Het jaar 2016 is door paus Franciscus uitgeroepen tot het heilig Jaar van Barmhartigheid (8 december 2015 - op 20 november 2016). Paus Franciscus hoopt dat iedere christen zich bezint op de geestelijke en lichamelijke werken van barmhartigheid. Hij wijst er op dat de Heer ons oordeelt naar de mate waarin wij hongerigen gevoed hebben, dorstigen te drinken hebben gegeven, de naakte gekleed hebben, de vreemdeling welkom geheten hebben, zieken genezen hebben, de gevangenen bezocht hebben en de doden begraven hebben. In het Rijksmuseum Amsterdam hangt een beroemd schilderij van de meester van Alkmaar over de werken van barmhartigheid. In een aantrekkelijke en didactisch verantwoorde manier worden de 7 werken toegelicht. Daarbij staat centraal de rol van Christus die zich identificeert met de behoeftigen aan wie barmhartigheid wordt bewezen.

1. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 1 16-4-2016

2. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 2 16-4-2016
Het laatste oordeel: Matteüs 25, 31- 46
Paneel in het midden: Christus als rechter van de wereld
met Onze Lieve Vrouw en Johannes de Doper

3. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 3 16-4-2016
Mt 25,31 Wanneer de Mensenzoon komt in
zijn heerlijkheid en vergezeld van alle
engelen, dan zal Hij plaats nemen op zijn
troon van glorie.
Mt 25,32 Alle volken zullen voor Hem
bijeengebracht worden en Hij zal ze in twee
groepen scheiden, zoals de herder een
scheiding maakt tussen schapen en bokken.
Mt 25,34 Dan zal de Koning tot die aan zijn
rechterhand zeggen: Komt, gezegenden van
mijn Vader, en ontvangt het Rijk dat voor u
gereed is vanaf de grondvesting der wereld.
Mt 25,35 Want Ik had honger en gij hebt Mij
te eten gegeven. Ik had dorst en gij hebt Mij
te drinken gegeven. Ik was vreemdeling en
gij hebt Mij opgenomen,
Mt 25,36 Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed,
Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht, Ik was in
de gevangenis en gij hebt Mij bezocht.
Het laatste oordeel: Matteüs 25, 31- 46

4. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 4 16-4-2016
Mt 25,37 Dan zullen de rechtvaardigen Hem
antwoorden en zeggen: Heer, wanneer
hebben wij U hongerig gezien en U te eten
gegeven, of dorstig en U te drinken
gegeven?
Mt 25,40 De Koning zal hun ten antwoord
geven: Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij gedaan
hebt voor een dezer geringsten van mijn
broeders hebt gij voor Mij gedaan.
Mt 25,41 En tot die aan zijn linkerhand zal
Hij dan zeggen: Gaat weg van Mij,
vervloekten, in het eeuwig vuur dat bereid is
voor de duivel en zijn trawanten.
Mt 25,45 (…) Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij
niet voor een van deze geringsten hebt
gedaan, hebt gij ook voor Mij niet gedaan.
Mt 25,46 En dezen zullen heengaan naar de
eeuwige straf, maar de rechtvaardigen naar
het eeuwige leven.'
Het laatste oordeel: Matteüs 25, 31- 46

5. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 5 16-4-2016
de bergrede
Matteüs hoofdstuk 5
[1] Bij het zien van deze
menigte ging Hij de berg op,
en toen Hij was gaan zitten,
kwamen zijn leerlingen bij
Hem. [2] Hij nam het woord en
onderrichtte hen met deze
toespraak:
[7] Gelukkig die barmhartig
zijn, want zij zullen
barmhartigheid ondervinden.

6. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 6 16-4-2016
De 7 werken van lichamelijke barmhartigheid
De zeven werken van barmhartigheid, Meester van Alkmaar, 1504
(met dank aan de website van het Rijksmuseum Amsterdam)
Paus Franciscus, bul Misericordiae vultus, nr. 15, 11-4-2015
(1) te eten geven aan de hongerigen,
(2) te drinken geven aan de dorstigen,
(3) de naakten kleden,
(4) de vreemdelingen opnemen,
(5) de zieken bijstaan,
(6) de gevangenen bezoeken,
(7) de doden begraven.

7. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 7 16-4-2016
werk 1 van lichamelijke barmhartigheid
te eten geven aan de
hongerigen
blijvend actueel
Deelt met milde met de armen,
God zal zich over een ieder ontfermen.
Deelt mildelick den armen
god zal n ieder ontfarmen

8. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 8 16-4-2016
werk 1 van lichamelijke barmhartigheid
te eten geven aan de
hongerigen
Deelt mildelick den armen
god zal n ieder ontfarmen

9. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 9 16-4-2016
werk 2 van lichamelijke barmhartigheid
te drinken geven aan
de dorstigen
Van spijs en drank in dit leven
honderdvoud zal een ieder worden
gegeven.
van spijs ende drank in dit leven
honderdfout zal n ieder werden gegeven

10. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 10 16-4-2016
werk 2 van lichamelijke barmhartigheid
te drinken geven aan
de dorstigen
van spijs ende drank in dit leven
honderdfout zal n ieder werden gegeven

11. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 11 16-4-2016
werk 3 van lichamelijke barmhartigheid
de naakten kleden
Wilt de even mens zijn naaktheid dekken,
opdat God uitwist de vlekken van uw zonden.
den even mensche zijn naecktheyt wilt decken
op dat god uit doe uwer söden vlecken

12. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 12 16-4-2016
werk 3 van lichamelijke barmhartigheid
de naakten kleden
den even mensche zijn naecktheyt wilt decken
op dat god uit doe uwer söden vlecken

13. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 13 16-4-2016
werk 4 van lichamelijke barmhartigheid
de vreemdelingen
opnemen
De Heer spreekt, wilt mij verstaan,
wat je voor de geringste doet werd
mij gedaan.
de heer spreekt wilt mij verstaen
wat ghij den minsten doet wert mij gedaen

14. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 14 16-4-2016
werk 4 van lichamelijke barmhartigheid
de vreemdelingen
opnemen
de heer spreekt wilt mij verstaen
wat ghij den minsten doet wert mij gedaen

15. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 15 16-4-2016
werk 5 van lichamelijke barmhartigheid
de zieken bijstaan
Wil zieke en kranke bezoeken,
uw loon zal in eeuwigheid vermeerderen.
wilt ziecken en de crancken vijsenteren
u loon zal ewelick vermeren

16. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 16 16-4-2016
werk 5 van lichamelijke barmhartigheid
de zieken bijstaan
wilt ziecken en de crancken vijsenteren
u loon zal ewelick vermeren

17. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 17 16-4-2016
werk 6 van lichamelijke barmhartigheid
de gevangenen
bezoeken
Wie gevangene verlost met liefde.
het komt hierna ten bate van zijn ziel.
Die gevangenen verlost met caritaten
het comt hier nae zijder ziele te baten

18. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 18 16-4-2016
werk 6 van lichamelijke barmhartigheid
de gevangenen
bezoeken
Die gevangenen verlost met caritaten
het comt hier nae zijder ziele te baten

19. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 19 16-4-2016
werk 7 van lichamelijke barmhartigheid
de doden begraven
Omdat hij doden ging begraven, lezen wij,
werd Tobias van God geprezen.
van den doden te begraven so wij lesen
wart thobias van god gepresen

20. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 20 16-4-2016
De 7 werken van geestelijke barmhartigheid
Paus Franciscus, bul Misericordiae
vultus, nr. 15, 11-4-2015
En laten wij niet de werken van
geestelijke barmhartigheid
vergeten:
(1) de twijfelenden raad geven,
(2) de onwetenden onderrichten,
(3) de zondaars vermanen,
(4) de bedroefden troosten,
(5) beledigingen vergeven,
(6) lastige personen geduldig
verdragen,
(7) tot God bidden voor de levenden
en de doden.

21. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 21 16-4-2016
Om verder te lezen
Paus Franciscus, bul
Misericordiae vultus,
11-4-2015,
aankondiging van het
jubeljaar van de
barmhartigheid:
j.mp/brief-barmhartig
Mgr. Javier Echevarría
pastorale brief n.a.v.
het jaar van
barmhartigheid:
j.mp/bul-barmhartig

22. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 22 16-4-2016