2. • Sa simula makapangyarihan ang Carthage sa dagat bagaman pawing
upahan ang mga mandirigma nito dahil sa maliit na populasyon. Ang
mga Roman naman sa simula ay walang hukbong pandagat ni karanasan
sa digmaang pandagat.
• Nagdulot ng suliranin sa Carthage ang pananakop ng Rome sa bahaging
timog ng Italy. Nagsisimula pa lamang ang Carthage noon na maging
makapangyarihan sa kanlurang bahagi ng Mediterranean. Itinatag ang
Carthage (Tunis ngayon) ng mga Phoenician mula sa Tyre noong 814 BCE.
Nang sakupin ng Persia ang Tyre, naging malaya ang Carthage at
nagtatag ito ng imperyong komersiyalna nasasakop ng hilagang Africa,
silangang bahagi ng Spain, pulo ng Corsica, Sardinia, at Sicily.
10. KABIHASNANG ROME
Sa pagsakop ng Rome sa mga lungsod-estado ng Greece, libo-libong Greek ang tumungo sa
Italy. Tinangay din ng mga heneral ng Rome ang mga gawang sining at aklat ng Greece sa
pagbabalik nila sa Rome. Kumalat ang kabihasnang Greece sa Rome at maraming Roman
ang tumungo sa Athens para mag-aral. Naimpluwensiyahan ng Greece ang kabihasnang
nabuo sa Rome.
Gayunpaman, may sariling katangian ang kabihasnang Rome. Pangunahin na rito ang
kaalaman sa arkitektura, inhenyeriya, at sistema ng pamamahala at batas.
BATAS
Ang mga Roman ay kinikilala bilang pinakadakilang
mambabatas ng sinaunang panahon. Ang kahalagaan ng
Twelve Tables ay ang katotohanan na wala itong
tinatanging uri ng lipunan. Ito ay batas para sa lahat,
patrician o plebeian man. Ito ang ginagamit upang alamin
ang mga krimen at tantiyahinang kaukulang parusa.
Nakasaad dito ang mga karapatan ng mga mamamayan at
ang pamamaraan ayon sa batas.
12. PANITIKAN
Ang panitikan ng Rome ay nagsimula noong kalagitnaan
ng ikatlong siglo BCE. Subalit ang mga ito ay salin lamang
ng mga tula at dula ng Greece. Ang halimbawa ay si Livius
Andronicus na nagsalin ng ‘Odyssey’ sa Latin. Si Marcus
Plautus at Terence ay ang mga unang manunulat ng
comedy. Ang iba pang manunulat ay sina Lucretius at
Catullus. Si Cicero naman ay isang manunulat at orador na
nagpapahalaga sa batas. Ayon sa kanya, ang batas ay hindi
dapat maimpluwensiyahan ng kapangyarihan o sirain ng
pera kailanman.
INHENYERIYA
Ipinakita ng mga Romano ang kanilang galing sa
inhenyeriya. Nagtayo sila ng mga daan at tulay
upang pag-ugnayin ang buong imperyo kabilangang
malalayong lugar. Marami sa mga daan na ginawa
nila noon ay ginagamit pa hanggang ngayon. Isang
halimbawa ang Appian Way na nag-uugnay sa
Rome at timog Italy. Gumawa na sila ng mga
aqueduct upang dalhin ang tubig sa lungsod.
18. PANANAMIT
Dalawa ang kasuotan ng mga lalaking
Roman. Ang tunic ay kasuotang pambahay
na hanggang tuhod. Ang toga ay isinusuot sa
ibabaw ng tunic kung sila ay lumalabas ng
bahay.
Ang mga babaeng Roman ay dalawa rin ang
kasuotan. Ang stola ay kasuotang pambahay
at palla ay isinusuot sa ibabaw ng stola.
20. TAGUMPAY SA SILANGAN
Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Punic, ang mga hukbo ng Rome ay
pumunta sa Silangan. Tinalo ng Rome ang Macedonia. Noong 146 BCE,
ang Macedonia ay nagging isang lalawigan ng Rome. Sa taong ding ito,
sinunog ng Rome ang Corinth at inilagay ang iba pang lungsod-estado
ng Greece sa ilalim ng pangangasiwa nito. Mula 133 BCE nagsimulang
mapasakamay ng Rome ang marami pang lupain. Sa pagsapit ng 100
BCE lahat ng lupain sa baybayin ng Mediterranean Sea ay nasakop ng
Rome. Dahil dito, hindi kataka-takang tawagin ng mga taga-Rome ang
Mediterranean Sea bilang Mare Nostrum o Aming Dagat.
22. Mga miyembro ng unang pangkat:
Ruby Mae Logatoc
Paulette Aubrey Faye Navera
Angel Joy Mediavillo
Aeisha Gesite
Mary Anne Pelaco
Kurt Cadao
-8 NEWTON, QCSHS-
