3. Trupi yne eshte nje makine tejet e nderlikuar.Ka me mijra vjet qe njerezit perpiqen te
kuptojne si funksionon trupi yne e megjithate shume mistere nuk jane zgjidhur si
pershembull si punon trupi yne,perse na ze lemza.
Po nje gje tashme e dime me siguri:trupi yne perbehet nga uji,karboni,dhe disa elemente te
thjeshta kimike, qe munde te gjenden ngado.Ne te vertete,te gjithe atomet e domosdoshme
per ndertimin e trupit te njeriut,mund ti gjeni ne oborrin e shtepise suaj.Imagjinoni sikur te
ndertoni nga fillimi nje trupe njeriu duke perdorur perberesit me te thjeshte te
mundeshem.Per kete do ju duheshin vetem 13 elemente kimike.
5. 65%Oksigjen.Elmenti oksigjenze dy te tretat
e trupit tone,kryersisht ne formen e ujit(H2O)
Trupi I njeriut gjithashtuthithoksigjennga
ajri sa hereqe merr fryme.
6. . 18% Karbon.Pothuajse nje e pesta e trupit tone eshte
karbon,I njejti element nga I cili perbehet
qymyri,diamanti,dhe grafiti lapsit.Atomet e karbonit krijojne
zinxhire te gjate,duke formuar boshtin e te gjitha molekulave
me komplekse brenda trupit.karbon ka secila molekul e
trupit.
7. 10 % Hidrogjen.Hidrogjeni eshte
elementi me I zakonshem ne gjithesi e
njekohesishte ka edhe atomet me te
vogela
8. 3% Azot.Nje thes me pleh kimik permban
thuajse te njejten sasi azoti sa nje trupe
mesatar njeriu.Azoti eshte nje nga perberesit
kryesore te muskujve tone.Ai eshte edhe
perberesi kryesor I ajrit.
9. 1,6%Kalcium.Kalciumi eshte elementi qe I
bene guaskat e detit, shkumesin dhe
mermerin.Ai bene te njejten gje me dhembet
dhe kockat e njeriut dhe gjithashtu , mbane
me pune zemren dhe muskujt e njerzve.
10. 1%Fosfor.Fosfori bene qe te ndizen flake kunjat e
shkrepseve.Ai gjithashtu forcon dhembet tuaj dhe kockat
tuaja , formon membranat e qelizave dhe ndihmon ne
transmetimin e energjise.fosfor ka ne berthamat e seciles
qelize.Ai eshte pjese e acideve berthamore,perberes energjitik
dhe zbutes.
11. 0,35% Kalium.Sapuni i tualetit perbehet nga
kaliumi. Kaliumi gjithashtu I mbane levizjet e
trupit tuaj te baraspeshuara kimikisht.kaliumi
eshte elementi me I bollshem ne qelize,joni I
kaliumit eshte gjetur ne citoplazmen e qelizave
12. 0,15% Klor. Klori eshte nje gaz I gjelber
vdekjeprures, qe perdoret per te prodhuar
zbardhuesit. Ne trupin e njeriut, ai lidhet me
natriumin duke formuar kripen e gjelles (klorurin
e natriumit).Ai eshte anion I rendesishem ne
lengjet e trupit.
13. 0,15% Natrium. Natriumi eshte nje metal I cili gjendet
ne natyre.Ky element kimik ne trupin e njeriut se
bashku me klorin formojne kripen e gjelles me te cilen
arrihet kriposja e lengjeve te njeriut.
Eshte elementi me I bollshem ne likuidin (lengun)e
jashtem te qelizave
14. 0,05% Magnez.Drita e bardhe ndricuese e
fishekzjarreve vjene nga djegja e magnezit.Ne
trupin e njeriut magnezi forcone sistemin
imunitar dhe ndihmon ne gjallerimin e nervave
dhe tkurrjen e muskujve.pa magnez nuk ka
klorofil dhe pa klorofil nuk ka jete.
15. 0,25% Squfur. Squfuri eshte nje pjese e
zevendesueshme e proteinave dhe ndihmon ne
mpiksjen e gjakut.Eshte gjithashtu shkaktari I eres se
keqe te gazrave trupore ,vezeve te prishura apo pellgjeve
me uje te ndenjur.eshte perberes I shume aminoacideve
dhe I proteinave.
16. 0,008% Hekur. Ne gjakun tuaj ka hekur te
mjaftueshem sa per nje gozhde. Hekuri kur lidhet me
oksigjenin behet I kuq si ngjyra e gjakut dhe kjo eshte
arsyeja pse gjaku dhe ndryshku jane te kuqe.hekuri
transporton oksigjen te mjaftueshem per frymrmarrje
dhe gaz karbonik nga qelizat ne mushkeri.
17. 0,00004% Jod. Ne trupin tuaj ka me
pake se nje maje luge jod, megjithate , pa
te do te vdisni. Jepini jod larvave dhe ato
kthehen ne bretkosa.
18. PERVEC ELEMENTEVE QE JANE TE NEVOJSHEM KA EDHE
ELEMENTE TE DEMSHME PER ORGANIZMIN E NJERIUT.
Arseniku
Kromi
Plumbi Kadiumi
Beriliumi
Zinku
19. Per nje trup te perkryer ju nevojiten gjithashtu nje sasi e vogel
bakri, zinku, mangani, kobalti, litiumi, stonciumi, alumini,
sicili, plumbi, dhe arseniku.Nje trupe mesatar permbane edhe
rreth 90 miligram uran.Trupin e njeriut nuk do te mund ta
ndertojme kurre vetem duke perzier elementet kimike.Kjo do
te ishte njesoje si te prisje nje stuhi ne nje fushe mbeturinash .