โครงงานเปรียบเทียบเครื่องดนตรีไทยกับเครื่องดนตรีในประเทศกลุ่มสมาชิกอาเซียน

2. กัมพูชา

3. Krapeu หรือที่เรียกว่า กรอเปอ เป็นเครื่องดนตรีที่มีรูปร่างเหมือนจะเข้ ประดับด้วย
ลวดลายมีสายสามสายสาหรับดีด คาว่า Krapeu ในภาษากัมพูชาหมายถึง กรอเปอ เป็น
เครื่องดนตรีคลาสสิคของกัมพูชาสมัยปัจจุบัน มักจะมี 3 หรือ 5 ขารองรับตัวเครื่อง เมื่อ
แสดงผู้เล่นจะนั่งข้างเครื่องดนตรี มือซ้ายดีดพิณขึ้นและลง ขณะที่มือขวาดึงด้วยการใช้ไม้ดีด
กรอเปอจะใช้สาหรับเป็นเครื่องดนตรีในงานแต่งงาน

4. ลักษณะของ กรอเปอ กับ จระเข้ ไทยนั้นมีความคล้ายคลึงกันแต่ที่จะแตกต่างกันก็คือ
ขนาดและสัดส่วนของกรอเปอนั้นจะใหญ่กว่าจระเข้ของไทยด้านปลายจะเชิดแหลมส่วน
จระเข้ของไทยเรานั้นด้านปลายจะไม่เชิดแหลม และอีกส่วนที่แตกต่างกันนั้นก็คือ นม นม
ของกรอเปอนั้นมี่จานวน 12 นม ส่วนนมของจระเข้ไทยนั้นมี11นม
การบรรเลง ส่วนในเรื่องของการบรรเลงนั้นเหมือนกันแต่การดีดนั้นจะไม่เหมือนของไทย
ตรงการนาไม้ดีดเข้าดีดออก
คล้ายกับจะเข้ของไทย

5. Sampho เป็นกลองยาวขนาดเล็กของชนพื้นเมืองในประเทศกัมพูชา มีสอง
หัวและเล่นโดยดารใช้มือสองมือ ผู้เล่นSampho เป็นผู้นากลุ่มเครื่องเป่าและ
กลองคอยกาหนดจังหวะ Sampho มีลักษณะคล้ายกับตะโพน

6. เป็นกลองพื้นเมืองของกัมพูชามีสองหน้า ใช้ตีให้จังหวะ รูปทรงคล้าย
หน้า ขึงด้วยหนังวัว คล้ายกับตะโพนของไทย
การบรรเลง เล่นโดยดารใช้มือสองมือ ผู้เล่นSampho เป็นผู้นากลุ่มเครื่องเป่า
และกลองคอยกาหนดจังหวะ
คล้ายกับตะโพนของไทย

7. Tro (ตรัว) ซอกัมพูชาเป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองประเภทเครื่องสายของ
กัมพูชา ตัวซอทามาจากกะลามะพร้าวชนิดพิเศษ ปลายข้างหนึ่งจะถูกปิดด้วย
หนังสัตว์ สายทั้งสามทามาจากเส้นไหม ซอกัมพูชามีลักษณะคล้ายคลึงกับซอ
สามสายของไทย

8. คล้ายกับซอด้วงของไทย
ซอด้วงเป็นซอสองสาย มีเสียงแหลม ก้องกังวาน ซอด้วงนั้น แต่เดิมใช้กระบอกไม้ไผ่มาทา
กะโหลกของซอด้วงนี้ปัจจุบันใช้ไม้จริงหรืองาช้าง แต่ที่นิยมนั้น กะโหลกซอด้วงต้องทาด้วย
ไม้ไม้เนื้อแข็ง ส่วนหน้าซอนิยมใช้หนังงูเหลือมขึง เพราะทาให้เกิดเสียงแก้วเกิดความไพเราะ
อย่างยิ่ง ลักษณะของซอด้วงมีรูปร่างเหมือนกับซอของจีนที่เรียกว่า ฮู – ฉิน (Huchin) ทุก
อย่าง เหตุที่เรียกว่า ซอด้วง ก็เพราะมีรูปร่างคล้ายเครื่องดักสัตว์ เพราะตัวด้วงดักสัตว์ ทา
ด้วยกระบอกไม้ไผ่เหมือนกัน จึงได้เรียกชื่อไปตามลักษณะนั้น

9. กระเเสมูยแบบเขมรอีสานใต้ เป็นเครื่องดนตรีโบราณที่ได้รับวัฒนธรรมมาจากอินเดีย
ปรากฎหลักฐานในภาพจาหลักที่ระเบียงปราสาทหินนครวัดและที่ปราสาทนครธม เรื่องราว
ของเครื่องดนตรีกระเเสมูยของชาวไทยเชื้อสายเขมรอีสานใต้ที่เคยนามานาเสนอวารสาร
เกี่ยวกับวัฒนธรรมที่น่าสนใจของอีสานใต้พิณน้าเต้าหรือกระเเสมูยแบบเขมรอีสานใต้ของ
ไทยซึ่งประดิษฐ์ขึ้นใหม่สังเกตที่ปลายเครื่องดนตรีกระเเสมูยของเขมรในกัมพูชาจะทาเป็นรูป
พญานาค

10. ลักษณะคล้ายธนูและมีการติดกระโหลกที่เป็นกล่องเสียงทาจากผลลูกน้าเต้าผ่าครึ่ง เหนือ
กระโหลกพิณน้าเต้าหรือกระเเสมูยของคนไทยเชื้อสายเขมรอีสานใต้นี้จะมีลูกบิด ส่วน
ปลายถัดลงไปจากกระโหลกจะมีขนาดยาวตรงส่วนปลายสุดมีการเจาะเดือยปักรูปสลักหัว
นาคสะดุ้งแกะจากไม้อย่างง่ายๆสาหรับขึงเส้นพิณจากลูกบิดถึงหัวนาคสะดุ้ง ความยาวของ
กระเเสมูยยาว 100 เซนติเมตร
คล้ายกับพิณน้าเต้าของไทย

11. สรอไฬโตจ สรอไฬธม เป็นเครื่องดนตรีโบราณประเภทเครื่องเป่าของกัมพูชา เปรียบได้
กับปี่นอกปี่ในของไทย นิยมเล่นกันในวงพิณพาทย์และวงดนตรีอื่นๆ มาตั้งแต่ก่อนสมัยนคร
วัด โดยมีหลักฐานเป็นภาพจารึกบนฝาผนังของนครวัดนครธมมากมาย
การเป่าสรอไฬโตจ สรอไฬธมมีความยากลาบากมากเนื่องจากนักดนตรีต้องเลี้ยงลมหายใจไว้
ไม่ให้ขาดตอน วิธีการถือเครื่องดนตรีขึ้นกับความถนัด บ้างก็ใช้มือขวาอยู่บน บ้างก็ใช้มือซ้าย
อยู่บน ไม่กาหนดวิธีการตายตัว

12. ปี่ใน ของชาวเขมร ( สรอไฬธม ) กับปี่ในของชาวไทยนั้นรูปร่างลักษณะนั้นมีความ
คล้ายคลึงกันอย่างมากแต่ที่จะแตกต่างจากปี่ในของไทยก็คือรูปแบบลักษณะของการ
บรรเลง คือการเป่าไปในทางดาเนินทานองหลัก แต่ปี่ของไทยเรานั้นจะไม่เป่าดาเนินทานอง
หลัก แต่จะมีทานองเป็นเอกลักษณ์ประจาของตัวเองหรือตามหลักศัพท์สังคีตของไทยที่นัก
ดนตรีไทยรู้จักในคาว่าทางเก็บ แต่ที่ยังคงมีความคล้ายคลึงกันก็คือ การเป่าโหย และการ
พรมนิ้ว ( คือการเป่าโดยใช้นิ้วขยับเพื่อบังคับเสียงให้เป็นเสียงสั่นโดยเร็วแต่ไม่ถึงกับเร็ว
มาก) จากที่ได้อธิบายให้เห็นจะเห็นว่ามีความคล้ายคลึงกันมาก
คล้ายกับปี่ในของไทย

13. บรูไนดารุสซาลาม

14. Gambus เป็นเครื่องดนตรีที่มีลักษณะคล้ายกีตาร์ มีสายทั้งหมด 12 เส้น ดีด
ด้วยปิ๊ก ไม่เหมือนกับเครื่องดนตรีตะวันตก เช่น แมนโดลินตรงที่ Gambus ไม่มี
ลายสลัก การปรับเสียงและรูปแบบการเล่นของ Gambus นั้นมีส่วนคล้ายคลึงกับ
เครื่องดนตรีของชาวอาหรับ

15. พิณ เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายแบบหนึ่ง มีหลายชนิดแตกต่างตามท้องที่ ในภาคอีสาน
ของประเทศไทย พิณอาจมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น เช่น "ซุง" หรือ "เต่ง" จัดเป็น
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย มีรูปร่างคล้ายกีตาร์แต่มีขนาดเล็กกว่า โดยทั่วไปมี 3 สาย ใน
บางท้องถิ่นอาจมี 2 หรือ 4 สาย บรรเลงโดยการดีดด้วยวัสดุทีเป็นแผ่นบาง เช่นไม้ไผ่เหลา หรือ
อาจใช้ปิ้กกีตาร์ดีดก็ได้ สมัยก่อนจะเล่นเครื่องเดียวเพื่อเกี้ยวสาว ปัจจุบันมักใช้บรรเลงในวง
ดนตรีโปงลาง วงดนตรีลาซิ่ง หรือวงดนตรีลูกทุ่ง
คล้ายกับพิณและกระจับปี่ของไทย

16. กระจับปี่ เป็นพิณชนิดหนึ่ง มี ๔ สาย กระพุ้งพิณมีลักษณะ เป็นกล่องแบน รูปทรงสี่เหลี่ยม
คางหมูมุมมนด้านหน้าทาเป็นช่อง ให้เสียงกังวาน ทวนทาเป็นก้านเรียวยาวและกลมกลึงปลาย
แบน และงอนโค้งไปด้านหลัง ตรงปลายทวนมีลิ่มสลักเป็นลูกบิดไม้ สาหรับขึ้นสาย ๔ ลูก สาย
ส่วนมากทาด้วยสายเอ็น หรือลวดทองเหลือง ตลอดแนวทวนด้านหน้าทาเป็น "สะพาน"หรือ
นม ปักทาด้วยไม้ เขาสัตว์หรือกระดูกสัตว์ สาหรับหมุนสายมี ๑๑ นมกระจับปี่พัฒนามาจาก
เครื่องดนตรีประเภทหนึ่งของอินเดีย มีต้นกาเนิดจากการดีดสายธนูตามหลักฐานพบว่า
กระจับปี่มีมาตั้งแต่ สมัยสุโขทัย

17. Gandang เป็นคาทั่วไปที่ใช้แสดงความหมายถึงกลองทุกชนิด ตัวกลองมีขนาด
ยาว ผิวหน้าของกลองมีสองด้าน ซึ่งมีขนาดต่างกัน ทามาจากหนังแกะหรือหนังวัว
หนังกลองแนบชิดไปกับตัวกลองด้วยเส้นหวาย Gandang จะพบได้ที่กลุ่มของ
Gamelan ของชาวชวาในรัฐยะโฮร์ Gandang มลายูเป็นเครื่องดนตรีที่สาคัญใน
การแสดงดนตรีในโรงมหรสพ เช่นเดียวกับ Gamelan

18. กลองแขก เป็นเครื่องตีรูปทรงกระบอกยาว ขึ้นหนังสองข้างด้วยหนังลูกวัว
หรือหนังแพะ หน้าใหญ่ เรียกว่า หน้ารุ่ยหรือ "หน้ามัด" ส่วนหน้าเล็ก เรียกว่า
หน้าต่านหรือ"หน้าตาด" ตัวกลองนิยมใช้ไม้เนื้อแข็งมาทา กลองแขกสารับหนึ่ง
มี 2 ลูก ลูกเสียงสูงเรียก ตัวผู้ ลูกเสียงต่าเรียก ตัวเมีย ตีด้วยฝ่ามือทั้งสองข้าง
ให้สอดสลับกันทั้งสองลูก
คล้ายกับกลองแขกของไทย

20. Gandang เป็นคาทั่วไปที่ใช้แสดงความหมายถึงกลองทุกชนิด ตัวกลองมีขนาด
ยาว ผิวหน้าของกลองมีสองด้าน ซึ่งมีขนาดต่างกัน ทามาจากหนังแกะหรือหนังวัว
หนังกลองแนบชิดไปกับตัวกลองด้วยเส้นหวาย Gandang จะพบได้ที่กลุ่มของ
Gamelan ของชาวชวาในรัฐยะโฮร์ Gandang มลายูเป็นเครื่องดนตรีที่สาคัญใน
การแสดงดนตรีในโรงมหรสพ เช่นเดียวกับ Gamelan

21. กลองแขก เป็นเครื่องตีรูปทรงกระบอกยาว ขึ้นหนังสองข้างด้วยหนังลูกวัว
หรือหนังแพะ หน้าใหญ่ เรียกว่า หน้ารุ่ยหรือ "หน้ามัด" ส่วนหน้าเล็ก เรียกว่า
หน้าต่านหรือ"หน้าตาด" ตัวกลองนิยมใช้ไม้เนื้อแข็งมาทา กลองแขกสารับหนึ่ง
มี 2 ลูก ลูกเสียงสูงเรียก ตัวผู้ ลูกเสียงต่าเรียก ตัวเมีย ตีด้วยฝ่ามือทั้งสองข้าง
ให้สอดสลับกันทั้งสองลูก
คล้ายกับกลองแขกของไทย

22. มองซาย หนึ่งชุดจะมีลูกโหม่งจานวนทั้งหมด ๑๗-๑๘ ใบไล่เรียงขนาดจาก
ใหญ่ไปหาเล็ก ร้อยเชือกผูกไว้ในราง หรือร้านไม้ทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่ประกอบ
ติดกันจานวน ๓ ราง

23. คล้ายกับฆ้องวงใหญ่ของไทย
ฆ้องวงใหญ่ เป็นฆ้องที่ใช้ในการบรรเลงเพลงร่วมกับเครื่องดนตรีประเภทอื่นเป็นวง เช่น วงปี่
พาทย์ วงปี่พาทย์คู่ วงมโหรีใหญ่ เป็นต้น ลักษณะของฆ้องวงใหญ่ จะเป็นลักษณะลูกฆ้อง
จานวน 16 ลูก ในรางบไม้หรือหวายดัดโค้งเป็นรูปวงกลม ไม้ตีทาจากแผ่นหนังเจาะรู เสียไม้
สาหรับเป็นด้านจับตรงกลาง

24. ปี่เนห์ เป็นปี่ที่มีลาโพง กาพวดปี่ ลิ้นปี่ทาด้วยใบตาล เลาปี่มีรู ๗ รู สาหรับ
เปลี่ยนระดับเสียง ปี่เนห์มีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่

25. ปี่นอกจะมีการกลึงวัสดุให้เป็นเลายาว กลางป่อง บานที่ปลายขลุ่ย แกะลวดลายเป็นเกลียวง
เพื่อให้จับถนัดมือ ด้านในเลาขลุ่ยเจาะกลึงให้เป็นช่องทะลุกันหมด เจาะรู 6 รูสาหรับควบคุมคีย์
สูงต่าของเสียง ส่วนด้านสาหรับเป่านั้นเจาะเป็นช่องเสียบลิ้นปี่ หรือส่วนที่ทาให้เกิดเสียง ทาจาก
โลหะเล็กๆ เรียกว่ากาพวด ซึ่งต้องเอาไปประกอบกับช่องเป่าที่ทาไว้ จึงจะสามารถทาให้เกิดเสีย
ได้เมื่อลมผ่านเข้าไป เสียงของปี่นอกจะออกแนวแหลม ดัง มีความเกรี้ยวกราดมากกว่าขลุ่ย
คล้ายกับปี่นอกของไทย

26. ฟิลิปปินส์

27. Gandingan เป็นชุดของฆ้องแขวนขนาดใหญ่ 4 อัน ใช้เล่นเป็นส่วนหนึ่งของวงมโหรี
Kulintang เมื่อรวมเข้ากับวงแล้ว Gangingan จะมีหน้าที่เป็นเครื่องดนตรีชิ้นที่สองเล่น
หลังจากเครื่องดนตรีทานองหลัก เมื่อเล่น Gandingan เดี่ยว ๆ จะเป็นสัญญาณสื่อสารโดย
ส่งข้อความหรือคาเตือนในระยะไกล

28. โหม่ง เป็นเครื่องดนตรีประเภทตีชนิดหนึ่ง ใช้ตีประกอบจังหวะ โหม่ง คือ ฆ้องคู่ เสียงต่างกันที่เสียง
แหลมเรียกว่า "เสียงโหม้ง" ที่เสียงทุ้มเรียกว่า"เสียงหมุ่ง" หรือ บางครั้งอาจจะเรียกว่าลูกเอกและลูกทุ้ม
ซึ่งมีเสียงแตกต่างกันเป็นคู่ห้า แต่ปัจจุบันเป็นคู่แปด
คล้ายกับโหม่งของไทย

30. Rebab มีส่วนประกอบออกเป็น 4 ส่วน คือส่วนยอด ส่วนลาตัว ส่วนกะโหลก และคัน
ชักเป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวมาเลย์ประเภทเครื่องดีดสามสาย ส่วนโค้งของ
ตัวเครื่องที่ยื่นออกไปเป็นไม้เนื้อแข็งรูปสามเหลี่ยม มักจะทาจากไม้ของต้นขนุน
ด้านหน้าตัวเครื่องปิดด้วยแผ่นกระเพาะด้านในของวัว ใช้ก้อนขี้ผึ้งเล็กๆยึดกับส่วนตัว
เครื่องด้านบนทางซ้ายมือเพื่อขึงหน้าให้ตึง

31. ซอสามสาย เป็นเครื่องดนตรีโบราณชนิดหนึ่งของไทยเรา ตามประวัติศาสตร์แล้วน่าจะเกิด
ขึ้นมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยเป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสีคือใช้คันชักในการสีเพื่อบรรเลง
คุณภาพของเสียงซอ ที่ออกมาขณะที่สีซอสามสาย ขึ้นอยู่กับน้าหนัก และความเร็วของคันชัก
มีข้อควรระวังในการสีซอสามสายก็คือต้องบังคับให้คันชัก อยู่ในแนวตรงขนานกับพื้น
ตลอดเวลา ห้ามเปลี่ยนแนวคันชัก หากจะเปลี่ยนจังหวะในการสีไปยังสายอื่น ก็ให้พลิกซอ
เพื่อเปลี่ยนสายไปหาคันชักนั้น
คล้ายกับซอสามสายของไทย

32. Kulintangan เป็นเครื่องดนตรีที่นาเข้ามาทางตะวันตกของซาบาห์โดยชาวบรูไน แต่เป็น
เครื่องดนตรีโบราณของชาว Baja us ชาว Dusun และชาว Kadazan มักใช้เล่นในวันงาน
เทศกาล เช่น งานแต่งงานและพิธีกรรมทางศาสนาจะใช้เล่นร่วมกับฆ้อง (gong) พื้นเมือง
ชนิดอื่น ๆ Kulintangan ประกอบด้วยฆ้องเล็ก ๆ 8-9 ลูก วางเรียงต่อกันตามระดับทานอง
ผู้เล่นจะนั่งบนพื้นหน้าเครื่องดนตรีและตีด้วยไม้ที่ถูกหุ้มด้วยผ้าเล็ก ๆ

33. ฆ้องรางเข้าใจว่า ประดิษฐ์มาจากฆ้องคู่ โดยคิดทารางผูกลูกเรียงหนึ่งไปตาม
ความยาวของราง และเพิ่มจานวนลูกให้ครบ ๗ ลูกเทียบเสียงเรียงต่าสูงลดหลั่น
กันครบ ๗ เสียง เป็น heptatonic บรรเลงเป็นทานองเพลงได้ แต่เห็นทาไว้ราง
ละ ๘ ลูกก็มี ถ้าจะเพิ่มลูกให้มากขึ้นก็ทารางให้กว้างออกวางลูกเรียงสองแถว
๗ คู่ เป็น ๑๔ ลูกเช่นฆ้องชวา ฆ้องรางที่กล่าวนี้บัดนี้ไม่ใช้บรรเลงในวงดนตรี

35. แคน เป็นเครื่องเป่าหรือเครื่องดนตรีพื้นเมืองของภาคอีสานในประเทศไทย อีกทั้งยังเป็น
เครื่องดนตรีของชาวลาวและถือเป็นสัญลักษณ์ประจาชาติของชนชาติลาวอีกด้วย โดยเครื่อง
ดนตรีชนิดนี้จะใช้ไม้ซางขนาดต่าง ๆ ประกอบกันเข้าเป็นตัวแคน แคนเป็นเครื่องเป่ามีลิ้น
โลหะ เสียงเกิดจากลมผ่านลิ้นโลหะไปตามลาไม้ที่เป็นลูกแคน การเป่าแคนต้องใช้ทั้งเป่าลม
เข้าและดูดลมออกด้วย จึงเป่ายากพอสมควรและแคนมีหลายขนาด ถือเป็นเครื่องดนตรีชนิด
หนึ่งที่ให้เสียงไพเราะ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว สร้างเสียงประสานได้ในตัวเอง

36. โหวด เป็นชื่อเครื่องเป่าไม่มีลิ้น ทาด้วยไม้ไผ่ (ชนิดหนึ่ง) แบบเดียวกับขลุ่ยแต่
ประกอบด้วย ขลุ่ยต่างชนิดหลายเลาติดอยู่รอบแกน แต่ละเลาให้ระดับเสียง
เพียง ๑ ระดับ เวลาเป่าหรือแกว่งจะมีเสียงดัง "โหวดๆ" หรือ "หวูดๆ"

37. โปงลาง มีลักษณะวิธีการบรรเลงคล้ายกับระนาดเอก คือนาท่อนไม้ หรือ
กระบอกไม้มาร้อยติดกันเป็นผืน และใช้ไม้ตีเป็นทานองเพลง แขวนตี กับเสา
บ้าง ขึงบนรางบ้าง หรือบางทีก็ผูกติดกับตัวผู้บรรเลง เครื่องดนตรีชนิดนี้พบ
ทั่วไปในหลายประเทศ สาหรับในประเทศไทยพบในแถบภาคอีสาน และเรียก
เครื่องดนตรีนี้หลายชื่อด้วยกัน

38. ระนาด สันนิษฐานว่าเกิดการ การดัดแปลงของกรับ ลักษระของระนาดนั้น
เป็นท่อนไม้เหลาแบน หนา แล้วนามาร้อยด้วยเชือกเข้าด้วยกัน จากนั้นจึง
นาไปผูกติดกับฐานที่เป็นไม้อีกหนึ่ง เสียงของระนาดนั้นจะให้เสียงที่ทุ้ม
หวาน ใช้เล่นนาในเพลงต่างๆ

39. พิณ เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายแบบหนึ่ง มีหลายชนิดแตกต่างตามท้องที่ ในภาคอีสาน
ของประเทศไทย พิณอาจมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น เช่น "ซุง" หรือ "เต่ง" จัดเป็น
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย มีรูปร่างคล้ายกีตาร์แต่มีขนาดเล็กกว่า โดยทั่วไปมี 3 สาย ใน
บางท้องถิ่นอาจมี 2 หรือ 4 สาย บรรเลงโดยการดีดด้วยวัสดุทีเป็นแผ่นบาง เช่นไม้ไผ่เหลา หรือ
อาจใช้ปิ้กกีตาร์ดีดก็ได้ สมัยก่อนจะเล่นเครื่องเดียวเพื่อเกี้ยวสาว ปัจจุบันมักใช้บรรเลงในวง
ดนตรีโปงลาง วงดนตรีลาซิ่ง หรือวงดนตรีลูกทุ่ง

40. ฆ้องวงใหญ่ เป็นฆ้องที่ใช้ในการบรรเลงเพลงร่วมกับเครื่องดนตรีประเภทอื่นเป็นวง เช่น วงปี่
พาทย์ วงปี่พาทย์คู่ วงมโหรีใหญ่ เป็นต้น ลักษณะของฆ้องวงใหญ่ จะเป็นลักษณะลูกฆ้อง
จานวน 16 ลูก ในรางบไม้หรือหวายดัดโค้งเป็นรูปวงกลม ไม้ตีทาจากแผ่นหนังเจาะรู เสียไม้
สาหรับเป็นด้านจับตรงกลาง

41. ซออี้เป็นซอสองสาย มีเสียงแหลม ก้องกังวาน ซอด้วงนั้น แต่เดิมใช้กระบอกไม้ไผ่มา
ทากะโหลก มีลักษณะเหมือนซอด้วงของไทย แต่อาจมีการแกะสลักเป็นลวดลายอื่น
เช่นหัวพญานาค

43. Dan nhi เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย (เครื่องสี) มีลักษณะคล้ายซอด้วงของไทยมี
เสียงสูงต่าที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ Dan nhi มี สาย 2 สาย ขึงบนกล่องเสียงที่มีลักษณะยาว
สายทามาจากไหมถัก และที่หุ้มกล่องเสียงทามาจากหนังงู แต่ในปัจจุบันเครื่องสายแบบนี้มัก
ทาจากลวดและกล่องเสียงไม้ เวลาเล่นจะวางไว้บนเข่าของนักดนตรี

44. คล้ายกับซอด้วงของไทย
ซอด้วงเป็นซอสองสาย มีเสียงแหลม ก้องกังวาน ซอด้วงนั้น แต่เดิมใช้กระบอกไม้ไผ่มาทา
กะโหลกของซอด้วงนี้ปัจจุบันใช้ไม้จริงหรืองาช้าง แต่ที่นิยมนั้น กะโหลกซอด้วงต้องทาด้วย
ไม้ไม้เนื้อแข็ง ส่วนหน้าซอนิยมใช้หนังงูเหลือมขึง เพราะทาให้เกิดเสียงแก้วเกิดความไพเราะ
อย่างยิ่ง ลักษณะของซอด้วงมีรูปร่างเหมือนกับซอของจีนที่เรียกว่า ฮู – ฉิน (Huchin) ทุก
อย่าง เหตุที่เรียกว่า ซอด้วง ก็เพราะมีรูปร่างคล้ายเครื่องดักสัตว์ เพราะตัวด้วงดักสัตว์ ทา
ด้วยกระบอกไม้ไผ่เหมือนกัน จึงได้เรียกชื่อไปตามลักษณะนั้น

45. ปี่เวียดนามนั้นมีลักษณะคล้ายปี่ชวาของไทย โดยเลาปี่ทาจากไม้เนื้อแข็งเจาะรู
เป่า 7 รู โดยเรียงตาแหน่งนิ้วคล้ายขลุ่ยซึ่งต่างจาก ปี่ใน ปี่นอก ปี่กลาง ลาโพงปี่
นิยมทาจากวัสดุเดียวกันกับเลาปี่ สามารถถอดแยกออกจากเลาปี่ได้เป็นอิสระ
ตอนปลายของลาโพงบางออกเล็กน้อยเพื่อกระจายเสียง ลิ้นปี่ทาจากใบตาลแห้ง
ซึ่งลิ้นปี่ของปี่ชวานั้นจะยาวกว่าปี่ไฉนเล็กน้อย
คล้ายกับปี่ชวาของไทย

46. กลองแขก เป็นเครื่องตีรูปทรงกระบอกยาว ขึ้นหนังสองข้างด้วยหนังลูกวัว
หรือหนังแพะ หน้าใหญ่ เรียกว่า หน้ารุ่ยหรือ "หน้ามัด" ส่วนหน้าเล็ก เรียกว่า
หน้าต่านหรือ"หน้าตาด" ตัวกลองนิยมใช้ไม้เนื้อแข็งมาทา กลองแขกสารับหนึ่ง
มี 2 ลูก ลูกเสียงสูงเรียก ตัวผู้ ลูกเสียงต่าเรียก ตัวเมีย ตีด้วยฝ่ามือทั้งสองข้าง
ให้สอดสลับกันทั้งสองลูก

47. กลองชนะ รูปร่างคล้ายกลองมลายู แต่ตัวกลองสั้นอ้วนกว่า ใช้ไม้งอโค้งตี
เหมือนกลองมาลายู ตัวกลองทาสีปิดทองเขียนลาย หน้ากลองก็เขียนหรือปิด
ด้วยทองหรือเงิน ทาเป็นลวดลายเช่นกันซึ่งมีกาหนดในการทาสี ปิดทอง และ
เขียนลวดลายวางไว้เป็นระเบียบ

48. กลองมลายู มีลักษณะเดียวกับกลองแขก แต่สั้นและอ้วนกว่า หน้าใหญ่อยู่
ทางขวาตีด้วยไม้งอ หน้าเล็กตีด้วยฝ่ามือ ใช้บรรเลงคู่เหมือนกลองแขก ลูกเสียง
สูงเรียกว่า"ตัวผู้" ลูกเสียงต่าเรียกว่า"ตัวเมีย" ใช้บรรเลงในวงปี่พาทย์นางหงส์
และวงบัวลอย

50. Dizi เป็นขลุ่ยจีนดั้งเดิมมีปุ่ม 3 ปุ่ม อาจจะมีแผ่นบาง ๆ เพื่อปิดรูไว้เพื่อทาให้
เกิดเสียงรัว เชื่อกันว่า Dizi นามาจากทิเบตในช่วงยุคราชวงค์ฮั่นและตั้งแต่นั้น
มาก็มีการใช้ในประเทศจีนมา เป็นเวลากว่า 2 พันปีแล้ว ผู้เล่นจะมีเทคนิคใน
การเป่ามากมาย ซึ่งก็จะทาให้เกิดเสียงที่แตกต่างกันไป

51. ขลุ่ยเพียงออ เป็นเครื่องดนตรีไทย ประเภทเครื่องเป่าชนิดไม่มีลิ้น ทาจากไม้รวกปล้องยาวๆ
ด้านหน้าเจาะรูเรียงกัน สาหรับปิดเปิดเพื่อเปลี่ยนเสียง ตรงที่เป่าไม่มีลิ้นแต่มีดาก รูปร่างของขลุ่ย
เมือพิจารณาแล้วจะเป็นเครื่องดนตรีที่เก่าแก่ที่สุดชนิดหนึ่ง จากหลักฐานที่พบขลุ่ยในหีบศพ
ภรรยาเจ้าเมืองไทยที่ริมฝั่งแม่น้าฮวงเหอ ซึ่งมีหลักฐานจารึกศักราชไว้ไม่ต่ากว่า ๒,๐๐๐ ปี
ปัจจุบันขลุ่ยมีราคาสูง เนื่องจากไม้รวกชนิดที่ทาขลุ่ยมีน้อยลงและใช้เวลาทามากจึงใช้วัตถุอื่นมา
เจาะรูซึ่งรวดเร็วกว่า เช่น ไม้เนื้อแข็ง ไม้ไผ่ ไม้ชิงชัน ไม้พยุง บางครั้งอาจทาจากท่อพลาสติกแต่
คุณภาพเสียงไม่ดีเท่าขลุ่ยไม้ ขลุ่ยที่มีเสียงไพเราะมากส่วนใหญ่จะเป็นขลุ่ยผิวไม้แห้งสนิท
คล้ายกับขลุ่ยเพียงออของไทย

52. Erhu เกิดขึ้นในประเทศจีนในสมัยรัชวงศ์ถัง เป็นซอสองสายที่เล่นบนตัก เส้น
สายจะมีระดับเสียง 5 ระดับ ใช้คันชักในการสี มีรูปแบบหลายชนิดโดยรูปร่าง
และกล่องเสียงก็จะแตกต่างกันออกไป Erhu กลายมาเป็นเครื่องดนตรีหลักใน
อุปรากรจีน

53. Gaohu เป็นเครื่องดนตรีหลักของเพลงกวางตุ้งและเพลงอุปรากรจีน Gaohu มี
ลักษณะคล้ายกับ Erhu แต่มีกล่องเสียงที่มีน้าหนักเบากว่า โดยทั่วไปกล่องเสียงจะ
เป็นวงกลม และมีระดับเสียงที่สูงกว่าคือ 5 ระดับด้วยกัน และมีเสียงที่กังวานกว่า
เมื่อเทียบกับ Erhu

54. คล้ายกับซอด้วงของไทย
ซอด้วงเป็นซอสองสาย มีเสียงแหลม ก้องกังวาน ซอด้วงนั้น แต่เดิมใช้กระบอกไม้ไผ่มาทา
กะโหลกของซอด้วงนี้ปัจจุบันใช้ไม้จริงหรืองาช้าง แต่ที่นิยมนั้น กะโหลกซอด้วงต้องทาด้วย
ไม้ไม้เนื้อแข็ง ส่วนหน้าซอนิยมใช้หนังงูเหลือมขึง เพราะทาให้เกิดเสียงแก้วเกิดความไพเราะ
อย่างยิ่ง ลักษณะของซอด้วงมีรูปร่างเหมือนกับซอของจีนที่เรียกว่า ฮู – ฉิน (Huchin) ทุก
อย่าง เหตุที่เรียกว่า ซอด้วง ก็เพราะมีรูปร่างคล้ายเครื่องดักสัตว์ เพราะตัวด้วงดักสัตว์ ทา
ด้วยกระบอกไม้ไผ่เหมือนกัน จึงได้เรียกชื่อไปตามลักษณะนั้น

55. Zhongruan เป็นเครื่องดีดของจีนที่อาจจะใช้นิ้วหรือปิ๊กดีดก็ได้ มีลักษณะ
คล้ายกับ pipa มีคอตั้งตรง มีกล่องเสียงเป็นวงกลมและมีลวดลายสลัก

56. Pipa บางครั้งเรียก ขลุ่ยจีน มีรูปร่างเหมือนผลแพร์ ใช้เป็นเครื่องดนตรีมาเป็น
เวลายาวนานกว่า 2 พันปีในจีน วิธีการเล่น คือใช้ทุกนิ้วข้างขวายกเว้น
นิ้วหัวแม่มือกดสายจากขวาไปซ้าย และใช้นิ้วหัวแม่มือขวาดีดจากซ้ายไปขวา เมื่อ
เริ่มแรกสายจะถูกดีดด้วยปิ๊กอันใหญ่ จากนั้นก็ค่อยๆเปลี่ยนมาใช้นิ้วข้างขวาแทน

57. พิณ เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายแบบหนึ่ง มีหลายชนิดแตกต่างตามท้องที่ ในภาคอีสาน
ของประเทศไทย พิณอาจมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น เช่น "ซุง" หรือ "เต่ง" จัดเป็น
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย มีรูปร่างคล้ายกีตาร์แต่มีขนาดเล็กกว่า โดยทั่วไปมี 3 สาย ใน
บางท้องถิ่นอาจมี 2 หรือ 4 สาย บรรเลงโดยการดีดด้วยวัสดุทีเป็นแผ่นบาง เช่นไม้ไผ่เหลา หรือ
อาจใช้ปิ้กกีตาร์ดีดก็ได้ สมัยก่อนจะเล่นเครื่องเดียวเพื่อเกี้ยวสาว ปัจจุบันมักใช้บรรเลงในวง
ดนตรีโปงลาง วงดนตรีลาซิ่ง หรือวงดนตรีลูกทุ่ง
คล้ายกับพิณและกระจับปี่ของไทย

58. กระจับปี่ เป็นพิณชนิดหนึ่ง มี ๔ สาย กระพุ้งพิณมีลักษณะ เป็นกล่องแบน รูปทรงสี่เหลี่ยม
คางหมูมุมมนด้านหน้าทาเป็นช่อง ให้เสียงกังวาน ทวนทาเป็นก้านเรียวยาวและกลมกลึงปลาย
แบน และงอนโค้งไปด้านหลัง ตรงปลายทวนมีลิ่มสลักเป็นลูกบิดไม้ สาหรับขึ้นสาย ๔ ลูก สาย
ส่วนมากทาด้วยสายเอ็น หรือลวดทองเหลือง ตลอดแนวทวนด้านหน้าทาเป็น "สะพาน"หรือ
นม ปักทาด้วยไม้ เขาสัตว์หรือกระดูกสัตว์ สาหรับหมุนสายมี ๑๑ นมกระจับปี่พัฒนามาจาก
เครื่องดนตรีประเภทหนึ่งของอินเดีย มีต้นกาเนิดจากการดีดสายธนูตามหลักฐานพบว่า
กระจับปี่มีมาตั้งแต่ สมัยสุโขทัย

59. Guzheng เป็นเครื่องดนตรีดั้งเดิมของจีน เป็นแม่แบบของ koto เครื่องดนตรีญี่ปุ่น yatga
เครื่องดนตรีของมองโกเลีย และ Kayageum เครื่องดนตรีของเกาหลีแม่แบบของ Guzheng
คือ se (เครื่องดนตรีประเภทสายโบราณของจีน) สายของมันแต่เดิมแล้วทาด้วยไหม จากนั้น
ก็เปลี่ยนเป็นสายโลหะและเหล็กที่พันด้วยไนลอนตามลาดับ จานวนสายของ Guzheng จะมี
จานวนไม่แน่นอนอย่างน้อยที่สุดมี 6 เส้น หรือมากที่สุด 23 เส้น

60. จะเข้ เป็นเครื่องดนตรีไทยประเภทหนึ่ง ที่สันนิษฐานกันว่าได้รับอิทธิพลมาจากมอญ มี
ลักษณะยาวรี ตัวใหญ่ ตัวจะเข้มักทาจากไม้แก่นขนุนขุด ด้านในกลวงเพื่อสะท้อนเสียง ส่วน
ของสายนั้นทาจากเอ็น เส้นไหม และ ลวดทองเหลือง (จะเข้มี 3 สาย) มีตัวดีดที่ทาให้เกิด
เสียงเป็นทานองตามคีย์ต่างๆ สันนิษฐานกันว่า จะเข้พัฒนามาจากพิณ ซึ่งเป็นเครื่องดนตรี
ไทยประเภทเครื่องสายอีกประเภทหนึ่ง มักมีการใช้จะเข้ในการบรรเลงเพลงในวงมโหรี
สมัยก่อนมักเล่นคู่กับกระจับปี่
คล้ายกับจะเข้ของไทย

61. Yangqin เป็นเครื่องดนตรีที่คล้ายขิมของประเทศไทย แต่เดิมแล้วมาจาก
ประเทศแถบตะวันออกกลาง มีรูปแบบแตกต่างกันไป เป็นที่นิยมไม่เพียงแต่
เฉพาะในประเทศจีน แต่ยังนิยมในยุโรปกลาง ตะวันออกกลาง อินเดียและ
ปากีสถานอีกด้วย Yangqin ใช้เล่นอยู่ในวงหรือเล่นเดี่ยวก็ได้

62. ขิม คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องตี ที่ใช้สายโลหะขึงอยู่บนกล่องเสียง ตัวขิมทาด้วยไม้ มี
ลักษณะกลวงอยู่ภายใน ด้านบนขึงสายทองเหลืองเรียงสลับกันเป็นแถวๆตามแนวนอน มี
ด้วยกันทั้งหมด 14 แถว แถวละ 3 สาย รวมสายขิมทั้งหมด 42 สายที่นิยมใช้สายทองเหลือง
เพราะมีสาเนียงกังวานไพเราะดี สายขิมทุกสายมีหมุดทองเหลืองยึดอยู่ทั้ง 2 ด้าน ด้านละ 42
ตัว หมุดทางด้านขวามือของผู้บรรเลงใช้หมุนสาหรับเทียบเสียงได้ ส่วนหมุดทางด้านซ้ายมือใช้
สาหรับยึดสายขิมเท่านั้นบนพื้นของตัวขิมมี "หย่อง" 2 อันทาหน้าที่ถ่ายทอดแรงสะเทือนจาก
สายขิมลงไปสู่ตัวขิม
คล้ายกับขิมของไทย

63. อินโดนีเซีย

64. รือบับ เป็นเครื่องดนตรีของอินโดนีเซียประเภทเครื่องสายที่ใช้คันชักอิสระ โดยทั่วไป
มี 2 สาย บางถิ่นมี 3 สาย รูปร่างของรือบับคล้ายกับซอสามสายของไทย ใช้บรรเลง
เดี่ยวเเละบรรเลงประกอบการขับร้องทั้งในวงกัมเมลัน เเละในวงดนตรีของชาวบ้าน
ทั่วไป

65. ซอสามสาย เป็นเครื่องดนตรีโบราณชนิดหนึ่งของไทยเรา ตามประวัติศาสตร์แล้วน่าจะเกิด
ขึ้นมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยเป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสีคือใช้คันชักในการสีเพื่อบรรเลง
คุณภาพของเสียงซอ ที่ออกมาขณะที่สีซอสามสาย ขึ้นอยู่กับน้าหนัก และความเร็วของคันชัก
มีข้อควรระวังในการสีซอสามสายก็คือต้องบังคับให้คันชัก อยู่ในแนวตรงขนานกับพื้น
ตลอดเวลา ห้ามเปลี่ยนแนวคันชัก หากจะเปลี่ยนจังหวะในการสีไปยังสายอื่น ก็ให้พลิกซอ
เพื่อเปลี่ยนสายไปหาคันชักนั้น
คล้ายกับซอสามสายของไทย

66. ซารอน เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องตี มีแผ่นโลหะจานวน 5-7 อัน
ลักษณะคล้ายกับแผ่นระนาดเหล็กของไทย ตั้งเรียงโดยมีหลักโลหะปักหัว-ท้าย
มีรางทาด้วยไม้เพื่อเป็นกล่องเสียง ใช้ไม้ตีที่ทาด้วยเขาควาย

67. ผู้จัดทา
นางสาวชนม์นิภา ตระกูล เลขที่ ๑๐
นางสาวพรนภา โชติรัตน์ เลขที่ ๒๑
นางสาวพิชาดา กิตติวงศธร เลขที่ ๒๓
นางสาวอิสรีย์ ศรีมหาพรหม เลขที่ ๒๗
นางสาวศริณญา คาสาลี เลขที่ ๒๘
นางสาวศริญญา ศรีพรม เลขที่ ๒๙
ชั้นมัธยมศึกษาปี่ที่ 5/5
โรงเรียนกาแพงเพชรพิทยาคม