1. O galego de 1936 a 1975: características lingüísticas fundamentais. Contexto histórico e situación sociolingüística.

2. O galego entre o 1936 e o 1975.

6. Debido a esta situación trasládase o centro da cultura galega desde Galicia ata Bos Aires . Co apoio do poderoso Centro Galego e a presenza de Castelao e outros intelectuais manterán aceso o facho da lingua e cultura galega. Dos países suramericanos viñan clandestinamente os libros galegos, que a censura non autorizaba aquí. Panteón do centro galego no cimeterio da chacarita en bos aires, onde castelao descansou ata o ano 1984 cando retornou á terra.

7. Alí xorden revistas como Galicia emigrante , editoriais como Citania, emisións de radio en galego, representacións teatrais , cursos de galego . Imprímense reedicións dos clásicos e tamén se publican algunhas novidades .

8. A ditadura franquista consideraba xermolos de separatismos as linguas do estado diferentes do castelán polo que se esforzou na súa represión. A escola, a igrexa, a xustiza e a administración ignoraron por completo a existencia da nosa lingua e mesmo reprimiron o seu uso espontáneo.

9. Exemplos que testifican a discriminación lingüística e mesmo a represión en áreas e esferas concretas da vida social:

10. "A partir del día primero de agosto próximo, todos los funcionarios intestinos de las corporaciones provinciales y municipales de esta provincia, cualquiera que sea su categoria, que en acto de servicio, dentro o fuera de los edificios oficiales, se expresen en otro idioma que no sea el oficial de¡ Estado quedarán 'ipso facto' destituidos, sin ulterior recurso". Orde do Gobernador Civil de Barcelona Los maestros y maestras de instrucción primaria que enseñen a sus discípulos la doctrina cristiana u otra cualquier materia en un idioma o dialecto que no sea la lengua castellana, serán castigados por primera vez con amonestación y, si reincidiesen, serán apartados del Magisterio Oficial, perdiendo cuantos derechos les reconoce la ley. Real Decreto de 1902

11. "La España de Franco no puede tolerar agresiones contra la unidad de su idioma, ni la intromisión de nombres que pugnan con su nueva constitución política... En su virtud, DISPONGO: Art.1.- En todo caso, tratándose de españoles, los nombres [refírese aos das persoas] deberán consignarse en castellano. BOE en 1938 "Asimismo queda prohibido el empleo de términos distintos de¡ español para la nomenclatura de los hospedajes en España, sin perjuicio de que puedan usarse nombres geográficos. Orde do Ministro de Gobernación, aparecida en 1939

12. Ata 1949 non existe un proxecto expreso para a publicación de libros en galego; a partir de aí xorden a Colección Benito Soto de poesía (dirixida por Celso Emilio Ferreiro), a colección Xistral en Lugo, a editorial bibliófilos galegos en Santiago, etc.

13. O ano 1950 é especialmente significativo polo nacemento da editorial Galaxia , creada por un grupo de galeguistas comprometidos coa restauración de Galicia e o seu idioma O obxectivo que perseguía a nova editorial non era facer uso do galego para temas exclusivamente folclóricos, senón o de deixar patente a validez da lingua galega para calquera xénero ou temática .

14. Galaxia promove publicacións periódicas , como a bimensual Revista de Economía de Galicia, a revista de cultura e arte Atlántida e a de pensamento Grial , que, aínda sendo bilingüe, será prohibida polo Ministerio de Información, cando andaba polo número catro. Na década dos sesenta, xurdiron asociacións culturais que adoptarán posicionamentos activos ante o conflito lingüístico. En 1961 fúndase en Compostela O Galo e en 1963 O Facho na cidade de A Coruña.

15. A Agrupación Cultural O FACHO , fundada no ano 1963, ten como obxectivos o fomento do estudo da cultura galega e máis a dos pobos da mesma lingua e culturas afíns e a súa promoción en todas a súas manifestacións, mediante a organización e desenrolo de conferencias, cursiños, exposicións, traballos de investigación e máis actos culturais que tendan a consecución dos fin expresados. (Artigo 6 dos seus estatutos)

16. A necesidade de restaurar e dignificar o idioma concretouse en publicacións como o Diccionario galego-castelán de Franco Grande ou a Gramática elemental del gallego común (1966) de R. Carballo Calero, primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galega. Institucións como a Real Academia Galega e o Instituto da Lingua Galega aportaron as súas contribucións. Cumpría normativizar a lingua, cun reto decisivo para o seu futuro: responder a novas necesidades comunicativas.

18. Neste contexto social, parece evidente que o proceso normalizador retrocedeu nunha dimensión tal que non ten comparación con calquera outra etapa da nosa historia.