8. BRUNELLESCHI
Palacio Pitti, Florencia

9. QUATTROCENTO
ALBERTI
Santa María Novella - Florencia
Palacio Rucellai - Florencia

10. ALBERTI
Santo André de Mantua

11. CINQUECENTO
BRAMANTE
San Pietro in Montorio - Roma
PODIO
COLUMNA
FRISO
BALAUSTRADA
FORNELA
CÚPULA
LANTERNA

12. CINQUECENTOMIGUEL ANXO
Basílica de San Pedro do Vaticano

13. CINQUECENTO
Basílica de San Pedro do Vaticano
Planta de cruz latina
Bóveda de canón

14. 3.- A ESCULTURA: EQUILIBRIO E SERENIDADE
● Os escultores interesáronse por representar o corpo humano, idealizado,
con gran perfección técnica e de proporción clásica (canon), seguindo
os modelos da antigüidade grecorromana.
● Predominan as composicións piramidais.
● Gusto polas obras de vulto redondo (esculturas exentas).
● Temática: relixiosa e mitolóxica.
● Entre os materiais utilizados salientan o mármore e mais o bronce.
● Os escultores máis destacados do Quattrocento foron Donatello (David, O
cabaleiro Gattamelata) e Lorenzo Ghiberti (Portas do Baptisterio de
Florencia).
● No século XVI apréciase un predominio das liñas curvas, reforzando o
dinamismo. A figura principal foi Miguel Anxo, en cuxa obra predomina a
expresión dos sentimentos. A Piedade, David e Moisés son algunhas das
súas esculturas máis destacadas.

15. QUATTROCENTO
GHIBERTI
Portas do Paraíso - Florencia

16. QUATTROCENTO
DONATELLO
David - Florencia
Condotiero Gattamelata - Padua
San Xurxo

17. CINQUECENTO
MIGUEL ANXO
David Moisés
Piedade

18. 4.- A PINTURA: NATURALISMO E PERSPECTIVA
● Preocupación pola perspectiva para dar sensación de volume e
profundidade.
● Tratamento da anatomía humana.
● Predominio das composicións triangulares.
● Gusto polo detalle, polo retrato e pola incorporación da natureza ao
cadro.
● Temática relixiosa e mitolóxica.
● A técnica preferente é o óleo.
● Entre os pintores destacaron:
– Quattrocento: Massacio (O tributo da moeda; A Santísima Trindade);
Piero della Francesca (A flaxelación de Cristo; Virxe da Galería Brera);
Botticelli (O nacemento de Venus; A primavera).
– Cinquecento: Leonardo da Vinci (inventor da técnica do sfumato: A
Derradeira Cea; A Gioconda); Rafael (Virxe do xílgaro; A escola de
Atenas); Miguel Anxo (Frescos da Capela Sixtina: a creación de Adán,
Xuízo Final, Expulsión do Paraíso); Tiziano (Amor sacro e amor
profano); Giorgione ( A Venus dormida).

19. ANDREA MANTEGNA
Cristo xacente, 1490

20. QUATTROCENTO
MASACCIO
A Santísima Trindade
O tributo da moeda

21. QUATTROCENTO
BOTTICELLI
O nacemento de Venus

22. QUATTROCENTOBOTTICELLI
A primavera, 1478
Mercurio Cupido Flora Céfiro
Cloris
Venus
As Tres Grazas
(beleza, virtude, fidelidade)

23. CINQUECENTO
LEONARDO DA VINCI: inventor da perspectiva aérea, que utiliza a luz e a cor para
amosar a profundidade do espazo, e da técnica do sfumato que, a través dunhas contornas
imprecisas, ofrece unha sensación de vaguidade e de distancia.
A Gioconda

24. CINQUECENTO
LEONARDO DA VINCI
A Derradeira Cea

25. CINQUECENTO
A Escola de Atenas
.
RAFAEL: gran retratista, destacou polo absoluto dominio do debuxo, da luz e pola
elegancia e harmonía das súas composicións.

26. CINQUECENTO
.
RAFAEL
Virxe do xílgaro

27. CINQUECENTO
MIGUEL ANXO: presenta un gran coñecemento dos volumes do corpo humano e dos xestos
con que se expresan os sentimentos. O mellor exemplo son os frescos da Capela Sixtina do
Vaticano.
Xuizo final
Xesús e María

28. CINQUECENTO
MIGUEL ANXO
Bóveda da Capela Sixtina

29. CINQUECENTO
MIGUEL ANXO
Creación de Adán
Expulsión do Paraíso

30. CINQUECENTO
Danae recibindo a chuvia de ouro
Amor sacro e amor profano
TIZIANO

31. CINQUECENTO
GIORGIONE
A tempestade
A Venus dormida

32. 5.- A EXPANSIÓN DO RENACEMENTO EN EUROPA
● A influencia do Renacemento italiano noutros países de Europa non se
deixou sentir plenamente ata o século XVI.
● En Flandres, esta influencia foi escasa, pois a súa escola pictórica posuía
unha marcada personalidade. Os artistas desenvolveron un estilo propio,
con gusto polo detalle, polo realismo e polos retratos, así como o
rexeitamento dos temas da Antigüidade clásica. Destacou Pieter Brueghel
o Vello (Boda campesiña, Paisaxe invernal)
● En Francia, a influencia renacentista foi temperá, impulsada sobre todo
polo rei Francisco I. Destacaron a arquitectura (castelo de Chambord) e as
pinturas decorativas da Escola de Fontainebleau.
● En Alemaña, a Reforma luterana aportou á pintura a preferencia polos
retratos, ás paisaxes e os temas mitolóxicos. Destacaron Alberto Durero
(Autorretrato; Adán e Eva) e H. Holbein (Os embaixadores).

33. DIFUSIÓN DO RENACEMENTO EN EUROPA
Pieter Brueghel o Vello - Flandres
Paisaxe invernal
Boda campesiña

34. DIFUSIÓN DO RENACEMENTO EN EUROPA
Alberto Durero - Alemaña
Adán e Eva
Autorretrato

35. DIFUSIÓN DO RENACEMENTO EN EUROPA
Holbein - Alemaña
Os embaixadores
(técnica do anamorfismo)

36. 6.- A ARTE RENACENTISTA EN ESPAÑA
● A arquitectura do Renacemento español, que se iniciou a comezos do
século XVI, desenvolveuse en tres fases:
– Estilo plateresco. Baseouse na introdución de novos elementos
decorativos en edificios góticos. A súa denominación provén do
delicado traballo decorativo en pedra que lembra o realizado polos
prateiros: Fachada da Universidade de Salamanca.
– Estilo clasicista. Utiliza os modelos arquitectónicos clásicos:
columnas, linteis e frontóns: Palacio de Carlos V en Granada (Pedro
Machuca)
– Estilo herreriano. Caracterizábase pola ausencia decorativa, as liñas
rectas e os volumes cúbicos, que daban lugar a unha arquitectura
horizontal, sobria e xeométrica: San Lourenzo de El Escorial (Juan de
Herrera).

37. A ARQUITECTURA RENACENTISTA
Fachada da Universidade de Salamanca Palacio de Carlos V en Granada

38. A ARQUITECTURA RENACENTISTA
San Lorenzo de El Escorial

39. A ESCULTURA
● En España, os escultores centráronse na expresión do
sentimento relixioso, por riba da procura da beleza.
● Traballaron sobre todo os retablos, os monumentos
funerarios e as imaxes relixiosas, que adoitaban estar
policromadas.
● Os dous grandes escultores do Renacemento español foron
Alonso Berruguete e Juan de Juni.
Juan de Juni: Santo Enterro, 1540
Berruguete:
Sacrificio de Isaac,
1525

40. ● A pintura renacentista en España centrouse nos temas relixiosos e
adoptou a nova linguaxe renacentista: a preocupación pola luz, a cor e a
perspectiva.
● Os pintores recibiron a influencia da pintura flamenga e italiana.
Salientaron:
– Pedro Berruguete.
– Juan de Juanes.
– Luis de Morales.
– Alonso Sánchez Coello.
– O Greco, que creou un estilo moi persoal. As súas obras caracterízanse
polo uso de cores moi vivas, os contrastes de luz e a complexidade
das composicións, cheas de figuras alongadas que achegan
espiritualidade (O enterro do Conde de Orgaz, O cabaleiro da man no
peito, Adoración dos pastores, Laoconte e os seus fillos).
A PINTURA

41. A PINTURA
JUAN DE JUANES
A Derradeira Cea
LUIS DE MORALES
Virxe co Neno
SÁNCHEZ COELLO
Isabel Clara Eugenia

42. A PINTURA
O GRECO
O enterro do Conde de Orgaz, 1586

43. A PINTURA
O GRECO
O cabaleiro da man no peito, 1584

44. A PINTURAO GRECO
Adoración dos pastores, 1605
Laoconte e os seus fillos, 1610-1614

45. FIN