2. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
• Εξαρτθμζνθ μιςκωτι εργαςία
• Στακερι, πλιρθσ και αδιάλειπτθ
• Ο χρόνοσ εργαςίασ είναι ςυνικωσ αόριςτοσ
• Στακερό ωράριο ωσ προσ θμεριςια/εβομαδιαία διάρκεια εργαςίασ
• Από τον γαλλικό όρο “atypique”
• Ατυπικι, άτυπθ ι μθ τυπικι
• Ωσ προσ τουλάχιςτον μια παράμετρο (χρόνο εργαςίασ, διάρκεια ςφμβαςθσ,
τόπο παροχισ εργαςίασ, ζναν εργοδότθ) παρεκκλίνει από το κανονιςτικό
πρότυπο τθσ τυπικισ ι κανονικισ ςχζςθσ εξαρτθμζνθσ εργαςίασ
3. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
1. Μερικι απαςχόλθςθ
• Ν. 3846/2010
• Σχζςθ μιςκωτισ εξαρτθμζνθσ εργαςίασ, με ωράριο μειωμζνο ςε ςχζςθ με το
ωράριο που ιςχφει για τουσ πλιρωσ απαςχολοφμενουσ,
• Ωσ βάςθ ςφγκριςθσ ο χρόνοσ ςε θμεριςια, εβδομαδιαία, μθνιαία ι και
ετιςια βάςθ
• Ζγγραφθ ςυμφωνία είτε κατά τθν κατάρτιςθ τθσ ςφμβαςθσ είτε κατά τθν
διάρκειά τθσ
2. Εκ περιτροπισ απαςχόλθςθ
• Ν. 3846/2010
• Λιγότερεσ μζρεσ τθ βδομάδα ι λιγότερεσ εβδομάδεσ το μινα κλπ ι ο
ςυνδυαςμόσ αυτϊν κατά πλιρεσ ωράριο εργαςίασ
• Εναλλαγι χρονικϊν διαςτθμάτων εργαςίασ και μθ εργαςίασ για τον ίδιο
εργαηόμενο
4. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
3. Προςωρινι απαςχόλθςθ/ κατ’ επιχείρθςθ δανειςμόσ προςωπικοφ μζςω
πρακτορείων απαςχόλθςθσ
• Ν. 4052/2012
• Σχζςθ εξαρτθμζνθσ εργαςίασ με τθν επιχείρθςθ, προκειμζνου να
τοποκετθκεί ςε ζμμεςο εργοδότθ και να εργαςτεί υπό τθν επίβλεψι του
• Δεν ςυμβάλλεται με τθ δανειηόμενθ επιχείρθςθ
• Τριμερισ ςχζςθ εργαςίασ
4. φμβαςθ οριςμζνου χρόνου
• Άρκρα 648-690 ΑΚ
• Χρονικι περίοδοσ εργαςίασ που ορίηεται εξαρχισ
• Λφεται αυτοδικαίωσ
• Ο εργοδότθσ δεν οφείλει αποηθμίωςθ
• Δυνατι θ ςυνζχιςι τθσ, οπότε μετατρζπεται ςε αορίςτου χρόνου
5. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
5. Εποχικι απαςχόλθςθ
• Ν. 1346/1983
• Σε ςυγκεκριμζνεσ χρονικζσ περιόδουσ
• Συνδζεται με εποχικότθτα επιχειριςεων
• Είτε πάγιεσ ανάγκεσ αμιγϊσ εποχικϊν επιχειριςεων είτε ζκτακτεσ ανάγκεσ
επιχειριςεων με ιδιαίτερθ δραςτθριότθτα ςε ςυγκεκριμζνεσ περιόδουσ, που
δεν καλφπτεται από το ςτακερϊσ απαςχολοφμενο προςωπικό
6. Δανειςμόσ εργαηομζνων
• Μεταξφ εταιρειϊν που ανικουν ςτον ίδιο όμιλο επιχειριςεων
• Παροχι υπθρεςιϊν ςε ςυγκεκριμζνο εργοδότθ, υπαγωγι ςτο διευκυντικό
δικαίωμα ενόσ τρίτου εργοδότθ, που δφναται να κακορίςει τόπο, χρόνο και
τρόπο παροχισ εργαςίασ
6. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
7. Διευκζτθςθ χρόνου εργαςίασ
• Ν. 3986/2011
• Δεν επιτρζπεται ο ςυμψθφιςμόσ των κακθμερινϊν υπερωριϊν προσ τυχόν
μθ πραγματοποιθκζντα χρόνο εργαςίασ
• Σε επιχειριςεισ όπου εφαρμόηεται ςυμβατικό ωράριο εργαςίασ για μια
χρονικι περίοδο αυξθμζνων αναγκϊν δυο επιπλζον ϊρεσ τθ μζρα
• αφαιροφνται από τισ ϊρεσ εργαςίασ μιασ άλλθσ χρονικισ περιόδου
μειωμζνων αναγκϊν ι χορθγείται θμεριςια ανάπαυςθ (ρεπό)
8. Κλιμακωτό ωράριο εργαςίασ
• Κατόπιν ςυμφωνίασ εργαηομζνω
• ίδιο κακοριςμζνο ωράριο εργαςίασ,
• Εργαςία ςε διαφορετικι ϊρα, ϊςτε θ επιχείρθςθ να λειτουργεί
περιςςότερεσ ϊρεσ.
9. Διαμοιραςμόσ κζςθσ εργαςίασ( job sharing)
• Μοίραςμα μιασ κζςθσ εργαςίασ πλιρουσ απαςχόλθςθσ ςε δυο
εργαηομζνουσ πλιρουσ απαςχόλθςθσ
• Μοίραςμα όλου του πλζγματοσ εργαςιακϊν δικαιωμάτων και
υποχρεϊςεων
7. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
10. Σθλεργαςία
• Ν. 3896/2010, ε.γ.ς.ς.ε. 2006/2007
• Οργάνωςθ ι εκτζλεςθ εργαςίασ με τθ χριςθ τεχνολογιϊν
πλθροφορικισ,
• Εκτόσ εγκαταςτάςεων εργοδότθ, ςυνθκζςτερα ςτθν οικία του
εργαηομζνου
11. Κυκλικι εργαςία (job rotation)
• Εναλλαγι εργαηομζνου ςε διάφορεσ κζςεισ, διαφόρων ειδικοτιτων
και δεξιοτεχνιϊν
• Γριγορθ τεχνικι κατάρτιςθ του εργαηομζνου ςε ποικίλλα κζματα
12. Εργαςιακι εφεδρεία
• Ν.4024/2012
• Προαναγγελία απόλυςθσ
• αποδοχζσ ίςεσ με το 60% του βαςικοφ μιςκοφ για δϊδεκα μινεσ
• Συμψθφίηονται με τθν αποηθμίωςθ λόγω απόλυςθσ
8. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
• Εντάςςονται ςτθν κεντρικι πολιτικι τθσ ΕΕ
• Το ςθμείο ζναρξθσ όπου ζγινε θ κζςθ των βαςικϊν αρχϊν των ΑΜΑ ιταν θ
Συνκικθ του Μάαςτριχτ (1992)
• Οι ςτόχοι ιταν θ αφξθςθ τθσ ανάπτυξθσ, θ επίτευξθ τθσ
ανταγωνιςτικότθτασ, θ καταπολζμθςθ τθσ ανεργίασ
9. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
• Μεγάλθ Βρετανία.
Κφριοσ εκπρόςωποσ χριςθσ των ΑΜΑ, ςτόχοσ θ προςπάκεια μείωςθσ του
εργατικοφ κόςτουσ και διαχείριςθσ εργαςίασ ςε περιόδουσ κρίςθσ
• Ολλανδία και κανδιναβία.
Κφρια ζμφαςθ ςτο ανκρϊπινο κεφάλαιο, ςτον ανκρϊπινο παράγοντα και
ςτθν αντιμετϊπιςθ τθσ εργαςιακισ αναςφάλειασ
• Τβριδικό μοντζλο Μεςόγειοσ (Ελλάδα, Ιςπανία, Νότιοσ Ιταλία)
Χαρακτθριςτικά θ παράνομθ ευελιξία, τα διεφκαρμζνα πολιτικά
ςυςτιματα και τα μοντζλα παραοικονομίασ
10. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΣΑΝΙΑ
• Χαρακτθριςτικό παράδειγμα ευελιξίασ ςτθν αγορά εργαςίασ και υιοκζτθςθσ των
ΑΜΑ
• Ζλλειψθ αυςτθροφ ρυκμιςτικοφ και νομοκετικοφ πλαιςίου προςταςίασ τθσ
εργαςίασ
• 2 νομοκετικά κείμενα : employment rights act 1996 κ employment rights act
2002. εξαςφαλίηουν τα ίςα δικαιϊματα όλων των εργαηομζνων
• Το 43% του ςυνολικοφ εργατικοφ δυναμικοφ απαςχολείται με ΑΜΑ
• Κυρίωσ νζοι, γυναίκεσ
• Χαμθλι δράςθ και φπαρξθ ςυνδικαλιςτικισ δφναμθσ και εργατικϊν ςυνδικάτων
11. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
• Πρότυπο κοινωνικϊν δομϊν, παροχϊν,κοινωνικισ προςταςίασ
• 48,4% του ςυνολικοφ εργατικοφ δυναμικοφ με Α.Μ.Α.
• Εργατικόσ Νόμοσ του 1996
• Νόμοσ για τθν Ευελιξία και Αςφάλεια τθσ Εργαςίασ του 1999
κωράκιςε τθν εργαςιακι προςταςία με ςθμαντικζσ ρυκμίςεισ, π.χ. θ
εργαςία με ΑΜΑ ζπειτα από τθν πάροδο 3 ετϊν μετατρζπεται εκ του
νόμου ςε μόνιμθ και τυπικι απαςχόλθςθ
12. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΙΠΑΝΙΑ
• Ιδιάηουςα περίπτωςθ, ομοιάηει αρκετά με τθν Ελλάδα
• Σθμαντικό ποςοςτό ανεργίασ
• Ζντονο ενδιαφζρον και από τθν πλευρά των εργαηομζνων για τθ χριςθ
των ΑΜΑ
• Επικρατεί θ προςωρινι απαςχόλθςθ
• Ελάχιςτθ παρουςία του ςυνδικαλιςμοφ. Ανφπαρκτοσ μζχρι το 1975 και
το κάνατο του Φράνκο, αδφναμοσ ςε ποςοςτά ζκτοτε.
• Υγιισ ςτάςθ ςυνδικάτων απζναντι ςε ΑΜΑ
• Σωςτι δομι αγοράσ εργαςίασ και ιςχυρι νομοκετικι προςταςία τθσ
εργαςίασ
13. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΕΛΛΑΔΑ
• Παραδοςιακά άκαμπτθ, ςυντθρθτικι αγορά εργαςίασ
• Ζμφυτθ αρνθτικι ςτάςθ απζναντι ςτισ Α.Μ.Α.
• Υδροκεφαλιςμόσ του δθμόςιου τομζα, πρακτικά άνευ όρων θ ιςόβια
απαςχόλθςθ των δθμόςιων υπαλλιλων
• Πλζον αμφιςβθτείται θ παραδοςιακι αρχι προςταςίασ των
εργαηομζνων ωσ κυρίαρχθ αρχι του εργατικοφ δικαίου
• Ενίςχυςθ του ρόλου τθσ ατομικισ ςφμβαςθσ εργαςίασ, με
παραγκωνιςμό των ςυλλογικϊν ςυμβάςεων
• Μείωςθ τθσ παρεχόμενθσ εργαςιακισ αςφάλειασ
• Τεράςτια ποςοςτά ανεργίασ
• Διαδεδομζνθ θ μερικι απαςχόλθςθ, λόγω μονομεροφσ επιβολισ τθσ
από εργοδότεσ
• Διαδεδομζνθ θ εποχιακι απαςχόλθςθ, λόγω ςυγκεκριμζνων
οικονομικϊν τομζων, όπωσ ο τουριςμόσ και θ γεωργία
14. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
• Πάντα υπιρξε εφικτι θ προςφυγι ςτο κακεςτϊσ τθσ βάςει του 361
ΑΚ, που κακιερϊνει τθν αρχι τθσ ελευκερίασ των ςυμβάςεων. Οι
ςυμβαλλόμενοι ζχουν τθν ελευκερία να καταρτίςουν όποια
δικαιοπραξία επικυμοφν, με όπια μορφι και περιεχόμενο, εφόςον
αυτι δεν αντιτίκεται ςτο νόμο ι ςτα χρθςτά ικθ.
• Η ςυμφωνία για ςφναψθ τθσ ςφμβαςθσ είτε κατά τθν πρόςλθψθ του
μιςκωτοφ, είτε κατά τθ διάρκεια τθσ ςχζςθσ εργαςίασ,
• Εκοφςια για προςωπικζσ επιδιϊξεισ του εργαηομζνου
• Ακοφςια, μονομερισ επιβολι από εργοδότθ , de facto επιβολι μερικισ
ανεργίασ
• Κοινοποίθςθ ςτθν οικεία Επικεϊρθςθ Εργαςίασ
15. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΤΝΔΙΚΑΛΙΣΙΚΕ ΟΡΓΑΝΩΕΙ
• Ιςχυρι θ παρουςία και δράςθ τωνςυνδικαλιςτικϊν οργανϊςεων.
• εγγενείσ αςκζνειεσ του κεςμοφ, εμπλοκι με το κράτοσ, διαφκορά,
ανάπτυξθ πελατειακϊν ςχζςεων
• Αρνθτικά διακείμενεσ απζναντι ςτθ χριςθ των Α.Μ.Α.
• Υπονομεφουν τθν τυπικι απαςχόλθςθ
• Υπονομεφουν τα εργαςιακά δικαιϊματα
• Επίπλαςτθ ανταγωνιςτικότθτα ,μειϊνουν αντί να αυξάνουν τθν
απαςχόλθςθ
• Αποδομοφν το κράτοσ προνοίασ
• Προςωρινι λφςθ αντί για λογικι και διατθριςιμθ μορφι απαςχόλθςθσ
• Ελαττωμζνθ προοπτικι επαγγελματικισ απαςχόλθςθσ
16. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΜΙΘΟΙ
Συνυφαςμζνεσ με το χαμθλό επίπεδο μιςκϊν
Σχήμα D.1: Distribution of employees per monthly income
25. ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΣΡΑ
• Ανοιχτόσ και ειλικρινισ διάλογοσ όλων των κοινωνικών φορζων
• Αλλαγι αρνθτικοφ κλίματοσ & προδιάκεςθσ απζναντι ςτισ Α.Μ.Α.
• Αφξθςθ ποςοςτοφ του Α.Ε.Π .που πθγαίνει ςτθν επιμόρφωςθ των
εργαηομζνων
• Οργάνωςθ προγραμμάτων & ςεμιναρίων δια βίου εκπαίδευςθσ για
αντιςτοίχιςθ των προςόντων με τισ ανάγκεσ κ απαιτιςεισ ςτθν αγορά
εργαςίασ
• Εκμοντερνιςμόσ των ςυςτθμάτων και δομών κοινωνικισ πρόνοιασ
26. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΔΙΑΣΜΗΜΑΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ
MBA Full Time
ΑΣΤΠΙΚΕ ΜΟΡΦΕ ΑΠΑΧΟΛΗΗ
«ασ ευχαριςτώ για τθν προςοχι ςασ»
Χορταργιάσ Γεώργιοσ
(ΑΜ 751)
Ακινα, Νοζμβριοσ 2012
Notas del editor
Οι διάφορες μορφές ατυπικής απασχόλησης (ΑΜΑ): Δεν συνδέουν απαραίτητα έναν εργαζόμενο μόνιμα σε έναν εργοδότη Δεν αντιστοιχούν σε full-time απασχόληση Δεν λαμβάνουν απαραιτήτως χώρα εντός της επιχείρησης
οι οποίοι εργάζονται ως μισθωτοί στο ίδιο ή παρεμφερές επάγγελμα
Μόλις παρέλθει η ημερομηνία,
περιχαρακώνουν τα βασικά εργασιακά δικαιώματα: που παραδοσιακά αντιτίθενται στη χρήση των ΑΜΑ
οι κυβερνητικοί μηχανισμοί εντόπισαν το υψηλό ποσοστό εργασιακής ανασφάλειας νωρίς και στόχευσαν στην αντιμετώπισή τουέθεσε δίχτυ ασφαλείας γύρω από τους εργαζομένους με ΑΜΑ
με την μετατροπή της τελευταίας από σύμβαση πλήρους απασχόλησης σε μερικής
π.χ. με job rotation
Π.χ. στη Δανία, μετά από μια ορισμένη περίοδο ανεργίας, γίνεται υποχρεωτικό για τους ανέργους να συμμετέχουν στα προγράμματα που σχεδιάζονται συγκεκριμένα ανά κατηγορίες εργαζομένων
Δύσκολη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεωνΔεν λαμβάνονται μέτρα για την εκπαίδευση και επιμόρφωση των ανέργων, ώστε να βρίσκουν θέσεις εργασίαςοι εμπλεκόμενοι στην οικονομία, όπως κυβέρνηση, επιχειρήσεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις, δεν αντιλαμβάνονται τη θεσμική τους ευθύνη για την απασχόληση