1. DIGESTINO PROZESUA
Digestinoa organismoarentzat beharrezkoak diran mantenugai bihurtzeko
aldaketen multzoa da. Digestino aparatuan getatzen da, ahoak, faringeak,
hestegorriak, urdailak eta hesteak hartzen dabe prozesu horretan.
•
•
•
•
•
Ahoan mastekatu eta xehatu, Mihinak txu guruinek sortzen daben txuagaz
eta elikadura boloa sortzen da.
Faringean eta hestegorrian behera urdaileraino heltzen da.
Urdailean, urin gastrikoakaz nahasten da eta kimo izeneko bihurtzen da.
Heste meharrean kimoa pankreako urinakaz, behazunagaz eta heste
urinagaz nahastu eta kiloa sortzen da.
Heste lodiak aprobetxatu ez dauzan substantziak batu eta gorozki
bihurtzen dauz, uzkiaren bidez egozten dira.
Txantxarrak aerofagia eta beherakoa
•
•
•
Hortz haginetako txantxarrak hortz-haginei kalte egiten deutse,ahoko
bakterioen eraginez
Aerofagia digestino hodian gasak sartzen diranean sortzen da,eta mina eta
ondoeza eragiteen dauz
Beherakoa heste meharra ura eta mantenugaiak ondo xurgatzeko gai ez danean
gertatzen da ,eta,horregaitik,gorozkiak sarri eta likidoa izaten dira.
ZIRKULAZIO APARATUAREN OSAGAIAK
Mantenugaiak eta oxigenoa gure gorputzerako
ZELULA GUZTIETARA HELDU
DAITEZAN ETA ZELULEK SORTZEN DABEZAN ONDAKINAK EGOSTEKO BEHAR DA.
•
Bihotza
TORAXAREN ESKERRALDEAN KOKATUTA DAGO ,ODOLA
GORPUTZ GUZTIRA BULTZATEN DAU.B IHOTZAREN HORMAK MUSKULU
OSOTUTA DAGOZ ETA BARRUALDEA HUTZA DAUKA , LAU BARRUNBEZ
OSOTUTA GOHIAN AURIKULA BEHEAN BENTRIKULA BALBULA
TRIKUSPIDEAK ETA BALBULA MITRALA
•
Odol basoak LODIEREAREN
ARABERA ARTERIAK ,VENAK ,ETA
KAPILARRAK BEREIZTEN DIRA .
Arteriak ODOLA
BIHOTZETIK GORPUTZEKO ORGANO GUZTIETARA
ZABALTZEN DABE
Benek ODOLA GORPUTZEKO ATAL GUZTIETATIK BIHOTZERA DAROE
Kapilarrak oso meheak dira eta arteriak eta zainak lotzen dabez

2. •
Odola MANTENU
GAIAK ETA OXIGENOA GARRAIATZEN DAUZ ETA
HONDAKINAK BATZEN DAUZ
Plasmea
LIKIDO HORRIXKA BAT DA . D IGESTINOARI ESKER SORTUTAKO
MMANTENUGAIAK GARRAIATZEN DAUZ
Odol zelulak globulu gorriak GLOBULU
ZURIAK ETA PLAKETAK DIRA .
Zirkulazio aparatuaren gaixotasunak
• Tronbosia odolean tronbo izeneko pikor bat eratu eta arteria bat
edo bena bat ixten dauanean gertatzen da
• Miokardio infartua oxigenorik ezak egin da bihotzaren zati bateko
zelulak hiltean hoinarritzen dan gaixotasuna da bihotzekoa dieta
orekatu baten eta jarduera fisikoaren bidez ekidin daiteke
• Arteriosklerosia arterien barruan gantzak metatzen diralako arteriak
gogortzean sortzen dira ariketa fisikoa egitea,neurriz jatea,koipe
gitxi hartzea eta ez erretzea dira neurri egokienak
ODOL ZIRKULAZIOA
• Zirkulazio txikia edo birikietakoa bihotzetik birikietara doa
eta bihotzera itzultzen da.Eskumako bentrikulutik karbono
dioxidoz betetako odola biriki arterien bidez atera eta
birikietara heltzen da
• Zirkulazio nagusia edo orokorra bihotzetik beste
organoetara doa,eta bihotzera itzultzen da.

3. ARNASA APARATUAREN OSAGAIAK
• Arnasbideak aireak zirkulalatzen dauan gorputzeko lodiak
dira.
- Sudur hobiak aire gure gorputzean sartzeko eta
ateratzeko dira. Airea birikietara heldu aurretik
garbitzea, berotzea eta hezotzea da.
- Faringea airea ere eroaten dau sudur hobietatik
birikietara. Horregaitik gara gai ahotik ere arnasea
hatzeko.
- Laringea faríngea eta trakea lotzen dauzan hodia da.
Barruan ahots kordak daukaz, airea igarotean bibratu
eta ahotsa sortzen daben muskulu bi.
- Trakea bronquio izeneko hodi bitan banandutako hodia
da.
- Bronkioak birikietara heltzen diran hodi bi dira.
Birikietan bronkiolo izeneko hodi txikiagotan
adarkatzen dira
• Birikiak larrosa koloreko órgano arol bi dira, Barruan
bronkioloen muturretan, biriki albeolo izeneko zakutxo moduko
batzuk dagoz
ARNASKETA PROZESUA
Arnasketearen helburua oxigenoa lortzeko gure gortzean airea
sartzea eta sortzen dogun karbono dioxidoa botatea da. Prozezu
bitan banatzen da:
• Arnasketa mogimenduak
• Gasen trukea
ARNAS APARATUAREN GAIXOTASUNAK

4. • Gripea birus batek sortutako gaixotasun oso ohikoa da.Birus hori
erres kutsatzen da pertsona batetik bestera eta
sukarra,muskuluetako mina eta ondoeza eragiten dauz
• Asmea bronkioloak estutu eta aireari pasatzen izten ez
deutsienean sortzen da bronkodilatadore izeneko botiken bidez
kontrolatu daikie
Gorputza karbono dioxidoz botaten dau eta gernu sistemeak gure zelulek
sortutako hondakin ez gaseosoak egozten dauz.Kuntzurrune,uretreak,gernu
maskuriak eta uretra
•
Kuntzurruneak BABA
FORMAKO ORGANO BI DIRA ETA KAXA
TORAZIKOAREN AZPIAN DAGOZ .B IZKARRAZURRAREN ALDE
BANATAN .K UNTZURRUNETATIK IGAROTEN DAN ODOLA IRAGAZTEA DA
HORREN EGINKIZUNA ORGANISMOARENTZAT TOXIKOAK DIREN HONDAKINAK
ERAUZTEKO .GERNUA SORTZEN DABE
•
Ureterra GERNUA
KUNTZURRUNETIK HARTU ETA GERNU MASKURIRA
EROATEN DABEN HODI BI DIRA
•
Gernu maskuria ZAKU
FORMAKO ORGANO BIHARTSU BAT DA ,ETA ZAKUAN
GORDETA EGOTEN DA GERNUA ,URETRATIK KANPORATU ARTE
•
Uretra HODIAREN
BIDEZ,GERNU MASKURIAN GORDETAKO GERNUA
KANPORATU EGITEN DA
•
•
•
Zistitisa gernu maskuriaren infekzinoa da,pixa egiterakoan mina eragiten
dauz.
Kuntzurrunetako harriak gernuan disolbatuko substantzietatik sortzen
diran masa solidoak dira.
Kuntzurrunetako gitxietasuna odola iragazteko gaitasuna galtzen
dabenean sortzen da

5. Azalean izerdi guruinak dagoz eta funtzino bi beteten dabez:substantzia
toxikoak kanporatzea eta gorputzeko tenperaturea kontrolatzea.
•
•
Izerdi guruinen bidez,horreetatik hur dagozan kapilarretako substantzia
toxikoak ezabatzen dira.POROEN BIDEZ EGOZTE DIRA
IZERDI GURUINEI ESKER,GORPUTZAREN TENPERATURA KONTROLATZEN
DA .

6. Azalean izerdi guruinak dagoz eta funtzino bi beteten dabez:substantzia
toxikoak kanporatzea eta gorputzeko tenperaturea kontrolatzea.
•
•
Izerdi guruinen bidez,horreetatik hur dagozan kapilarretako substantzia
toxikoak ezabatzen dira.POROEN BIDEZ EGOZTE DIRA
IZERDI GURUINEI ESKER,GORPUTZAREN TENPERATURA KONTROLATZEN
DA .