2. Uvod
Da bi racunarski sistem mogao da radi
pored hardvera mora biti opremljen i
odgovarajucim programima koji ce njima
da upravljaju.
Ova komponenta racunarskog sistema
zove se softver (software).
Softver se moze podeliti u tri karegorije:
1. Operativni sistemi;
2. Sistemski softver;
3. Aplikacioni programi.
4. Operativni sistem
Operativni sistem je kompleksan programski sistem
sastavljan od skupa programa koji treba da obezbedi lako
i efikasno koristenje racunara.
Bez operativnog sistema hardver racunara, makar se
sastojao od svih komponenata koje su najbolje u datom
trenutku na trzistu, predstavlja samo obicno, sa
stanovnistva primene racunara neupotrebljivu,
gvozdjuriju.
Operativni sistemi se klasivikuju sa razlicitog
stanovnistva, koje se medjusobno ne iskljucuju:
1. sa stanovnistva broja programa koji mogu da budu u
memoriji >>>
2. sa stanovnistva broja korisnika koji mogu istovremeno
da koriste racunar >>>
3. sa stanovnistva nacina zadavanja komandi >>>
4. sa stanovnistva prenosivosti na razlicite arhitekture
racunara >>>
Nazad
5.
1.
2.
Sa stanovnistva broja programa koji
mogu da budu u memoriji, operativni
sistemi se dele na:
Monoprogramski - monoprocsni
(jednoprocesni) - ovaj operativni sistem
omogucava da racunar drzi u memoriji i
izvrsava samo jedan program.
Multiprogramski - multiprocesni
(viseprocesni) - ovaj operativni sistem
omogucava da se u centralna memorija
racunara nalazi istovremeno vise
programa, od kojih u svakom trenutku
moze da radi samo jedan.
Nazad
6.
1.
2.
Sa stanovnistva broja korisnika koji
mogu istovremeno da koriste
racunar, operativni sistemi se dele
na:
Jednokorisnicki (singleuser) – kod
ovih opetarivnih sistema, racunar
moze da koristi samo jedan
korisnik.
Visekorisnicki (multiuser) – kod
ovih operativnih sistema, na
racunaru moze istovremeno biti
prikljuceno i do nekoliko stotina
korisnika.
Nazad
7.
1.
2.
Sa stanovnistva nacina zadavanja
komandi, operativni sistemo se dele na:
Operativni sistem komandnog tipa – kod
ovog tipa posle ukljucenja racunara na
ekranu se dobija odredjen znak koji se
naziva prompt. Ovim znakom sistem
obavestava da je spreman da primi
komandu.
Graficki operativni sistemi – kod ovog
tipa najcesci nacin zadavanja komandi je
pokazivanjem na nju. Pri tome komanda
ima oblik slicice ili teksta koji se nalazi u
nekom spisku.
Nazad
8.
1.
2.
Sa stanovnistva prenosivosti na
razlicite arhitekture racunara,
operativni sistemi mogu da budu:
Prenosivi (portable) – Ovi
operativni sistemi mogu da se
koriste, sa malim izmenama, na
razlicitim arhitekturama racunara.
Neprenosivi – vlasnicki
(proprietary) – Ovi operativni
sistemi su projektovani tako da
mogu da rade samo na
odredjenom modelu racunara.
Nazad
9. Sistemski softver
1.
2.
3.
Osim operativnog sistema za
normalno koriscenje racunara
potrebni su i drugi programi koji
koriste svi ili veci broj korisnika
racunara a nazivaju se sistemski
softver.
Ovoj kategoriji pripadaju:
Programi prevodioci;
Veznici;
Razliciti usluzni programi.
10. Programi prevodioci
Programi za prve racunare
pisani su u masinskom jeziku.
Naredbe ovog jezika sastojale
su se od nizova jedinica i nula
koje su oznacavale stanje bitova
u memoriji racunara.
