1. Gebouwbeleving

2. INHOUDSOPGAVE
INTRODUCTIE
Gebouwbeleving 3
GGZ WNB 5
Creative Facilitation 6
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
SESSIE 1 9
Kenmerken van een prettige ruimte 9
CONCEPTEN 17
Hoe Kun Je... 17
1 1.1 Verveeldheid Voorkomen 20
1.2 Waardigheid & Respect Stimuleren 21
1.3 Gebruik maken van Natuur en Water 23
SESSIE 2 25
Gastvrijheid 25
CONCEPTEN 27
2.1 De Interactieve zorginstelling27 2.2 Het Zachte Gebouw 29
2.3 Een Fris Welkom 31
CONCLUSIE 33
Hoe neem je Gebouwbeleving waar? 33

3. Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
SESSIE 3 37
Promoten en Communiceren 37
CONCEPTEN 39
3.1 Symbolen 39
3.2 Kleur Je Wereld 41 2
3.3 Jij en Ik 43
3.4 Werkplaats 46
SESSIE 4 47
Hoe Bereik je de Wereld? 47
CONCEPTEN 49
4.1 Virale Marketing 49
4.2 Promo T-shirts 51
CONCLUSIE 53
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving? 53
TOT SLOT 57
Vervolgstappen 57
4Building & 4Experiences 58
Disclaimer 59
Inspiratie 60

4. INTRODUCTIE
Gebouwbeleving
GGZ Westelijk Noord-Brabant (GGZ WNB) is zich bewust van de belevingswaarde van vastgoed. Cliënten kiezen mede
op basis van vastgoed en het terrein. Daarom wil GGZ WNB bij de vormgeving van haar vastgoed actief invulling geven
aan gebouwbeleving. Ze heeft 4Experiences, onderdeel van het bouwadviesbureau 4Building, gevraagd hierin te
ondersteunen. Dit boekje toont de resultaten van de eerste creatieve sessies die 4Experiences heeft georganiseerd. Het
doel was inspiratie te leveren voor de ontwikkeling van een visie en het genereren van innovatieve ideeën met betrekking
tot gebouwbeleving.
Sinds 1 januari 2009 zijn zorginstellingen zelf verantwoordelijk voor de investeringen in hun huisvesting. Instellingen
krijgen hiermee een economische prikkel om zorgvuldig om te gaan met investeringen en beter in te spelen op de wensen
van patiënten. Zorgbehoevenden en hun familieleden zijn niet langer patiënten, maar cliënten. Dit heeft tot gevolg dat de
strijd om de cliënten oftewel de zorgconsumenten toeneemt. Het bouwen van een strategische marketingcampagne en
een sterk merk is belangrijker dan ooit.
Binnen de consumentenproductontwikkeling weet men dat een merknaam veel meer is dan de bedrijfsnaam zelf. Het is
3 alles wat die merknaam bij de consument oproept. Denk aan merken zoals; “Apple” en “Porsche”, maar ook aan een merk
zoals Coca Cola. Dit zijn merken die zich weten te differentiëren van andere merken. Dit onderscheidende vermogen is een
combinatie van kwaliteit, een goede marketingstrategie en positieve
mond-tot-mond reclame.
Consumenten willen geassocieerd worden met een bepaald merk, het weerspiegelt hun identiteit. Binnen de
productontwikkeling staat deze strategie centraal. 4Experiences is zich hiervan bewust en adopteert technieken uit de
productontwikkeling en past deze toe binnen de bouw- en vastgoedsector.
De GGZ Westelijk Noord-Brabant speelt actief in op de wensen van de zorgconsument en ziet een meerwaarde in het
inzetten van de technieken toegepast binnen de productontwikkeling. Onder leiding van 4Experiences, zijn 20 Master-
studenten Strategisch Product Ontwerp (TU Delft) ingezet om na te denken over een tweetal probleemstellingen:
1. Hoe neem je gebouwbeleving waar?
2. Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
Door het inzetten van ideegeneratie-technieken, onderwezen binnen het vak Creative Facilitation, hebben de studenten
tijdens vier creatieve sessies (twee per probleemstelling) concepten gecreëerd voor het vastgoed van zorginstellingen.
In dit boekje is het verloop van één van de sessies terug te vinden en zijn van alle vier de sessies de resultaten

5. weergegeven. Er is, waar nodig, door 4Experiences een vertaalslag gemaakt naar meer concrete ontwerprichtlijnen
specifiek voor GGZ Westelijk Noord-Brabant. Enkele oplossingen zijn echter moeilijk toepasbaar. Zie de dislaimer op
pagina 59.
Verschillende manieren hoe mensen ruimtes kunnen gebruiken
4
en beleven.

6. INTRODUCTIE
GGZ WNB
GGZ WNB biedt hulp bij psychische en psychiatrische problemen voor mensen van alle leeftijden en culturen. Het
zorgaanbod is breed: van preventieve cursus tot opname, van korte therapie tot langdurige woonbegeleiding. Het GGZ
WNB heeft locaties in Halsteren, Bergen op Zoom, Roosendaal en Oud Gastel.
Geleverde zorg
De sectoren waarbinnen GGZ WNB zorg levert zijn; jeugd, volwassenen kort- en langdurige zorg, ouderen en de
zorgondersteunende sector (waaronder therapeutische en agogische activiteiten). Ze is daarnaast op negen gebieden
specialist, omdat ze een speciale aanpak heeft, of iets doet wat in weinig andere regio’s wordt gedaan. Voorbeelden
hiervan zijn o.a. forensische psychiatrie, verstandelijk gehandicapten en transculturele zorg.
Behalve het brede aanbod aan zorg waarborgt het GGZ WNB ook haar kwaliteiten binnen het zorgproces, waar integer
handelen voorop staat. De kernwaarden; respect, aandacht en openheid lopen als een rode draad door de organisatie.
5 Gastvrij
Op 29 mei 2008 kreeg GGZ WNB het maximum van vier sterren voor gastvrijheidzorg. De beoordeling is een initiatief
van onder andere de Landelijke Organisatie Cliëntenraden en Koksgilde Nederland. De ministeries van VWS en LNV
ondersteunen dit initiatief.
Citaten uit het juryrapport: “GGZ WNB is een open instelling, zeer cliëntgericht. Zij biedt deskundige hulpverlening in
een rustieke omgeving. Er is veel zorg voor de maaltijd en (niet-alcoholische) dranken.’ Over de ambiance: ‘Er is veel
kunst, zowel binnen als buiten, in de vorm van een permanente beeldenroute in het park. Een grote gehoorzaal voor
250 personen, die professioneel is ingericht. Goed verzorgde bloemen en planten en een ruim aanbod van bruisende
activiteiten.”
Kennis
Binnen GGZ WNB heeft ook wetenschappelijk onderzoek een prominente plaats. Op steeds meer afdelingen worden de
resultaten van de behandeling gemeten (evaluatieonderzoek). Ook doet ze mee aan grote onderzoeksprojecten. Daarbij
wordt er samengewerkt met universiteiten.

7. INTRODUCTIE
Creative Facilitation
Creative Facilitation is een vak voor Master-studenten van de faculteit Industrieel Ontwerpen (TU Delft)waarin zij leren
creatieve processen op te zetten.
Tijdens het vak maken studenten niet alleen kennis met verschillende ideegeneratie-technieken, maar ze passen deze
ook toe op lopende cases. Er wordt veelal probleemoplossend gewerkt vanuit een vraagstuk uit het bedrijfsleven. De
studenten genereren aanvankelijk zo veel mogelijk ideeën (divergeren) en proberen hierbij afstand te doen van de
logische denkpaden. Ze worden gestimuleerd om “out-of-the-box” te denken. Vervolgens maken zij een selectie en
komen zo tot meer toegepaste en concrete oplossingen (convergeren).
De studenten nemen deel aan creatieve sessies georganiseerd door medestudenten, maar dragen tevens zelf een
probleemeigenaar voor en organiseren en faciliteren de sessies. Een probleemeigenaar is iemand uit het bedrijfsleven
met een concrete probleemstelling waar de studenten zich over kunnen buigen. Het is ook mogelijk om als bedrijf of
instelling zelf aan te geven, gebruik te willen maken van de inzet van studenten voor een vraagstuk. U kunt daarvoor
contact opnemen met 4Experiences.
6
Studenten tijdens een creatieve sessie

8. 7

9. Hoe neem je gebouwbeleving waar? 8
Dit hoofdstuk beschrijft de concepten resulterend uit twee sessies rondom de vraag `Hoe neem je gebouwbeleving
waar?”. Sessie 1 is bijgewoond en van deze sessie wordt naast de concepten ook het sessieverloop geschetst. Van de
overige sessies zijn alleen de start en de eindpresentaties gevolgd. Daarom zijn alleen de eindresultaten in de vorm
van concepten in dit boekjes opgenomen. Tijdens alle sessies werd Engels gesproken, daarom zijn de schetsen van de
studenten in het Engels.

10. SESSIE 1
Kenmerken van een prettige ruimte
Tijdens Sessie 1 werd door de facilitator aan de studenten
gevraagd om individueel een thuis te tekenen waar ze zich
het prettigst voelen.
Dit resulteerde in de zes tekeningen, weergegeven op deze
bladzijde.
Vervolgens werd gevraagd een
kernwoord te kiezen dat synoniem staat voor hun beleving.
Daaruit volgden de volgende kernwoorden:
• Oase
• Gemoedsrust
• Comfort
9 • Hoge plafonds
• Licht
• Je eigen plek
Als groep werd er vervolgens gezamenlijk
Kenmerken van een Prettige Ruimte
doorgeassocieerd op deze kernwoorden. Dit result-
eerde in een opsomming van woorden die tezamen
kenmerken zijn van een
prettige ruimte.
Op de volgende bladzijdes zijn sfeercollages gemaakt De zes
van deze geassocieerde woorden. tekeningen
1

11. Op de volgende zes pagina´s staan de sfeercollages inclusief kernwoorden weergegeven.
Sessie 1
Oase Gemoedsrust Comfort
10
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
Hoge Plafonds Licht Je eigen plek

12. Oase
Fris
Palmbomen
11
Dierengeluiden
Kenmerken van een Prettige Ruimte
Groen
Zon
Natuur Illusie
2.1
1

13. Rust
Balans
Natuurgeluiden
Sessie 1
12
Structuur Kalmte
Bloemen
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
Gemoedsrust Modern

14. Bank
Grote ruimtes
Comfort
Slapen
13
Zachte deken
Kenmerken van een Prettige Ruimte
Iemand die voor je zorgt
2.1
1
Open haard
Ontspanning
Geen zorgen

15. Rijkdom
Licht
Hoge plafonds
Historie
Ruimte
Kroonluchters
Knus
Sessie 1
14
Hoe neem je gebouwbeleving waar??
Hoe neem je gebouwbeleving waar

16. Maan & Sterren Ramen
Zomer
Lichte kleuren
15
Stadsverlichting
Kenmerken van een Prettige Ruimte
Warmte
2.1
1
Licht

17. Gezelligheid
Stijl
Rustplek
Je eigen plek
Sessie 1
Je eigen
16
creatie Privé
Hoe neem je gebouwbeleving waar??
Hoe neem je gebouwbeleving waar
Persoonlijk
Bezittingen

18. CONCEPTEN
Hoe Kun Je...
Kort samengevat: Volgens de studenten is een prettige leefruimte een ruimte die je eigen kunt maken. Waar je tot rust
kunt komen, bijvoorbeeld doordat er stilte of structuur heerst. Waar veel licht is, doordat er veel ramen zijn of omdat de
kamers hoog zijn, en waar de natuur buiten wordt betrokken naar binnen.
De volgende stap in de sessie van de studenten was het genereren van mogelijkheden om een prettige ruimte te
verwezenlijken. Dit deden zij door zogenaamde “Hoe kun je’s “ te benoemen.
Voorbeelden hiervan uit de sessie zijn:
Hoe kun je (HKJ):
Een ruimte personaliseren?
De natuur naar binnen halen?
17
“Welness” stimuleren?
Gebruik maken van water?
Zorgen dat je niet verveeld raakt?
Zorgen dat je niet afgezonderd raakt?
Kenmerken van een Prettige Ruimte
Je thuis voelen?
Je gewaardeerd voelen?
Je comfortabel voelen?
Je zintuigen betrekken?
Een thuis voor iemand anders creëren?
Rust creëren?
Privacy creëren?
Een ruimtelijk gevoel creëren?
1

19. Hierna hebben de studenten 3 HKJ’s gekozen waar
ze de meest interessante en relevante kansen zagen
en hebben ze deze toegepast op het vastgoed van
een zorginstelling:
Concept 1.1. Hoe kun je zorgen dat men niet
verveeld raakt?
Concept 1.2. Hoe kun je zorgen dan mensen zich
waardig en gerespecteerd voelen?
Sessie 1
Concept 1.3 Hoe kun je de natuur en water
betrekken in vastgoed?
Aansluitend zijn de studenten concepten gaan 18
verzinnen. Deze zijn te vinden op de volgende
pagina’s.
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
De studenten kiezen de HKJ’s waar ze de
meeste kansen zien voor het vastgoed van een
zorginstelling.

20. CONCEPTEN
1.1 Verveeldheid Voorkomen
Het grootste nadeel van het langdurig moeten • Maandelijks een evenement organiseren zoals een optreden
verblijven op één locatie is niet alleen de beperkte van een bandje, een sportevenement of een soort fancy fair.
vrijheid, maar vooral het toeslaan van de verveling.
De studenten hebben verschillende ideeën geopperd • Een speciaal TV kanaal dat samengesteld kan worden door de
om verveling te limiteren. cliënten (bijv. YouTube Community)
• Het combineren van verschillende media, nieuwe
technologieën en spelletjes. De combinatie TV
en muziek bestaat in de vorm van MTV en TMF,
spelletjes en TV zijn samen de Wii en spelletjes en
muziek zouden samen Music Quizzes kunnen vormen.
Als deze gecombineerd worden met elkaar kunnen
er nieuwe interactieve toepassingen ontstaan. Zo
kunnen er bijvoorbeeld in groepsverband competities
19 opgezet worden of digitale muziek gecomponeerd.
Er kunnen ook sportieve toernooien op de Wii
georganiseerd worden.
• Cursussen of studies aanbieden op laptops,
zodat cliënten iets kunnen doen vanuit hun eigen
interesses. Door de cliënten beschikking te geven over
leenlaptops hebben ze iets waar ze zelf invulling aan
kunnen geven.
verveeldHeid voorkomen
• Een Game Arcade of (video)spelletjeskamer waar
bijvoorbeeld ook tafelvoetbal en airhockey staat.
•Een ruimte om te ontspannen met mooie grote
banken, internetaansluiting en mogelijkheid om
muziek te luisteren.
De ideeën van de studenten.
1.1

21. Technologie en sport combineren Verrijking dankzij laptops
SeSSie 1
Keuzevrijheid in multimedia in een moderne en gezellige kamer 20
Ontspannen en tot jezelf komen
neem je gebouwbeleving waar?
Hoe

22. CONCEPTEN
1.2 Waardigheid & Respect Stimuleren
Als je opgenomen wordt in een instelling, of het nou • Geef mensen binnen een groep speciale dagen, waarin ze extra
vrijwillig is of niet, mensen kunnen zich hierdoor verantwoordelijkheid voor iets dragen of waarin ze iets extra’s
minderwaardig voelen of ze kunnen een deuk kunnen doen.
oplopen in hun zelfvertrouwen1. De studenten
vonden waardigheid en respect erg belangrijk en • Extra betrokkenheid van familie en vrienden stimuleren,
hebben nagedacht over mogelijkheden om deze te doordat cliënten bijvoorbeeld één dag in de week een gast
stimuleren. mogen uitnodigen voor het eten of om samen te sporten.
• Het veelvuldig gebruik van zachte stoffen en • Cliënten stimuleren om met ideeën te komen zodat het
kleuren, waardoor mensen zich comfortabel kunnen verblijf nog aangenamer wordt voor henzelf en voor cliënten
maken en kunnen ontspannen op een plek waar ook in de toekomst. Er zouden creatieve sessies kunnen worden
anderen zijn. Het zou prettig zijn als cliënten invloed georganiseerd of een leuke interactieve ideeënbus in gebruik
hebben doordat ze bijvoorbeeld hun eigen kleur genomen kunnen worden, waarbij cliënten ook echt zien welke
handdoek mogen kiezen. ideeën er al in praktijk zijn gebracht.
21
• Veel persoonlijke aandacht, zowel door de
medewerkers als door het actief betrekken van het
thuisfront. Tevens moet hierbij gedacht worden aan
het personificeren van eigen kamer en het maken van
Waardigheid & Respect Stimuleren
keuzes voor eigen verblijf.
• Een ontspanningscentrum met daarin een
stoombad, zwembad en sauna waar ook therapieën
gegeven kunnen worden.
• Een meerwaarde meegeven aan de maaltijd. Eten
als rustpunt van de dag, maar ook een sociale factor
meegeven aan het voorbereiden en nuttigen van
de maaltijd. Dit kan worden bewerkstelligd door
kookworkshops of gezamenlijk koken.
Werken aan waardigheid en respect.
1.2
1 voor volledigheid zie pagina 59

23. Keuzevrijheid De meerwaarde van samen koken
Sessie 1
Ontspanning in en rondom water Creativiteit stimuleren 22
Hoe neem je gebouwbeleving waar?

24. CONCEPTEN
1.3 Gebruik maken van Natuur en Water
Water staat nooit stil. In en rondom het water gebeurt
er van alles. Er is van alles te zien en ontdekken.
Water leeft maar kan tegelijk ook erg rustgevend zijn.
De studenten komen met verschillende ideeën:
• Aquaria plaatsen in tussenmuren zodat deze
ruimtes opent en met elkaar verbindt.
• Een patio met een hoog reikende fontein zodat deze
ervaren kan worden op verschillende verdiepingen.
• Ondiepe waterpartijen door de gang of in de entree.
23 • Een zwembad waar tevens activiteiten in
georganiseerd kunnen worden.
• Een drijvend gebouw zodat men het gevoel heeft
dat men opgenomen wordt in de natuur.
Gebruik maken van Natuur en Water
Vertaalslag naar GGZ WNB
Aangezien het GGZ WNB niet in de buurt van het
water maar in de bossen ligt, is drijvend vastgoed
niet mogelijk. Wél kan er optimaal gebruik gemaakt
worden van de rijke omgeving door binnen met
buiten te intergreren. Hoge ramen waar bomen over
de volle lengte te aanschouwen zijn of bomen en
waterpartijen in binnenplaatsen zijn voorbeelden van
geschikte toepassingen.
De ideeën van de studenten opgetekend tijdens de
creatieve sessie.
1.3

25. Drijvend vastgoed
Sessie 1
Waterpartijen binnen 24
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
De bossen buiten, naar binnen halen

26. SESSIE 2
Gastvrijheid
De centrale vraag van waaruit de tweede creatieve sessie werd gehouden was dezelfde als in sessie 1:
Hoe ervaar en registreer je gebouwbeleving?
De studenten uit de tweede sessie volgden meteen een concrete weg om tot oplossingen te komen. De sessieleider
(facilitator) besloot om de vraagstelling te beschouwen vanuit een bepaald perspectief en koos het woord “gastvrijheid”.
Volgens hem waren “gebouwbeleving” en “gastvrijheid” onlosmakelijk met elkaar verbonden.
De facilitator wilde de participanten vanuit een gastvrij perspectief laten denken en hen bewust maken van de
verschillende mogelijkheden voor het registreren van gebouwbeleving. Hij begon de sessie met de vraag of de
participanten elkaar wilden vertellen over een eigen gastvrije ervaring in het buitenland.
Vervolgens hebben de studenten gebouwen gekozen welke kenmerkend zijn voor de landen waar ze de gastvrije
ervaring hadden. Hen werd gevraagd aan de andere participanten uit te leggen, hoe dat gebouw werd beleefd en wat de
kenmerken van gastvrijheid waren. Daarna hebben de studenten voor de verschillende gebouwen oplossingen bedacht
25 om het gebouw nog gastvrijer te maken.
Op de volgende pagina’s staan een paar van
deze oplossingen weergegeven.
Een student bedenkt oplossingen voor het
nog gastvrijer maken van een kathedraal
in Hongarije (links).
Gastvrijheid
Een studente presenteert de oplossingen
en ideeën aan de rest van de participanten
(rechts).
2

27. De Akropolis in Athene
• Een gastvrije en makkelijk begaanbare
toegangsweg
• Minder mensen toelaten waardoor het niet alleen
een persoonlijker bezoek wordt, maar waardoor de
omgeving ook minder warm en drukkend wordt.
• Een tent eromheen bouwen waar mensen
verkoeling kunnen zoeken en dingen georganiseerd
kunnen worden
Sessie 2
• Bassins bouwen in de stijl van de Akropolis met
gratis drinkwater
26
Het appartement van een vriendin
in New York
• Speel welkomstmuziek
• Een mooie tuin rondom die naar het appartement
leidt
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
• Een “Hollywood-welcome”, een gastvrouw, rode
loper, versiering etc.
• Mooi lichte kleuren
• Zachte kussens en andere comfortelementen die
uitnodigen
• Prettige geuren verspreiden

28. CONCEPTEN
2.1 De Interactieve zorginstelling
De studenten hebben vervolgens in tweetallen de gastvrije kenmerken van twee gebouwen gecombineerd en nieuwe
concepten bedacht.
Bij het tot stand komen van het eerste concept,
kwamen de studenten tot de conclusie dat
gebouwbeleving alles te maken heeft met de
omgeving. De interactie met het leven buiten het
gebouw moet gestimuleerd worden. Het is heel
belangrijk dat iedereen zich welkom voelt. En
daarmee worden niet alleen de cliënten bedoeld,
maar ook hun naasten en andere belangstellenden.
Het moet een soort open instelling worden, waarbij
mensen die bijvoorbeeld behoefte hebben aan een
praatje gewoon kunnen aanlopen. Daar moeten
27 dan wel speciale voorzieningen voor zijn zoals
bijvoorbeeld een grand café of een eetcafeetje.
Ook werd het idee geopperd om bijvoorbeeld
schilderlessen te organiseren waar ook kinderen van
buiten de instelling aan mee kunnen doen. Kinderen
De Interactieve Zorginstelling
zijn vaak zorgeloos, onbevangen en vrolijk en kunnen
een stimulans zijn voor interactie.
De studenten geven hiermee duidelijk aan dat er
geen institutionele nadruk moet liggen op het leven
in een zorginstelling. Als de cliënten niet zo maar de De schets en de presentatie
maatschappij in kunnen lopen, moet de maatschappij van het eerste concept uit
maar naar hen toekomen. de tweede sessie:
De Interactieve zorginstelling
2.1

29. Sessie 2
Kinderen kunnen net dat beetje extra stimulans
zijn voor interactie.
28
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
Door optimaal gebruik te maken van de rijke
omgeving en deze bijvoorbeeld te combineren
met een kleinschalige horeca-gelegenheid, kan
interactie gestimuleerd worden.

30. CONCEPTEN
2.2 Het Zachte Gebouw
Het tweede team wilde een gebouw dat
synoniem staat aan een kussen. Naar
aanleiding van een aantal kernwoorden
kwamen zij tot “Het zachte gebouw”.
Dit gebouw ziet er van buiten zacht en
toegankelijk uit. Het bestaat uit grote
warm gekleurde open ruimtes vol met
kussens, “Fatboy”s en banken, waar
mensen in en uit kunnen lopen.
De ruimtes zijn hoog en er is een balkon
die de ruimtes visueel met elkaar
verbindt.
29 Op de gang die langs de
balkonrand loopt bevinden
zich de individuele vertrekken
en tevens hobby- en
Kernwoorden van het concept knutselruimtes.
“Het zachte gebouw” :
• Veiligheid
• Open ruimtes
• Zachtheid
• Veel mensen
Het Zachte Gebouw
• Ontspanning
• Warme kleuren
• Connectie met de wereld buiten Een student presenteert de poster
2.2

31. Fatboys
Sessie 2
Hoge open ruimtes met warme kleuren Het gebruik van zachte stoffen 30
Hoe neem je gebouwbeleving waar?

32. CONCEPTEN
2.3 Een Fris Welkom
Bij het derde concept gaat het echt om de
zintuigen. De studenten hebben hun concept
“een fris welkom” genoemd wat verwijst naar
“een warm welkom” oftewel gastvrijheid. Maar
bij dit concept ligt de nadruk op alle zintuigen.
De drijfveer achter het concept was het
betrekken van externen; familie, vrienden en
geïnteresseerden.
In het concept wordt “buiten” betrokken in
“binnen”, doordat er bijvoorbeeld terrasjes zijn
waar iedere keer iets anders is te proeven. In
de tuin zelf staan ook struiken en bomen waar
vruchten geplukt en geproefd kunnen worden.
31
Binnen wordt ook naar buiten gehaald, doordat
er verschillende elementen van het interieur
zijn terug te vinden op de buitenkant van het
gebouw. Hierbij kan niet alleen gedacht worden
aan grote ramen, maar ook schilderingen of
terugkerende (kleur)elementen uit het interieur.
Het idee hierachter is dat het aantrekkelijke
van binnen naar buiten wordt gecommuniceerd. De toegepaste zintuigen van “Een Fris Welkom”
Dit kan zowel letterlijk als figuurlijk worden
geïnterpreteerd. Smaak – Eten proeven
Reuk – Een mooie tuin met geurend flora
Een Fris Welkom
Het dak van het concept-gebouw is van glas, Gehoor – (live) Muziek
zodat er veel daglicht binnenkomt. Het totaal Zicht – Doorkijk muren
is gericht op de zintuigen, zodat de cliënten Gevoel – Frisheid, vernieuwend
optimaal kunnen genieten van de aanwezige
elementen.
2.3

33. Een aquarium als ruimte-afscheiding
Sessie 2
Een tuin met geurende bloemen,
waar je dingen kunt proeven. 32
Samen genieten van muziek of muziek maken.
Hoe neem je gebouwbeleving waar?

34. CONCLUSIE
Hoe neem je Gebouwbeleving waar?
Bij het woord “waarnemen” denkt men al snel aan de zintuigen. Waarnemen kun je doen door zien, horen, voelen
proeven en ruiken. De facilitators van beide sessies hebben de vraag concreter proberen te maken zodat de
participerende studenten zich los zouden maken van de meest voor de hand liggende oplossingen. Dit resulteerde in
de zes concepten:
1.1 Hoe kun je verveeldheid voorkomen
1.2 Hoe kun je waardigheid en respect stimuleren
1.3 Hoe kun je gebruik maken van natuur en water
2.2 De interactieve zorginstelling
2.3 Het zachte gebouw
2.3 Een fris welkom
Tijdens de eerste sessie draaide het voornamelijk om de vraag: waaraan herkent men een prettige ruimte? En tijdens
33 de tweede sessie was de vraag: Hoe kun je gastvrijheid uitstralen? En ook al werden beide sessies vanuit een ander
perspectief benaderd, toch kwamen de studenten uit op dezelfde richtingen. Deze richtingen en perspectieven zijn
samengevat in de kernwoorden Interactie, Keuzevrijheid en Omgeving en worden hieronder nader toegelicht.
Interactie
Contact met de buitenwereld blijkt erg belangrijk te zijn. En behalve menselijk contact wordt hier ook contact met de
omgeving onder verstaan. Interactie staat ook voor een stukje terugkoppeling, bewustwording en verzelfstandiging.
De nadruk kan gelegd worden op het feit dat vastgoed en omgeving op elkaar reageren en zo onlosmakelijk met
elkaar verbonden zijn. Er kan bijvoorbeeld door veel gebruik te maken van grote hoge ramen een gevoel van
vrijheid en “buiten zijn” gecreëerd worden. Maar ook door gebruik te maken van natuurlijke en zachte materialen,
waterelementen en veel bloemen en planten, kan een hele natuurlijke en rustgevende sfeer ontstaan.
Ook werd duidelijk dat “buitenruimtes” erg belangrijk zijn. De tuin moet een beleving zijn om doorheen te lopen. Het
Conclusie
zou een ontdekkingstocht moeten zijn. Door heerlijk geurende bloemen te planten, veel kleuren aanwezig te laten zijn
en een dynamische omgeving te creëren. Door een wisselende tentoonstelling (met kunst van de cliënten zelf) of door
dieren rond te laten lopen worden de zintuigen gestimuleerd.

35. De persoonlijke interactie kan gestimuleerd worden door het toegankelijk maken van de omgeving voor de naasten
van de cliënten. Door bijvoorbeeld een kleine horecagelegenheid op te zetten met een mooi buitenterras kan de
cliënt samen met de naasten even ontsnappen aan het institutionele zonder letterlijk van het terrein af te gaan. Deze
horecagelegenheid zou ook gebruikt kunnen worden voor kookworkshops of proeverijen. Er zou ook een speeltuin
gebouwd kunnen worden waardoor het aantrekkelijker wordt om kinderen mee te nemen.
Ook kan interactie tussen de cliënten onderling worden bevorderd zonder er een nadruk op te leggen. Er kunnen
natuurlijk altijd evenementen, knutselmiddagen of Wii-competities georganiseerd worden. Maar door het toegankelijk
Conclusie
maken van bepaalde ruimtes of het verschaffen van bijvoorbeeld hengels, laptops of sportartikelen, kan zelfstandigheid
gestimuleerd worden. Een multifunctionele speel-, game- of sportruimte wordt door de studenten aangegeven als een
must.
Keuzevrijheid
34
Ieder mens heeft behoefte aan persoonlijke ruimte. Vooral in een instelling is het een extra uitdaging om privacy te
waarborgen. De studenten gaven aan dat keuzevrijheid een belangrijk criterium is voor persoonlijke vrijheid. Dit kan
bewerkstelligd worden door de cliënten hun eigen linnen te laten kiezen maar ook door bijvoorbeeld wissellijsten op te
hangen en hen te stimuleren vorm te geven aan bepaalde ruimtes.
Ook de mogelijkheid tot het kiezen van activiteiten of het volgen van bijvoorbeeld een cursus kan positief bijdragen aan
de ontwikkeling en verzelfstandiging van de cliënt. In een optimale situatie zullen deze activiteiten interactie stimuleren
Hoe neem je gebouwbeleving waar?
met de omgeving, met andere cliënten en uiteindelijk ook met de maatschappij.
Omgeving
GGZ WNB bevindt zich in een prachtige omgeving. De natuur is bosrijk en het vastgoed rijk aan architectonische
elementen. Deze rijkdom kan optimaal ingezet worden om extra gelukswaarde te creëren. Gedacht kan worden aan
het bouwen van een boshut waarvanuit de ontwikkeling van de seizoenen gevolgd kan worden. Hier kan men weer een
educatie-element aan koppelen (bijvoorbeeld voor kinderen). Ook kan naar aanleiding van het vastgoed meer geleerd
worden over architectuur en geschiedenis.

36. 2.1

37. Hoe kwantificeer je gebouwbeleving ?
Dit hoofdstuk beschrijft de concepten resulterend uit twee sessies rondom de vraag `Hoe kwantificeer je
gebouwbeleving?”. Van deze sessies zijn de start en de eindpresentaties bijgewoond. Tijdens alle sessies werd Engels
gesproken, daarom zijn de schetsen van de studenten in het Engels.

38. SESSIE 3
Promoten en Communiceren
De facilitator van de derde sessie probeerde de vraag concreter te maken en richtte zich direct op de geestelijke
gezondheidszorg. Hij vertaalde de originele vraag naar:
Hoe promoot je een GGZ-instelling? En hoe communiceer je deze ervaring?
De facilitator vroeg de participanten: Als je een bekend gebouw zou zijn, welk gebouw zou je dan zijn en waarom?
Vervolgens heeft de groep kenmerken opgenoemd van een zorginstelling vanuit de beleving van de cliënt. Een aantal
termen die naar voren kwamen waren:
- Geen vrijheid
- Kleine kamers
- Verpleegd worden
- Weinig contact met de wereld buiten
De studenten kwamen al snel tot te conclusie dat ze nogal een negatief beeld hadden van zorginstellingen. Terugdenkend
aan de gedefinieerde hoofdvraag: “Hoe promoot je een GGZ-instelling”, deed hen beseffen dat ze te maken hadden met
37 een enorme uitdaging.
De studenten hebben vervolgens hun ideale GGZ instelling geschetst. Op de rechter pagina zijn de schetsen te vinden en
wordt beschreven wat er op staat afgebeeld. Hieronder is getracht een concrete vertaalslag te maken.
De Ideale GGZ-Instelling: Vertaalslag naar GGZ WNB
1. Geef elk gebouw haar eigen karakter, zodat men zich kan identificeren en gehecht kan raken aan het gebouw. Ontwikkel
Promoten en Communiceren
een sport & spelruimte waar mensen kunnen ontspannen en socialiseren.
2. Geef mensen hun eigen “ontwikkelruimte”, welke ze kunnen vormgeven en waar ze zichzelf kunnen zijn. Laat mensen
(samen) bouwen aan gezamenlijke interesses.
3. Stimuleer mensen om met elkaar in contact te komen op een vrijblijvende manier. Denk hierbij aan sporten, vissen en
knutselen. Organiseer geen viswedstrijd, maar stel hengels ter beschikking. Maar geef cliënten ook de ruimte om zichzelf
terug te trekken.
4. Herontdek de bekende paden en wissel eens van entourage. Zet af en toe een expositie in de tuin of laat wat lammetjes
in het voorjaar op het gras grazen.
3

39. 1. Een bosrijk terrein waar allemaal verschillende bouwstijlen
te vinden zijn. Elk gebouw heeft zijn eigen thema. Er is tevens een
vrijetijdsgebouw waar sport en spellen beoefend kunnen worden.
1.
Sessie 3
2. Een eilandencomplex waar mensen hun eigen
privé-eiland hebben maar waar veel activiteiten
georganiseerd worden en faciliteiten aanwezig zijn
38
om samen te werken en met elkaar “bruggen te
bouwen”. 2.
4. De verschillende gebouwen worden verbonden door
een cocon die continu veranderd waardoor lopen leuk en
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
avontuurlijk blijft.
3.
3. Een terrein waar mensen zich vrij kunnen bewegen
door middel van “capsule-voertuigen”. De voertuigen kunnen
open en dicht, waarmee cliënten zelf aan kunnen geven of ze
contact willen of met rust gelaten willen worden.
4.

40. CONCEPTEN
3.1 Symbolen
De studenten zijn vervolgens in drie tweetallen vanuit de vraag “Hoe promoot je een GGZ-instelling?” aan de concepten
gaan werken.
Het eerste koppel ging ervan uit dat het heel
moeilijk moet zijn om een naaste achter te laten
in een zorginstelling. Daarom wilden de studenten
dit minder negatief beladen. Ze waren van mening
dat ontvangst en binnenkomst essentieel zijn voor
de beleving van zowel de cliënt als de andere
betrokkenen. Een prettig ontvangst kan daarnaast ook
als visitekaartje voor de instelling dienen.
De studenten besloten het ontvangst letterlijk te
nemen en focusten zich op het aangezicht van het
39 gebouw. De entree moest volgens hen niet alleen
mensen welkom heten, maar tevens de kwaliteiten Schetsen van de studenten: De kunstwerken op het vastgoed
van GGZ-instelling tonen. De positieve kwaliteiten van de GGZinstelling (boven).De bijbehorende symbolen voor
van de instelling zouden bijvoorbeeld in de vorm van de communicatiemiddelen (onder).
kunstwerken uitgebeeld kunnen worden.
Deze kunstwerken zouden ontworpen kunnen worden
door (bekende) kunstenaars en
vertaald worden in symbolen, zodat ze ook gebruikt
kunnen worden als communicatiemiddel in onder
andere folders en advertenties. Op deze manier
draagt de kunst niet alleen bij aan een positieve
beleving bij aankomst, maar kan deze ook dienen om
de kwaliteiten van de instelling te communiceren.
Symbolen
3.1

41. Sessie 3
40
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
Vertaalslag naar GGZ WNB
Dit is een visualisatie van hoe het concept vormgegeven zou kunnen worden.
De muurschildering is hier het kunstwerk en rechts is het symbool (een
gevoel van vrijheid) afgebeeld dat als communicatiemiddel gebruikt kan
worden.
De kernwaarden van het GGZ WNB zouden op deze manier ook
gevisualiseerd en tastbaar gemaakt kunnen worden.

42. CONCEPTEN
3.2 Kleur Je Wereld
De tweede groep van de derde sessie heeft twee
concepten bedacht.
Het eerste concept “Kleur Je Wereld” is
een promotiemiddel. De studenten stellen voor een
evenement te organiseren waar mensen, betrokken
bij de GGZ instelling zich verzamelen op een plein
in een stad. Het idee is dat steeds meer mensen
zich hierbij aansluiten. Dit kunnen bijvoorbeeld
passanten zijn, geïnteresseerden of mensen die door
de betrokkenen uitgenodigd zijn. Er zal zich dan
een “gekleurd schilderij” van mensen over de stad
uitspreiden.
41 Van dit menselijke schilderij zal een luchtfoto
gemaakt worden. Deze luchtfoto symboliseert “het
bij elkaar brengen van mensen”. Daarnaast wordt
door het massale samenzijn weergegeven hoeveel
betrokkenen er zijn en worden mensen bewust De tekening van de studenten
gemaakt van de GGZ.
Vertaalslag naar GGZ WNB
Er zullen kaarten gedrukt worden van deze luchtfoto.
Elke kaart zal bestaan uit meerdere kaarten. Als je Het concept van de doorgeefkaart kan heel makkelijk toegepast
een kaart ontvangt, is het de bedoeling dat je een worden. Cliënten zouden, vanuit eigen beleving, foto’s kunnen
kaart afscheurt en de rest doorstuurt naar een ander, maken van het GGZ WNB. Bijvoorbeeld van de rijke (historische)
die deze vervolgens weer doorstuurt. Zo worden omgeving. Deze foto’s zouden op de doorgeefkaarten gedrukt
Kleur Je Wereld
nog meer mensen bereikt en wordt de positieve kunnen worden.
boodschap verspreid.
3.2

43. Hoe kwantificeer je gebouwbeleving? Sessie 3
42

44. CONCEPTEN
3.3 Jij en Ik
Het tweede concept van deze groep is gebaseerd op het idee dat mensen met een familielid of vriend in een GGZ-
instelling, graag willen weten hoe het met deze persoon gaat en of er goed voor hem/haar gezorgd wordt. Dit zou kunnen
worden gerealiseerd door in het gebouw een webcamera op te hangen, waar de cliënt contact kan zoeken met familie of
vrienden.
Een innovatieve oplossing zou een armbandje zijn waarop gemoedstoestanden staan weergegeven, die oplichten op het
moment dat de cliënt ze ervaart. De cliënt draagt hetzelfde armbandje en kan zo op afstand communiceren.
De studenten vergelijken het met de “Livestrong” armbandjes van Lance Armstrong. Als mensen een dergelijk armbandje
dragen geven ze hiermee aan dat ze achter de strijd tegen kanker staan.
Het concept “Jij en ik”zou in een dergelijke vorm gegoten kunnen worden. Door middel van het armbandje zou men
kunnen communiceren met mensen in de instelling en kan men laten zien dat ze de instelling een warm hart toedraagt.
43
Lance Armstrong en zijn De symbolen op de armbandjes van het GGZ WNB lichten op
livestrong armbandje naar aanleiding van de door de client uitgezonden emoties.
Jij en Ik
3.3

45. Aandachtspunt:
Beide concepten 3.2 en 3.3 hebben
als thema “Verbinden”. Het is voor de
persoonlijke ontwikkeling van ieder
mens erg belangrijk om in contact
Sessie 3
te zijn met anderen. Mensen leren
zichzelf beter kennen en leren precies
wat ze wel en niet willen en hoe ze
behandeld willen worden.
44
Juist in een instelling zoals het GGZ
WNB is zelfontplooiing erg belangrijk.
Mensen met elkaar verbinden is hier
dan ook essentieel.
In het geval dat “welbevinden”
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
gemeten en gekwantificeerd zou
moeten worden, zou de mate van
verbondenheid met de wereld buiten
als maatstaf kunnen dienen.
De schets uit de creatieve sessie

46. CONCEPTEN
3.4 Werkplaats
Het derde tweetal wilde de nadruk leggen op een bijdrage die de cliënten zouden kunnen leveren aan de maatschappij.
Een bijdrage die ook aan de buitenwereld getoond kan worden. De studenten dachten hierbij aan een project dat
vergeleken zou kunnen worden met een sociale werkplaats. Het voordeel van een dergelijk project zou zijn dat cliënten in
aanraking komen met de wereld buiten het GGZ WNB en daardoor minder geïsoleerd zijn van de rest van de maatschappij.
De cliënten zouden zich hierdoor ook nuttig voelen en dit kan weer positief bijdragen aan het zelfvertrouwen.
45
Het concept is geïnspireerd op de Brikfit in Delft. Brikfit is een sociale werkplaats waar men voor een klein prijsje een
Werkplaats
fiets kan kopen die is samengesteld uit tweedehands onderdelen. De monteurs met verstandelijke beperking geven ook
basisschoolkinderen les in fietsen repareren. Brikfit is erg populair onder studenten.
3.4

47. Vertaalslag naar GGZ WNB
De reden dat de Brikfit zo goed aanslaat in Delft is omdat het een studentenstad is en er een constante vraag is naar
goedkope fietsen. De Brikfit ligt dan ook centraal tussen de studentenvoorzieningen. Het concept van cliënten iets laten
maken wat ze leuk vinden en waardoor ze zich nuttig voelen is natuurlijk ook op het GGZ WNB toepasbaar. Cliënten
zouden vrijblijvend mooie spullen kunnen maken die verkocht kunnen worden in een winkel op het terrein of in Bergen
op Zoom. Er zou glas beschilderd kunnen worden, sieraden of sleutelhangers gemaakt of mooie foto’s uitvergroot
worden tot posters. Deze spulletjes zouden geïnspireerd kunnen worden op het verblijf in de GGZ-instelling, de rijke
omgeving of iets typisch van Bergen op Zoom.
Sessie 3
46
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
De cliënten zouden spulletjes kunnen maken en deze kunnen
verkopen in winkels op het terrein of in Bergen op Zoom.
Tevens zouden er arbeidsmatige activiteiten (niet vrijblijvend)
kunnen plaatshebben met als doel persoonlijke ontplooiing en
verkenning van individuele mogelijkheden.

48. SESSIE 4
Hoe Bereik je de Wereld?
Tijdens de vierde sessie besloot de facilitator de
vraag: Hoe kwantificeer je gebouwbeleving, te
vertalen in: Hoe vertel je de wereld hoe goed je
vastgoed is? Deze vraag heeft hij vervolgens weer
opgesplitst in de twee vragen:
Hoe vertel je het de wereld?
En hoe promoot je vastgoed?
De participanten hebben ideeën gegenereerd
over hoe de wereld op de hoogte gesteld kan
worden van de kwaliteiten van vastgoed . De
poster op deze bladzijde geeft de ideeën weer.
47 Hieruit hebben ze vervolgens de volgende vier
“communicatiemiddelen” gekozen:
• Mode
• Twitter
• Terrorisme
• Religie
De studenten hebben de communicatiemiddelen
Hoe Bereik je de Wereld?
proberen te combineren en daar zijn weer
ideeën uit voortgekomen. De ideeën hebben ze
gerangschikt in vier categorieën:
• acties en interacties
• marketing slogans
• prijsuitreikingen
• mode-uitingen
Hieruit zijn vervolgens twee concepten
4

49. gekomen:“Virale Marketing” en “Promo
T-shirts”. Deze concepten worden op
de volgende bladzijdes uitgebreid
besproken.
Sessie 4
48
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
De studenten schrijven hun ideeën op post-it’s en rangschikken
ze naar de verschillende categorieën.

50. CONCEPTEN
4.1 Virale Marketing*
Volgens de studenten van het eerste concept is tegenwoordig de beste manier om iets te verkopen, door gebruik te
maken van “User-generated content” **. Een voorbeeld hiervan zijn Virals, reclamefilmpjes op Internet die officieel gezien
niet gemaakt zijn door de fabrikant of instelling zelf.
De filmpjes worden verspreid via bestaande sociale netwerken. De ontvanger van het filmpje stuurt deze door naar
vrienden, familieleden of andere bekenden. Een belangrijke succesfactor voor virale marketing is dat het aantrekkelijk
en eenvoudig is om een bericht door te sturen. Andere voorbeelden dan “Virals” zijn, het gratis downloaden van
screensavers, het versturen een leuke test of gratis e-cards.
Humor, lef en originaliteit vergroten de kans aanzienlijk dat virale marketing een succes wordt.
De studenten hebben door middel van een toneelstukje twee voorbeeldfilmpjes gepresenteerd aan de rest van de groep.
Ze presenteerden beide keren een filmpje dat bestond uit de toespraak van een bekend persoon (de paus en Barack
Obama) en “monteerden” er aan het einde een onverwachte en grappige wending aan. Zo werd bijvoorbeeld de slogan
49 van Obama “Yes, we can” geprojecteerd op een GGZ-instellling.
Voordelen van Viral Marketing zijn:
• In verhouding tot traditionele media is het erg goedkoop
• Jongeren worden makkelijk bereikt
• De hoge snelheid waarmee de campagne verspreid wordt
Definities:
Virale marketing*
Virale Marketing
is een marketingtechniek die poogt om bestaande sociale netwerken te exploiteren om zo de bekendheid van
het merk te vergroten of positieve associaties te bewerkstelligen op een wijze die te vergelijken is met een virale
epidemie. In die zin lijkt het op mond-tot-mondreclame die versterkt wordt via het internet, waardoor zeer snel en
veelal op goedkope wijze een groot aantal mensen bereikt kan worden.
bron: www. nl.wikipedia.org
4.1

51. Sessie 4
De studenten demonstreren hoe Virale Marketing werkt.
50
Vertaalslag naar GGZ WNB
Een groot voordeel voor GGZ WNB is dat jongeren met deze vorm van marketing makkelijk en tegen relatief weinig
kosten bereikt kunnen worden. Dit kan vooral zijn voordeel hebben bij preventieve GGZ. Jongeren kunnen op
deze manier, op een luchtige en toegankelijke manier, bewust gemaakt worden van psychische stoornissen en de
behandelmethodes van het GGZ.
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
User-generated content ** (letterlijk vertaald: gebruikers-gegenereerde inhoud)
is een inhoudelijke bijdrage van een professionele of niet-professionele gebruiker aan een online medium.
Dit in tegenstelling tot de traditionele manier, waar professionele mensen in dienst van een mediabedrijf de
inhoud van een medium produceren. Voorbeelden van user-generated content zijn bijvoorbeeld foto’s, video’s
of audioopnames. Maar ook recensies, weblogs of recepten zouden geschaard kunnen worden onder het begrip
‘user-generated content’. Wikipedia is hiervan ook een voorbeeld.
bron: www. nl.wikipedia.org

52. CONCEPTEN
4.2 Promo T-shirts
De studenten baseerden hun tweede concept op de gedachte dat humor de aanleiding tot een gesprek kan zijn. Ze
bedachten een t-shirt waarop een afbeelding staat die verwijst naar een GGZ-gebouw in een grappige context. Het idee
erachter zou zijn dat de drager wordt aangesproken op zijn/haar t-shirt en er zo een gesprek ontstaat. De geïnteresseerde
kan op deze manier laagdrempelig over het GGZ WNB geïnformeerd worden.
De studenten vergeleken het concept met de OneMen* t-shirts. Op deze t-shirts staat het gezicht van een pionier van de
organisatie afgebeeld. De drager trekt hiermee aandacht voor, en communiceert zijn loyaliteit aan, de organisatie.
Er werd nog een tweede promo t-shirt bedacht. De studenten wilden een bekend persoon of ontwerper een t-shirt laten
ontwerpen, gebaseerd op een architectonisch element van het vastgoed van het GGZ WNB. In tegenstelling tot het eerste
t-shirt dat doelt op humor, is dit t-shirt een echt designer’s item.
Met behulp van een sterke marketingcampagne zou het shirt een hype kunnen worden. Dit zou dus betekenen dat er
geïnvesteerd wordt in een marketingcampagne om indirect het GGZ WNB te promoten en niet direct zoals gedaan zou
51
DJ Ruud de Wild
(links) promoot het
OneMen* www.onemen.org OneMen t-shirt.
is een organisatie die kleinschalige projecten van Mode-ontwerper Daryl
pioniers in Afrika, Azië en Latijns-Amerika van Wouw (onder)
steunt. De pioniers zetten zich in op allerlei en het door hem
terreinen voor bijvoorbeeld; persvrijheid in Liberia of ontworpen t-shirt.
seksueel misbruikte kinderen in Zuid-Afrika. Als
je donateur wordt ontvang je een t-shirt waarmee je
laat zien dat je de organisatie steunt. Je kunt ook
heel gericht per project doneren. Als je bijvoorbeeld
Promo T-shirts
het t-shirt, ontworpen door Daryl van Wouw koopt,
steun je journalist Wilf Mbanga in zijn strijd voor
persvrijheid in Zimbabwe.
4.2

53. worden met zorggerelateerde voorlichting.
Het t-shirt moet hetzelfde gevoel oproepen als het GGZ
WNB en aansluiten bij haar identiteit en kernwaarden.
Het GGZ WNB wordt op deze manier geprofileerd als
een sterk merk en bereikt hiermee een veel grotere
doelgroep dan de oorspronkelijke zorgbehoevende
doelgroep. Aangezien meer mensen bewust worden
gemaakt van het GGZ WNB kan dit weer bijdragen aan
de preventie-strategie.
Sessie 4
In plaats van t-shirt zouden er natuurlijk ook gadgets
verspreid kunnen worden die geïnspireerd zijn op
architectonische elementen van het GGZ WNB
vastgoed. Het GGZ WNB zou ook een grappige 52
mascotte kunnen ontwikkelen. Het zal daarbij
de kunst zijn om het randje te durven opzoeken.
Denk daarbij bijvoorbeeld aan een haai met een
angststoornis, of een slak met ADHD. Kinderen zullen
een dergelijk figuur al snel adopteren en volwassenen
zullen de humor ervan inzien. Daarnaast wordt het
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
onderwerp laagdrempelig, alsmede het verstrekken
van informatie. Deze mascotte kan vervolgens
weer afgebeeld worden op kaartjes, usb-sticks,
sleutelhangers etc.
De “designers” een hun t-shirts.

54. CONCLUSIE
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
De oorspronkelijke vraag “Hoe kwantificeer je gebouwbeleving” is in beide sessies door de facilitator “hanteerbaar”
gemaakt. De vraag is veranderd in de vraag “Hoe communiceer en promoot je gebouwbeleving en –kwaliteit”. De groep
studenten van de vierde sessie besloot de vraag zelfs op wereldniveau te beschouwen. Deze vraagstelling resulteerde in
de zes concepten:
3.1 Symbolen
3.2 Kleur Je Wereld
3.3 Jij en Ik
3.4 Werkplaats
4.1 Virale Marketing
4.2 Promo T-shirts
Vooral de concepten uit sessie 3 kunnen wat vreemd en vaag overkomen. Op het eerste gezicht hebben de concepten
53 weinig toepassing op het GGZ WNB. Maar juist omdat ze vanuit een heel ander perspectief zijn bedacht en de studenten
met een creatieve en innovatieve inslag een oplossing hebben gezocht voor de vraag, kunnen ze een ware eye-opener zijn.
De concepten uit sessie 4 slaan beide op nieuwe vormen van (massa)marketing. Nadenken over het toepassen van
dergelijke technieken en het inspelen op nieuwe trends, kan het GGZ WNB zich zelfs in marketingmiddelen doen
onderscheiden van concurrentie.
Er zijn twee kernwoorden die gegenereerd kunnen worden naar aanleiding van sessie 3 en 4. Dit zijn “verbinden” en
“nieuwe (massa)media”.
Verbinden
In de derde sessie ligt bij alle concepten de nadruk op communicatie en verbintenis. Niet alleen wordt het emotionele en
sociale belang van het intensief betrekken van het thuisfront benadrukt, ook is er een vorm van omgekeerde integratie
te herkennen. Door concept 3.2 kunnen cliënten met hun naasten communiceren. Het product verbindt de cliënten met
Conclusie
thuis. Concept 3.4 haalt de buitenwereld naar het GGZ terrein en verbindt de cliënten met de maatschappij.
Met concept 3.1 geven de studenten aan dat het belangrijk is dat het GGZ WNB haar kernwaarden goed communiceert
naar de buitenwereld en dat dit ook op visuele of zelfs architectonische manier kan. Het is heel belangrijk dat het GGZ

55. WNB een sterke identiteit en imago heeft en dit laat doordringen in alle facetten van de organisatie en instelling. En dit
ook laat zien aan de buitenwereld. De concepten uit sessie 4 beschrijven beide een manier van communiceren naar de
buitenwereld.
Nieuwe (Massa)Media
Studenten van de TU Delft zijn erg bezig met nieuwe technieken, gadgets en vormen van massamedia. Dat blijkt wel als
gekeken wordt naar concepten 3.3, 4.1 en 4.2. Vooral de mogelijkheden die het Internet met zich meebrengt worden
benut. Met dit medium kan snel en goedkoop een grote groep mensen bereikt worden. Dit zijn veelal de jongeren die
Conclusie
weinig reageren op andere traditionele vormen van massamedia. In dit nieuwe tijdperk moeten middelen vernieuwend,
grappig en vooral kort en snel zijn.
De beste manier van marketing is een hele ouderwetse, namelijk mond-tot-mond reclame. Want de kans dat een
boodschap blijft hangen is het grootst als deze wordt overgebracht door een bekende, met een goede ervaring. En deze
marketingmethode kan met de nieuwe middelen makkelijk ingezet worden. 54
Het GGZ WNB moet een uniforme, aansprekende huisstijl hebben. Dit is niet alleen de identiteit van de instelling, maar
deze moet ook doorwerken in het imago. En om een zo groot mogelijk groep mensen een positieve boodschap over
te brengen die blijft hangen, zal het GGZ WNB het randje moeten opzoeken. Want in de huidige maatschappij waar
informatie in overvloed is en innovatieve technieken zich in rap tempo opvolgen, loopt de jeugd voorop. En als deze
grote groep bereikt en geïnformeerd is, zal deze positieve berichten koppelen aan de instelling en het verder vertellen.
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?

56. CONCLUSIE
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?
Waarderingsschaal
De kwaliteit van gebouwbeleving zou natuurlijk altijd gekwantificeerd kunnen worden door middel van een
waarderingsschaal. Denk hierbij aan het waarderingssysteem ‘Gastvrijheidszorg met sterren’ voor de kwaliteit van de
gastvrijheidszorg in een zorginstelling. Gastvrijheidszorg met sterren borduurt voort op de Normen voor verantwoorde
zorg en de CQ-index. De CQ-index (Consumer Quality Index) is een gestandaardiseerde systematiek voor meten,
analyseren en rapporteren van klantervaringen in de zorg.
Naast het meten van zorgkwaliteit en gastvrijheid en het uiten van deze waarden op de website (open karakter), zou ook
het welbevinden van de cliënt gekwantificeerd kunnen worden. Dit zou bijvoorbeeld gekoppeld kunnen worden aan
het contact met de wereld buiten, het aanbod aan dagactiviteiten of de mate van keuzevrijheid. Als dit systeem landelijk
ingevoerd zou worden, kan het GGZ WNB zich zichtbaar onderscheiden van concurrentie.
Maar ook zonder algemeen erkend waarderingssysteem kan het GGZ WNB haar kwaliteiten en het welbevinden van de
55 cliënten communiceren naar de buitenwereld. Door in communicatiemiddelen, op het grondgebied en in het vastgoed van
GGZ WNB de nadruk te leggen op haar kernwaarden, en deze op verschillende manieren tastbaar of zichtbaar te maken,
kan ze zich onderscheiden. Voorbeelden hiervan zijn in de concepten van dit boekje terug te vinden.
Het GGZ WNB kan door middel van het doen van onderzoek naar de beleving van de cliënten en hun naasten dit rijtje van
kernwaarden aanvullen of aanpassen. Zo blijven de waarden niet alleen up-to-date, maar hebben de cliënten ook echt het
gevoel dat ze betrokken worden en dat er geluisterd wordt naar hun ervaring en mening. Ook is het voor het GGZ WNB
Conclusie

57. interessant wat er speelt en
kunnen zo verschuivingen
geïdentificeerd worden.
Conclusie
56
Hoe kwantificeer je gebouwbeleving?

58. TOT SLOT
Vervolgstappen
Tijdens de creatieve sessies zoals beschreven in dit boekje, zijn er ideeën gegenereerd omtrent het thema “gebouw-
beleving” vanuit het perspectief van studenten Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft. De studenten hebben concepten
ontwikkeld en kernwoorden benoemd, zonder zelf kennis gemaakt te hebben met het GGZ WNB. Deze manier van “out of
the box” ideeën genereren zonder enige restrictie lijdt tot verrassende en innovatieve inzichten. Echter deze ideeën zijn
breed interpreteerbaar en niet voldoende specifiek maar daardoor wel toepasbaar op verschillende zorginstellingen.
Voor een volledig inzicht in de gebouwbeleving van uw eigen vastgoed, bevelen wij aan om een aantal vervolgstappen te
ondernemen.
Belevingswaarde heeft normaliter te maken met emotie. Deze emotie vertaalt zich in de kwaliteiten die men een ge-
bouw toedicht. Om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de belevingswaarden van uw vastgoed, zullen eerst
de parameters geïdentificeerd en benoemd moeten worden die kenmerkend zijn voor uw organisatie. Deze eerste stap
bestaat uit het bouwen aan een sterke identiteit en imago. Hiervoor is het cruciaal te weten welke kwaliteiten uw instell-
ing communiceert(identiteit) en hoe deze worden ontvangen door de buitenwereld(imago).
57
De volgende stap is derhalve het koppelen van uw identiteit aan uw vastgoedstrategie. Het is van groot belang dat uw
organisatie en uw vastgoed hetzelfde imago en dezelfde kernwaarden communiceren. Om achter de belevingswaarde van
uw vastgoed te komen, zullen nu uw eigen eindgebruikers betrokken moeten worden. Zij zijn immers de informatiedrag-
ers, de ware experts.
Door het in een vroege fase, intensief betrekken van medewerkers, cliënten en andere betrokkenen zoals familieleden,
kunt u vastgoed ontwikkelen met een belevingswaarde kenmerkend voor specifiek uw organisatie.
Tot Slot

59. TOT SLOT
4Building & 4Experiences
4Building b.v. is een fris en jong bouwadviesbureau met ervaren specialisten op het gebied van conceptontwikkeling,
huisvestingsadvies, projectmanagement, bouwkostenmanagement en aanbesteden & contracteren.
4Experiences is onderdeel van 4Building en geeft adviezen en ontwerpt speciaal vanuit een gebruikersbeleving. Met
behulp van onderzoeksmethoden en technieken, geadopteerd uit de consumentenproductontwikkeling worden
eindgebruikers actief betrokken in een vroegtijdige fase van het ontwerpproces. De basis van deze aanpak is de visie dat
eindgebruikers de ware experts zijn en dat zij informatie en kennis bezitten, die kan bijdragen aan een optimale leef- en
werkomgeving. Kennis die vaak door het ontwerpteam buiten beschouwing wordt gelaten.
Tevens organiseert en faciliteert 4Experiences creatieve sessies waarin oplossingen gezocht worden voor vraagstukken
Tot Slot
van bijvoorbeeld gezondheidsinstellingen en waarin een ideegeneratie plaatsvindt. De deelnemers van deze sessies
kunnen eindgebruikers, medewerkers of studenten van de TU Delft zijn, of een combinatie van hiervan.
Dit sessieboekje is het resultaat van een door 4Experiences georganiseerde samenwerking tussen GGZ WNB en het vak
Creative Facilitation onderwezen aan de TU Delft. 58
Dit boekje is bedoeld als communicatiemiddel en inspiratiebron voor GGZ WNB.
Naast de creatieve sessies met studenten, biedt 4Experiences een scala aan technieken en methoden die de gebruikers
van uw vastgoed actief betrekken in een vroeg fase van ontwikkelingsplannen. U kunt hierbij denken aan creatieve
sessies, interviews, of het bijhouden van werkboekjes,
waarbij eindgebruikers niet alleen hun expliciete maar
tevens hun stilzwijgende en latente wensen en ervaringen
kenbaar kunnen maken. Uiteraard bieden wij in overleg
met u een aanpak die het best past bij uw organisatie en
haar eindgebruikers.
Het kantoor van 4Building in Leimuiden

60. TOT SLOT
Disclaimer
GGZ WNB is probleemeigenaar geweest van deze sessie en heeft geen input geleverd tijdens de sessies zelf.
4Experiences/4Building heeft geen invloed gehad tijdens het verloop van de sessies en de daaruit voortkomende
oplossingen.
De oplossingen die tijdens de sessies zijn gegenereerd zijn niet altijd toepasbaar in de zorg of daar buiten.
Voor de volledigheid: De getoonde oplossingen vertegenwoordigen geen beleid of visie van GGZ WNB.
59
Tot Slot

61. TOT SLOT
Inspiratie
Werken aan huisvesting is leuk . Een visie creëren en
daarbij
geïnspireerd worden door anderen opent ogen en deur
en .
Dat maakt het nog leuker.
Dit boekje is door ons ontwikkeld ter inspiratie . Wij zoud
en het leuk
vinden als ons boekje ook uw boekje wordt. Daarom hebb
en wij Post-its
bijgevoegd waarmee u dit boekje eigen kunt maken .
Tot Slot
Plak de Post-its bij ideeën die u aanspreken , inspireren
of verwonderen .
Heeft u commentaar, ideeën of wilt u ook probleemeigena
ar zijn en
deelnemen aan een creatieve sessie , dan kunt u altijd
contact met ons 60
opnemen via: 4experiences@4building.nl

62. 61